صندوق بین‌المللی پول در آستانه نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس، در گزارشی به چالش صعود قیمت موادغذایی و سایر کالاهای پایه، احتمال عقبگرد رشد اقتصادی دنیا و تبعات تغییرات اقلیمی اشاره کرد. در این گزارش تاکید شده است که اقتصاد جهانی، امروز با بزرگترین آزمون خود پس از جنگ‌جهانی دوم روبه‌روست. تورم در بازارهای کالایی با محوریت صعود نرخ انرژی و مواد غذایی دنیا را در آستانه ناآرامی اجتماعی قرار داده است که این ناآرامی‌‌‌ها خود ریسک عقبگرد رشد اقتصاد جهانی را به همراه دارند. در این گزارش نسبت به تبعات اقتصادی جنگ روسیه و اوکراین نیز هشدار داده شده و احتمال داده می‌شود که این جنگ بتواند دنیا را به سمت بحرانی غیرقابل کنترل سوق دهد. از زمان شروع جنگ در اوکراین، حدود ۳۰کشور تجارت غذا، انرژی و سایر کالاهای کلیدی را محدود کردهاند. صندوق بین‌المللی پول اخذ این سیاست را محرک تورم در بخش کالایی می‌‌‌داند و معتقد است برای گذر از بحران باید هزینه تجارت بین‌المللی کاهش یابد.
بحران اقتصادی قرن با بروز تورم کالایی
شروع بحران تورم کالایی
بیش از دوسال از شیوع ویروس کرونا در دنیا می‌‌‌گذرد و اگرچه شیوع این ویروس به شکل پاندمیک در بسیاری از نقاط دنیا تقریبا کنترل شده، اما تبعات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی این جنگ همچنان بر دنیا سایه افکنده است. بخشی از اقتصادهای برتر دنیا برای عبور از تبعات بحران کرونا به تزریق نقدینگی در اقتصاد روی آوردند که این تصمیم در نهایت به صعود تورم کالایی در بازارهای جهانی منجر شده است. در عین حال، شیوع کرونا با ایجاد اختلال در بخش زنجیره عرضه از بالا ماندن تورم کالایی حمایت کرد. در شرایطی که دنیا با چالش جهش تورمی روبه‌رو بود، حمله روسیه به اوکراین نیز مزید بر علت شد تا دنیا را با بحرانی جدید در بخش کالاهای پایه روبه‌رو کند.
جنگ، بحران را شدت بخشید
صندوق بین‌المللی پول در گزارش خود تاکید دارد که حمله روسیه به اوکراین، ریسک رشد اقتصاد جهانی را افزایش داده و با افزایش تورم در بازارهای جهانی بر بحران اقتصادی حاصل از شیوع کرونا در دنیا افزوده است. در حال حاضر، بهای مواد غذایی و انرژی در دنیا به شکل سرسام‌‌‌آوری افزایش داشته و این موضوع زندگی بخش قابل‌توجهی از مردم نقاط مختلف دنیا را تحت‌الشعاع قرار داده است. البته تبعات اقتصادی و اجتماعی این بحران برای کشورهای فقیر و افراد کمدرآمد جامعه به‌مراتب بالاتر خواهد بود. در این شرایط، بسیاری از کشورها در حال ارزیابی مجدد چگونگی تامین زنجیره‌‌‌های تامین جهانی هستند، اما در این میان، ممنوعیت و محدودیت‌های صادراتی، اختلالی جدی را در این مسیر رقم میزند. صندوق بین‌المللی پول نسبت به افزایش خطر تجزیه ژئواکونومیک در دنیا با توجه به پیامدهای جنگ روسیه و اوکراین هشدار میدهد.
ناآرامی اجتماعی در کمین اقتصاد جهانی
صندوق بین‌المللی پول در گزارشی دیگر که هفته گذشته منتشر کرد، نسبت به افزایش ناآرامی اجتماعی در دنیا همزمان با صعود بهای کالاهای پایه با محوریت رشد قیمت مواد غذایی و انرژی همزمان با کنترل پاندمیک کرونا هشدار داد و تاکید کرد که افزایش ناآرامی اجتماعی میتواند رشد اقتصادی دنیا را تضعیف کند. پاندمیک کرونا و قرنطینه‌‌‌های اختیاری و اجباری باعث شد تا نگرانی عمومی نسبت به تجمع در نقاط مختلف دنیا به وجود آید. به این ترتیب، پاندمیک کرونا باعث شد تا ظرف دوسال اخیر از میزان تجمعات اعتراضی در کشورهای مختلف کاسته شود. در این شرایط، کنترل پاندمیک کرونا همزمان با جهش قیمت مواد غذایی و سوخت، احتمال از سرگیری تجمعات اعتراضی را در نقاط مختلف دنیا مطرح کرده و صندوق بین‌المللی پول نیز نسبت به تاثیر نامطلوب این ناآرامی‌‌‌ها در کاهش رشد اقتصادی هشدار میدهد. بررسی دلایل اقتصادی که به نابسامانی مدنی منجر می‌شود دشوار است، اما تجربه نشان داده است که عموما افزایش شدید قیمت مواد غذایی و سوخت، اعتراضات مکرر مردم و حضور در خیابان‌‌‌ها را به دنبال دارد. اعتراضات عمومی از سویی مصرف‌کنندگان را به وحشت می‌‌‌اندازد و از سوی دیگر، بخشی از تولید و خدمات را از میان می‌‌‌برد که مجموع این عوامل، ریسک کاهش رشد اقتصادی را رقم میزند.
افت تجارت، بلای جان اقتصاد می‌شود
صندوق بین‌المللی پول به صعود سه‌برابری اقتصاد جهانی در طول سه‌دهه اخیر اشاره می‌کند. در این گزارش آمده است که ظرف این بازه زمانی جریان سرمایه، کالا، خدمات و گسترش تکنولوژی زندگی مردم دنیا را متحول کرده و یک‌میلیارد و ۳۰۰میلیون نفر را از فقر شدید نجات داده است. اما این تمام ماجرا نیست. ظرف سال‌های اخیر شاهد افزایش نابرابری درآمد، ثروت و شکاف میان کشورهای مختلف بودیم که این موضوع میتواند احتمال تنش جهانی را افزایش دهد. روند فعلی حرکت اقتصاد جهانی به‌‌‌گونه‌‌‌ای است که نارضایتی عمومی کاهش داشته و این موضوع ریسک اعتماد به سیستم اقتصادی کنونی جهان را تضعیف کرده است. در شرایط کنونی بسیاری از دولتها اقتصادی یکپارچه را کافی نمی‌‌‌دانند و به فکر اعمال سیاست‌‌‌هایی برای نجات منطقه‌‌‌ای هستند. چنین تفکری دنیا را با ریسک تنش ژئواکونومیک روبه‌رو می‌کند. براساس تحقیقات صندوق بین‌المللی پول، عدم‌اطمینان در مورد سیاستهای تجاری به‌تنهایی، تولید ناخالص داخلی جهانی را در سال ۲۰۱۹ نزدیک به یک‌‌درصد کاهش داد. داده‌‌‌های اقتصادی این صندوق نشان میدهد که از زمان شروع جنگ در اوکراین حدود ۳۰کشور تجارت غذا، انرژی و سایر کالاهای کلیدی را محدود کردهاند. صندوق بین‌المللی پول در گزارش خود نسبت به از میان رفتن تبادل تجاری آزاد میان کشورها هشدار داده و معتقد است چنین تصمیمی با افزایش هزینه زنجیره تامین، تورم را افزایش میدهد که این موضوع به عموم مردم دنیا با هر سطح درآمدی آسیب میزند. تحقیقات صندوق بین‌المللی پول تخمین میزند که تکه‌تکه شدن فناوری به‌تنهایی میتواند به زیان ۵درصدی تولید ناخالص داخلی برای بسیاری از کشورها منجر شود.
در چنین شرایطی باید منتظر تکه‌تکه شدن ژئواکونومیک در جهان باشیم که تحقق این برآورد، جهان امروز را فقیرتر و خطرناک‌‌‌تر می‌کند یا نحوه همکاری میان کشورهای مختلف به نحوی تغییر می‌کند که عبور از چالش فعلی به دغدغه‌‌‌ای جمعی تبدیل شود. صندوق بین‌المللی پول برای عبور از ریسک تنش ژئواکونومیک چهار پیشنهاد را مطرح می‌کند که عبارتند از: تقویت تجارت جهانی، افزایش تلاش‌‌‌های مشترک برای مقابله با بدهی‌‌‌ها، نوسازی سیستم پرداخت‌‌‌های فرامرزی و تلاش جمعی برای مقابله با تغییرات آب‌وهوایی. تقویت تجارت جهانی و رفع موانع تجاری در بخش مواد غذایی و سایر محصولات لازمه عبور از بحران کالایی امروز است. در عین حال، این صندوق به کشورها پیشنهاد میدهد تا با تنوعبخشی به منابع وارداتی، ریسک زنجیره تامین خود را کاهش دهند. تحقیقات جدید نشان میدهد که تنوعبخشی به زنجیره تامین میتواند ضررهای بالقوه تولید ناخالص داخلی ناشی از اختلالات عرضه را به نصف کاهش دهد. در عین حال تنوعبخشی به صادرات نیز میتواند تاب‌‌‌آوری اقتصادی را افزایش دهد.
افزایش تلاش‌‌‌ها برای مقابله با بدهی‌‌‌ها پیشنهاد دوم این نهاد مالی است. تقریبا ۶۰درصد کشورهای کمدرآمد با بدهی بالایی روبه‌رو هستند که میتواند شرایط آنها را بحرانی کند. این کشورها نیازمند همکاری همه‌‌‌جانبه برای بازسازی ساختار بازپرداخت بدهی هستند. این رویه باعث می‌شود تا این کشورها فرصتی برای جذب سرمایه‌گذار و رشد اقتصادی فراگیر پیدا کرده و از بحران فعلی عبور کنند. نوسازی سیستم پرداخت‌‌‌های فرامرزی، پیشنهاد دیگر این صندوق است. سیستم‌های پرداخت ناکارآمد مانع دیگری برای رشد فراگیر اقتصادی هستند. در حال حاضر، میانگین هزینه نقل‌‌‌وانتقال مالی به ۳/ ۶درصد می‌رسد که این رقم در سال گذشته میلادی حدود ۴۵میلیارد دلار بوده است. با کاهش این هزینه و رفع واسطه‌‌‌ها امکان استفاده عموم اقشار جامعه از این رقم درآمدی هنگفت فراهم می‌شود. در چنین شرایطی کشورها می‌‌‌توانند نسبت به ایجاد و توسعه پلتفرم دیجیتال عمومی جهانی با قوانین واضح اقدام کنند.
مقابله با تغییرات آب‌وهوایی پیشنهاد چهارم مطرح‌شده از سوی صندوق بین‌المللی پول است. تغییرات اقلیمی میتواند فراتر از حد انتظار ظاهر شده و بر روند تولید و توزیع جهانی اثرگذار شود. در چنین شرایطی انتظار می‌رود که دولتها از جاه‌‌‌طلبی پرهیز کنند و برای حرکت به سمت انرژی‌‌‌های سبز اقدام جدی انجام دهند.
با افزایش نرخ بهره آمریکا و انتشار اخباری مبنی بر افزایش بیشتر آن توسط جرمی پاول، رئیس فدرال رزرو آمریکا، فشار فروش بر طلا افزایش یافت و این فلز ارزشمند از یک قدمی کانال ۲ هزار دلار ریزش داشته و حتی به کانال ۱۷۰۰ دلار نیز ورود کرد. اما با فروکش کردن تب تاثیر روانی افزایش نرخ بهره و کندتر شدن روند جنگ در اوکراین، اکنون به نظر می‌رسد طلا به دنبال نقطه تعادل جدیدی باشد. با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر جهان، پیش‌بینی قیمت طلا برای ماه‌های آتی کمی سخت شده و تحلیلگران نمی‌توانند تا زمان مشخص شدن اثرات اقتصادی سیاستهای ضد تورمی، نظر قطعی درخصوص آینده قیمت طلا ارائه دهند.
ترمیم چهره طلای جهانی
طلا پس از آنکه در ۸ مارس به دلیل هیجان خرید ناشی از جنگ اوکراین و افزایش تورم به ۲۰۷۰ دلار در هر اونس رسید، فشار فروش باعث شد وارد فاز نزولی میان‌مدت شود. طی این مدت سیاستهای ضد تورمی فدرال رزرو هم مزید بر علت ریزش این فلز ارزشمند شد و در نهایت طلا را تا ۱۷۸۰ دلار پایین آورد. در محدوده ۱۷۸۰ دلار، حمایت خوبی از طلا صورت گرفت و اجازه ریزش بیشتر به آن داده نشد. همین موضوع هم موجب شد طلا کمتر از یک روز در ناحیه ۱۷۸۰ دلار باقی بماند و شرایط مبهم کلان اقتصادی از جمله ترس از تورم بالا، نشانه‌های رکود، کاهش سرعت رشد اقتصادی چین در پی شیوع تازه موج کرونا و گسترش جنگ در اوکراین به نفع دلار تمام شد و موجب شد که معامله‌گران با فروش دیگر دارایی‌ها، به سمت دلار حرکت کنند. حرکت سرمایه به سمت دلار، ارزش این ارز را در برابر سبد ارزی که برای سنجش دلار استفاده می‌شود به ۸۵/ ۱۰۴ واحد رساند.
به نظر می‌رسد روند صعودی کوتاه‌مدت طلا تا محدوده ۱۸۷۰ دلار ادامه‌دار باشد. درحال حاضر پیش‌بینی‌های متفاوتی از قیمت طلا در سال ۲۰۲۲ ارائه شده است که از محدوده ۱۷۰۰ تا ۲ هزار دلار متفاوت است. اما نکته مهم‌تر این است که با توجه به سیاستهای پولی انقباضی سخت کشورهای مختلف، افزایش نرخ بهره آمریکا و بازده مناسب دلار در هفته‌های اخیر از مهم‌ترین دلایلی است که میتواند صعود طلا را به محدوده بالاتر از ۲ هزار دلار به‌شدت سخت کند. آنچه موجب جذابیت بیشتر اوراق قرضه دولتی نسبت به طلا شده، افزایش نرخ بهره است که به بازده بالاتر اوراق دولتی منجر می‌شود. این درصورتی است که فدرال رزرو بتواند به هدف تورم دو درصدی خود با استفاده از سیاستهای انقباضی ترکیبی دست‌یابد. درحال حاضر، نرخ تورم در این کشور عدد ۳/ ۸ درصد و تورم هسته عدد ۲/ ۶ درصد را نشان میدهد که حدود ۳ برابر انتظارات فدرال رزرو است. به نظر می‌رسد که باتوجه به افزایش روزافزون قیمت مواد خوراکی و بالاتر رفتن تقاضای انرژی در کشورهای مختلف، سطح تورم قیمت‌ها به مسیر صعودی خود ادامه دهد. در این صورت معامله‌گران تلاش خواهند کرد که با حرکت به سمت دارایی‌های امن ریسکی‌تر مانند طلا، بخشی از ریسک خود را پوشش داده و سود محقق شده پرتفوی خود را افزایش دهند. این موضوع میتواند به رشد بیشتر طلا کمک کند. اما درحال حاضر باتوجه به شرایط مبهم اقتصادی و عدم مشخص بودن میزان تاثیرگذاری سیاستهای دولتها علیه تورم، تحلیلگران نمی‌توانند نظر قطعی درخصوص آینده طلا منتشر کنند.
روز گذشته نرخ سکه طرح جدید در میانه کانال ۱۴میلیون تومان نوسان کرد. در نهایت قیمت سکه در معاملات روز گذشته ۱۴میلیون و ۴۹۰هزار تومان گزارش شد. این فلز گرانبها از هفته آخر اردیبهشت به میانه کانال ۱۴میلیون تومان رسید و تا روز گذشته نیز سطح خود را در این رنج قیمتی حفظ کرد. از جمله دلایل توقف روند قیمتی سکه می‌توان به تعطیلی بازار جهانی طلا در روز یکشنبه و همچنین کاهش قیمت‌های اندک مشاهده‌شده در نرخ فاکتورهای تشکیل‌دهنده نرخ این کالای سرمایه‌ای اشاره کرد. دیروز، دلار در سامانه متشکل ارزی نیز روز گذشته روند افزایشی خفیفی را از خود به ثبت رساند. قیمت بازار متشکل ارزی روز گذشته به ۲۵هزار و ۶۴۲تومان رسید که افزایش ۸۹تومانی را پشت سرگذاشته است. بسیاری از کارشناسان سفر روز گذشته ابراهیم رئیسی به عمان را به‌عنوان گام‌های نهایی در راستای حصول توافق هسته‌ای جدید با گروه ۱+۴ نام نهادند و در همین زمینه از افزایش سطح انتظارات مثبت در بازار تهران سخن گفتند.
روز گذشته سکه طرح جدید در معاملات بازار تهران روندی مشابه با روند این کالای سرمایه‌ای در ظهر روز یکشنبه را ثبت کرد. اگر هر کانال قیمتی را به 10 پله یکسان تقسیم کنیم، فعالیت سکه در بازار روز گذشته روی پله پنجم کانال 14میلیون تومانی صورت گرفت.در ابتدای معاملات دوشنبه نرخ هر قطعه سکه امامی در رقمی معادل 14میلیون و 405هزار تومان فعالیت خود را آغاز کرد. در حوالی ظهر دیروز این نرخ با افزایش قیمتی حدودا 55هزار تومانی به سطح قیمتی 14میلیون و 460هزار تومان رسید و تا زمان اتمام نگارش این گزارش نرخ سکه امامی در محدوده 14میلیون و 460 تا 14 میلیون و 490هزار تومانی به نوسان پرداخت. طبق محاسبات به‌عمل‌آمده، نرخ حباب سکه امامی که اختلاف میان ارزش ذاتی و نرخ معامله شده این قطعه طلا را نشان میدهد، در روز گذشته اختلاف فاحشی با این نرخ در روز یکشنبه نداشته و در محدوده قیمتی یک‌میلیون و 200 تا یک‌میلیون و 230هزار تومان نوسان کرده است. به عقیده کارشناسان، این ثبات نرخ حباب میتواند ناشی از عدم تغییر قابل توجه حجم معاملات سکه امامی در روزهای دوم و سوم هفته جاری باشد؛ زیرا در شرایط ثبات فاکتور های تشکیل‌دهنده نرخ سکه هرچه میزان تقاضا برای خرید این کالای سرمایه‌ای افزایش پیدا کند، نرخ حباب نیز بالاتر می‌رود. روز دوشنبه در بازار دیگر سکه‌های ضرب‌شده نیز ربع سکه با قیمتی معادل 4میلیون و 945 هزار تومان و نرخ حباب یک‌میلیون و 627 هزار تومانی بیشترین میزان تقاضا را به خود اختصاص داد.
روز دوشنبه در سامانه میانگین موزون بازار ارز «سنا» نرخ دلار شاهد افزایش قیمتی حدودا 90 تومانی بود. هر برگ اسکناس دلار سنا که روز یکشنبه در رقمی معادل 25هزار و 553تومان به فروش رسیده بود دیروز با 89تومان افزایش قیمت در سطح قیمتی 25هزار و 642 تومان معامله شد. نرخ هر برگ اسکناس یورو سنا نیز روز گذشته با 85تومان افزایش نسبت به نرخ روز یکشنبه به رقم 27هزار و 74 تومان رسید. روز گذشته ابراهیم رئیسی در راستای بهبود شرایط دیپلماسی منطقه به مسقط پایتخت عمان سفر کرد.این سفر که با استقیال رسمی هیثم بن طارق آل سعید، سلطان این کشور، همراه شد میتواند از گام های نهایی در راستای حصول توافق هسته ای احتمالی لقب گیرد.عده ای از کارشناسان و تحلیلگران نیز ضمن اشاره به اهمیت این سفر در زمینه سیاست خارجی کشور از افزایش نسبی حجم انتظارات مثبت در بازار تهران سخن گفتند.
ریزش بورس، وعده‌‌‌‌‌های بورسی رئیس دولت سیزدهم و فراموشی آنها در دومینوی خبرها و اتفاق‌‌‌‌‌ها جزو نوشته‌‌‌‌‌های جمع سهامداران در توییتر بود. آنها به این مساله می‌پرداختند که دیگر مثل گذشته خبری از اعتراضات و فریادها نسبت به وضعیت بورس نیست. دلیل این اتفاق اما متعدد بود. عده‌‌‌‌‌ای بی‌‌‌‌‌اهمیت‌شدن بورس را برای گروه زیادی از مردم عامل میدانستند. عده‌‌‌‌‌ای دیگر ادعا می‌کردند که اعتراض‌‌‌‌‌های گذشته مدیریت شده بوده است. برخی هم از سِر شدن مردم نسبت به سهم‌‌‌‌‌ها و سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایشان می‌‌‌‌‌نوشتند، اما اکثریت سهامداران، تعدد اتفاق‌‌‌‌‌ها در کشور و مشکلات اقتصادی را عامل به حاشیه رفتن بورس و عدم‌اعتراض معرفی می‌کردند.
در فضای کلی توییتر و در جمع توییتری بورسیها و اقتصادی خیلی کم خبری از بورس و سهام بود. سوژه داغ ممنوعیت واردات آی‌فون بود. جدای از عصبانیت و انتقادهای افراد نسبت به این موضوع، برخی‌‌‌‌‌ها در دفاع از این تصمیم و برخی دیگر در نقد آن می‌‌‌‌‌نوشتند. عده‌‌‌‌‌ای هم خاطرات دهههای گذشته را یادآوری می‌کردند. عده زیادی از افراد هم درباره حق‌انتخاب می‌‌‌‌‌نوشتند. اینکه در دنیای مدرن و با وجود پیشرفت‌‌‌‌‌هایی که روز به روز در دنیا اتفاق می‌افتد، شهروندان ما حق انتخاب تلفن‌همراه خود را ندارند. آنها در کنار این موضوع به خودرو، نوشیدنی، پوشاک و در کل سبک زندگی اشاره می‌کردند که البته این سوژه در کنار انتقادهای اقتصادی نسبت به انحصار و دستور، به مسائل اجتماعی هم کشیده شد. رضا کاشف، در رابطه با ممنوعیت واردات آی‌فون به کشور در صفحه توییتر خود نوشت: «دهه شصت یک عده بودند که هزینه سفر افراد به ترکیه را می‌دادند تا با استفاده از پاسپورت آنها جنس مسافری وارد کنند. حاشیه سود ٢٠ تا ٢۵میلیونی آی‌فون مسافری احتمالا دوباره آن مشاغل را فعال می‌کند. اگر آگهی سفر رایگان به هند و گرجستان و ارمنستان دیدید بدانید که فعال شدهاند.» صحبت‌‌‌‌‌های محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات دولت پیشین هم در رابطه با ممنوعیت واردات آی‌فون به کشور، به حجم پرداختن به این موضوع در شبکه‌‌‌‌‌های اجتماعی اضافه کرد. او در کانال تلگرامی خود با انتشار تصویری از توییت خود نوشت: آخرین‌باری که تصمیم داشتند واردات آی‌فون را ممنوع کنند، از رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی خواستم که گزارش سه‌‌‌‌‌ماهه واردات گوشی‌های تلفن‌همراه را برایم تهیه کند. گزارش گویا بود، شرکتی خارج از روال همیشگی خود و سایر شرکت‌ها، حجم زیادی گوشی آی‌فون وارد کشور کرده بود. آنچه باعث شد، روال ممنوعیت واردات در سری قبل متوقف شود؛ ارسال این مستندات به صاحبان تصمیم بود، در حالی‌که خبرهای خوبی از فروش نفت و بازگشت منابع آن از سوی دولت مطرح می‌شود و این گشایش‌ها به حدی بوده که خبر از عزم برای صدور مجوز واردات خودرو می‌دهند، ممنوعیت ثبت‌سفارش گوشی تلفن‌همراه به دلیل محدودیت منابع ارزی با اخبار قبلی در تناقض است. چرا اصرار داشته و دارم که سیاست اعلام ممنوعیت واردات برخی گوشی‌های پرطرفدار اشتباه است؟ دلیل واضح است؛ این تصمیم دورزدن سیستم رجیستری را برای قاچاقچیان مقرون‌به‌صرفه و توجیه‌پذیر خواهد کرد و به نوعی یکی از سیستم‌های کارآ در مقابله با قاچاق کالا به کشور را ناکارآمد خواهد ساخت.» نوید قدوسی هم در صفحه توییتر خود درباره این ماجرا نوشت: «احتمالا با همان منطقی که به دلیل خروج ارز در اثر واردات تویوتا و کیا و هیوندای رفتیم سراغ اره و اوره و شمسی کوره، از آی‌فون هم کوچ می‌کنیم به سمت کالای تکنولوژیک درجه چندم. لعنت بر انحصار و فساد.» شایعه‌‌‌‌‌ها و خبرهایی مبنی‌بر اینکه روغن در کشورهای همسایه ایران گران شده و علت آن هم طرح اقتصادی دولت سیزدهم است که جلوی قاچاق و رانت را گرفته است، جزو سوژه‌‌‌‌‌ها در جبهه طرفداران دولت سیزدهم و جراحی اقتصادی است. آنها از طرح دولت و حذف ارز ۴۲۰۰تومانی، حمایت می‌کنند و معتقدند که با این کار دست قاچاقچی‌‌‌‌‌ها و سوءاستفاده‌‌‌‌‌گران از این ارز، حالا کوتاه شده است. برخی هم در رسانه‌‌‌‌‌هایی که در اختیار دارند و حتی در شبکه‌‌‌‌‌های اجتماعی با ایجاد کمپین‌‌‌‌‌هایی از این طرح نه‌تنها حمایت می‌کنند؛ بلکه در تلاش هستند تا وضعیت اقتصادی جامعه را عادی جلوه بدهند. دیروز سید‌حسن عاملی، نماینده اردبیل در مجلس خبرگان رهبری در صفحه توییتر یکی از افرادی بود که از طرح اقتصادی دولت حمایت کرد و در رابطه با آن نوشت: «اتفاقات اقتصادی کشورهای همسایه که در هفته گذشته رخ داد نشان داد که ایران در واقع برای کشورهای همسایه یارانه می‌داد! هشت سال تمام ما به آنها یارانه دادیم. از دولت در این‌خصوص تشکر می‌کنیم که از ثروت ملت ما صیانت کامل کرد.» اما در مقابل همایون دارابی، فعال حوزه بورس در صفحه خود نوشت: «میزان خسارت ارز نیمایی بیشتر از ارز ۴۲۰۰تومانی است. اولویت‌دهی به حذف ارز ۴۲۰۰ و دردسرهای آن برای ۸۰میلیون ایرانی و حفظ ارز نیمایی به نفع ۱۰تا ۱۵هزار واردکننده نشان از انحرافات موجود در سیاستگذاری و اولویت‌دهی به مسائل فرعی به‌جای مشکلات اصلی است.» از دیگر بحث‌هایی که در جمع توییتری اقتصادی‌‌‌‌‌ها و چهره‌‌‌‌‌ها مورد‌توجه بود اظهارنظر احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد دولت سیزدهم در روزهای گذشته بود. او در صفحه خود اعلام کرده بود که «در حاشیه نشست ارزیابی دو دهه خصوصیسازی، با حضور رئیس‌‌‌‌‌جمهور محترم، سامانه شفافیت اطلاعات واگذاری‌‌‌‌‌های پیشین افتتاح شد. در سالگرد ابلاغ سیاستهای کلی اصل۴۴ نیز صورت‌های مالی شرکت‌های ذیل نهادهای عمومی غیردولتی را برای اولین‌بار در کدال شفاف خواهیم کرد.» توییت او نه‌تنها مورد‌توجه فعالان و چهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اقتصادی قرار گرفت، بلکه سیاسی‌‌‌‌‌ها هم از آن استقبال کردند. برای مثال حسام‌‌‌‌‌الدین آشنا با بازنشر توییت خاندوزی صرفا به نوشتن کلمه مهم اکتفا کرد. محمود صادقی هم با بازنشر توییت وزیر اقتصاد دولت سیزدهم نوشت: «شفافیت بدون استثنا یکی از ضرورت‌های مغفول‌مانده اصلاح نظام اقتصادی ما است.»
بورس تهران با دومین ریزش پرمقدار در قرن جدید مواجه شد و در جریان دادوستدهای روز دوشنبه شاخص کل این بازار ۵۸/ ۱درصد کاهش ارتفاع داد تا سقف تجربه‌شده در سال گذشته را نیز از دست بدهد. همزمان با سرخپوشی گسترده در تالار شیشهای، سهامداران خرد بدون توجه به معیارهای ارزندگی سهام، دست به ماشه فروش بردند و سنگین‌ترین خروج سرمایه در ۴ ماه اخیر را رقم زدند. فضایی منفی که ناشی از سرایت فشار فروش هیجانی لیدرهای خودرویی به کل بازار و رفتار تودهوار سهامداران بود.
بورس تهران روز دوشنبه همزمان با ثبت دومین ریزش پرمقدار در قرن جدید، بیشترین خروج سرمایه حقیقی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در حدود ۴ماه اخیر را شاهد بود. در این روز تسری فروش هیجانی شکلگرفته در دو نماد «خودرو» و «خساپا» به کل بازار سبب شد تا شاخص‌کل بورس ضمن ثبت افت ۵۸/ ۱درصدی به محدوده یک‌میلیون و ۵۵۷هزار واحدی یعنی پایین‌تر از سقف ۱۴۰۰ عقب‌نشینی کند.
گفته می‌شود دلیل افزایش قابل‌توجه عرضه در نمادهای خودرویی و سرایت هیجانات تودهوار به کل نمادها، اثر روانی برآورد فعالان بازار از قیمت بلوک سهام خودروسازان پس از سخنان معاون سازمان خصوصیسازی در صداوسیما بود که از انتظارات بورسیها کمتر بود و سبب شد تا شاهد سرخپوشی تقریبا یکدست تابلوی معاملات تالار شیشهای باشیم، با این‌حال کارشناسان این نزول را موقتی ارزیابی کرده و معتقدند در روزهای آینده جو هیجانی شکلگرفته فروکش خواهد کرد.
زیر سنگ نااطمینانی
بازار سهام روز گذشته ریزشی دور از انتظار را شاهد بود. در این روز حجم بالای عرضه سهام در بورس و فرابورس سبب شد تا شاخص‌کل در این دو بازار افت قابل‌توجهی را به ثبت برساند. بر این اساس کارنامه روزانه بورس تهران در روز دوشنبه در حالی بسته شد که نماگر اصلی این بازار به محدوده یک‌میلیون و ۵۵۷هزار واحدی سقوط کرد. ثبت چنین رقمی به‌معنای کاهش ۲۵هزار واحدی نماگر یادشده، آن هم تنها ظرف یک روز بود. در فرابورس نیز وضعیت مشابه بود به‌طوری که معاملات در این بازار به افت بیش از ۲۴۰ واحدی نماگر یادشده انجامید. اینطور که به‌نظر می‌آید بازهم شوک وارده از سخنان مقامات دولتی بازار را به اینجا رسانده است، با این‌حال باید توجه داشت که بنا بر آنچه که در روزهای گذشته رویداد نمی‌توان تمام تقصیر را به گردن ندانم‌کاری انداخت. بررسی نماگر اصلی بازار سهام حکایت از آن دارد که این بازار در روزهای گذشته نیز عملکرد چندان رو به رشدی نداشته است، در واقع پس از آنکه شاخص‌کل توانست از سطح یک‌میلیون و ۶۰۰هزار واحدی که به حمایت واعظی معروف شده بود بگذرد، دیگر انگیزه چندانی برای رشد را در معاملات خود بروز نداد. در روزهای گذشته بیشتر نمادهای شاخص‌ساز در بورس و فرابورس عملکردی منفی را از خود به نمایش گذاشتند و حتی نمادهای کوچک بازار نیز تا حدی مورد تقاضا قرار نگرفتند که افق پیش‌رو برای ایجاد واگرایی میان شاخص‌کل و شاخص هموزن میسر باشد؛ نتیجه چنین تحولاتی شد آن چه که در بازار روز دوشنبه رخ داد. بورس که برای مدت‌ها بر بال خوش‌بینی به صعود قیمت‌های جهانی روندی صعودی را در پیش گرفت در روزهای گذشته با افزایش احتمال تداوم صعود نرخ بهره در اقتصادهای بزرگ جهان با واهمه موجود در بازارهای بین‌المللی همسو شد و دیگر نتوانست آن‌طور که در روزهای قبل از آن رشد می‌کرد، صعود کند.
این تنها عامل ضعف بازار نبود. در روزهای اخیر مساله شفاف‌سازی قیمت خوراک دریافت پالایشی‌ها نیز توانست تا حد زیادی بر روند صعودی بازار سهام اثر منفی بگذارد. تغییر ارزیابی شرکت پالایش نفت شیراز در سامانه کدال طی هفته قبل سبب شد تا سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی بازار به سمت این گمان سوق داده شوند که دولت زیر حرف خود زده و قیمت خوراک را بر مبنایی مغایر با آن چیزی که پیشتر اعلام کرده بود برای شرکت‌های این صنعت محاسبه کند. لازم به یادآوری است که شرکت یادشده این تغییر قیمت را در گزارش اسفندماه خود اعمال کرده بود، در نتیجه نه‌تنها سود سال‌مالی قبل، بلکه تحلیل‌ها پیرامون سود سال‌مالی جاری را هم با ابهام مواجه می‌کرد. احتمال این تغییر اگرچه در گزارش ماهانه‌های شرکت‌های پالایشی در آخر هفته قبل رد شد با این حال بازار نشان داد که به نحوه افشای اطلاعات شرکت‌ها و همچنین ریسک قیمت‌گذاری دستوری در همین مدت کوتاه به‌شدت نامطمئن شده است.
این بار خودرویی‌ها
اما همان‌طور که پیشتر گفته شد مشکل بازار به آنچه که در روزهای گذشته رخ داد محدود نمانده است. معاملات روز دوشنبه در حالی در بورس تهران آغاز شد که در شب قبل از آن سخنان معاون سازمان خصوصیسازی همهمه‌ای در میان فعالان بازار سهام به راه انداخته و آنها را مجاب کرده بود تا در روز دوشنبه سهام خود در این نمادها را بفروشند. این داستان از آنجا آغاز شد که در شامگاه روز یکشنبه معاون سازمان خصوصیسازی با حاضرشدن در اخبارشبانگاهی صداوسیما درخصوص نحوه عرضه بلوکی سهام تحت‌تملک دولت در دو خودروساز بزرگ کشور به ارائه توضیحات لازم پرداخت. در بخشی از این صحبت‌ها او گفت که میزان سهام در اختیار دولت در شرکت سایپا (خساپا) ۳۱/ ۱۷درصد از کل سهام شرکت است و در ایران‌خودرو نیز دولت تنها به‌طور مستقیم ۷۲/ ۵درصد از کل سهام شرکت را در اختیار دارد. او در ادامه این صحبت‌ها افزود که کل مبلغ این میزان سهام برای سایپا در حدود ۹هزار میلیارد‌تومان و برای ایران‌خودرو حدودا ۶هزار میلیارد‌تومان است.
همین جمله کافی بود تا در روز معاملاتی اخیر بدبینی بازار نسبت به وضعیت فعلی سهام خودرویی در بازار افزایش یابد، چراکه با یک حساب سرانگشتی فعالان بازار به این نتیجه رسیده بودند که در صورت دقیق‌بودن اظهارات حسین امیر رحیمی، معاون سازمان خصوصیسازی هر سهم «خساپا» از سوی این سازمان ارزشی برابر با ۲۶۶تومان و برای «خودرو» ارزشی در حدود ۳۴۸تومان دارد. این ارقام اگرچه از قیمت درج‌شده بر تابلوی معاملات بورس بالاتر بود با این حال به مذاق سرمایه‌گذاران خوش‌نیامد. اینطور که برخی از فعالان بازار می‌گویند آنها حجم بالای دارایی‌های ثابت این شرکت‌ها را دلیلی میدانستند برای آنکه ارزش سهام یادشده از نظر کارشناسان ارزش‌گذاری به‌کار گرفته‌شده از سوی دولت بیشتر باشد. این دسته از فعالان بازار بر این باور هستند که نمی‌توان شرکت‌های بزرگی نظیر ایران‌خودرو و سایپا را که بر بخشی بزرگی از بازار خودرو عملا انحصار دارند با بهایی تا این اندازه اندک به فروش رساند، با این‌حال نگاهی دقیق‌تر به‌صورت‌های مالی شرکت‌های یادشده حکایت از آن دارد که پافشاری تنها به عامل دارایی‌های ثابت در این بازار نمی‌تواند دلیلی برای تخمین قیمتی بسیار بالاتر برای شرکت‌های یادشده باشد.
اما و اگرهای خودرویی
اما از انتظارات بازار درخصوص رویداد رخ داده در معاملات روز گذشته که بگذریم، درخصوص قیمت سهام دو خودروساز بزرگ کشور چند نکته مهم وجود دارد. نخست اینکه خود معاون سازمان خصوصیسازی قیمت‌های ارائه‌شده برای سهام این دو شرکت را تکذیب و اعلام کرده که در سخنان ایراد شده در صداوسیما صرفا ارزش بازار حدودی سهام را مورد اشاره قرار داده است. از سویی دیگر باید توجه داشت که میزان زیان انباشته در این دو خودروساز به حدی بالا هست که نمی‌توان برای استناد به ارزش بالای سهام، تنها ارزش دارایی‌ها را مورداتکا قرار داد. بررسی‌ها حکایت از آن دارد که زیان انباشته در نماد خودرو که به شرکت ایران‌خودرو متعلق است در آخرین صورت‌های مالی ارائه‌شده از سوی شرکت به ۳۸هزار و ۸۲۸ میلیارد‌تومان بالغ می‌شود. در شرکت خودروسازی سایپا نیز این رقم حدودا ۲۲هزار و ۲۹۱ میلیارد‌تومان برآورد می‌شود. این دو رقم نشان میدهد که حتی با فرض ارزشمندبودن دارایی‌های این دو شرکت نمی‌توان انتظار چندانی از کارشناسان ارزش‌گذاری داشت. البته اشاره به عامل زیان انباشته از سوی «دنیای‌اقتصاد» نیز تاکیدی بر این امر نیست که ارزش بازار این دو شرکت بر روی تابلوی معاملات با ارزش واقعی و تحلیلی آنها برابر است، از این‌رو مساله یادشده صرفا از این جهت مورد‌توجه قرار می‌گیرد که بدانیم در تحلیل ارزش شرکت‌های بزرگ به‌جز دارایی‌های ثابت، متغیرهای متعدد دیگری نظیر بازار فعلی و آتی محصول، میزان سود یا زیان انباشته و مسائل دیگری نیز وجود دارند که باید مورد‌توجه قرار بگیرند؛ عواملی که هم‌اکنون برای دو نماد یادشده چندان مطلوب نیستند و در فرآیند ارزش‌گذاری باید مورد‌توجه قرار بگیرند.
تسری به کل بازار
عکس‌العمل بازار به گفته‌های معاون سازمان خصوصیسازی هرقدر هم که غیرمنتظره باشد؛ خود موید یک نکته مهم است و آن نکته چیزی نیست جز اینکه نگاه بازار به قیمت‌ها بیش از آنکه تحلیلی باشد هیجانی است. جو منفی شکل گرفته در دو نماد خودرویی روز گذشته در حالی به‌سرعت بر معاملات سایر نمادها در صنایع مختلف اثر گذاشت که این دو نماد تنها ۷/ ۱درصد از ارزش کل نمادهای فعال در این بازار را شامل می‌شوند و از لحاظ تعداد نیز در مقابل ۳۲۸ نماد بورسی معامله‌شده در دادوستدهای روز دوشنبه بورس نباید از اثرگذاری بالایی برخوردار باشند، با این‌وجود همان‌طور که دیدیم شرایط روی داده در آنها به‌سرعت به کل بازار تسری پیدا کرده است. دلیل این امر چیست؟
برای بررسی چرایی چنین وضعیتی در بازار سهام می‌توان دو نکته را مورد‌توجه قرار داد. نخست آنکه بازار سهام نه فقط بر سر مساله نمادهای خودرویی یا پالایشی‌ها که در هفته گذشته شاهد آن بودیم؛ بلکه در تمامی سال‌های اخیر به وضوح نشان داده که به تصمیمات دولتی با دیده تردید نگاه می‌کند. این بازار چه در آن زمان که ریزش شاخص‌کل و افتادن بازار در روند نزولی به‌طور مداوم از سوی دولتمردان دولت قبلی نفی می‌شد و چه در دولت بعدی که وعده حمایت از بازار سهام مداوم از سوی مقامات اقتصادی شنیده می‌شد، نقشی از ناامیدی نسبت به تصمیمات دولتی را از خود به نمایش گذاشته است. از سویی دیگر هم در سال‌های
۹۷ تا ۹۹ و هم پس از شروع ریزش شاخص دیدیم که تحلیل همواره در اولویت دوم فعالان بازار بوده و بیشتر آنها همواره درصدد آن بوده‌اند تا بر روی حدس و گمان، خوش‌بینی یا بدبینی به معامله سهام بپردازند، از این‌رو چندان عجیب نیست تا در شرایطی که بازار در دو نماد پربیننده و باسابقه نشانه‌های ضعف را به خود می‌بیند، آن را به سایر نمادها نیز سرایت داده و از زیادشدن عرضه دو نماد، فشار سنگینی از عرضه را در تمامی نمادها به‌وجود می‌آورد.
اندرو بیلی، رئیس بانک مرکزی انگلستان (BoE) که به مواضع ضد بیت کوینی خود مشهور است، به جمع رؤسای بانک مرکزی پیوست که طی هفته اخیر به ارزهای دیجیتال حمله کردهاند. اندرو بیلی پیش‌بینی می‌کند که بیت کوین در نهایت به یک روش پرداخت پذیرفته‌شده تبدیل نمی‌شود، زیرا چنین چیزی عملی نیست. بیلی همچنین با تکرار موضع همیشگی خود علیه ارز دیجیتال برتر بازار، بر بی‌ارزش بودن ذاتی بیت کوین تأکید کرد. او اظهار داشت که بیت کوین فقط به این دلیل ارزش دارد که مردم می‌خواهند آن را داشته باشند و مردم هم هر چیزی را جمع‌آوری می‌کنند.
قیمت نفت در معاملات روز گذشته، دوشنبه تغییر چندانی نداشت، زیرا نگرانی‌ها درباره رکود اقتصادی احتمالی با چشم‌انداز افزایش تقاضای سوخت با فصل رانندگی تابستانی در ایالات متحده و برنامه‌های شانگهای برای بازگشایی پس از دو ماه قرنطینه ناشی از ویروس کرونا، کاهش یافته است.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از سی ان بی سی، روز گذشته، نفت خام وست تگزاس اینترمدیت آمریکا (WTI) با یک سنت معادل ۰.۰۱ درصد افزایش، به ۱۱۰ دلار و ۲۹ سنت در هر بشکه رسید، در حالی که نفت خام برنت با ۸۷ سنت معادل ۰.۷ درصد افزایش به ۱۱۳ دلار و ۴۲ سنت رسید.
باب یاوگر، مدیر معاملات آتی انرژی در میزوهو، با بیان اینکه اکنون سلامت اقتصاد جهانی مورد تردید است، گفت: ابرهای سیاه در اطراف بازارهای مالی بر قیمت نفت تأثیرگذاربوده‌اند.
کریستالینا جورجیوا، مدیر صندوق بین‌المللی پول گفت که در شرایط کنونی، انتظار رکود اقتصادی برای اقتصادهای بزرگ را ندارد اما نمی‌تواند آن را رد کند.
ناتوانی اتحادیه اروپا در دستیابی به توافق نهایی درباره ممنوعیت نفت روسیه پس از تهاجم این کشور به اوکراین، که مسکو آن را «عملیات ویژه» می‌نامد، افزایش قیمت نفت را محدود کرده است. مجارستان همچنان در برابر ممنوعیت پیشنهادی مقاومت می کند و اطمینان حاصل می کند که هیچ شوک ناگهانی برای عرضه نخواهد داشت.
به گفته جفری هالی، تحلیلگر ارشد بازار در OANDA، فشار مداوم فرآورده‌های نفتی پالایش‌شده در ایالات متحده و خطر فعلی بحران اوکراین/روسیه، زیربنای قیمت‌ها بوده است.
شانگهای، مرکز تجاری چین، با کاهش تعداد مبتلایان به ویروس کرونا، قصد دارد زندگی را از اول ژوئن عادی کند.
قرنطینه در چین، بزرگترین واردکننده نفت جهان، تولید صنعتی و ساخت و ساز را تحت تأثیر قرار داده و اقداماتی را برای حمایت از اقتصاد، از جمله کاهش بیشتر از حد انتظار نرخ وام مسکن در روز جمعه انجام داده است.
تلویزیون دولتی چین روز دوشنبه به نقل اعلام کرد که اقدامات هدفمندی از جمله افزایش تخفیف های اعتبار مالیاتی و اجرای پروژه های سرمایه گذاری جدید را برای حمایت از اقتصاد خود انجام خواهد داد.
قیمت نفت و طلا در معاملات امروز
قیمت نفت برنت در معاملات امروز، سه‌شنبه، در ساعت ۸:۳۸ به وقت تهران، با کاهش ۰.۵۴ درصدی در هر بشکه، ۱۱۲ دلار و ۸۱ سنت معامله شد. قیمت نفت خام آمریکا (وست تگزاس اینترمدیت) نیز تا لحظه تنظیم گزارش، کاهش ۰.۵۱ درصدی را به ثبت رساند و در هر بشکه، ۱۰۹ دلار و ۷۳ سنت دلار معامله شد.
طلا نیز تا لحظه تنظیم این گزارش، افزایش ۰.۳۳ درصدی را تجربه کرد و هر اونس طلا به قیمت یک هزار و ۸۵۴ دلار معامله شد
نقره نیز با افرایش ۰.۲۴ درصدی، ۲۱ دلار و ۷۷۵ سنت معامله شد.
مس با کاهش ۰.۴۹ درصدی مواجه شد و ۴ هزار و ۳۲۴ دلار قیمت خورد.
رییس دفتر توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی با مطلوب خواندن روند عرضه محصول های پتروشیمی در بورس های کالا و انرژی، گفت: سال گذشته ۷.۳ میلیون تن انواع محصول پتروشیمیایی در این بورس ها عرضه شد و در مجموع ۵.۵ میلیون تن محصول به ارزش ١۴٣ هزار میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از نیپنا، محمد متقی، رئیس دفتر توسعه پایین دستی پتروشیمی در سومین همایش ملی اقتصاد صنایع پلاستیک در ایران به موضوع بررسی جایگاه پتروشیمی‌های کشور از نظر کیفی و کمی در بازارهای منطقه در ۳ سال آینده پرداخت و گفت: در سال ۲۰۲۰ چیزی حدود ۴۷۵ میلیارد دلار حجم مارکت صنایع پتروشیمی بود که تا ۲۰۳۰ به ۸۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید که از این نظر صنعت پتروشیمی جزو بهترین صنایع است.
وی افزود: نرخ رشد صنعت پتروشیمی در حوزه نفت و گاز حدود ۵.۴ درصد است که سوخت‌های فسیلی در طرف دیگر در حال کاهش هستند.
متقی درباره روند ساخت طرح‌های پتروشیمی در کشور گفت: در دهه هشتاد اوج طرح‌های پتروشیمی را داشتیم که از ۱۸ تا ۵۱ میلیون تن افزایش ظرفیت داشتیم. در حاضر ۹۰ میلیون تن ظرفیت داریم که با برنامه‌ای که در برنامه ششم تعیین شده بود هم‌خوانی دارد و در ایران ۴۸ میلیون تن خوراک پتروشیمی مصرف می‌شود که در ۶۵ مجتمع مصرف و ۳۵ میلیون تن محصول نهایی پلیمری تولید می‌گردد.
رئیس دفتر توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی افزود: روند عرضه انواع محصول پتروشیمی در بورس کالا و بورس انرژی نیز به این صورت است که در سال گذشته ۷.۳ میلیون تن عرضه در بورس کالا داشتیم که ۵.۵ میلیون تن آن معامله شد و به طور متوسط ۵.۸ میلیارد دلار در بورس‌های داخلی و بیش از ١۴ میلیارد دلار صادرات پتروشیمی داشته‌ایم که سهم قابل توجهی از درآمدزایی کشور است و در حوزه پلیمری شاهد روند صعودی هستیم.
وی در خصوص طرح‌های آتی پتروشیمی گفت: ۶۸ طرح در دست بهره‌برداری است که تا پایان برنامه هفتم رخ خواهد داد که این ۶۸ طرح بطور میانگین حدود ۳۱ درصد پیشرفت داشته اند. ۳۷ طرح نیز در برنامه هشتم جهت احداث وجود دارد که تا پایان برنامه هشتم حدود ۲۰۰ میلیون تن ظرفیت اسمی محصولات پتروشیمی خواهد بود.
متقی درباره اشتغال‌زایی صنایع پتروشیمی گفت: به ازای هر یک میلیون تن حدود ۱۷۰ هزار نفر نیرو به کار گرفته می‌شود.
بورس کالا در نامه ای به کارگزاران الزامات ثبت سفارش از شنبه هفته آینده (۷ خرداد ماه ۱۴۰۱) را اطلاع رسانی کرد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از کالاخبر ، در نامه اخیر مدیر بازرسی و امور اعضا بورس کالای ایران آمده است: از شنبه هفته آینده (۷ خرداد) برای انجام ثبت سفارش محدودیت مودی مالیاتی دارای کد اقتصادی و ثبت نام انبار به نام شخص در سامانه جامع انبارها، کنترل می شود.
در نامه اشاره شده که تا اطلاع ثانوی محدودیت مذکور شامل محصولات تایر، سیمان و خودرو نخواهد بود.
ارتباط بین اقتصادهای بزرگ دنیا این روزها به‌عنوان کلیدی‌‌‌ترین موضوع در بسیاری از محافل اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد؛ چرا که به‌راحتی میتواند بر جریان اقتصادی سایر کشورها اثر مستقیم بگذارد. دکتر فرهاد نیلی، استاد دانشگاه و عضو سابق شورای بورس و اوراق بهادار دیروز در همایشی به بررسی مهم‌ترین روندهای اقتصاد جهانی پرداخت و گفت: چین و آمریکا نماینده یک رفتار در اقتصاد هستند که از ۳۰سال قبل شروع شده ،اما ممکن است اکنون تغییر رفتار داشته باشند و هر نوع تغییر رفتار در این دو کشور بر همه دنیا تاثیر می‌‌‌گذارد.
او افزود: تراز تجاری آمریکا در سال ۱۹۷۵ به بعد به صورت مستمر روند منفی داشته است. علت این اتفاق این بود که آمریکا نظام برابری طلا و دلار را کنار گذاشته و همین ماجرا هم باعث شده است تا مازاد تجاری در این کشور، سیر نزولی داشته باشد. نیلی بیان کرد: سه‌دوره مختلف در دو قرن گذشته از نظر تجارت جهانی در دنیا تجربه شده است. سوالی که مطرح می‌شود، این است که سومین سیکل که شرایط فعلی را شامل می‌شود چه روندی را طی خواهد کرد؟ در کشورهایی که نرخ بهره‌‌‌وری در بازار مالی جهانی تجربه می‌شود، در شرایط تعادل حساب جاری اگر کاهش نرخ پسانداز صورت بگیرد، تراز تجاری منفی می‌شود که اگر هزینه‌‌‌ها و بدهی‌‌‌های دولت هم به این ماجرا اضافه شود، اتفاقی رخ میدهد که در آمریکا شروع شد، یعنی منحنی پسانداز آمریکا رو به عقب رفت و نتیجه آن خروج از حالت مازاد تجاری به کسری تجاری بود. اگر کشوری به صورت مستمر، حساب تجاری منفی را تجربه کند، این موضوع نشان‌دهنده آن است که یا پسانداز کم شده یا سرمایه‌گذاری زیاد شده یا هر دو با هم اتفاق افتاده است که درباره تجربه آمریکا این اتفاق رخ داد.
او گفت: اتفاقی که در دهههای ۸۰ و ۹۰ رخ داد این بود که آمریکایی‌‌‌ها از رفاه بالاتر برخوردار شدند، مصرف در این کشور رشد پیدا کرد؛ اما سرعت رشد تولید کمتر بود. بنابراین پسانداز کاهش پیدا کرد. نرخ پسانداز در این کشور همچنان ۸درصد است. اتفاق بزرگ دیگری که در دنیا رخ داد و اقتصاد را تحت‌تاثیر قرار داد، نرخ سالمندی است، جمعیت دنیا پیر شده و نرخ مرگ‌ومیر کاهش یافته و نرخ زاد و ولد هم کم شده؛ اما این اتفاق به شکل یکسان در دنیا رخ نمی‌‌‌دهد و باید توجه کرد که هر جا جمعیت سالمند بیشتر باشد، میل به پسانداز هم بیشتر است. از سوی دیگر، میل به مصرف به کسری تجاری تبدیل می‌شود و در چین با وجود آنکه سیاست تک‌فرزندی بازنگری شد، اما هنوز نرخ زاد و ولد و رشد جمعیت در این کشور کاهنده است. در چین روند بلندمدتی وجود دارد و آن سالمند شدن جمعیت و میل به پسانداز بیشتر و مصرف کمتر است؛ این موضوع به دولت امکان میدهد که صادرات بیشتری داشته باشد، اما در آمریکا برعکس این اتفاق تجربه شده است. باید توجه کرد، آنچه برآمده از تغییرات جمعیتی است، بلندمدت خواهد بود. او افزود: از سوی دیگر وقتی کشوری پسانداز بیشتری می‌کند، بیشتر هم دارایی خواهد داشت. نسبت دارایی به درآمد در چین ۵ /۱برابر متوسط جهانی و دوبرابر آمریکاست.
نیلی خاطرنشان کرد: از سه‌دهه گذشته تولید کارخانه‌‌‌ای که تابعی از هزینه نیروی کار بود تغییر کرد، چین با توجه به جمعیت کشور خود توانست هزینه تولید را پایین آورد. از سوی دیگر تولید کارخانه‌‌‌ای با تولید آلایندگی همراه است؛ اما چون چین عضو هیچ‌یک از کنوانسیون‌‌‌های مرتبط با این موضوع نبود، توانست این موضوع را مدیریت کند. از سوی دیگر تولید کارخانه نیاز به فضا و مکان دارد که چین آن را هم تامین کرده و در نهایت موضوع حمل‌ونقل هم با وجود بنادر در چین به‌خوبی پیشرفت کرد؛ اما این اتفاق در آمریکا رخ نداد. نیلی با تاکید بر روابط دوسویه میان آمریکا و چین افزود: مازاد تجاری چین و کسری تجاری آمریکا یک‌روی قضیه است. اما این دو کشور بدون هم امکان حیات ندارند و فرگوسن این پدیده را «چیمریکا» نامیده که با کاهش مستمر سهم اشتغال در صنایع کارخانه‌‌‌ای در آمریکا، واردات محصولات از چین افزایش یافته است. هنوز ۳۳درصد تولیدات چین صنایع کارخانه‌‌‌ای است که نیاز به بازار دارد، ترکیب تراز تجاری چین برآیند مازاد ناشی از کارخانه‌‌‌ها و کسری ناشی از خدمات بود. اما کشوری است که سال‌های طولانی رشد اقتصادی دورقمی داشته و این موضوع به افزایش مصرف منتهی نشده و رفاه داخلی چین افزایش پیدا نکرده است.
نیلی افزود: برآورد اکونومیست از قدرت اقتصادی چین بر حسب سهم این کشور از GDP این است که چین، آمریکا را پشت سر گذاشته و ۱۶درصد قدرت اقتصادی دنیا را در دست دارد. اکنون این کشور بزرگترین شریک تجاری آمریکا و اروپاست. اما آیا این ظرفیت میتواند ادامه یابد؟ ادامه این ظرفیت به تعداد یونیکورن‌‌‌ها (استارت‌آپ‌‌‌هایی افسانه‌‌‌ای که خیلی زود به ارزش بالای یک‌میلیارد دلار رسیدند) و استارت‌آپ‌‌‌های بالای یک‌میلیون دلار بستگی دارد. چین با ۱۸۰یونیکورن بعد از آمریکا دومین ظرفیت رشد دیجیتال در آینده را دارد و این نشان میدهد که این موتور اقتصادی پرقدرت روشن باقی می‌ماند. از نظر ذخایر ارزی هم چین بیشترین تجمع ذخایر ارزی را دارد؛ چرا که به صورت مستمر تولید کرده، اما مصرف نکرده؛ بنابراین بیش از ۲۵درصد ذخایر ارزی جهان را در اختیار دارد. اما نکته قابل‌توجه این است که ۶۲درصد ذخیره ارزی چین به دلار آمریکاست. در پاسخ به این پرسش که آیا این وضع ادامه می‌‌‌یابد یا نه، باید گفت کرونا حجم تجارت کالایی در دنیا را کاهش داد. از طرف دیگر حجم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی هم در حال کاهش است؛ پس تمایل کشورها برای سرمایه‌گذاری در کشورهای دیگر کاهش یافته و به میزان سابق نیست. نسبت واردات به تولید هم کم شده و مجموعه آنها نشان میدهد پارادایمی در حال شکل‌گیری است که حمایت‌‌‌گرایی را جایگزین جهانی‌سازی کرده است و به این نتیجه رسیدند که حمایت‌‌‌گرایی منافع مردم را تامین می‌کند و نتیجه شرایط موجود نشان میدهد که پارادایم اقتصاد جهانی در حال تغییر است.
دانش سرمایه ارکا برای همراهان خود اخبار های بازار سرمایه را به صورت رایگان ارائه میدهد. مطالب بیشتر
بدون دیدگاه