شرکت در گزارش صورتهای مالی میاندورهای تلفیقی ۶ ماهه منتهی به شهریورماه ۱۴۰۰ (حسابرسی شده) مجموع درآمد عملیاتی خود طی این دوره ۶ ماهه را برابر با ۱۵،۲۸۵ میلیارد ریال ارائه کرده که نسبت به طی دوره گذشته رشد ۹,۵۷۳ میلیارد ریال افزایش پیداکرده است.
سود عملیاتی شرکت “ومعادن” طی این دوره ۶ ماهه با رشد ۱۸۵ درصدی از مبلغ ۵،۳۰۳ میلیارد ریال به مبلغی بالغبر ۱۵،۱۰۵ میلیارد ریال طی این دوره رسیده و هزینههای مالی این سرمایهگذاری نسبت به سال گذشته تغییر قابل توجهی را به همراه نداشته است.
سود خالص این شرکت تا پایان شهریورماه سال جاری بالغبر ۱۵،۹۶۹ میلیارد ریال ارائهشده که ۷ درصد افزایش سود را به همراه داشته و سود خالص در ازای هر سهم نیز طی این دوره ۶ ماهه ۲۹۱ ریال محاسبهشده است.
بر پایه این گزارش صورت گرفته، شرکت “ومعادن” در گزارش صورتوضعیت مالی میاندورهای ۶ ماهه خود مجموع داراییهای ثبتشده را برابر با ۲۱۳،۶۶۹ میلیارد ریال ارائه کرده که رشد ۸ درصدی را نسبت به پایان سال مالی گذشته شاهد بوده و بیشترین دارایی در اختیار بخش «سرمایهگذاری بلندمدت» با ۱۰۹،۳۳۵ میلیارد ریال بوده که نسبت به پایان سال گذشته ۲۵ درصد رشد را به همراه داشته و پسازآن نیز «داراییهای تجاری» با ۱۰۰،۰۷۷ میلیارد ریال در بخش داراییهای جاری قرارگرفته که رشد ۱۶۸ درصدی را نسبت به پایان سال گذشته به همراه داشته است.
طی این دوره ۶ میاندورهای منتهی به شهریورماه ۱۴۰۰ میزان سرمایه “ومعادن” مبلغی بالغبر ۵۴،۹۰۰ میلیارد ریال اعلامشده که در مقایسه با پایان سال گذشته بدون تغییر باقیمانده و همچنین سود انباشته ارائهشده “ومعادن” در پایان دوره ۶ ماهه منتهی به شهریورماه ۱۴۰۰ با اُفت ۴۰ درصدی به ۸۷،۵۸۲ میلیارد ریال تنزل پیداکرده است.
ترکیب بهای تمامشده پرتفوی بورسی ومعادن در پایان این دوره ۶ ماهه برابر با ۱۱۰،۸۱۱ میلیارد ریال بوده که نسبت به پایان سال مالی ۱۳۹۹ با افزایش ۲۵ درصدی (بالغبر ۲۱,۹۴۵ میلیارد ریال) را تجربه کرده، عمدهترین بهای تمامشده سرمایهگذاری را در بخش سهام بورسی و فرابورسی با مبلغ ۷۸ هزار میلیارد ریال مشاهده میکنیم و در شرکتهای غیر بورسی نیز بالغبر ۲۸ هزار میلیارد ریال شناساییشده است.
تولید پکرمان در آبانماه ۸۱۵۶ تن بوده است.
میانگین تولید ماهانه سال ۹۹، ۷۶۰۵ و ۶ماه ۱۴۰۰، ۷۱۵۰ تن بوده است.
پکرمان در آبان فروش ۴۱۴میلیارد تومانی به ثبت رساند. میانگین فروش ماهانه سال گذشته ۲۸۰ میلیارد تومان و ۶ ماه سالجاری ۴۱۰میلیارد تومان بوده است.
نرخ فروش تایر رادیال در آبان ۵۴هزار و ۶۵۱ تومان و در مهر ۵۳هزار و ۷۷۶ تومان گزارش شده ، میانگین نرخ فروش سال ۹۹ و ۹۸ به ترتیب حدود ۳۹ و ۲۲هزار تومان بوده است.
شرکت مهندسی نصیر ماشین نیز دیروز در اطلاعیهای از تغییر بیش از ۱۰درصدی در نرخ خرید مواد اولیه خبر داد و اعلام کرد نرخ ماده اولیه میللنگ TU۵ از ۲۱۸هزار و ۲۰۰ تومان به ۲۶۵هزار و ۲۰۰ تومان افزایش یافته است.
«خنصیر» مرجع این تغییر قیمت را «ساپکو» اعلام کرد. شرکت مهندسی نصیر ماشین در این اطلاعیه نوشت: با توجه به افزایش نرخ تورم مقرر شد که محصول TU۵ از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا پایان شهریور ۱۴۰۰ اعمال شود و برای ۶ماه دوم سال نیز در تاریخ دیگر توافقات افزایش قیمت ۶ماه دوم انجام میشود. با توجه به ماهیت این شرکت که ماشینکاری است این نرخها در مواد اولیه اثر نخواهد داشت ولیکن نرخ موثر افزایش قیمت با در نظر گرفتن مواد اولیه حدود ۱۰درصد و افزایش ناشی از عملیات ماشینکاری این شرکت معادل ۲۱درصد است.
اگر منابع خوبی به سمت صندوق تثبیت سرازیر و مدیریت حرفهای و قابل قبولی در آن انجام شود، ضمن تعادل بخشی به بازار سرمایه، سبب رونق معاملهها و پرهیز از هرگونه نوسان گیری غیرمتعارف میشود.
یک کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر تقویت صندوق تثبیت بازار سرمایه به منظور حمایت از بازار به خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، گفت: صندوق تثبیت بازار اقدام بسیار خوبی در جهت تعادلبخشی و ثبات در بازار سرمایه است به شرط آنکه ضمن عملیاتی شدن برنامههای صندوق، سازوکار اجرایی آن کلیت بازار را تحت پوشش قرار دهد و به یک سهم خاص و ویژه پرداخته نشود تا امکان نوسان گیری برای یک عده خاص فراهم نشود.
محمد علی احمدزاد اصل عنوان کرد: به نظر میرسد صندوق تثبیت در جهت حمایت کلی از بازار سرمایه گامهای خوبی را بردارد و با توجه به ارزندگی بسیاری از سهامهایی که در بورس اوراق بهادار یا فرابورس هستند، سرمایهگذاری در بازار سرمایه با توجه به شرایط بنیادی اغلب شرکتها انتخاب خوب و درستی در شرایط فعلی خواهد بود .
وی تصریح کرد: این موضوع که در راستای حمایت از بازار، برای نخستین بار؛ دولت برای نخستین بار تصمیم گرفته است درآمد ناشی از مالیات معاملات بازار سرمایه را صرف خود این بازار کند اتفاق بسیار مثبت و مبارکی است و در عمل نشان داد که دولت صندوق تثبیت بازار سرمایه را بیش از پیش به رسمیت شناخته و به کمک این ابزار از بازار حمایت میکند.
احمدزاد اصل اظهار کرد: صندوق تثبیت در آینده میتواند سهامها را برای متعادلسازی و برای متقاضیان به صورت عمده و در قالب بلوکی واگذار کند و این شرایط در حال حاضر در بازار سرمایه فراهم است.
وی گفت: رویکرد اصلی صندوق تثبیت در ایران، حمایت از سهامداران خرد است. بنابراین بهترین رویکرد برای دستیابی به نتیجه مطلوب این است که تمام برنامههای صندوق تثبیت فقط روی سهام شرکتها بزرگ و خیلی بزرگ متمرکز نباشد. بلکه صندوق تثبیت از کلیت بازار سرمایه بدون در نظر گرفتن کوچکی و بزرگی سهام حمایت کند تا از همه سهام شرکتهایی که امکان خریدش برای سرمایهگذاران وجود دارد، براساس اطلاعات درست و واقعی حمایت شود.
این کارشناس بازار سرمایه خاطر نشان کرد: اگر منابع خوبی به صندوق تثبیت واریز شود و اگر مدیریت حرفه ای و قابل قبولی روی آن انجام گیرد، ضمن تعادل بخشی بازار سرمایه، سبب رونق معاملهها و پرهیز از هرگونه نوسان گیری غیرمتعارف شده و در نهایت فضا برای واگذاری از طریق صندوق تثبیت برای بسیاری از سهام های مطرح بازار به صورت کاملا شفاف امکانپذیر شود.
وزیر اقتصاد با حضور در برنامه نگاه یک شبکه اول سیما به برخی مهمترین سوالات و شبهات حول بودجه و مسائل مربوط به اقتصاد کشور و به ویژه بازار سرمایه پاسخ داد.
وزیر اقتصاد با حضور در برنامه نگاه یک شبکه اول سیما به برخی مهمترین سوالات و شبهات حول بودجه و مسائل مربوط به اقتصاد کشور و به ویژه بازار سرمایه پاسخ داد. از جمله مهمترین محورهای مورد پرداخت توسط دکتر سید احسان خاندوزی در ادامه می آید:
-نیازمند تیم اجرایی قدرتمند برای رسیدگی به وضعیت آشفته اقتصادی کشور بودیم. نقشه راهی برای ساماندهی وضعیت آشفته اقتصادی کشور تدوین و به سرعت مصوب کردیم.
-نقشه راه اقتصادی کشور ابعاد مختلفی را در برمیگیرد که اجرای آن در همین مدت چند ماه اول شروع به کار دولت سیزدهم منجر به تصویب طرح تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار، حذف امضاهای طلایی در این زمینه، کاهش استقراض از بانک مرکزی، کنترل تورم، شفافیت وضعیت شرکتهای دولتی در اقتصاد و رسیدگی به وضعیت ابربدهکاران بدحساب بانکی، تلاش در جهت اتصال سامانه های اقتصادی به یکدیگر و … شد.
– فشار بسیار زیادی که در این یک سال گذشته به سفره مردم وارد شده است که یکی از مهمترین علل آن، کسری بودجه دولت بود. بودجه تدوین شده توسط دولت 12 ام برای سال 1400 با کسری 50 درصدی مواجه بود.
– خط قرمز ما جلوگیری از استقراض دولت از بانک مرکزی برای پوشش کسری بودجه بود.
-کم خطرترین راه برای جبران کسری بودجه سال 1400، فروش اموال دولتی و انتشار اوراق بود که مانع تشدید تورم شویم.
– انتشار اوراق را به گونه ای پیگیری کردیم که کمترین اثر را در سایر بازارها بگذارد به گونه ای که تا امروز در کل این دوره 59 هزار میلیارد تومان اوراق نقدی توسط دولت منتشر شده است و 70 هزار میلیار تومن اوراق قبلی را تسویه و به بازار تزریق کرده است. یعنی عملا خالص تأمین مالی دولت از محل اوراق 11 هزار میلیارد تومان منفی است.
– شتاب ماشین تورم کنترل شده است و مردم افزایش قیمتها را میبینند اما سرعت افزایش قیمت ها روند کاهشی داشته است. امیدواریم تورم نقطه به نقطه با همین شیب کاهشی در سال 1401 هم ادامه داشته باشد.
-وقتی ما در شرایط کسری بودجه قرار میگیریم دو راه برای جبران کسری بودجه داریم اول استقراض از بانک مرکزی است و دوم استقراض از مردم و فعالان اقتصادی و بانکها و واسطه های مالی و … است که این مدل استقراض دولتی با نکول مواجه نخواهد شد و در تاریخ مقرر سررسید اوراق منتشر شده، این مدل استقراض تسویه خواهد شد و اگر بانک مرکزی با عملیات بازار باز در جهت کنترل نرخ بهره بین بانکی حرکت کند که هم اکنون نیز همین گونه است، این مدل استقراض در حالت دوم، برای بازار سرمایه و اقتصاد کشور مشکل ساز نخواهد شد.
-علی رغم مقاومت دستگاه های دولتی فروش اموال مازاد دولت، مولد سازی این دارایی ها و واگذاری آن به بخش های غیر دولتی یکی از مهمترین راهکارهای دولت 13 ام برای تأمین مالی است ضمن آنکه موجب بهره وری بیشتر این دارایی ها هم میشود. این رویکرد بسیار مورد توجه شخص رییس جمهور هم قرار گرفته است و هم اکنون دارایی های مازاد دولتی احصا شده است و به خزانه داری رسیده است و در ماه های آینده با مکانیسم کاملا شفاف و الکترونیکی این دارایی های مازاد واگذار و مولدسازی میشوند.
-منابع حاصل از فروش اموال بنا نیست که در مخارج جاری هزینه شود، بلکه باید بخش قابل توجهی از این منابع در راستای مصارف عمرانی و سرمایه گذاری هزینه شود.
-مسأله ارز 4200 حذف آن نیست بلکه تغییر رویکردهای حمایتی است. به جای اعطای رانت ارزان به وارد کننده که در نهایت هم به دست مردم نرسد، بهتر است این یارانه را در راستای حمایت از مردم به عنوان مصرف کننده به کار گرفت. شوک به اقتصاد تحمیل نمیشود اما در بودجه 1401 دیگر شاهد رانت ارزی 4200 نخواهیم بود و هر حمایتی باید معطوف به مصرف کننده باشد که هزینه فرصت تولید کالاهای اساسی هم در داخل پایین بیاید و رونق تولید داخلی این کالاها شکل بگیرد.
-داستان پر غصه بازار سرمایه از یک سال و نیم گذشته تا امروز باید به صورت کلی با بررسی ریشه های آن مورد توجه قرار گیرد و این ماجرا را نمیتوان از اواسط آن دید و تحلیل کرد. افزایش 4 برابری شاخص بورس ظرف مدت کوتاهی غیرطبیعی بود و به دنبال آن افت شدید حاصل شده باعث زیان گسترده مردم شود و از دعوتهای نسنجیده ای برای حضور مردم در بازار سرمایه نیز نمیتوان گذشت.
-ذات بازار سرمایه توأم با ریسک است. بازار سرمایه دماسنجی است که منعکس کننده شرایط و اقتضائات اقتصادی کشور اعم از سیاست های بانکی و قیمت های جهانی و نرخ ارز و سیاست های صنعتی و … است، بنابراین در هیچ جای دنیا یک فرد یا یک مقام را مسئول بازار سرمایه نمیدانند. وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز در ایران به عنوان فردی که ریاست سازمان بورس را تعیین میکند وظیفه اش پاسداشت بازار سرمایه است که بتواند این بازار به صورت نقد و کارآمد و با نظارت و با کمترین رانت کار کند.
-تسهیل زمانی در صدور مجوزهای مربوط به سازمان بورس از یک سال و نیم به سه هفته یکی از اقدامات مهم سازمان بورس در دوران جدید بوده است. تسهیل زمانی افزایش سرمایه شرکتها نیز از مدت زمان طولانی در دوره گذشته به 3 الی 4 روز در دوره جدید کاهش پیدا کرده است.
-اولین شرکت پروژه تاریخ کشور در همین 100 روزه اخیر پذیره نویسی شد و اولین صندوق اهرمی که یک ابداع جدیدی در ابزارهای بازار سرمایه است به ویژه در شرایط نامناسب فعلی بورس میتواند بسیار مورد اقبال عمومی باشد، در حال راه اندازی است. همچنین یکی از معروفترین شرکتهای دانش بنیان حوزه حمل و نقل و ترافیکی کشور وارد بورس شد.
– به ریاست سازمان بورس دستور داده ام که شفاف سازی قواعد و ضوابط نظارت در بورس را حتما پیگیری کنند که مردم شاهد این شفاف سازی و ارتقا این ضوابط خواهند بود. چند گام عملیاتی در حوزه های ارتقا سخت افزاری و توسعه پلتفرم ها و طراحی الگوریتم های شناسایی تخلفات در بازار سرمایه و نظارت هوشمند بر بازار برداشته شده است.
-وضعیت نامناسب فعلی بازار بورس به دلیل برخی ابهامات نسبت به آینده است.
-کاهش 5 واحد درصدی مالیات بر شرکتهای تولیدی، حذف ارز ترجیحی و حذف برخی قیمت گذاری های دستوری و حمایت ویژه از صندوق تثبیت بازار از جمله مهمترین تصمیماتی بود که در بسته اول برای کمک به بورس در بودجه مورد توجه قرار گرفت.
-با تشکیل جلسه فوق العاده ای که توسط آقای رئیس جمهور شکل گرفت، پیشنهادات دیگری در جهت حمایت از بورس در بسته دوم مورد بررسی قرار گرفت که پس از جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت به صورت کامل اطلاع رسانی خواهد شد.
– فرمول محاسبه حقوق دولتی معادن تغییری نخواهد کرد و صرفا پیش بینی از تحقق درآمدها که ناشی از پیش بینی استخراج بیشتر است، افزایش یافته است.
– نرخ خوراک و سوخت با فرمول معیوبی محاسبه میشود و مورد نقد بنده قرار دارد اما برای همین فرمول معیوب نیز سقف مشخصی جهت محاسبه نرخ خوراک و سوخت وجود دارد فعالیت اقتصادی را برای فعالان اقتصادی پیش بینی پذیرتر میکند که در ستاد اقتصادی دولت بر اساس تصمیم این ستاد این نرخ ها دقیق تعیین خواهند شد.
-رییس سازمان بورس باید در جلسات ستاد اقتصادی دولت و جلسات کمیته “بند ک” که در مورد اوراق تصمیم گیری میشود دعوت شود و به نمایندگی از بازار سرمایه در تصمیمات مشارکت فعال تری داشته باشد.
-در حوزه ارزی نیز مانند بازار سرمایه نمیتوان فقط از بانک مرکزی انتظار داشت در کنترل تقاضا در بازار نقش آفرینی کند. در دوره جدید به ویژه در 100 روز اخیر باتوجه به افزایش فروش نفت، ورودی های ارزی کشور بیشتر شده و در 8و ماه نیم اخیر تقریبا معادل کل سال گذشته منابع ارزی در دسترس قرار گفته است و چشم انداز خوبی از حیث منابع پیش روی بازار ارز قرار دارد.
-همچنان مصمم هستیم بر تصویب و اجرای مالیات بر مجموع درآمد و مالیات بر عایدی سرمایه به معنای مالیات بر سوداگری. درباره 1000 نفر از اشخاص حقیقی عادی که معاملات ارزی در حجم های بالا و چند هزار میلیاردتومانی داشتند و 600 نفرشان نیز هیچگاه مؤدی مالیاتی نبوده اند، تصمیم گرفته شد که به سرعت مشمول مالیات واقع شوند. سفته بازان که اینگونه با تصمیم درست وزارت اقتصاد مشمول مالیات میشوند، حتما هزینه میکنند تا وزارت اقتصاد و وزیر اقتصاد را مورد هجمه و انواع شایعه سازی ها قرار دهند و این نشان دهنده حرکت درست وزارت اقتصاد در جهت منافع مردم است.
-اختلافات کارشناسی همیشه جاری بوده است اما شایعه منتشر شده در مورد اختلاف نظر بین سازمان برنامه و وزارت اقتصاد در مورد حمایت از بازار سرمایه اصلا درست نبود.
-سند آسیب شناسی بسیار جامعی از واگذاری ها و خصوصی سازی های صورت گرفته از سال 1385 تا 1400 و راهکاریابی برای حل این آسیب ها و تهیه پیش نویس اصلاح قانون مربوط به سیاست های اصل 44 و ارائه لایحه آن به دولت در وزارت اقتصاد تهیه شده است.
-اهلیت سنجی برای خصوصی سازی و واگذاری ها نه فقط به صورت پیشینی بلکه حین عمل و در طی چند سال مبتنی بر عملکرد مالک مربوطه صورت خواهد گرفت.
-تحولات ناشی از جامه عمل پوشاندن به فرمایش 7 سال روی زمین مانده رهبری را مبنی بر اتصال سامانه های گمرک و تجارت جهت جلوگیری از قاچاق، در یک سال آینده خواهید دید.
-دو محور را برای تسهیل مجوزهای کسب و کار پیگیری کرده ایم، یکی تسهیل در انجام فرآیند کسب مجوزهای کسب و کار است که تا اول بهمن ماه برای 80 درصد مجوزهای کسب و کار، مراحل دریافت مجوز به صورت کامل شفاف خواهد شد. دوم آنکه مجوزهای انجام کسب و کار اساسا باید اعلامی باشد بدین گونه که مردم شروع کنند به کسب و کار و بپذیرند که استانداردها را رعایت خواهند کرد، کفایت میکند برای آنکه وارد فعالیت های اقتصادی شوند که این را هم تا اول بهمن ماه برای 100 کسب کار اجرایی خواهیم کرد. و اینگونه نظارتها پسینی میشود.
در حالی شاهد افت دادههای حیاتی معاملات محصولات پتروشیمیاییهای بورسکالا در هفته گذشته بودیم که به نظر میرسد انتظارات افزایشی موجود در بازار تعدیل شده است. ثمره این ذهنیت غالب در بین اهالی بازار، افت همزمان حجم معاملات تحتتاثیر تنزل میزان عرضه و تقاضا در کنار یکدیگر است که سبب شده معاملات در هر دو بازار محصولات پلیمری و شیمیایی پس از روند صعودی هفته سوم آذرماه، در هفته گذشته وارد فاز نزولی شوند.
جهتگیری متفاوت دو اهرم تعیینکننده نرخ پایه
مهمترین سیگنالهای اثرگذار بر معاملات محصولات پتروشیمیایی بورسکالا میانگین هفتگی بهای نیمایی دلار و قیمت این محصولات در بازارهای جهانی است. طی هفته گذشته، بهرغم کاهش آرام بهای مواد اولیه پتروشیمیایی در بازارهای جهانی، نرخ نیمایی دلار با میانگین روزانه افزایشی همراه شد و تا روز پنجشنبه هفته گذشته، از مرز 24هزار تومان عبور کرد. از این رو این انتظار وجود دارد که قیمت پایه محصولات پلیمری و شیمیایی بورسکالا در هفته جاری تحتتاثیر دو عامل متفاوت رشد بهای نیمایی ارز و کاهش نسبتا آرام قیمت جهانی این گروه از محصولات قرار گیرد. در جریان نرخهای پایه هفته گذشته، قیمت مبنای دلار نقش نسبتا برجستهتری در مقایسه با قیمتهای جهانی داشت و صعود 304تومانی این اهرم اثرگذار در معادله کشف نرخ پایه محصولات پتروشیمیایی سبب افزایش ملایم قیمت پایه در هفته گذشته شد و عمده گریدهای پلیمرها و شیمیاییهای بورسکالا را با رشد محدود قیمت پایه همراه کرد. به تعطیلات سال نو میلادی نزدیک میشویم، بنابراین این انتظار وجود دارد که بهای جهانی محصولات پتروشیمیایی با نوسان محدودی مورد دادوستد قرار گیرد و حداقل در هفتههای پیشرو نرخهای بازار جهانی تغییر محسوسی نداشته باشند. بنابراین بازیگر اصلی در تعیین قیمت پایه بازار محصولات پتروشیمیایی، بهای نیمایی ارز خواهد بود که در حال حاضر مسیر مشخصی برای تکانههای قیمتی آن قابل ترسیم نیست و بهسرعت تحتتاثیر خبرهای منتشرشده از نتیجه مذاکرات وین قرار میگیرد.
کاهش نرخ در بازار آزاد محصولات پتروشیمیایی
البته شواهد به دست آمده از دادوستدهای بازار آزاد نشان میدهد، برخلاف عرف این بازار که معاملهگران نسبت به تغییر بهای ارز بهشدت واکنش نشان داده با ورود تقاضای هیجانی شاهد رشد قیمتها بودیم، این روزها بیرمقی دادوستدهای بازار آزاد به چشم میخورد و با وجود آنکه در هفته گذشته بهای دلار آزاد در کانال 30هزار تومانی نوسان کرد، نه تنها خبری از خریدهای هیجانی و رشد قیمتها در بازار آزاد محصولات پتروشیمیایی نبود، بلکه بسیاری از گریدهای این محصولات با کاهش قیمت نیز همراه شدند. البته اثر سرکشیهای مستمر نهادهای ناظر به انبارها را نمیتوان نادیده گرفت که چندی است دادوستد خارج از بورسکالا را بسیار دشوار کرده و قیمتهای بازار آزاد را تحت فشار قرار داده است. محتملترین نتیجهای که از نزول قیمتهای بازار آزاد میتوان گرفت، بیتفاوتی همراه با سردرگمی اهالی بازار نسبت به نوسانات مکرر بهای ارز است که تا ثبات این نرخ و دستیابی به سیگنالهای قطعی، اهالی بازار خریدهای خود را به آینده موکول کرده و سعی دارند با احتیاط کامل وارد بازار شوند.
عقبنشینی حجم معاملات پتروشیمیاییهای بورسکالا
در بورس کالا نیز شاهد افت همزمان دادههای حیاتی معاملات هستیم که هم در بازار پلیمرها و هم در دادوستد محصولات شیمیایی، این روند کاهشی قابل مشاهده است. بنابراین با دو اهرم افت میزان عرضه و تقاضا، حجم دادوستدهای محصولات پتروشیمیایی نیز کاهش داشته است که این بار میتوان دلیل اصلی آن را مربوط به تغییر ذهنیت اهالی بازار نسبت به آینده قیمتی این محصولات دانست؛ چرا که پیش از این در هفتههای دوم و سوم آذرماه شاهد رشد حجم معاملات در بازار پلیمرهای بورس کالا بودیم که از سوی صعود همزمان میزان تقاضا و عرضه این محصولات تغذیه شد.
جریان معاملاتی بازار پلیمرهای بورسکالا از افت محسوس میزان عرضه، تقاضا و در نهایت حجم معاملات حکایت دارد. به عبارت دقیقتر هفته گذشته به میزان 83هزار و 760 تن انواع محصولات پلیمری در تالار فیزیکی بورس کالای ایران عرضه شد که نسبت به هفته قبل کاهش 7درصدی را به ثبت رساند.
تقاضا برای خرید محصولات پلیمری دیگر داده کاهشی این بازار به شمار میرود که هفته گذشته با کاهش نزدیک به 13درصدی در مقایسه با هفته ماقبل خود، به میزان 113هزار و 291تن به ثبت رسید. ثمره تقابل عرضه و تقاضا در بازار پلیمرهای بورسکالا، دادوستد 75هزار و 361تن محصول پلیمری بود که از معامله 90درصد از عرضههای هفته ماقبل حکایت دارد.
در بازار شیمیاییهای بورس کالا نیز ردپای تغیر ذهنیت اهالی بازار به چشم میخورد؛ تا جایی که افت همزمان هر سه داده پراهمیت در این بازار، به گونهای به ثبت رسید که کاهش میزان تقاضا، عرضه و حجم معاملات قدرتمندتر از معاملات محصولات پلیمری بود. به عبارت دقیقتر هر سه این دادهها به رقمی کمتر از میانگین هفتگی 6ماهه نخست سالجاری رسیدند که این کاهش حجم معاملات، پس از افزایش میزان دادوستدها در هفته سوم آذرماه، چندان خوشایند به شمار نمیرود و نهتنها این روند افزایشی را در این بازار متوقف کرده، بلکه کاهشی قابلتوجه را نیز به ثبت رسانده است. هفته گذشته به میزان 35هزار و 248تن انواع محصولات شیمیایی در بورسکالای ایران عرضه شد که در مقایسه با هفته ماقبل از افت 34/ 15درصدی حکایت دارد. در برابر این میزان عرضه تقاضای 35هزار و 439تنی برای خرید مواد اولیه شیمیایی شکل گرفت که نسبت به هفته منتهی به 19 آذرماه با کاهش 16درصدی همراه شد. تقابل عرضه و تقاضای کاهشی در این بازار سبب معامله 27هزار و 761 تن از انواع محصولات شیمیایی شد که به میزان 75/ 78درصد از عرضه مورد دادوستد قرار گرفت.
تبلور رقابت قیمتی در بازار پتروشیمیاییهای بورس کالا
معاملات هفته گذشته محصولات پلیمری و شیمیایی بورسکالا نشان میدهد که بخش عمده این مواد اولیه یا با قیمت پایه معامله شدند یا به میزان اندکی رشد قیمت را تجربه کردند. در مقابل، برخی دیگر از این محصولات با رقابت قیمتی چند ده درصدی معامله شدند که بررسیهای «دنیایاقتصاد» این رقابت را در بازار شیمیاییهای بورس کالا شدیدتر از پلیمرها ارزیابی میکند.
در بین محصولات شیمیایی، متیلن دی فنیل دی ایزوسیانات خالص، در یکی از عرضههای هفته ماقبل خود با بیش از 68درصد رشد قیمت، بالاتر از نرخ پایه خود مورد دادوستد قرار گرفت. پس از آن تولوئن دی ایزو سیانات با 66درصد و اسید نیتریک با 62درصد رقابت قیمتی معامله شدند. این در حالی است که در بازار پلیمرهای بورس کالا بیشترین رقابت قیمتی مربوط به پلی استایرن انبساطی نسوز (F100) بود که 5/ 34درصد بیش از قیمت پایه خود معامله شد. هنوز هم این میزان رقابت قیمتی برای خرید مواد اولیه پتروشیمیایی بالا ارزیابی میشود؛ اما در مقایسه با رقابتهای قیمتی به ثبت رسیده در بازار محصولات شیمیایی کمتر بوده است.
بازار گواهیهای کالایی در بازار مالی بورسکالای ایران، متاثر از سیگنالهای کاهشی ارزی، تعدیل انتظارات تورمی و عقبگرد بازارهای صادراتی، با نزدیکشدن به تعطیلات سال نو میلادی قرمزپوش شد. در عین حال، ارزش گواهیهای سکه در این بازار، ظرف روز گذشته، در مرز ۱۳۰هزار تومان نوسان داشت و برای ساعاتی تحت تاثیر سیگنال ارزی به کانال ۱۲۹هزار تومانی نیز عقبنشینی کرد. این عقبنشینی از مرز ۱۳۰هزار تومان که حتی نرخی کمتر از ارزش بنیادی بود، میتواند بیانگر انتظار معاملهگران این بازار از افت بیشتر نرخ باشد.
بررسی معاملات گواهیهای کالایی در بازار مالی بورسکالا از استمرار انتظارات منفی میان معاملهگران این بازار در روزهای پایانی هفته قبل و ساعات ابتدایی بازگشایی بازار در روز ابتدایی هفته جاری حکایت دارد. برخلاف هفتههای قبل که شائبه اعمال فشار برای کاهش نرخ در معاملات بازار مشتقه و اثرگذاری این مولفه بر بازار گواهیهای کالایی وجود داشت، این هفته این شائبه برطرف شد و تعدیل انتظارات تورمی میان معاملهگران بازار مالی بورسکالا، دلیل اصلی قرمزپوش شدن بازارهای گواهی کالایی بود.
قرمزپوشی معاملات طلای سرخ
میانگین نرخ معامله گواهیهای زعفران در سررسید سال آینده (دیماه 1401) در زمان تنظیم این گزارش با افت نرخ 3درصدی نسبت به قیمت بازگشایی همراه بود. این عقبگرد قیمتی از تعدیل انتظارات تورمی میان معاملهگران بازار و انتظار افت صادرات با نزدیک شدن به زمان تعطیلات سال نو میلادی و در ادامه، آغاز تعطیلات سال نو در چین سیگنال میگیرد.
به گفته فعالان بازار زعفران، در حال حاضر، هر کیلوگرم زعفران در بازار فیزیکی با قیمتی در حدود 33 تا 36میلیون تومان بهشکل عمده معامله میشود. در هفتههای قبل، نرخ گواهی زعفران در بازار مالی بورس کالا از قیمت معادل آن در بازار فیزیکی کمتر بود و همین موضوع باعث شده بود تا اقبال کشاورزان به سپردن اجناس به انبارهای بورسی کاهش قابل ملاحظهای داشته باشد. خوشبختانه، ظرف هفتههای اخیر، قیمت گواهی زعفران به قیمت بازار فیزیکی نزدیک شده است که این موضوع میتواند به تقویت بازار گواهی زعفران منجر شود. در شرایطی که بازار گواهی زعفران در حال نزدیک شدن به شرایط تعادلی است، شاهد اثرگذاری دو سیگنال کاهشی، یعنی توقف روند افزایشی نرخ ارز و احتمال افت صادرات در این بازار هستیم. در اواسط دیماه، سال نو میلادی و در اواسط بهمنماه، سال نو چینی برگزار خواهد شد، از همین رو بازارها تعطیل میشوند. در عین حال، در این دو مقطع زمانی از میزان حمل محصول کاسته خواهد شد که این موضوع به افت تقاضای صادراتی منجر میشود. همواره نزدیک شدن به سال نو میلادی و سال نو چینی، سیگنالی مهم بر بازارهای کالایی است که بازار صادراتی قدرتمندی دارند. زعفران نیز بهعنوان یک کالای صادراتی از این قاعده مستثنی نیست؛ بنابراین انتظار میرود این محصول در هفتههای پیشرو با کاهش نسبی تقاضای صادراتی روبهرو شود که این موضوع میتواند از تبوتاب معاملات آن بکاهد. در این شرایط، انتظار افت نرخ ارز در بازار داخل با سیگنالهای مذاکرهای نیز مزید بر علت شده است تا از تقاضای سرمایهای در بازارهای گواهی بکاهد و این بازار را قرمزپوش کند.
برخلاف گواهیهای زعفران سررسید جدید (دیماه 1401)، گواهیهای زعفران با سررسید امسال در حالی که به روز سررسید نزدیک میشوند، در مسیر رشد نرخ نوسان دارند. مهمترین دلیل این موضوع به تفاوت قیمت زعفران گواهی سررسید قدیم و جدید بازمیگردد. تفاوت نرخ میان دو گواهی یکسان از یک نوع زعفران به حدود 10هزار تومان نیز میرسد. زعفران سررسید جدید موقعیت بسیار مطلوبتری تلقی میشود؛ اما رشد قابل ملاحظه بهای زعفران در سالجاری باعث شده است تا زعفرانهای قدیمی به دلیل مزیت کمتر بودن نرخ، همچنان مورد اقبال خریداران قرار گیرند و حتی با افزایش نرخ به فروش بروند.
ذهنیت معاملهگران بازار گواهی سکه منفی شد
انتظارات معاملهگران گواهی سکه در بازار مالی بورسکالا مجددا کاهشی شد و این موضوع باعث شد تا در هفته گذشته و ساعات ابتدایی معاملات هفته جاری، معاملهگران بازار مالی بورسکالای ایران، بهای کمتری را برای خرید هر گواهی سکه نسبت به نرخ آن در بازار فیزیکی بپردازند. این ذهنیت کاهشی در ساعات ابتدایی بازگشایی بازارها در هفتهجاری نیز ادامهدار شد؛ به نحوی که در زمان تنظیم این گزارش، میانگین نرخ هر گواهی سکه در بازار مالی بورسکالا حدود 2/ 1درصد کمتر از ارزش بنیادی آن شد (به شکل بنیادی ارزش هر واحد گواهی سکه طلا برابر یکصدم ارزش نرخ معامله -میانگین قیمت خرید و فروش روز- سکه در بازار فیزیکی است.) در عین حال، ظرف روزهای ابتدایی هفته گذشته، ارزش هر گواهی سکه در بازار مالی بورسکالا در مسیر افت نرخ قدم برداشت که این افت نرخ، با عقبگرد قیمتی سکه در بازار فیزیکی همگرا بود. بهای اونس جهانی طلا در روزهای ابتدایی هفته قبل تا 1770دلار به ازای هر اونس کاهش یافت و این موضوع زمینه افت نرخ سکه در بازار داخل را مهیا کرد. در عین حال، در اواسط هفته قبل، نرخ ارز به کانال 29هزار تومانی عقبنشینی کرد و این موضوع از کاهش قیمت سکه به شکل فیزیکی و گواهی در روزهای دوشنبه و سهشنبه هفته قبل حمایت کرد. در ادامه، نرخ ارز مجددا به کانال 30هزار تومانی بازگشت که این موضوع زمینه صعود مجدد گواهی سکه به کانال 132هزار تومانی را در روز چهارشنبه فراهم کرد. با وجود صعود بهای گواهی سکه به کانال 130هزار تومانی، روز چهارشنبه همچنان انتظارات منفی میان معاملهگران بازار مالی بورسکالا وجود داشت؛ به نحوی که میانگین ارزش معامله گواهی سکه کمتر از ارزش بنیادی آن بود.
در حالی از ارزش سکه به شکل گواهی و فیزیکی در روز ابتدایی بازگشایی بازار در هفته جاری کاسته شد که روزهای پنجشنبه و جمعه، بهای اونس جهانی طلا تا مرز 1800دلار در هر اونس صعود داشت و انتظار میرفت این صعود زمینه اوجگیری بهای سکه در این دو بازار داخل را فراهم کند. با وجود این، از نرخ سکه در بازار فیزیکی و گواهی سکه در بازار مالی بورس کالا کاسته شد؛ به نحوی که در زمان تنظیم این گزارش، میانگین نرخ هر گواهی سکه به 130هزار تومان عقبنشینی کرد. در همین زمان، هر سکه امامی در بازار فیزیکی قیمتی برابر 13میلیون و 160هزار تومان داشت. به این ترتیب، بهای هر گواهی سکه حدود 2/ 1درصد کمتر از ارزش بنیادی آن (قیمت فروش در بازار آزاد) بود. در شرایطی که بهای اونس جهانی طلا رو به افزایش گذاشت، سیگنالهای ارزی مهمترین دلیل این عقبنشینی قیمتی بود.
بیاثربودن سیگنالهای مثبت جهانی
در هفته گذشته، نشست بانکهای مرکزی آمریکا برگزار شد. فدرالرزرو تصویب کرد که سرعت کاهش خرید اوراق قرضه را دو برابر کند و تا 30میلیارد دلار در ماه کاهش دهد. به این ترتیب خرید اوراق قرصه تا ماه مارس سال 2022 به پایان خواهد رسید. در عین حال، بانک مرکزی ایالاتمتحده آمریکا در نشست هفته گذشته خود تصمیم گرفت نرخ بهره بانکی را در این کشور تا 75/ 0واحد افزایش دهد. این تصمیمات انقباضی است و باید به افت نرخ طلا بهعنوان کالایی سرمایهای منجر میشد؛ اما اظهارنظر پاول مبنی بر ادامهدار شدن تورم باعث شد تا جایگاه طلا بهعنوان دارایی سرمایهای محکمتر شود. مجموع این عوامل باعث شد تا بهای اونس جهانی طلا تا 1798دلار به ازای هر اونس صعود کند. این موضوع سیگنالی مهم برای بازار مالی بورسکالای ایران به شمار میرود؛ اما اخبار سیاسی مذاکرات هستهای همچنان سیگنال اصلی اثرگذار بر بازار هستند و رفتار معاملهگران بر اساس این سیگنال نوسان نرخ دارد.
بانک گلدمنساکس برآورد کرده بهای نفت در سال۲۰۲۳ به دلیل پیشیگرفتن تقاضا از عرضه به ۱۰۰ دلار بر بشکه خواهد رسید. در همین حال یکی از مقامهای شرکت لوکاویل روسیه گفته یکی از سناریوهای این شرکت برای نفت در سال۲۰۵۰ بهای ۳۸۰ دلاری را نشان میدهد. به گزارش «ایسنا»، دامین کوروالین، مدیر تحقیقات انرژی در بانک سرمایهگذاری گلدمنساکس اظهار کرد: عرضه ناکافی در برابر تقاضای قوی وجود دارد. قیمتهای نفت باید بالاتر بروند تا به هزینه بالاتر سرمایه برای تامینمالی پروژهها چیره شوند.
با این حال پیشبینی اخیر گلدمنساکس برای متوسط قیمت نفتبرنت، ۸۵ دلار در هر بشکه در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ است. ریسکهای صعودی برای قیمت سهرقمی شامل تورم مبنا برای شرکتهای حفاری و کمبود احتمالی عرضه هستند. کاهش دسترسی به تامینمالی برای پروژههای جدید نفت و گاز همچنان یک ریسک محسوب میشود زیرا وامدهندگان بر صنایع و پروژههایی متمرکز شدهاند که همسو با عوامل محیطزیستی، اجتماعی و حاکمیت (ESG) هستند.
به گفته تحلیلگران گلدمن، افت اخیر قیمتهای نفت که ناشی از نگرانیها نسبت به شیوع واریانت جدید اومیکرون بوده، بیش از حد بوده و این کاهشقیمت معادل ازدسترفتن پنج میلیون بشکه در روز تقاضا برای نفت در سهماه آینده است.
بهای برنت در هفتهای که گذشت با ۶/ ۲درصد افت به ۵۲/ ۷۳دلار بر بشکه رسید. وستتگزاس اینترمدییت هم به دلیل نگرانیها درباره سویه جدید کرونا در هفته گذشته ۳/ ۱درصد کاهش هفتگی را تجربه کرد و با قیمت ۷۰ دلار و ۸۶ سنت در هر بشکه بسته شد.
در این بین، تقاضا برای محصولات مرتبط با نفت از سوختها گرفته تا پلاستیک، بهبود قوی پیدا میکند. مصرف هم احتمالا در سالهای۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ رکورد میشکند زیرا هزینه دولتی روی احیای اقتصادی و گذار انرژی همچنان از تقاضا حمایت خواهد کرد.
گلدمن دومین بانک سرمایهگذاری است که ماه جاری دیدگاه خوشبینانهای به نفت با وجود افت اخیر قیمت ابراز میکند. پیشتر بانک جیپیمورگان نگرانیها پیرامون اومیکرون را نادیده گرفت و اعلام کرد سال۲۰۲۲ پایان پاندمی خواهد بود و پیشبینی کرد قیمت هر بشکه نفت سال میلادی آینده به ۱۲۵دلار و در سال۲۰۲۳ به ۱۵۰دلار صعود خواهد کرد. بر اساس گزارش اویلپرایس، این بانک سرمایهگذاری به ظرفیت محدود مازاد تولید اوپک اشاره کرد که به نوبه خود، افزایش تولید برای واکنش به تقاضای قویتر را محدود میکند.
استراتژیستهای بانک جیپیمورگان در گزارشی نوشتند: سال آینده میتواند زمینه را برای فضای اقتصادی پرجنب و جوش پیریزی کند و کووید از یک پاندمی به یک بیماری محلی تبدیل شود. به گفته استراتژیستهای این بانک سرمایهگذاری آمریکایی، در بحبوحه شرایط کاملا مطلوب بازار کار و ظرفیت استقراض بیشتر، مصرف در سالهای آینده احتمالا قوی خواهد بود.
پیشبینی نفت ۳۸۰ دلاری تا سال ۲۰۵۰
در این میان، عضو هیاتمدیره شرکت لوکاویل روسیه روز جمعه پیشبینی کرد که تا سال۲۰۵۰، جهان ممکن است شاهد افزایش شدیدی در قیمت نفت باشد، چراکه تورم بالا باعث کاهش دسترسی مردم به انرژی میشود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از خبرگزاری تاس، لئونید فدون، عضو هیاتمدیره شرکت لوکاویل روسیه گفته که قیمت نفت تا سال۲۰۵۰ تحت هر سه سناریو توسعه انرژی از ۱۰۰دلار در هر بشکه فراتر خواهد رفت.
طبق سناریوی «تکاملی»، پس از محاسبه تورم و سهم تولیدکنندهها از انتشار گازهای گلخانهای، قیمت نفت به ۱۲۸ دلار در هر بشکه خواهد رسید. به گفته این مقام شرکت روسی، در سناریوی «تعادل» قیمت نفت به ۱۹۷ دلار در هر بشکه و در سناریوی «تحول» به ۳۸۰ دلار در هر بشکه خواهد رسید. در هر سه سناریو، تورم بیشترین تاثیر را بر رشد قیمت این محصول استراتژیک دارد.
به گفته فدون، در عین حال، اگر مشکل سرمایهگذاری ناکافی در توسعه و تولید ذخایر ادامه یابد، بالاترین رقم ممکن است در سال۲۰۵۰ باشد. وی پیشبینی کرد که مصرف هیدروکربن تا سال۲۰۳۰ ثابت خواهد ماند و استفاده از سوختهای مایع در اقتصادهای بزرگی مانند ایالاتمتحده و چین تنها پس از سال ۲۰۳۵ کاهش یابد.
بر اساس این گزارش، در عین حال روسیه میتواند با کاهش ردپای کربن تا سال۲۰۵۰ در صادرات هیدروکربن به کشورپیشتاز تبدیل شود. روسیه قصد دارد با وجود برنامه اوپکپلاس برای افزایش تولید نفت، صادرات نفت خود را در سهماه نخست سال۲۰۲۲ میلادی کاهش دهد.
با این حال، برنامه صادرات دورههای سهماهه روسیه در روز جمعه (۲۶ آذرماه) نشان داد که صادرات و ترانزیت نفت این کشور در سهماه نخست سال۲۰۲۲، رقم ۵۶ میلیون و ۵۰ تن خواهد بود، این در حالی است که این رقم در سهماهه چهارم سالجاری میلادی ۵۸ میلیون و ۳۰۰ هزار تن بود.
به گزارش «شانا» به نقل از خبرگزاری رویترز، روسیه قصد دارد با وجود برنامه سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) و متحدانش (ائتلاف اوپکپلاس) برای بالابردن سطح عرضه نفت، صادرات این کالای راهبردی را در سهماه نخست سال آینده میلادی کاهش دهد.
بر اساس محاسبات رویترز، صادرات روزانه نفت روسیه و ترانزیت نفت از قزاقستان، جمهوریآذربایجان و ترکمنستان از طریق خط لوله ترنسنفت در سهماه نخست سال آینده میلادی نسبت به سهماه چهارم امسال ۷/ ۱درصد کاهش مییابد.
دو معاملهگر بازار نفت روسیه دراینباره گفتند: حجم کمتر صادرات نفت برنامهریزیشده برای سهماه نخست سال۲۰۲۲ ممکن است نشانه قصد روسیه برای افزایش داخلی فرآوری نفتخام باشد.
در نخستین روز هفته، نوسانگیران سعی کردند با جوسازی پیرامون پایان مذاکرات هستهای، قیمت دلار را به بالای مرز ۳۰ هزار تومانی ببرند. با توجه به چنین جوسازیهایی بود که اسکناس آمریکایی در ابتدای روز بالای محدوده ۳۰ هزار و ۲۰۰ تومانی قرار گرفت. به گفته فعالان، تحرکات معاملهگران از معاملات پشت خطی روز جمعه شروع شده بود و اثر این تحرکات به ابتدای معاملات روز شنبه نیز سرایت کرد. با وجود شروع افزایشی بازار، اسکناس آمریکایی در ادامه روز نتوانست حتی خود را بالای مرز ۳۰ هزار تومانی نگه دارد و تا حدود ساعت ۴ بعدازظهر به محدوده ۲۹ هزار و ۹۱۰ تومان رسید. این قیمت ۱۰ تومان کمتر از روز پنجشنبه بود و موجب شد دلار برای دومین روز متوالی زیر مرز ۳۰ هزار تومانی نوسان کند. عدم توان دلار برای ماندن بالای مرز ۳۰ هزار تومانی موجب شد برخی از معاملهگران احساس کنند، اسکناس آمریکایی قدرت زیادی برای قرار گرفتن در مسیر صعودی ندارد.
نشانه عرضه ارز به بازار
برخی از فعالان اعتقاد داشتند که علت برگشت قیمت دلار از مرز ۳۰ هزار تومانی، عرضه قدرتمند بازارساز ارزی بوده است. از نگاه آنها بازارساز به دو دلیل سطح عرضه ارز خود در روز شنبه را بالا برد. به باور این دسته از فعالان بازارساز از یکسو تمایل نداشت که بازار نسبت به پایان مذاکرات وین، اثر افزایشی خاصی را از خود بروز دهد و از سوی دیگر، بازارساز تصور میکند که ماندن دلار بالای مرز ۳۰ هزار تومانی، زمینهساز ورود تقاضای بیشتری به معاملات ارزی خواهد شد. در چنین شرایطی بازارساز با نگه داشتن دلار زیر مرز ۳۰ هزار تومانی میتوانست انتظارات معاملهگران ارزی را تا اندازهای مدیریت کند. برخی از فعالان حتی نشانههایی از ازدیاد عرضه ارز را برجسته میکردند. به عنوان مثال، دستهای عنوان میکردند که دیروز نرخ حواله درهم بالای محدوده ۸ هزار و ۲۰۰ تومان بوده است. با این سطح از قیمت حواله درهم، دلار در بازار داخلی میتوانست بالای مرز ۳۰ هزار تومانی مورد معامله واقع شود. اینکه دلار زیر مرز ۳۰ هزار تومانی در روز گذشته معامله شد و با قیمت حواله درهم تطبیق نداشت، از نگاه فعالان به معنای افزایش عرضه ارز در بازار تهران بود.
برداشتهای متفاوت از مذاکرات وین
در ابتدای روز شنبه برخی از معاملهگران سعی داشتند چنین موضوعی را در بازار برجسته کنند که مذاکرات هستهای بدون نتیجه خاصی به پایان نرسیده است. نتیجه مورد نظر معاملهگران نزدیک شدن به لغو تحریمها و آزاد شدن داراییهای بلوکه شده ارزی است. در کنار این، افزایشیهای بازار به صحبتهای برخی مقامهای آمریکایی نیز اشاره میکردند که بیانکننده عدم رضایت آنها از مذاکرات هستهای بود. به عنوان مثال، جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید عنوان کرده بود که پیشرفت مذاکرات هستهای با انتظارات آمریکا تطبیق ندارد. در حالی که برداشت برخی از معاملهگران از مذاکرات وین، عدم رسیدن به یک نتیجه خاص بود، دسته دیگری از معاملهگران باور داشتند که رسیدن به یک پیشنویس جدید موفقیت بزرگی بوده است. از نگاه آنها با رسیدن به این پیشنویس، گام بلندی برای رسیدن به توافق جدید هستهای برداشته شده است. در کنار این، توافق ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی دومین عاملی بود که انتظارات کاهشی را در میان برخی معاملهگران ارزی برجسته میکرد.
با افت قیمت دلار در روز شنبه، سکه امامی نیز در جهت کاهشی قرار گرفت و برای دومین روز متوالی زیر سطح مقاومتی ۱۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان نوسان کرد. سکه دیروز ۲۰ هزار تومان افت قیمت را به ثبت رساند و در محدوده ۱۳ میلیون و ۱۴۰ هزار تومان قرار گرفت.
پس از جلسه هفته گذشته کمیته بازار باز فدرال (FOMC)، بازارها پاسخهای گوناگونی به نتایج این جلسه داشتند. طلا یکی از بهترین پاسخها را در این میان ارائه داشت و با رشد ۴۰ دلاری از روز چهارشنبه، همه معاملهگران را شگفتزده کرد. درحال حاضر طلا با مقاومت ۱۸۰۰ دلار درگیر است. این درحالی است که طلا در محدوده ساعت ۱۵ روز شنبه تا ۱۸۱۴ دلار نیز بالا رفته بود، اما نتوانست خود را بالای مقاومت ۱۸۰۰ دلار حفظ کند و در زمان نگارش این متن یعنی ساعت ۱۶ روز شنبه، حوالی ۱۷۹۰ دلار درحال معامله بود.
با توجه به اینکه طلا توانسته در این هفته از محدوده ۱۸۰۰ دلار عبور کند، رفتار قیمتی آن در ادامه این هفته میتواند سیگنالهای مهمی را به بازار ارسال کند و انتظارات معاملهگران و سرمایهگذاران را در سراسر جهان نسبت به تصمیمات فدرال رزرو و نشست بانکهای اروپا مشخص کند.
طلا پس از آنکه مشخص شد برنامه خرید اوراق فدرال رزرو با سرعت بیشتری دنبال خواهد شد و سه دوره افزایش نرخ بهره در سال آینده وجود خواهد داشت، رشد خوبی داشت. حال بسیاری از تحلیلگران بازار معتقدند که تاثیر اخبار مخابره شده در روز چهارشنبه اکنون بر قیمت طلا گذاشته شده و از اینجا به بعد عوامل دیگری بر قیمت موثر خواهند بود.
بر اساس گفته تحلیلگران، افزایش تورم در سال آینده قطعی است، ولی با توجه به افزایش نرخ بهره، شرایط کمی برای طلا دشوار خواهد بود. در اینجا طلا برای رشد قیمتی بیشتر به کمک معاملهگران و سبدگردانان شرکتهای بزرگ والاستریت نیاز دارد. تحلیلگران معتقدند که شوک وارد شده پس از انتهای برنامه خرید داراییهای فدرال رزرو بسیار سنگین خواهد بود و بسیاری از صندوقهای سرمایهگذاری برای پوشش ریسک خود به داراییهای ضد تورمی مانند طلا روی خواهند آورد. ولی طلا رقیبی به نام نرخ بهره خواهد داشت که میتواند سود بدون ریسکی را متوجه دارندگان خود کند. از این جهت اوراق دولت آمریکا به مراتب برتری بیشتری نسبت به طلا خواهند داشت، ولی این نکته را باید در نظر داشت که میزان تورم چقدر خواهد بود؟
در صورتی که بازده پیشبینی شده پرتفوی حاصل از خرید اسناد خزانه نتواند میزان سود خالص شرکتهای سرمایهگذاری را افزایش دهد یا آنان را با زیان خالص مواجه کند، این گروه تصمیم خواهند گرفت تا با کمک داراییهای ریسکیتر مانند طلا، ریسک خود را پوشش دهند.
بر اساس گفته تحلیلگران، فشار فروش طلا تا کانال ۱۷۵۰ دلار توانست بسیاری از معاملهگران را از فرآیند معاملات کوتاهمدت خارج کند و با خروج نوسانگیران، اکنون طلا بیشتر شکل یک دارایی ضد تورمی مناسب سرمایهگذاری خواهد داشت.
برخی از تحلیلگران معتقدند که حرافی سلاح قدیمی فدرال رزرو است. این سازمان با کمک شبکههای اجتماعی و برخی ابزارهای پوپولیستی مانند افزایش نرخ بهره تلاش میکند تا انتظارات تورمی را کاهش دهد که در نتیجه به کاهش تورم واقعی منجر خواهد شد. به گفته این گروه، در این دوره با توجه به دادهها و شاخصها، دیگر نرخ بهره و کاهش انتظارات تورمی نمیتواند به راحتی جلوی تورم واقعی بایستد.
این موضوع باعث خواهد شد که در نهایت تورم واقعی بیش از انتظارات افراد باشد که در نتیجه موجب هجوم مردم به طلا و داراییهای ضدتورمی ریسکیتر خواهد شد. این موضوع نیز باعث میشود در سال آینده قیمت طلا روند صعودی داشته باشد. به گفته این گروه ماه دسامبر ماه سختی برای طلا خواهد بود و معاملات این ماه میتواند سکویی باشد که یا قیمت را به سمت بالا پرتاب خواهد کرد یا قیمت همین حوالی زمینگیر خواهد شد.
فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه: اگر لایحه بودجه به تصویب نهایی برسد تا حدود زیادی فاصله قیمت تمامشده واقعی و ساختگی را بههم نزدیک میکند و وضعیت بازار سرمایه نه به واسطه تورم، بلکه به دلیل شفافیت و عدماعمال قیمتگذاری دستوری و همچنین تعیینتکلیفشدن مذاکرات سیاسی مطلوب خواهد شد. بازار سرمایه دیگر جایی برای اصلاح ندارد. زمانی که ابهامات مذکور برطرف شود، اطمینان هم به بازار برمیگردد. افرادی که سال گذشته وارد بازار شدهاند، به این بازار نگاه بدبینانه دارند درصورتی که فروشندگان فعلی بازندگان و خریداران برندگان واقعی در ۶ماه تا یک سال آینده خواهند بود.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای حمایت از بازار سرمایه و برطرفکردن دغدغههای مربوط به آن همیشه آماده هستند. صدیف بدری، نایبرئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی: نمایندگان مجلس شورایاسلامی برای حمایت از بازار سرمایه و برطرفکردن دغدغههای مربوط به آن همیشه آماده هستند و از هیچ کمکی دریغ نخواهند کرد. با ارائه لایحه بودجه۱۴۰۱ به مجلس شورایاسلامی، بهطور قطع بررسیهای موردنیاز نمایندگان و اصلاح برخی موارد صورت میگیرد، بهطوری که در حوزه بازار سرمایه که دغدغه بسیاری از مردم کشور است اقدامات جدی انجام میشود.
رشد شاخص بورس در اولین روز شروع هفته و صحبتهای وزیر ارتباطات دولت سیزدهم مبنیبر اینکه دولت با محدودکردن اینترنت موافق نیست، توجه کاربران توییتر را چندان به خود جلب نکرد. در جمع توییتری بورسیها دیروز صحبت درباره وضعیت بورس بالا گرفته بود. یکی از بحثهایی هم که همیشه در این جمع بوده و حالا هم بیشتر به آن پرداخته میشود، اثرات حضور دولت در بورس است. موضوعی که مدتهاست فعالان حوزه بورس و اقتصاددانها درباره آن مینویسند. البته که انتقادها از دخالت و حضور دولت در بورس فقط به این حوزه خلاصه نمیشود و خیلیهای دیگر از حضور دولت در حوزههای مختلف و حتی ارکان زندگی شهروندان هم گلایه دارند. کاربرانی که به این موضوعات میپردازند، دولت را به برادر بزرگ یا پدرخوانده تشبیه میکنند و از حضور دولت در این جایگاه بهشدت انتقاد میکنند.
اما در رابطه با این موضوع، دیروز محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی صحبتهایی را مطرح کرد که کاربران به آن در نوشتههایشان استتناد کردند و نوشتند که حتی مسوولان کشور هم از این وضعیت حداقل در ظاهر ناراضی هستند. قالیباف در اظهارنظرهایش بیان کرده که بود که «اگر اقتصاد ما به گل نشسته به دلیل دولتیسازی است، نه تحریم.» کاربران توییتر هم با اشاره به این صحبتها در توییتهایشان اینطور مینوشتند که آنها و دیگران سالهاست که از ورود دولت در حوزههای مختلف انتقاد کرده و نسبت به تبعات این موضوع هشدار دادهاند. آنها همچنین با کنایه اینطور مینوشتند که مسوولان کشور بهجای پیشگیری و جلوگیری از حادثه، عادت کردهاند که اول حادثه اتفاق بیفتد و بعد به فکر راهحل عبور از آن و درمانش باشند، اما در جمع توییتری بورسیها، دیروز در رابطه با این مسائل، نوید قدوسی، فعال حوزه بورس در صفحه توییتر خود نوشت: «دولت در حالحاضر حداقل چهار خطر برای بازارسرمایه دارد؛
۱- بی پول است. ۲- حقوق مالکیت را عملا به رسمیت نمیشناسد و محصول تولیدی و ارز صادراتی را از آن خودش میداند. ۳- عدد فروش و دلارهای صادراتی برایش مهم است و نه سود شرکتها. ۴- نگاهش کوتاهمدت است و معتقد است که از این ستون به آن ستون فرج است.»
اما در همین جمع، یعنی جمع توییتری بورسیها دیروز صحبت از تحریم و اثرات ادامهدار بودن یا رفع آن بود. در همین رابطه هم توییتی که موردتوجه این جمع قرار گرفت و باعث ایجاد جر و بحثها و نوشتههایی در توییتر شد، توییت مجید شاکری، پژوهشگر بود. او در صفحه خود نوشت که «یک راه تضمینى که دولت مىتواند براى سبزکردن بورس از آن استفاده کند، اعلام شکست مذاکرات وین و خروج ایران از مذاکرات است.»
او همچنین در ادامه توییت خود نوشت: «فدا کردن سیاستهای مالى و پولی دولت براى رشد شاخص، درست به اندازه راهحل بالا نامعقول است.» توییت او باعث شد که هجمهها و انتقادهایی علیه او در فضای توییتر فارسی شکل بگیرد. یکی از افرادی که با بازنشر توییت شاکری، از او انتقاد کرد، برزو حقشناس بود. او نوشته بود که «یک راه تضمینی که میشود آمریکا را شکست دهیم، این است که شما و دوستان اقتصاددانمان را بفرستیم به فدرالرزرو مشاوره بدید.»
او در ادامه توییت خود نوشت: «شما شاید یادتان نیاید ولی یک زمانی بورس حرف از مذاکره میشد یکدست سبز پوش میشد و حرف تحریم یکدست قرمزش میکرد.» حسین خزلی هم با بازنشر توییت مجید شاکری، خطاب به او نوشت: «کاش در مورد یک بازار ۶۵۰۰هزارمیلیارد تومانی و دارایی حداقل ۵۰میلیون نفر، دقیقتر، حسابشدهتر، منصفانهتر و فکرشدهتر اظهارنظر کنیم! شخصا هیچ فعال بازارسرمایه و سهامداری را نمیشناسم که از تداوم تحریمها و شکست مذاکرات خوشحال باشد!» در ادامه انتقادها از نوشته این پژوهشگر، حسن کاظمزاده هم در توییتر خود نوشت: «حذف قیمتگذاری دستوری، کاهش اختلاف نرخ نیما و آزاد، جلوگیری از رانت فروش خودرو، اصلاح فرمول گاز، جلوگیری از نوسانات شدید نرخ بهره، تعدیل نرخ سوخت براساس واقعیت کشور. تا کی بدون دیتا صحیح صرفا با عبارتهای خوشگل نظر اشتباه خواهیم داد؟!» او در توییت دیگری هم نوشت: «نوسان نرخ بهره سیاستی است که همواره منجر به رکودتورمی شده است. تجارب کشورهایی که مدام با نرخ بهره بازی کردهاند مشخص است. سطح نرخ بهره اسمی یا واقعی مدنظرم نیست. حتی ترند هم میتواند صعودی یا نزولی باشد اما نوسان شدید مشابه رفتار دو سال اخیر نتیجهای جز کاهش تشکیل سرمایه ندارد.» مجید شاکری اما در قسمت نظرات توییت کاظمزاده برای او نوشت که «طبعا از مثالم متوجه شدید که درباره سهگانه ناممکن صحبت میکنم. وقتی حساب سرمایه باز و ارز میخکوب دارید، سیاست پولی مستقل ندارید و طبعا در تعیین نرخ بهره هم پیرو هستید؛ مگر با هزینههای اقتصاد کلان بیشمار.» اما در سوی دیگر ماجرا، امیر سیدی، در قسمت نظرات نوشته مجید شاکری برای او نوشت که «امیدوارم بقیه تحلیلهای شما هم به این اندازه مصادره به مطلوب نباشد. در جریان تنزیل وجوه نقد نرخ بهره بدون ریسک و صرف ریسک هر دو عامل کاهنده ارزش روز است، میتوان با دلایل خوب اثبات کردکه به سرانجام رسیدن مذاکرات، هر دو عامل را کاهش چشمگیر خواهد داد و در نتیجه بازار مثبت خواهد شد.» در ادامه روز، مجید امروی هم در رشته توییتی بدون اشاره به نوشته مجید شاکری، در صفحه توییتر خود نوشت: «تحریم برای مردم جز سختی و فلاکت به همراه ندارد. متاسفانه دوستان اقتصادی با عدمشناخت (انشاالله) از بازار سرمایه، عامل رشد بازار سرمایه را تحریم میدانند و بهدنبال تقابل بازار سرمایه و مردم هستند. مشکلات نبود گاز و برق و… اثرات تحریم هستند و برای صنایع بسیار آسیب رسانند. توسعه اقتصادی کشور نیازمند طرحهای توسعه شرکتهای بزرگ کشور است که در دوره تحریم متاسفانه قابلیت اجرایی را از دست دادهاند. آسیبهای تحریم بر بازار سرمایه در بلندمدت بسیار بیشتر از سایر دارایی مثل املاک و خودرو است که این دوستان به آنها علاقهمند هستند.» او در ادامه رشته توییت خود نوشت: «هیچ فعال بازار سرمایهای از تحریم و رشد دلار بهوجد نخواهد آمد زیرا تحریمها شرکتها را ضعیف کرده و سودآوری آنها را تحتریسک قرار میدهند اما در صورت کاهش تحریم طرحهای توسعهای و بازگشایی بازارهای کشورهای دیگر میتواند به فروش و دسترسی به منابع ناشی از فروش شرکتها منتج شود که برای شرکتهای بورسی بسیار مفید است. اینگونه اظهارنظر دوستان انشاالله که ناشی از عدمشناخت آنهاست.»
در نهایت تا بعدازظهر دیروز این بحث و صحبت درباره اثر تحریمها بر اقتصاد کشور و بهخصوص حوزه بورس در فضای توییتر فارسی ادامهدار بود اما چون از هشتگ خاص و یکسانی در نوشتهها استفاده نمیشد، این بحث در همان جمع توییتری بورسیها ماندگار شد و خبری از آن در فضای کلی توییتر فارسی نشد.
بازار سرمایه یک هفته منفی دیگر را نیز با افزایش شتاب نماگرها در مسیر نزولی پشتسر گذاشت. این روزها همزمانی چالشهای متعدد و همچنین ابهامات پر تعداد موجب سردرگمی اهالی بازارشده است. افزایش قیمت محصولات خودرویی که یک ماهی خودروسازان و سهامداران این گروه را در انتظار نگه داشته بود، از آنجا که دردی از این صنعت دوا نمیکرد، موردتوجه قرار نگرفت و برعکس ناامیدی سهامداران از لغو قیمتگذاری دستوری در این صنعت به شدیدترین افت شاخص صنعت خودرو در سالجاری انجامید. در این میان درک غیردقیق سهامداران از مفاد لایحه بودجه۱۴۰۱ نیز از دیگر عواملی بود که به تشدید فشار فروش در تالار شیشهای انجامید.
سرگیجه در تالارهای شیشهای
مواردی که البته در اواخر هفته گذشته و همچنین دیروز تاحدودی از سوی سیاستگذاران اقتصادی کشور رفع ابهام شد. از این رو، روزگذشته و در حالی که رمقی برای سهامداران باقی نمانده است تابلوی معاملاتی سبز شد و با رشد ۱۲هزار و ۳۳۶واحدی شاخص بورس تهران و بازگشت این نماگر به ابرکانال ۳/ ۱ میلیون واحد اندکی از امید رختبسته از بازار را برگرداند. خروج پولهای حقیقی نیز در مجموع دادوستدهای روز شنبه بورس تهران به ۱۵میلیارد تومان محدود شد که خبری خوبی برای معاملهگران بهشمار میرفت. گویا رفع برخی ابهامات از افزایش نرخ سوخت گاز صنایع بورسی و اظهاراتی درخصوص تقویت صندوق تثبیت بازار سرمایه سبب شد تا دیروز فعالان بورسی کمی به روند آتی بازار امیدوار شوند. در این میان تداوم رشد دلار نیمایی و کمشدن فاصله آن با بازار آزاد نیز در این رشد قیمتی بیتاثیر نبود، اما آیا دوره نزول قیمتها پایان یافته است؟ تالار شیشهای برای چه مدت میتواند سبزپوش بماند و برای پایداری این روند چه شرایطی لازم است؟ کارشناسان بورسی نظرات متفاوتی در اینخصوص دارند اما برآیند همه اظهارات از زمانبر بودن خروج بازار از کمایی که درگیر آن است حکایت میکند.
ضرورت تدوین قوانین شفاف
حسن برادران هاشمی کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» به بررسی عوامل منفی اثرگذار بر بازار سرمایه پرداخت و اظهارکرد: یکی از دلایل منفیشدن بازار در هفته گذشته حواشی ایجادشده برای گروههای خودرویی بود.
وی افزود: از دیگر موارد مهم هفته گذشته بررسی لایحه بودجه سال آینده در مجلس بود. همانگونه که پیشبینی کرده بودیم بودجه ۱۴۰۱ براساس سیاستهای انقباضی تنظیم شده است بهصورتی که دولت سعی کرده هرینههای جاری را تا حد ممکن کاهش دهد و هزینهها را به سالهای بعد موکول کند. از جمله افزایش محدود حقوق کارمندان و همچنین تاخیر دو سال در سنوات بازنشستگی که میتواند بار مالی پرداخت پاداش پایان خدمت را حداقل برای سال بعد از دوش دولت بردارد. باید دید در مرحله بررسی و تصویب نهایتا پس از چکشکاری نمایندگان بودجه نهایی چگونه خواهد بود.
این کارشناس در ادامه بیان کرد: هفته گذشته همچنین اظهارنظر رئیس قوهقضائیه در مورد بازار سرمایه را داشتیم که از برخورد با عواملی که موجب اخلال در بازار سرمایه شوند، سخن گفته بود. بهنظر میرسد اینگونه اظهارنظرها نهتنها برای بازار مفید نیست، حتی موجب ایجاد ناامنی روانی در بازار میشود، چراکه بهترین راه برای سلامت بازار تدوین قوانین شفاف است.
وی با اشاره به اخبار مذاکرات هستهای و تاثیر آن بر روند معاملات هفته گذشته و اثرگذاری آن بر معاملات هفتهجاری خاطرنشان کرد: از سایر رویدادهای مهم روزهای اخیر ادامه مذاکرات احیای برجام بود که به گفته تیم مذاکرهکننده این رفت و آمدها پیشرفتهایی داشته است. بر این اساس قیمت دلار هفته قبل اندکی کاهش داشت. در همین راستا برای قیمت دلار در کوتاهمدت همچنان نوسان در محدوده ۲۷ تا ۳۲هزار تومان را انتظار داریم. وی در پایان تاکید کرد: شاخص بورس هفته گذشته با افتی که داشت وارد کانال یکمیلیون و دویست هزار واحد شد اما روزگذشته بازهم کانال یکمیلیون و ۳۰۰ هزار واحد را از آن خود کرد، اما معلوم نیست این روند تا چه زمانی پایدار بماند. در واقع ارزش دلاری شاخصکل بورس اوراق بهادار اکنون به کمترین میزان طی بیستماه گذشته رسیده است. از نظر تکنیکال محدوده یکمیلیون و۲۸۰هزار واحدی برای شاخص مهم است، چراکه چندین حمایت در این منطقه قرار گرفتهاند که میتوان به حمایتهای خط روند نزولی روی نمودار و اندیکاتور آراسای و نیز حمایت ۸/ ۶۱فیبوناچی اشاره کرد. هر چند پیشبینی بازار در هفته پیشرو با توجه به تعدد متغیرها سخت است اما انتظار داریم بازار بهتری از هفته گذشته داشته باشیم.
نقش ریلگذاری غلط سیاستگذار
بازارسرمایه اولین روزکاری این هفته را صعودی آغاز کرد و شاخصکل پس از فراز و فرود بسیار کانال یکمیلیون و ۳۰۰ هزار واحد را پس گرفت اما آیا این شروع سبز میتواند شرایط متعادل را به بازار برگرداند؟ درهمین رابطه بهمن فلاح کارشناس بازارسرمایه، ضمن ابراز نگرانی از وضعیت فعلی معاملات بورسی، گفت: ریلگذاری غلط و اعمال سیاستگذاریهای اشتباه از سوی متولیان بازار شرایطی را بهوجود آورده که بازار از مسیر تعادلی خارج و به سمت خروج سرمایه بیشتر پیش میرود. وی بازگشت بازار به مدارصعودی را سخت دانست و اظهارکرد: چشمانداز مثبتی برای بازارسرمایه نمیتوان ترسیم کرد. گرچه روزگذشته این بازار۱۲هزار واحد رشد کرد اما این موضوع دلیل قانعکنندهای برای متعادلشدن نیست. با توجه به شرایط فعلی که بازار در آن قرار دارد و عملکرد حقوقیها در زمانی که بازار مثبت میشود باید شاهد روند فرسایشی و منفی شاخص باشیم. بهمن فلاح در پایان تاکید کرد: از بازارهای موازی همزمان با رشد تورم سرمایهگذاران خود را منتفع کردند. در بازارهای مسکن، ارز، سکه و خودرو عرضه و تقاضا تعیینکننده است اما در بورس وضعیت بهگونهای دیگر است. سرمایهگذاران بورسی از ابتدای سال نهتنها سرمایهشان به اندازه تورم رشد نکرد، حتی در برخی سهمها شاهد ریزش ۵۰درصدی قیمت نیز بودیم. حدود ۱۷ماه است که روند فرسایشی بازارسرمایه ادامه دارد. بهرغم وعدههای بسیاری که برای عبور از این بحران داده شده، سهامداران همچنان با ابهامات فراوانی مواجهند.
بازار غیرقابل پیشبینی است
مهدی افنانی، کارشناس بازارسرمایه نیز از جمله افرادی است که وضعیت تابلو معاملات را ناخوشایند میداند. وی در همین رابطه گفت: در حالحاضر آنچه در تابلو داد و ستدها مشاهده میکنیم با انتظارات موجود فاصله بسیاری دارد. گرچه به صراحت نمیتوان گفت بازار به مدار تعادلی بازنمیگردد اما این بازگشت مستلزم زمان و حل برخی مسائل موجود است.
وی افزود: پرونده روز گذشته بازار با سبزپوشی بسته شد، این در حالی است که همچنان ناامیدی در این بازار موج میزند. بهنظر میرسید با مشخصشدن وضعیت بودجه، بازار سهام نیز به آرامش برسد اما با توجه به سیاستهای مبهم وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در مورد نرخ بهره، سرمایهگذاران از ورود به بورس اجتناب میکنند.
به گفته این کارشناس، بازار از نتیجه مذاکرات احیای برجام تاثیرپذیری بالایی دارد و از هر سیگنالی که از سوی مذاکرهکنندگان فرستاده میشود، شوک جدیدی به فعالان بورسی داده میشود؛ ازاینرو تا برطرفشدن ابهامات موجود در حوزههای سیاسی و اقتصادی نمیتوان امیدی به بازگشت بازار داشت. این روند فرسایشی به مزاج سرمایهگذاران خوش نمیآید؛ برهمین اساس بهنظر میرسد در هفته جاری نیز بازار با نوسانات بعضا منفی همراه باشد. تا روشن شدن این موضوعات نمیتوان انتظار استقبال سرمایهگذاران از بازار سهام را داشت.
خروج تدریجی از رکود
بعد از یک هفته ناامیدکننده، بازار سرانجام روز گذشته مثبت شد، اما شرایط به گونهای است که نمیتوان بهطور قطعی مدعی خروج بازار از رکود شد، اما شایان کرمی، کارشناس بازارسهام معتقد است چند عامل میتواند خروج تدریجی بازار از رکود را رقم بزند. در هفته گذشته بورس جدالی نفسگیر با برخی مفاد لایحه بودجه۱۴۰۱ و البته مذاکرات هستهای داشت. اتفاقی که حتی شاخص را به زیر کانال یکمیلیون و ۳۰۰ هزار واحد رساند، اما این وضعیت در هفتهجاری و با تغییراتی که قرار است درخصوص افزایش نرخ سوخت گاز صنایع بورسی اعمال شود، میتوانیم شاهد چرخش معاملات باشیم. وی با اشاره به اظهارات اخیر رئیس قوهقضائیه و رئیس سازمان بورس مبنیبر حمایت از این بازار اظهار کرد: بهنظر میرسد برخی سیاستگذاران عزم خود را برای بهبود وضعیت فعلی بازار جزم کردهاند که نشانه خوبی برای برگشت بورس به مدار تعادلی است. وی در مورد قیمت دلار و اثرگذاری آن بر نحوه داد و ستدهای بورسی خاطرنشان کرد: قیمت دلار در بازار آزاد بالای ۳۰ هزارتومان است اما با توجه به نرخ ۲۳ هزارتومانی دلار در بودجه شاهد رشد و حرکت قیمت دلار نیمایی و کاهش فاصله قیمتی آن با نرخ دلار در سامانه سنا و متعاقبا کاهش فاصله آن با نرخ این اسکناس آمریکایی در بازار آزاد و تاثیر آن بر قیمت سهام مرتبط هستیم.
وی افزود: در همین راستا باید گفت اثر رشد قیمت دلار را میتوان درگزارشهای ۹ماهه که در دیماه منتشر میشوند، مشاهده کرد. از سوی دیگر چشمانداز۱۴۰۱ را در سهماه پایانی سال معامله خواهیم دید. با توجه به افت و بازدهی منفی که بازار سهام درماههای گذشته از خود به نمایش گذاشته برخلاف سایر بازارها به مرور بازار بهتر خواهد شد. این وضعیت گرچه ممکن است به بعد از سال کشیده شود اما همچنان امکانپذیر است. فارغ از فضای سیاسی و اتفاقاتی که ممکن است کشور با آن روبهرو شود با توجه به رشد قیمت دلار و رونق بازار کامودیتیها شاهد رشد بازار درماههای آینده خواهیم بود.
معاملات همچنان کمحجم
همچنین محمد شکری کارشناس بازارسرمایه، نیز در مورد وضعیت آتی معاملات تالارهای شیشهای بیان کرد: شاخصکل بورس روز گذشته با ۱۲ هزار و ۳۳۶ واحد افزایش، در جایگاه یکمیلیون و ۳۰۵ هزار واحدی قرار گرفت.
این هفته بهنظر میرسد تنشهایی که بازار در هفته گذشته با آن دست و پنجه نرم کرد را نداشته باشد. گذشته از آن رئیس سازمان بورس بر حمایت از بازار تاکید کرده است. وی افزود: گرچه بارها در مورد تقویت بازار سرمایه اخبار بسیاری از سوی متولیان بورسی و غیربورسی شنیده شده، اما با توجه به اینکه این اظهارات معمولا همراه با ابهام بودهاند خروجی مناسبی نداشتهاند. بر همین اساس نمیتوان این اظهارات را عاملی در سبزپوشی بازار عنوان کرد. وی تاکید کرد: اما این اخبار حداقل میتواند از جو منفی حاکم بر بازار بکاهد، ضمن اینکه بازار سرمایه همچنان با مشکلاتی مواجه است که سیاستگذار حاضر به برطرفکردن آن نیست.
بارها در مورد حذف دامنهنوسان و لطماتی که به بازار وارد کرده است، اظهاراتی به میان آمده اما در عمل متولیان بازار حاضر نیستند برای این مشکل راه چارهای بیندیشند، از اینرو سهامدار رغبتی برای ماندن در این بازار ندارد.
به گفته این کارشناس، برخی تحلیلها از دخالت در سازوکار معاملاتی خبر میدهد؛ این در حالی است که در بازارهای رقیب صرفا عرضه و تقاضا روند معاملات را مشخص میکند و کسی نمیتواند بازار را بهنفع برخی منافع بههم بریزد.
وی در ادامه معاملات بازار در دی ماه را امیدوارکنندهتر از معاملات آخرینماه پاییز دانست و گفت: با پایان ابهامات در حوزههای سیاسی و اقتصادی، بورس از رکود خارج میشود. البته خروج از رکود بهمعنای برداشتن خیز صعودی نیست اما کمی از التهابات موجود بازار کاسته میشود. به گفته وی در حالحاضر ارزش معاملات بازار حدود ۳هزار میلیارد تومان است که عدد قابلتوجهی نیست، اما زمانی که این رقم حدودا دوبرابر شود میتوانیم شاهد بارقههایی از امید در این بازار باشیم.
بازار سهام در روز شنبه عملکردی مثبت را به ثبت رساند و شاهد رشد ۹۵/ ۰درصدی شاخص کل و ۷۲/ ۰ درصدی نماگر هموزن بود. در این روز سه عامل بنیادی تداوم روند افزایشی قیمت ارز در سامانه نیما در کانال ۲۴هزار تومان، در کنار ارزندگی نسبی قیمتها پس از یک دوره کاهشی و همزمان کاهش نرخ سود بازار بین بانکی برای سومین هفته متوالی به عنوان عامل روانی هراس بورسبازان سبب شد که بازار سهام سخنان رئیس سازمان بورس در خصوص تصویب بسته ۱۰بندی کمک به بازار سرمایه در ستاد اقتصادی دولت با اصرار و هشدار وزیر اقتصاد و کاهش هزینههای تمام شده صنایع بورسی و تقویت قابلتوجه صندوق تثبیت بازار را با دقت بیشتری مورد توجه قرار دهد. به دنبال این امر شاخص بورس بار دیگر ابرکانال ۳/ ۱میلیون واحدی را باز پس گرفت و از فشار فروش حقیقیها نیز به نسبت کاسته شد تا رقم خروج سرمایههای خرد از بورس تهران به ۱۵میلیارد تومان محدود شود.
بازگشت بورس روی موج حمایت
بازگشت دوباره به کانال ۳/ ۱میلیونی
بازار سهام در نخستین روز هفته سبزپوش شد و بار دیگر بر امیدها در خصوص بازگشت بورس به روند صعودی افزود. بر این اساس طی روز گذشته نماگر اصلی بازار سهام در حالی توانست رشد ۹۵/ ۰درصدی را به ثبت برساند که تا همین چندی قبل دور تازه کاهش قیمتها در این بازار شاخص کل را به زیر سطح یکمیلیون و ۳۰۰هزار واحدی برده بود و بسیاری بر این گمان بودند که احتمالا سطوح پایینتر نیز به زودی روی تابلوی معاملات دماسنج اصلی بازار سهام نمایش داده خواهد شد. با این حال این اتفاق نیفتاد. نبود عرضه سنگین در کنار فقدان نسبی تقاضا در روز چهارشنبه اگرچه نتوانست رشدی قابلتوجه را بر روی نماگر یاد شده ایجاد کند اما افت نکردن نماگر یاد شده نیز به تنهایی قدمی مثبت بود تا در روز شنبه شاهد تداوم نیافتن کاهش شاخص بورس باشیم. بر این اساس طی روز شنبه شاخص کل بورس در حدود ۱۲هزار واحد رشد کرد و به سطح یکمیلیون و ۳۰۵هزار واحد رسید. نمادهایی نظیر «شپدیس»، «پارسان»، «کگل» و «خودرو» بیشترین اثر را بر رشد شاخص بورس داشتند. این امر نشان از بازگشت تمایل بازار به سمت دلاریها و نمادهایی دارد که طی هفتههای قبل فشار بسیاری از ریسکهای مختلف نظیر ابهام در اعداد و ارقام بودجه پیشنهادی و مذاکرات احیای برجام را تحمل کرده بودند.
در شاخص هموزن هم، روند مانند تحولات روی داده در شاخص اصلی بوده است. این نماگر نیز طی روز معاملاتی اخیر به میزان ۷۲/ ۰درصد رشد داشته که تفاوت چندانی با تغییرات شاخص کل نداشته است. چنین امری حکایت از آن دارد که بازار طی روز گذشته تقریبا رشدی یک دست را شاهد بوده و تحولات روی داده در بازار و بیرون آن فقط بر نمادهای شاخصساز موثر نبوده است.
اما چه عاملی توانسته در روزهای اخیر روند منفی بازار سهام را دستخوش تغییر کرده و زمینه را برای آشتی تقاضا با بازار سرمایه فراهم کند؟ اینطور که به نظر میآید بازار سهام در حال واکنش نشان دادن به چند خبر مهم است.
عزمی برای حمایت
بررسی تحولات بازار سهام در روزهای گذشته حکایت از آن دارد که این بازار در هفتههای اخیر تا حدودی تحتتاثیر از دست دادن حمایت روانی ۳/ ۱ میلیون واحدی و ابهامات وارده ناشی از لایحه بودجه ۱۴۰۱ به بازار سرمایه بوده است. همین امر سبب شده تا در طول هفته گذشته نهتنها شفافسازی در خصوص نقاط پر ابهام بودجه افزایش پیدا کند بلکه تاثیر مخرب افت شاخص بورس بر اذهان عمومی، مسوولان مختلف کشور را برای حمایت از بازار سرمایه و پیگیری تحولات رخ داده در آن پای کار بیاورد. یکی از همین تلاشها که در هفته گذشته موردتوجه اهالی بازار سهام قرار گرفت مربوط به جلسهای بود که با حضور غلامحسین محسنی اژهای رئیس قوه قضائیه و مجید عشقی رئیس سازمان بورس برگزار شد. در این جلسه هر دو طرف در خصوص مسائل مختلف روی داده در بورس به گفتوگو پرداختند و نقصانهای موجود در بازار سرمایه و دلایل رکود سنگین این بازار مورد بررسی قرار گرفت. از سویی دیگر طی همین روزها بود که خبر محتوای بودجه پیشنهادی دولت برای سالجاری در میان فعالان بازار سرمایه پخش شد که پیرامون آن نیز برخی از سوءتفاهمات شکل گرفته برطرف شد. برای مثال در خصوص نگرانی از بهره مالکانه معادن که در بودجه سال آتی دولت رقم آن افزایش چشمگیری داشته، گفته شد که این رقم تغییری نکرده و افزایش مقدار آن نسبت به سالهای گذشته ناشی از بهرهای است که بخشی از معادن کشور تاکنون پرداخت نمیکردند. آنطور که در بررسی لایحه بودجه پیشنهادی سال آینده به چشم میآید، رقم یاد شده چیزی حدود ۴۰هزار میلیارد تومان است که به گفته مدیر روابط عمومی سازمان بورس هیچ اجباری برای تحقق آن وجود ندارد.
در کنار اینها افزایش هزینه قیمت سوخت تولیدکنندگان فولاد را هم داشتیم. در بودجه پیشنهادی برای سال ۱۴۰۱ هزینه گاز این صنایع بهیکباره از ۳۰درصد قیمت خوراک پتروشیمی به ۱۰۰درصد افزایش پیدا کرده بود. این افزایش بیش از ۳ برابری سبب شد نمادهای موجود در صنعت فولادی که همیشه یکی از امنترین صنایع بنیادی بازار بودند با بیمهری خریداران مواجه شوند. با این حال چیزی نگذشته بود که زیان برآوردی این صنعت از محل یاد شده نیز تکذیب شد و رئیس سازمان بورس از آزادسازی نرخ دلار در سمانه نیما برای صنایع تولیدی خبر داد. شنیدهها حاکی از آن است که با وجود افزایش قابلتوجه هزینه تولید برای شرکتهای یاد شده، تنها آزاد شدن رقابت بر سر قیمت ارز آنها میتواند برای صنعت فولاد عایدی ریالی تا ۲۰هزار میلیارد تومان به ارمغان بیاورد.
سخنان تازه آقای رئیس
در ابتدای معاملات روز شنبه و در حالی که تمامی جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۱ و موارد مربوط به بورس در آن بر سر زبانها بود سخنان رئیس سازمان بورس در خصوص نحوه تقویت صندوق تثبیت و همچنان جلوگیری از افزایش هزینههای صنایع سبب شد بازار از انرژی بیشتری برای افزایش قیمتها برخوردار شود.
بر اساس آنچه که مجید عشقی به رسانهها گفته حمایت از بورس در تصمیمات دولت بسیار بیشتر از آن چیزی است که فعالان بازار سهام تاکنون در بودجه مشاهده کردهاند. او که در مصاحبه تلویزیونی با بخش خبری ۲۱ صداوسیما سخن میگفت از تصویب ۱۰ بند طرح پیشنهادی وزارت اقتصاد به دولت در ستاد اقتصادی دولت برای رونق بازار سرمایه خبر داد و گفت که این ۱۰ بند با اصرار و هشدار وزیر اقتصاد تصویب شده است. بر این اساس مقرر شده جلوی افزایش شدید هزینه بخشهای تولید و صنعتی گرفته شود. همچنین قرار شده کمک شایان توجهی به صندوق تثبیت بازار شود و توان حمایت از بازار سرمایه در این مقطع افزایش یابد. آنطور که رئیس سازمان بورس خبر داده قرار است جزئیات این ۱۰ بند از سوی وزیر اقتصاد اعلام شود. در این طرح مقرر شده رقم اختصاص یافته به صندوق تخصیص بیش از مقداری باشد که در بودجه پیشنهادی دولت به مجلس مقرر شده است. بر اساس آنچه که رئیس سازمان بورس میگوید این رقم تقریبا بیش از ۱۰ برابر رقم مندرج در لایحه یاد شده است و مقرر شده منابع آن از طریق انتقال دارایی به صندوق و ۵۰هزار میلیارد تومان نقدینگی باشد. با توجه به اینکه نحوه و زمانبندی ارائه این پول در حال حاضر مشخص نیست نمیتوان در خصوص نحوه حمایت از بازار و چگونگی بازارگردانی احتمالی نظر داد. با این حال میتوان به نظر کارشناسان بازار سرمایه در این خصوص اکتفا کرد که حمایت یاد شده را تا حد زیادی به نفع بازار سرمایه دانستهاند. به گفته آنها این مساله میتواند بورس را از روزهای تلخ گذشته نجات داده و وضعیت بازار سهام را بهبود ببخشد.
البته در همین راستا امیرمهدی صبایی رئیس هیاتعامل صندوق تثبیت طی سخنانی نحوه تقویت صندوق صندوق توسعه ملی را شرح داده است. آنطور که او گفته: «در مصوبه اخیر ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، مقرر شده مبلغی بالغ بر ۵۱۰میلیون دلار معادل ۱۲هزار میلیارد تومان سپردهگذاری جدید توسط صندوق توسعه ملی صورت گیرد؛ که با پیگیریهای صورت گرفته و طبق هماهنگیها و توافقها، مقرر شده این مبلغ به صورت تدریجی به حساب صندوق تثبیت واریز شود.» او در ادامه گفته که «پیشنهادهای دیگری از جمله انتقال دارایی از دولت به صندوق بالغ بر ۵۰ همت (هزارمیلیارد تومان) نیز به منظور تقویت توان تامین مالی صندوق ارائه شده که در حال پیگیری است. این داراییها میتواند پشتوانهای بهمنظور تامین مالی و تجهیز منابع برای حمایت از بازار باشد.» به نظر میرسد که در صورت تخصیص این دو رقم این صندوق بتواند در کنار ۳۰ درصداز کارمزدی که به ازای خرید و فروشها در بورس به دست میآورد، نقشی فعالتر در بازار سرمایه ایفا کند.
سهگانه بنیادی بورس
اما به جز این خبرها و تحلیلها، چند عامل مهم هم در میان بوده که توانسته به حمایت قیمتها در بازار سرمایه بیاید. همانطور که در گزارشهای پیشین به آن اشاره شده است. قیمت دلار اثرقابلتوجهی بر روند قیمتها در بازار سرمایه دارد. تقریبا ۷۰درصد ارزش بازار در این بخش از اقتصاد کشور به شرکتهای دلاری یا آنهایی اختصاص دارد که قیمت محصولات آنها به طور مستقیم از دلار اثر میپذیرد. طی ماههای اخیر رشد قیمت دلار در بازار آزاد در حالی تداوم داشت که قیمت این عامل مهم اقتصادی در سامانه نیما حدود ۲۳هزار و ۱۰۰ تومان باقی مانده بود. همین امر سبب میشد با افزایش بهای ارز در بازار آزاد قیمت سهام نیز به دلیل خوشبینی در خصوص تغییر بهای ارز در سامانه نیما در برخی از نمادهای دلاری بازار با رشد مواجه شود. این روند اما در حدود یک ماه گذشته و همزمان با افزایش بهای دلار به حدود ۳۱هزار تومان محدود شد، چرا که افزایش شکاف قیمت در بازار آزاد با سامانه نیما تا جایی ادامه یافت که از امید فعالان بازار برای همنوایی قیمتها در سامانه یاد شده با بازار دلار کاغذی کاست و بسیاری را به این باور رساند که دستکم در کوتاهمدت این شکاف پر نخواهد شد. همین امر سبب شد تا به باور بسیاری از سرمایهگذاران، قیمت دلار برای صورتهای مالی سال ۱۴۰۰ در محدوده ۲۳هزار تومان بماند.
هماکنون اما اتفاقی که افتاده این است که بهای ارز در سامانه نیما پس از مدتها در حال افزایش است. رشد قیمت ارز از محدوده ۲۳هزار تومانی قبلی که برای بسیاری از فعالان بازار و حتی تحلیلگران به امری بعید تبدیل شده بود، حالا در حال وقوع است. در روزهای گذشته بهای هر دلار آمریکا در سامانه نیما از ۲۴هزار تومان فراتر رفت و این روند روز شنبه نیز ادامه پیدا کرد تا شکاف آن نسبت به حدود ۳۰هزارتومان در بازار آزاد اندکی کمتر شود. این امر در حال حاضر اتفاق مهمی به نظر میرسد، چرا که افت قیمت سهام به میانه کانال یکمیلیون و ۲۰۰هزار واحد در هفته قبل و رسیدن نماگر اصلی بازار به محدوده ۳/ ۱ میلیون واحدی، بازار را در محدوده خاصی قرار داده که قیمتها را در آن جذاب میکند. این جذابیت از آن جهت حائز اهمیت است که رشد قیمت دلار نیمایی و امکان رقابت بر روی ارز عرضه شده در این بازار در آینده تقریبا کوتاهی میتواند بر ارزش ریالی صورت مالی شرکتها بیفزاید.
اما سومین عاملی که اثر روانی مثبت بر فعالان بازار سرمایه دارد افت قیمت پول در بازار بین بانکی است که تغییرات آن با حساسیت زیادی در بازار سهام دنبال میشود. این کاهش که برای سومین هفته متوالی روی داده توانسته رقم یاد شده را به محدوده ۰۴/ ۲۱درصد برساند. این در حالی است که این رقم پیش از شروع دور کاهش نرخ بهره در بازار بین بانکی ۰۹/ ۲۱ درصد بوده است. اینطور که به نظر میرسد ترکیب این سه عامل بنیادی میتواند در کنار هم زمینه بهبود قیمت در بازار سهام را فراهم کند و اگر در خارج از بازار مزاحمی برای آن نباشد حتی ارزش معاملات بازار و نهایت روند آن را بهبود بخشد.
بورس شنبه در آینه ارقام
در روزی که شاخص کل بورس تهران با رشد ۹۵/ ۰ درصدی همراه شد، از ۳۳۶ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۲۱۱ سهم (۶۳درصد) مثبت بود و در مقابل ۱۰۹ سهم (۳۲درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار ۴۳ نماد (۱۳درصد) صف خریدی به ارزش ۷۰میلیارد تومان تشکیل دادند اما در مقابل شاهد شکلگیری صف فروش در ۱۵ نماد بورسی (۴درصد) به ارزش ۵۲میلیارد تومان بودیم. این ارقام در شرایطی به ثبت رسیده که در طول این روز بورس تهران شاهد خروج ۱۵میلیارد تومانی پول حقیقیها از بازار بوده است. مقایسه این رقم با میانگین هفته قبل حکایت از آن دارد که دستکم در نخستین روز از معاملات هفته جاری بورس، سرمایهگذاران با خوشبینی بیشتری به استقبال معاملات رفتهاند. این در حالی است که در طول این روز ۱۶۱۶میلیارد تومان از ارزش معاملات ۳۱۰۰میلیارد تومانی بورس به معاملات خرد اختصاص داشت. به گفته کارشناسان بازار سهام اگرچه این رقم نسبت به میانگین سالجاری اندک است اما در صورت بهبود شرایط، روزهای پیش رو میتواند از وضعیت فعلی خارج شده و به سطوح بالاتری که در سالجاری ثبت شده است نیز دست پیدا کند.
بدون دیدگاه