دنیای‌اقتصاد : سال ۹۹ با تمام سختی‌هایش برای بورس‌بازان رو به پایان است و سرمایه‌گذاران در حالی به استقبال سال جدید می‌روند که تردید و ابهامات این بازار پرریسک ادامه دارد. فارغ از اینکه بازار سهام در سال ۱۴۰۰ چه روندی را در پیش می‌گیرد، سهامداری در بورس مستلزم شناخت ریسک و فرصت صنایع است. تحلیلگران معتقدند که در صورت کاهش تنش‌های غیراقتصادی، صنایع صادرات‌محور و همچنین خودروسازان و بانکی‌ها پیشروهای ۱۴۰۰ خواهند بود.
ریسک و فرصت صنایع بورسی
سرمایه‌گذاران بازار سهام در حالی پرونده پرحاشیه امسال را می‌بندند که وضعیت بورس در سال ۱۴۰۰ با ابهامات بسیاری دست به گریبان است. با نزدیک شدن به روزهای آخر اسفند میزان ریسک‌گریزی سرمایه‌گذاران به اوج خود رسیده به طوری که با وجود عوامل تاثیرگذار مثبت بر بازار از جمله افزایش قیمت جهانی نفت و رسیدن آن به ۷۰ دلار و رشد قیمت جهانی کامودیتیها اقبال چندانی به بازار نمی‌شود. این در حالی است که بر اساس اظهارات کارشناسان در روزهای آینده بازار با کمترین نوسان به کار خود پایان می‌دهد و با روندی متعادل گام خود را برای سال ۱۴۰۰، منطقی و متعادل برمی‌دارد. «بازارسهام در سال ۱۴۰۰ چگونه پیش خواهد رفت؟» این پرسشی است که بارها از سوی سرمایه‌گذاران مطرح شده و نگرانی آنها از آینده مبهم این بازار را به رخ می‌کشد. بورس تهران در سال ۹۹ نشان داد که نسبت به بازارهای موازی بیشترین تاثیرپذیری از اخبار و حواشی منفی را دارد. معامله‌گران در سال‌جاری بارها با شوک‌های اقتصادی و غیراقتصادی روبه‌رو شدند؛ این در حالی است که تغییر و تحولات بسیاری در سال ۱۴۰۰ در انتظار سهامداران است. سهامدارانی که بعضا با سرمایه‌ای اندک برای بیشترین بازدهی به جرگه بورس‌بازان پیوستند. براساس پیش‌بینی‌های تحلیلگران بازار سهام وضعیت معاملات در ۱۴۰۰ وارد فاز جدیدی می‌شود و صنایع و شرکت‌های بورسی تحت‌تاثیر متغیرهای اقتصادی و غیراقتصادی، فراز و فرود‌های متفاوتی را تجربه می‌کند. برخی کارشناسان معتقدند تا زمانی که شرکت‌ها به دلیل محدودیت‌های تجاری نتوانند مراودات‌شان با شرکای خارجی را انجام دهند، نوسانات شاخص ادامه پیدا می‌کند. عدم‌ثبات نرخ دلار نیز یکی از مشکلات شرکت‌های بورسی محسوب می‌شود اما زمانی که قیمت دلار دائما در حال نوسان است صنایع حاضر در بورس نمی‌توانند با این وضعیت خود را وفق بدهند. عدم‌ثبات نرخ دلار و قوانین بورسی وضعیت پرچالشی را برای بازار سهام به وجود آورده و در صورت تداوم این رویه بازار را از روند تعادلی خارج می‌کند. به اعتقاد فعالان بورسی در صورت کاهش تنش‌های سیاسی، صنایع صادرات‌محور و پتروشیمی‌ها، معدنی‌ها، خودروسازان و بانکی‌ها جزو گروه‌های بورسی پیشرو درسال آینده خواهند بود.
۴ صنعت پیشرو در سال جدید
حمید میرمعینی، کارشناس بورس: در صورت کاهش تنش‌های سیاسی، صنایع صادرات‌محور و پتروشیمی‌ها به عنوان لیدر، بازار را در دست می‌گیرند. معدنی‌ها نیز با توجه به صادرات‌محور بودن‌شان می‌توانند رشد خوبی داشته باشند. وضعیت خودروسازان نیز با رفع تحریم‌ها وارد فاز جدیدی از رشد خواهد شد. بانکی‌ها نیز تحت تاثیر نرخ سود بانکی و بهبود شرایط اقتصادی جزو چهار صنعت بورسی پیشرو در سال آینده خواهند بود.
تعیین نرخ دلار توسط دولت و محدودیت‌های تحریمی وضعیت اقتصادی کشور را وارد مرحله جدیدی خواهد کرد و به تبع آن شرکت‌های صادرات‌محور نیز از محل ظرفیت تولید و کاهش هزینه‌های معاملاتی منتفع می‌شوند و سودآوری آنها افزایش می‌یابد. سرنوشت بازار سرمایه در سال ۱۴۰۰ تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. به غیر از عوامل مذکور تعیین سیاست‌های پولی و کاهش نرخ بهره تحت تاثیر سیاست‌های داخلی کشور رونق بازار را به دنبال دارد و جذابیت‌های سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد اما اگر نرخ بهره بانکی افزایش یابد شاهد خروج سرمایه‌گذاران از بورس و هدایت آنها به سمت بازارهای دیگر خواهیم بود. وضعیت بازار سرمایه ۱۴۰۰ غیر قابل پیش‌بینی‌تر از آن است که تصور می‌شود. سیاست‌های داخلی سازمان بورس و اقداماتی که در دست اجراست اگر بدون تدبیر انجام شود می‌تواند روند شاخص را با نوسانات جدی همراه کند. موضوع عرضه‌های اولیه، توسعه نهادهای مالی و … نیز می‌تواند تاثیر بسزایی در آینده بازار سهام بگذارد. تغیر برخی قوانین و دستور‌العمل‌ها از جمله حذف دامنه نوسان می‌تواند به عمیق‌شدن بازار دامن بزند. اما به طور کلی بازار ۱۴۰۰ دیگر رشد شارپی سال گذشته را تجربه نخواهد کرد و در بهترین حالت رشد ۵۰ درصدی همراه با نوسان را پشت سر می‌گذارد.
بورس ۱۴۰۰ زیر سایه عدم ثبات قیمت دلار و قوانین
بهروز شهدایی، کارشناس بازار سهام: وضعیت بازار سرمایه در سال ۱۴۰۰متفاوت‌تر از ۹۹ خواهد بود. بورس تهران در سال جدید دو عامل اساسی فراز و فرود را پشت سر خواهد گذاشت اما به طور کلی از نظر میزان بازدهی دیگر رشد عجیب و غریبی که در سال ۹۸ و ۹۹ شاهد بودیم را نخواهیم داشت. براساس شواهد موجود پیش‌بینی می‌شود معامله‌گران رشد معقول و تدریجی را در قیمت سهام پشت سر بگذارند. اگرچه این اتفاقات به عواملی خارج از این بازار بستگی دارد اما بعید به نظر می‌رسد شاخص کل رشد شارپی و ریزش‌های پی در پی را تجربه کند. بر همین اساس روند بازار با رشدی متعادل همراه با نوسانات اندک پیش خواهد رفت اما با توجه به صورت‌های مالی ۹ ماهه شرکت‌ها، نرخ دلار و میزان فروش، بیشتر شرکت‌هایی که دارای ارزش ذاتی مثبت هستند چشم‌انداز مثبتی برای آنها می‌توان متصور بود.
محدودیت‌های تجاری کشور زیر سایه تحریم‌ها شرایط سختی را برای شرکت‌های فعال بورسی به وجود آورده است. اما در صورت رفع تحریم‌ها و گشایش در مراودات خارجی کشور و متعاقبا تعدیل قیمت دلار احتمالا برخی سهم‌ها با اصلاح قیمت مواجه می‌شوند. در همین راستا شرکت‌هایی که با دلار سر وکار ندارند راه خود را از این مسیر نزولی جدا خواهند کرد و وارد فاز جدیدی از رشد خواهند شد. شرکت‌های دلارمحور پس از مدتی چه در تامین مواد اولیه و چه در فروش محصول نهایی به دلیل به وجود آمدن تسهیلات ارتباطی احتمالی در دنیا می‌توانند بازدهی بیشتری نسبت به سال ۹۹ به دست آورند. به نظر می‌رسد دلایل منفی شدن بازار در این روزها غیر از دامنه نوسان غیرمتقارن به استقبال بازار از احتمالات پیش‌بینی توافقات بین‌المللی باز‌می‌گردد. وضعیت صنایع بورسی تحت‌تاثیر مستقیم سیاست خارجی کشور قرار دارد، این در حالی است که می‌توان گفت قیمت دلار کمترین نقش را در سرنوشت بورس ۱۴۰۰ ایفا می‌کند. تا زمانی که شرکت‌ها به دلیل محدودیت‌های تجاری نتوانند مراودات‌شان را با شرکای خارجی انجام دهند، نوسانات ادامه پیدا می‌کند. عدم ثبات نرخ دلار نیز یکی از مشکلات شرکت‌های بورسی محسوب می‌شود اما زمانی که قیمت دلار دائما در حال نوسان است صنایع حاضر در بورس نمی‌توانند با این وضعیت خود را وفق دهند. عدم ثبات در نرخ دلار و قوانین بورسی وضعیت پرابهامی را برای بازار سهام به وجود آورده و بازار را از روند تعادلی خارج می‌کند.
رشد سهم‌ها تا فصل مجامع
مهدی افنانی، تحلیلگر بورس: برآورد شخصی من این است که تا فصل مجامع بازار روند رو به رشدی را تجربه کند و البته شرایط سیاسی کشور در سال جدید و در مقاطعی می‌تواند تاثیر بسزایی در روند دادوستدهای بازار داشته باشد اما به طور کلی می‌توان گفت شاخص به طور میانگین به سمت اهداف قبلی بتواند حرکت کند. در بررسی‌هایی که انجام شده به نظر می‌رسد چند گروه از سهام برای سال آینده ویژگی‌های ارزنده‌ای برای سرمایه‌گذاری داشته باشند به گونه‌ای که از اواخر امسال یا اوایل سال جدید احتمالا افزایش قیمت نفت و افزایش قیمت کامودیتیها با کاهش ریسک کرونا در دنیا و افزایش رشد اقتصادی در دنیا بیشتر مورد اقبال بازار قرار گیرد. بنابراین در دوره‌ای کوتاه‌مدت سهام پالایشی‌ها، فلزات و معدنی‌ها می‌توانند از جذابیت بسیاری برای خرید برخوردار باشند.
برخی سهم‌ها به خصوص پروژه‌ای‌ها بعد از کاهش محدودیت‌های تجاری و رفع تحریم‌ها وارد فاز جدیدی از رشد خواهند شد. درواقع بعد از پالایشی‌ها، شرکت‌های تجهیزاتی احتمالا بازدهی مناسبی را می‌توانند برای سرمایه‌گذاران‌شان به ارمغان بیاورند. در اوایل سال آینده سهم‌های کوچک از جمله سیمانی‌ها و دارویی‌ها در فصل دوم (اردیبهشت) روزهای خوبی را پشت سرمی‌گذارند اما خرداد برای صنایع فولادی شرایط ویژه‌ای را رقم می‌زند و فولاد و فملی بر مدار صعودی قرار خواهند گرفت. در سال آینده و تا قبل از فصل مجامع سهم‌های کوچک‌تر میزان بازدهی احتمالی تا ۷۰ درصد و سهم‌های بزرگ‌تر تا ۳۰درصد را هم ممکن است تجربه کنند. سال آینده سال حساسی برای بازار سرمایه است. وعده‌های انتخاباتی نامزدهای ریاست‌جمهوری و تعیین تکلیف نرخ بهره، نرخ تورم و نرخ بهره بین بانکی مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر بورس تهران است.
چشم‌انداز مثبت صنایع فلزی، معدنی، پالایشی و پتروشیمی
حمید اعرابی، کارشناس بازار سرمایه: صنایع فلزی و پتروشیمی برای سال آینده چشم‌انداز مثبتی خواهند داشت. با توجه به قیمت‌های جهانی و قیمت دلار که به عقیده من کف آن از ۲۲ هزار تومان کمتر نمی‌شود، صنایع فلزی و پالایشی و همچنین پتروشیمی‌ها می‌توانند بازدهی خوب و مناسبی بدهند. در این میان تک‌سهم‌هایی هم می‌توانند اوضاع خوبی داشته باشند اما بیشترین بازدهی مربوط به صنایع فلزی و معدنی و پالایشی و پتروشیمی خواهد بود.
در حال حاضر هم قیمت دلار و هم قیمت کامودیتیها که در وضعیت بسیار خوبی قرار دارد، باعث می‌شود صنایع فلزی، معدنی، پالایشی و پتروشیمی برای سال آینده چشم‌انداز مثبتی داشته باشند.
با توجه به شواهد موجود در سال آینده کف شاخص کل بورس یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد و سقف آن هم یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد خواهد بود. بازار به مدت پنج تا شش ماه بین این کف و سقف بازی می‌کند و منتظر اتفاقات آینده می‌ماند اما مطمئنا کف شاخص از یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد پایین‌تر نمی‌رود و به نظر نمی‌رسد سقف آن بیشتر از یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد شود. محدوده شاخص بین یک میلیون و ۱۰۰ تا یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد و رفت‌وآمد بین این رقم به معنی ایجاد ثبات برای بازار است. به نظر می‌رسد بدعادت هم شده‌ایم و انتظار داریم همیشه شاخص صعودی باشد و در عرض دو تا سه ماه ۱۰۰ درصد بازدهی به ما بدهد. حرکت شاخص از یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد تا یک میلیون و ۴۰۰ هزار به معنی ۳۰ درصد سود و بازدهی است.
رشد نقدینگی برای سال بعد بالای ۳۰ درصد است و از نیمه دوم سال بعد دوباره شرایط تورمی خواهد بود که بازارها از جمله بازار سهام و سایر بازارها می‌توانند متناسب با این شرایط تورمی حرکت کنند.
قیمت جذاب اکثر سهم‌ها
مجتبی معتمدنیا، تحلیلگر بورس: اکثر سهم‌ها برای خرید به قیمت جذابی رسیده‌اند. با توجه به شرایط موجود بازار، وضعیتی که در ۶ ماه اخیر بر بازار حاکم بوده و همچنین اصلاح ۵۰ درصد شاخص، اکثر سهم‌ها به نقطه جذابی برای خرید رسیده‌اند. اگر این موضوع را در کنار تثبیت قیمت دلار در حوالی ۲۵ هزار تومان و همچنین رشد کامودیتیها بگذاریم، اکثر گروه‌ها و شرکت‌های بزرگ مستعد رشد هستند. به عنوان نمونه در گروه پالایشی‌ها کلیه سهم‌های پالایشی با توجه به افزایش قیمت جهانی نفت و افزایش کرک اسپرد توجیه خرید دارند و قیمت‌ها برای خرید مناسب است. با توجه به میزان سودی که این سهم‌ها امسال داشتند و همچنین پتانسیل رشدی که برای سال آینده خواهند داشت، برای خرید جذاب هستند. اما وضعیت در گروه صنایع فولادی نیز مشابه گروه پالایشی است. از یک سو قیمت جهانی در فلزات اساسی افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته و از طرف دیگر هم قیمت دلار تثبیت شده است، بازار نیز با p/ e یک‌رقمی معامله می‌شود بنابراین گروه پالایشی‌ها نیز مستعد رشد هستند. در گروه‌های دیگر هم شرایط همین‌طور است.
هرچه به فصل مجامع نزدیک می‌شویم با توجه به سود قابل توجهی که شرکت‌ها داشتند، جذابیت خرید سهم و شرکت در مجمع را توجیه‌پذیرتر می‌کند. حتی اگر این اتفاق با اصلاح قیمت سهم همزمان شود، سود را توجیه‌پذیر می‌کند. در صورتی که برخی موارد در بودجه ۱۴۰۰ گنجانده شود انتظار یک تورم فزاینده می‌رود و طبیعتا پیامد این موضوع رشد بازار سرمایه خواهد بود. افزایش قیمت‌ها در گروه صنایع غذایی که در دو ماه اخیر اتفاق افتاد، این گروه را هم برای خرید توجیه‌پذیر کرده است. سال ۱۴۰۰ در حوزه اقتصاد سال بسیار سختی برای کشور خواهد بود اما به دلیل اینکه رشد بازار سرمایه منبعث از تورم و افزایش نرخ بوده است چشم‌انداز مثبتی در سال ۱۴۰۰ خواهد داشت و این رشد دنباله‌دار خواهد بود.
دنیای اقتصاد: روز گذشته نماگر اصلی بازار سهام بیش از۲ درصد رشد کرد. این در حالی بود که همچنان صفوف فروش بورس تهران بیش از ۲ هزار میلیارد تومان ارزش داشت و روند صعودی شاخص کل از سوی سایر نمادهای بازار حمایت نمی‌شد. همین امر باعث شد تا در طول روز معاملاتی اخیر شاخص هموزن تنها ۲۸/ ۰ درصد رشد کند و ۶۰ درصدی سهام با افت قیمت مواجه شوند. اینطور که به نظر می‌آید بازتاب حمایت‌های رخ داده در میان مدیران سازمان و در کنار آن توجه به بازارهای جهانی تنها نمادهای بزرگ را شامل شده است. با این حال به نظر می‌رسد که اوضاع بازار چندان هم بد نباشد. برخی از اخبار حکایت از آن دارد که دامنه نوسان نامتقارن در آخرین جلسه شورای عالی بورس مورد بازبینی قرار خواهد گرفت و احتمال تغییر آن وجود دارد. در صورت وقوع این امر می‌توان انتظار داشت که معاملات سال آتی در فضایی بهتر آغاز شود.
امیدواری در بورس
بورس در روز دوشنبه مسیری متفاوت را پیمود. در این روز نماگرهای بازار سهام در حالی رشد کردند که صعود قیمت در نمادهای بزرگ بازار با کلیت نمادها یعنی سهام متوسط و کوچک همسو نبود. با این حال همین امر توانست صورت بازار را خوب نشان دهد و در شرایطی که دامنه نوسان نامتقارن عملا باعث ناامیدی کامل سرمایه‌گذاران خرد شده بود، موجی تازه از امید را در میان سرمایه‌گذاران حقیقی این بازار به وجود آورد. اینطور که به نظر می‌رسد تدابیر اخیر متولیان بازار کارگر شده و حمایت از سهامداران خرد به منظور جلب نظر آنها برای نفروختن سهام از طریق پرداخت سود تضمین شده، در کنار ورود نقدینگی صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله که البته احتمالا در اسفندماه از حدود ۳ هزار میلیارد تومان فراتر نمی‌رود بر احتمال رشد قیمت‌ها در بورس و فرابورس افزوده است. دقیقا همین عامل است که توانسته بر خوش‌بینی نسبت به بهبود تقاضا برای روزهای پایانی سال بیفزاید. در حال حاضر آمار و ارقام به ثبت رسیده در بورس و فرابورس نشان می‌دهد که حقوقی‌های بازار در روزهای یکشنبه و دوشنبه نسبت به روزهای قبل فعال‌تر شده‌اند و همین امر زمینه را برای تداوم حمایت از سهام موجود در بازار فراهم کرده است. اگرچه مشخص نیست که این حمایت به دستور انجام شده یا بر اساس دیدگاه خود آنها از وضعیت ارزندگی بازار به عمل آمده است. با این حال هرچه که باشد قدمی است رو به جلو که باید آن را به فال نیک گرفت تا در شرایط ضعف تقاضا بر توان خریداران در روند جاری بیفزاید.
نماگرنمای تالار شیشه‌ای
همان‌طور که گفته شد روز گذشته روز مهمی برای شاخص کل بورس بود. در این روز اگرچه صفوف فروش بازار جمع نشده بود و آمار به ثبت رسیده همچنان از فشار فروش در برخی از نمادها خبر می‌داد با این حال نماگر اصلی بازار به میزان ۲۴ هزار واحد رشد کرد تا افزایش ۰۷/ ۲ درصدی میانگین وزنی قیمت نمادهای بورسی در این روز شاخص کل را به سطح یک میلیون و ۱۹۹ هزار واحد برساند.
در یک سال اخیر بارها در خصوص ایرادهای شاخص اصلی بورس اعم از انحراف از میزان نوسان واقعی، سخن به میان آمده است. با این حال بررسی رویدادهای رخ داده در سال‌های اخیر به خوبی موید این نکته است که تاثیرپذیری روانی اهالی بازار از این نماگر بسیار بالا است. از این رو اگر فرض را بر این بگذاریم که شاخص کل در طول سالیان متمادی به ویترین بازار سهام بدل شده است بیراه نگفته ایم.بررسی معاملات روز گذشته به خوبی نشان می‌دهد که در شرایط رشد ۲۸/ ۰ درصدی شاخص هموزن، دماسنج اصلی بازار (شاخص کل) به میزان بیش از ۲ درصد افزایش یافته است. همین امر نشان می‌دهد که حال نمادهای کوچک و متوسط بازار به اندازه نمادهای شاخص‌ساز که در روزهای اخیر از جانب قیمت جهانی کالاهای اساسی نیز حمایت می‌شده‌اند، خوب نیست. معاملات روز گذشته در شرایطی به اتمام رسید که ۲۲۱ نماد از میان ۳۵۰ نماد معامله شده صف فروش بودند. ارزش این صف‌ها در این روز به ۲۲۴۹ میلیارد تومان بالغ می‌شد. ثبت چنین رقمی آن هم در روز رشد ۲ درصدی شاخص کل بورس نشان از آن دارد که شاخص کل که بسیاری آن را به غلط دماسنج اقتصاد نامیده‌اند در واقع نه تنها دمای اقتصاد را نشان نمی‌دهد بلکه حتی معیار مناسبی برای سنجش وضعیت بازار نیست. بررسی تغییرات دو روز ابتدایی هفته حکایت از آن دارد که در روز شنبه ارزش صف‌های فروش بورس ۳۰۲۴ میلیارد تومان و در دو روز معاملاتی بعد از آن به ترتیب ۲۷۱۴ و ۲۲۴۹ میلیارد تومان بوده است. این اعداد اگرچه روندی کاهشی را طی روزهای اخیر به نمایش می‌گذارند با این حال در مقایسه با آنچه که شاخص نمایش داده اختلافی معنادار دارند.
دامنه نوسان نامتقارن می‌رود؟
از بررسی اعداد و ارقام که بگذریم روز گذشته چند خبرهای بازار از خود قیمت‌ها عجیب‌تر و بعضا جذاب‌تر بوده است. در حالی که طی یک هفته اخیر خبر حمایت یا حتی تضمین سود ۲۵ درصدی برای سهامداران شگفتی‌آفرین شد، بالاخره یک خبر مناسب امروز به بازار مخابره شد.
رئیس سازمان بورس اذعان کرده که دامنه نوسان نامتقارن به دلیل شرایط خاص بازار گرفته شده و در نهایت موقتی خواهد بود. در این باره سعید اسلامی بیدگلی، دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران نیز گفته است که تغییر دامنه نوسان کوتاه‌مدت بود و پس از یک ماه بازنگری می‌شود.
این قضیه قرار است در آخرین جلسه شورا در سال ۹۹ مورد بازنگری قرار گیرد. آنطور که او می‌گوید «پیشنهادهای زیادی در این باره رسیده مبنی بر اینکه یا دامنه به منفی و مثبت ۵ برگردد یا تغییری نداشته باشد.» بر این اساس می‌توان امیدوار بود که بازار سرمایه در شرایطی به استقبال ۱۴۰۰ برود که اوضاع بازار به دلیل کمتر شدن اعمال سلیقه‌ها بهتر از اسفندماه سال جاری باشد.
بازار بی‌پایه
روز دوشنبه خبر محدودشدن معاملات در تابلوی قرمز بازار پایه فرابورس تا حدودی جلب توجه کرد. این بازار اگرچه حتی در میان سایر نمادهای بازار پایه حجم معاملات زیادی ندارد، با این حال محدود شدن معاملات آن نشان از نبود یک راهکار روشن برای رتق و فتق امور شرکت‌های ورشکسته دارد.
گفتنی است تمام نمادهای تابلوی قرمز ورشکسته یا در شرف انحلال هستند و همین امر سبب شده تا ورود پول به آنها هیچ دلیلی به جز سفته‌بازی نداشته باشد. چنین مشکلاتی به این دلیل رخ داده که بنا بر شنیده‌ها امکان حذف نماد از بازار سرمایه وجود ندارد و شرکت‌هایی که از اقتصاد ایران حذف می‌شوند همچنان با حضور نمادهای معاملاتی خود به حیات نباتی آن هم فقط روی کاغذ و اسناد اداری ادامه می‌دهند.
این در حالی است که در بزنگاه‌های گوناگون نیز همین نمادها در بازار جلب توجه بسیاری کرده‌اند و به دلیل داغ شدن نام آنها در فضای مجازی مشکلات بسیاری را برای سرمایه‌گذاران کمتر آگاه بازار سهام رقم زده‌اند. گفتنی است بر اساس ابلاغیه منتشره از سوی شرکت فرابورس دسترسی برخط مشتریان کارگزاری‌ها نیز به این نمادها محدود شده و این شرکت‌ها که در طول ماه تنها ۴ درصد امکان نوسان قیمت دارند تنها با مراجعه به شرکت‌های کارگزاری قابل خرید و فروش خواهند بود.
دنیای‌اقتصاد : صحبت‌های رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنان در شبکه‌اجتماعی توییتر با واکنش همراه است. او دیروز اعلام کرد حدود ۶۲ میلیون سهامدار در بازار سرمایه وجود دارد و چشم مردم به این بازار است و درباره بازار رمزارزها و اظهارنظر چهرههای سیاسی درباره حوزه بورس صحبت کرد. دیروز ولید هلالات، تحلیلگر بازار سرمایه در صفحه شخصی خود در توییتر در واکنش به صحبت‌های محمدعلی دهقان‌دهنوی نوشت: «رئیس سازمان بورس به قیمت‌گذاری دستوری حمله کرد. از بانک مرکزی خواست تا سود را کاهش دهد و به‌طور کلی با صدایی بلند آن چیزی را گفت که به نفع بازار سرمایه است. ما، حافظه کوتاه مدتی نداریم. ما یادمان نمی‌رود که دولت چه کرد و البته که صدای حامیان بازار را هم به یاد خواهیم سپرد.» این نوشته مورد توجه کاربران شبکه‌اجتماعی توییتر قرار گرفت و برخی از افراد در قسمت نظرات نوشته هلالات برای او نوشتند که سرمایه‌گذارهای حوزه بورس دیگر نمی‌توانند به این حوزه اعتماد کنند.
برخی هم درباره این مساله نوشتند تا زمانی که تضمینی برای اجرای بلندمدت سیاست‌های دولت ارائه نشود، سرمایه‌گذار برای حضور پررنگ‌تر در بازار ریسک نخواهد کرد. در میان این گروه، افراد دیگری هم بودند که به این بخش از نوشته هلالات توجه کرده بودند که درباره نداشتن حافظه کوتاه مدت و فراموش نکردن آنچه که دولت با حوزه بورس انجام داد بود. حرف کلی این دسته از افراد از این قرار بود که نباید خودمان را گول بزنیم و اسیر شعار و احساسات شویم. به اعتقاد آنها در فضای سیاسی و اقتصادی کشور که لحظه به لحظه پر است از تحولات و خبرهای مختلف، این مسائل خیلی زود به دست فراموشی سپرده می‌شود. مساله دیگری که این افراد مطرح می‌کردند هم اینطور بود که بر‌فرض فعالان حوزه بورس و چهرههای اقتصادی رفتار دولتمردان در حوزه بورس را فراموش نکنند اما اکثر مردم و سهامداران خرد با کمی رشد شاخص بورس و افزایش سرمایه‌هایشان انتقادها را کنار می‌گذارند و چشم به افزایش سرمایه‌هایشان می‌‌دوزند، انگار که هیچ دخالت و مشکلی از ابتدا نبوده است.
واکنش سهامداران به توصیه رئیس سازمان بورس
یکی دیگر از بخش‌های صحبت‌های رئیس سازمان بورس در رابطه با حوزه رمزارزها بود. صحبت‌هایی که او در آن خطاب به مردم مطرح کرده بود که به جای اینکه دارایی خود را در جایی سرمایه‌گذاری کنند که نتیجه آن معلوم نیست و نفع آن به کشورهای دیگر می‌رسد در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری کنند تا این سرمایه‌گذاری منجر به رشد اقتصادی در کشور شود. این صحبت‌ها خیلی به مذاق سهامداران خرد و برخی از فعالان حوزه بورس خوش نیامده بود. آنها درباره این مساله می‌نوشتند که از اسفند ۱۳۹۸ که دولت با تبلیغات گسترده و وعده‌های متنوع باعث سرمایه‌گذاری مردم در حوزه بورس شد، به کدام وعده و حرف خود در این حوزه پایبند بوده است، چه اقدامی برای جلب رضایت و اعتماد مردم در این یک سال کرده است، چه استراتژی برای ترمیم شکاف ایجاد شده بین سهامداران و دولت در پیش گرفته است، که حالا این مساله را مطرح می‌کنید که مردم سرمایه‌هایشان را در بازار سرمایه داخلی سرمایه‌گذاری کنند که منجر به رشد اقتصادی کشور بشوند.
گلایه‌ها و انتقادها در این رابطه زیاد بود. مساله دیگری هم که برخی از افراد درباره آن می‌نوشتند سیاست کنترل دولت در حوزه‌های سرمایه‌گذاری بود. به اعتقاد این دسته از افراد برای اینکه دولت بیشتر از این در ذهن سهامداران اعتبار خود را از دست ندهد این بار به رئیس سازمان بورس ماموریت داده شده است که توجه سهامداران را به حوزه بورس جلب کند و باعث شود که مردم از سمت شخص دیگری جلب این بازار سرمایه و سرمایه‌گذاری در آن بشوند.
ماموریت جدید رئیس سازمان بورس: جلوگیری از کوچ‌سهامداران
این افراد معتقدند که دولت چون نمی‌تواند در حوزه رمزارزها دخالت یا روی آن نظارتی داشته باشد یا حتی از آن مالیاتی کسب کند، به فکر بد جلوه دادن آن در میان مردم است و می‌خواهد که هرطور شده است از کوچ سهامداران و ورود مردم به حوزه رمزارزها جلوگیری کند.
در چنین اوضاع و احوالی که این مسائل درباره رمزارزها مطرح می‌شود، فعالان این حوزه و افرادی که در این بخش مشغول به فعالیت و خرید و فروش هستند، دست بالا را در شبکه‌های اجتماعی و در تبلیغات خود دارند. آنها از شکاف ایجاد شده بین اعتماد مردم به صحبت‌های مسوولان و کارنامه نه چندان درخشان آنها در وعده‌ها و حرف‌هایشان سوء استفاده می‌کنند و با توجه ویژه به صحبت‌های منفی مسوولان در رابطه با حوزه رمزارزها اینطور به مخاطبان القا می‌کنند که مسوولان به فکر سرمایههای مردم نیستند.
در همین رابطه علی کلاهی از فعالان حوزه بورس در توییتر خود نوشت: « رمز ارز هم مانند دلار وسیله‌ای برای خروج سرمایه است، آنچه باعث خروج سرمایه می‌شود عدم امنیت، نداشتن امید و ضعف مدیریت اقتصاد کشور است. وقتی تقاضا وجود داشته باشد وسیله‌ای دیگر پیدا می‌شود، حالا فرش باشد، عتیقه، آثار هنری، جواهر یا هر چیز دیگری اگر مردم تصمیم بگیرند.»
حسین سلاح‌ورزی
فعال اقتصادی
فعالان بورس، به‌ویژه سرمایه‌گذاران خرد،نه می‌دانند چه ریسک‌هایی (به‌ویژه ریسک‌های مقررات‌گذاری) ممکن است در مسیر پیش روی بازار باشد و نه می‌دانند در مورد چشم‌انداز بازدهی سرمایه‌هایشان باید کدام حرف را جدی بگیرند و کدام را نه! این سرگیجه و بلاتکلیفی بزرگ‌ترین آفت بازارسرمایه است.
میثم هاشم‌خانی
تحلیلگر اقتصاد
بدانید و آگاه باشید که نرخ بهره اوراق قرضه ۱۰ ساله دولت کانادا حدود 4/ 1درصد است. یعنی چه؟ مردم ۸۷ دلار اوراق قرضه دولت کانادا می‌خرند که ۱۰ سال بعد از دولت ۱۰۰ دلار پس بگیرند! چرا؟ چون هم تورم زیر ۲ درصد است و هم عامه مردم انتظار دارند که سال‌های سال تورم زیر ۲ درصد بماند.
دنیای اقتصاد : معاملات روز دوشنبه بورس تهران با درخشش بزرگان به رشد ۰۷/ ۲ درصدی (۲۴۳۴۴ واحد) شاخص کل ختم شد. به این ترتیب بیشترین رشد نماگر سهام از ۲۵ بهمن‌ماه یعنی اولین روز اجرایی شدن دامنه نوسان نامتقارن رقم خورد. بر این اساس شاخص تنها ۶۰ واحد تا مرز روانی ۲/ ۱ میلیون واحد فاصله دارد. آخرین باری که بورس در این محدوده قرار داشت ششمین روز از ماه جاری بود. شاخص کل هموزن نیز ۲۸/ ۰ درصد به جلو گام برداشت. در فرابورس نیز ۸/ ۰ درصد به ارتفاع آیفکس افزوده شد.
ارزش معاملات خرد بورس نیز دیروز تا حدودی افزایش یافت و به ۴۸۲۳ میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات خرد فرابورس نیز طی دادوستدهای این روز ۱۲۷۱ میلیارد تومان بود. بیشترین ارزش دادوستدهای بورسی را نماد خودرویی «خساپا» با ارزش ۳۰۶ میلیارد تومان داشت. روز دوشنبه سهامداران خرد برای هفدهمین روز متوالی فروشنده بودند اما میزان فروش این دسته از بازیگران سهام کاهش یافت. به طوری که در پایان دادوستدهای روز دوشنبه بورس تهران در مجموع سهامی به ارزش ۱۹۰ میلیارد تومان در مسیر حقیقی به حقوقی جابه‌جا شد. بیشترین میزان فروش سهامداران حقیقی از دو گروه «قندی و بانکی» بود. در مقابل این گروه از بازیگران سهام به دو گروه «فرآورده‌های نفتی و محصولات شیمیایی» علاقه نشان دادند. افزایش قیمت نفت در بازگشایی بازار جهانی پس از تصویب بسته محرک مالی در آمریکا مهم‌ترین محرک افزایش اقبال حقیقی‌ها به سهام پتروپالایشی بود. بورس کالا طی اطلاعیه‌ای به کارگزاری‌ها اعلام کرد که سقف سهمیه خرید شمش فولاد (بلوم و بلیت) حذف می‌شود. موضوعی که می‌تواند با قطع دست رانت‌خواران، منجر به ایجاد رقابت برای خرید فولاد شود و خبری مثبت برای فولادی‌های بازار سهام به شمار می‌رود. طی ماه‌های گذشته فولاد در بورس کالا به طور متوسط ۲۰ تا ۳۰درصد پایین‌تر از قیمت واقعی معامله شده است. اتفاقی که منجر شده هزاران میلیارد تومان از پول سهامداران فولادی به جیب رانت‌جویان منتقل شود.در معاملات بورسی روز دوشنبه از ۳۵۰ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۲۷ درصد نمادها مثبت و ۴/ ۵۹ درصد نمادها منفی بود. ۲۲ نماد (۶ درصد) صف خرید به ارزش ۱۵۷ میلیارد تومان و ۲۲۱ نماد (۶۳ درصد) صف فروش به ارزش ۲۲۴۹ میلیارد تومان تشکیل دادند. در معاملات بازار اصلی فرابورس، از ۱۳۷ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۶/ ۲۲ درصد از نمادها مثبت و ۷۴ درصد از نمادها منفی بود. ۱۰ نماد (۷ درصد) صف خرید به ارزش ۱۴۴ میلیارد تومان و ۹۱ نماد (۶۶ درصد) صف فروش به ارزش ۱۰۷۵ میلیارد تومان داشتند. در بازار پایه فرابورس از ۱۰۸ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۲۷ درصد از نمادها مثبت و ۶۲ درصد از نمادها منفی بود. ۱۷ نماد (۱۷ درصد) صف خرید به ارزش ۷۷.۶ میلیارد تومان و ۷۰ نماد (۶۵ درصد) صف فروش به ارزش ۶۷۲ میلیارد تومان داشتند.
شکور علیشاهی، کارشناس بازار سرمایه: در صورتی که ریسک در بازار سرمایه کاهش پیدا نکند، سهامداران از بورس خارج شده و سرمایه خود را به سایر بازارها وارد خواهند کرد که این مساله می‌تواند ریسک‌های بیشتری را برای آنها به همراه داشته باشد. بازار سرمایه با ریسک جدیدی مواجه شده است که می‌تواند تهدیدی برای آینده آن باشد. بورس در ایران به دلیل دخالت‌های بیجا تحلیل‌پذیری خود را از دست داده است. فارس
بدون دیدگاه