اخبار 00/09/13

برخلاف انتظار برخی کارشناسان، اوپک و متحدانش در نشست پنج‌شنبه تصمیم گرفتند مانند ماه‌های گذشته ۴۰۰ هزار بشکه در روز به تولید خود اضافه کنند. این تصمیم با وجود عوامل منفی بازار یعنی ظهور سویه جدید کووید-۱۹ و همین‌طور آزادسازی ذخایر استراتژیک اتخاذ شد. احتمالا سفر هفته گذشته هیات آمریکایی به عربستان در این تصمیم بی‌تاثیر نبوده است.
توافق سیاسی اوپک‌پلاس
اوپک و متحدانش موسوم به اوپک‌‌پلاس در جلسه پنج‌شنبه خود تصمیم به افزایش تولید به میزان ۴۰۰ هزار بشکه در روز برای ‌ماه ژانویه ۲۰۲۲ گرفتند که ادامه رویه قبلی از آگوست امسال بود.

این تصمیم در حالی اتخاذ شد که قیمت نفت در فاصله چند روز به دلیل ظهور سویه جدید و ناشناخته اومیکرون و همینطور آزادسازی ذخایر استراتژیک نفت کشورهای مصرف‌‌کننده، حدود ۲۰‌درصد کاهش یافته بود، با این حال فشار کشورهای عمدتا مصرف‌‌کننده و در راس آنها آمریکا جواب داد.ایالات‌متحده که چندین هفته با عربستان‌سعودی به علت عدم‌اجابت درخواستش برای تسریع افزایش عرضه دچار تنش‌‌‌هایی شده بود، هفته گذشته هیاتی دیپلماتیک به منطقه فرستاد تا بر مباحث نفت و انرژی رایزنی‌‌‌هایی انجام شود.

به‌‌نظر می‌رسد این جلسه با عربستانی‌‌ها در اتخاذ تصمیم‌‌ غیرمنتظره پنج‌شنبه تاثیرگذار بوده است. علاوه‌بر این، روسیه هم متمایل به افزایش عرضه بوده و قبل از نشست اوپک‌‌پلاس گفته بود نیازی به تصمیم فوری به دلیل اومیکرون نیست.

بازار نفت ابتدا به‌‌شدت از این تصمیم شوکه شد و بیش از ۴‌درصد ریخت اما سپس با ارزیابی این بند بیانیه اوپک‌‌پلاس که در صورت وخیم‌شدن شرایط بازار، در جلسه‌‌ای اضطراری اقدام به تغییر استراتژی خواهند کرد، در مدار صعودی قرار گرفت.

افزایش ۴۰۰ هزار بشکه‌‌ای تولید
اوپک و در چند سال اخیر اوپک‌‌پلاس تخصص خود را در پیش‌‌بینی‌ ‌ناپذیر‌بودن نشان داده‌اند. این استراتژی برای تاثیرگذاری حداکثری بر بازار صورت می‌گیرد. این ائتلاف در بسیاری از جلسات خلاف پیش‌‌بینی‌‌ها عمل کرده اما در واقع دست‌‌کم طی نزدیک به دو سال اخیر و پس از توافق کاهش ۷/ ۹میلیون بشکه‌‌ای آوریل سال گذشته با ظهور همه‌‌گیری کرونا توانسته اعتماد بازار را به‌‌دست بیاورد.

این اعتماد وقتی بارز می‌شود که معمولا هر دو گزینه افزایش و کاهش عرضه در جلسات ماهانه به رشد قیمت نفت و خوش‌بینی بازار انجامیده است؛ چراکه پس از تصمیمات افزایش عرضه اوپک‌‌پلاس هم معامله‌‌گران نفتی استدلال می‌کنند حتما گروه تولیدکنندگان از تقاضای بازار اطمینان‌یافته‌اند که چنین تصمیمی گرفته‌‌اند. پیش از جلسه پنج‌شنبه اوپک و متحدانش که در راس آنها روسیه قرار دارد، برخی معتقد بودند که همان رویه افزایش عرضه ماهانه ۴۰۰ هزار بشکه در روز که از آگوست امسال در پیش گرفته شده، اتخاذ خواهد شد. از سوی دیگر، عوامل به‌شدت منفی بازار مانند احتمال تخریب تقاضای سوخت به دلیل ظهور اومیکرون و همچنین برنامه آزادسازی ذخایر استراتژیک نفت کشورهای مصرف‌‌کننده مانند آمریکا، هند، ژاپن و غیره برخی تحلیلگران را بر آن داشت پیش‌‌‌‌بینی کنند اوپک‌‌پلاس تغییر رویه خواهد داد. به گفته منابع اوپک‌‌پلاس، در جلسه وزرای اوپک‌‌پلاس هم گزینه توقف یا حتی کاهش تولید نفت این گروه بررسی شده بود اما این گزینه‌‌ها آنها را در مقابل آمریکا قرار می‌داد. در نهایت، این تولیدکنندگان بنا را بر محافظه‌‌کاری گذاشتند و رویه رشد ۴/ ۰میلیون بشکه در روز را برای‌ ماه ژانویه هم ادامه دادند.

اوپک‌پلاس نگران آن مانده که پاندمی کووید-۱۹ دوباره به تقاضا برای نفت ضربه بزند. افزایش آمار ابتلا باعث وضع قرنطینه‌‌های جدید در اروپا شده و شیوع سویه اومیکرون بار دیگر سفرهای بین‌‌المللی را محدود کرده است. به گزارش «ایسنا» به نقل از رویترز، یک نماینده اوپک‌‌پلاس گفت: «ما باید وضعیت بازار را به دقت رصد کنیم تا تاثیر واقعی اومیکرون را مشاهده کنیم.»

نشست بعدی وزیران اوپک‌پلاس چهارم ژانویه برگزار می‌شود اما این گروه در بیانیه‌‌ای اعلام کرد اگر شرایط بازار ایجاب کند، ممکن است دوباره تشکیل‌جلسه دهند.پیش از نشست هفته جاری، عربستان‌سعودی و روسیه که بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اوپک‌‌پلاس هستند، اعلام کرده بودند نیازی به واکنش فوری نمی‌بینند. الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه پس از تصمیم اوپک‌‌پلاس گفت: «بازار نفت متوازن شده و تقاضای جهانی برای نفت به آهستگی رشد کرده است.» محمد عرقاب، وزیر انرژی الجزایر روز پنج‌شنبه اظهار کرد: «نرخ پایبندی اوپک‌‌پلاس به توافق کاهش تولید در نوامبر به ۱۱۶‌درصد رسید که نشان می‌دهد این گروه همچنان بسیار پایین‌تر از اهداف توافق شده، نفت تولید می‌کند.»

نتیجه نفتی دیپلماسی آمریکا با عربستان
آمریکا و عربستان‌سعودی پس از هفته‌‌ها خصومت درباره قیمت‌های بالای نفت به یک آشتی رسیدند و اوپک‌پلاس به رهبری عربستان و روسیه با وجود تهدید واریانت جدید کووید-۱۹ اعلام کرده تولید خود را بالا خواهد برد. به گزارش بلومبرگ، در هفته‌‌های گذشته رئیس‌جمهور آمریکا جو بایدن، چندین‌بار از اوپک خواسته بود تا تولیدش را افزایش دهد اما این گروه نیازی به رشد عرضه بیشتر از برنامه ۴۰۰ هزار بشکه‌‌ای خود نمی‌‌دید، با این حال خبر رسیده که مسوولان آمریکایی هفته گذشته به کشورهای حوزه خلیج‌فارس سفر کرده و به گفته یک منبع مطلع، گفت‌‌و‌‌گوها، بازی را در حوزه‌‌های انرژی و ورای نفت تغییر داده است. هیچ‌‌کدام از دو طرف در مورد اینکه چه امتیازاتی به‌‌دست آورده‌‌اند چیزی نگفتند.

بایدن از دیدار مستقیم با بن‌سلمان خودداری کرده و فقط تاکنون با پدرش ملک‌سلمان دیدار داشته است. روابط دو‌طرف با اعلام بایدن مبنی‌بر آزادسازی میلیون‌ها بشکه نفت از ذخایر استراتژیک این کشور به پایین‌ترین حد رسیده بود، در حالی‌که خطر تورم بالا همه بانک‌‌های مرکزی جهان را تهدید می‌کند، بایدن برای افزایش تاثیرگذاری اقدام خود از کشور‌هایی نظیر ژاپن، هند و بریتانیا خواست تا با او همگام شوند.

با این حال‌ نمایندگان اوپک پس از این اقدام هشدار داده بودند که می‌توانند به این موضوع واکنش نشان دهند.

پس از جلسه اوپک‌‌پلاس، گری راس به‌عنوان یکی از ناظران باسابقه اوپک در این مورد گفت: «سیاست بر علم اقتصاد پیروز شد. کشورهای مصرف‌‌کننده به اندازه کافی فشار خود را بالا بردند.» با این حال‌ راس افزود: «اما قیمت‌های ضعیف‌‌تر فعلی فقط به معنای سطوح بالاتر پس از آن است.»

ایالات‌متحده از تصمیم اوپک‌‌پلاس استقبال کرد و از برخی اعضا شامل عربستان تشکر کرد. سخنگوی کاخ‌سفید، جن ساکی پس از این جلسه گفت: «ما از همکاری نزدیکی که طی هفته‌‌های اخیر با عربستان‌سعودی، امارات‌متحده‌عربی و سایر تولیدکنندگان اوپک‌‌پلاس برای کمک به رسیدگی به مساله فشار قیمت‌ها داشتیم، قدردان هستیم.»

ساکی ادامه داد: «ما معتقدیم (این موضوع) به همراه آزادسازی هماهنگ اخیر ما از ذخایر استراتژیک نفت، باید به تسهیل ریکاوری اقتصاد جهانی کمک کند.»

واکنش بازار نفت
قیمت‌های نفت در روز پنج‌شنبه پس از روز بسیار پر نوسانی که در محدوده ۵ دلاری بالا و پایین می‌شد، در نهایت با بیش از یک‌درصد افزایش بسته شد. نتیجه جلسه اوپک‌‌پلاس که بسیاری را شگفت‌‌زده کرد موجب شد ابتدا قیمت‌ها بیش از ۴‌درصد ریزش کنند و برنت به کف ۷۲/ ۶۵دلار بر بشکه برسد. وست‌تگزاس‌اینترمدییت هم تا ۴۳/ ۶۲ پایین آمد اما هر دو شاخص این خسارت را جبران کردند و روز خود را در سطوحی بالاتر از چهارشنبه به پایان رساندند چراکه وجود بندی در بیانیه اوپک‌‌پلاس مبنی‌بر باز‌بودن جلسه و امکان تغییر استراتژی در صورت بدتر‌شدن اوضاع بازار، خیال خیلی‌‌ها را راحت کرد. همین عامل در روز جمعه هم تاثیرگذارترین عامل بود و قیمت‌ها را افزایش داد. ساعت۱۵:۲۵ به‌وقت تهران، وست‌تگزاس اینترمدییت با ۴۸/ ۱دلار افزایش معادل ۲۳/ ۲‌درصد به مرز ۶۸ دلار بر بشکه رسید. بهای برنت هم ۳/ ۲‌درصد بالا رفت تا در سطح ۳۲/ ۷۱ دلار در هر بشکه معامله شود. ربکا بیبین، معامله‌‌گر ارشد انرژی در CIBC Private Wealth US در مورد وضعیت بازار گفت: «بازارها در تلاش بوده‌‌اند اخبار بسیاری را هضم کنند… شبیه این است که یک مار پایتون یک اسب پونی را بخورد!»

در آخرین روز هفته، اسکناس آمریکایی دومین رشد متوالی را تجربه کرد؛ سکه امامی نیز توانست به افت اونس طلا توجهی نکند و با رشد جزئی ۳۰ هزار تومانی به محدوده ۱۲ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان وارد شود.

به گفته فعالان، در روزهای انتهایی هفته، ‌اخبار انتشار یافته از مذاکرات هسته‌ای برای برخی معامله‌گران ارزی نشانگر آن بود که احتمال توافق هسته‌ای چندان زیاد نیست. همین موضوع موجب شد میزان خریدهای ارزی بیشتر شود. تا ساعت 3 بعدازظهر روز پنج‌شنبه، اسکناس آمریکایی تا محدوده 29 هزار و 350 تومان پیشروی کرد که 120 تومان بیشتر از روز چهارشنبه بود. این سطح قیمتی حدود 2/ 1 درصد بیشتر از آخرین قیمت پنج‌شنبه دو هفته قبل بود. با این حال، این سطح از رشد بسیار کمتر از رشد 3 درصدی دلار در نخستین هفته آذرماه بود. با آشکار شدن نتایج مذاکرات وین، شروع بازار در هفته جاری برای معامله‌گران بسیار اهمیت خواهد داشت. برخی فعالان اعتقاد دارند که کاهش سرعت رشد اسکناس آمریکایی در هفته گذشته نشان‌دهنده آن است که خریداران در حال خروج از بازار هستند. این در حالی است که دسته دیگری باور دارند بازار به خاطر قرار گرفتن در دوران مذاکرات هسته‌ای با احتیاط بازیگران ارزی مواجه شده و با آشکار شدن نتایج مذاکرات هسته‌ای، سطح خرید و فروش‌ها افزایش پیدا خواهد کرد. از نگاه برخی فعالان، در صورتی که مذاکرات هسته‌ای به نتیجه برسد، فروش‌های ارزی افزایش پیدا خواهد کرد. در سوی دیگر، در صورت عدم توافق، خریداران بیشتری وارد بازار خواهند شد. تا بعدازظهر روز جمعه، تصور معامله‌گران نشان از آن داشت که احتمال رسیدن به توافق هسته‌ای دشوار است و همین موضوع موجب شده بود که قیمت دلار در بازار پشت خطی تا نزدیکی سطح 29 هزار و 500 تومانی رشد کند.

تحلیل گران فنی باور دارند در صورتی که اسکناس آمریکایی بالای محدوده 29 هزار و 500 تومان تثبیت شود، شانس رشد این ارز تا محدوده 29 هزار و 800 تومان وجود خواهد داشت. دلار برای اینکه در جهت کاهشی قرار بگیرد، نیاز دارد که محدوده حمایتی 29 هزار و 200 تومان را از دست بدهد. دلار در هفته گذشته حتی یکبار به زیر مرز 29 هزار تومانی رفت، ‌ولی با حفظ محدوده 28 هزار و 800 تومانی توانست به کانال 29 هزار تومانی بازگردد. در هفته‌ای که گذشت سکه نیز نتوانست به اندازه دلار رشد قیمت را تجربه کند. در حالی که اسکناس آمریکایی بالای یک درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده بود، سکه امامی تنها حدود 4 دهم درصد افزایش قیمت را تجربه کرد. به نظر می‌رسد فشار نزولی اونس طلا مهم‌ترین عاملی بود که موجب شد خریداران در بازار سکه فعالیت چندانی نداشته باشند. سکه‌بازان امیدوارند که با ادامه رشد دلار بتوانند اثر نزولی اونس را خنثی کنند. در صورتی که اسکناس آمریکایی در روز جاری به رشد خود ادامه دهد، سکه می‌تواند به سوی سقف 12 میلیون و 800 هزار تومان حرکت کند. سکه در سال 1400 هرگز نتوانسته است بالای خط 12 میلیون و 800 هزار تومان قرار بگیرد. به گفته فعالان، تا زمانی که سکه بالای محدوده 12 میلیون و 500 هزار تومان قرار دارد، شانس صعود در بازار سکه بیشتر خواهد بود.

در جمع توییتری بورسی‌‌‌ها و اقتصادی‌‌‌ها همچنان از امنیت سرمایه‌‌‌گذاری در ایران صحبت می‌شود. آنها چند روزی است که از تجربه‌‌‌های خود با زبان انتقاد و طنز در این رابطه می‌‌‌نویسند. در گوشه و کنار این بحث هم نیم‌‌‌نگاهی به مذاکرات برجام و قیمت دلار دارند. برخی از کارشناسان این حوزه حتی در نوشته‌‌‌های خود به مسوولان دولت توصیه می‌کنند که مذاکرات را زودتر به سرانجام برسانند، چرا‌که اگر این اتفاق نیفتد، شرایط بد اقتصادی بیشتر از امروز در کشور به‌چشم می‌‌‌آید. صحبت از بودجه سال۱۴۰۱ هم از دیگر موضوعاتی است که در جمع توییتری اقتصادی‌‌‌ها در جریان است.
آنها از نگرانی‌‌‌ها و انتظاراتشان نسبت به بودجه می‌‌‌نویسند. در همین رابطه علی سعدوندی، اقتصاددان در توییتر خود نوشت: «دولت همچون ۵۰‌سال گذشته ادعا کرده در بودجه۱۴۰۱ کسری ندارد، در‌حالی‌که استفاده از پایه‌پولی برای تامین کسری همچنان ادامه دارد: فروش روزانه ۲/ ۱میلیون بشکه به قیمت هر بشکه ۶۰ دلار و نرخ تسعیر ۲۳ هزار تومان یعنی افزایش ۶۰۴همت در پایه پولی. هنوز تفکیک بودجه ارزی از ریالی را نبلدند!»

یکی دیگر از افرادی که در این جمع از بودجه نوشت، محمدرضا حسینا، عضو اتاق بازرگانی خراسان‌رضوی بود. او در توییتر خود نوشت: «در بودجه ۱۴۰۱ قیمت نفت ۶۰ دلار و صادرات روزانه ۲/ ۱میلیون بشکه نفت پیش‌بینی شده و این یعنی درآمدی حدود ۲۵ میلیارد دلار. حتی با وجود لغو تحریم، چگونه می‌توان نرخ دلار کمتر از ۳۰ هزار تومان را متصور شد؟»

از توییت‌‌‌های مسوولان دولت هم در آخرهفته‌‌‌ای که گذشت می‌‌‌توانیم به توییت علی باقری‌کنی، معاون سیاسی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران اشاره کنیم. توییت او از این جهت مورد‌توجه کاربران توییتر قرار گرفت که در آخرهفته‌‌‌ای که گذشت در فضای توییتر فارسی صحبت از مذاکرات برجام و تاثیر تحریم‌ها بر زندگی روزمره شهروندان بود. باقری‌کنی در صفحه توییتر خود با انتشار عکس خود در کنار مدیرکل آژانش بین‌‌‌المللی انرژی اتمی نوشت: «با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌‌‌المللی انرژی اتمی گفت‌‌‌وگوهای مثمر‌ثمری با هدف تداوم همکاری‌‌‌های فنی میان ایران و آژانس داشتم. تاکید کردم که ایران مصمم است که به مشارکت فعالانه و مثبت در گفت‌‌‌وگوها در وین ادامه دهد. آژانس می‌تواند نقش فنی مثبتی ایفا کند.»

خب، این نوشته به مذاق اکثر کاربران توییتر خوش نیامد و آنها در نوشته‌‌‌هایشان به این موضوع می‌پرداختند که سال‌هاست از این لبخندها و عکس‌‌‌های یادگاری گرفته شده است. یا به این موضوع می‌پرداختند که دیگر مردم از حرف‌درمانی و شعار و وعده خسته شده‌‌‌اند و انتظار دارند دولتی که قبل از روی‌کارآمدن مدام وعده بهبود معیشت و رفع تحریم‌ها و تنگناها را سر می‌داد، امروز با اقدامی عملی به حرف‌‌‌ها و وعد‌‌‌ه‌‌‌های خود رنگ واقعیت بدهد. کاربران همچنین در آخرهفته بار دیگر از تاثیر تحریم‌ها در زندگی روزمره خود نوشتند. سوژه‌ای که در روزهای گذشته بارها در این ستون اشاره کردیم و همچنان در شبکه‌‌‌اجتماعی توییتر مخاطبان خود را حفظ کرده است و به‌طور روزانه عده‌‌‌ای؛ چه از مردم عادی و چه از فعالان بخش صنعت و اقتصاد درباره تاثیر تحریم‌ها بر زندگی و کارشان نوشته‌‌‌اند. آنها با این نوشته‌‌‌ها که بیشتر بیان تجربیاتشان است، سعی دارند با زبان بی‌زبانی به این مساله بپردازند که تحریم‌ها بر اوضاع اقتصادی کشور و مردم بی‌‌‌تاثیر نبوده است. در حاشیه موضوع‌های گرانی، اوضاع نا‌‌‌بسامان بورس، آینده مبهم مذاکرات، نبود چشم‌‌‌انداز نسبت به آینده اقتصاد، فضای یخ‌‌‌زده در فعالیت‌های اقتصادی و مسائلی از این دست، برخی از کاربران به دره ایجادشده بین مردم و مسوولان ‌‌‌پرداختند. به اعتقاد آنها در سال‌های گذشته این دره، یک شکاف بود که با ایجاد اعتماد و گوش‌سپردن به خواسته‌‌‌ها و مطالبات مردم می‌شد از عمیق‌‌‌تر شدن آن جلوگیری کرد، اما نه‌تنها این کار صورت نگرفت بلکه با وجود هشدار دلسوزان و کارشناسان و فعالان سیاسی و اقتصادی، گوش شنوایی در میان مسوولان؛ حالا چه در دولت گذشته و چه این دولت وجود نداشت و به قولی پایشان را در یک کفش کرده بودند که راهی که می‌‌‌روند، راه درستی است اما حالا نه با یک شکاف میان مردم و مسوولان بلکه با یک دره میان آنان روبه‌رو شده‌‌‌ایم که این میوه، محصول سیاست‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی سال‌های گذشته است. آنها برای مثال به اوضاع بورس اشاره می‌کردند‌ که در دولت دوازدهم این اتفاق افتاد و باعث شد که مردم زیادی به واسطه صحبت‌‌‌های مسوولان، وعده‌‌‌ها و تشویق‌‌‌هایشان و حتی تبلیغات صداوسیما وارد بازار سرمایه شوند اما در نهایت از این اعتماد ضربه‌‌‌ شدیدی خوردند. در ادامه این بحث، پای اعتراضات مردم اصفهان به بی‌‌‌آبی هم به میان آمد و کاربرانی با مطرح‌کردن این سوال که شهر اصفهان که در صف اول اعتراضات علیه رژیم پهلوی بود، چه شده که امروز نسبت به سیاست‌های اقتصادی مسوولان معترض است. یا درباره این موضوع می‌نوشتند که چرا باید در شهری که احمد متوسلیان، حسین خرازی و ابراهیم همت داشته است و اسطوره شده‌‌‌اند؛ چنین اتفاقاتی بیفتد؟ در حاشیه این نوشته‌‌‌ها، محمد فاضلی، جامعه‌‌‌شناس و عضو هیات‌علمی دانشگاه شهیدبهشتی در صفحه توییتر خود نوشت: «حکومت‌‌‌ها در کلی‌‌‌ترین طبقه‌‌‌بندی دو کار می‌کنند: اعتمادزایی یا اعتمادزدایی. یک دال با هم فرق دارند اما توسعه و شادکامی همزاد اعتمادزایی؛ و فساد، خشونت و بدبختی محصول اعتمادزدایی است. سازوکار تولید اعتماد هم شاید مهم‌ترین ابداع سیاسی و سیاستی بشر است.»

از دیگر توییت‌‌‌های که توجه کاربران توییتر را به خود جلب کرده بود و حتی کم و بیش سر از اینستاگرام هم درآورد، نوشته ولید هلالت، فعال حوزه بورس بود. او چند روز پیش در صفحه توییتر خود خبر داده بود که «طبق آنچه در خبرها آمده، برای جلوگیری از افزایش قیمت سیمان به دلیل قطعی گاز… به تمامی سیمانی‌ها، مازوت به قیمت گاز و به میزان درخواستی، به‌صورت اعتباری داده خواهد شد. این مساله باعث می‌شود سود سیمانی‌ها در نیمه دوم بسیار مطلوب باشد البته به شرط تحقق این خبر.» با وجود باد و باران در آخرهفته گذشته در شهر تهران اما کاربران با بازنشر این توییت در آخرهفته‌‌‌ای که گذشت، از افزایش آلودگی هوا با این اقدامات مسوولان می‌نوشتند و تهران را به یک اتاق گاز تشبیه می‌کردند‌ که سلامت شهروندان را به خطر انداخته و آینده بدی در انتظارشان است.در کل فضای توییتر فارسی در آخرهفته‌‌‌ای که گذشت، پر بود از توصیه و پیشنهاد به مسوولان؛ از انتقاد و گلایه نسبت به سیاست‌های آنها، از خواسته‌‌‌ها و مطالباتی که بخش زیادی از آنها به مذاکرات برجام گره خورده است و کاربران در همین جهت از مسوولان درخواست می‌کردند‌ که پرونده مذاکرات را با وجود تمام سنگ‌‌‌اندازی‌‌‌ها به نتیجه‌‌‌ای مثبت برسانند که تاثیری ملموس در زندگی روزمره شهروندان داشته باشد.

بازار سهام یک هفته منفی دیگر را پشت سر گذاشت تا با افت ۹/ ۳‌درصدی شاخص کل، عمر دوره رکود فعلی بازار به یک ماه نزدیک شود. به این ترتیب، دماسنج بورس دوباره در کانال ۳/ ۱‌میلیون واحدی با حمایت‌‌‌های نموداری مهم خود درگیر شده است؛ حمایت‌‌‌هایی که در چند ماه گذشته به طور منسجمی مانع فرو افتادن شاخص به کانال پایین‌‌‌تر شدند. ارزش معاملات خرد روزانه سهام نیز با ورود به کانال ۳‌هزار میلیارد تومانی در حداقل میزان خود از خردادماه تاکنون قرار گرفته است. در این میان، لیست بلند بالایی از ابهامات شامل چشم‌‌‌انداز مذاکرات هسته‌‌‌ای و تاثیر آن بر نرخ ارز تا بودجه سال آینده و برنامه فروش اوراق و سهام دولتی باعث شده خریداران در لاک احتیاطی فرو روند و در این فضا، انگیزه فروشندگان با مشاهده عقب‌‌‌نشینی پیوسته قیمت‌ها تقویت شود. همه اینها در حالی است که به لحاظ نرخ ارز آزاد و تورم کالاهای مصرفی هنوز نشانه‌‌‌ای از عقب‌‌‌نشینی دیده نمی‌شود و همین مساله موجب شده کاهش بازدهی نسبی بورس در سال‌جاری به دغدغه جدی فعالان بازار ویژه سرمایه‌گذاران کوتاه‌‌‌مدت تبدیل شود.
بورس در کوران ابهامات
تهدیدهای بودجه ۱۴۰۱ برای بورس؟
به‌رغم شرایط دشوار اقتصادی ایران در ۳ سال گذشته، مطالعه متغیرهای سودآوری نشان می‌دهد که وضعیت مجموع شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه چه به لحاظ حاشیه سود خالص و چه از منظر سهم سود شرکت‌ها از درآمد ناخالص داخلی بهبود قابل ملاحظه‌‌‌ای یافته است. در همین راستا، افزایش ۵۰‌درصدی حاشیه سود بنگاه‌‌‌های بورسی از میانگین بلندمدت حدود ۲۵‌درصدی به محدوده ۳۷‌درصد در اوج سال‌جاری و نیز دو برابر شدن نسبت سود خالص شرکت‌ها (از محدوده ۸‌درصد تولید ناخالص داخلی به ۱۶‌درصد) از مهم‌ترین نکات قابل اشاره است. این در حالی است که در همین دوره سایر ارکان اقتصادی شامل بخش خانوار (مصرف‌کننده) و دولت شاهد انقباض درآمدهای واقعی بوده‌‌‌اند. در این فضا عجیب نیست که تقابل کسری بودجه بزرگ دولت با انباشت منابع در شرکت‌ها، به تصمیماتی جهت ترمیم درآمدها از محل سودآوری بنگاه‌‌‌ها بینجامد. در همین راستا، برنامه اصلاح هزینه گاز صنایع معدنی و فولادی و همسنگ کردن آن با نرخ خوراک پتروشیمی در سال ۱۴۰۱ و نیز افزایش حق مالکانه معادن مطرح شده است. علاوه بر این، برخی طرح‌‌‌های دیگر نظیر حذف معافیت صادراتی مواد خام هم در صورت اجرا بخش مهمی از بنگاه‌‌‌های بورسی را متاثر خواهد کرد. در کنار اینها، انتقال تدریجی مسوولیت تامین امکانات زیرساختی در حوزه برق و آب، که پیش‌تر در حیطه بودجه عمرانی کشور تعریف می‌‌‌شد، باعث صرف وجوه نقد شرکت‌های بزرگ در سرمایه‌گذاری‌‌‌های سنگین لجستیکی می‌شود که طبیعتا بر کاهش توان تقسیم سود و افزایش هزینه آتی استهلاک موثر است. در سوی تحولات مثبت، فعالان بازار نسبت به حذف سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری و حرکت نرخ ارز سامانه نیما و یکسان‌‌‌‌‌‌سازی با بازار آزاد امید دارند که مباحث اولیه دراین‌باره در دولت مطرح شده است. طرح‌‌‌های محرک اقتصادی شامل ساخت یک‌میلیون واحد مسکن نیز مانند تیغ دو لبه هستند که هرچند باعث افزایش تقاضا می‌‌‌شوند اما اگر منجر به تحمیل فروش محصولات ساختمانی با قیمت دستوری یا انباشت مطالبات از دولت شود، طبیعتا خبر خوشی برای شرکت‌های این حوزه به حساب نخواهد آمد. در هر صورت، فضای پر‌‌‌ابهام کنونی در خصوص بودجه ۱۴۰۱ در کنار کسری منابع دولت و تهدید حاشیه سود بالای شرکت‌ها موجب شده برخی فعالان بازار احتیاط را در این روزها در دستور کار قرار دهند؛ احتیاطی که سایه آن احتمالا تا زمان انتشار لایحه بودجه و تصویب نهایی در مجلس از سر بازار برداشته نخواهد شد.

پیام انبساط از حوزه پولی
در بین عوامل موثر بر روندهای صعودی و نزولی پایدار در بازارهای سهام در سراسر دنیا، جهت‌‌‌گیری سیاست پولی به زعم نگارنده در صدر لیست قرار می‌گیرد. رصد سیاست‌های مزبور از روش‌های مختلفی شامل نرخ رشد پایه پولی، رشد نقدینگی، تغییرات اندازه ترازنامه بانک مرکزی، نرخ سود بین بانکی، سود اوراق قرضه دولتی و… قابل انجام است. در ایران نیز در سال‌های اخیر با متنوع شدن ابزارهای سیاست پولی از یک سو و انتشار منظم و دقیق‌‌‌تر آمارها از سوی بانک مرکزی، امکان پایش دقیق‌‌‌تر سیاست‌های پولی برای سرمایه‌گذاران فراهم شده است. در همین راستا، انتشار آمار پولی مهرماه توسط بانک مرکزی در هفته گذشته جالب توجه بود که بر اساس آن، رشد پایه پولی به عنوان هسته نقدینگی، پس از دو ماه ثبات نسبی، بار دیگر در مهرماه به مدار افزایشی بازگشته و بیش از ۲‌درصد محقق شده است. در توضیح دلایل رشد پایه پولی، رشد بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی قابل اشاره است که بر اساس تحلیل این نهاد، ناشی از کسری بودجه دولت بوده است. با تکاپوی دولت در جهت تامین کسری بودجه، حجم مداخلات بانک مرکزی در بازار عملیات باز نیز به نحو چشمگیری افزایش یافته، به‌طوری که تنها در هفته گذشته بیش از ۲۲‌هزار میلیارد تومان به صورت خالص در قالب همین عملیات به بانک‌ها پول تزریق شده است. به نظر می‌رسد بانک مرکزی با هدف کنترل نرخ سود اوراق و سود بین بانکی و حفظ آن در زیر سقف ۲۲‌درصد به افزایش تزریق نقدینگی به بانک‌ها روی آورده است. این در حالی است که دولت در هفته گذشته با تداوم اصرار بر نرخ سود کمتر از ۲۲‌درصدی، توفیق چندانی در فروش اوراق نداشت و کمتر از ‌هزار میلیارد تومان واگذاری صورت گرفت. ترکیب عدم‌موفقیت در فروش اوراق به دلیل فاصله بسیار زیاد با نرخ تورم در کنار اصرار بانک مرکزی به حفظ سقف ۲۲‌درصدی سود بین بانکی از طریق تزریق مداوم نقدینگی، شرایطی را ایجاد می‌کند که معنایی جز فشار فزاینده بر رشد پایه پولی و اوج‌‌‌گیری مجدد رشد نقدینگی و تورم از سطوح بالای کنونی ندارد. با اجرای سیاست‌های انبساطی مورداشاره، نرخ سود اسناد خزانه اسلامی در هفته گذشته واکنش نشان داد و از اوج ۵/ ۲۴‌درصدی به محدوده ۲۴‌درصد کاهش یافت. شرایط کنونی هرچند از منظر تبعات اقتصاد کلان می‌تواند هشدار باشد اما از جهت دارایی‌‌‌های ریسک‌‌‌پذیر نظیر سهام، در صورت تداوم می‌تواند انگیزه‌‌‌های کوتاه‌‌‌‌‌‌مدت برای خروج از رکود را فراهم کند.

شوک «اومیکرون» به بازار جهانی
در حالی که بحث داغ کارشناسان در بازارهای جهانی معطوف به داغ‌شدن تورم و احتمال پیگیری سیاست انقباضی توسط بانک‌های مرکزی بود ناگهان ویروس‌‌‌کرونا بار دیگر خودنمایی کرد و با گسترش یک سویه جدید از آفریقای جنوبی، مفهوم ریسک سیستماتیک را بار دیگر به همگان گوشزد کرد. طنز ماجرا آنجا بود که یک رمزارز به همین نام، با انتخاب نام مزبور برای سویه جدید ویروس از سوی سازمان بهداشت جهانی، رشد ۹۰۰‌درصدی را ثبت کرد تا همزمان، عیار شیدایی در بازارهای جهانی رکورد جدیدی را ثبت کند. به سبک معمول واکنش‌‌‌ها به شیوع کرونا، دارایی‌های ریسک‌‌‌پذیر شامل سهام و مواد خام شاهد افت بودند و نرخ اوراق قرضه در کشورهای توسعه‌یافته به عنوان دارایی امن افزایش یافت. در این میان، قیمت محصولات مرتبط با انرژی شامل نفت و گاز به دلیل احتمال وضع محدودیت‌های حمل‌ونقلی شاهد کاهش چشمگیری بود. در حال حاضر هنوز اطلاعات دقیقی از میزان تهدید سویه جدید و واکنش آن به واکسن‌‌‌های موجود در دسترس نیست اما همین ابهام نیز کافی بوده تا فشار فروش بر دارایی‌‌‌های ریسک‌‌‌پذیر افزایش یابد. با این وجود باید توجه داشت که مواجهه قبلی بازارهای جهانی با ویروس کرونا تا حدی از همین نوع بود؛ به عبارت دیگر، با خبر شیوع ویروس در بهار گذشته، قیمت سهام و کالا ابتدا افت سراسری و سنگینی را تجربه کردند اما در ادامه، با پاسخ انبساط پولی و بودجه‌‌‌ای دولت‌ها، یکی از بهترین دوره‌‌‌‌‌‌های جهش در دارایی‌‌‌های مزبور شکل گرفت. در حال حاضر نیز هرچند واکنش اولیه منفی در بازارها به «اومیکرون» در جریان است اما در صورت افزایش تهدید ویروس، بعید نیست تا بازوکای انبساط پولی و مالی سیاستگذاران بار دیگر به کار افتد و افت کنونی جای خود را به رشدهای بعدی ناشی از سیاست‌های مزبور بدهد؛ فضایی که نه‌تنها برای اقتصادهای کالامحور و شرکت‌هایی از جنس صادرکنندگان بزرگ بورس تهران تهدیدآمیز نیست بلکه با حذف سایه بازگشت سیاست‌‌‌ انقباض پولی توسط بانک‌های مرکزی، فرصتی مجدد از منظر امکان رشد قیمت فروش را پس از افت موقت فراهم می‌کند.

در حالی که پیش‌بینی می‌شد هفته گذشته بازاری نسبتا متعادل با شیب منفی ملایم داشته باشیم اما دماسنج شاخص حدود چهل هزار واحد افت طی پنج روز کاری را ثبت کرد که بیش از انتظار بود. بازگشت روند معاملات به مدار نزولی دلایل متعددی دارد اما آنچه مسلم است سایه ابهامات بر سیاستگذاری‌های اقتصادی و سیاسی، این روزهای بازار را با تلخ‌کامی هرچه تمام‌تر مواجه کرده است.

ابهاماتی که هرکدام به تنهایی می‌توانند بر بازار اثر منفی برجای بگذارند. ابهامات بسیاری این روزها به‌طور همزمان بر بازار سایه انداخته‌اند؛ ابهاماتی مانند نتیجه مذاکرات هسته‌ای که هفته گذشته از سر گرفته شد، گرچه ظاهرا فضای مذاکرات سیگنال‌های نسبتا مثبتی از خود به‌جا گذاشته، به‌طوری که موجب کاهش قیمت دلار نیز شده است. دلار که هفته قبل تا مرز ۳۰ هزار تومان رسیده بود با انتشار اخبار مذاکرات، روز چهارشنبه برای ساعاتی وارد کانال۲۸هزار تومان نیز شد اما مجددا به کانال ۲۹هزار تومان برگشت. نوسانات این بازار بورس را با فراز و فرود همراه خواهد کرد و تحلیلگران همچنان نسبت به ادامه معاملات هفته جاری خوش‌بینی‌های اندکی دارند. آنها معتقدند بازار برای بازگشت به ریل صعودی راه دشواری در پیش دارد و چشم سرمایه‌گذاران به میزمذاکرات و تغییرات قیمت دلار است.

اشباع جبهه فروش
حسن برادران‌هاشمی، کارشناس بازارسرمایه

به‌نظر می‌رسد قیمت دلار در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات اندکی افت داشته باشد اما با وجود مشکلات ساختاری کنونی اقتصاد و به‌ویژه کسری‌بودجه سال‌جاری احتمال اینکه در محدوده‌های زیر ۲۵ هزار تومان قرار گیرد، ضعیف است، مگر اینکه دولت سیاست تزریق انبوه دلار در بازار را در دستور کار قرار دهد. در این میان ذکر این نکته ضرورت دارد که تجربه سال‌های قبل نیز نشان داده اتخاذ چنین تصمیماتی نه‌تنها راه به‌جایی نبرده حتی در زمره تجربیات تلخ و ناموفق دولت‌ها نیز به حساب می‌آید. به هرروی به‌نظر می‌رسد دلار در کوتاه‌مدت در محدوده قیمتی ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان در نوسان باشد، اما یکی از دلایل منفی‌شدن هفته گذشته بازار سرمایه همین احتمال تداوم مذاکرات است. همان‌طور که بارها اشاره کرده‌ایم در صورت توافق برجامی در کوتاه‌مدت ممکن است به دلیل کاهش قیمت دلار، بازار سهام به‌دنبال شوک ناشی از این اتفاق وارد فازمنفی شود اما در بلندمدت قطعا رفع تحریم‌ها به سود شرکت‌های بورسی است و بازار سرمایه نسبت به سایر بازارهای سرمایه‌گذاری عایدی بهتری از رفع تحریم‌ها خواهد داشت. از دیگر چالش‌های بازارسرمایه لایحه بودجه سال آینده است که به‌زودی به مجلس ارائه خواهد شد؛ این در حالی است که همچنان جزئیات آن در ابهام است و مشخص نیست ابهامات لایحه تا چه میزان برطرف خواهد شد. برای بسیاری از شرکت‌های بورسی مهم است که در این لایحه برای ارز ۴۲۰۰تومانی و نیز قیمت خوراک صنایع چه تصمیمی گرفته خواهد شد. از دیگر ابهامات موجود موضوع تعیین‌تکلیف قیمت آزاد‌سازی قیمت خودرو است؛ این موضوع نیز برای صنعت خودروسازی و حتی کل بازارسرمایه مهم و موضوعی استراتژیک محسوب می‌شود. پر واضح است که روش قیمت‌گذاری کنونی آثار منفی بسیاری دارد و بدون‌شک باید تغییر کند، همچنین سیاست قیمت‌گذاری دستوری برای سایر صنایع نیز باید مورد تجدیدنظر قرار گیرد. اگر نگاهی به شاخص‌کل بورس داشته باشیم، محدوده کنونی مجددا به عدد یک‌ماه پیش رسیده است. برهمین اساس به‌نظر می‌رسد شاخص از نظر تکنیکالی در همین محدوده‌ها با حمایت مهم و اثرگذاری روبه‌رو شود. از این‌رو در صورت شکست و نزول به عدد‌های پایین‌تر، شاخص به محدوده ۶ماه گذشته سقوط خواهد کرد. واقعیت امر این است که شاخص‌کل بازارسرمایه از مرداد‌ماه زیر یک‌میلیون و۳۴۰ هزار واحد نبوده است. در هر صورت آنچه مشخص است قیمت بیشتر نمادها در محدوده کف و حمایت‌های مهم قرار دارد و با توجه به این اوصاف به‌نظر نمی‌رسد شاهد افت معنا‌دار قیمت در بازار سهام باشیم. جو منفی حاکم بر معاملات، ترس سرمایه‌گذاران برای ورود به بورس در این روزها و حجم اندک معاملات یکی از نشانه‌های اشباع جبهه‌فروش است؛ در واقع این روزها در بازار فروشنده زیادی دیده نمی‌شود اما از طرف مقابل خریداران نیز به دلیل موارد گفته‌شده ترجیح می‌دهند تا مشخص‌شدن ابهامات نظاره‌گر داد و ستدها باشند؛ به همین دلیل نیز حجم معاملات کاهش محسوسی را نشان می‌دهد. با توجه به این موارد در مجموع در کوتاه‌مدت به‌نظر می‌رسد بازار با فراز و فرود زیادی همراه نباشد و روند متعادل با نوسات کوتاه مثبت و منفی همراه با حجم معاملات اندک را شاهد باشیم، اما در صورت مشخص‌شدن هرکدام از ابهامات شاهد واکنش متناسب بازارخواهیم بود و همچنان با دید میان‌مدت خرید در محدوده‌های کنونی کم‌ریسک ارزیابی می‌شود.

تداوم روند منفی بازار
بهمن فلاح، کارشناس بازار سرمایه

برای هفته پیش‌رو، بعید به‌نظر می‌رسد بازار با تغییرات چشمگیری مواجه شود؛ برای همین کماکان بازار پر از ابهام و با فضای عدم‌اطمینان مواجه است. متاسفانه اخبار ضد‌و نقیضی از بودجه سال۱۴۰۱ به گوش می‌رسد که این فضا ابهامات بازار و سهامداران را تشدید کرده است. در کنار این موضوع روند فرسایشی بازار و ناامیدی ناشی از عدم‌حمایت از بازار برخلاف وعده‌‌های مسوولان جو سرمایه‌گذاری بورسی را منفی کرده است. طبیعتا در این هفته نیز بازار خوبی نخواهیم داشت و به‌رغم اینکه این موضوع سخت و دردناک است، اما متاسفانه تا زمانی‌که حمایتی از بازار صورت نگیرد، بعید به‌نظر می‌رسد روند منفی و فرسایشی بازار تغییر کند. نتیجه چنین فضایی این است که سهامداران خسته هستند و در این روند‌‌های فرسایشی در بازار فشار فروش حاکم می‌شود و با خروج هر روزه سرمایه از بازار مواجهه هستیم. در نهایت روند طبیعی بازار در هفته آینده همچنان منفی است، اما باید این موضوع را مطرح کنم که برای سهامدار تحمل این روند خیلی سخت است و ان‌شاالله که منتظر حمایت‌های عملی در بازار باشیم، چراکه سهامداران دیگر با گفتاردرمانی و وعده، نگرش و استراتژی‌‌ خودشان را در بازار تغییر نمی‌دهند. نکته دیگری که باید درباره بازار هفته پیش‌رو مطرح کنم؛ این است که احتمال دارد که ارزش معاملات با روندی که بازار در پیش گرفته است به زیر دو‌هزار و حتی هزار میلیارد تومان نیز برسد. به‌عبارتی بازار در حالت اغما به‌سر می‌برد. یعنی بازار بورس کشورمان از حالت کما گذشته است و به مرحله اغما وارد شده است. در نتیجه اگر به داد بازار نرسند، ممکن است این روند بازار ماه‌‌ها ادامه داشته باشد.

رشد آرام و پیوسته در انتظار بازار
شایان کرمی، کارشناس بازار سرمایه

با توجه به اینکه مذاکرات بین‌‌المللی برجام تاکنون خروجی خاصی نداشته و در هاله‌‌ای از ابهام قرار گرفته است، هفته گذشته بازار سرمایه تحت‌‌الشعاع این مذاکرات هسته‌‌ای قرار گرفت. این در حالی است که از سوی دیگر نرخ ارز افت چندانی نداشت. از آنجا که بازار سرمایه مشکل نقدینگی دارد و ورود نقدینگی به بازار به چشم نمی‌خورد، شاخص‌کل از نظر تکنیکالی بر روی سطح حمایتی خوبی قرار گرفته است. ضمن اینکه پس از پایان آذرماه، گزارش‌‌های ۹ماهه را خواهیم داشت که احتمالا گزارش‌‌های مورد قبولی خواهند بود و اثر عدم‌افت نرخ ارز و رشد تدریجی ارز که امسال داشتیم، قطعا در صورت‌های مالی شرکت‌ها نمود پیدا خواهد کرد. از طرفی تجربه نشان می‌دهد در زمستان معامله‌گران چشم‌‌انداز سال آینده را معامله می‌کنند. اگر مذاکرات برجام خروجی خاصی نداشته باشدو نرخ ارز در همین محدوده‌ها بماند، احتمالا شاهد رشد در نرخ ارز و رشد خوب قیمت سهام در بازار سرمایه خواهیم بود. پیش‌بینی من در صورت عدم‌رسیدن به نتیجه خاصی از مذاکرات بین‌‌المللی برجام و رشد تدریجی نرخ ارز این است که شاهد رشد آرام و پیوسته بازار سرمایه خواهیم بود به‌طوری‌که این رشد می‌تواند تا فروردین و اردیبهشت‌‌ماه سال آینده به‌صورت تدریجی ادامه داشته باشد.

“غگز” در نظر دارد سرمایه فعلی را از 4.9 به 65 میلیارد تومان برساند. تامین مالی این شرکت SME در صورت موافقت سازمان بورس از محل مطالبات سهامداران و آورده نقدی به منظور جهت اصلاح و بهبود ساختار سرمایه اعمال خواهد شد.

«پکویر» در آبان ماه فروش ۱۶۷‌میلیاردی را به ثبت رسانده است، در حالی که میانگین فروش ۱۰ ماه اول سال مالی ۱۵۷‌میلیارد تومان بوده است. جمع فروش ۱۱ ماه این شرکت به رقم ۱۷۳۲‌میلیارد تومان رسیده است. جمع فروش سال گذشته ۱۱۳۱ میلیارد بوده است. کویرتایر در سال مالی گذشته به طور متوسط هر ماه ۲۵۰۵ تن تایر تولید کرده بود. این عدد در آبان ۲۷۴۳ تن بوده و میانگین ۱۰ ماهه اول سال مالی ۲۴۱۰ تن بوده است.

«پکویر» در سال مالی گذشته به طور متوسط هر ماه ۲۴۶۸ تن تایر فروخته بود. این عدد در آبان ماه ۲۴۰۲ تن و میانگین ۱۰ ماهه اول سال ۲۳۵۵ تن بوده است. میانگین نرخ فروش تایر در سال مالی گذشته ۳۹هزار تومان به ازای هر کیلوگرم بوده. در آبان نرخ فروش ۶۵ هزار و ۳۸۴ تومان بوده که ۵‌درصد بالاتر از ماه گذشته است. شرکت، تایر را در ۱۱ ماهه سال‌جاری به نرخ ۶۶هزار و ۷۱۱ تومان به ازای هر کیلوگرم فروخته است.

توافق هسته‌ای فرصت‌های بسیاری برای رشد تولید کشور فراهم می آورد که در مقایسه با تصور برخی بسیار ارزشمندتر از عدم توافق است، بنابراین سود اهالی بازار سرمایه همسو با سود کشور در یک توافق درست و پایاپای است.

“حسین عبدی”، مدیر صندوق سرمایه گذاری پیشگامان با بیان این مطلب، به مذاکرات وین و تاثیر آن بر روند معاملات بورس اشاره کرد و به پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا) گفت: نتیجه مذاکراتی که اکنون خبر آن در بین فعالان بازار سرمایه داغ شده است، نمی تواند خارج از دو سناریو باشد.

وی افزود: اگر دولت و تیم مذاکره کننده برجام به نتیجه‌ای مثبت در مذاکرات دست پیدا کنند به طور حتم شاهد رفع تحریم‌ها در برخی از صنایع و بخش‌های اقتصادی کشور خواهیم بود.

عبدی به حساسیت گشایش‌های اقتصادی در معاملات بازار سهام اشاره کرد و اظهار داشت: در صورت عدم توافق در مذاکرات برجام، احتمال افزایش نرخ ارز وجود دارد که برای مدتی موقت باعث ایجاد روند مثبت در معاملات صنایع صادرات محور بازار خواهد شد.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، سهامداران باید این موضوع را مدنظر قرار دهند که روند مثبت معاملات بورس تحت تاثیر مذاکرات بی‌سرانجام برجام موقتی است و نمی تواند به صورت دائم ادامه دار باشد.

وی با بیان اینکه اما گشایش های اقتصادی زمینه ایجاد بهره وری در تولید، پیش بینی پذیری اقتصاد و گشایش تسهیلات را فراهم خواهد کرد، افزود: در صورت وجود نگاه عمیق به صنایع صادرات محور به این نتیجه خواهیم رسید که صنایع صادرات محور و صنایعی مانند فلزات اساسی و پتروشیمی که جزو صنایع مادر محسوب می شوند، در بلندمدت از گشایش های اقتصادی منتفع خواهند شد.

عبدی با بیان اینکه این مسایل در کنار یکدیگر تسهیل کننده امکان صادرات در کشور هستند، گفت: در صورت گشایش های اقتصادی شاهد آزاد شدن منابع بلوکه شده بانک ها در سر تا سر اروپا خواهیم بود که این موضوع به مراتب بر روند معاملات بازار سهام تاثیرگذار هستند.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه توافق در مذاکرات وین می تواند به تاثیر منفی در برخی از شرکت‌ها منجر شود، خاطرنشان کرد: شرکت‌هایی که تاکنون قیمت سهام آنها با نرخ تسعیر ارز تغییر پیدا می‌کرد از این به بعد فعالیت آنها تحت تاثیر اقتصاد کشور قرار می‌گیرد، این اتفاق برای شرکت هایی که معاملات آنها در بورس دارای شفافیت نیستند چندان جالب نخواهد بود.

به گفته وی، نتیجه گشایش اقتصادی در صنایعی مانند خودرو، بیمه و شرکت های صادرات محور با اثر مثبت همراه خواهد بود.

عبدی اظهار داشت: از سوی دیگر در صورت عدم نتیجه مثبت در مذاکرات برجام، بازار سرمایه برای مدتی نسبت به آن واکنش مثبت نشان می دهد؛ چراکه فعالان بازار چنین تصوری را دارند که نرخ ارز و نرخ تورم به اعدادی بالاتر دست پیدا می کند و بورس هم وابسته به این دو نرخ، رشد بسیار خوبی را تجربه خواهد کرد.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: در صورت عدم گشایش اقتصادی، دولت تحت تاثیر کسری بودجه به قیمت‌گذاری هایی روی می آورد که منجر به کاهش حاشیه سود صنایع اصلی بازار خواهد شد.

وی ادامه داد: توافق در برجام ضمن بهره وری در تولید و گشایش در تسهیلات مالی، صادرات و واردات منجر به آزاد شدن منابع بانک ها خواهد شد که از این اتفاق در بلندمدت به عنوان اقدامی مثبت یاد می شود.

عبدی به علت روند نزولی حاکم در بازار اشاره کرد و افزود: شرایط فعلی حاضر در معاملات بازار ناشی از وجود ابهام در کشور است، ابهام همیشه منجر به ترس سهامداران در بازار می شود که با رفع آنها می توان شاهد روزهایی معقول در معاملات بازار بود.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: ابهام موجود در بازار ناشی از کسری بودجه، سیاست گذاری دولت برای سال ١٤٠١ و نیز مذاکرات برجام است که روند معاملات بورس را با ایجاد چنین وضعیتی همراه کرده است.

وی با بیان اینکه در شرایط فعلی بازار شاهد تعداد زیادی از سهام ارزنده در بازار برای سرمایه گذاری هستیم، افزود: تحولات و سیاست‌گذاری خوبی در بازار شکل گرفته است که این امر باعث می شود تا سهامداران صبور نتیجه خوبی را از این بازار کسب کنند.

سهامداران نباید به هیچ عنوان رفتارهای هیجانی از خود نشان دهند و بهتر است مدت زمان سرمایه گذاری را بر روی دارایی های ارشمند خود افزایش دهند.

«آراد پورکار»، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) به رفتار هیجانی سهامداران در بازار اشاره کرد و گفت: علت ایجاد چنین رفتارهایی از سوی سهامداران کاهش ۲۰۰ تومانی قیمت دلار در بازار آزاد است که این اتفاق نمی تواند تاثیر چندانی را بر روند معاملات بازار سرمایه داشته باشد.

این کارشناس بازار سرمایه عدم آگاهی سهامداران و رفتارهای هیجانی آنها را زمینه ساز روند منفی بازار عنوان کرد و گفت: اکنون سمت تقاضا بدون ورود نقدینگی است که این امر سبب ایجاد افت شاخص بورس و نوسانات منفی بازار شده است.

پورکار قیمت سهام شرکت ها در بورس را به شدت ارزشمند دانست و گفت: سهام دلاری محور و سهم هایی که از p/e مناسبی برخوردارند می توانند بازدهی معقولی را به شرط سرمایه گذاری میان مدت و بلندمدت در اختیار سهامداران قرار دهند.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، سرمایه گذاری در این سهام از ریسک چندانی برخوردار نیست و سهامداران می توانند بازدهی بیشتری را در این سهام نسبت به دیگر بازارها کسب کنند.

وی اظهار داشت: بازار به نقطه جذابی برای سرمایه گذاری رسیده است: اکنون از میان بازارهای مالی ارزنده ترین بازار بر ای سرمایه گذاری، بازار سرمایه است و به نقطه ای ارزنده برای سرمایه گذاری رسیده است.

وی افزود: با توجه به اینکه بازار سهام به ارزندگی خاصی برای سرمایه گذاری رسیده است اما سهامداران باید این موضوع را مدنظر خود قرار دهند که بازار در همه سهم ها ارزنده نیست بلکه نمادهایی که تولید و فروش خوبی داشتند و سود معقولی را شناسایی کرده اند به عنوان سهامی مناسب برای سرمایه گذاری محسوب می شوند.

پورکار روند معاملات بورس را مورد پیش بینی قرار داد و گفت: براساس پیش بینی های صورت گرفته به نظر می رسد که شاخص بورس تا پایان سال به کانال یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد برسد و بازار سرمایه تا این کانال رشد خوبی را تجربه کند.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: با توجه به ارزش معاملات بازار که رقمی حدود هفت هزار میلیارد تومانی است؛ بنابراین بازار سرمایه نمی تواند سهام همه شرکت ها را برای رشد در بر بگیرد، اگر ارزش معاملات به بیش از هشت هزار میلیارد تومان برسد تعداد بیشتری ازصنایع مورد اقبال بازار قرار خواهند گرفت.

پورکار در ادامه به نوسان اخیر معاملات بورس و عوامل تاثیرگذار بر آن اشاره کرد و گفت: کمبود نقدینگی به عنوان اصلی ترین عوامل تاثیرگذار بر نوسان ایجاد شده در معاملات بورس تلقی می شود.

وی به عدم تحریک تقاضا در بازار تاکید کرد و اظهار داشت: نقدینگی از سمت بازار سرمایه تا حد زیادی وارد اوراق شده است که این امر باعث عدم تحریک تقاضا در بخش سهام بازار شد، همچنین افزایش عرضه در بازار تحت تاثیر برخی از رفتارهای هیجانی منجر به ایجاد نوسانات منفی در شاخص بورس شده است.