معاون نظارت بر بازار شرکت فرابورس با انتشار اطلاعیه‌‌‌‌‌‌‌ای از شمول ۹نماد برای تغییر دامنه‌نوسان قیمت در صورت تمایل به رعایت بندهای ۲، ۳ و ۴ ضوابط مربوط به ماده۲۱ دستورالعمل فعالیت بازارگردانی خبر داد. بازارگردانان این نمادها در صورت تمایل می‌توانند با رعایت سایر بندهای ضوابط مربوط به ماده۲۱ دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس تهران و فرابورس، درخواست تغییر دامنه‌نوسان قیمت را به فرابورس ارائه دهند.
پیش از این نیز سهمهای دیگری شامل این ماده شده‌بودند، اما سوال اینجاست در شرایطی که بازار سهام با وضعیتی بحرانی مواجه است، ارزش معاملات خرد بورس به‌شدت پایین آمده، خروج پول هر روز بیش از دیروز است و سهامداران هر روز شاهد تصمیمات جدیدی در خارج از بازار هستند که سرمایه‌‌‌‌‌‌‌شان را تهدید می‌کند؛ اقدامات این‌چنینی مشکلی را از سهامداران حل خواهد کرد؟ برخی از کارشناسان معتقدند اگر بپذیریم شرایط اقتصاد کلان از حیطه تصمیم‌گیری ریاست سازمان خارج است، اما واقعیت آن است که در داخل بازار نیز تصمیمات درستی برای بهبود اوضاع گرفته نشده است. در نگاهی کلان‌‌‌‌‌‌‌تر تعیین ساعت‌‌‌‌‌‌‌های مختلف برای معامله در بورس و فرابورس، تعیین دامنه‌نوسان‌‌‌‌‌‌‌های متفاوت برای سهام در بازار اول، دوم و … و تفکر پیاده‌‌‌‌‌‌‌سازی ثبات در بازاری که ذاتا دارای روند است، بورس را با مشکلاتی جدی مواجه می‌کند. آنها روند شدید خروج پول از بورس در شرایطی که بازار سرمایه بازدهی منفی دارد را از سوی سرمایهگذاران تصمیمی درست می‌‌‌‌‌‌‌بینند اما این تمام ماجرا نیست. کارشناسان نسبت به بحران صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت نیز هشدار می‌دهند.
قوانین بازارگردانی باید تغییر کند
برزو حق‌‌‌‌‌‌‌شناس، کارشناس بازار سهام درخصوص شمول ۹نماد برای تغییر دامنه‌نوسان، گفت: ماده۲۱ دستورالعمل بازارگردانی می‌گوید؛ چنانچه بعضی از سهمها از نظر فرابورس دارای شرایط لازم باشند، بازارگردان در صورتی‌که درخواست بدهد میتواند دامنه‌نوسان این سهمها را تا ۱۰درصد باز‌کند. این اتفاق قبلا هم افتاده و دامنه‌نوسان چند سهم که عمدتا هم مربوط به بنیاد مستضعفان بودند تا ۱۰درصد باز‌شدند. این دستورالعمل بازارگردانی است که حالا ۹سهم دیگر هم به آن اضافه شدند که اگر بازارگردانشان درخواست بدهد دامنه برای آنها باز‌می‌شود. وی در تشریح کامل ماده۲۱ دستورالعمل فعالیت بازارگردانی ادامه داد: این ماده می‌گوید؛ بازارگردان میتواند درخواست دهد دامنه بازتر یا بسته‌‌‌‌‌‌‌تر شود یا حجم مبنا تغییر کند و حالا ۹نماد که شامل ارفع۱، آریا۱، تجلی۱، شراز۱، شراتل۱، شگویا۱، صبا۱، لطیف۱ و ومهان۱ هستند مشمول بندهای ۲ و ۳ و ۴ این ماده که مربوط به تغییر دامنه‌نوسان است، شدند.
حق‌‌‌‌‌‌‌شناس در ادامه عنوان کرد: این موضوع به این معنی نیست که دامنه‌نوسان قاعدتا برای این نمادها افزایش یابد، کما اینکه در حال‌حاضر هم بسیاری از سهمها مشمول این ماده هستند اما بازارگردان برای افزایش دامنه درخواست نداده است. این کارشناس بازار سهام در ادامه با اشاره به معضلات بازارگردانی در بازار سهام گفت: در یک نگاه کلی‌‌‌‌‌‌‌تر باید به مشکلات متعددی اشاره کرد که بازارگردانی برای بازار سهام ایجاد کرده و ما بارها اعلام کرده‌ایم که قانون بازارگردانی ما مشکل دارد، اما متاسفانه سازمان بورس در این‌باره اقدام درستی نمی‌کند و فقط سفسطه می‌کند. علاوه‌بر اینکه قانون بازارگردانی به کل مشکل دارد، باز و بسته کردن‌‌‌‌‌‌‌های این‌چنینی دامنه‌نوسان هم فایده‌‌‌‌‌‌‌ای ندارد. در بورس دامنه‌نوسان از ۲ داریم تا ۷درصد و این یعنی وضعیت در بازار سهام در هم برهم شده است. حق‌‌‌‌‌‌‌شناس با تاکید بر اینکه وضعیت مذکور توازن بازار را بههم زده است، گفت: در حال‌حاضر بازار سهام از تعادل خارج شده است. علاوه‌بر دامنه‌نوسان تغییر وضعیت در مورد ساعت معاملاتی نیز به همین صورت است. ساعت معاملاتی فرابورس تا ساعت۱۳ و بورس تا ساعت۱۲ و نیم است. این کارها به‌درد بازار نمی‌خورد. این به آن معنا نیست که ساعت معاملات یا دامنه‌نوسان نباید افزایش یابد؛ موضوع این است که تغییرات باید متعادل باشد اما متاسفانه تغییرات مثبتی که می‌توانست تاثیر خوبی از داخل سازمان بر معاملات بگذارد به‌نحوی انجام‌شده که خود به عاملی مخرب برای بورس تبدیل شده است.
این کارشناس بازار سهام گفت: یک تصمیم درست باید اتخاذ شود و برای همه بازار اعمال شود، اما سوای مسائل کلان اقتصادی که بازار را به نابودی کشانده، برخی از سیاستگذاری‌‌‌‌‌‌‌های سازمان نیز به‌حدی عجیب و غریب است که تعادل داخلی بازار را بههم زده است، بحث این ۹نماد بماند. وی در ادامه با تاکید بر اینکه مشکلات بازار سهام بیشتر از مسائل کلان اقتصادی نشات می‌گیرد، گفت: مشکل عمده بازار مربوط به اقتصاد کلان و بیرون از بازار است. در این‌خصوص ریاست سازمان یا نمی‌تواند و یا نمی‌‌‌‌‌‌‌خواهد اقدامی انجام دهد اما به‌نظر می‌رسد سازمان بورس در این مورد هم روند منفعلانه‌‌‌‌‌‌‌ای را در‌پیش گرفته است.
حق‌‌‌‌‌‌‌شناس گفت: در حالی‌که سایه مسائل کلان اقتصادی از جمله نرخ بهره بین‌بانکی، بودجه، برجام و… بر بازار سرمایه سنگینی می‌کند. در این وضعیت اقتصادی صحبت از نرخ ۱۰هزار‌تومانی خوراک می‌شود و قصد دارند نرخ خوراک را صددرصد افزایش دهند. موضوع نرخ سوخت و… بماند با این اوصاف صنایع کوچک و متوسط بیش از همه زیان می‌‌‌‌‌‌‌بینند. این کارشناس بازار سهام عنوان کرد: در چنین شرایطی حداقل در داخل بازار باید شاهد یک روند واحد باشیم. دامنه‌نوسان و ساعت معاملات برای تمام سهام و بازارها باید یکسان باشد اما متاسفانه کل تعادل بازار را بههم ریختند. بازار سهام در حال‌حاضر هم از بیرون و هم از داخل بازار تحت‌فشار است. این موضوع امروز و دیروز نیست و به‌نظر می‌رسد اراده‌‌‌‌‌‌‌ای برای بهبود وضعیت وجود نداشته باشد.
وی با بیان اینکه اکثر کارشناسان بازار سهام بر این موضوع که بازارگردانی با این شیوه و آیین‌‌‌‌‌‌‌نامه بازار را به نابودی می‌‌‌‌‌‌‌کشاند، اتفاق‌نظر دارند. علاوه‌بر این نوع استفاده از الگوریتم هم مشکل دارد. در این مورد هم مانند دامنه‌نوسان و ساعت معامله اصلا انتقادی به اصل ماجرا نیست. کسی نمی‌گوید الگوریتم بد است. بالاخره بازار باید به سمت جهانی‌شدن و استفاده از تکنولوژی‌های نو پیش برود، اما متاسفانه تصمیمات غلط باعث‌شده که این موضوع نیز به مشکل بازار تبدیل شود. حق‌‌‌‌‌‌‌شناس ادامه داد: در حال‌حاضر بازارگردان پول، سهام و منابع را در اختیار دارد و از معافیت ۸۰درصدی کارمزد هم برخوردار است و صلاح الگوریتم را نیز به او سپرده‌اند، خب طبیعی است که شروع به نوسان‌‌‌‌‌‌‌گیری می‌کند و سهامدار هم بالاخره جایی از این وضعیت خسته می‌شود. در چنین شرایطی بازار می‌‌‌‌‌‌‌شکند و پله‌پله پایین میرود.
بازار سهام جای ثبات نیست
این کارشناس بازار سهام افزود: موضوع دیگر موضوع ثبات است. طی یک سال‌اخیر بارها این موضوع را شنیده‌ایم که گفتند ثبات را باید در بازار سهام حاکم کنیم و در مصاحبه‌‌‌‌‌‌‌های متعدد به آن تاکید کردند. این اظهارنظر در حالی مطرح می‌شود که بازار سرمایه اصلا جای ثبات نیست. بازاری رونددار است. تفکر ثبات در بازار سهام آن هم بازاری که یک‌طرفه است؛ باعث می‌شود بازار پله‌پله بشکند و پایین برود.
حق‌‌‌‌‌‌‌شناس اظهار کرد: سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذار خسته شده است. در یک تورم ۵۰درصدی حالا با تفکر ثبات، عدم‌تعادل در بازار، مشکلات قانون بازارگردانی و مسائل کلان اقتصادی موثر بر بازار مواجه است. طبیعی است که می‌‌‌‌‌‌‌فروشد و به سمت بازارهای حداقل باثبات‌‌‌‌‌‌‌تری میرود. تمام بازارها اگر نگوییم هم‌پای تورم ولی لااقل در سال۱۴۰۱ بازدهی داشتند اما بازدهی در بازار سرمایه منفی بوده است. این کارشناس بازار سهام به خروج ادامه‌دار سرمایه از بازار سهام و حجم معاملات پایین اشاره و عنوان کرد: مردم خسته شده‌اند، در نتیجه شاهد خروج پول هستیم و اگر فکری به حال بازار سرمایه نکنند، بحران صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت نزدیک است. در آینده‌‌‌‌‌‌‌ای نه‌چندان دور خواهیم دید صندوق‌ها اوراق جلوی بانک مرکزی می‌‌‌‌‌‌‌چینند و می‌گویند پرداخت کن.
بررسی روند بازار سهام در روزهای گذشته حکایت از این امر دارد که میل به‌فروش درمیان سهامداران خرد خاموش‌شدنی نیست و بازار سهام احتمالا در روزهای پیش‌رو همچنان با چالش خروج حقیقی‌ها دست‌به‌گریبان خواهد بود. بررسی شاخص‌های کل و هموزن حکایت از این دارد که هم‌اکنون دو نماگر یادشده در هم‌سویی با یکدیگر مسیری نزولی را در پیش گرفته‌اند؛ این در حالی است که به گفته بسیاری از کارشناسان، سهام تعداد زیادی از شرکت‌ها در محدوده ارزنده‌ای قرار دارد و در شرایط عادی این بازار نباید در چنین روند نزولی قرار بگیرد؛ این در حالی است که هم‌اکنون تحت اخبار منفی اقتصاد جهانی و افزایش ریسک‌های سیاسی بورس رو به کاهش گذاشته و شاخص‌های آن مسیری نزولی را می‌پیمایند، به‌طوری‌که در صورت تداوم این مسیر ماندگاری شاخصکل در محدوده یکمیلیون و ۳۰۰هزار واحد با اما واگر‌های جدی مواجه خواهد شد.
حال ناخوش شاخص‌های بورسی
بورس تهران ماه‌هاست که روند نزولی نسبتا پر‌قدرتی را در‌پیش گرفته است. بررسی‌ها حکایت از آن دارد که از اواخر اردیبهشت‌ماه سال1401 تا به امروز بیش از 18درصد بازدهی منفی در شاخصکل رقم خورده است. در میانه مسیر افت شاخص، سهامداران بارها شاهد اخبار و گزارش‌های مختلفی بودند که برخی از آنها توانست تنها برای چند روز، رشد نماگرهای بازار را برای سهامداران به ارمغان بیاورد. بر این اساس بازار سرمایه در روز یکشنبه 17 مهر سال1401 روز خوبی را پشت‌سر نگذاشت و نمادهای منفی بیشتر از نمادهای مثبت به چشم می‌خوردند. شاخصکل در روزی که سپری شد افت 11هزار و 639 واحدی معادل 88/ 0درصد را شاهد بود. در پایان معاملات، این شاخص به عدد یکمیلیون و 305هزار واحد رسید. شاخص هموزن نیز مانند شاخصکل بازدهی منفی 5هزار و 628 واحد معادل 47/ 1درصد را به ثبت رساند و شاخص هموزن به نزدیک 376هزار واحد رسید. این نشان میدهد ریزش شاخص هموزن بیشتر از شاخصکل بوده و می‌توان متوجه شد کمبود تقاضا در سهمهای کوچک‌تر، بیشتر از این کمبود در سهمهای بزرگ‌تر بوده است. یکی از عواملی که می‌توان با استفاده از آن میزان رونق در بازارهای مالی را سنجید، ارزش معاملات خرد است. ارزش معاملات خرد بازار سرمایه (سهام و حق‌تقدم) در روز یکشنبه بیش از 1460میلیارد‌تومان بود و اگر با میانگین روزانه شهریور مقایسه شود، میتواند بیانگر وجود یا نبود رونق در این روز کاری باشد. میانگین روزانه ارزش معاملات خرد در شهریور‌ماه برابر با 1685میلیارد تومان بود که نشان میدهد این آمار در روزی که گذشت در حدود 13درصد کمتر از میانگین ماه گذشته بوده است. از دیگر اعدادی که در این روز خبر از وضعیت بازار می‌دهند، خالص تغییر مالکیت افراد حقیقی در بازار است. اگر در بازار سهام رونق خوبی وجود داشته باشد، خالص ورود پول افراد حقیقی در بازار مشاهده می‌شود که نشان‌دهنده خالص تغییر مالکیت سهام از افراد حقوقی به حقیقی است. در بازار روز یکشنبه مانند بسیاری از روزهای قبل از آن خالص خروج پول افراد حقیقی بیشتر از ورود پول این افراد بوده که باعث‌شده خالص تغییر مالکیت سهام به میزان 473میلیارد‌تومان از افراد حقیقی به افراد حقوقی باشد. در بررسی‌های انجام‌شده، در ماه گذشته به‌طور میانگین، روزانه 144میلیارد تومان پول افراد حقیقی به حقوقی انتقال یافته و اگر آمار خروج روز گذشته با آن مقایسه شود، می‌توان متوجه شد، روز یکشنبه میزان خالص تغییر مالکیت افراد حقیقی به حقوقی به اندازه 228درصد بیشتر از میانگین شهریور‌ماه بوده که این به‌معنای عدم‌استقبال مردم از بازار اوراق‌بهادار تهران است. درمیان صنایع بورسی تنها دو صنعت محصولات فلزی و محصولات کاغذی با ورود پول سهامداران خرد مواجه شده و از دیگر صنایع خروج پول افراد حقیقی به‌طور خالص مشاهده شده است. 5 صنعتی که بیشترین خروج پول سهامداران خرد را به خود دیده‌اند عبارتند از: خودرو و ساخت قطعات، فرآورده‌های نفتی، محصولات شیمیایی، فلزات اساسی و چندرشته‌ای صنعتی که هر کدام به ترتیب 64میلیارد تومان، 59میلیارد تومان، 55میلیارد تومان، 45میلیارد تومان و 5/ 41میلیارد‌تومان به‌طور خالص تغییر مالکیت افراد حقیقی به حقوقی را ثبت کرده‌اند. با نگاه به نقشه بازار در آخرین روز معاملاتی، 5صنعت خودرو و قطعات، شیمیایی، فلزات‌اساسی، غذایی به‌جز قند و شکر و بانک‌ها و موسسات اعتباری در بالای لیست صنایعی بودند که بیشترین ارزش معاملات را به‌ثبت رساندند. با بررسی صنعت خودرو و قطعات درمی‌یابیم که اکثر نمادهای موجود در درصد‌های منفی در حال معامله بوده‌اند و در این روز کمتر نمادی پیدا شده که بالای صفر تابلو، کار خود را به پایان رسانده باشد. در صنعت شیمیایی بیشتر نمادها در حوالی صفر تابلو در حال معامله بوده و دیگر سهمها در درصد‌های منفی نسبتا قابل‌توجه معامله شدند. در صنعت فلزات اساسی دو نماد فولاد و فملی با بیشترین ارزش معاملات همراه شده و در صفر تابلو در حال نوسان بودند. با توجه به اینکه در روز شنبه صنعت فرآورده‌های نفتی از استقبال خوبی ناشی از رشد قیمت جهانی نفت در چند روز گذشته همراه شد، اما در روز گذشته نمادهای این صنعت در درصد‌های متعادل و منفی بسته شدند.
در روز معاملاتی گذشته تعداد نمادهای مثبت و منفی نشان میدهد که بورس و فرابورس روز خوبی را پشت‌سر نگذاشته‌اند. در پایان معاملات دیروز از مجموع 659نماد معامله‌شده در بورس و فرابورس، 108نماد با‌درصد مثبت و 530نماد در درصد‌های منفی کار خود را به پایان رساندند.
ادامه تورم جهانی
چند ماهی است که اقتصادهای بزرگ جهان دچار تورم شده‌اند و این موضوع ناشی از اتخاذ سیاست‌های حمایتی در دوران شیوع کرونا بوده و تاکنون منجر به نوسان قیمت در بازارهای کالایی شده است، اگرچه تورم تا حدی برای هر کشور لازم و بودن آن برای ایجاد رونق ضروری است، اما اگر مقدار آن از حدی بیشتر افزایش پیدا کند که دیگر از کنترل بانک مرکزی کشور خارج شود، میتواند به یک عامل تضعیف‌کننده اقتصاد تبدیل شود. در پی افزایش مداوم تورم در کشور‌هایی با اقتصاد قدرتمند نظیر ایالات‌متحده و حوزه پولی یورو، بانک‌های مرکزی این کشور‌ها یکی پس از دیگری اقدام به افزایش نرخ بهره و حفظ ارزش پول ملی خود کردند. این سیاست پولی گامی مفید در جهت کنترل تورم اما اقدامی مضر برای بازارهای جهانی و به‌خصوص قیمت کامودیتی‌ها بود. این اقدامات همچنان نیز ادامه دارد و دلیل آن ناشی از آمارهای ماهانه‌ای است که توسط هر‌کدام از اقتصادهای بزرگ جهان در حال انتشار بوده و حاکی از افزایش تورم و انتظارات تورمی برای این کشور‌ها است.
در این میان پس از وقوع جنگ میان روسیه و اوکراین، قیمت نفت و زغال‌سنگ در جهان به دلیل کاهش عرضه، شروع به رشد کرد و توانست قله‌های جدیدی را نیز تشکیل دهد. قیمت نفت در ادامه به دلیل آزادسازی ذخایر استراتژیک آمریکا و همینطور آرام‌تر شدن تنش میان دو کشور روسیه و اوکراین، با یک روند نزولی همراه شد که سر‌انجام پس نوسانهای متعدد در پی خبرهای گوناگون، نفت‌برنت با آمدن خبر کاهش 2میلیون بشکه‌ای تولید نفت توسط اوپک‌پلاس، طی چند روز با رشد 16درصدی، به بیش از 98 دلار رسید. به دلیل اینکه نفت یک منبع ارزشمند انرژی در حیطه‌های گوناگون محسوب می‌شود، با بالارفتن قیمت آن، بهای تمام‌شده محصولات مختلف افزایش پیدا می‌کند و این افزایش بهای تمام‌شده به‌طور مستقیم به رشد قیمت محصولات نهایی منجر خواهد شد که این به‌معنای افزایش قیمت کالا‌ها و تداوم افزایش تورم در کشور‌های نام‌برده است.
این عوامل به‌طور کلی باعث می‌شود سیاست‌های ضد‌تورمی در این کشور‌ها نه‌تنها کمتر شده، بلکه احتمال میرود بیشتر از گذشته نیز شود و همان‌طور که مطرح شد، این سیاست‌ها اثر منفی بر نرخ کامودیتی‌ها دارد. علاوه‌بر آن افزایش قیمت‌ها میتواند با کاهش در تقاضا نیز همراه شود که این خود ممکن است در صورت تشدید منجر به ایجاد رکود هم بشود. با توجه به این موضوع که در حدود دو‌سوم نمادهای بورس کامودیتی‌محور هستند این موارد در کنار عوامل دیگر، تاثیر منفی بر بورس تهران می‌گذارند و رغبت سرمایه‌گذاری را در این بازار مالی از فعالان آن می‌ربایند.
شکست حمایت تا کی؟
در بررسی‌های گذشته «دنیای‌اقتصاد» به سطوح حمایتی پیش‌روی شاخصکل اشاره شده‌بود. شاخصکل در روزهای گذشته نوسان قابل‌توجهی را تجربه کرد که منجر به از‌دست‌دادن سطح حمایتی داینامیک شده و شاخصکل به آن نفوذ کرد. با شکسته‌شدن این سطح حمایتی، چشم بازار به حمایت‌های پیش‌روی نماگر اصلی بوده که آیا شاخص این سطح را هم خواهد شکست یا یک اصلاح در خلال این روند نزولی پیش‌روی شاخصکل قرار دارد؟ در جواب به این سوال بررسی‌ها نشان میدهد که شاخصکل در روز جاری محدوده حساسی را پیش‌روی خود دارد، چراکه با گذر از حمایت داینامیک یادشده هم‌اکنون باید شاخصکل در مقابل ریزش از محدوده یکمیلیون و 305هزار واحد جان سالم به‌در ببرد. بررسی‌ها نشان میدهد که در صورتی‌که این امر محقق نشود، احتمالا شاخص باید با محدوده حمایتی یکمیلیون و 200هزار واحدی دست‌وپنجه نرم کند که در شرایط کنونی با توجه به مسائل مطرح‌شده درخصوص اقتصاد جهانی این امر چندان دور از انتظار نیست. در تحلیل شاخص هموزن یکی از مهم‌ترین سطوح حمایتی که چند هفته‌ای است چشم فعالان بازار سرمایه به آن بوده، محدوده سطح حمایتی 380هزار واحدی یا همان کف قبلی است که در روز شنبه نسبت به آن یک واکنش مثبت نشان داده شد، با این‌حال در روز معاملاتی بعد این واکنش اندک جای خود را به افت 46/ 1درصدی داد که حکایت از اوضاع نامطلوب تقاضا در نمادهای کوچک‌تر بازار سهام دارد. در حال‌حاضر به موجب این افت، شاخص مطروحه افتی جدی را به نمایش گذاشت و به آسانی از سطح 380هزار واحدی گذر کرد. در روز یکشنبه سهمهای بورس تهران با کمبود تقاضا مواجه شدند که این امر باعث شد تا در روز گذشته، سهامداران شاهد یک بازار نزولی باشند. فعالیت‌های دو شاخصکل و هموزن حاکی از آن است که فعالان بازار نسبت به سهمهای بزرگ و سهمهای کوچک دید خوبی نداشته و همین موضوع باعث افت پا‌به‌پای این نماگر با شاخص اصلی بازار سهام شده است. حال باید صبر کرد و دید که در کشاکش این روزهای سخت اعداد و ارقام نزولی کار بازار سهام را به کجا می‌کشد و میل خروج از این بازار سرمایه مردم را به کدام‌سمت خواهد برد.
بازارسهام دومین روز معاملاتی هفته را نزولی آغاز کرد. شاخصکل بورس تهران در روز یکشنبه با بیش از ۱۱هزار واحد کاهش در ارتفاع یکمیلیون و ٣۰۵هزار واحدی ایستاد تا در آستانه یک سقوط دیگر قرار بگیرد. در این روز شاخص هموزن نیز با بیش از پنج‌هزار واحد افت، روند ناامیدکننده‌ای را از خود به نمایش گذاشت. گرچه بازارسهام در هفته‌های گذشته با قدرت تمام بر مدار سقوط حرکت کرده، اما با عنایت به برخی اظهارات کارشناسی مبنی‌بر ارزنده‌بودن قیمت‌ها در این بازار به‌نظر می‌رسید وضعیت فوق بتواند بورس تهران را مجددا در کانون توجه‌ها قرار دهد، اما همان‌طور که مشاهده شد بازار همچنان با فروش‌های پی‌درپی حقیقی‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کند.
بررسی رفتار بازیگران بورسی در ماههای گذشته نشان میدهد اغلب گروه‌ها با خالی‌شدن سهامداران مواجه بوده‌اند. وضعیتی ناخوشایند که بر پرونده ناکامی‌های بازارمذکور افزوده است. برآیند اظهارات کارشناسان بازارسهام به‌وضوح بر اثرپذیری شدید تالارشیشه‌ای از متغیرهای خارجی حکایت می‌کند. به اعتقاد تحلیلگران بورسی، تشدید ضعف تقاضا که از چند عامل کلیدی بیرونی نشات می‌گیرد، بر سرعت حرکت نماگرهای بازار به سمت سطوح پایین‌تر افزوده است، اما چرا بازارسهام درمیان سایر بازارهای دارایی با نوسان منفی بیشتر و دلزدگی حداکثری سرمایهگذاران مواجه است؟ در همین رابطه علی ایمانی، کارشناس بازارسرمایه می‌گوید: بررسی روند معاملات روز گذشته نشان میدهد اغلب سهام بزرگ و کوچک از دایره توجه سرمایهگذاران خارج شده اما موضوع مهمی که باید به آن پرداخت، آن است که پول‌های خارج شده از بورس مامن جدیدی نیز پیدا نخواهند کرد.
هم‌اکنون اکثر بازارهای دارایی با نوسان منفی دست‌به‌گریبانند اما بازار سهام متاثر از متغیرهای اثرگذار بیرونی با بیش از بازارهای رقیب با چراغ قرمز سرمایهگذاران مواجه است. در به‌وجود آمدن این شرایط عجیب و غریب عوامل مختلفی دخیلند. طی ماههای گذشته افزایش نا‌اطمینانی‌ها به وضعیت اقتصادی و غیر‌اقتصادی چشمانداز مبهمی از آینده بازارهای دارایی ترسیم کرده است. این نااطمینانی که در بازارهای دلار و طلا با نوسان روزانه خود را نشان داده، در بازارسهام نیز با خروج ادامه‌دار پول حقیقی نمود پیدا کرده است. همزمان با خنثی‌شدن اخبارمرتبط با مذاکرات برجامی و ابهامات موجود در سیگنالهای آزادسازی منابع ارزی ایران، سرمایهگذاران به دلیل نبود چشمانداز مشخص از وضعیت اقتصادکلان کشور با احتیاط بیشتری وارد بازارهای سرمایه‌گذاری می‌شوند.
او با اشاره به وضعیت بازار سهام در روزگذشته نیز اظهارکرد: رفتار معاملاتی سهامداران از ترس بزرگی خبر میدهد. قرارگرفتن شاخصکل این بازار در سطح یکمیلیون و ۳۰۵هزارواحد و در یک‌قدمی ازدست‌رفتن این ابرکانال میتواند بر ترس مضاعف سهامداران بیفزاید، به‌همین‌دلیل تداوم تکرار «استراتژی فروش» در روزهای پیش‌رو میتواند منجر به ازدست‌رفتن سریعتر سطح مذکور شود. این وضعیت در راستای فشار فروش حقیقی‌ها در هفته‌های گذشته صراحتا قابل پیش‌بینی بود. این کارشناس بازارسرمایه در پایان خاطرنشان کرد: بررسی تکنیکالی بازار نشان میدهد، با درنظرگرفتن احتمال پایداری شرایط فعلی نماگر اصلی و برآورده‌نشدن انتظارت سهامداران، راه شاخصکل به سمت محدوده ۲/ ۱میلیون واحدی بازشود.
سامان منتظری/ تحلیلگر بازار سرمایهدر محاسبات شاهد این موضوع هستیم که شاخصکل هموزن به دلیل تخصیص یک وزن مشخص به کلیت بازار سهام، کمتر از سایر شاخص‌‌‌‌‌‌‌ها در مدار نزول با کاهش ارزش خود همراه می‌شود.
در نقطه مقابل شاخصکل بورس اوراق‌بهادار تهران برای سهام شرکت‌های بزرگ ضریب بالاتری را در‌نظر می‌گیرد، بنابراین زمانی‌که سهام شرکت‌های لیدر بازار تغییر محسوسی در مدار صعود نداشته‌‌‌‌‌‌‌اند، نمی‌توان انتظار تغییر قابلملاحظهای را از این نماگر بورسی داشت. بر این اساس، عدم‌رشد سهام شرکت‌های بزرگ و در عین‌حال حرکت سهام شرکت‌های کوچک در مدار صعود موجبات افت کمتر شاخصکل هموزن نسبت به شاخصکل بازار سهام از ابتدای سال‌جاری تاکنون را فراهم کرده است. آن‌طور که به‌نظر می‌رسد دستکاری شاخصکل بورس تهران با ایجاد تغییر در روند حرکت سهام چند شرکت بزرگ اقدامی شدنی است اما دستکاری در روند شاخصکل هموزن در بازار سهام شدنی نیست. پارامتر‌‌‌‌‌‌‌های اقتصادی کشور در وضعیت فعلی از ارزنده‌بودن قیمت سهام در بازار حکایت دارند اما رشد شاخص‌های سهامی منوط به ورود پول به بازار بوده تا شرایط برای رشد فراهم شود. مادامی‌که ارزش معاملات در بهترین حالت در محدوده ۲ تا ۳هزار میلیارد‌تومان نوسان دارد، یقینا رویکرد سرمایهگذاران به سمت سهام شرکت‌های کوچک خواهد بود، چراکه برای حرکت شرکت‌های سنگین‌وزن نیاز به پول بیشتری است، بنابراین زمانی‌که پول در بازار نیست و لید‌‌‌‌‌‌‌ر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بازار غالبا قادر به حرکت نیستند قطعا رویکرد معامله‌گران نیز تغییر می‌کند.
در این میان هستند شرکت‌های کوچک‌تری که در بورس تهران مسیر معاملاتی مشخصی را سپری میکنند اما اینکه گفته می‌شود سهام شرکت‌های کوچک به‌طور کلی مورد اقبال قرار نمی‌گیرند، تنها به دلیل ترس از بازار و نشات گرفته از عدم‌اطمینان نسبت به چشمانداز آتی معاملات است. بیش از ۲سالی می‌شود که حدود ۶۰درصد از سرمایه معامله‌گران در بازار سرمایه سوخته است؛ اقبالی به بازار نیست و با توجه به میزان نقدینگی موجود سهام موقعیتی برای رشد ندارند. در این میان سرمایه‌گذاری که دچار ترس شده است، در عین اینکه ۶۰درصد از سرمایه خود را از دست داده، انتظار دارد ۲۰درصد دیگر هم از سرمایه خود را در این میان از دست بدهد، بنابراین ترجیح میدهد پول را در مامنی همانند صندوق‌های درآمد ثابت، بانک و غیره سرمایه‌گذاری کند. این قشر از معامله‌گران ترجیح می‌دهند در شرایط فعلی در جریان دادوستد‌‌‌‌‌‌‌های بازار سهام مرتکب ریسک بزرگ‌تری نشوند. به‌رغم وضعیت حاکم در معاملات اما سرمایهگذاران از نمادهای معاملاتی کوچک ناامید نشده‌‌‌‌‌‌‌اند و صرفا ترس مانع ورود پول به این قبیل سهام می‌شود.
در حال‌حاضر باید قشر سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذار را به دو بخش تقسیم کرد. نخست نوسان‌‌‌‌‌‌‌گیر‌‌‌‌‌‌‌ها که به‌دنبال کسب سود کوتاه‌مدت هستند و دیگری سرمایهگذاران بلندمدت. در صورتی‌که بازار سهام به‌شدت جذاب است و هیچ بازاری ارزان‌تر از بازار سرمایه در بازارهای مالی کشور وجود ندارد. به هر روی در شرایط فعلی دارایی را باید در یک بازاری سرمایه‌گذاری کرد. بانک، بازاری کم‌ریسک و بورس بازاری پرریسک‌‌‌‌‌‌‌تر در نظر گرفته می‌شود.
در اینکه بازار سهام ارزنده است، هیچ شکی وجود ندارد. در این میان اما نگرش و تایم سرمایه‌گذاری معامله‌گران مهم ارزیابی می‌شود. اگر فعال بازار قصد نوسان‌‌‌‌‌‌‌گیری دارد، در شرایط فعلی موقعیت مناسبی برای نوسان‌‌‌‌‌‌‌گیری در بازار سهام وجود ندارد، در صورتی‌که فعال بازار قصد سرمایه‌گذاری دارد، به‌شدت بخش مولد برای سرمایه‌گذاری با دید بلندمدت، ۳ساله ارزنده ارزیابی می‌شود.
در صورت تداوم وضعیت فعلی طی حداقل ۱۰ تا ۱۵ روز آینده برای کف شاخصکل بورس اوراق‌بهادار، رقم یکمیلیون و ۲۵۰هزار واحدی پیش‌بینی می‌شود. زمانی‌که قیمت سهام و به‌طور کلی شاخص با کاهش قابل‌توجه به رقمی مشخص بازمی‌‌‌‌‌‌‌گردند، برای یک‌سری از سرمایهگذاران ایجاد جذابیت می‌کند. (ارقام یکمیلیون و ۲۵۰هزار و یکمیلیون و ۲۷۰هزار واحد) پس از این مهم نیز به‌طور مجدد رشد بازار سهام میتواند تا محدوده یکمیلیون و ۴۰۰هزار واحدی ادامه پیدا کند.
از منظر سقف شاخص بورس به‌نظر می‌رسد در پی حرکت قیمت سهام به محدوده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جذاب، بنابراین تقاضا باعث می‌شود که قیمت‌ها افزایشی شود و شاخصکل بتواند محدوده یکمیلیون و ۴۷۰ تا یکمیلیون و ۴۸۰هزار واحدی را تا پایان سال (در بهترین حالت) از آن خود کند. اکنون شرکت‌های سرمایه‌گذاری و تامین سرمایه فعال در بازار از منابع مالی قابلملاحظهای برخوردار هستند. اینکه گفته می‌شود پول چندانی در اختیار ندارند، پذیرفتنی نیست. کار‌گزاری‌‌‌‌‌‌‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های سبد‌‌‌‌‌‌‌گردانی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. اتفاقا در مقاطع جذاب نیز اقدام به خرید سهام میکنند. منابع مالی در شرایط کنونی در صندوق‌های درآمد ثابت، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سبدگردانی‌‌‌‌‌‌‌ها و تامین سرمایه‌‌‌‌‌‌‌ها موجود است. فارغ از حاکمیت ترس در کلیت جریان معاملات بازار سهام اما برخی از شرکت‌ها در صنعت بیمه آرایش صعودی دارند، در مقابل صنعتی همانند قندی‌‌‌‌‌‌‌ها از پتانسیل افزایشی برخوردار هستند و آرایش صعودی دارند اما غلبه جو معاملاتی بازار سهام مانع از رشد این صنعت شده است.
هیچ شکی در اینکه بازار به برجام گره خورده است، وجود ندارد اما با فرض تثبیت پارامتر‌‌‌‌‌‌‌های فعلی به‌نظر می‌رسد بازار سهام بتواند در بهترین حالت بازدهی ۲۵درصدی را تا پایان سال به‌ارمغان آورد. ارقام مطرح‌شده صرفا نوسان است و به مثابه روند در بازار نیست. روند زمانی شکل می‌گیرد که پول‌های پارک‌شده افراد حقیقی وارد گردونه معاملات شوند. مادامی که پول‌های پارک‌شده به سمت بازار سهام تغییر مسیر ندهند، فقط شاهد نوسانهای متعدد در جریان معاملاتی خواهیم بود. به نظر می‌رسد در اواخر سال۱۴۰۲ بتوان در بورس تهران شاهد شکل‌‌‌‌‌‌‌گیری روند بود و صرفا اکنون هر رشدی به مثابه نوسان تلقی می‌شود. عمر نوسان‌‌‌‌‌‌‌ها به لحاظ زمانی یک‌ماه و نهایت ۱۰ تا ۱۵درصد در نظر گرفته می‌شود.
قیمت دلار در روز گذشته حدود ۳۲ هزار و ۵۰۰ تومان معامله شد که از قله تاریخی خود که در ۱۱مهر به ثبت رسیده بود ۸۲۰ تومان کمتر بود و به قیمت تقریبی ۱۹ خرداد ماه بازگشت. مشاهدات از بازار نشان میدهد که اگرچه پتانسیل افزایشی بودن بازار وجود دارد، اما بازارساز با تزریق بیشتر ارز در حال کنترل قیمت دلار در بازار آزاد است. در این میان دو نگاه کلی در میان معامله‌گران وجود دارد.
نگاه اول حاکی از این است که بازار کشش قیمت‌های پایین‌تر را ندارد و در شرایط موجود هرچه عرضه دلار توسط بازارساز انجام شود، به دلیل مبهم بودن شرایط برجام بازهم قیمت‌ها صعودی خواهد بود. اما در نگاه دوم، معامله‌گران معتقدند سیاستگذار با قدرت بیشتری تزریق انجام میدهد و پیش‌بینی میکنند که قیمت به کانال پایین‌تر نیز ریزش کند در نتیجه در حال حاضر وقت خرید نیست. از سوی دیگر، با توجه به اینکه روز شنبه بازار به صورت نیمه تعطیل بود و معاملات زیادی گزارش نشد، قیمت‌ها نیز با معاملات کم عمق تغییر می‌کرد. اما یکشنبه شرایط بازار آرام‌تر گزارش شد و از سوی دیگر تقاضا نیز توسط بازارساز به خوبی پاسخ داده شد و قیمت‌ها نسبت به روز شنبه کاهشی شد.
سه عامل موثر بر قیمت دلار
در نهایت می‌توان نتیجه گرفت که سمت و سوی بازار این هفته متاثر از سه عامل بود؛ عامل اول به اخبار برجامی مربوط است. اخبار ضد و نقیض نشان میدهد که برخلاف طرف ایرانی که نشانه‌های مثبتی در قبال برجام از خود بروز داده، اما آمریکایی‌ها از بن‌بست در توافق صحبت کرده‌اند. از سوی دیگر، میخاییل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین هفته گذشته در گفت‌وگویی تاکید کرد که انتظار میرود مذاکرات وین بر سر احیای برجام در ماه نوامبر (آبان-آذر) یعنی بعد از برگزاری انتخابات میان‌‌‌دوره‌‌‌ای در آمریکا از سرگرفته شود. بنابراین نشانه‌های چندان مثبتی از توافق برجامی در کوتاه‌مدت مخابره نمی‌شود.
عامل دوم به وضعیت ناآرامی‌ها و فعالیت روزانه بازار اشاره دارد. به عنوان مثال نخستین روز هفته جاری، بازار تقریبا نیمه تعطیل بود و معاملات در عمق کم و با تعداد کم انجام شد. در نتیجه هر معامله قیمت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌داد. بنابراین به نظر می‌رسد تقاضای چندانی در بازار مشاهده نمی‌شود و بازار از معاملات قوی برخوردار نیست.
اما عامل سوم نحوه مدیریت بازارساز است. به نظر می‌رسد در این شرایط بازارساز به اندازه کافی منابع در اختیار دارد و با عرضه قوی، سعی در حفظ قیمت دلار و حتی کاهش آن به کانال‌های قیمتی پایین‌تر دارد. در روزهای اخیر، رئیس کل بانک مرکزی از آزادسازی دلارهای بلوکه شده خبر داد، اما تا این لحظه به نظر نمی‌رسد این امر محقق شده باشد.
از آنجا که قیمت سکه علاوه بر قیمت اونس، از قیمت دلار نیز متاثر است، کاهش قیمت دلار بر کاهش قیمت سکه اثرگذار بوده است. مشاهده بازار نشان میدهد که قیمت سکه در روز یکشنبه با کاهش 130 هزار تومانی به 14میلیون و 800هزار تومان رسیده است.
تداوم سیاست‌های نرخ بهره و به دنبال آن تقویت شاخص دلار بار دیگر توانست حمایت ۱۷۰۰ دلاری را از بازار طلا سلب کند. بر این اساس باید گفت بازارهای جهانی از جمله طلا، بیت‌کوین و شاخص دلار متاثر از عملکرد فدرال رزرو در کاهش تورم ایالات‌متحده به حرکت در می‌آیند. به دنبال این موضوع باید به نوسانات فلز زرد در پی نوسانات شاخص دلار در ماه اخیر اشاره کرد.
مسیر فلز زرد در یک ماه اخیر
روند معاملاتی طلا بیانگر یک افت قیمتی ۱۲۰ دلاری در ماه اخیر بوده است. فلز زرد که از ۲۲ ماه اوت و با از دست دادن کانال قیمتی ۱۸۰۰ دلاری روند نزولی به خود گرفته بود، در نهایت در ۲۲ سپتامبر، پایین‌ترین سطح معاملاتی خود را در دو سال اخیر و با قیمت ۱۶۱۵ دلار در بازار به ثبت رساند. بر این اساس نخست باید عامل مهمی که سقوط بازار طلا را به دنبال داشته است، بررسی کرد و سپس به پیش‌بینی برخی از تحلیلگران در مورد روند معاملاتی این فلز گران‌بها در روزهای آتی پرداخت.
بررسی‌ها نشان میدهد که قدرت‌نمایی شاخص دلار آمریکایی در برابر سایر بازارهای جهانی عامل مهم روند نزولی بازار طلا در ماههای اخیر بوده است. شاخص دلار که در پی افزایش سیاست‌های انقباضی مبنی بر افزایش ۷۵/ ۰ درصدی نرخ بهره، در ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۲ بالاترین سطح خود را در ماه اخیر و همچنین در ۲۰ سال اخیر کسب کرده بود، به دنبال افت بی‌سابقه بازار سهام‌های آمریکا و افزایش رکود‌های عمیق‌تر در این کشور، در ۵ اکتبر روند کاهشی به خود گرفت و به زیر ۱۱۰ واحد سقوط کرد. شیب نزولی شاخص دلار، سبز‌پوشی بازار طلا را نیز به دنبال داشت.
براین اساس طلا بار دیگر حمایت ۱۷۰۰ دلاری را به دست آورد. اما در این میان همزمان با سخنرانی رئیس فدرال رزرو مبنی بر افزایش دوباره نرخ بهره تا سال ۲۰۲۳، شاخص دلار به جایگاه سابق خود بازگشت و طلا نیز مقاومت خود را در کانال مذکور از دست داد و آخرین ساعات معاملاتی خود را با قیمت ۱۶۹۳ دلار به پایان رساند.
اما سوال این است که با بازگشایی بازارهای جهانی در روز دوشنبه ۹ اکتبر، طلا، بیت‌کوین و شاخص دلار به چه سمتی حرکت خواهند کرد؟ در پاسخ به این سوال باید به پیش‌بینی برخی از تحلیلگران بازارهای جهانی اشاره کرد. آنها بر این باورند که با توجه به شرایط تورمی ایالات‌متحده و اولویت قرار دادن سیاست‌های ضد تورمی در ماههای آتی، شاخص دلار به روند صعودی خود ادامه خواهد داد.
این موضوع رکود بازار طلا را نیز به دنبال خواهد داشت. سقوط طلا به کف کانال ۱۶۰۰ دلار نیز دور از انتظار نخواهد بود. همچنین پیش‌بینی می‌شود که سرمایهگذاران با توجه به نوسانات شاخص دلار و رکود در بازار طلا، دارایی‌های خود را به بازارهای ریسکی منتقل خواهند کرد. این امر در نهایت به رشد بیت‌کوین کمک بسزایی خواهد کرد.
ذخایر ارزی چین در ماه سپتامبر ۹/ ۲۵ میلیارد دلار کاهش یافت. به گزارش بیزینس، آمارهای رسمی نشان داد که ذخایر بین‌المللی چین در ماه سپتامبر به ۰۳/ ۳ تریلیون دلار رسیده که ۹/ ۲۵ میلیارد دلار نسبت به ماه اوت کمتر است. داده‌های اداره ارز دولتی چین نشان میدهد که ذخایر در ماه اوت ۰۵۵/ ۳ تریلیون دلار و در ژانویه ۲۲/ ۳ تریلیون دلار بوده است. با احتساب طلا و سایر اقلام، ذخایر این کشور در ماه سپتامبر به ۲۲/ ۳ تریلیون دلار رسید.
اقتصاد چین به دست‌انداز رسید
همچنین یک نظرسنجی تجاری بخش خصوصی نشان داد که فعالیت خدمات چین در ماه سپتامبر برای نخستین‌‌بار در چهار ماه گذشته کاهش یافت، زیرا محدودیت‌‌های کووید-۱۹ باعث کاهش تقاضای شکننده و کاهش اعتماد تجاری شد. شاخص مدیران خرید خدمات از ۵۵ در ماه اوت به ۳/ ۴۹ کاهش یافت، زیرا اقدامات مهار کووید باعث اختلال در عرضه و تقاضا و محدود کردن سفرها شده است. یک نظرسنجی رسمی که هفته گذشته منتشر شد نیز نشان داد که فعالیت خدمات در حال کاهش است، اگرچه میزان آن اندکی بالاتر از مرز ۵۰ واحدی که رشد را از انقباض ماهانه جدا می‌کند، باقی ماند. اقتصاد چین در ماه اوت با رشد سریعتر از حد انتظار در تولید کارخانه‌ها و خرده‌‌فروشی، نشانه‌هایی از بهبود را نشان داد، اما طولانی شدن محدودیت‌‌های کووید و بدتر شدن رکود املاک، مانع از آن شد. وانگ ژ، اقتصاددان ارشد در Caixin Insight Group گفت: وضعیت همه‌‌گیری هنوز پیچیده است و تاثیر منفی کنترل‌‌های کووید بر اقتصاد همچنان آشکار است. نظرسنجی نشان داد که شرکت‌های خدماتی با تقاضای ضعیف، کاهش تولید و افزایش هزینه‌ها مقابله میکنند، اگرچه سفارش‌‌های خارجی در حال بهبود هستند. بر اساس گزارش رویترز، زیرشاخص فضای کسب‌‌وکار جدید نخستین افت در چهار ماه گذشته را در سپتامبر به ثبت رساند که از این میان، تجارت جدید صادراتی برای نخستین بار از دسامبر ۲۰۲۱ گسترش یافت. این زیرشاخص نشان داد که قیمت نهاده‌ها از ژوئن ۲۰۲۰ هر ماه افزایش یافته که عمدتا ناشی از افزایش هزینه‌های مواد خام و نیروی کار است.
اعتماد به اقتصاد در جهان به بدترین میزان یک دهه خود رسیده است. به گزارش اکونومیک، بر اساس گزارش منتشر شده، اعتماد تجاری و مصرفکننده به پایین‌ترین حد خود در ۱۰ سال اخیر رسیده است. شدیدترین کاهش در اقتصادهای نوظهور مشاهده شد و هند تنها اقتصاد بزرگی است که انتظار میرود در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ شاهد رشد قوی باشد. این گزارش حاکی از آن است که تعدادی از تصمیمات اتخاذ شده توسط دولت‌ها از جمله سیاست چین در برابر کووید صفر، واکنش ناکافی سیاست پولی به تورم و بسته‌های مالی ضعیف برنامهریزی شده مانند بریتانیا، این مشکل را تشدید کرده است. با این حال، این گزارش همچنین ادعا می‌کند که «داده‌ها هنوز آن‌قدر ضعیف نیستند که نشان دهند بانک‌های مرکزی می‌توانند با توقف افزایش نرخها، مبارزه خود را برای مقابله با تورم بالا معکوس کنند.»
در حالی که واهمه از رکود و افزایش انتظارات تورمی، تقاضای محصولات پتروشیمی را در جهان کاهش داده است، بازار داخلی همچنان پررونق است. رشد بهای ارز طی هفته گذشته به دلیل ناامیدی از نتیجه مثبت مذاکرات برجام سبب شد تا خریداران بر اثر واهمه از افزایش قیمت‌ها در هفته‌های آینده، از عرضه‌‌‌ها استقبال کنند. بیشتر قیمت‌های پایه نیز تحت تاثیر رشد آرام، اما پیوسته نرخ نیمایی ارز برای هفته جاری افزایشی اعلام شدند. در دنیا اما روند معکوسی در جریان است. کمبود گاز در اروپا و افزایش هزینه تولید موجب کاهش تولید صنایع پتروشیمی در اروپا به‌خصوص در آلمان شده است. این کشور برای دومین بار در سال‌جاری میزان برآورد تولید خود طی سال‌جاری را کاهش داد.
رونق بازار با جهش بهای ارز
صعود نرخ آزاد ارز به کانال 33هزار تومانی طی هفته گذشته سبب شد تا تقاضا در رینگ محصولات پلیمری و شیمیایی حدود 10هزار تن افزایش یابد. نگرانی از رشد بهای آزاد ارز و ناامیدی نسبت به نتایج مذاکرات برجام از عوامل پایداری رونق معاملات در هفته دوم مهرماه بودند. در شرایطی که بازار جهانی مواد اولیه و محصولات پتروشیمی با کاهش محسوس تقاضا متاثر از احتمال بروز رکود اقتصادی در غرب و شرق دنیا مواجه است، رینگ مواد اولیه پتروشیمی در بازار فیزیکی بورسکالای ایران همچنان پررونق است. طی هفته گذشته، تالار اصلی بورس‌کالا میزبان عرضه بیش از 86هزار تن مواد اولیه پلیمری بود که با استقبال خوب صنایع تکمیلی مواجه شد. تقاضا برای این محصولات در هفته دوم مهرماه حدود 140هزار تن بود که 15هزار تن بیشتر از هفته آغازین مهرماه است.
برتری تقاضا نسبت به عرضه نیز موجب شد بیش از 90درصد عرضه‌‌‌ها معامله شوند. این نسبت بعد از هفته پایانی خردادماه بیشترین حجم معامله را در سال‌جاری به خود اختصاص داده است. در شرایطی که واهمه از رکود از رونق بازارهای جهانی کاسته است، سیگنال مثبت ارزی و افزایش انتظارات تورمی از دلایل استقبال بازار داخلی است. سیگنالهای ارزی از عوامل مهمی هستند که جهت معاملات بازار پتروشیمی را تعیین میکنند. در حالی که رشد آرام بهای نیمایی ارز ادامه دارد، قطع امید از احیای برجام موجب وارد شدن شوک به بازار و جهش قیمتی آن به کانال 33هزار تومانی در هفته گذشته شد. در نهایت بهای آزاد ارز پس از فتح قله 33هزار و 250تومانی، پس از انتشار چندباره خبر آزاد شدن منابع ارزی ایران از کره روند کاهشی را در پیش گرفت. این ارز روز گذشته نیز در بازار آزاد در کانال 32هزار و 400تومانی معامله شد.
افزایش نرخ‌های پایه متاثر از رشد نرخ نیمایی
در حالی قیمت‌های پایه برای هفته منتهی به 22مهرماه اعلام شدند که دامنه تغییرات به‌جز برای چند گرید عموما در محدوده یک‌درصد بود. دفتر توسعه صنایع تکمیلی، یکشنبه گذشته قیمت‌های پایه محصولات زیرمجموعه پلیمری و شیمیایی برای عرضه در رینگ فیزیکی بورسکالای ایران را به نحوی اعلام کرد که بیش از نیمی از محصولات با رشد قیمت جزئی مواجه شدند. بهای نیمایی ارز با صعود آرام اما پیوسته، در حال رشد و شکستن رکوردهای قبلی است. میانگین هفتگی نرخ نیمایی ارز که قیمت‌های روز گذشته متاثر از آن اعلام شدند نیز با 132تومان افزایش نسبت به هفته دوم مهرماه به 27هزار و 45تومان رسید. در قیمت‌های جدید پلی‌پروپیلن‌‌‌های شیمیایی بالاترین افزایش را به نام خود ثبت کردند و بیش از هزار تومان افزایش قیمت داشتند. در مقابل، در گروه کاهشی‌‌‌ها، پی‌‌‌وی‌‌‌سی‌‌‌ها تا 76/ 0درصد افت قیمت داشته و نسبت به هفته گذشته بین 170 تا 190تومان کمتر قیمت‌گذاری شدند.
کاهش تولید سالانه آلمان
انجمن صنایع شیمیایی آلمان پیش‌بینی تولید سالانه خود را دوباره به دلیل تحولات خیره‌کننده در بازار گاز و برق کاهش داد و پیش‌بینی کرد که تولید مواد شیمیایی به‌استثنای داروها در سال 2022 حدود 8درصد کاهش مییابد. به گزارش «نیپنا»، پیش‌بینی پیشین انجمن صنایع شیمیایی آلمان در ماه ژوئیه از کاهش 4درصدی تولید حکایت داشت، این در حالی است که در ابتدای سال این انجمن افزایش 5/ 1درصدی تولید را پیش‌بینی کرده بود. انجمن صنایع شیمیایی آلمان برآورد می‌کند که تولید مواد شیمیایی از جمله داروها در این کشور اروپایی طی سال ۲۰۲۲ میلادی 5/ 5درصد کاهش مییابد. براساس اعلام این انجمن، درباره اینکه آیا سهمیه‌‌‌بندی گاز طبیعی طی زمستان امسال در آلمان ضروری خواهد بود یا خیر، تردید وجود دارد. در این بیانیه آمده است که آمادگی برای کمبود گاز بسیار جدی بوده، چشمانداز تجاری برای ماههای آینده مبهم و ترس از رکود اقتصادی بالاست که یکی از نتایج آن میتواند تعطیلی کارخانه‌‌‌های تولید مواد شیمیایی باشد.
تولید صنایع شیمیایی آلمان در سه‌ماه دوم امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته 2/ 8درصد و نسبت به سه‌ماه پیش از آن 2/ 5درصد کاهش یافته است. آلمان تنها کشوری نیست که کاهش تولید را تجربه کرده است؛ افزایش تنش بین روسیه و اتحادیه اروپا که به کمبود گاز طبیعی در این ناحیه منجر شده، هزینه تولید را در تمام بخش‌‌‌ها افزایش داده است. همچنین انتظارات تورمی افزایش یافته و واهمه از رکود دور از انتظار نیست که سبب کاهش تقاضا برای محصولات پتروشیمی شده است. از طرفی افزایش هزینه اولیه تولید قیمت‌ها را بالا نگه داشته است. همچنین گذر از فصل گرم به سرد سال به‌طور سنتی تغییراتی در تقاضای محصولات پتروشیمی به وجود خواهد آورد. برای مثال در زیرگروه محصولات شیمیایی، با تغییرات فصلی آب‌وهوا تقاضا برای محصولاتی که در بخش کشاورزی کاربرد دارند تغییر خواهد کرد. همچنین با خنک‌شدن هوا تقاضا برای پت‌‌‌های بطری کاهش خواهد یافت.
بررسی معاملات خرد سهام در در هفته منتهی به ۱۵ مهر ماه نشان میدهد بالغ بر ۴۰ درصد از ارزش این معاملات در گروه «سرمایه‌گذاری‌ها»، «بیمه و صندوق بازنشستگی به جز تامین اجتماعی»، «محصولات شیمیایی»، «فعالیت‌های کمکی به نمادهای مالی واسط» و «فلزات اساسی» به ثبت رسیده است.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از فرابورس ایران، مجموع ارزش معاملات فرابورس در هفته‌ای که گذشت با رشدی ۱۰ درصدی به ۱۶۳ هزار و ۱۸۸ میلیارد تومان رسید. در پنج روز معاملاتی این هفته ۱۲.۹۶ میلیارد برگه انواع دارایی مالی در فرابورس داد و ستد شد که افزایشی ۱۱ درصدی را نسبت به هفته قبل از آن نشان می‌داد.
نگاهی به آمار گزارش هفتگی فرابورس نشان میدهد در هفته گذشته ۲.۵ میلیارد برگه سهم در بازار اول فرابورس معامله شد و ارزش معاملات در این بازار با رشدی ۴۰ درصدی به یک هزار و ۷ میلیارد تومان رسید. در بازار دوم معامله‌گران بازار سهام ۲.۶ میلیارد برگه سهم به ارزش یک هزار و ۳۱ میلیارد تومان را داد و ستد کردند که رشدی ۵۴ درصدی نسبت به هفته قبل را نشان می‌داد.
در هفته منتهی به ۱۵ مهر ماه، حجم و ارزش معاملات بازار پایه هر دو با افت روبرو بود و به دنبال معامله ۲.۲ میلیارد برگه سهم ارزش معاملات این بازار به یک هزار و ۱۱۳ میلیارد تومان رسید.
طی هفته‌ای که گذشت شاخص کل فرابورس افتی ۲.۴ درصدی را تجربه کرده و روی ۱۷ هزار و ۹۱۹ واحد قرار گرفت.
همچنین در این مدت ارزش معاملات بازار ابزارهای نوین مالی نیز با رشدی ۱۰ درصدی همراه بوده و به ۱۶۰ هزار میلیارد تومان رسید. در این بازار، ارزش معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله با رشدی ۴۸ درصدی به ۴ هزار و ۴۵۳ میلیارد تومان رسید. در پنج روز معاملاتی هفته گذشته، ۱.۷ میلیارد برگه مالی اسلامی مورد دادوستد قرار گرفت و ارزش معاملات به ۱۵۵ هزار و ۵۲۰ میلیارد تومان رسید.
طبق آمارها، در هفته منتهی به ۱۵ مهر ۶۰۰ هزار ورقه گواهی تسهیلات مسکن در فرابورس مبادله شد و ارزش معاملات با ۵ درصد رشد نسبت به هفته قبل به ۶۲ میلیارد تومان رسید.
در پایان شش ماه ابتدایی سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل ثبت نام در سامانه سجام با رشد ۱۱۰ درصد مواجه شد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، آمارهای نشان می دهد که از ابتدای سال جاری تا پایان شهریور ماه یک میلیون و ۸۱۵ هزار و ۲۵۲ سهامدار در سامانه سجام ثبت نام کرده اند که در مقایسه با دوره ۶ ماهه سال قبل که ۸۶۶ هزار و ۹۳۴ سهامدار در این سامانه ثبت نام کرده بودند، شاهد افزایش ۱۱۰ درصدی هستیم.
افزایش ۲۳ درصدی احراز هویت
در شش ماه نخست امسال، یک میلیون و ۳۰۷ هزار و ۶۸۴ احزار هویت توسط سرمایه گذاران در سامانه جامع اطلاعات مشتریان «سجام» به ثبت رسیده که نسبت به دوره مشابه سال قبل که یک میلیون و ۶۰ هزار و ۹۲۸ احزار هویت صورت گرفته بود با بیش از ۲۴۶ هزار افزایش در تعداد سهامداران، رشد ۲۳ درصدی را رقم زده است.
سامانه سجام چیست؟
سجام یک سامانه زیر ساختی برای شناسایی مشتریان جهت ورود به باشگاه بزرگ بازار سرمایه ایران است که تمام فعالان این بازار اعم از سرمایهگذاران، مشتریان و مدیران نهادها در این سامانه، فقط یک بار برای همیشه اطلاعات خود را در آن ثبت خواهند کرد و پس از احراز هویت حضوری و غیر حضوری قادر به دریافت خدمات مبتنی بر داده های تایید شده خواهند بود.
بر اساس این گزارش، از طریق این سامانه اطلاعات هویتی، شماره حساب، شماره موبایل، آدرس الکترونیکی و اقامت دایمی فرد ثبت می‌شود و از آن به بعد هیچ نهاد مالی نیازی به دریافت مجدد اطلاعات آن سهامدار را ندارد.
سهامداران می‌توانند با مراجعه به سایت www.sejam.ir ثبت نام و احراز هویت سجام را به صورت الکترونیکی انجام دهند.
به گزارش سایت طلا، عده ای از سکه بازان می گفتند در صورتی که قیمت سکه مرز مقاومتی ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان را از دست بدهد این امر احتمالا موجب قدرت گرفتن معامله گران کاهشی و تضعیف افزایشی ها خواهد شد.
قیمت دلار بعد از صعود به قله تاریخی خود در ۱۱ مهر ماه تشنج کرد و در معاملات چند روز گذشته کاهش یافت.
زیان در بازار سکه
سکه بازان هم که تحت هیجان افزایش قیمت دلار دست به خرید زده بودند حال با عقب نشینی قیمت دلار در تهران زیان کردند.
کاهش ۵۰۰ هزار تومانی قیمت سکه
قیمت سکه اواسط هفته گذشته تا سطح ۱۵ میلیون ۴۰۰ هزار تومان بالا رفت اما روز گذشته به یک قدمی مرز مقاومتی ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسید. به عبارت دیگر در چند روز اخیر قیمت سکه تقریبا بیش از ۵۰۰ هزار تومان کاهش را تجربه کرده است.
کاهش یک هزار تومانی قیمت دلار
البته با فرض دلار در قله تاریخی ۳۳ هزار و ۵۰۰ تومان، اسکناس آمریکایی هم تقریبا ۱هزار تومان ارزان تر از روز ۱۱ مهر ماه به فروش می رسد.
چرا قیمت دلار پایین آمد؟
تحلیلگران فنی معتقدند یکی از دلایل کاهش قیمت دلار در روزهای اخیر ناشی از کاهش تقاضا و قفل شدن بازار به واسطه حوادث اخیر (تجمعات در بازار و…) برای دلار بوده است
برگشت قیمت سکه به سطح حساس
این دسته از فعالان بازار باور دارند در شرایط کنونی فلز گران بهای داخلی به سطح حساسی برگشته است. به عقیده آنها در صورتی که تشنج نرخ دلار ادامه یابد این امر ممکن لست موجب عقبگرد سکه شود.
پیش بینی سکه بازان از قیمت سکه
عده ای از سکه بازان می گفتند در صورتی که قیمت سکه مرز مقاومتی ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان را از دست بدهد این امر احتمالا موجب قدرت گرفتن معامله گران کاهشی و تضعیف افزایشی ها خواهد شد و ممکن است سکه به سمت نیمه کانال ۱۴ میلیون تومان حرکت کند.
با این حال اگر مرز ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان مورد حمایت سکه بازان قرار بگیرد و سکه بالای محدوده یاد شده باقی بماند احتمال ورود مجدد سکه به کانال ۱۵ میلیون تومان هم وجود خواهد داشت.
دانش سرمایه ارکا برای همراهان خود اخبار های بازار سرمایه را به صورت رایگان ارائه میدهد. مطالب بیشتر
بدون دیدگاه