اخبارهای بورس 1400.10.11

رئیس سازمان بورس چهارشنبه شب به صداوسیما رفت و در برنامه تهران۲۰ به سوالاتی درخصوص وضعیت بازار سهام پاسخ داد. مجید عشقی در این برنامه با وجود ارائه تحلیل‌‌‌‌‌‌های درست از وضعیت به‌وجود آمده در بازار سهام اما به تکرار وعده‌‌‌‌‌‌‌هایی پرداخت که در دو‌ماه و نیم گذشته که سکان بازار سرمایه را در دست گرفته، به دفعات از آنها سخن گفته اما تاکنون اقدامی عملی درخصوص این وعده‌‌‌‌‌‌ها مشاهده نشده است. یکی از این وعده‌‌‌‌‌‌ها را می‌توان مشکل دامنه‌نوسان عنوان کرد که با وجود اذعان رئیس سازمان بورس به ناکارآیی این محدودیت و نقش مهم آن در ایجاد وضعیت فعلی بازار سهام اما فراهم‌نبودن زیرساخت‌ها همچنان به‌عنوان بهانه‌‌‌‌‌‌ای برای عملیاتی‌نشدن طرح حذف یا افزایش دامنه‌نوسان مطرح می‌شود و برنامه‌‌‌‌‌‌ای نیز برای پیشبرد این پیش‌‌‌‌‌‌نیازها دیده نمی‌شود.
وعده‏‏‏‏‏‌های رئیس برای احیای بورس
به هر روی رئیس سازمان بورس در این برنامه زنده تلویزیونی با بیان اینکه بازار سرمایه همواره فراز و نشیب‌‌‌‌‌‌های مختلفی را پشت‌سر گذاشته است، گفت: سال گذشته سهامداران شاهد یکی از بدترین نوسانات این بازار بودند. در بازار دارایی‌ها مخصوصا دارایی‌های مالی، به‌دنبال صعودهای خیلی شدید، سقوط پردامنه‌‌‌‌‌‌ای نیز رخ می‌دهد. سال گذشته در مدت ۵‌ماه قیمت بسیاری از سهام چندین‌برابر شد؛ به‌طوری که شاخص‌کل به‌عنوان میانگین رشد قیمت‌ها در بورس، از حدود ۵۰۰ هزار واحد به بیش از دو میلیون واحد رسید. مشخص است زمانی که اقتصاد واقعی ما چنین رشدی را تجربه نکرده، این رشد قیمتی متناسب با رشد سودآوری شرکت‌های بورسی نبود. سیل پولی که به سمت بازار آمد، باعث شد تا صرفا با رشد خرید و فروش‌ها، قیمت سهام نیز افزایش پیدا کنند؛ به‌تبع آن نیز سقوط بعدی رقم خورد. مردم زمانی وارد این بازار شدند که قیمت‌ها رشد کرده بود و از این‌رو بخشی از سهامداران با زیان مواجه شدند.

  شفافیت در بازار سهام
مجید عشقی ادامه داد: یکی از مباحث اصلی که در دو‌ماه گذشته به‌دنبال اجرایی‌کردن آن بوده و هستیم، افزایش شفافیت بازار سهام است؛ به این معنی که از حقوق صاحبان سهام و حقوق سهامداران محافظت شود و اطلاعات را به‌درستی در بازار سهام منتشر کنیم. در حال‌حاضر از منظر انتشار اطلاعات در وضعیت خوبی به‌سر می‌‌‌‌‌‌بریم. بالغ بر ۹۹‌درصد شرکت‌ها اطلاعات خود را به‌موقع منتشر می‌‌‌‌‌‌کنند اما به‌دنبال افزایش کیفیت اطلاعات مالی منتشره نیز هستیم تا بنگاه‌‌‌‌‌‌ها اطلاعات تفسیری که موردنیاز سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران است را به‌موقع در اختیار فعالان بازار سهام قرار دهند. وی ادامه داد: موضوع دیگر آن که لازم است تصمیم‌گیری‌‌‌‌‌‌ها برای صنایع بورسی، کاملا شفاف و منطقی باشد. در حال پیگیری این مهم در تعامل با صنایع مختلف هستیم. میز صنایع برای صنایع عمده بورس به‌صورت مستمر تشکیل می‌شود. مشکلات صنایع را در این نشست‌‌‌‌‌‌ها بررسی و از طریق مراجع مختلف به پیگیری آنها می‌‌‌‌‌‌پردازیم. رفع این مشکلات در نهایت به ثبات فعالیت آنها و رشد سودآوری شرکت‌ها منجر خواهد شد. رئیس سازمان بورس در ادامه به تشریح وضعیت نظارت بر بازار پرداخت و گفت: تلاش می‌شود فعالیت نظارت بر بازار سهام را کاملا شفاف کنیم. اعتراضات زیادی درخصوص رفتار ناظر در بازار شنیده می‌شود. بخش عمده این اعتراضات مربوط به عدم‌شفافیت رویه‌‌‌‌‌‌های نظارت است، از این‌رو برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی برای افشای این رویه‌‌‌‌‌‌ها از طریق کلیپ‌‌‌‌‌‌های آموزشی داریم، ضمن آنکه برخی ریزساختارها همانند ایجاد وقفه معاملاتی برای سهامی که با نوسان بیش از ۲۰‌درصدی مواجه می‌‌‌‌‌‌شدند، با توجه به اینکه تاثیری مثبتی بر وضعیت بازار نداشتند، حذف شد.

  وضعیت دامنه‌نوسان در معاملات
عشقی تصریح کرد سازمان بورس در حال کار بر روی نقدهای کارشناسانه‌‌‌‌‌‌ای همچون وضعیت دامنه‌نوسان است تا هم قیمت سهام در مدت کوتاهی بتواند به تعادل برسد و هم نقدشوندگی بازار سرمایه افزایش یابد و سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران با خیال راحت‌‌‌‌‌‌تری به فعالیت در این بازار بپردازند.  وی در پاسخ به این سوال که چه زمانی بازار از وضعیت فعلی ضرردهی به سهامداران خارج خواهد شد، عنوان کرد: ماهیت بازارهای مالی بحث ریسک است. نمی‌توان گفت یک بازار به صورت دائم و در چه زمانی رشد خواهد کرد.  قیمت‌های بازار حاصل عرضه و تقاضای سهام است. تمامی متغیر‌هایی که در اقتصاد کلان کشور رخ می‌دهد همچون جابه‌‌‌‌‌‌جایی قیمت‌های جهانی، نرخ دلار، فروش شرکت‌ها، انجام برخی پروژه‌‌‌‌‌‌ها از سوی شرکت‌های بورسی و هزاران عامل و مولفه دیگر در روند سودآوری بنگاه‌های اقتصادی اثرگذار بوده و می‌توانند قیمت سهام را تغییر دهند، اما اتفاقی که در حال‌حاضر شاهد آن هستیم این است که بازار به محدوده‌‌‌‌‌‌ای رسیده که قیمت‌های ذاتی سهام از قیمت‌های فعلی عموما بالاتر است اما زمان می‌برد تا قیمت‌ها متناسب با سودآوری شرکت‌ها رشد کند. انتظار از رشد قیمت سهام باید متناسب با اقتصاد واقعی کشور باشد. وی اضافه کرد: در بازار سرمایه، سازمان بورس تنها یک ناظر است و کنشگر بازار نیست تا با خرید و فروش سهام، وضعیت قیمت‌ها را تغییر دهد، یعنی سازمان بورس در موضوع قیمت‌های سهام دخالتی نمی‌‌‌‌‌‌کند و تنها در نقش یک ناظر تلاش می‌‌‌‌‌‌کند تا فعالان این بازار، به راحتی در این بازار فعالیت کنند. مجری برنامه تهران۲۰ با بیان این مطلب که سازمان بورس می‌تواند با سیاست‌های اتخاذی همچون مدیریت دامنه‌نوسان، حجم مبنا و غیره سمت و سوی بازار را به سمت بهره‌‌‌‌‌‌وری و کارآیی رهنمود کند یا برعکس آن، این سوال را مطرح کرد که برخی تحلیل‌‌‌‌‌‌ها درخصوص وضعیت ۱۶‌ماه اخیر بورس تهران این است که سیاست‌های در‌پیش‌گرفته به گونه‌‌‌‌‌‌ای بود که این بحران را ایجاد کرد. با این اوصاف شما نمی‌توانید پیش‌‌‌‌‌‌بینی کنید که چه زمانی وضعیت باثباتی به بازار سرمایه بازمی‌‌‌‌‌‌گردد؟ به‌عنوان مثال در اسفندماه با انتشار صورت‌های مالی شرکت‌ها برآورد می‌‌‌‌‌‌کنید که شرایط بهبود یابد؟رئیس سازمان بورس در این‌خصوص عنوان کرد: قطعا این اتفاق می‌‌‌‌‌‌افتد. بحث سودآوری شرکت‌های بورس در شرایط مناسبی قرار دارد و حتی گزارش عملکرد بنگاه‌های بورسی در ۹‌ماه نخست سال که اواخر این‌ماه منتشر می‌شود، بر تصمیمات سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران اثرگذار خواهد بود. با این حال برخی ابهامات کلی همچون مباحث مربوط به بودجه۱۴۰۱ وجود دارد که بر وضعیت بازار اثر می‌‌‌‌‌‌گذارد. مجری درخصوص وعده‌‌‌‌‌‌های مطرح‌شده از سوی کاندیداهای ریاست‌‌‌‌‌‌جمهوری دولت سیزدهم، این پرسش را مطرح کرد که آیا جویای برنامه‌‌‌‌‌‌ها و طرح‌‌‌‌‌‌های آنها برای بهبود شرایط بازار سرمایه شده‌‌‌‌‌‌اید؟ عشقی اظهار کرد: وضعیتی که در حال‌حاضر مشاهده می‌‌‌‌‌‌کنیم، تقریبا در سال‌جاری نوساناتی را شاهد بودیم اما اتفاق خاصی نیفتاده است. در ابتدای سال‌جاری شاخص‌کل از محدوده یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار واحد کار خود را آغاز کرد و در حال‌حاضر به یک‌میلیون و ۴۰۰هزار واحد رسیده است. هرچند یک نوسان ۱۰-۲۰‌درصدی را در این مدت شاهد بودیم اما اتفاق اصلی، صعود و سقوط رخ داده در سال ۹۹ بود، از این‌رو می‌توان گفت روند رو به رشد قیمت‌ها آغاز شده و قطعا به زمان نیاز است. بازار در یک یا دو‌ماه اخیر به این روز نیفتاده که یکی دو هفته‌‌‌‌‌‌ای وضعیت آن درست ‌‌‌‌‌‌شود. انتظار داریم با توجه به سودآوری شرکت‌ها تا ۵-۶‌ماه آینده روند باثباتی را در قیمت سهام داشته باشیم. قاعده بازار این است که حتما باید وضعیت سودآوری شرکت‌ها بهبود یابد و بر مبنای آن رونق به بازار سهام بازگردد. وی ادامه داد: در این میان باید برخی ابزارها نیز برای بورس و سهامداران آن فراهم شود. یکی از آنها، ایجاد ابزار‌هایی برای فراهم‌کردن روش‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاری غیرمستقیم برای سهامداران است. این ابزارها می‌تواند کمک کند تا پول‌های جدیدی وارد بازار سرمایه شود، ضمن آنکه یکی از طرح‌‌‌‌‌‌های خیلی خوبی که اکنون در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است، بحث مالیات بر عایدی سرمایه است که بر سوداگری‌‌‌‌‌‌ها مالیات بسته شد تا پول به سمت بازار سرمایه هدایت شود.

وی در پاسخ به این سوال که برخی به سیاست فروش اوراق در بورس و همچنین وضعیت نرخ بهره بین بانکی انتقاد دارند و پیشنهادهای عملیاتی شما برای کمک سایر بازارها به بازار سهام چیست، گفت: یکی از نقش‌‌‌‌‌‌‌هایی که ما در بازار سرمایه داریم، کنترل‌کردن همین مولفه‌‌‌‌‌‌ها است. تلاش کردیم تا کانال‌‌‌‌‌‌های ارتباطی اثرگذار بر متغیرهای اثرگذار بر بازار سهام را شناسایی کرده و به آنها ورود کنیم تا مانع از اثرگذاری منفی آنها بر بورس شویم.

به‌عنوان مثال درخصوص اوراق، در کمیته‌‌‌‌‌‌‌هایی که در این‌خصوص تصمیم‌گیری می‌‌‌‌‌‌کنند حضوری فعال داریم اما واقعیت این است که اوراقی که امسال در بازار سرمایه به فروش رسیده به مراتب کمتر از پولی بوده که به بازار از طریق بازپرداخت اوراق سال‌های گذشته تزریق شده است. امسال حدود ۱۵‌هزار میلیارد تومان از طریق اوراق، پول وارد بازار سرمایه شده است.

عشقی اضافه کرد: درخصوص نرخ بهره برای اولین‌بار با بانک مرکزی کمیته مشترک همکاری ایجاد کردیم که مسائل مشترک بین بازار پول و بازار سرمایه را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. دو بند مصوبه حمایتی که در ستاد اقتصادی دولت تصویب شد نیز درخصوص کنترل نرخ بهره بین بانکی و عدم‌خروج مانع از بازار سهام بود که این نرخ در سطوحی منطقی مدیریت شود.

وی درخصوص میزان اثرگذاری نرخ بهره بین بانکی بر بازار سهام گفت: این دو ظرف‌‌‌‌‌‌های مرتبط با یکدیگر هستند که اثر مستقیمی بر روند هم نمی‌‌‌‌‌‌گذارند اما نرخ بهره بین‌‌‌‌‌‌بانکی اثری غیرمستقیم بر گردش وجوه در سیستم بانکی دارد که بر فعالیت صندوق‌ها و تامین‌مالی دولت اثر می‌‌‌‌‌‌گذارد.

رئیس سازمان بورس به موضوع زیان سهامدارانی که سال گذشته در طرح دولت برای واگذاری سهام دولتی در قالب ETF شرکت کرده بودند، وارد شد و در این‌خصوص گفت: واگذاری این سهام به‌ویژه در صندوق پالایشی یکم زمانی واقع‌شد که در اوج قیمت‌ها در تالار شیشه‌‌‌‌‌‌ای قرار داشتیم و با وجود اعمال تخفیف ۳۰‌درصدی برای خریداران این صندوق اما در حال‌حاضر ۲۰ الی ۳۰‌درصد پایین‌تر از ارزش ذاتی خود معامله می‌شود. راهکار این است که حتما برای این صندوق‌ها بازارگردان داشته باشیم. در حال رایزنی برای تامین منابعی جهت آغاز بازارگردانی هستیم تا حداقل صندوق پالایشی یکم تا پایان امسال به قیمت ذاتی خود نزدیک شود.

عشقی درخصوص وضعیت واریز پول وعده داده‌شده به صندوق تثبیت بازار سرمایه عنوان کرد: در حال‌حاضر بخشی از کارمزدهای ارکان بازار و نهادهای مالی همچون کارگزاران به صندوق تثبیت وارد شده تا به حمایت از بازار اختصاص یابد. در حال مذاکره برای واریز مابقی مبالغ وعده داده‌شده سال گذشته برای واریز به صندوق تثبیت هستیم. صندوق تثبیت برای مواقع بحرانی است؛ به‌همین خاطر دولت نیز بندی را در لایحه بودجه۱۴۰۱ به‌منظور حمایت از بازار سرمایه آورده است. در عین حال ۵۰۰ میلیون دلار باید از طریق صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت تزریق می‌شد که اکنون ۱۰۰میلیون دلار آن واریز شده است و مابقی هم به‌طور مکرر در هر‌ماه واریز خواهد شد.

شروع توفانی معاملات بورسی در اولین روز زمستان گرچه شاخص کل بازار سرمایه را پس از کش و قوس فراوان به کانال یک‌میلیون و ۴۰۰‌هزار واحد رساند اما این روند چندان تداوم نیافت و در ادامه معاملات، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران نیز کمی از این مرز عقب نشست. به این ترتیب الاکلنگ دماسنج تالار شیشه‌‌‌ای حول مرز مهم و روانی ۴/ ۱ میلیون واحد همچنان ادامه دارد تا پرونده اما و اگرهای بورس‌بازان در هفته جاری باز بماند.
 در این میان تحلیلگران معتقدند بورس تا رسیدن به وضعیت تعادلی و ثبات در این شرایط فاصله بسیاری دارد. با این اوصاف برخی می‌‌‌گویند وضعیت سهام کوچک می‌تواند امیدوارکننده‌تر از وضعیت لیدرهای بازار باشد، اما سایه ابهامات چندوجهی بر سر بازار سرمایه سنگینی می‌کند. به گفته کارشناسان بورسی مهم‌ترین متغیرهای اثرگذار بر این بازار بحث بودجه و برجام است که می‌تواند سرنوشت معاملات را وارد فاز دیگری کند. با این‌که خبر تصویب ‌‌‌بسته ۱۰‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندی ستاد هماهنگی اقتصادی دولت در حمایت از بازار سرمایه از سوی وزیر اقتصاد اندکی از نگرانی‌های فعالان بورسی کاسته است اما اظهارات ضدونقیض و عدم‌شفافیت در اعمال برخی سیاستگذاری‌ها گزینه مطلوبی روی میز سرمایه‌گذاران نمی‌گذارد. با توجه به اثرگذاری متغیرها  بر بازار سرمایه به نظر می‌رسد حرکت بازار بر ریل نوسان ادامه یابد.

  ابهامات این هفته بازار سهام
مصطفی محبی‌‌‌مجد، کارشناس بازار سرمایه: سایه تردید همچنان بر سر بازار وجود دارد و به همین دلیل بازار با وجود خبرهای خوبی که به آن مخابره می‌شود ممکن است یکی، دو روز واکنش مثبت نشان دهد، این در حالی است که مجددا در اولین فرصت کفه عرضه‌‌‌ها نسبت به تقاضا سنگینی می‌کند. از این رو ممکن است باز هم با ریزش مجدد قیمت سهام مواجه شویم. در شرایط فعلی، نگاه بازار به لایحه بودجه سال آینده است و اثر مهمی بر روی بازار خواهد داشت. لایحه بودجه در مجلس شورای اسلامی به تصویب نرسیده است و باید منتظر نتیجه بررسی‌‌‌های نمایندگان و آنچه نهایتا به عنوان قانون بودجه قابلیت اجرایی پیدا می‌کند، بود.

اکنون صنایع و شرکت‌های بورسی بیش از هر زمان دیگری تحت‌‌‌تاثیر بودجه قرار دارند و آنچه به تصویب می‌‌‌رسد، بسیار مهم خواهد بود. از این رو یکی از دلایل تردید‌‌‌های سرمایه‌گذاران برای ورود به بورس همین موضوع است. واقعیت این است که تا زمانی که بودجه به تصویب مجلس نرسد و جزئیات آن مشخص نشود، سایه این تردید بر سر بازار وجود خواهد داشت و سهامداران با احتیاط بیشتری دست به معامله می‌‌‌زنند. از سوی دیگر کسانی که قصد دارند سرمایه جدید وارد بازار کنند فعلا دست نگه‌‌‌ داشته‌‌‌اند تا تکلیف این موضوع مشخص شود. البته ابهاماتی که ابتدا وجود داشت تاحدی برطرف شده است و برخی از اشکالاتی که در لایحه بودجه وجود داشت، با بسته حمایتی دولت رفع شد اما همچنان باید منتظر تصویب لایحه در مجلس و تصویب نهایی آن در شورای نگهبان بود.

موضوع دیگری که این هفته بازار را تحت‌‌‌تاثیر خود قرار می‌دهد مساله پیش‌‌‌نویس طرح اصلاح قانون بازار سرمایه است که آخر هفته گذشته منتشر شد و در دسترس اهالی بازار و سهامداران قرار گرفت. این طرح بندهایی دارد که با مخالفت و واکنش منفی سهامداران مواجه شده و ممکن است اثر منفی خود را در این هفته بر روی بازار بگذارد. بسیاری از کارشناسان و سهامداران نسبت به برخی از بندهای این طرح انتقادات جدی داشتند و انتظار دارند نمایندگان مجلس دراین‌باره راهکاری بیندیشند. باید به این نکته نیز اشاره کرد که نمایندگان قبل از تهیه این پیش‌‌‌نویس اعلام کرده بودند که از نظرات کارشناسان استفاده می‌کنند اما با پیش‌‌‌نویسی که اکنون منتشر شده به نظر می‌رسد توجه چندانی به نظرات کارشناسانه نشده است.

بحث مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌ای نیز یکی دیگر از مواردی است که در ماه‌‌‌های اخیر برای بازار مهم بود و اهالی بازار آن را با حساسیت دنبال می‌کنند. با این حال نتیجه مذاکرات هسته‌ای همچنان در ابهام است و نمی‌توان در مورد خروجی نشست‌ها پیش‌بینی دقیقی انجام داد. این هفته نیز نتیجه ملموسی از مذاکرات حاصل نشد و باید منتظر جلسات بعدی گفت‌‌‌‌‌‌وگوها بود. فعلا با توجه به شرایط سیاسی-اقتصادی که بر کشور حاکم است این هفته نیز بازار سرمایه مانند هفته قبل فراز و فرود عمیقی نخواهد داشت و در همین محدوده درجا خواهد زد.

  حرکت رو به جلوی سهام کوچک
حامد مددی، کارشناس بازار سرمایه: درهفته گذشته به دلیل جو منفی حاکم بر بازار سرمایه و فشار فروش از سوی حقیقی‌ها در هفته‌های قبل از آن، سیاست‌های حمایتی در دستور کار قرار گرفت، ازاین‌رو بازار اوایل هفته را مثبت و روبه جلو آغاز کرد. این در حالی است که رفته‌رفته و در روزهای بعد شاهد افت معاملات بودیم. با توجه به اتفاقات اخیر به نظر می‌رسد روند مسدودسازی کدها و دخالت‌های نهاد ناظرکاهش یابد. اهمیت این موضوع از آنجاست که تداوم آن می‌تواند ورود پول حقیقی بیشتری را به بازار رقم بزند. همان‌طور که در هفته قبل مشاهده کردیم سهام کوچک نسبت به سهام بزرگ از شرایط بهتری برخوردارند و معاملات خوبی را در این زمینه شاهد بودیم. بررسی دادوستدهای روزهای قبل نشان می‌دهد روند تعادلی شاخص همزمان با بهبود معاملات سهام کوچک می‌تواند ادامه‌دار باشد. برهمین اساس اگر تغییرات خاصی در سیاستگذاری‌های بازار سهام رخ ندهد در هفته جاری دلیلی برای توقف و ریزش قیمت سهام وجود نخواهد داشت. بهبود معاملات نمادهای کوچک در حالی که وضعیت نمادهای بزرگ همچنان با ابهاماتی مواجه است سیگنالی است از بازگشت آهسته بازار به مدار تعادلی. این موضوع نشان‌دهنده حرکت نقدینگی پارک شده به سمت بازار سرمایه است که در عین حال از جلب اعتماد نسبی سرمایه‌گذار نیز حکایت می‌کند. سهام کوچک راه خود را از لیدرهای بازار جدا کرده‌اند. تداوم این روند در این مقطع می‌تواند سیگنال مثبتی برای بورس‌بازان باشد.

  احتمال سفته‌بازی سهام کوچک
مهدی افنانی، کارشناس بازار سرمایه: وضعیت بازار در هفته گذشته نشان می‌دهد سیاستگذار به دنبال مدیریت معاملات است. در همین راستا به نظر می‌رسد سهام بزرگ بر سطح مثبت‌یک نگه داشته شوند. گرچه این ترفند در گذشته نیز تکرار شده است اما در دراز مدت نمی‌تواند التهابات فعلی را کاهش دهد. واقعیت این است که در صورت تداوم این وضعیت شاهد سفته‌بازی در سهام کوچک خواهیم بود و اتفاقات تلخ گذشته تکرار خواهد شد. در حال حاضر یکی از مشکلات مهمی که بازار با آن دست و پنجه نرم می‌کند، موضوع عملیات دستکاری و دخالت در قیمت‌گذاری سهام است. انحصارگرایی در زمینه قیمت‌گذاری سهام، تبعات منفی برای بازار به وجود خواهد آورد و دادوستدها تحت‌تاثیر آن سمت‌وسویی منفی به خود می‌گیرد. با این حال سیاستگذار بر اجرای برخی دستورالعمل‌ها پافشاری می‌کند و مانع جریان متعادل معاملات می‌شود. شواهد نشان می‌دهد بازار در روزهای آینده با مقاومت‌هایی مواجه شود. رسیدن شاخص به کانال یک میلیون و ۷۰۰‌هزار واحد که برخی مسوولان در مورد آن اظهاراتی را عنوان کرده‌اند پروسه‌ای سخت و زمانبر است و به نظر می‌رسد شاخص تا رسیدن به این محدوده چند بار با اصلاح و ریزش مواجه شود. گرچه ممکن است در این بین شاخص برای رسیدن به کانال یک‌میلیون و ۵۰۰‌هزار واحد راه سختی در پیش نداشته باشد اما گذر از این مرحله با اما و اگرهای فراوانی روبه‌رو است.

معاملات بورس تهران در هفته گذشته با افزایش ۸/ ۲‌درصدی شاخص کل به پایان رسید. در حالی که بسیاری از اهالی بازار نسبت به احیای معاملات دلسرد بودند، بازار توانست به مدد صعود سهام بزرگ‌تر، بار دیگر کانال یک‌میلیون و ۴۰۰‌هزار واحدی را باز پس بگیرد. با این حال در ادامه هفته از این سطح عقب‌نشینی کرد و در نهایت در آخرین روز هفته سه‌هزار واحد از سطح مزبور پایین‌تر ایستاد. سطحی که مدت‌هاست برای بازار مهم تلقی می‌شود و حالا قرارگرفتن کمی متزلزل در این سطح به نقطه تردیدی در بین اهالی بازار تبدیل شده است، چراکه بسیاری این سطح را نقطه عطفی برای بازار عنوان می‌کنند و صعود و نزول از سطح مزبور را برای ادامه روند بازار پراهمیت می‌دانند.
به‌رغم احیای نسبی قیمت‌ها، حجم و ارزش معاملات تغییر چندانی نداشت و روند خروج نقدینگی از سوی حقیقی‌ها نیز ادامه داشت، امری که نشان‌دهنده احاطه بازار سهام با بی‌اعتمادی است. شاید همین بی‌اعتمادی سبب شده که تقاضا چندان پایدار نباشد. به هر ترتیب اهالی تحلیل بازار در ارزیابی روند معاملات طی هفته جاری با اختلاف‌نظر چشمگیری مواجه هستند. به طوری که حدود نیمی از آنها برای بازار سهام روند صعودی پیش‌بینی کرده‌اند نیمی دیگر روند بازار را کم‌نوسان و نزولی پیش‌بینی کرده‌اند. (البته تمامی نظر‌سنجی‌ها این موضوع را نشان می‌دهد، با این حال در نظر‌سنجی اخیر اختلاف‌نظر در پیش‌بینی روند آینده بورس بیشتر از هفته‌های ماقبل بوده است) در نگاه کلی اما به نظر می‌رسد عمده‌‌‌ کارشناسان و سهامداران معتقدند قیمت سهام در شرایط فعلی از نظر بنیادی توجیهی برای ریزش بیشتر ندارد، با این حال هیجان و نااطمینانی نسبت به وضعیت بورس در بین سهامداران به‌گونه‌ای است که نمی‌توانند بااطمینان نسبت به روند این بازار اظهارنظر کنند.

  کارشناسان چه می‌‌‌گویند؟
صعودی: ۴۸‌درصد از کارشناسان حاضر در نظر‌سنجی این هفته «دنیای‌اقتصاد» معتقدند غالب سهام در سطوح ارزنده‌ای است و جایی برای ریزش بیشتر قیمت وجود ندارد. به اعتقاد این دسته نسبت قیمت به درآمد بسیاری از سهام به‌ویژه بعد از گزارش‌های عملکرد شرکت‌ها و افت چشمگیر قیمت‌ها به محدوده‌ای جذاب رسیده و افت بیشتر قیمت‌ها توجیه بنیادی ندارد. این عدم‌توجیه بنیادی ریزش قیمت سهام را می‌توان در نرخ دلار، روند بازارهای جهانی، تورم و همچنین حرکت دولت به سمت آزاد‌سازی قیمت‌ها مشاهده کرد. بازار نیز کم‌کم به این آگاهی و درک رسیده است و می‌تواند به واسطه این تغییرات، هیجانات و بی‌اعتمادی را کنار بگذارد و تقاضا را با منطق سرمایه‌گذاری کم و زیاد کند. از طرفی مقاومت شاخص در سطح مهم یک‌میلیون و ۴۰۰‌هزار واحدی خود می‌تواند سیگنال مهمی برای تداوم رشد تقاضا در بازار باشد. در این میان نگاه‌ها به سرانجام مذاکرات هسته‌‌‌ای نیز مثبت است و این عامل نیز در تداوم توجه به خرید سهام اثرگذار خواهد بود، موضوعی که می‌تواند موجب تسهیل در صادرات و واردات شرکت‌های سهامی شود. این موارد در کنار یکدیگر، در تقویت ورود نقدینگی به بازار موثر عمل خواهد کرد.

کم‌نوسان: ۴۶‌درصد از تحلیلگران حاضر در نظر‌سنجی روند بازار سهام کشور را کم‌نوسان ارزیابی کرده‌اند. این افراد می‌گویند وضعیت بازار شکننده است و به این زودی نمی‌تواند تغییر قابل‌توجهی را تجربه کند. به اعتقاد این افراد روند شاخص کل در هفته قبل نشان‌دهنده وضعیت شکننده بازار است. جایی که بی‌اعتمادی و ابهام نسبت به آینده حجم و ارزش معاملات در بازار به شدت کاهش یافته است. در این فضا تقاضا مردد است و با این حال به دلایلی چون ارزندگی سهام بعد از یک اصلاح قابل‌توجه و شاید انتظار بخشی از سهامداران برای جبران زیان چند ماه اخیر، سطح عرضه را محدود کرده است. بر این اساس احتمالا بازار در هفته جاری با نوسان اندک قیمت‌ها حول یک محدوده مشخص حرکت کند و تا زمانی که محرک قابل‌توجه‌تری برای بازگشت اعتماد به بورس ظاهر نشود، بورس در همین مسیر حرکت خواهد کرد. مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده حرکت بورس در شرایط فعلی در مذاکرات وین است و هر خبری از این مذاکرات می‌تواند سمت و سوی بازار را در دست بگیرد. تا زمانی که این خبر به بازار مخابره نشود، بازار در یک روند کم‌نوسان و در جدال عرضه با تقاضا حرکت خواهد کرد.

نزولی: ۶‌درصد از تحلیلگران حاضر در نظر‌سنجی این هفته روند بازار را نزولی پیش‌بینی کرده‌اند. این دسته معتقدند که بازار به حدی از بی‌اعتمادی رسیده است که بعد از هر موج صعودی از فرصت خروج از بازار استفاده خواهد شد. نمونه این روند نیز در هفته گذشته مشاهده شد. به طور کلی به نظر می‌رسد بار دیگر قیمت‌ها از این سطوح عقب‌نشینی کنند.

  انتظار سهامداران از روند بورس
صعودی: ۵۳‌درصد از سهامداران شرکت‌کننده در نظرسنجی روند کلی معاملات در هفته جاری را صعودی ارزیابی کرده‌اند. به اعتقاد این افراد تحت‌تاثیر چند عامل احتمال تداوم حرکت قیمت‌ها در مسیر افزایشی وجود دارد. روند بازارهای جهانی، سطوح نرخ دلار و همچنین اخبار مثبت موجود از روند مذاکرات در بهبود روند این معاملات اثر‌گذار خواهد بود.

کم‌نوسان: ۲۹‌درصد از سهامداران مزبور روند کلی معاملات در هفته جاری را کم‌نوسان ارزیابی کرده‌اند. تقابل ارزندگی سهام و ابهامات موجود در بازار سهام عامل اصلی کاهش حجم و ارزش معاملات و بالطبع نوسان اندک قیمت سهام است. بر همین اساس مادامی‌که در جهت بازگشت اطمینان و کاهش هیجان اقدامات مناسبی صورت نگیرد و مسائل کلان‌تر اقتصادی و سیاسی نیز تعیین‌تکلیف نشود، بورس به مسیر در همین مسیر کم نوسان حرکت خواهد کرد.

نزولی: به اعتقاد ۱۸‌درصد از سهامداران حاضر در نظر‌سنجی «دنیای‌اقتصاد» معاملات سهام در این هفته در مسیر نزولی حرکت می‌کند. به اعتقاد این افراد حجم بی‌اعتمادی و هیجان در بازار همچنان زیاد است و از‌این‌رو احتمالا سهامداران از هر فرصتی برای خروج از بازار بهره ببره می‌برند. از طرفی برخی افراد تعدیل نرخ دلار در صورت عملی شدن مذاکرات هسته‌ای را نیز مدنظر دارند و این می‌تواند روند بازار را با افزایش عرضه مواجه کند.

ابزارهای طلایی بورس‌کالا در حالی که همراستا با یکدیگر از روند کاهش بها حمایت می‌کنند، به پارکینگی برای نقدینگی معامله‌‌‌گران این بازار تبدیل شده‌‌‌اند. حجم معاملات هر پنج‌صندوق طلای قابل معامله در بورس‌کالا این روزها نوسان کاهشی را در پیش گرفته است و ارزش دادوستد این اوراق نیز از تنزل ارزش معاملات نسبت به ماه‌‌‌های اخیر حکایت دارد؛ آن‌‌‌هم در شرایطی که خروج نقدینگی از این بازار می‌تواند پیامد افت محسوس قیمت را داشته باشد.
از این رو، دارندگان عمده این اوراق با ثابت نگه‌داشتن حجم دارایی سرمایه‌‌‌ای فعلی خود و عدم‌تمایل به نوسان شدید نرخ در این بازار، متوسط انتظارات تورمی و دورنمای قیمتی اوراق طلایی بورس‌کالا را در محدوده منفی ترسیم می‌کنند؛ به گونه‌‌‌ای که در جریان معاملات هفته گذشته، همسو با تکانه‌‌‌های کاهشی بهای ارز، جریان دادوستدهای دو بازار گواهی سپرده سکه طلا و واحدهای صندوق طلای بورس‌کالا از پایین بودن نرخ این اوراق نسبت به قیمت‌های بنیادین آن حکایت دارد و از درجا زدن انتظارات تورمی در محدوده منفی خبر می‌دهد؛ به این معنی که در حال حاضر، نه‌تنها فرضیه رشد قیمت‌ها بی‌‌‌اعتبار شده است، بلکه تکانه‌‌‌های مثبت و گذرا در بازار طلا و ارز قدرت چندانی برای ایجاد تکانه‌‌‌های افزایشی حجم معاملات و جرقه‌‌‌های مثبت قیمت این اوراق را ندارد.

  تبدیل بازار صندوق‌های طلا به پارکینگ نقدینگی
جریان معاملات واحدهای صندوق‌های طلای بورس‌کالا از کاهش مستمر حجم معاملات این بازار حکایت دارد. در ظاهر امر، افت حجم معاملات تداعی‌کننده خروج نقدینگی از بازار است، اما بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که در چندماه اخیر، میزان سرمایه ‌دارندگان عمده واحدهای صندوق‌های طلایی بورس‌کالا به طور متوسط از روند نسبتا باثباتی پیروی کرده است. از این رو نمی‌توان جریان عمده این بازارها را خروج نقدینگی تلقی کرد. از سوی دیگر، در صورت تداوم کاهش بهای ارز در بازار، می‌توان این موضوع را ریسک معاملاتی صندوق‌ها در نظر گرفت که در کنار افت حجم معاملات، اثر مضاعفی بر معاملات این بازار بر جای می‌‌‌گذارد. بنابراین اینکه حجم معاملات نمادهای فعال صندوق طلا، در مقایسه با میانگین معاملات ماهانه آن، مسیر کاهشی را پیموده است، حکایت از آن دارد که بازار صندوق‌های طلای بورس‌کالا از فضای معامله‌‌‌گری خارج شده و به پارکینگ نقدینگی برای دارایی سرمایه‌‌‌ای بدل می‌شود؛ آن هم آن دسته از دارایی‌‌‌هایی که گویی به ادامه حضور در صندوق طلا بر مبنای بهای ارز و قیمت جهانی طلا تمایل دارند. اینکه حجم معاملات در این بازار کاهش مستمر داشته، به این معنی است که دارایی‌‌‌های بزرگ، حتی فضایی برای خروج ندارند؛ چرا که با توجه به حجم پایین معاملات، میل به خروج به معنی احتمال تنزل قیمت‌هاست، آن هم در شرایطی که خریدار چندانی وجود ندارد. مصداق عینی این ادعا را می‌توان در سبک معاملات محافظه‌‌‌کارانه این صندوق‌ها در مقایسه قیمت پایانی و بهای ابطال جست‌وجو کرد که همین مطلب را نشان داد.

با توجه به کاهش حجم معاملات و انتظار افت نقدشوندگی دارایی در این صندوق‌های طلایی، رهگیری انتظارات تورمی در این معاملات با ابهام همراه می‌شود؛ زیرا سرعت چرخش نقدینگی، سیال بودن و چابکی معاملات را به‌شدت تضعیف می‌کند. بنابراین اثر واقعی رخدادها از مسیر انتظارات تورمی در این ابزارهای مالی-کالایی فضای کمتری برای خودنمایی پیدا می‌کند. ذات تبدیل صندوق‌ها به پارکینگ نقدینگی به این معنی است که در صورت تمایل سهامداران یا مالکان بزرگ واحدهای سرمایه‌گذاری، امکان نقدشوندگی دارایی‌‌‌های آنها پایین است که از وجود ریسک نانوشته‌‌‌ در این ابزارهای مالی خبر می‌دهد. از این رو بهتر است به رخدادهای معاملاتی این صندوق‌ها توجه بیشتری کرد.

  درجا زدن معاملات ابزارهای طلایی در محدوده منفی انتظارات تورمی
این روزها بازار ابزارهای طلایی بورس کالا نیز همچون سایر بازارهای کالایی کشور با عدم‌اطمینان‌‌‌های منعکس‌شده از دورنمای قیمتی بازار ارز همسو شده و خبری از تحرکات جدی نرخ در دادوستد اوراق این بازارها نیست. این مطلب به این معنی است که نه‌تنها حجم معاملات روزانه این اوراق نسبت به ماه‌‌‌های گذشته روند کاهشی را به ثبت رسانده، بلکه ارزش معاملات این بازار نیز تنزل پیدا کرده و به‌رغم افت‌وخیزهای محدود در مسیر کاهشی قرار گرفته است.  داده‌‌‌های حیاتی معاملات اوراق طلایی بورس‌کالا یکی از ابزارهای پیش‌بینی انتظارات تورمی ارز و سکه در کوتاه‌‌‌مدت به شمار می‌روند که در برهه‌‌‌های گوناگون زمانی توانسته‌اند با خطای حداقلی، دورنمای قیمتی را پیش‌بینی و انتظارات غالب معامله‌‌‌گران این بازار را رهگیری کنند. افت مستمر حجم معاملات این بازار و محافظه‌‌‌کاری بیش از اندازه معامله‌‌‌گران آن می‌تواند این ویژگی برجسته ابزارهای طلایی را به نوعی تضعیف کند.  فاصله دو نرخ پایانی و بهای ابطال اوراق صندوق‌های طلایی بورس‌کالا در اغلب روزهای معاملاتی سال‌جاری در محدوده منفی نوسان کرده، اما از تمایل برای نزدیک نگه‌داشتن این دو نرخ به یکدیگر حکایت دارد؛ به این معنی که غالب معامله‌‌‌گران این بازار با محافظه‌‌‌کاری حاکم بر فضای دادوستد آنها، سعی کرده‌‌‌اند با مخابره سیگنال‌های قطعی از سوی بازار ارز و سکه، حجم دادوستد خود را در سطوح محدودی نگه دارند. در جریان معاملات هفته گذشته بازار صندوق‌های طلایی بورس‌کالا، معاملات این اوراق با اثرپذیری از روند کاهشی بهای ارز در بازار آزاد، نوسان منفی نرخ را تجربه کرده و در تمامی این روزهای معاملاتی فاصله دو نرخ پایانی و بهای ابطال واحدهای هر پنج‌صندوق قابل معامله این بازار، انتظارات غالب بازار را منفی ترسیم کردند؛ به این معنی که حداقل در شرایط فعلی که خبرهای امیدوارکننده‌‌‌ای از نشست‌های مکرر برجام به گوش می‌‌‌رسد، اعتبار فرضیه رشد قیمت‌ها تضعیف شده است. این در حالی است که در بازار گواهی سپرده سکه طلا نسبت به صندوق‌های طلا، ذهنیت منفی برجسته‌‌‌تر بوده و متوسط فاصله این اوراق با قیمت‌های بنیادین سکه فیزیکی در محدوده منفی بالاتر ارزیابی می‌شود. به عنوان مثال، هفته قبل جریان معاملاتی این اوراق به گونه‌‌‌ای بود که متوسط این فاصله در بازه منفی «یک» تا ۲‌درصد قرار گرفت که نشان می‌دهد اوراق سپرده سکه از قیمت‌های پایین‌تر حمایت کرده و به‌رغم مقاومت بازار آزاد در برابر افت قیمت‌ها، خبری از نوسان شدید قیمتی و همسو شدن با بهای سکه بازار آزاد نیست.

نگاه کلی به بازار نفت در سال۲۰۲۲ صعودی است و متوسط قیمت نفت که در سال۲۰۲۱ حدود ۷۰دلار بر بشکه بود، از نظر اکثر نهادهای بین‌المللی در سال جدید میلادی دست‌کم حفظ خواهد شد و ریسک‌های صعودی قابل ملاحظه‌ای نیز برای آن وجود دارد. این امر در پیش‌بینی‌های ۱۲ نهاد بین‌المللی که در این گزارش گردآوری شده، مشهود است.
جهت‌یابی نفت در 2022
طلای‌سیاه با گذر از یکی از بهترین سال‌های خود در دو دهه اخیر، با چهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای شاداب وارد سال۲۰۲۲ می‌شود. اغلب نهادهای بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌المللی چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز مثبتی از این سال برای بازار نفت دارند. این گروه از پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنندگان معتقدند کاهش سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در پروژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جدید نفتی، ادامه ریکاوری اقتصادی از همه‌گیری کووید-۱۹، کاهش نگرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در مورد شیوع ویروسی و احتیاط تولیدکنندگان برای افزایش تولید منجر به سالی پررونق برای نفت خواهد شد و پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های قیمتی عموما بین ۷۰ تا ۸۰ دلار برای سال جدید دارند؛ هر چند برخی خوش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینانه قیمت‌های ۱۰۰ و ۱۲۵ دلار برای هر بشکه نفت را هم امکان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دانند، با این حال از نظر برخی دیگر از نهادها که بدبین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر هستند، افزایش عرضه از سوی اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس و دیگر تولیدکنندگان خارج از این ائتلاف در کنار بازگشت نفت تحریمی ایران به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌علاوه ظهور اُمیکرون منجر به معکوس‌شدن موازنه عرضه و تقاضا می‌شود که بر قیمت‌ها اثر منفی خواهد گذاشت، با این حال همین موسسات نیز بهای نفت را زیر ۶۰ دلار بر بشکه نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینند.  در این گزارش «دنیای‌اقتصاد» پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ۱۲نهاد بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌المللی درباره بازار نفت را گردآوری کرده که مرور آنها خالی از لطف نیست.

آژانس بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌المللی انرژی (IEA): آژانس در آخرین گزارش ماهانه سال۲۰۲۱، نگرانی خود از ظهور اُمیکرون را ابراز کرد و گفت انتظار دارد این سویه جدید منجر به کند شدن روند ریکاوری تقاضای نفت شود اما به اندازه موج‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های قبلی بر آن اثرگذار نخواهد بود. نگرانی دیگر آژانس افزایش ۴/۶میلیون بشکه در روز تولید جهانی طلای‌سیاه است که از سطح تقاضا پیشی خواهد گرفت و برخی تولیدکنندگان بزرگ ممکن است در این سال به رکورد تولید جدید دست پیدا کنند، بنابراین آژانس با ۱۰۰ هزار بشکه کاهش برآورد تقاضا، معتقد است در این سال روزانه ۵/۹۹میلیون بشکه نفت خریده می‌شود و بهای نفت‌برنت هم از نظر این نهاد به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور متوسط ۶/۶۷دلار بر بشکه خواهد بود که ۱۵‌درصد کاهش نسبت به پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی قبلی آن نشان می‌دهد. بهای این نفت شاخص در سال۲۰۲۱ حدود ۷۰ دلار بوده است.

اوپک: سازمان کشورهای صادرکننده نفت بر این باور است که تقاضا در سال ۲۰۲۲، به‌میزان  ۶/۱۰۰میلیون بشکه در روز خواهد بود و بخشی از تقاضا هم از فصل آخر سال۲۰۲۱ به فصل اول ۲۰۲۲ منتقل خواهد شد؛ به همین دلیل اوپک در آخرین گزارش خود پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی خود از تقاضا در سه‌ماه اول امسال را ۱/۱میلیون بشکه در روز بالا برد. اوپک معتقد است اُمیکرون تاثیری ملایم و موقتی بر بازار نفت خواهد داشت. این سازمان همچنین گفته نگرانی چندانی در مورد افزایش عرضه ندارد و حتی عربستان به‌عنوان عضو پیشروی آن هشدار داده کمبود سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در پروژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جدید می‌تواند تامین تقاضا را در چند سال آینده با مشکل مواجه کند.

اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA): این نهاد دولتی برآورد‌کرده بهای نفت‌برنت در سه‌ماهه۲۰۲۲ به‌طور متوسط ۷۳ دلار و در کل این سال ۷۰دلار بر بشکه باشد چراکه پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کرده تولید اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس، نفت شیل آمریکا و کشورهای خارج از اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس از تقاضا سبقت بگیرد و نگرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی هم در مورد شیوع سویه جدید کرونا دارد. این نهاد همچنین گفته تقاضای نفت در این سال به ۵/۱۰۰میلیون بشکه در روز برسد.

فیچ ریتینگز: این موسسه پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی قیمتی خود را برای سال ۲۰۲۲، ۸ دلار بر بشکه افزایش داده تا بهبود تقاضا و انتظارات از اینکه اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس سمت عرضه بازار را دست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کم در کوتاه و میان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مدت مدیریت خواهد کرد، منعکس کند.  به اعتقاد فیچ ریتینگز، بهای نفت‌برنت در این سال به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور متوسط ۷۱ دلار بر بشکه خواهد بود و وست‌تگزاس‌اینترمدییت هم ۶۸‌دلار در هر بشکه پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی شده است. این موسسه پیش از این بهای برنت و وست‌تگزاس را به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترتیب ۶۳ و ۶۰ دلار بر بشکه برآورد کرده بود.

گلدمن‌ساکس: دامین کوروالین، رئیس پژوهش انرژی این بانک سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در مصاحبه اخیرا گفته که نهاد متبوعش پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند قیمت‌های نفت در سال۲۰۲۲ میانگین۸۵ دلار بر بشکه داشته باشد و ریسک صعودی ۵ تا ۱۰ دلاری هم برای آن وجود دارد.  کوروالین همچنین رسیدن قیمت‌ها به بالای ۱۰۰دلار (مشخصا ۱۱۰ دلار بر بشکه) را رد نکرده و توضیح داد؛ برای چنین سناریویی دو راه وجود دارد: نخست اینکه هزینه تولید به دلیل تورم افزایش یابد و راه دوم عقب‌ماندن عرضه از تقاضا است. این بانک همچنین پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کرده تقاضا در سال۲۰۲۲ رکورد بزند و در سال بعد هم رکورد خود را ارتقا دهد.

جی‌پی مورگان: این بانک پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کرده قیمت نفت در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ به ترتیب به ۱۲۵ و ۱۵۰ دلار بر هر بشکه برسد؛ چراکه معتقد است اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس محدودیت‌‌هایی در تحقق ظرفیت تولید خود دارد و اوایل سال فقط در صورتی عرضه را بالا می‌برد که قیمت نفت کاملا مناسب باشد.  این بانک تقاضای جهانی نفت را در این دو سال ۸/۹۹ و ۵/۱۰۱میلیون بشکه در روز برآورد کرده است.

مورگان استنلی: این موسسه که با هیجان نفت ۹۵دلاری را برای فصل اول سال۲۰۲۲ پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کرده بود با ظهور سویه جدید اُمیکرون، پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی قیمتی خود را برای برنت به ۵/۸۲دلار در هر بشکه کاهش داد و توضیح داد که به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نظر می‌رسد، بازار احتمال اینکه اُمیکرون باعث محدودیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و کاهش تقاضای نفت شود را لحاظ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. البته برآورد مورگان‌استنلی مربوط به ۲۹‌نوامبر یعنی ابتدای ظهور این سویه است. این نهاد همچنین کسری‌عرضه در سال۲۰۲۳ را امکان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیر دانسته است.

فیچ سولوشنز: این موسسه گفته چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز قیمت‌های نفت در سال۲۰۲۲ بسیار نامطمئن است و متوسط ۷۲ دلاری را پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کرده که با ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های نزولی و صعودی رو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رو است. در حالی‌که فیچ سولوشنز رشد مصرف را ملایم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بیند، معتقد است که تولید می‌تواند جهش داشته باشد که بخش بزرگ‌تر به دلیل کاهش محدودیت تولید اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس و ریکاوری بخش شیل آمریکا خواهد بود و در درجه پایین‌تر به بازگشت نفت تحریمی ایران به بازار اشاره دارد.

بانک آمریکا: پژوهشگران بانک آمریکا تخمین می‌زنند برنت در سال۲۰۲۲، به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور میانگین ۸۵دلار بر بشکه معامله شود؛ چراکه سطوح پایین موجودی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و فقدان ظرفیت مازاد منجر به تقویت قیمت می‌شود. این شاخص نفتی که سال۲۰۲۱ را با ۵۲ دلار بر بشکه آغاز کرده بود، در اکتبر به اوج ۸۶‌دلاری دست یافت.  برخی پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنندگان معتقدند نفت می‌تواند در سال جدید میلادی روند افزایشی خود را با وجود رشد مورد انتظار عرضه از سر بگیرد.

اف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای: فریدون فشارکی، رئیس موسسه مشاوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌FGE حدود یک‌ماه پیش در مورد قیمت‌ها خوش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بین بود و در پاسخ به سوال بلومبرگ مبنی‌بر اینکه بهای نفت را ۵۰ دلاری یا ۹۰ دلاری در بازه سه‌ماهه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بیند، گفته بود که رسیدن قیمت نفت به ۵۰ دلار تقریبا غیرممکن است اما در صورت قطع عرضه در جایی از دنیا یا وقوع یک فاجعه در مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای ایران، ۹۰دلاری شدن آن دور از ذهن نیست. او همچنین گفته اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس به‌درستی تولید خود را هر ‌ماه ۴۰۰ هزار بشکه افزایش داده و ممکن است آن را در زمستان متوقف کند.

بارکلیز: بانک بارکلیز پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کرده بهای نفت‌برنت در سال۲۰۲۲ به ۸۰ دلار بر بشکه برسد و وست‌تگزاس‌اینترمدییت هم ۷۷‌دلار در بشکه معامله شود. با وجود اینکه بارکلیز پیش از ظهور اُمیکرون یعنی اواخر نوامبر پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی خود را منتشر کرده، جهش موارد ابتلا به کرونا را ریسک مهمی برای چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز سال۲۰۲۲ نفت دانسته؛ با این حال گفته اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس در چنین شرایطی احتمالا روند افزایشی تولید خود را پایین بیاورد یا متوقف کند که به موازنه نسبی بازار منجر می‌شود.

بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌او کپیتال‌مارکتس: رندی اولنبرگر، مدیرعامل پژوهش سهام نفت و گاز این موسسه کانادایی با وجود ریسک نزولی در فصل اول و دوم سال۲۰۲۲ به دلیل آزادسازی موجودی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های استراتژیک نفتی توسط چندین کشور و ظهور اُمیکرون، انتظار دارد تقاضای نفت در سال۲۰۲۲ رکورد بزند و بازار برای سال‌ها قوی باقی بماند. 

صعودهای شارپی معمولاً با سقوط‌هایی سنگین همراه می‌شود زیرا قیمت سهام شرکت‌ها از ارزش ذاتی‌شان بیشتر می‌شود.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، مجید عشقی رئیس سازمان بورس در برنامه تهران ۲۰ در خصوص وضعیت بازار سرمایه گفت : در بازار دارایی ها مخصوصاً دارایی های مالی صعود های شارپ به همراه سقوط هستند، به طوری که شاهد بودیم شاخص ناگهان از ۵۰۰ هزار واحد به دومیلیون و ۸۰ هزار واحد رسید، چنین مسئله‌ای سبب شد تا بسیاری از شرکت‌ها ارزششان بسیار بالاتر از حد واقع شود، و بسیاری از سهامداران در اوج این رشد وارد بازار شدند.

او افزود: کاری که اکنون ما باید انجام دهیم برای بازگردان اعتماد نخست افزایش شفافیت از طریق ارائه اطلاعات درست است، صنایع باید مشکلاتشان حل شود که در این رابطه در حال تشکیل میزهای حمایتی برای صنایع هستیم، دوم باید فعالیت نظارت بر بازار شفاف کنیم زیرا در این مدت اعتراضات زیادی در خصوص رفتار های ناطر شده، در گام بعدی لازم است زیر ساخت هایی را مهیا کنیم، در حال حاظر در حوزه دامنه نوسان نیز اقداماتی انجام داده شده است.

رئیس سازمان بورس بیان کرد: ماهیت بازار سرمایه بر اساس ریسک است، قیمت‌های سهم‌ها بر اساس عرضه و تقاضا مشخص می‌شود که این امر نیز خود وابسته به مولفه های کلان اقتصادی است.

عشقی تصریح کرد: در حال حاضر بازار از یک ثبات خوبی برخوردار است اما ناگفته نماند که رشد قیمت‌ها براساس شرایط اقتصاد کمی زمان می‌برد، سازمان بورس ناظر بازار است و نمی تواند اقداماتی در راستای قیمت ها انجام دهد.

او گفت: اکنون سود آوری شرکت ها بسیار خوب است، به طور قطع اگر گزارش ۹ ماه شرکت‌ها منتشر شود در کدال شاهد رشد بیشتر نیز خواهیم بود.

رئیس سازمان بورس اظهار کرد: ابتدای سال ۱۴۰۰ شاخص روی یک میلیون و سیصد بود اما اکنون در محدوده یک میلیون چهارصد قرار دارد، اتفاقی که در سال گذشته رخ داد به طور قطع با یک یا چند هفته درست نمی شود.

عشقی تصریح کرد: ما اکنون داریم روی ابزارهای سرمایه گذاری غیر مستقیم کار می‌کنیم، اکنون طرح عایدی مالیات سرمایه در مجلس در حال بررسی است به طور قطع در صورت تصویب شاهد رشد بازار خواهیم بود.

او بیان کرد: یکی از نقش‌های سازمان بورس در بازار سرمایه کنترل مولفه هاست، به طور مثال در بحث اوراق ما تلاش می‌کنیم در کمیته های مربوط حضور یابیم، امسال حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان از طریق اوراق نقدینگی وارد بازار سرمایه شده که در اصل نمی‌توان گفت مبلغ فروخته شده بسیار کمتر از سال گذشته بوده است.

عشقی گفت: ما سعی بر این داریم که با برگزاری جلساتی که با بانک مرکزی برگزار می کنیم نرخ بهره بین بانکی را کنترل و کاهش دهیم .

رئیس سازمان بورس گفت: etf دوم در اوج شاخص کل بورس عرضه شد اکنون برنامه ای که برایetf ها داریم آن است که در حال تامین منابع مالی هستیم تا قیمت این صندوق ها به حالت قبل بازگردد ما تا پایان سال سعی می کنیم که این امر محقق حداقل برای پالایش یکم محقق شود.

عشقی گفت: برخی از نمادها به خصوص بازارهای پایه که جز پر ریسک ها هستند، در مراحل مختلف ما به سرمایه گذاران این هشدار را دادیم که وارد این سهم‌ها نشوند، متاسفانه قیمت این سهم ها افزایش یافتند و ناگهان متوقف شدند، ما اکنون پرونده‌هایی در این خصوص داریم، به همین خاطر ما راهکاری را برای آنها در نظر گرفتیم، به طوری که این دست از سهم‌ها از امروز با حجم مبنای یک معامله می شوند .

او بیان کرد: بعصی از بازگردانان نیز به وظیفه خود عمل نکردند که پرونده آنها در حالی بررسی است، جرایمی را از جمله سلب صلاحیت در نظر گرفتیم و در تلاش هستیم تا بحث بازگردانی را فعال کنیم.

او بیان کرد: صندوق تثبیت برای مواقع بحرانی است به همین خاطر دولت به منظور حمایت از بازار سرمایه یک بندی را در بودجه ۱۴۰۱ برای آن در نطر گرفته است.

عشقی تصریح کرد: ۵۰۰ میلیون دلار باید از طریق صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت تزریق می‌شد که اکنون ۱۰۰ میلیون دلار آن واریز شده است مابقی هم به طور مکرر در هر ماه واریز خواهد شد.

رئیس سازمان بورس گفت: کارمزدهایی که از سوی کارگزاری‌ها اخذ می‌شود صرف توسعه زیر ساخت‌های کارگزاری‌ها می‌شود، زیرا ما در خصوص خروج سرمایه ها حساس هستیم.

او در پایان بیان کرد: بحث کانون سهامداران حقیقی هرچه سریع تر قرار است به منمنطور خدایت از حقوق سهامداران راه اندازی شود.