روز گذشته اهالی رسانه میهمان رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار در دومین نشست خبری وی در سال‌جاری بودند. نشستی که در آن عشقی بر ضرورت بازگشایی دامنه‌نوسان تاکید کرد و از حرکت بازار سرمایه به سمت افزایش متقارن این محدودیت معاملاتی به‌صورت مدون در سال۱۴۰۱ خبر داد. حالا ۱۹ ماهی می‌شود که شاخص‌‌‌‌‌‌های بورسی از سقف تاریخی سال۹۹ فاصله گرفته‌‌‌‌‌‌اند و فرسایش ایجادشده به واسطه حاکمیت منگنه بورس در جریان داد و ستد‌‌‌‌‌‌ها مانع از عبور از این روزهای طولانی‌‌‌‌‌‌مدت رکود شده است. در این زمینه مجید عشقی از استراتژی جدید سازمان بورس در راستای عبور از محدودیت‌های معاملاتی پرده‌‌‌‌‌‌برداری کرد و از گره‌نزدن بازگشایی‌‌‌‌‌‌ها با موضوعات سیاسی و اقتصادی در سال۱۴۰۱ گفت.
برنامه 1401 سکاندار بورس
چگونگی بازگشایی گره بورس
مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار در پاسخ به سوال «دنیای‌اقتصاد» مبنی‌بر اینکه گفته شده افزایش دامنه‌نوسان به‌صورت تدریجی خواهد بود، آیا این روش از بازگشایی به‌صورت مدون در بازار سرمایه صورت می‌گیرد؟ در گذشته نیز اعلام شد، از شرکت‌های بزرگ بازار که دارای بازارگردان هستند بازگشایی دامنه‌نوسان کلید خواهد خورد، با این حال در سال۱۴۰۱ آیا رفع محدودیت شامل حال شرکت‌های کوچک و متوسط بازار هم می‌شود، گفت: پیشنهاد شده که در ابتدا شرکت‌های بزرگ و در ادامه سایر شرکت‌ها با بازگشایی دامنه‌نوسان همراه شوند. استراتژی سازمان بورس و اوراق‌بهادار بدین ترتیب است که از تاریخی معین به‌صورت تدریجی بازگشایی دامنه‌نوسان در کشور شروع شود. افزایش یک‌درصدی یقینا به‌صورت متقارن در مقاطع ۳ماهه بوده که مورد بازبینی هم قرار خواهد گرفت. تلاش بر این مهم است که رفع محدودیت بخش عمده بازار سرمایه (بورس تهران و فرابورس ایران) را در بر بگیرد. در بازار پایه نیز به‌صورت مجزا تصمیم‌گیری می‌شود، اما در بازار اصلی سعی بر این است که بخش عمده‌‌‌‌‌‌ای از بازار موردتوجه قرار بگیرد. از رئیس سازمان بورس پرسیده شد مدیران بورسی از سقف ۱۰درصدی متقارن تا پایان سال۱۴۰۱ خبر می‌دهند، آیا این مهم به شرایط سیاسی و اقتصادی گره زده خواهد شد؟ آیا در مسیر حذف کامل این محدودیت هستیم، مجددا سقف و کف خواهیم داشت؟ آیا پروسه بازگشایی در پایال سال‌آتی از دستور کار خارج می‌شود؟ وی در پاسخ به این سوالات عنوان کرد: بازگشایی دامنه‌نوسان از اوایل سال۱۴۰۱ شروع می‌شود و حد و حدود بازگشایی نیز با توجه به بازخورد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های دریافتی از بازار تعیین خواهد شد. دامنه‌نوسان یکی از مولفه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اثرگذار در بازار سرمایه به‌شمار می‌رود و میزان فعالیت سهامداران خرد، میزان اثر صندوق‌های سرمایهگذاری در بازار، میزان فعالیت بازارگردان‌‌‌‌‌‌ها؛ همگی در فرآیند تعادل بخشی به بازار مهم ارزیابی میشوند، بنابراین میزان بازگشایی دامنه‌نوسان با توجه به ارزیابی مجموع عوامل ذکر‌شده صورت می‌گیرد، چراکه دامنه‌نوسان به خودی خود نمی‌تواند بازار را به تعادل برساند. باید مجموع عوامل بیان‌شده و سایر عوامل اثرگذار در تصمیم‌گیری‌‌‌‌‌‌ها لحاظ شوند. در این میان باید به میزانی دامنه‌نوسان افزایش پیدا کند تا بازار متعادل شود تا صفوف خرید و فروش را در جریان معاملاتی شاهد نباشیم، با این‌حال بازگشایی دامنه‌نوسان را به عوامل سیاسی و اقتصادی گره نخواهیم زد، اما تلاش می‌شود که با درنظر گرفتن چنین عواملی در بازه‌‌‌‌‌‌های متلاطم بازار و موارد خاص تصمیم‌گیری‌‌‌‌‌‌های لازم صورت بگیرد.
تحولات ۱۴۰۰ از دریچه آمار
عشقی در ادامه عنوان کرد: تجهیز منابع را می‌توان یکی از رسالت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مهم بازار سرمایه کشور برشمرد. از ابتدای۱۴۰۰ تاکنون به‌رغم نوساناتی که تجربه شد حدود ۶۰۰هزار میلیارد‌تومان در موضوع تجهیز منابع با روش‌های مختلف (سرمایهای و بدهی) در بازار داشتیم. در حوزه اوراق بدهی محاسبات از رقم ۲۲۴هزار میلیارد‌تومانی حکایت دارند که در مجموع کل تامین‌مالی صورت‌گرفته در بازار سرمایه را به رقم حدودی ۶۰۰هزار میلیارد‌تومانی می‌‌‌‌‌‌رساند. انتشار اوراق در بازار و میزان نقدینگی جذب‌شده در سال‌جاری نشان می‌دهد که نزدیک به ۱۰۰هزار میلیارد‌تومان اوراق تسویه‌شده است که دولت این مبلغ را به سیستم مالی کشور (بانک‌ها و صندوق‌های سرمایهگذاری) واریز کرده است. فروش اوراق نقدی حدود ۸۳هزار میلیارد‌تومان بود و حدود ۱۴هزار میلیارد‌تومان مازاد بر مبالغی که منتشر شد بازپرداخت به سیستم مالی نیز صورت گرفت.
استراتژی انحصارزدایی
عشقی ادامه داد: یکی از فعالیت‌های جدی سازمان بورس از آبان ماه تاکنون به انحصارزدایی از فعالیت‌های ارائه خدمات در بازار سرمایه بازمی‌گردد. ۱۲ سال هیچ‌‌‌‌‌‌گونه مجوزی در راستای تاسیس شرکت کار‌گزاری از سوی سازمان صادر نشد. از آبان‌ماه ۸مجوز موافقت‌اصولی کار‌گزاری و یک مجوز نیز پیش از این موعد صادر شد که در مجموع طی سال۱۴۰۰ تعداد ۹ مجوز در این راستا صادر شده است. از این تعداد موافقت‌اصولی‌‌‌‌‌‌ها یک مجوز به تاسیس شرکت کار‌گزاری انجامید و نخستین کار‌گزاری پس از ۱۲سال به‌ثمر نشست.
وی افزود: ۲۹ مجوز تاسیس یا تبدیل نهاد مالی به‌عنوان شرکت سرمایهگذاری هلدینگ به ثبت رسیده است. تعداد ۱۵ موافقت‌اصولی صندوق سرمایهگذاری، ۲۹ مجوز تاسیس صندوق و ۲۵مجوز فعالیت صندوق‌های سرمایهگذاری طی سال اخیر صادر شده است. در حوزه نهادهای مالی خدماتدهنده نیز ۸ موافقت‌اصولی تاسیس شرکت سبدگردانی و ۳ شرکت مشاور سرمایهگذاری صادر شد. تعداد ۶ عدد از مجوزهای موافقت‌اصولی به تاسیس شرکت سبدگردان منجر شد. یک موافقت‌اصولی شرکت تامین سرمایه نیز به ثبت رسیده است. ۴ مجوز فعالیت شرکت سبدگردان و ۲ مجوز فعالیت پردازش اطلاعات مالی در بازار صادر شده است. رویکرد سازمان بدین‌گونه است که با افزایش مجوزهای نهادهای مالی بتواند خدمات بهتر و موثری را به جامعه سهامداران ارائه کند. امیدواریم در حوزه صندوق‌ها نیز برای ذائقه‌‌‌‌‌‌های مختلف سرمایهگذاران صندوق‌های مختلفی راهاندازی و صدرو مجوز تاسیس صورت بگیرد.
ارتباط با لایه‌‌‌‌‌‌های مختلف بازار
عشقی با اشاره به ضرورت تشکیل اتاق فکر مدیریتی نیز عنوان کرد: سازمان بورس به دلیل گستره فعالیت و میزان اثرگذاری خود با نهادهای مختلف نشست‌های مستمری در راستای تصمیم‌گیری درخصوص اقدامات در سطوح مختلف اتاق فکر را تشکیل داده است. جلسه شورای مشورتی سازمان شامل افراد صاحب‌‌‌‌‌‌نظر، روسای پیشین این نهاد از دهه ۸۰ و غیره در این شورا حضور دارند. اکنون با فعالان قدیمی بازار، شرکت‌های کار‌گزاری، شرکت‌های تامین سرمایه، نهادهای مالی نشست‌های مستمری در حال بر‌گزاری است. در سطح کلان هم در حوزه وزارت اقتصاد و ستاد اقتصادی دولت مواردی که نیاز به تصمیم‌گیری دارند جلسات به‌صورت موردی تشکیل می‌شود. با قوه‌قضائیه هم کارگروه سامان‌‌‌‌‌‌دهی پرونده‌‌‌‌‌‌های بازار سرمایه را طبق دستوری که رئیس قوه ابلاغ کردند به‌صورت مستمر در حال پیگیری است. همکاری نزدیک سازمان بورس و قوه‌قضائیه منحصر به پرونده‌‌‌‌‌‌های بازار سرمایه نیست و با کمکی که سازمان‌های زیرنظر قوه به سازمان بورس می‌توانند داشته باشند، اعم از دستگاه‌های فعال در حوزه ثبت همانند اداره ثبت احوال و ثبت شرکت‌ها، به‌صورت الکترونیکی یقینا به تسهیل فرآیندهای بازار سرمایه از جمله ثبت صورت جلسات و افزایش سرمایه‌‌‌‌‌‌ها کمک می‌کند. بر این اساس اتاق فکر به‌صورت متمرکز نه با چند نفر بلکه با لایه‌‌‌‌‌‌های مختلف بازار در ارتباط است. گفتنی است که تمام تصمیماتی که در هیات‌مدیره سازمان بورس درخصوص موضوعات کلان بازار سرمایه گرفته می‌شود ابتدا در جلسات اتاق فکر مطرح و بررسی می‌شود. وی گفت: با توجه به مصوبات موجود از ۱۵ فروردین‌ماه سال۱۴۰۱ عمق مظنه برای همه سهامداران نمایش داده می‌شود. ریس سازمان با اشاره به سایر اقدامات در راستای بهبود ریزساختارها و کارکردهای تامین‌مالی در بازارسرمایه اظهار کرد: جذب سرمایه ۱۰۰ میلیارد‌تومانی استارت‌آپ‌ها از بازار سرمایه، پذیرش نخستین معدن طلای بازار سرمایه در فرابورس، راهاندازی اداره میز صنعت و رتبهبندی ناشران در سازمان بورس و راهاندازی تابلوی معاملات قراردادهای آتی نفتا و متانول در بورس انرژی را می‌توان از اقدامات سازمان بورس در سال‌جاری برشمرد.
سود ۹۹ سهامداران عدالت پرداخت شد
عشقی عنوان کرد: سال۱۳۹۹ حدود ۱۳۲ شرکت سود ۲۵میلیون نفر را پرداخت کردند، در سال‌جاری نیز تقریبا ۲۸۶ شرکت سود خود را از طریق سجام تا آخر هفته جاری پرداخت می‌کنند، با این‌حال بازار سرمایه دارای ۴۳میلیون و ۶۶۵هزار و ۳۲۱ نفر سهامدار عدالت بوده که یا در سجام ثبت‌‌‌‌‌‌نام کردهاند یا شماره شبای بانکی خود را از طریق سامانه سهام عدالت در اختیار این نهاد قرار داده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. گفتنی است واریز سود سهام عدالت این افراد در حال انجام است. برای پرتفوی ۴۹۲هزار‌تومانی ۵میلیون و ۳۲۰هزارو ۳۹۹ ریال، برای پرتفوی ۵۳۲هزار تومانی نیز رقم ۵میلیون و ۷۵۲هزارو ۹۴۴ ریال و برای پرتفوی یک‌میلیون تومانی رقم ۱۰میلیون و ۸۱۳هزار و ۸۷۱ ریال سود در نظر گرفته‌شده، واریز می‌شود.
سازمان بورس سیگنال خرید و فروش نمی‌دهد
عشقی درخصوص عرضه سهام سرخابی نیز عنوان کرد: سازمان بورس سهم هیچ شرکتی را برای خرید و فروش پیشنهاد نمی‌دهد، بنابراین در مورد استقلال و پرسپولیس هم هیچ توصیه‌‌‌‌‌‌ای را برای خرید آن نداریم. در صورتی‌که توصیه به خرید از سوی ارکان بازار سرمایه صورت‌گرفته باشد، یقینا برخورد خواهد شد. رویکرد سازمان بورس و دیگر ارکان فقط ایجاد شفاف‌‌‌‌‌‌سازی است.
ابهامات مالیاتی صندوق‌ها
رئیس سازمان بورس درباره معافیت صندوق‌های سرمایهگذاری از مالیات نیز بیان کرد: با توجه به قانون صندوق‌های سرمایهگذاری باید معاف از مالیات باشند و این اقدام مورد حمایت سازمان خواهد بود، با این‌حال ابهاماتی در این‌خصوص وجود دارد که تعامل با سازمان امور مالیاتی میتواند در رفع آن مثمرثمر واقع شود.
منابع در مسیر صندوق تثبیت
عشقی به صندوق تثبیت بازار سرمایه و واریزیهای صورت‌گرفته اشاره کرد و افزود: پیگیری برای واریزی‌‌‌‌‌‌ها در حال انجام بوده و انتظار می‌رود مطالبه ۵۱۰میلیارد‌تومانی صندوق تثبیت نیز واریز شود.
خودرو در راه بورس‌کالا؟
وی درباره سرانجام عرضه خودرو در بورس‌کالا نیز ابراز کرد: یکی از خودروسازان درخواست خود را برای عرضه خودرو در بورس‌کالا ارائه کرد که این مهم در هیات پذیرش بررسی می‌شود، در صورتی‌که شرایط لازم فراهم شود عرضه خودرو سال‌آینده در بورس‌کالا صورت می‌‌‌‌‌‌پذیرد. این در حالی است که برای پذیرش کالاهای مختلف در بورس‌های کالایی هیچ محدودیتی وجود ندارد، بنابراین متقاضیان دارای کالا می‌توانند، در صورتی‌که شرایط پذیرش و استانداردهای لازم را داشته باشند، امکان‌پذیرش در بورس‌های کالایی را پیدا کنند. در این میان سازمان بورس و اوراق‌بهادار تاکید دارد، سهام شرکت‌هایی که در بازار سهام معامله میشوند، محصولات آنها نیز باید در بورس‌کالا مورد عرضه قرار گیرد. در صورتی‌که داد و ستد همه محصولات در بورس‌کالا انجام شود، افراد خبره بازار می‌توانند پیش از انتشار صورت‌های مالی و کارکردهای ماهانه شرکت‌ها شروع به تحلیل و بر این اساس تصمیم‌گیری کنند که یقینا چنین رویداد‌‌‌‌‌‌هایی به‌معنای شفافیت حداکثری از مسیر بازار سرمایه خواهد بود. در صورتی‌که اقدامات لازم صورت پذیرد در سال آینده می‌توان شاهد عرضه خودرو در بورس‌کالای ایران بود.
سند تحول دولت برای بازار
به گفته عشقی سند تحول دولت چند روزی می‌شود که ابلاغ شده و بیش از ۵۰درصد از موضوعات موردنظر این سند در برنامههای آتی سازمان بورس است. موضوعات مربوط به نظارت بر بازار و ایجاد برخی از زیرساختارها نیز موردتوجه در این سند قرار گرفته است. با اینکه سند تحول دولت پتانسیل خوبی را برای بازار سرمایه به همراه خواهد داشت اما مواردی در سند مطرح‌شده که در برنامههای سازمان بورس قرار ندارند، بنابراین باید چنین مواردی موردتوجه قرار گیرد.
شاخص بورس تهران پس از یک رشد کم‌وقفه از محدوده یک‌میلیون و ۲۸۰هزار واحدی تا محدوده یک‌میلیون و ۳۵۰هزار واحدی در روزهای اخیر، در آغاز آخرین هفته سال تغییر‌جهت داد و به میزان ۱۵هزار واحد کاهش یافت. همین امر سبب شد تا در پایان معاملات روز شنبه شاهد افت این نماگر به محدوده یک‌میلیون و ۳۳۲هزار واحدی باشیم، از این‌رو به واسطه افزایش عرضه سهام در بسیاری از نمادهای طی روز معاملاتی اخیر، میانگین وزنی قیمت‌ها کاهشی ۱۴/ ۱درصدی داشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازار سهام با طولانی‌تر شدن روند مذاکرات احیای برجام و اعلام تنفس مجددا در معرض رخوت قرار گرفته و به دلیل کاهش سرعت رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی حالا شاهد تردید معاملهگران در زمین خرید سهام است، با این‌حال طبق معمول بسیاری از روزهای فعالیت بازار در سال‌ها و ماه‌های اخیر، روند بازار چه مثبت باشد و چه منفی، همواره نمادهایی وجود داشتهاند که به شناکردن برخلاف جهت کلی بازار ادامه دهند، اما دلیل حرکت خلاف مسیر برخی گروه‌ها در معاملات روز شنبه چه بود؟
زیر ذره‌بین زیان‌‌‌‌‌‌گریزی
بورس تهران طی روز گذشته شاهد افت نسبی قیمت در بسیاری از نمادهای بازار به‌خصوص شاخص‌سازها بود. همین امر سبب شد تا دماسنج اصلی بازار سرمایه طی روز اخیر به میزان ۱۴/ ۱درصد نسبت به معاملات روز چهارشنبه کاهش پیدا کند. بر این اساس داد و ستدهای روز شنبه در حالی خاتمه یافته است که شاخص‌کل افتی بیش از ۱۵هزار واحدی را به ثبت رساند و در نهایت تا سطح یک‌میلیون و ۳۳۲هزار واحد عقب‌نشینی کرد. در این روز آنچه که بیش از هر نکته دیگری در این بازار به چشم آمد، کاهش قیمت در نمادهای دلاری بازار نظیر «فملی»، «شبندر» و «شستا» بود که بیشترین اثر را بر شاخص‌کل داشتند، با این‌حال نمادهای ریالی نظیر بانکیها و خودروییها نیز از رویگردانی فعالان بازار از خرید سهام طی نخستین روز هفته بی‌نصیب نماندند. بررسی تحولات روزهای اخیر در بازار سرمایه حکایت از آن دارد که به‌رغم رشد قابل‌توجه قیمت کامودیتی در بازارهای جهانی، سرمایهگذاران در بورس و فرابورس به مانند روزهای صعودی بازار در سال‌های گذشته، اخبار مثبت را در معاملات خود لحاظ نمی‌کنند و به‌جای آن تا جایی‌که می‌شود کوچک‌ترین اخبار منفی را در خلال داد و ستدهای خود جدی میگیرند.
اتفاقی که در روز شنبه افتاد نیز ماهیتی از این دست دارد. بورسیها که در طول یک سال‌و نیم اخیر تا حد زیادی در گرداب زیان بازار سهام افتاده بودند حالا پس از تحمل زیان سنگین در بسیاری از نمادها دیگر جسارت و ریسک‌پذیری سال‌های ۹۸ و ۹۹ را ندارند و به همین دلیل به هر اتفاقی که بتواند اثری مثبت بر آینده بازار سهام داشته باشند با دیده تردید می‌نگرند. مشابه این وضعیت طی دورههای قبل از فراز و فرود قیمت در بازار سهام ایران نیز بارها مشاهده شده است. مضاف بر این در بازارهای مطرح دنیا نیز این مساله بارها مشاهده شده و یک الگوی رفتاری تحلیل‌شده از سوی کارشناسان حوزه اقتصاد رفتاری است. در این حالت روند صعودی در شرایطی آغاز می‌شود که بازار برای مدتی در رکود یا حالت خنثی به‌سر برده است. همین امر سبب می‌شود تا تغییر شرایط در بازار از سوی بسیاری از فعالان سرد و گرم چشیده آن با دیده تردید نگریسته شود. در این حالت رشد قیمت‌ها و صنایع در بازار همانند آنچه که در سال۹۷ رخ داد، بسیار آهسته و پیوسته روی می‌دهد تا اینکه با طولانی‌تر شدن رشد که با ایجاد یا تسریع تحولات قابلاتکاتر همراه است، منجر به‌سرعت‌گرفتن رشد قیمت‌ها شود. در جریان این تحولات هرچه که قیمت‌ها از کف قبلی فاصله میگیرند اعتماد بازار به اخبار مثبت هم بیشتر می‌شود. در نهایت این وضعیت سبب می‌شود تا تغییر در نگرش بازار بر افزایش تعداد سرمایهگذاران و نتیجتا افزایش ورود پول به بازار بینجامد که حاصل آن چیزی به جز رشد قیمت‌ها نخواهد بود. نهایتا این مسیر خوشبینانه میتواند به مانند آنچه که در سال۹۹ شاهد بودیم به حبابی‌شدن قیمت‌ها بینجامد.
مساله اصلی اما در اینجا این است که قیمت‌ها نیز به مانند گیاهان در ارتباطی متقابل با محیط خود قرار دارند، در نتیجه نمی‌توانند تا ابد به رشد خود ادامه دهند. در این نقطه کم‌کم عرضه بر تقاضا غلبه می‌کند و روند نزولی در کمال ناباوری سرمایهگذاران آغاز می‌شود. از اینجا به بعد هرچه که رخ می‌دهد تاثیر اخبار مثبت کمتر و کمتر شده و در نهایت دور تازه‌ای از بدبینی به جان بازارها می‌افتاد. این دقیقا همان چیزی است که از ۲۰ مرداد‌ماه سال‌قبل به شکلی آهسته و پیوسته تحت‌تاثیر رویدادهای بیرونی رخ داد و سبب شد تا حالا با حکمفرمایی بدبینی در بازار شاهد آن باشیم که رشد قیمت در بازارهای جهانی اثر چندانی بر بازار نگذارد.
در واقع اگر آنچه که طی دو هفته اخیر در بازارهای جهانی روی داده، در نیمه نخست سال۹۹ روی داده بود، احتمالا آنقدر بر اذهان عمومی اثرگذار بود که شاخص‌کل را به‌جای محدوده ۱/ ۲میلیون واحدی به ارقامی بسیار بالاتر، حتی تا نزدیکی کانال ۳میلیون واحد سوق دهد، با این‌حال اثر این اخبار پس از تجربه افت یک‌میلیون واحدی تا بهار سال‌جاری نشان داده که بازار نسبت به قبل بسیار سرد و گرم چشیده‌تر است و به این راحتی‌ها دیگر احتمالات مثبت را در معاملات خود لحاظ نمیکند، با این‌وجود آنچه که در مورد کاهش اثر اخبار مثبت در شرایط فعلی گفتیم در بعد قرینه بازار یعنی اثرگذاری اخبار منفی صادق است.
بورس در هفتههای اخیر به اخبار مثبت آنچنان که در دورههای هیجانی می‌‌‌‌‌‌دید، واکنش نشان نداد؛ با این حال معاملهگران خبر منفی دور‌شدن از توافق احتمالی و امکان استراحت قیمت در بازارهای جهانی در کنار تعطیلی این بازارها در روز شنبه و یکشنبه را با دقت در معاملات خود لحاظ می‌کنند، به‌همین‌دلیل بوده که با مکث در جریان مذاکرات احیای برجام، طی روز گذشته نمادهای ریالی نظیر بانکیها و خودروییها از حرکت بازایستادند و دلاری‌ها هم که در روزهای اخیر کم‌کم داشتند به رشد قیمت کالاهای اساسی عادت می‌کردند، در صدر فهرست نمادهای اثرگذار بر شاخص به عقب‌نشینی روی آوردند.
تنفس برجامی
اما از همه خوش‌بینی‌ها و بدبینی‌های بازار در طول سالیان اخیر که بگذریم، نمی‌توان کتمان کرد که برجام و مذاکرات فشرده معطوف بر احیای آن دستکم یک سال‌است که تمامی بازارهای دارایی ایران را معطل نگه داشته است. در شرایطی که هر آن ممکن بوده تا خبر توافق انتظارات تورمی، ریسک‌های انتظاری و در نتیجه نرخ ارز را کاهش دهد، با وجود تورم بالا نه کسی جرات رفتن به بازار ملک را پیدا کرده و نه سرمایهگذاران ریسک حضور در بازار سهام را به جان خریده‌اند. خریداران بازار سکه و ارز هم اگرچه در طول این سال‌نوسان‌های خوبی را شاهد بوده‌اند با این حال به ازای سود نه‌چندان مطلوبی که به‌دست آورده‌اند، ریسک بالایی را متحمل شدهاند. در ماه‌های اخیر اما تاکید زیاد کارشناسان بر شکاف بین نرخ ارز نیمایی و آزاد توانست تا حدودی تصورات قبلی پیرامون افت برجامی بورس ناشی از کاهش قیمت دلار را درهم بشکند و به پررنگ‌کردن عامل قابلاتکاتر و کم‌نوسان‌تر در بازار سهام که همان نرخ نیمایی است بینجامد.
با این حال این امر مانع از آن نشد که بورسیها دیگر اخبار برجامی را موردتوجه قرار ندهند. اثر‌پذیری بالای صنایع غیر‌دلاری نظیر بانک‌ها، خودروییها و حملونقل از برداشته‌شدن تحریم‌ها سبب شده تا بازار همچنان خبرهای مربوط به مذاکرات ایران و ۴+۱ در وین را دنبال کنند. همین امر سبب شد تا در نخستین روز معاملاتی هفته اخیر اعلام تنفس در مذاکرات یادشده به واسطه آنچه که جوزف بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا «عامل خارجی» خواند، در روز شنبه بر بازار اثر منفی بگذارد و نمادهای مربوطه را با افت قیمت مواجه کند.
اما از عوامل منفی موجود در بازار که بگذریم می‌توان اینطور گفت که روز شنبه روز درخشش نمادهای اوره‌ساز در بورس و فرابورس بود. در این روز برجسته شدن خبر اعمال محدودیت بر صادرات کود شیمیایی از سوی روسیه به بیشتر کشورها، سبب شد تا نمادهایی به مانند «شپدیس»، «شیراز» و «خراسان» با افزایش قیمت قابل‌توجه و حتی صف خرید روبهرو شوند. هم‌اکنون تحلیل‌های مختلف حکایت از آن دارد که محدودیت اعمال شده از سوی روسیه میتواند در سال‌پیش‌رو ضربه مهلکی به بازار محصولات غذایی در سراسر جهان وارد کند، از این‌رو بهنظر می‌رسد که با کمبود ایجاد شده از سوی روس‌ها زمینه لازم برای عرض‌اندام صادرکنندگان ایرانی و طبیعتا رشد سودآوری آنها به واسطه شرایط رخ‌داده در بازار جهانی فراهم شود. اینطور که بهنظر می‌رسد با طولانی‌شدن جنگ در اوکراین و حمایت تسلیحاتی اعضای ناتو از این کشور، روسیه قصد دارد تا از حجم بالای تولیدات کشاورزی خود و فرآوردههای مربوط به آن؛ نظیر کود شیمیایی به‌عنوان یک اهرم فشار استفاده کند تا از این رهگذر از سد فشارهای ناشی از تحریم‌های اقتصادی کشورهای غربی بگذرد. آنگونه که در نشریه آرگوس آمده، قیمت اوره گرانوله ایران با افزایش قابل‌توجه همراه در بازه قیمتی ۶۵۰تا ۷۰۰ دلار بر هر تن قرار دارد و برخی شنیدهها حاکی از آن است که اوره‌سازان ایرانی، در دوره اخیر توانسته‌اند قراردادهای بهتر و قیمت‌های بسیار رقابتی‌تری در بازار ارائه دهند. اخباری که به جذابیت سهام اوره‌‌‌‌‌‌ای برای بورسیها منجر شده است.
هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید چه زمانی ضرر سهامداران در بورس جبران خواهد شد. این بخشی از صحبت‌‌‌‌‌‌‌های رئیس سازمان بورس بود. صحبت‌‌‌‌‌‌‌هایی که باعث شد بعد از چند وقتی، دوباره وعده‌‌‌‌‌‌‌های ابراهیم رئیسی و دولتمردان او درباره بورس در فضای توییتر و اینستاگرام مطرح شود. یادآوری صحبت‌‌‌‌‌‌‌های رئیسی در خردادماه ۱۴۰۰ و قبل از اینکه سکاندار دولت سیزدهم شود جزو موضوعات اصلی بعد از مطرح‌شدن صحبت‌‌‌‌‌‌‌های رئیس سازمان بورس بود. اشاره به وعده ابراهیم رئیسی مبنی‌بر اینکه «باید وضعیت را به‌سرعت اصلاح کرد» یا اینکه بیان کرده بود «مهم‌ترین عامل اعتماد مردم به بازار بورس ثبات این بازار است» از دیگر یادآوری‌‌‌‌‌‌‌ها بود و کاربران هم در رابطه با این مساله مینوشتند که ای‌کاش مشاوران ابراهیم رئیسی به ایشان نمی‌‌‌‌‌‌‌گفتند که وعده جبران بورس را در زمان انتخابات به مردم بدهد، چراکه این وعده‌‌‌‌‌‌‌ها که بعدها نقض میشوند و محقق نمی‌‌‌‌‌‌‌شوند، نه فقط برای دولت بلکه برای کشور هزینه‌‌‌‌‌‌‌ساز است. در رابطه با این موضوع، نه‌فقط سهامداران و بورسیها، بلکه دیگر کاربران توییتر هم در صفحه‌‌‌‌‌‌‌هایشان مینوشتند، اما قبل از پرداختن به این موضوع، از مساله قابل‌توجهی باید بنویسیم که مثل اکثر اوقات که درباره سهامداران خرد و وضعیت بورس صحبت میشد، آنها حاضر بودند و با استفاده از هشتگ بورس نظراتشان را مینوشتند. دیروز جای خیلی از سهامداران خرد در توییتر خالی بود، اما به‌جای آنها فعالان رسانه، اقتصادی و حتی چهره‌‌‌‌‌‌‌های توییتری درباره بورس مینوشتند.
آنها با یادآوری دوباره وعده‌‌‌‌‌‌‌های بورسی ابراهیم رئیسی در روزهای انتخابات، وزیر اقتصاد و دیگران درباره جبران ضرر سهامداران خرد، اینطور مینوشتند که بعد ازدست‌رفتن سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مردمی که با دعوت مسوولان و صداوسیما سرمایه‌‌‌‌‌‌‌هایشان را به بورس آوردند، حالا به آنها گفته می‌شود که معلوم نیست چه زمانی ضرر سهامداران جبران می‌شود. آنها همچنین به صحبت‌‌‌‌‌‌‌های قاضی‌‌‌‌‌‌‌زاده‌هاشمی می‌پرداختند که ادعا کرده بود رئیس‌جمهور میتواند سه روزه مشکلات بورس را حل کند و به این بازار آشفته سر و سامان بدهد. با کنایه در صفحه‌‌‌‌‌‌‌هایشان مینوشتند که چرا رئیس سازمان بورس از را‌‌‌‌‌‌‌هکارهای قاضی‌‌‌‌‌‌‌زاده که حالا معاون رئیس دولت شده است، استفاده نمیکند؟ اصلا چرا آقای رئیسی دستور استفاده از نظریات آقای قاضی‌‌‌‌‌‌‌زاده را برای رفع مشکلات بورس در سه روز که نه، در یک‌ماه را نمی‌دهد؟ مگر از همان روزهای اول، دغدغه رفع مشکلات مردم را نداشت و به فکر بازگشت اعتماد نبود؟ در کنار این نوشته‌‌‌‌‌‌‌ها اما برخی از فعالان حوزه بورس، در دفاع از صحبت‌‌‌‌‌‌‌های رئیس سازمان بورس، آن را یک نظر منطقی معرفی می‌کردند که باید پیش از این‌‌‌‌‌‌‌ها نزد مردم مطرح میشد تا توقع و انتظارات غیرمنطقی در حوزه بورس در میان سهامداران خرد شکل نگیرد.
مکث مذاکرات بین‌‌‌‌‌‌‌المللی برجام هم از دیگر موضوعاتی بود که دو سه روزی می‌شود در فضای توییتر فارسی و اینستاگرام درباره آن صحبت می‌شود. خشم کاربران از عوامل دخیل در اعلام تنفس در این مذاکرات و جست‌وجو درباره چرایی آنها و جروبحث‌ها و بی‌‌‌‌‌‌‌خیالی عدهای دیگر درباره سرانجام مذاکرات و شوخی با این مساله، از جمله نکاتی است که در فضای توییتر دیده می‌شود. سیامک قاسمی، فعال حوزه اقتصاد در رابطه با موضوعات مذاکرات برجام نوشت: «امروز که مذاکرات متوقف شده، نه عین خیال شهروند آمریکایی است، نه چینی و روسی و آلمانی و فرانسوی و انگلیسی، اما زندگی هشتاد و چند‌میلیون ایرانی در فضای ابهام است! این مهم‌ترین نکته هر مذاکراتی برای رفع تحریم‌های ایران است.»
عباس عبدی هم اینطور نوشت که «اگر قرار بود توافق برجام مشروط به گرفتن تضمین باشد اصلا چرا وارد مذاکره شدید؟ به‌علاوه فرض کنیم تضمین هم بدهند، آیا شما حاضرید آن را بگیرید؟ تضمین در چنین اموری بی‌اعتبار است. تضمین واقعی قدرت است، اگر دارید توافق کنید؛ اگر هم ندارید تقابل نکنید.» اما قبل از همه این‌‌‌‌‌‌‌ها، توییت پدرام سلطانی، فعال اقتصادی بود که به‌شدت موردتوجه کاربران توییتر و اینستاگرام قرار گرفت. توییت او حتی سر از کانال‌‌‌‌‌‌‌ها و گروههای تلگرام هم در مدت زمان کمی درآورد. سلطانی در صفحه خود نوشته بود: «ایران مذاکره نمیکند، مذاکره می‌شود.» این نوشته تا ساعت ۱۴ دیروز توسط بیش از ۳هزار نفر از کاربران توییتر پسندیده شده بود. پیمان مولوی هم از دیگر فعالان اقتصادی در صفحه خود نوشت: «عمر ما به مذاکره گذشت! ما را از توقف مذاکرات می‌‌‌‌‌‌‌ترسانید؟» و البته در این میان بار دیگر یکی از وعده‌‌‌‌‌‌‌های ابراهیم رئیسی به‌چشم می‌آید که در همان خردادماه ۱۴۰۰بیان کرده بود که «باید تمام وضعیت اقتصادی را برای همه قابل پیش‌بینی کنیم تا مردم بتوانند برای زندگی و کسب‌وکارشان تصمیم بگیرند.» کاربران با بازنشر این وعده رئیس دولت سیزدهم، این سوال را مطرح می‌کردند، که بعد از گذشت چندین‌ماه از روی کار آمدن دولت سیزدهم، دقیقا چه وضعیتی قابل‌پیش‌‌‌‌‌‌‌بینی برای کسب‌وکارها است؟
واریز سود سهام عدالت هم از دیگر سوژه‌‌‌‌‌‌‌هایی بود که دیروز به آن پرداخته شد. علی بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت سیزدهم در توییتر خود اعلام کرد که «واریز سود سهام عدالت برای بیش از۴۳میلیون نفر آغاز شد. برای اولین‌بار سود هرنفر یکجا و پیش از پایان سال واریز می‌شود. مبلغ سود حدود سهبرابر واریزیهای قبلی است، حدود۵۷۵هزارتومان برای کسانی که سهام خودرا تکمیل نکرده و بیش از یک‌‌‌‌‌‌‌میلیون‌تومان برای افرادی که سهم را تکمیل کردهاند.» اما این توییت واکنش نه‌چندان خوشایند برخی از کاربران را در پی داشت. آنها در قسمت نظرات یا با بازنشر توییت جهرمی، نوشتند که «شما مختار هستید هر مطلبی را با ژست خلق ثروت برای مردم بنویسید اما این را بدانید: اولا این سود مربوط به مجامع تیر ۱۴۰۰ بوده و این تاخیر فساد آشکار کلونی‌های سهام عدالت است! ثانیا با مبلغ ۱۲میلیون ارزش فعلی سهام عدالت در یک سهم پتروشیمی ۲میلیون سود توزیع شده!» یا منتقدان دولت فعلی اینطور نوشتند که «وقتی یک دولت دستاوردی برای عرضه نداشته باشد، با قاشق دیگران ماست می‌خورد و پز می‌دهد. شما که حق مردم را یکی‌یکی قطع می‌‌‌‌‌‌‌کنید، همین سهام عدالت را هم دولت‌‌‌‌‌‌‌های قبل اگر رسمی نمی‌کردند پز چه چیزی را امروز می‌دادید؟!» و برخی دیگر این سوال را مطرح می‌کردند که «چطور می‌شود سهام عدالتی که در یک فرآیند تقریبا ۱۰ ساله کمی بیش از ۵۰۰هزارتومان سودآوری داشت و یک‌میلیون را بعد از ۱۰ سال پرنکرد؟! اما بعد پایان مهلت تکمیل سهام، به یکباره سودهای‌میلیونی می‌دهد؟!»
با مرور این چند سوژه‌ای که در این ستون به آنها پرداختیم، نکته‌‌‌‌‌‌‌ای که باید مطرح شود، این است که در فضای توییتر فارسی، کاربران زیادی منتظر اظهارنظرهای مسوولان هستند تا تناقض‌‌‌‌‌‌‌ها و دوگانه‌‌‌‌‌‌‌گویی‌‌‌‌‌‌‌های آنها را کنارهم قرار بدهند. خیلی از آنها خشمگین و منتقدتر از گذشته شدهاند و در تمام موضوعات روزنه‌‌‌‌‌‌‌ای برای انتقاد و خالی‌کردن خشمشان هستند، اما در کنار این‌‌‌‌‌‌‌ها، پیش‌‌‌‌‌‌‌تر محمد فاضلی، جامعه‌‌‌‌‌‌‌شناس در صفحه توییتر خود نوشته بود «یکی از بدترین لحظات در تاریخ هر ملتی میتواند لحظه یا دوره‌‌‌‌‌‌‌ای باشد که در آن دیگر هیچ‌کاری، هر قدر که دور از عقل سلیم و انتظار عامه مردم باشد، تعجب‌‌‌‌‌‌‌برانگیز نباشد. لحظه‌‌‌‌‌‌‌ای که در مقابل تعجب از هر کار ناشایستی، خلق‌الله بگویند: تو غیر از این انتظار داشتی؟» او با بازنشر این توییت که مناسب چنین فضایی هم بود در صفحه خود نوشت: زدن کلنگ ساخت مجتمع پتروشیمی در میانکاله از همان کارهاست که در بدترین لحظات تاریخ ملتی اتفاق می‌افتد. بیچاره محیط‌زیست.
مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق‌بهادار، درباره عملکرد یکساله این واحد نظارتی در حوزه نهادهای مالی خدماتدهنده در سال‌جاری، اظهار کرد: افزایش میزان دارایی قابل‌مدیریت با تعداد تحلیلگر و مدیر سبد کمتر درخصوص فعالیت سبدگردانی، تصریح به حضور تمام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وقت مدیر سبد و تحلیلگر در شرکت انجام‌دهنده فعالیت سبدگردانی و اعلام ممنوعیت فعالیت اشخاص یادشده در دیگر شرکت‌ها از جمله اقدامات یادشده بوده است. رضا نوحی ادامه داد: اصلاح شرایط موسسان یا متقاضیان سهامداری نهادهای مالی شرکت‌های سبدگردان، مشاور سرمایهگذاری، پردازش اطلاعات مالی، رتبهبندی و گروه خدمات بازار سرمایه، تعمیم فضای تجاری به شرایط فضاهای قابل‌اجاره توسط سبدگردان، مشاور سرمایهگذاری و پردازش اطلاعات مالی در راستای تسهیل در شرایط تاسیس این نهادها از جمله سایر اقدامات بوده است.
او با در نظر قرارگرفتن اقدامات این واحد در راستای مقررات اصلاحی شرکت‌های سرمایهگذاری و مادر (هلدینگ) عنوان کرد: فراهم‌شدن امکان انتشار اوراق بدهی با موضوع خرید سهام در شرکت‌های سرمایهگذاری و مادر (هلدینگ) و قرارگرفتن این موضوع، بازبینی در فرآیندهای تایید صلاحیت حرفه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای و کوتاه‌کردن زمان بررسی و اعلام نتایج تایید صلاحیت حرفه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای داوطلبان تصدی سمت مدیریت در نهادهای مالی و بازبینی سامانه مربوط به تایید صلاحیت حرفه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای مدیران نهادهای مالی بهمنظور اطمینان از صحت ارسال پیامک به داوطلبان و تسریع در بررسی صلاحیت عمومی متقاضیان جزو اقدامات شایسته‌ای بود که در این حوزه انجام شد.
مدیریت نظارت بر نهادهای مالی با اشاره به اقدامات انجام‌شده در حوزه مقررات اصلاحی صندوق‌های سرمایهگذاری تصریح کرد: تسهیل در راهاندازی و تمدید فعالیت صندوق‌های سرمایهگذاری از طریق حذف الزامات جذب حداقل تعداد سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذار در زمان پذیره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نویسی یا تمدید فعالیت صندوق‌ها، اصلاح ابلاغیه شماره ۱۲۰۲۰۱۰۷ و فراهم‌شدن امکان تصدی سمت صندوق‌های سرمایهگذاری در اوراق‌بهادار با درآمد ثابت با ساختار قابل‌معامله و مبتنی بر صدور و ابطال توسط مدیران صندوق‌ها از جمله موارد یادشده هستند.
به گفته این مقام مسوول، اصلاح نصاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های صندوق‌های FOF به گونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای که این صندوق‌ها مجاز به سرمایهگذاری در هر صندوق تا ۲۵درصد ارزش دارایی خود شدند و تا ۵۰درصد دارایی نیز قابل‌سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در صندوق‌های اوراق‌بهادار با درآمد ثابت شد، لغو محدودیت عدم‌صدور واحدهای صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال از طریق شعب بانک‌ها از دیگر موارد انجام شده در حوزه مقررات اصلاحی صندوق‌های سرمایهگذاری بوده است. نوحی تعیین چارچوب برای صاحبان امضای مجاز معرفی‌شده از طرف مدیران صندوق‌ها را از دیگر اقدامات اصلاحی صورت‌گرفته در حوزه صندوق‌های سرمایهگذاری برشمرد و افزود: اقدام بهمنظور پیشگیری از تعارض منافع مدیر صندوق ناشی از سرمایهگذاری قابل‌توجه در سهام یک ناشر از طریق ممنوعیت صندوق‌ها (به‌استثنای صندوق‌های پروژه، جسورانه و خصوصی) در پذیرش سمت عضو هیات‌مدیره در ناشران، فراهم‌شدن امکان احتساب کارمزد مبتنی بر عملکرد در صندوق‌های سرمایهگذاری سهامی، الزام مدیران صندوق‌ها به پیاده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازی زیرساخت‌های لازم بهمنظور الکترونیکی‌شدن دریافت تاییدیه از متولی صندوق نیز از جمله سایر فعالیت‌های انجام شده است.
او با اشاره به اصلاح دستورالعمل نحوه انتخاب و فعالیت متولی در صندوق‌های سرمایهگذاری اذعان کرد: با این اقدام، امکان تاسیس صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال با عمر نامحدود، سرمایهگذاری صندوق‌های سرمایهگذاری اختصاصی بازارگردانی در واحدهای سرمایهگذاری صندوق‌های سرمایهگذاری در اوراق‌بهادار با درآمد ثابت مجاز خواهد شد. همچنین در راستای صندوق‌های سرمایهگذاری، دستورالعمل تاسیس صندوق‌های سرمایهگذاری در اوراق‌بهادار با درآمد ثابت، مختلط در سهام و در اوراق‌بهادار مبتنی بر کالا نیز در دستور کار این مدیریت قرار گرفت.
اعطای مجوز ۷۸ نهاد مالی جدید طی ۱۱ ماه: این مدیر ارشد سازمان بورس با مروری بر تعداد مجوزهای صادرشده از ابتدای سال‌جاری تا پایان بهمن ماه، بیان کرد: طی ۱۱ماه سال۱۴۰۰، در حوزه مادر (هلدینگ) ۷ مجوز جدید صادر شده است و تعداد شرکت‌های مادر (هلدینگ) از ۹۸ به ۱۰۵ رسید. شرکت‌های سرمایهگذاری با افزایش ۸ نهاد مالی جدید از ۹۳ شرکت به ۱۰۱شرکت رسیدند. همچنین، شرکت‌های مشاور سرمایهگذاری با افزایش یک شرکت از ۱۹ به ۲۰ شرکت رسیدند. او ادامه داد: طی مدت یادشده، در حوزه شرکت‌های سبدگردان ۱۸ مجوز جدید اعطا شد و تعداد این نهادهای مالی از ۳۸ شرکت به ۵۶ شرکت رسید. بیشترین اعطای مجوز مربوط به صندوق‌های جدید بوده است. به بیانی دیگر، صندوق‌های سرمایهگذاری با ۴۲ مجوز جدید از ۲۷۱شرکت به ۳۱۳ شرکت رسیدند. در مجموع از ابتدای سال‌جاری تا انتهای بهمن ماه، ۷۸ مجوز جدید صادر شد و تعداد نهادهای مالی از ۶۳۶ نهاد به ۷۱۴ نهاد رسید.
برنامههای آتی مدیریت نظارت بر نهادهای مالی: مدیریت نظارت بر نهادهای مالی در ارتباط با برنامههای سال‌آینده این واحد، گفت: توسعه تبادل الکترونیکی بهمنظور بررسی اصالت مدارک تحصیلی و تجربی داوطلبان متقاضی عضویت در هیات‌مدیره نهادهای مالی، تدوین دستورالعمل حاکمیت شرکتی و کنترل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های داخلی نهادهای مالی، تدوین راهنمای اصول مدیریت ریسک در صندوق‌های سرمایهگذاری، تدوین رویه حسابداری صندوق‌های خصوصی و صندوق در صندوق، همکار اصلی شرکت سپرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری مرکزی در ثبت اطلاعات دارندگان واحدهای سرمایهگذاری صندوق‌های سرمایهگذاری، بررسی تجمیع برخی از مجوزهای نهادهای مالی خدماتدهنده و تسهیل شرایط صدور مجوز آنها، تکمیل سامانه نظارتی شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات سبدگردانی، تکمیل فرآیند الکترونیکی‌کردن ارائه درخواست و صدور مجوز نهادهای مالی و سایر موارد از جمله برنامههای مهم نظارت بر نهادهای مالی است.
روند افزایشی شاخص ارزی در کانال ۲۶ هزار تومانی متوقف شد. هیاهوی معاملهگران افزایشی آرام گرفت و بازار ارز بار دیگر نشان داد که دلار در سطوح قیمتی بالاتر کشش ندارد. پس از انتشار اخباری مبنی بر توقف مذاکرات هستهای وین در روز جمعه ۲۰اسفند، بازار ارز دچار جو افزایشی نسبتا شدیدی شد. عدهای نیز در راستای کسب سود بیشتر با غنیمت شمردن فضای رسانه‌ها در روز جمعه قیمت معاملات فردایی خود در این روز را افزایش دادند.
این افزایش قیمت سبب خروج مجدد نرخ دلار از کانال 25 هزار تومانی و ورود این ارز به کانال 26 هزار تومانی شد. اما چندی بعد و پس از انتشار اخبار مثبت جدید که بر استراتژیک بودن توقف پیشرو دلالت داشت، هیاهوی معاملهگران افزایشی آرام گرفت و ترمز دلار در کانال 26 هزار تومانی گرفته شد. برخی از تحلیلگران ارزی بازار تهران نیز با اشاره به عدم پیشروی روند افزایشی نرخ شاخص بازار ارز در روز گذشته از عدم کشش این ارز در سطوح قیمتی بالاتر و انتظارات مثبت جامعه نسبت به آینده بازار ارز سخن گفتند. قیمت سکه نیز به سطح قیمتی 12 میلیون و 410 هزار تومان رسید. دیروز شنبه 21 اسفند ماه بازار ارز تهران در پله‌های ابتدایی کانال 26 هزار تومانی به کار خود پایان داد. پس از افزایش قیمت‌های مشاهده شده در نرخ معاملات فردایی دلار در روز جمعه، اسکناس آمریکایی بار دیگر و با شروع ساعات اولیه بازار روز شنبه به کانال 26 هزار تومانی وارد شد. در ابتدا نرخ این ارز با افزایشی 200 تومانی نسبت به سطح قیمتی روز پنج‌شنبه 19 اسفند و در حوالی رقم 26 هزار تومان مطرح میشد. در ادامه روند افزایشی مذکور دلار به پله‌های دوم و سوم کانال 26 هزار تومانی نیز رسید. به صورتی که نرخ معاملات نقدی صبح روز شنبه به حوالی رقم 26 هزار و 300 تومان رسید. این روند افزایشی که در نتیجه مستقیم خبر توقف در مذاکرات هستهای وین رخ داده بود پس از انتشار اخبار تکمیلی به بن‌بست رسید و نرخ هر برگ اسکناس آزاد دلار نتوانست از مرز 26 هزار و 350 تومان فراتر رود. در حوالی ظهر دیروز روند افزایشی مذکور که با شکست مواجه شده بود آرام آرام شکل عکس به خود گرفت و قیمت شاخص بازار ارز مجددا در سراشیبی کاهشی قرار گرفت. کاهش قیمت صورت گرفته در نرخ دلار در دو مرحله رخ داد. مرحله اول تا حوالی ساعت 2 بعد‌از‌ظهر دیروز بود که دلار توانست به سطح قیمتی 26 هزار و 200 تومان برسد. مرحله دوم تا اواخر ساعات کاری روز گذشته رخ داد که در این مرحله اسکناس آمریکایی مجددا به مرز دو کانال 25 و 26 هزار تومانی رسید.
در نهایت قیمت دلار در پایان روز شنبه با 200 تومان افزایش قیمت نسبت به نرخ روز پنج‌شنبه به سطح قیمتی 26 هزار تومان رسید.
اخبار تکمیلی اثر گذار بر جلوگیری از افزایش قیمت دلار در روز گذشته شامل سخنان مقامات اروپایی و ایرانی بود که در این سخنان اشاره شده است که توقف ایجاد شده در روند نشست‌های هستهای وین استراتژیک بوده و در راستای حصول توافق صورت گرفته است. در نتیجه احتمالات ایجاد شده از عدم حصول توافق هستهای جدید منتفی شده و هیاهوی معاملهگران افزایشی بی‌نتیجه ماند.
هر قطعه سکه امامی نیز در معاملات دیروز با 165 هزار تومان افزایش قیمت نسبت به نرخ روز پنج‌شنبه به سطح قیمتی 12 میلیون و 410 هزار تومان رسید.
طی هفته‌‌‌ای که در نخستین روزش نفت ۱۳۹ دلاری را برای اولین بار در ۱۴ سال گذشته شاهد بودیم، قیمت‌ها حدود ۵درصد کاهش یافت. این در حالی است که بهای طلای سیاه در هفته پیش از آن بیش از ۲۰درصد رشد کرده بود. نوسانات بازار نفت در شدیدترین حالت خود قرار دارد و این نشانه نااطمینانی عظیمی است که در مورد جنگ روسیه و اوکراین، تحریم‌های اعمال شده بر نفت و اقتصاد مسکو، مذاکرات هستهای ایران و کمبود عرضه و تقاضای بالای نفت در بازار وجود دارد.
با وجود کاهش هفتگی، نفت در مسیری صعودی قرار دارد و ریستاد انرژی قیمت ۲۴۰ دلاری نفت را در صورت ادامه تحریم نفت روسیه توسط کشورهای دیگر در تابستان متصور است. به نظر می‌رسد برای پایین آمدن قیمت نفت باید انتظار توافق هستهای ایران و قدرت‌‌‌های جهانی یا یک آتش‌‌‌بس احتمالی بین مسکو و کی‌‌‌یف را داشت، در غیر‌این‌‌‌صورت نفت آنقدر بالا می‌رود تا فشار قیمت‌ها موجب تخریب تقاضا و کاهش بهای آن شود. اما فعلا طلای سیاه داستانی دلگرم‌‌‌کننده برای صادرکنندگان خاورمیانه و هراس‌‌‌انگیز برای مصرف‌کنندگان اروپایی روایت می‌کند.
اولین کاهش هفتگی نفت پس از جنگ
از ۲۴ فوریه (۵ اسفند) که روسیه به اوکراین حمله نظامی کرد، یک هفته با رشد بیش از ۲۰درصدی برای دو شاخص مهم نفتی رقم خورد و هفته گذشته با کاهش آنها. نفت یکی از پرنوسان‌‌‌ترین مقاطع را در تاریخ خود می‌‌‌گذراند چراکه در طول هفته گذشته دستکم برای برنت، معاملات در محدوده ۳۳ دلاری انجام شده است.
به گزارش بلومبرگ، در این هفته این شاخص جهانی ۶/ ۴درصد افت کرد و بالای ۱۱۲ دلار بر بشکه بسته شد. همزمان وست‌تگزاس‌اینترمدییت (نفت خام آمریکا) هم ۵/ ۵درصد پایین آمد و با سطح بیش از ۱۰۹ دلار در هر بشکه به کار خود در هفته گذشته پایان داد. هر دوی این شاخص‌‌‌ها روز دوشنبه به اوج خود از سال ۲۰۰۸ رسیدند و در مقطعی برنت تا ۱۳/ ۱۳۹ دلار و وست‌تگزاس تا ۵/ ۱۳۰ دلار هم پیش رفتند. با این حال، افت شدید آنها در روز چهارشنبه که بیش از ۱۳درصد برای برنت و ۱۲درصد برای وست‌تگزاس بود، موجب شد با وجود رشد ابتدا و پایان هفته، در کل شاهد کاهش آنها باشیم.
جالب اینکه کاهش شدید روز چهارشنبه تنها یک روز پس از اعلام آمریکا و بریتانیا برای ممنوعیت واردات نفت و فرآورده‌‌‌ها به کشورهایشان رخ داد. به نظر می‌رسد بررسی بیشتر معاملهگران در مورد این تصمیمات که با فرجه ۴۵ روزه برای واردکنندگان آمریکایی که در حال حاضر برای خرید نفت از روسیه قرارداد دارند و چند ماهه تا پایان سال برای خریداران بریتانیایی همراه بود، موجب سقوط قیمت در روز چهارشنبه شد. با ادامه جنگ روسیه و اوکراین و همین‌طور مکث مذاکرات وین بین ایران و قدرت‌‌‌های جهانی بهای نفت جمعه رشد را تجربه کرد.
بخش بزرگی از این صنعت در حال حاضر از خرید محموله‌‌‌های نفت روسی امتناع می‌کنند. در آخرین رویدادی که چنین چیزی را نشان داد، هیچ خریداری برای مناقصه نفت تولید شده در شرق دور روسیه پیدا نشد. طارق ظهیر، یکی از اعضای مدیریتی برنامه کلان جهانی در Tyche Capital Advisors در این مورد گفت: «نوسان به این زودی محو نخواهد شد.» او افزود که می‌توان افزایش ۵ تا ۱۰ دلاری قیمت را «در یک چشم به هم زدن» دید چراکه هم بازار با محدودیت عرضه مواجه است و هم ریسک‌های ژئوپلیتیک وجود دارند.
فشار افزایشی تورم که در سراسر بازارهای کالایی مشاهده می‌شود، بانک‌ها را وادار کرده یک فاز ریاضتی پولی را که ممکن است ریکاوری اقتصادی را خفه کند، مورد بررسی قرار دهند. ریستاد انرژی اخیرا پیش‌بینی کرده اگر کشورها به تحریم واردات نفت روسیه ادامه دهند، برنت میتواند به ۲۴۰ دلار بر بشکه در تابستان برسد. در همین حال گلدمن ساکس میگوید تخریب تقاضا تنها راه مهار قیمت‌های بالاست.
در این میان، پاول هورسنل رئیس تحقیقات کالایی در استاندارد چارترد میگوید: «نوسانات شدید روزانه شاید نکاتی در مورد چند چیز بیان کند: درجه عدم‌قطعیت، ماهیت جریان خبرها، سرریز از برخی بازارهای پرهرج و مرج فیزیکی و سطوح نقدینگی نسبتا پایین در برخی نقاط.»
افزایش اقدامات تنبیهی علیه روسیه این نگرانی را به دنبال داشته که بازار نفت که پیش از این هم با محدودیت عرضه مواجه بود، به دلیل نبود ۵میلیون بشکه نفت صادراتی این کشور، بیش از پیش با کمبود روبهرو شود. اما اوپک تاکید کرده که کمبودی در بازار وجود ندارد و به افزایش ۴۰۰هزار بشکه‌‌‌ای عرضه خود در هر ماه ادامه می‌دهد.
چهارشنبه یک مقام اماراتی خواهان افزایش سریع‌‌‌تر تولید اوپک‌‌‌پلاس شد اما وزیر انرژی این کشور پس از آن اعلام کرد به تصمیمات این اتحاد پایبند می‌‌‌ماند. عدم‌واکنش اوپک‌‌‌پلاس امر عجیبی نیست چراکه روسیه مهم‌ترین عضو غیراوپکی آن است و تاکنون در مقابل درخواست مصرف‌کنندگان برای استخراج بیشتر مقاومت کرده است. آنها استدلال می‌کنند که جهش قیمت‌ها به دلیل تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک و نه کمبود عرضه رخ داده است.
مکث مذاکرات وین، عامل افزایشی طلای سیاه
آمریکایی‌‌‌ها در تلاش برای پیدا کردن بشکه‌‌‌هایی که بتواند جایگزین نفت نامحبوب این روزهای روسیه شود، هنوز به نتیجه ملموسی نرسیده‌‌‌اند. عربستان و امارات و در کل اوپک‌‌‌پلاس تاکنون در مورد این خواسته ایالات متحده سکوت کردهاند و بهنظر می‌رسد در آینده هم با این کشور همسو نشوند. از سوی دیگر، در صورت برداشته شدن تحریم‌ها علیه ونزوئلا که در روزهای گذشته خبر مذاکرات بین دو کشور منتشر شد، حدود ۴۰۰هزار بشکه در روز تولید این کشور افزایش خواهد یافت. اما مهم‌ترین عاملی که بازار تا حدود زیادی هم روی آن حساب کرده بود، احیای برجام و بازگشت حدود یک‌میلیون بشکه در روز نفت ایران به بازار جهانی بود. با این حال، در روزهای گذشته گفته شد که روسیه و چین در دقیقه ۹۰ مذاکرات درخواست‌‌‌هایی از آمریکا داشتهاند که منجر به مکث مذاکرات در روز جمعه شد. اما برخی منابع داخلی دلیل این تنفس را خواسته‌‌‌های آمریکا عنوان می‌کنند.
به گزارش بارونز، افزایش تولید ایران نخواهد توانست غیبت بشکه‌‌‌های روسی را به‌‌‌طور کامل جبران کند. در حال حاضر، ممنوعیت واردات نفت روسیه در آمریکا فقط ۲۰۰هزار بشکه در روز از نفت صادراتی این کشور را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد. دیگر کشورها روی کاغذ به نفت روسیه دسترسی دارند اما در عمل، حدود دوسوم صادرات روسیه به اروپا (نزدیک به ۲میلیون بشکه در روز) موفق به یافتن خریدار در روزهای گذشته نشده است. بانک‌ها و شرکت‌های حملونقل نمی‌‌‌خواهند ریسک تجارت با روسیه را متحمل شوند.
بدون بشکه‌‌‌های ایرانی یا عرضه اضافی عربستان، احتمالا بازار در هفتههای آینده در یک کسری بزرگ قرار خواهد گرفت که این امر میتواند یک کف تازه برای قیمت نفت در غیاب یک آتش‌‌‌بس بین مسکو و کی‌‌‌یف ایجاد کند.
کمبود دیزل موجب جهش تاریخی نفت می‌شود؟
جان کمپ، ستون‌‌‌نویس خبرگزاری رویترز در تحلیلی میگوید که انبارهای جهانی دیزل و دیگر فرآوردههای میان‌‌‌تقطیری به پایین‌‌‌ترین سطح فصلی از سال ۲۰۰۸ رسیده است؛ زمانی که کمبود مشابهی در سوخت‌‌‌های حملونقل و صنعتی کمک کرد قیمت نفت به اوج تاریخی خود برسد. به گفته کمپ، در سه منطقه آمریکا، اروپا و سنگاپور در مجموع انبارهای فرآوردههای میان‌‌‌تقطیری ۱۱۰میلیون بشکه کاهش نسبت به سال گذشته در همین مقطع نشان می‌دهد چراکه مصرف به‌‌‌طور پیوسته از تولید بالاتر بوده است.
تقاضای دیزل و میان‌‌‌تقطیری‌‌‌ها بسیار با چرخه اقتصادی مرتبط است. ریکاوری سریع پس از پاندمی موجب بهبود مصرف آنها شده است. همزمان پالایشگران از تصفیه نفت خام با ظرفیت کامل امتناع کردهاند تا انبارها را خالی کنند. اما ادامه تخلیه ذخایر سوخت‌‌‌های تقطیری دیگر کمکی نمیکند. باید تولید این سوخت‌‌‌ها در پالایشگاه‌‌‌ها برای یک دوره افزایش یابد تا ذخایر به حد قابل قبولی برسند. ظرفیتی هم برای این کار وجود دارد اما افزایش پالایش نفت خام، کمبود سوخت را به کمبود نفت تبدیل می‌کند.
بنابراین چنین کمبودی از نظر کمپ این تهدید را به دنبال دارد که قیمت نفت به اوج تاریخی سال ۲۰۰۸ (۱۴۷ دلار در هر بشکه) برسد. البته با احتساب تورم ۱۴ ساله، نفت ۱۴۷ دلاری آن زمان، معادل نفت ۱۹۶ دلاری در حال حاضر است.
استمرار جنگ در اروپای‌شرقی و پیش‌بینی رشد قیمت‌ها در هفتههای آینده، همزمان با کاهش محسوس حجم عرضه شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران، به رونق معاملات شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالا در سومین هفته از اسفندماه منجر شد. ثبت تقاضای سه‌برابری نسبت به حجم عرضه شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس کالای ایران باعث‌شد تا نوردکاران برای کسب سهم از این بازار دست به رقابت قیمتی بزنند؛ به نحوی که نرخ معامله هر کیلوگرم شمش فولاد در این بازار به کانال ۱۴هزار تومانی صعود کرد. البته بورس‌کالا برخی از معاملات را که متقاضیان تقاضای زیادی را برای آن به ثبت رسانده بودند، ابطال و عرضه مجدد را به روز بعد منتقل کرد تا از سرایت اوج‌‌‌گیری قیمت شمش به بازار محصولات نهایی جلوگیری کند. البته سیگنال‌‌‌های رشد نرخ جهانی شمش و مقاطع طویل فولادی نقش بهمراتب بیشتری در جهت‌‌‌دهی به رفتار معاملهگران مقاطع طویل فولادی داشت؛ به این ترتیب نرخ این محصولات در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران نیز اوج گرفت.
ترجیح فروش صادراتی به عرضه در بازار فیزیکی ؟
بورس‌کالای ایران، قیمت پایه شمش فولاد برای عرضه در بازار فیزیکی این بازار را در سومین هفته اسفند برابر 13هزار و 350تومان تا 13هزار و 640تومان اعلام کرد. کف نرخ عرضه نسبت به کف نرخ عرضه هفته قبل افزایش داشت؛ اما سقف قیمت پایه عرضه تغییر محسوسی نداشت. عدم‌تغییر قیمت پایه عرضه شمش فولاد در شرایطی که جنگ روسیه و اوکراین زمینه بهبود بازارهای صادراتی آنها را فراهم کرده است، باعث‌شد از حجم عرضه شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران به شکل محسوسی کاسته شود. مطابق اطلاعیه‌‌‌های عرضه، فولادسازان اقدام به عرضه 96هزار تن شمش فولاد در رینگ روز گذشته بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران کردند. میزان عرضه شمش فولاد در هفته سوم اسفند به کمترین میزان پس از هفته ابتدایی شهریور امسال رسید. کاهش عرضه در شرایطی که بازارهای جهانی در تلاطم حمله روسیه و اوکراین و سیگنال‌‌‌های این جنگ قرار دارند، باعث شد خریداران شمش تقاضایی در حدود 260هزار تن را در این بازار به ثبت برسانند که تقریبا سهبرابر حجم عرضه بود.
رکوردشکنی نرخ معامله شمش فولاد
عدم‌رشد نرخ عرضه شمش فولاد در شرایطی که سیگنال‌‌‌های جهانی احتمال رشد قیمت فولاد را در هفتههای آینده به همراه دارد و نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و اتمام زمان خرید شمش فولاد در سال 1400 باعث شد بخش قابل‌توجهی از نوردکاران برای کسب سهم از آخرین عرضه‌‌‌های شمش فولاد حاضر به رقابت قیمتی شوند. البته بورس‌کالا در نهایت بخشی از عرضه‌‌‌های با رقابت فراتر از انتظار را ابطال و این عرضه‌‌‌ها را به روز بعد موکول کرد. با وجود ابطال عرضه با رقابت قیمتی غیرمنطقی و تکرار عرضه در روز بعد، میانگین نرخ معامله شمش فولاد در هفته گذشته به 14هزار و 240تومان رسید. این دومین مرتبه در طول تاریخ است که شمش فولاد در کانال 14هزار تومانی از رینگ صنعتی بورس‌کالا مورد معامله قرار می‌گیرد.
بازار جهانی حامی رشدداخلی
به گزارش موسسه فست‌‌‌مارکت، شمش فولاد صادراتی ایران فوب خلیج‌‌‌فارس در روز دوم مارس با نرخی در بازه 600 تا 603دلار به ازای هر تن مورد معامله قرار گرفت که این رقم حدود 2درصد بالاتر از نرخ معامله آن در هفته قبل بود. حمله روسیه به اوکراین، زمینه صعود قیمتی در بازار اغلب کامودیتی‌‌‌ها را فراهم کرده و در این میان اغلب فلزات صنعتی نیز با اوج‌‌‌گیری قیمتی و رکوردشکنی قیمتی روبهرو شدهاند. در این شرایط، بر ارزش فولاد در بازارهای جهانی افزوده شده؛ اما صعود قیمتی شمش و محصولات فولادی بهمراتب کمتر از سایر فلزات صنعتی بوده است. با این حال، صعود نرخ انرژی، استمرار جنگ و اختلال در عرضه مواد اولیه فولادسازی باعث شده است تا انتظار رشد بیشتر قیمت شمش فولاد در بازارهای جهانی مطرح باشد. روز دوشنبه هفتم ماه مارس، بهای هر تن زغال‌سنگ متالورژی صادراتی استرالیا تا 560دلار به‌‌‌ازای هر تن افزایش داشت که این رقم بیشترین نرخ معامله تاریخی این محصول بود. در عین حال بهای زغال‌سنگ حرارتی (نیوکاسل) نیز به کانال قیمتی 400دلاری صعود کرده است. در این شرایط قیمت هر تن سنگآهن صادراتی 62درصد استرالیا تحویل بنادر شمالی چین نیز روز هفتم مارس به 162دلار به ازای هر تن رسید که این رقم بیشترین نرخ معامله آن ظرف 6ماه گذشته است. به این ترتیب صعود قیمتی مواد اولیه میتواند از رشد نرخ فولاد در هفتههای پیشرو حمایت کند. احتمال رشد بهای فولاد در بازارهای جهانی سیگنالی مهم در جهت ترغیب صنایع تکمیلی برای حضور در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران و خرید شمش فولاد بود. موسسه فست‌‌‌مارکت نرخ فروش صادراتی بیلت ایران را 603دلار به ازای هر تن اعلام کرده؛ اما به گفته فولادسازان داخلی، مشتریان خارجی حاضر به خرید شمش ایران تا سقف 650دلار به ازای هر تن نیز شدهاند. در عین حال بهای میلگرد صادرانی ترکیه ظرف روزهای اخیر تا 900دلار به ازای هر تن صعود قیمتی داشته که این موضوع امکان رشد صادرات میلگرد را برای نوردکاران داخلی مهیا می‌کند.
سیگنال شمش به بازار مقاطع
اوج‌‌‌گیری بهای شمش فولاد، سیگنالی برای خرید مقاطع طویل فولادی از رینگ صنعتی بورس‌کالا به همراه داشت. در هفته سوم اسفندماه قیمت عرضه تیرآهن، نبشی و ناودانی برابر 14هزار و 28تومان تا 14هزار و 450تومان تعیین شده است. به این ترتیب نرخ عرضه تیرآهن از میانگین نرخ معامله شمش فولاد ارزان‌‌‌تر شده است. میانگین قیمت عرضه هر کیلوگرم میلگرد در بورس کالای ایران برابر 14هزار و 440تومان تا 14هزار و 770تومان تعیین شد. به این ترتیب فاصله میانگین نرخ معامله شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران و کف قیمت پایه عرضه میلگرد حدود 200تومان است. این فاصه کم قیمتی باعث می‌شود تا میلگرد عرضه‌شده در بورس‌کالای ایران کاملا ارزنده تلقی شده و تجار از خرید آن استقبال کنند. استقبال خریداران از میلگرد عرضه‌شده در رینگ صنعتی بورس‌کالا باعث شد تا میانگین بهای معامله به 15هزار و 200تومان برسد.
رکود و تورم گریبان بازار آزاد مقاطع فولادی را گرفت
ظرف یک‌هفته اخیر، مجددا میلگرد در بازار آزاد به کانال 16هزار تومانی صعود کرد؛ به نحوی که هر کیلوگرم میلگرد سایز16 در بازار آزاد تهران تا نرخ 16هزار و 800تومان اوج گرفت، اما شنیدهها از استمرار رکود در بازار آزاد میلگرد حکایت دارد. در حال حاضر، انبار تجار انباشته از میلگرد بوده و خبری از خرید مصرفی و سرمایهای در این بازار نیست. اما جنگ روسیه و اوکراین و احتمال گران شدن قیمت در هفتههای پیشرو با ترکش‌‌‌های احتمالی این جنگ باعث شده است تا تجار با وجود انباشت محصول در انبارهای خود به خرید مقاطع طویل فولادی روی‌آورند. به این ترتیب شاهد واگرایی در رفتار نوردکاران و تجار با متقاضیان مصرفی هستیم. در حالی که پیش‌بینی افزایش قیمت و گرانی میان نوردکاران و تجار باعث شده است تا بر حجم خرید خود اضافه کرده و حتی حاضر به رقابت قیمتی برای کسب سهم از بازار شوند، متقاضیان مصرفی به امید کاهش قیمت متاثر از سیگنال‌‌‌های کاهش نرخ دلار ترجیح می‌دهند خریدهای خود را به تعویق بیندازند.
روزهای پایانی سال، در کنار افزایش قیمت‌های جهانی موجب شده است تا انتظار افزایش حجم معاملات در بورس‌کالا جدی شود؛ آن هم در شرایطی که تکانه‌های رشد قیمت‌های جهانی محرک دوم افزایش نرخ و رشد جذابیت خرید بود. هفته گذشته ۷/ ۲میلیون تن انواع کالا به ارزش ۲۱هزار میلیارد تومان (همت) در بازار فیزیکی بورس‌کالا دادوستد شد.
به گزارش کالاخبر، هفته سوم اسفند در تالار محصول‌‌‌‌های صنعتی و معدنی بورس‌کالا، ۲میلیون و ۱۹۵هزار تن انواع کالا به ارزش بیش از ۹/ ۱۲هزار میلیارد تومان (همت) معامله شد.در این تالار یک‌میلیون و ۲۹۵هزار تن سیمان، ۴۵۶هزار و ۲۲۲تن فولاد، ۳۲۱هزار تن سنگآهن، ۱۰۰هزار و ۵۰۰تن آهن اسفنجی، ۷هزار و ۳۱۰تن روی، ۱۸هزار و ۵۷۵تن آلومینیوم، ۷هزار و ۲۰تن مس، ۲۴۰تن کنسانتره مولیبدن، ۲۰۰تن سرب و ۲۲کیلوگرم شمش طلا دادوستد شد.در هفته معاملاتی مذکور در دو بخش داخلی و صادراتی تالار فرآوردههای نفتی و پتروشیمی نیز، ۴۸۷هزار و ۱۱۲تن انواع کالا به ارزش ۵/ ۷هزار میلیارد تومان به فروش رسید.در این تالار ۱۰۰هزار و ۷۶تن مواد پلیمری، ۱۰۸هزار و ۸۴۹تن قیر، ۱۹۸هزار تن وکیوم‌باتوم، ۳۶هزار تن لوب‌کات، ۴۱هزار و ۵۵۵تن مواد شیمیایی، ۲هزار و ۳۷۵تن گوگرد و ۲هزار و ۲۴۷تن روغن پایه معامله شد.همچنین ۱۸هزار و ۵۸۳تن کالا به ارزش ۹/ ۴۲۱میلیارد تومان در بازار فرعی بورس‌کالا به فروش رسید.
در هفته سوم اسفند، ۲۶میلیون گواهی سپرده کالایی به ارزش بیش از ۳۸۴ میلیارد تومان در بورس کالا خرید و فروش شد که از نظر حجم و ارزش معاملات، سیمان و زعفران نگین در بالاترین جایگاه بازار قرار گرفتند. در هفته منتهی به ۲۰اسفند، ۱۸میلیون و ۵۲۰هزار گواهی سپرده سیمان به ارزش بیش از ۵/ ۱۲میلیارد تومان در بازار مالی بورس‌کالا معامله و با کسب سهم ۷۱ درصدی از حجم کل معاملات، صدرنشین بازار شد. معامله ۶ میلیون و ۴۱۷هزار و ۵۱گواهی سپرده زعفران نگین نیز ارزش بیش از ۷/ ۲۲۴میلیارد تومان را به ثبت رساند و با سهم ۵۸درصدی از ارزش کل معاملات، جایگاه نخست را به خود اختصاص داد. معاملهگران بورس‌کالا همچنین با جابه‌جایی یک‌میلیون و ۲۳۸هزار و ۸۰۰گواهی سپرده سکه طلا به ارزش بیش از ۸/ ۱۴۶میلیارد تومان از نظر حجم معاملات (سهم ۵درصدی) در جایگاه سوم و از نظر ارزش معاملات (سهم ۳۸درصدی) در جایگاه دوم قرار گرفت. ثبت معامله ۶۴۰۸ گواهی سپرده برنج نیز ارزشی نزدیک به ۴۰۰میلیون تومان داشت.
کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) درخواست عرضه ۲ صندوق قابل معامله بورسی (ETF) بیت کوین را رد کرد. اولین درخواست رد شده، مربوط به ETF بیت کوین شرکت نیویورک دیجیتال اینوستمنت گروپ (NYDIG) است که قصد داشت آن را در بازار آرکا بورس نیویورک عرضه کند. این درخواست در ژوئن ۲۰۲۱ ثبت شده است. دومین پرونده رد شده نیز مربوط به ETF بیت کوین گلوبال ایکس (Global X) است که برای عرضه در Cboe BZX در نظر گرفته شده بود. این درخواست نیز در آگوست ۲۰۲۱ ثبت شده بود.
کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا میگوید در هر ۲ مورد نهادهای پشت این صندوق‌های قابل معامله بورسی بیت کوین، وظایف قانونی خود را انجام نداده‌اند تا نشان دهند که پیشنهاد عرضه آنها با الزامات قانونی مربوط مطابقت دارد.
طبق گزارش جدید دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNDOC)، دارایی‌های دیجیتال به ابزار مالی جذابی برای برخی از کارتل‌های قاچاق مواد مخدر مکزیکی و کلمبیایی تبدیل شدهاند. این نهاد در گزارش خود نحوه استفاده کارتل‌های مواد مخدر از ارزهای دیجیتال را توضیح داده که چگونه از این ابزار برای مخفی کردن منشا پول و تجارت در سراسر جهان استفاده می‌کنند.
در این گزارش نام برخی از سازمان‌های تبهکاری که از ارز دیجیتال استفاده می‌کنند، ذکر شده و نام کارتل سینالوا که یکی از بزرگ‌ترین کارتل‌های مواد مخدر جهان محسوب می‌شود و برای چندین دهه توسط ال‌چاپو رهبری میشد نیز در این میان به چشم می‌آید. UNDOC میگوید که گروههای تبهکاری سازمان‌یافته مکزیکی و کلمبیایی به دلیل ناشناس بودن و سرعت تراکنش‌ها، در حال افزایش استفاده از ارزهای دیجیتال هستند
گزارش عملکرد بازارهای جهانی فولاد در هفته گذشته منتشر شد.
سنگ آهن
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از کالاخبر؛در هفته گذشته سنگ آهن وارداتی خلوص ۶۲ درصد در چین از ۱۵۳ دلار به حدود ۱۵۶ دلار هر تن سی اف آر رسید. البته تا اواسط هفته قیمت به نزدیکی به ۱۵۸ دلار هم رسیده بود. رشد شدید قیمت سنگ آهن و زغال سنگ حاشیه سود فولادسازان چینی را کاهش داد از این روز تولیدکنندگان به دنبال کاهش تولیدند ولی ابهامات و نگرانی‌های ناشی از جنگ اوکراین در کوتاه مدت قیمت را بالا نگه می‌دارد.
قراضه
متوسط قیمت قراضه وارداتی سنگین ۱ و ۲ ( ۲۰-۸۰ ) در ترکیه نیز به روند صعودی و رکوردشکنی ها ادامه داد و با ۵۵ دلار رشد هفتگی ۶۵۰ دلار هر تن سی اف آر شنیده شد. فروشنده ها به افزایش قیمت ادامه دادند در حالی که بازار وضعیت مشخصی ندارد و فعالیت آن کاهش یافته است.
قراضه صادراتی سنگین کلاس ۲ ژاپن هم صعودی بود و از ۵۰۱ دلار به ۵۲۸ دلار هر تن فوب رسید. متوسط قیمت قراضه وارداتی سنگین در شرق آسیا نیز ۳۵ دلار بالا رفت و ۶۱۵ دلار هر تن سی اف آر شنیده شد.
بیلت
هفته گذشته در بازار جهانی بیلت قیمت ها تحت تاثیر جنگ اوکراین همچنان صعودی بود. متوسط قیمت بیلت صادراتی سی آی اس از ۷۵۹ دلار به ۸۵۳ دلار هر تن فوب دریای سیاه رسیده است. در چین هم بیلت وارداتی از ۶۶۰ تا ۶۷۰ دلار به ۶۶۰ تا ۶۸۰ دلار هر تن سی اف آر رسید.
در ترکیه قیمت بیلت وارداتی تا ۱۰۰ دلار رشد داشت و ۹۰۰ دلار هر تن سی اف آر شد. قیمت بیلت صادراتی ترکیه نیز از ۷۹۰ تا ۸۲۰ دلار به ۹۲۰ تا ۹۵۰ دلار هر تن فوب رسید.
در بازار واردات جنوب شرق آسیا قیمت بیلت وارداتی از ۷۳۰ تا ۷۳۵ دلار به ۸۰۰ دلار هر تن سی اف آر افزایش داشت.همچنین هفته گذشته به گزارش متال بولتن، متوسط قیمت بیلت صادراتی ایران نیز از ۶۰۰ تا ۶۰۳ دلار به ۶۸۰ تا ۷۰۰ دلار هر تن فوب افزایش داشت.
مقاطع
هفته گذشته متوسط قیمت میلگرد صادراتی سی آی اس از ۷۴۵ تا ۷۷۵ دلار به ۹۶۰ دلار هر تن فوب رسید.
در چین متوسط قیمت میلگرد صادراتی از ۸۲۹ دلار به ۸۵۶ دلار هر تن فوب رسید. میلگرد صادراتی ترکیه نیز از ۸۳۰ تا ۹۰۰ دلار به ۹۳۵ تا ۹۶۰ دلار هر تن فوب افزایش داشت.در بازار واردات جنوب شرق آسیا میلگرد از ۷۸۰ تا ۷۸۵ دلار به ۸۱۰ تا ۸۱۵ دلار هر تن سی اف آر رسید.
همچنین در بازار داخلی آمریکا میلگرد در ۱۰۳۵ دلار هر شورت تن درب کارخانه باقی ماند. در بازار داخلی اروپا نیز میلگرد ۷۰ یورو رشد داشت و ۹۲۰ یورو هر تن درب کارخانه ثبت شد.
ورق
هفته گذشته بعد از مدتی توقف و عدم اعلام قیمت جدید، ورق گرم صادراتی سی آی اس از ۸۸۵ دلار به ۹۷۰ تا ۱۰۳۰ دلار هر تن فوب دریای سیاه رسید. متوسط قیمت ورق گرم صادراتی چین نیز از ۸۴۹ دلار به ۸۶۳ دلار هر تن فوب رسید.
در ترکیه قیمت ورق گرم وارداتی از ۹۲۰ دلار به ۹۵۰ تا ۱۰۰۰ دلار هر تن سی اف آر رسید. ورق گرم وارداتی در جنوب شرق آسیا نیز از ۸۶۰ تا ۸۸۰ دلار به ۸۸۵ تا ۹۰۰ دلار هر تن سی اف آر افزایش داشت.
در بازار داخلی اروپا ورق گرم از ۱۰۰۰ یورو به ۱۲۳۰ یورو هر تن درب کارخانه افزایش داشت. در بازار داخلی آمریکا نیز ورق گرم از ۱۰۰۰ دلار به ۱۱۸۰ دلار هر شورت تن درب کارخانه رسیده است.
همچنین هفته گذشته متوسط قیمت اسلب صادراتی ایران بنا بر گزارش متال بولتن تا ۱۰۰ دلار بالا رفت و ۷۵۰ دلار هر تن فوب شنیده شد. اسلب صادراتی سی آی اس نیز از ۷۵۰ تا ۷۷۵ دلار به ۸۷۰ تا ۹۳۰ دلار هر تن فوب رسیده است.
صندوق تضمین با هدف تضمین اصل مبلغ سرمایهگذاری طراحی شده و اساسنامه آن به زودی ابلاغ می‌شود.
معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) از طراحی و راهاندازی جدیدترین صندوق سرمایهگذاری با عنوان صندوق تضمین اصل مبلغ سرمایهگذاری خبر داد.
علیرضا ناصرپور، حفظ ارزش اصل مبلغ سرمایهگذاری را یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های سرمایهگذاران پس از ورود به بازار سرمایه طی سال‌های اخیر برشمرد و تصریح کرد: غالباً ورود سرمایهگذاران جدید به بازار سرمایه در واپسین روزهای روندهای صعودی و پس از رشدهای تصاعدی بوده است، بنابراین، تغییر روند بازار به زیان تعداد قابل توجهی از سرمایهگذاران منجر شده است.
این مقام ارشد اذعان کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار پس از بررسی انواع مدل‌های صندوق‌های سرمایهگذاری مورد استفاده در دنیا، اقدام به طراحی صندوق سرمایهگذاری جدیدی با عنوان صندوق تضمین اصل مبلغ سرمایهگذاری کرده است.
او با بیان اینکه صندوق یادشده در دو ساختار متفاوت طراحی شده است، خاطرنشان کرد: در صندوق تضمین، اصل مبلغ سرمایهگذاری توسط ضامن، رکن ضامن به سایر ارکان صندوق اضافه شده و اصل سرمایه را تضمین خواهد کرد.
معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس، ساختار دیگر این صندوق را تضمین اصل مبلغ سرمایهگذاری توسط دارندگان واحدهای ممتاز برشمرد و تصریح کرد: صندوق تضمین با الهام از مدل صندوق سرمایهگذاری اهرمی طراحی شده و بنابراین، از مکانیزم تضمین اصل سرمایه درون صندوق برخوردار است. به بیانی دیگر دارندگان واحدهای ممتاز صندوق، اصل سرمایه دارندگان واحدهای عادی صندوق را تضمین می‌کنند.
ناصرپور با مدنظر قرار دادن زمان راهاندازی صندوق تضمین در بازار سرمایه عنوان کرد: اساسنامه این صندوق در دو ساختار مجزا در هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار نهایی شده است و به زودی ابلاغ خواهد شد.
دانش سرمایه ارکا به صورت همه روزه برای همراهان خود اخبار های بازار سرمایه را ارائه می دهد. مطالب بیشتر
بدون دیدگاه