اخبار 1400.10.19

ایران ترانسفو در آذر ۱۵۰‌میلیارد تومان درآمد ثبت کرد که نسبت به ماه گذشته ۲۱‌درصد افزایش داشته است.

مجموع فروش شرکت در ۹ ماه برابر با ۱۱۴۰‌میلیارد تومان است که ۲۳‌درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است. مقدار فروش شرکت نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۸‌درصد افت داشته است.

پتروشیمی پارس در آذر ۴۸۰۰‌میلیارد تومان فروش ثبت کرد که نسبت به ماه گذشته ۳۴‌درصد افزایش داشته است.

مجموع فروش شرکت در ۹ ماه برابر با ۳۲‌هزار میلیارد تومان است که حدودا ۱۰۰‌درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است.

محصولات اصلی شرکت شامل بوتان، پروپان و استایرن منومر است که نرخ آنها نسبت به ماه گذشته به ترتیب با یک‌درصد کاهش، ۴‌درصد افزایش و ۵/ ۷ درصد کاهش همراه بوده است.

پیتر برنت، تریدر سرشناس بازارهای مالی، مخالفت ضمنی خود را با خرید بیت کوین در قیمت‌های کنونی اعلام کرده است. برنت در واکنش به توییت کاربری که گفته بود فرصت‌های بیشتری برای خرید بیت کوین ارزان‌تر پیش خواهد آمد، نوشت از یک قاعده سفت‌وسخت پیروی می‌کند و در تریدهایی که به ضرر ختم می‌شود چیزی به اندوخته خود اضافه نمی‌کند. وی برای شفاف‌ترشدن حرف خود افزود: «بعد از رسیدن قیمت نقره به اوج ۵۰ دلار در سال ۱۹۸۰ مردم صحبت‌های مشابهی مطرح می‌کردند ولی قیمت نقره به ۳.۶۵ دلار رسید و ۲۴ سال طول کشید تا روند صعودی آن شروع شود.» البته او تأکید کرد شاید بیت کوین دچار این سرنوشت نشود.

شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری در آذرماه امسال از محل معاملات واگذاری سهام ۲۶۲میلیارد تومان سود کسب کرده است.

«وصندوق» با سرمایه ثبت‌شده ۷/ ۲‌هزار میلیارد تومان طی عملکرد ۹ماه ابتدایی سال مالی منتهی به ۲۹/ ۱۲/ ۱۴۰۰ از محل سود سهام محقق‌شده ۹/ ۳‌هزار میلیارد تومان درآمد داشته است.

شرکت یادشده در انتهای آذرماه چند شرکت با بهای تمام‌شده ۳/ ۶هزار میلیارد تومان در پرتفوی بورسی خود داشت که با رشد ۸۲۸درصدی به ارزش بازاری ۲/ ۵۹‌هزار میلیارد تومان رسیده است.

اطلاعات و صورت‌های مالی میان‌‌‌دوره‌‌‌ای مربوط به ۶ماه ابتدایی این شرکت نشان می‌دهد که به ازای هر سهم ۱.۴۴۱ریال سود محقق کرده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۹۲‌درصد افزایش داشته است.

«وصندوق» طی عملکرد ۶ماه منتهی به ۲۹/ ۱۲/ ۱۴۰۰ بیش از ۸/ ۳‌هزار میلیارد تومان سود محقق کرده بود.

شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی در آذرماه امسال از محل واگذاری سهام درآمدی حاصل نکرده است.

«وبانک» با سرمایه ثبت‌شده ۷/ ۲‌هزار میلیارد تومان طی عملکرد ۹ماه سال مالی منتهی به ۲۹/ ۱۲/ ۱۴۰۰ از محل سود سهام محقق‌شده ۲۹میلیون ریال درآمد داشته است. این شرکت در انتهای آذرماه چند شرکت با بهای تمام‌شده ۴/ ۳‌هزار میلیارد تومان در پرتفوی بورسی خود داشته که با رشد ۹۱۰درصدی به ارزش بازاری ۸/ ۳۴‌هزار میلیارد تومان رسیده است.

شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی در دوره ۶ماه منتهی به ۳۱/ ۰۶/ ۱۴۰۰ به ازای هر سهم ۱۲۶ریال سود محقق کرده بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۸‌درصد افزایش نشان می‌‌‌داد.

شرکت پاکسان از خروج دستور کار برنامه افزایش سرمایه 298 درصدی و جایگزینی تامین مالی 950 درصدی از دو محل تجدید ارزیابی و سود خبر داد.

براین اساس، “شپاکسا” پیرو گزارش منتشره درخصوص افزایش سرمایه اعلام کرد: به منظور تنویر افکار سهامداران درخصوص طرح افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی (صرفا زمین) به منظور اصلاح ساختار مالی و از محل سود انباشته به منظور اجرای طرح افزایش ظرفیت خط تولید صابون جمعا معادل ۹۵۰ درصد سرمایه، پس از اخذ تایید حسابرس در مهلت مقرر در ۱۵ دی ماه جهت بررسی و اخذ تایید سازمان بورس ارسال شده است.

لذا طرح افزایش سرمایه قبلی که پیشنهاد از محل سود انباشته و سلب حق تقدم جمعا به میزان ۲۹۸ درصد بود از دستور کار خارج و طرح جدید با ۹۵۰ درصد به شرح فوق جایگزین شد.

در ماه‌های اخیر شاهد تلاش بورس کالا برای پذیرش و عرضه بسیاری از کالاها از جمله سیمان بودیم که می‌تواند سد محکمی در مقابل قیمت‌گذاری دستوری باشد.

عضو هیات مدیره شرکت سرمایه‌گذاری «مدیریت سرمایه مدار» با بیان مطلب بالا به خبرنگار پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا)، گفت: قیمت‌گذاری دستوری طی سال‌های گذشته همیشه بلای جان بازار بوده و مورد اعتراض فعالان بازار سرمایه و حتی مسولان قرار گرفته است، چراکه این معضل از هر نوعی، چه با تعیین سقف و چه با تعیین کف قیمتی سبب ایجاد فضای غیرشفاف و رانتی در اقتصاد می‌شود، موضوعی که در نهایت به کاهش انگیزه تولیدکنندگان و تضعیف رقابت منجر می‌شود.

علی جبل عاملی افزود: این موضوع به خصوص در بخش معدن و صنایع معدنی پُر‎رنگ‌تر است. عرضه محصولات معدنی و فلزی در بورس کالا، در کنار حذف واسطه ها به منطقی شدن قیمت ها کمک می‌کند، موضوعی که در نهایت به تقویت بخش واقعی اقتصاد کمک کرده و می تواند در اشتغال کشور نقش موثری داشته باشد.

وی تصریح کرد: با توجه به وجود پتانسیل کافی در صنایع و عرصه‌های معدنی و نیز تنوع بی نظیر مواد معدنی و کانی‌های فلزی و غیرفلزی در سراسر کشور، انتظار می رفت که شعار «معدن به جای نفت» به معنای واقعی تحقق پیدا کند، تا در سال‌هایی که با محور ارجحیت تولید و اقتصاد نامگذاری شده، شاهد سرمایه‌گذاری بیشتری در این حوزه باشیم. شایان ذکر است، با وجود تمام تلاش‌های انجام شده در این حوزه هنوز با نقطه مطلوب فاصله داریم.

۳۰ درصد از بازار مختص شرکت‌های معدنی است

این کارشناس بازارسرمایه بیان کرد: در حال حاضر حدود ۸۵ شرکت معدنی و مرتبط با صنایع معدنی در بورس حضور دارند، این شرکت‌ها نزدیک به ۲۸ درصد یعنی بیش از یک چهارم بازار را به خود اختصاص داده اند. موضوعی که نشان از اهمیت این بخش برای بازارسرمایه و سرمایه‌گذارانی است که چشم به رشد و سودآوری این شرکت‌ها دارند.

جبل عاملی ادامه داد: چه بسا شرکت‌های معدنی که در صف عرضه و پذیرش در بازار قرار دارند که در کنار سایر شرکت‌های خصوصی سهم عمده ای در کسب درآمدهای غیر نفتی کشور ایجاد می‌کنند.

سهم بزرگ شرکت‌های فعال در زنجیره فولاد

عضو هیات مدیره شرکت سرمایه‌گذاری «مدیریت سرمایه مدار» گفت: در این میان سهم شرکت‌های فعال در زنجیره فولاد بیش از بقیه شرکت‌های مرتبط با معدن و صنایع معدنی است و بر این اساس، تحولات آن بیشتر از سایر بخش‌های صنعت مورد توجه قرار می‌گیرد.

جبل عاملی اشاره کرد: بخشنامه اخیر وزارت صمت در خصوص اجبار به عرضه تمامی محصولات زنجیره فولاد در بورس کالا یکی از مواردی است که نشان‌دهنده اهمیت بخش فولاد نسبت به بقیه بخش‌های معدنی است؛ البته در نظر داشته باشید، برخی شرکت‌های تولیدکننده کنسانتره و گندله به طور داوطلبانه از ابتدای سال اقدام به عرضه در بورس کرده بودند و بقیه نیز بعد از این بخشنامه ملزم به رعایت قوانین شدند.

وی در ادامه با مثبت دانستن انجام عرضه های معدنی در بورس کالا، گفت: البته چند نکته در این خصوص باید مورد توجه قرار گیرد؛ نخست اینکه با وجود مخالفت همه فعالان با خام فروشی، عرضه در بورس کالا نباید به نحوی باشد که فرصت‌های صادراتی برای برای زنجیره فولاد از بین رفته و بازار های منطقه‌ای و به خصوص چین که با تلاش‌های گسترده بدست آمده بودند از دست برود، براین اساس تدبیر در مورد صادرات محصولات زنجیره فولاد علاوه بر محصولات نهایی با رعایت نیاز داخلی ضروری به نظر می‌رسد.

قیمت‌گذاری محصولات میانی زنجیره فولاد

این کارشناس بازارسرمایه افزود: نکته دیگر، در خصوص قیمت‌گذاری محصولات میانی زنجیره بوده که ضروری است با اهداف توارن در زنجیره فولاد و ایجاد تعادل در سود تولیدکنندگان مواد اولیه تولید فولاد همراستا شود. در نظر داشته باشید که هرچه به انتهای زنجیره نزدیک می‌شویم، رقابت بیشتر شده و قیمت‌ها به سطح جهانی نزدیک‌تر و واقعی‌تر می‌شود.

وی افزود: هرچه به سمت ابتدای زنجیره فولاد حرکت می‌کنیم فرصت های رقابتی کمتر شده و در صورت عدم ایجاد تعادل در قیمت و کاهش غیرموجه ضرایب موجبات کاهش انگیزه به خصوص در تولیدکنندگان سنگ آهن دانه‌بندی شده، معدن‌داران و تولید کنندگان کنسانتره سنگ آهن فراهم می‌شود.

تعادل قیمتی خللی در سودآوری ایجاد نمی‌کند

جبل عاملی توضیح داد: نکته دیگر اینکه اکثر فولادسازان خود دارای معادن و زنجیره کامل تولید هستند و تعادل قیمتی خللی در سودآوری آنها ایجاد نمی‌کند، بنابراین فرمول قیمت‌گذاری محصولات میانی می‌تواند به واقعیت‌های قیمت‌های جهانی نزدیک شود تا توازن به معنای واقعی نیز در زنجیره فولاد بر قرار شده و انگیزه لازم برای تولیدکنندگان سنگ آهن، کنسانتره و گندله نیز تقویت شود.

وی تاکید کرد: بنابر اذعان کارشناسان، با توجه به اهداف صنعت فولاد در سال ۱۴۰۴ برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خام، حدود ۲۲ میلیون تن کمبود سنگ آهن و ۱۲ میلیون تن کنسانتره وجود دارد. براین اساس، با توجه به حجم ریالی و ارزی سرمایه‌گذاری بسیار زیاد در انتهای زنجیره فولاد، باید برای تأمین این مقدار سنگ آهن و کنسانتره، تولید در بخش معادن کوچک و متوسط و نیز تولید سنگ آهن دانه‌یندی، کنسانتره و گندله بخش خصوصی تقویت و حمایت شود.

عضو هیات مدیره شرکت سرمایه‌گذاری «مدیریت سرمایه مدار» افزود: بورس کالا و وزارت صمت می‌توانند نقش مهمی در این خصوص ایفا کند و زمینه توسعه فعالیت‌های اکتشافی و افزایش عمق اکتشاف را در کنار افزایش تولید محصولات میانی فراهم کنند.

جبل عاملی بیان کرد: در نظر داشته باشد که توجه به فرآوری سنگ‌های کم عیار، باطله، هماتیت موجود در معادن کشور، در کنار سرمایه‌گذاری و خرید معادن جدید در سایر کشورهای جهان و فعال سازی معادن کوچک مقیاس داخلی از طریق ایجاد توجیه اقتصادی برای استخراج و فرآوری می‌تواند به تحقق اهداف ۱۴۰۴ کمک کند؛ اگرچه چالش‌هایی از جنس تأمین برق، تأمین گاز، آب و حمل نقل نیز موانع مهم، اما قابل حلی هستند که در پیش روی رنجیره فولاد قرار دارند.

قیمت دلار در دو هفته گذشته هزار و ۷۰۰ تومان کاهش یافته است. در این روزها، اخبار مثبت از مذاکرات، تغییر انتظارات فعالان و افزایش عرضه فروش و احتمال آزادسازی ارزهای بلوکه شده، روی قیمت دلار فشار وارد می‌کند. نرخ ارز که در مواجهه با شرایط و اخبار مثبت منتشر شده از مذاکرات هسته‌ای در روز‌های گذشته، روند کاهشی را شروع کرده بود؛ به بازیگران بازار ارز نشان داد که قصد توقف در کانال‌های ۲۹ و ۳۰ هزار تومانی را ندارد و با روند کاهشی به سمت رقم‌های پایین‌تر حرکت می‌کند. دیروز شنبه ۱۸ دی ماه نرخ ارز در بازار آزاد تهران همچنان کاهشی بود. نرخ دلار که در تعطیلات آخر هفته گذشته و با تلاش معامله‌گران افزایشی تا رقم ۲۸ هزار و ۹۰۰ تومان افزایش یافته بود، با شروع ساعات کاری روز نخست هفته در قیمت ۲۸ هزار و ۶۰۰ تومان معامله شد. این قیمت در ادامه معاملات روز بازهم کاهش یافت و در ظهر روز شنبه معامله‌گران از نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان سخن گفتند. در نهایت قیمت دلار در انتهای روز شنبه با کاهش قیمت‌ ۵۰۰ تومانی نسبت به تعطیلات هفته گذشته و در رقم ۲۸هزار و ۴۰۰ تومان به کار خود پایان داد.
سه فشار روی قیمت دلار
معامله‌گران بازار ارز تهران مدت نسبتا زیادی به معامله در کانال‌های ۲۹ و ۳۰ هزار تومانی عادت کرده بودند. حتی برخی از این افراد به افزایش قیمت دلار در ماه‌های آخر سال جاری هم اشاره داشتند که با آغاز روند کاهشی اخیر نرخ ارز معادلات‌شان بهم خورد. به گفته برخی از کارشناسان و تحلیلگران بازار ارز تهران، فشار فروش و جو روانی حاکم بر بازار بسیار قوی‌تر از میل معامله‌گران بوده و با توجه به شرایط موجود در فضای وین، کشور، نرخ ارز فعلا در سراشیبی قیمتی قرار گرفته است.

این تحلیلگران با بررسی برآیند حرکت نمودار قیمت دلار در ۳ هفته گذشته بر این باورند که نرخ ارز تصمیم خود را برای کاهش قیمتی گرفته و حداقل تا مشخص نشدن نتیجه دقیق مذاکرات هسته‌ای وین، آینده بازار همچنان می‌تواند کاهشی باشد.

سه دلیل کاهش دلار
اما کارشناسان بازار از سه دلیل برای توجیه این افزایش فشار فروش سخن گفتند. این افراد دلیل اول روند کاهشی حال حاضر بازار ارز را در جهت‌گیری مثبت اخبار منتشر شده از مقر مذاکرات دانستند. از ابتدای دی ماه و با شروع دور جدید مذاکرات هسته‌ای وین، تعداد اخبار مثبت انتشار یافته از منابع نزدیک به مذاکرات بسیار بیشتر از سیگنال‌های منفی بوده و در نتیجه این مساله توانسته تاثیر بسزایی در روند کاهشی اخیر نرخ ارز داشته باشد.

از طرف دیگر احتمال آزاد‌سازی منابع دلاری بلوکه شده ایران توسط کشور‌های کره و عراق در کنار سخنان رئیس کل بانک مرکزی در راستای سیاست‌های تقویتی بازار برای ماه‌های آتی، همگی خبر از افزایش میزان عرضه دلار در بازار ارز ایران می‌دهد و به نظر کارشناسان این خود می‌تواند دلیل مهم دوم برای کاهش نرخ ارز در هفته‌های اخیر باشد. اما سومین و مهم‌ترین دلیل کاهش قیمت دلار را می‌توان در مفهوم انتظارات یافت. مجموعه اخبار، مطالب و مشاهدات روند قیمت دلار در روز‌های اخیر توانسته انتظارات مردم و بازار را از نرخ ارز در روز‌ها و هفته‌های آتی به‌شدت کاهشی کند که این امر خود سبب افزایش عرضه در معاملات خرد بازار شده به صورتی که اکثریت معامله‌گران و دارندگان منابع دلاری درصدد تخلیه سرمایه خود و تبدیل آن به ریال، حداقل در کوتاه مدت هستند.

قیمت سکه تمام بهار آزادی نیز که با از دست دادن حمایت ۱۳ میلیونی خود در هفته گذشته روند کاهشی جدیدی را شروع کرده بود، روز شنبه ۱۸ دی ماه با کاهش قیمت ۱۵۰ هزار تومانی نسبت به نرخ روز پنج‌شنبه در قیمت ۱۲ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان معامله شد. روز شنبه قیمت طلا در بازار‌های جهانی به ازای هر اونس با قیمتی معادل ۱۷۹۶ دلار معامله شد.

حرف مردم برای ما اولویت است. این بخشی از صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مجری یکی از برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های رادیویی سراسری بود که دیروز بعد از صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های انتقادی یکی از سهامداران، مطرح کرد. یکی دو هفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای می‌شود که برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های صبحگاهی رادیو، زمان زیادی را به تحلیل اوضاع و احوال بورس اختصاص می‌دهند. هرچند که این برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در گذشته نیز وجود داشت و کارشناسان حوزه بورس که مورد تایید رادیو بودند در آنها به تحلیل وضعیت بورس می‌پرداختند اما حالا چند وقتی می‌شود که صدای مردم هم به این برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها آورده شده است. برخی از سهامداران خرد با ارسال پیامک یا پیام صوتی به این برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها از گلایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و انتظارات خود درباره وضعیت بورس می‌گویند. آنها نسبت به شرایط امروز و سهم‌‌هایی که در گذشته خریداری کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند، صحبت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند و در برخی از موارد، کارشناسان حوزه بورس که روی خط هستند، سهامداران را راهنمایی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند.
در همین رابطه دیروز با بهبود اوضاع گروه خودرویی و بانکی و البته مخابره خبر‌هایی از سمت رسانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های داخلی و مقامات کشور، مبنی‌بر اینکه احیای برجام در حال به سرانجام رسیدن است، کارشناسان به سهامداران این امید را می‌دهند که به احتمال زیاد اوضاع بورس در مدت زمان کوتاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری از آن چیزی که پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند، بهبود پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. در دیگر برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های رادیویی هم که صبح دیروز با موضوع بورس تولید شده بود، مجری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و کارشناسان، خبرهای خوش از مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای را عامل بهبود اوضاع بورس معرفی می‌کردند‌ و این امید را به سهامداران می‌دادند که به‌زودی گلایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و انتقادهای آنها رفع می‌شود، اما در فضای شبکه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اجتماعی توییتر بورس آنطور که باید و شاید در اولویت جمع توییتری اقتصادی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و بورسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نبود و کاربران این شبکه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اجتماعی دغدغه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های دیگری را در نوشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایشان پیگیری می‌کردند. آنها از زمانی که زمزمه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های حذف ارز۴۲۰۰‌تومانی از سال آینده مطرح‌شده است، دغدغه این موضوع را پیدا کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. تبعات اتفاق‌افتادن این موضوع در اقتصاد کشور، سفره مردم و خورد و خوراک آنها از جمله موضوعاتی است که کارشناسان و فعالان حوزه اقتصاد و بورس درباره آن در صفحه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نویسند. پدرام سلطانی، فعال حوزه اقتصاد در همین رابطه نوشته بود که «با تغییر مبنای محاسبه حقوق گمرکی از دلار۴۲۰۰ به نرخ سنا در بودجه۱۴۰۱، هزینه واردات کالا، جز دارو و نهاده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های دامی و ضروری، حدود ۶ برابر خواهد شد. قیمت کالاهای وارداتی و قیمت تمام‌شده کالاهای ساخت داخل که مواداولیه آنها وارداتی است، پس از نوروز افزایش مشهودی خواهد داشت.‌» از توییت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که هم دیروز در فضای کلی توییتر فارسی و همچنین اینستاگرام مورد‌توجه قرار گرفت، نوشته حسین سلاح‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ورزی، نایب‌رئیس اول اتاق بازرگانی بود. او حذف باشگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ایرانی از فوتبال آسیا را نمونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای کوچک از بلایایی خوانده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ بود که به اعتقاد او «در طول سال‌های اخیر بر سر کلیت و تمامیت کشور» آمده است. و البته در فضای کلی توییتر فارسی هم کاهش مصرف گوشت، شیر و لبنیات در کشور و همچنین وجود سم و کودهای شیمیایی چینی، از موضوعاتی بود که کاربران توییتر در کنار دیگر مسائل روز به آنها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پرداختند.

حسین قربانزاده در پاسخ به این سوال که آیا همچنان با حذف استقلال و پرسپولیس از لیگ قهرمانان آسیا، این دو تیم تا یک ماه آینده بورسی می‌‌‌شوند، اظهار کرد: موعد مقرر پذیرش دو باشگاه استقلال و پرسپولیس بهمن ماه است و این موضوع هیچ ارتباطی با حذف این دو باشگاه از لیگ آسیا ندارد.
رئیس سازمان خصوصی‌سازی با بیان این مطلب اظهار کرد: البته هر دوی این باشگاه‌‌‌ها ۱۰ روز استیناف دارند اما به هر حال تنها یکی از دلایل ما برای خصوصی‌‌‌سازی دو این باشگاه بحث حضور آنها در مسابقات بین‌المللی است. قربانزاده تصریح کرد: زیان انباشته باشگاه پرسپولیس بالای ۲۰۰‌میلیارد تومان است و با احتساب سایر بدهی‌‌‌ها از جمله مالیات به ۵۰۰‌میلیارد تومان می‌‌‌رسد. اما ارزش کل باشگاه پرسپولیس ۱۸۰۰‌میلیارد تومان ارزیابی شده که ۱۰۰۰‌میلیارد تومان آن ارزش برند این باشگاه است.

وی ادامه داد: ‌‌‌ این دو باشگاه باید هر چه سریع‌تر صورت‌های مالی خود را نهایی کرده و ارائه دهند و عملیات تجدید ارزیابی صورت بگیرد و پس از آن هیات پذیرش بورس آن را بپذیرند و در بهمن ماه درج نماد شوند. این مسیر اداری و پذیرش دو شرکت در حال انجام است و به هر حال در بهمن ماه باید این دو شرکت بورسی شوند. اگر امسال این عملیات برای دو باشگاه انجام نشود به طور قطع مشکلات آنها در سال آینده ادامه پیدا می‌کند. معاون وزیر اقتصاد افزود: در حال حاضر باشگاه استقلال صورت مالی خود را تحویل داده و هنوز باشگاه پرسپولیس صورت‌های مالی را تحویل نداده است.

قربانزاده درباره دلایل تاخیر واگذاری این دو باشگاه در چند سال گذشته اظهار کرد: مشکلات بندهای حسابرسی سال گذشته زیاد بوده است و در تهیه صورت‌های مالی باید این بندها را تعیین‌تکلیف کنند. برای مثال بدهی به بازیکن یا مربی خارجی یا اساسا بدهی مالیاتی تسویه نشده دارند و تا زمانی که این بدهی‌‌‌ها تعیین‌تکلیف نشود، صورت‌های مالی شفاف نخواهد بود. باید این بدهی‌‌‌ها پاک‌سازی شود تا کمترین بندها را داشته باشند که خود این موضوع زمان‌براست و از سوی دیگر حسابرس هم باید این صورت‌های مالی را تایید کند. پس از آن صورت‌های مالی تایید شده به صورت سود و زیان، ترازنامه و… تهیه و برای سازمان ارسال شود. مسیری از این مراحل زمان‌بر طی شده است و باید مابقی مراحل هم انجام شود.

وی همچنین با اشاره به میزان بدهی دو باشگاه گفت: زیان انباشته باشگاه پرسپولیس بالای ۲۰۰‌میلیارد تومان است و با احتساب سایر بدهی‌‌‌ها از جمله مالیات به ۵۰۰‌میلیارد تومان می‌‌‌رسد. اما ارزش کل باشگاه پرسپولیس ۱۸۰۰‌میلیارد تومان ارزیابی شده که ۱۰۰۰‌میلیارد تومان آن ارزش برند این باشگاه است. رئیس سازمان خصوصی‌سازی تاکید کرد: تاخیر در سال‌های گذشته بیشتر به عملکرد وزرای ورزش برمی‌‌‌گردد، از این جهت که حساسیت‌‌‌های زیادی برای مدیریت این دو باشگاه وجود داشت و اینکه چه کسانی پاسخگو خواهند بود. موضوع دیگر این است که این باشگاه‌ها ابزار قدرتی برای وزارتخانه‌ها محسوب می‌‌‌شوند که می‌توان گفت علت عمده تاخیر در واگذاری این دو باشگاه به همین دلیل بوده است. قربانزاده با بیان اینکه مهم‌ترین دلیل عدم‌واگذاری این دو باشگاه در سال‌های گذشته به بحث محل درآمد این شرکت‌ها برمی‌‌‌گردد، ادامه داد: هر شرکتی که وارد بورس می‌شود باید سودآور باشد و لازمه سودآوری هم، تضمین سود عملیاتی آن شرکت است. منظور از سود عملیاتی این است که در راستای فعالیت شرکت بتواند سود کسب کند. وی گفت: در تمام دنیا بالای ۶۰ تا ۷۰‌درصد محل درآمد باشگاه‌‌‌های فوتبال حق پخش تلویزیونی است و تا زمانی که این موضوع تعیین‌تکلیف نشود یک باشگاه فوتبالی نمی‌تواند استمرار سودآوری داشته باشد. ممکن است این باشگاه‌‌‌ها برای مدتی حمایت شوند اما در نهایت باید سودآوری تضمین شده داشته باشند. غیر از این روند و سازوکار، مانند این است که از یک شرکت و کارخانه فولادی انتظار داشته باشیم از محل فروش پوشاک (تاسیس یک کارخانه جانبی) درآمدزایی کند.

رئیس کل سازمان خصوصی‌سازی افزود: در دنیا یک باشگاه فوتبالی با دیده شدن درآمد کسب می‌کند و مابقی درآمدها از جمله پیراهن و تبلیغات محیطی حاشیه هستند. اما در ایران برای این دو باشگاه در اصل درآمدزایی با چالش مواجه شده‌‌‌ایم و حاکمیت یک بار برای همیشه باید این مشکل را برطرف کند. صداوسیما، وزارتخانه‌‌‌ها و باشگاه‌‌‌ها باید با برگزاری جلسات دراین‌باره به توافق برسند. باید توجه داشته باشیم دو باشگاه استقلال و پرسپولیس طرفدار‌میلیونی دارند و باید به صورت مستمر درآمدی از محل پخش تلویزیونی داشته باشند. تقاضای تماشای این بازی‌‌‌ها برای دو باشگاه تضمین شده است و تضمین تقاضا برای این دو باشگاه وجود دارد، بنابراین نباید آنها را از این سود و درآمد عملیاتی‌‌‌شان محروم کرد. اگر بحث سودآوری این شرکت‌ها برطرف شود، واگذاری این باشگاه بر روی ریل می‌‌‌افتد. وی با بیان اینکه در حال حاضر این دو باشگاه از طریق تبلیغات محیطی، فروش اقلام، استفاده از اپلیکیشن‌‌‌ها و… خود را سودآور جلوه داده‌‌‌اند، در حالی که به راحتی دسترسی به سود عملیاتی دارند، اظهار کرد: هر دو باشگاه یک بیزنس پلن و طرح توجیهی درآمدزایی تهیه کرده‌‌‌اند که تا پایان دی ماه باید آن را به بورس تحویل دهند و بورس باید استمرار سودآوری این شرکت‌ها را تایید کند، همچنین همزمان جلسات با صدا و سیما در حال برگزاری است تا به یک توافقی برای پخش زنده در پلت‌فرم‌های غیر‌تلویزیونی برسند.

همه منتظر اتفاقی هستند؛ از کارشناس حوزه بورس و اقتصاد تا مغازه‌دار و گل‌‌‌‌‌‌‌‌‌فروش. این اتفاق هرچه که باشد برای گروه زیادی از مردم این امید را ایجاد کرده است که اوضاع و احوال اقتصادی بهبود پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. سهامداران آن را در پرتفوی خود می‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینند و دیگران آن را در سفره و معیشتشان. همه این امید‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها از تبدیل‌شدن زمزمه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های احیای برجام به صدایی تقریبا بلند و واحد در میان رسانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های داخلی و تیم مذاکره‌کننده ایرانی ایجاد شده است. حالا خیلی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها این سوال را مطرح می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند که اگر توافق هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای محقق شود، چه خواهد شد؟ در کدام حوزه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها تحول رخ می‌دهد و گره‌‌‌‌‌‌‌‌‌های این چند ساله، چند وقت طول می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کشد که باز شوند؟ دیروز اما در حوزه بورس اتفاق قابل‌تاملی افتاد؛ بازار عمدتا روی دو صنعت بانک و خودرو فعالیت کرد. صنایعی که به صنایع برجامی معروف هستند. البته که این اتفاق کام سهامداران را در زمستان ۱۳۹۴ شیرین کرده بود و در گذشته هم بازار چنین تجربه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای داشته است، اما سوالی که در این‌خصوص مطرح می‌شود این است که آیا معاملات بورسی با چنین نگاهی در حال تکرار‌شدن است؟ کارشناسان و متخصصان حوزه بورس این موضوع را چطور می‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینند و مثل دیگران، بازار را متاثر از مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای و خبرهای برجامی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینند؟ کلید‌واژه محوری صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کارشناسان حوزه بورس این است که احیای برجام، گره‌‌‌‌‌‌‌‌‌گشای تمام مشکلات اقتصادی کشور خواهد بود.
بورس‏‏‏‏‏‏‏‏‌بازان در انتظار احیای برجام
این نکته را بهمن فلاح، کارشناس حوزه بورس در گفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» اینطور توضیح می‌دهد که اگر «توافقی در مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای حاصل شود، ریسک سیستماتیک اقتصاد کشور را کاهش می‌دهد.‌» او درباره تاثیر این موضوع در دو گروه خودرو و بانک در بورس می‌گوید که با احیای توافق برجام برای مثال «نرخ بهره بانکی کاهش پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند، بانک‌ها منتفع می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند، نظام تبادل بانکی کشور در فضای بین‌الملل تسهیل می‌شود و در کنار آن در صنایع خودرویی هم شاید با گشایش‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و قراردادهای جدیدی همراه شویم و مشکلاتی که در حال‌حاضر وجود دارد برطرف شود.‌» الناز جمالی از دیگر کارشناسان حوزه بورس هم در گفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به این موضوع از زاویه فضای کلان اقتصاد کشور نگاه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و می‌گوید که «اگر به وضعیت کلی اقتصاد حال‌حاضر ایران آشنایی داشته باشید باید متوجه شده‌باشید که منابع ارزی کشورمان به دلیل افت صادرات و کسری‌تجاری با کاهش قابل‌توجهی روبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌رو شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ که در اولین قدم لازم است چنین کسری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای جبران شود، از این‌رو ایران دارای بیش از ۳۰‌میلیارد دلار دارایی بلوکه‌شده است که در کشور‌هایی چون: عراق، ترکیه، چین و کره‌جنوبی نگه‌‌‌‌‌‌‌‌‌داری می‌شوند.‌»

او با بیان این صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به این مساله می‌‌‌‌‌‌‌‌‌پردازد که مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای و احیای آن می‌تواند فضای کلی اقتصاد کشور را تحت‌تاثیر اتفاقات مثبتی قرار دهد و در تمام حوزه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها از جمله حوزه بورس، شاهد اتفاق‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مثبت و تاثیرگذاری باشیم.

بهمن فلاح در این‌خصوص توضیح می‌دهد که «اگر برجام احیا شود، کل اقتصاد کشور منتفع می‌شود.‌» و در توضیح این موضوع به چند مورد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌پردازد، از جمله اینکه «طبیعتا نرخ بهره بانکی در بازار پول کاهش پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند، ریسک‌ها و تهدید‌هایی که بازار از طرف نظام پولی و بودجه کشور می‌بیند مرتفع می‌شود، هزینه تمام‌شده پول برای شرکت‌های صادراتی و به‌خصوص پتروشیمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها کاهش پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند، نرخ ارز در سامانه نیما به نرخ ارز در بازار آزاد نزدیک می‌شود و طبیعتا به سمت تک‌نرخی شدن ارز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رویم.‌» فلاح این موضوع آخر را مزیت مثبتی برای شرکت‌های صادراتی معرفی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و توضیح می‌دهد که با این اتفاق «قاعدتا این شرکت‌ها حجم صادراتشان افزایش پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و با نرخ‌های بهتری می‌توانند صادرات داشته باشند.‌»

حالا سوال دیگری که مطرح می‌شود، این است که زمزمه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های احیای برجام و رسیدن به یک توافق هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای چه تاثیری روی فضای کلی بورس دارد و اگر این امر حاصل شود، فضا به چه سمت و سویی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود؟ الناز جمالی در پاسخ به این موضوع به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید که «خبرهای برجامی و سیاسی که در حال تزریق‌شدن در فضای‌مجازی و رسانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها است تا حدودی نقشه‌راه بیشتر فعالان بازار سرمایه شده است.‌»

او در صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش احیای برجام را در این روزها «اهرمی تاثیرگذار در بازار سرمایه» معرفی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و توضیح می‌دهد که با خبرهای مثبتی که از وین به گوش می‌رسد، تا حدودی باعث شده است تا سهم‌های تاثیرپذیر از این موضوع در معاملات اولین روز هفته یعنی ۱۸ دی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه مورد اقبال قرار بگیرند و شاهد رشد قیمت در نمادهای بانکی و خودرویی باشیم.

حالا اگر فرض را بر این بگیریم که برجام به‌زودی احیا شود، آیا استفاده از توافق هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در فضای بورس نیاز به پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌شرطی هم دارد و ممکن است که فرصت برجام و تاثیرگذار بودن آن را در بورس و میان سهامداران از دست بدهیم؟ بهمن فلاح در پاسخ به این پرسش استفاده از فرصت برجام و تاثیرگذاری آن را منوط به تصمیم‌گیری و نحوه مدیریت متولیان بازار و حکمرانان اقتصادی کشور معرفی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. او در این رابطه معتقد است که اگر این دو گروه، یعنی متولیان بازار و حکمرانان اقتصادی تمایل داشته باشند که «بازار سرمایه رشد و تقویت شود، طبیعتا پول به سمت بازار سرمایه هدایت می‌شود» و از فرصت به‌وجود آمده برای بازار سرمایه استفاده بهینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای می‌شود. با این توضیح فلاح در صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش امایی هم اضافه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و با گلایه این مساله را مطرح می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند که «مدت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاست متولیان بازار به نوعی بازار را مهندسی و سهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و رشد آنها را کنترل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند که در نهایت نشان از آن دارد که آنها تمایلی به ورود سرمایه به بازار ندارند.‌» این کارشناس حوزه بورس در ادامه صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش شرط‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی برای اینکه بورس از شرایط منتفع شود، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارد و آن‌هم از این قرار است که «نگاه متولیان بازار نسبت به بورس تغییر کند. گفتاردرمانی به پایان برسد و در عمل شاهد حمایت اصولی از بازار باشیم.‌» در کنار این موضوعات، احیای برجام روی بازگشت امید به مردم و نگاه مثبت آنها به آینده هم تاثیرگذار خواهد بود.

الناز جمالی هم در صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش به این مساله نگاهی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌اندازد و می‌گوید که «نااطمینانی در مورد آینده پیش‌روی اقتصاد کشور منجر به این شده است تا مردم ریال کمتر نگهدارند و سعی کنند در اولین فرصت ممکن ریال خود را تبدیل به دارایی دیگری کنند تا از این طریق بتوانند ثروت خود را در مقابل نوسانات و تورم پیش‌روی اقتصاد حفظ کنند.‌»

او در توضیح تاثیر موفقیت مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در این تغییر نگاه توضیح می‌دهد که جذاب‌شدن قیمت‌ها و خبر‌هایی از آزاد‌شدن پول‌های بلوکه‌شده ایران، صنعت بانکی را مورد‌توجه قرار داده و می‌دهد و شاهد ورود پول هوشمند به این صنعت بوده و خواهیم بود و البته تاکید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند که در صورت احیای برجام نمی‌توان گفت بازار سمت و سوی پایینی به خود بگیرد.

بهمن فلاح هم با زبان دیگری به این مساله در صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌پردازد که اگر مردم ببینند و باور کنند که بورس می‌تواند محل امنی برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری باشد، پول‌های هوشمند وارد بازار می‌شوند و احیای برجام نیز می‌تواند محرک مثبتی برای رشد بازار سرمایه به‌‌صورت بنیادی باشد.

افزایش خوش‌بینی‌ها به حصول توافق هسته‌ای و احیای برجام اثر خود را بر معاملات بورسی نیز نمایان کرد. در این راستا روز گذشته هرچند شاخص کل بورس تهران پس از رفت و برگشت صبحگاهی با افت مواجه شد، اما صنایع آسیب‌دیده از تحریم‌ها با تقویت نسبی تقاضا در محدوده سبز تابلو دادوستد می‌شدند و فشار فروش نیز در گروه‌های دلاری جدی نبود.
تحرک بورس روی موج مذاکرات
بورس تهران در نخستین روز هفته شاهد افزایش قابل‌توجه تقاضا در نمادهای بانکی و خودرویی بود. همین امر سبب شد تا افت قیمت در نمادهای فولادی و پتروشیمی نتواند به افت قابل‌توجه شاخص بورس در روز یاد شده منتهی شود. اینطور که به نظر می‌رسد امیدواری به دستیابی به توافق هسته‌‌‌ای توانسته صنایع برجامی بورس را با افزایش تقاضا مواجه کرده و فرصت خریدی قابل‌توجه به فعالان خوش‌بین‌تر بازار سهام بدهد. به دنبال همین رویداد بود که روز گذشته شاخص بورس تنها ۰۶/ ۰ درصد افت کرد و نماگر اصلی بازار در محدوده یک‌میلیون و ۳۶۴‌هزار واحد متوقف شد.

از زیر خاکستر رخوت
عملکرد نماگر اصلی بازار سهام در نخستین روز هفته هرچند چندان امیدوار‌کننده نبود اما تحرکات مثبت در برخی گروه‌ها مشاهده شد. در این روز شاخص کل بورس که در روزهای معاملاتی اخیر در گذر از سطح ۴/ ۱ میلیون واحدی ناکام مانده به میزان ۰۶/ ۰ درصد دیگر نیز افت کرد و در حالی که کاهشی کمتر از ‌هزار واحد را به ثبت رسانده بود به محدوده یک‌میلیون و ۳۶۲‌هزار واحدی رسید. تمامی این تغییرات در شرایطی روی داد که طی روز شنبه نمادهای کوچک‌تر بازار نیز به گواه شاخص هموزن وضعیت بهتری نداشتند و نتوانستند در مواجهه با ضعف نسبی تقاضا، عملکردی بهتر از عقبگرد ۰۹/ ۰ درصدی داشته باشند. بر این اساس بیراه نخواهد بود اگر بگوییم که بازار سهام پس از رسیدن به محدوده یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی شاخص بورس مجددا از انگیزه لازم برای بهبود سطح تقاضا برخوردار نیست و مانند ماه‌های قبل احتمالا تا رسیدن به یک تصمیم جدید و تغییر جهت به سمت صعود یا نزول در همین محدوده در جا خواهد زد. با این حال اشاره به این نکته، یعنی وجود رخوت در میان سرمایه‌گذاران به این معنا نخواهد بود که بازار فعلا از هیچ شانسی برای تغییر جهت برخوردار نیست و ‌تصمیم یاد شده لزوما طولانی‌مدت خواهد بود. در حال حاضر برخی از گمانه‌زنی‌ها حکایت از آن دارد که احتمال تغییر در فضای مذاکرات اتمی می‌تواند راه را برای بهبود وضعیت بورس به‌ویژه در برخی از صنایع هموار کند؛ تصوری که با توجه به بررسی روند معاملات در روز گذشته نه تنها چندان دور از انتظار نیست بلکه با توجه به تجربه تاریخی بازار سهام در سال‌های ۹۴ تا اوایل ۹۵ بسیار معقول به نظر می‌‌‌رسد.

باز هم یک الگوی تکراری
همان‌طور که در گزارش‌های پیشین بارها مورد توجه قرار گرفته است، بازار سهام کشور به‌رغم عمر تقریبا ۶ دهه‌ای خود تاکنون نتوانسته مانند کشورهای دیگر شاهد شکل‌گیری رونق غیر‌تورمی باشد. در تحلیل چرایی این رخداد می‌توان دلایل متعددی را ذکر کرد. برای مثال یکی از دلایل عمده موجود در این زمینه این است که اقتصاد کشور در طول دهه‌های اخیر به دلیل نبود ثبات لازم در عرصه تصمیمات سیاسی و تنش‌‌‌های خارجی نتوانسته افق روشنی را پیش روی تجارت خارجی ترسیم کند. از سوی دیگر نحوه تصمیم‌گیری در مناسبات داخی اقتصاد هم هیچ‌گاه به نحوی نبوده که بتوان تصویر واضحی از افق میان‌مدت داشت. تمامی اینها سبب شده با رونق نیافتن کسب‌وکارها و نبود تغییر قابل‌توجه در سطح بهره‌وری و تکنولوژی، روند صعودی در بازار سهام امری دور از دسترس باشد.

با این حال همان‌طور که می‌دانیم تاریخ بازار سهام در ایران طی همین مدت عاری از دوره‌های صعودی نبوده است. افزایش نقدینگی در کنار اصرار به سیاست سرکوب نرخ ارز در طول این سالیان بارها سبب شده با دلایلی نظیر تحریم یا افت قیمت نفت شاهد پرش قیمت ارز یا به عبارت بهتر کاهش ارزش پول ملی باشیم. شاید به همین دلیل است که پیش‌بینی سیکل‌‌‌های صعودی در بورس تهران بسیار راحت‌تر از دوره‌های مشابه در بازارهای سهام کشورهای دیگر است. با این حال همان‌طور که می‌دانیم مانند دم و بازدم‌های طبیعی بدن انسان هر صعودی یک نزول را هم به دنبال دارد. بنا بر آنچه که تاکنون در این گزارش شرح داده شد داستان بورس را می‌توان به دو بخش مجزا اما در ارتباط با هم تقسیم کرد. نخست دوره‌های صعود که تقریبا هر بار به سبب تورم بالا شکل گرفته و بر اساس نظریه ظروف مرتبطه به بورس نیز تسری یافته است و دوم رکودی که همسو با رکود سایر بازارها روی داده و در بازار سهام بیش از حد طولانی شده است. اینطور که به نظر می‌‌‌آید غیر‌منطقی نیست اگر بگوییم دوره‌های افت بازار هم مانند دوره‌های صعود آن پیش‌بینی‌پذیر است. هر بار که بازار سهام در پایان روند صعودی با ضعف تقاضا روبه‌رو می‌شود سیل وعده و وعید برای حمایت از بورس به صدر اخبار می‌آید. همین امر سبب می‌شود بازار در جوی میان امیدواری و ترس به روند خود ادامه دهد و در مواجهه با محدودیت‌های غیر‌کارشناسی و معضلاتی نظیر دامنه نوسان و حجم مبنا شاهد تشدید فشار فروش در صنایع مختلف باشد. مساله اما به همین الگوی کلی ختم نمی‌شود. با اندکی تدقیق بیشتر در وضعیت کنونی بورس با افت قبلی آن که تقریبا از سال ۹۲ تا ۹۶ تداوم یافت می‌توان دریافت که عامل تحریم نه‌تنها توانسته از کانال رشد دلار و تورم بر رشد قابل‌توجه شاخص بورس در هر دو دوره موثر باشد بلکه در شرایط فعلی نیز احتمال لغو آن توانسته به خوش‌بینی فعالان بازار سرمایه بینجامد، دقیقا شبیه آنچه در سال ۹۴ و با نزدیک شدن به حصول توافق هسته‌ای موسوم به «برجام» در آن زمان روی داد.

غیرکالایی‌‌‌ها به پیش
روز گذشته به‌رغم افت شاخص بورس شاهد رشد قابل‌توجه تقاضا در نمادهایی بودیم که اثرپذیری چندانی از دلار ندارند اما انتظار می‌رود که با باز شدن فضای مبادلات تجاری و بین‌المللی شرایط برای این نمادها بهتر شوند. انتظار یاد شده نیز از این جهت شکل گرفته که در دور قبلی مذاکرات برجامی و همسو با افزایش خوش‌بینی‌ها به حصول برجام زمینه لازم برای بهبود وضعیت در این نمادها یعنی گروه‌های بانکی و خودرویی فراهم شده بود. به هر روی در روزهای پایانی هفته قبل و همزمان با تعطیل شدن بازارها اخبار بسیار مثبتی از وین به خبرگزاری‌‌‌ها مخابره شد. بنا بر آنچه که از سوی خبرگزاری‌ها منتشر شده و از لابه‌لای سخنان دیپلمات‌ها قابل درک است، اگرچه نمی‌توان به طور قطع از دستیابی به یک توافق در آینده مشخص سخن گفت با این حال به نظر می‌‌‌آید که احتمال رسیدن توافق از گذشته بسیار بیشتر است. همین امر سبب شده تا بسیاری از فعالان بازار سهام به رونق مجدد نمادهای غیر‌کالایی به‌خصوص بانک‌ها و خودرویی‌ها امیدوار باشند. بر اساس آنچه کارشناسان می‌گویند و سابقه بورس نشان می‌دهد، آثار برداشته شدن تحریم‌ها می‌تواند در این دو گروه زودتر نمایان شود. دلیل این امر هم راحت بودن انتقال تکنولوژی و نیاز صنایع به این امر و ناچیز بودن حجم درآمدهای ارزی در آنهاست که افت احتمالی قیمت ارز را در این صنایع بی‌اثر می‌کند. در بانکی‌ها نیز به سبب آنکه نرخ پایین تسعیر ارز را در سال‌های قبل شاهد بودیم نمی‌توان انتظار بروز زیان را در صورت کاهش قیمت ارز داشت. در حال حاضر بسیاری بر این باور هستند که نرخ تسعیر ارز بودجه که حدود ۲۳‌هزار تومان است در کنار رشد قیمت ارز در سامانه نیما به محدوده ۲۴‌هزار و ۷۰۰ تومان شرایطی را پدید آورده که در حال حاضر حصول توافق و افت قیمت ارز در بازار آزاد در عمل اثر چندانی بر بورس نداشته باشد و حتی روشن شدن شرایط و کاهش ریسک‌های انتظاری بتواند بر کیفیت سودآوری شرکت‌ها اثر بگذارد. پس بنا براین نمی‌توان در صورت نزدیک شدن مواضع ایران به طرفین فعلی و سابق «برجام» احتمال کاهش قیمت جدی در سهام دلاری را داشت چرا که تا همین حالا هم قیمت تسعیر درآمدهای ارزی آنها در محدوده دلار ۲۳‌هزار تومان بوده و تمامی کالاهایی که با قیمت جهانی و نرخ یاد شده محصولات خود را می‌فروشند تحت‌تاثیر قرار نمی‌‌‌دهد. این در حالی است که دستیابی به توافق در مذاکرات هسته‌ای به سبب برداشته شدن تحریم‌ها می‌تواند به راحتی وضعیت فروش این نمادها را بهبود ببخشد و در شرکت‌هایی که هزینه تحریم بالایی دارند تغییر بااهمیتی در صورت‌های مالی ایجاد کند. بنابراین در کنار صنایع برجامی می‌توان به بهبود شرایط در صنایع دلاری هم امیدوار بود. از این رو بعید نیست که در هفته‌های پیش رو و در صورت بهبود وضعیت مذاکرات برجام شاهد افزایش تقاضا در کلیت بازار سهام باشیم.

در آینه اعداد
بررسی ارقام به ثبت رسیده در بازار سهام طی روز شنبه حکایت از آن دارد که همچنان ضعف تقاضای حقیقی مانع از پایداری روندهای صعودی می‌شود. همین امر موجب شده تا فرصت فروش برای آن‌دسته از سهامداران که همچنان به وضعیت بازار خوش‌بین نیستند فراهم شود. دقیقا به همین دلیل است که برآیند معاملات روز گذشته مثبت نبوده است. با این حال تشکیل صف خرید در نمادهای برجامی نشان می‌دهد که نمی‌توان تداوم خروج پول از بازار را ناشی از تضعیف انتظارات در بورس تهران دانست. روز گذشته خالص تغییر مالکیت ۲۱۴‌میلیارد تومانی حقیقی به حقوقی در حالی رخ داد که نمادهایی نظیر «خودرو» و «خساپا» در کنار «وبصادر» و «وبملت» در صدر نمادهای اثرگذار بر شاخص، سبزپوش بودند. با این حال افت قیمت در دلاری‌های بازار نظیر «فارس» و «فولاد» به سبب افزایش واهمه از افت قیمت به چشم می‌آمد. همین امر سبب شد تا خروج پول حقیقی در این روز بیش از هر چیز در نمادهای فولادی و پتروشیمی‌‌‌ها دیده شود. بر این اساس در روزی که شاخص کل بورس تهران با افت ۰۶/ ۰درصدی مواجه شد، از مجموع ۳۳۶ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۱۰۱ سهم (۳۰‌درصد) مثبت بود و در مقابل ۲۲۱ سهم (۶۶‌درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند.