لور
دنیای‌اقتصاد : کنفرانس بین‌المللی تامین مالی با رویکرد علمی برای رویارویی با مسائل اقتصادی با حضور صاحب‌نظران بازار سرمایه کشور و برخی از مدیران کسب‌و‌کار‌‌های بزرگ برگزار شد. در این جلسه از چرایی حرکت شرکت‌های بزرگ به سمت بورس و رشد قابل توجه بازیگران سهامی طی سال‌های اخیر در ایران و خلأهای دسترسی سرمایه‌گذاران خارجی به دیتای اطلاعاتی بازار سرمایه کشور مورد بررسی قرار گرفت.
حلقه امن تامین مالی در اقتصاد
حرکت شرکت‌های بزرگ به سمت بورس
در ابتدای این کنفرانس، حسین عبده تبریزی عضو سابق شورای عالی بورس عنوان کرد: خیلی از شرکت‌ها همزمان با اینکه متوجه ریسک پولشویی و مالیات شدند گرایش پیدا کردند که سهامی عام شوند. این شرکت‌ها عمدتا با هدف تامین مالی عملیات خود علاقه مند به حضور در بازار سهام کشور هستند و این تصمیم در حقیقت فرصتی برای بازار سرمایه کشور است که درصد بالاتری از کل بازار بدهی را شامل شود. متوسط سن اغلب فعالان در بازار سهام ایران در محدوده سنین جوانی قرار دارد که از متوسط سن سایر فعالان حرفه‌ای در سایر بازارهای مالی کمتر است. با اینکه جوان بودن مزیت است اما کافی نیست چرا که بازار سرمایه به دانش نیاز دارد. فارغ التحصیلان در رشته‌های نامرتبط که ورود بازار سرمایه ورود پیدا کردند باید آموزش‌های لازم را در این زمینه پشت سر بگذارند. فارغ‌التحصیلان از دانشگاه‌‌های معتبر نیز باید در دوره‌های حرفه‌ای مالی شرکت کنند. وی افزود: هدف سمینار‌های مالی نیز هدایت جوانان به سمت این گونه آموزش‌ها است. بنابراین برای توسعه بیشتر بازار سرمایه در زمینه تامین مالی باید با جوانان کار کرد و به آنها آموزش داد. بازار سرمایه در بیست سال گذشته با وجود تحریم‌ها و محدودیت‌ها پیشرفت ویژه‌ای داشته است. در دو سال اخیر حضور گسترده مردم در بازار سرمایه موجب افزایش ضریب نفوذ بازار شد، هرچند که حضور انبوه مردم در بازار دشواری‌ها و کاستی‌هایی نیز به همراه داشت. بورس در زمینه تامین مالی دستاوردهای خوبی داشته است، به‌طور مثال بازار بدهی بسیار گسترش پیدا کرده است. عبده خاطرنشان کرد: مشکلات نظام بانکی در سال‌های اخیر شرکت‌ها را برای تامین مالی به سمت بازار سرمایه سوق داده است. نظام بانکی به دلیل قرار گرفتن در تنگنای مالی و مشکلات نتوانست شرکت‌ها را تامین مالی کند. بر همین اساس شرکت‌های بزرگ به سمت بازار سرمایه حرکت کردند و در این بازار فعال شدند چرا که نسبت به سال‌های گذشته نظام مالیاتی سختگیرتری داشتیم.
رشد ۴۰ میلیون نفری بازیگران سهامی
محمد علی دهقان دهنوی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در این کنفرانس به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: در حال حاضر بازار سرمایه در حال تاریخ‌سازی است. سال گذشته این بازار حدود ۱۰ میلیون بازیگر داشت و اکنون بیش از ۵۰ میلیون نفر بازیگر برخوردار است. این در حالی است که در سال گذشته ارزش تجارت روزانه این بازار حدود ۳۰۰ میلیون دلار بود، در سال جاری این میزان به حدود یک میلیارد دلار افزایش یافته است. بازار سرمایه ایران در حال حاضر به‌عنوان قدرتی است که در سطح ملی و بین‌المللی باید شناخته شود و سازمان بورس به‌عنوان میزبان هر کاری را که برای بین‌المللی شدن این بازار نیاز است، انجام خواهد داد.
وی ادامه داد: ایران به‌عنوان عضو آیسکو بخشی از بدنه اصلی تصمیم‌گیری است و با رعایت استانداردهای نظارتی بین‌المللی، در شکل‌گیری بازاری شفاف و مقاوم در برابر خطرات گام برمی‌دارد. سازمان بورس در راستای تعمیق و توسعه همکاری‌های سازنده با کشورهایی نظیر آلمان، یونان، عمان و هند در زمینه رگولاتوری گام‌هایی رو به جلو برداشته است. عضویت در IFC نشان از همکاری در زمینه رگولاتوری دارد. این در حالی است که همکاری‌ها با OIC نمونه‌ای دیگر از از این دست اقدامات به‌شمار می‌رود. شانس نخست موفقیت در بازار سرمایه از آن سرمایه‌گذارانی است که علاوه بر اینکه صبوری پیشه می‌کنند، دید بلندمدت‌تری هم نسبت به این بازار دارند.
اهمیت اطلاعات برای سرمایه‌گذاران
جوزف لوفکین، مدیر عامل و موسس سبدگردانی جکسیم از دیگر سخنرانان کنفرانس بین‌المللی تامین مالی بود. وی عنوان کرد: ایران به‌عنوان بازاری نوظهور در بین سرمایه‌گذاران شناخته می‌شود. حاکمیت شرکتی و دیتا نیز از موضوعات مهمی است که مورد توجه قرار می‌گیرد و این ۲ موضوع در حوزه سرمایه‌گذاران نهادی، ارتباط بسیار نزدیکی با یکدیگر دارند. یکی از مشکلات سرمایه‌گذاران خارجی عدم دسترسی به وب‌سایت بورس ایران است که این مشکل یک محدودیت بزرگی است که باعث می‌شود سرمایه‌گذاران به سمت سایر بازار‌ها حرکت کنند. دیتای اطلاعاتی و به‌طور کلی پلت فرم TSE در بورس تهران بسیار دقیق است و حائز اهمیت بودن دیتا نیز می‌تواند به‌دلیل تسهیل در ورود سرمایه‌گذاران دنیا به این بازار در نظر گرفته شود. وی اظهار امیدواری کرد: بورس تهران، فرابورس و بورس کالا می‌تواند فرصت‌های بیشتری را برای مردم فراهم کنند و در راستای کسب عایدی و ثروت بیشتر نیز گام بردارند. امارات متحده عربی و قزاقستان دو کشوری هستند که می‌توانند در حوزه حاکمیت شرکتی ایده دهند. درخصوص شاخص‌ها نیز باید گفت که شاخص‌ها فقط آمار و ارقام نیستند. به‌عنوان مثال شاخص تولید برای سرمایه‌گذاران بسیار مهم ارزیابی می‌شود؛ چراکه منجر به تولید محصول قابل سرمایه‌گذاری می‌شود. بنابراین در صورتی که شاخصی وجود نداشته باشد یا دسترسی به ارقام شاخص‌ها برای سرمایه‌گذاران ممکن نباشد، یقینا این بازار از رادار سرمایه‌گذاری خارج خواهد شد.
موقعیت تاریخی بازار سرمایه ایران
بهادر بیژنی، مشاور رئیس سازمان در امور بین‌الملل و سرمایه‌گذاری خارجی نیز در کنفرانس بین‌المللی تامین مالی سخن گفت. وی با اشاره به گام‌های مثبت ایران در تامین مالی از بازار سرمایه طی سال‌های اخیر عنوان کرد: سازمان بورس به‌عنوان تنها نهاد رگولاتوری برنامه‌هایی در راستای توسعه این مهم برای آینده دارد. در سال ۲۰۲۰ سازمان بورس تشکیل سرمایه در اوراق بدهی و سهام را با هدف حمایت و تامین امنیت سرمایه‌گذاران تسهیل کرد. در همین حال تکنولوژی‌های جدید هم به سرعت در بازار سرمایه شکل گرفت و توسعه پیدا کرد.بیژنی ادامه داد: سازمان بورس به‌عنوان نهاد قانون‌گذار همگام با پیشرفت تکنولوژی به خصوص در زمینه فین تک‌ها گام برمی‌دارد و به هیچ عنوان نگاهی جانب‌گرایانه به چنین موضوعی نخواهد داشت. بورس انرژی و بورس کالا فرصت‌های مغتنمی برای توسعه دارند که باید مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار بگیرد. در عین حال بورس تهران و فرابورس از شرایط مطلوبی برخوردار هستند. اکنون نیز بازار سرمایه در نقطه‌ای قرار دارد که در طول تاریخ هیچ‌گاه به چنین موقعیتی دست پیدا نکرده است. پشتیبانی از سرمایه‌گذاران و ایجاد بازاری منظم و شفاف در اولویت سیاست‌های کاری سازمان بورس قرار دارد که شورای عالی بورس هم در این زمینه گام‌های رو به جلویی برداشته است.
نفوذ پلت‌فرم‌های آنلاین سرمایه‌گذاری
سعید اسلامی‌بیدگلی دبیر کل کانون نهاد‌های سرمایه‌گذاری ایران نیز در این خصوص گفت: جهان در سال ۲۰۲۰ تجربه‌ای جدید در حوزه کسب‌و‌کارها با بروز کووید-۱۹ کسب کرد. تغییرات شدید کسب‌و‌کار بر اثر همه‌گیری بیماری کرونا باعث درس آموخته‌های جدیدی شد و بازارهای جهانی نیز با تلاطم بسیار زیادی همراه شدند. منفی شدن قیمت نفت نیز یکی دیگر از اثرات پاندمی در بازارهای جهانی محسوب می‌شود. تغییرات در کسب‌و‌کار و به‌طور کلی وضعیت اقتصادی به ویژه در کشورهایی که درآمد ناشی از صنعت توریسم داشتند منجر به توسعه جدی پلت‌فرم‌های آنلاین سرمایه‌گذاری شد. بر این اساس نفوذ سرمایه‌گذاری آنلاین در بسیاری از بازار‌ها از جمله ایران توسعه پیدا کرد.
بانک‌محوری یا بازارمحوری؟
محمدمهدی مومن‌زاده، کارشناس بازار سرمایه نیز تاکید کرد: منظور از تامین مالی مطلوب، به کارگیری نهاد‌ها و ابزار‌های مالی برای هدایت سرمایه‌ها و پس‌انداز‌ها به سمت شرکت‌های متقاضی منابع مالی است. حرکت از بانک‌محوری به سمت بازارمحوری، گزاره‌ای است که مورد توجه برخی از فعالان مالی قرار دارد که به اعتقاد بنده این مهم درست نیست، چراکه هیچ گاه گفته نشده است نظام تامین مالی در صورتی که بازارمحور باشد با مطلوبیت بیشتری همراه خواهیم شد.
دنیای‌اقتصاد : دامنه نوسان نامتقارن شد تا از جو هیجانی بازار سهام کاسته و سرعت کاهش قیمت‌ها کند شود. به ظاهر شرایط خوب است. روز یکشنبه شاخص کل بورس تهران ۲/ ۰درصد صعود کرد و روز گذشته نیز به افت ۶/ ۰درصد بسنده کرد. تا اینجای کار دامنه نوسان نامتقارن توانسته شرایط بازار را تغییر دهد تا دیگر خبری از ریزش بیش از ۲ درصدی نماگر اصلی تالار شیشه‌ای نباشد. اما آیا وضعیت سهم‌ها نیز این‌گونه است؟ روز یکشنبه صف فروشی معادل ۵ برابر صفوف خرید شکل گرفت و انتظار برای خروج از این بازار روز دوشنبه به حدود ۶ برابر خریداران افزایش یافت و ۶۸ درصد نمادها منفی بودند. ضعف نماگر اصلی بورس تهران این روزها بیشتر به چشم می‌آید. دامنه نوسان نامتقارن سبب شده است تا وضعیت این روزهای سهام بورسی پنهان شود و تصویری فتوشاپی و متفاوت از واقعیت در مقابل بورس‌بازان قرار گیرد. از این رو شاخص کل تالار شیشه‌ای که پیش‌تر نیز در ارائه وضعیت سهام ناتوان بود، حالا تصویر مخدوش‌تری را ارائه می‌دهد.
بورس تهران پس از تجربه ۵ رشد متوالی و افزایش ارتفاع ۴/ ۱۱ درصدی، معاملات روز دوشنبه را با افت ۶/ ۰ درصدی به پایان رساند و سهامداران خرد نیز برای دومین روز متوالی دست به ماشه فروش شدند. هر چند در این روز بیش از ۶۰ درصد سهام قرمزپوش بودند و شاهد صف‌نشینی سهامداران از ۵۵ درصد نمادها برای خروج از بازار بودیم، اما از آنجا که به واسطه اعمال دامنه نوسان نامتقارن، سهام تنها اجازه کاهش قیمت تا ۲ درصد را دارند، از این رو شاخص کل متحمل ریزش سنگینی نمی‌شود و تصویری غیرشفاف از بازار ارائه می‌دهد.
ارمغان دامنه نوسان نامتقارن
سه روز از اجرای دامنه نوسان نامتقارن می‌گذرد. دامنه نوسان که نه تنها حد نوسان ۱۰ درصدی (مثبت و منفی ۵) را به ۸ درصد (مثبت ۶ و منفی ۲) کاهش داد بلکه عمدتا در راستای محدود کردن افت قیمت سهام وارد بازی شد. اما این سیاست بورسی‌ها که برای کنترل هیجانات منفی بازار اجرایی شد چه ارمغانی برای بازار داشت؟ در روز ابتدایی اجرایی شدن دامنه نوسان نامتقارن، بورس رشدی پرشتاب را تجربه کرد. هر چند برخی دوست داشتند این رشد ۹/ ۳ درصدی را به اجرایی این قانون ارتباط دهند اما جهش دلار به کانال ۲۶ هزار تومان بود که سوخت لازم را برای افزایش تقاضا برای سهام به دنبال داشت. درست به همین دلیل بود که روز یکشنبه و پس از عقب‌نشینی این ارز، شاهد تشدید مجدد صف‌های فروش در تالار شیشه‌ای بودیم. در ادامه معاملات روز یکشنبه، دیروز نیز صف‌های فروش سنگینی روبه‌روی نماد شرکت‌های بورسی و فرابورسی تشکیل شد. آمارها نشان می‌دهد در دادوستدهای روز دوشنبه در بورس تهران از ۳۴۶ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۹۲ سهم (۲۷ درصد) مثبت بود و در مقابل ۲۳۵ سهم (۶۸ درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار هر چند ۴۳ نماد (۱۲ درصد) صف خریدی به ارزش ۲۳۳ میلیارد تومان تشکیل دادند، اما در مقابل شاهد شکل‌گیری صف فروش سنگین در ۱۹۱ نماد بورسی (۵۵ درصد) به ارزش ۱۳۸۸ میلیارد تومان بودیم. علاوه بر سنگین بودن صف‌های خروج از سهام، ارزش معاملات خرد سهام که می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای از میزان نقدشوندگی بازار مورد تحلیل قرار گیرد نیز با افت حدود ۳۶ درصدی نسبت به روز ماقبل خود به ۶۰۵۴ میلیارد تومان کاهش یافت.
ضعف نماگر اصلی بورس تهران نیز این روزها بیشتر به چشم می‌آید. جایی که با وجود افت قیمت پایانی در ۶۸ درصد از نمادهای بورسی و مازاد عرضه و کف‌نشینی قیمت‌ها در ۵۵ درصد از سهام این بازار اما شاخص کل به کاهش ۶/ ۰ درصدی بسنده کرد. کف مجاز منفی ۲ درصدی در مقابل سقف مثبت۶ درصدی نوسان سهام سبب شد تا شاخص کل که پیش‌تر نیز تصویری درست از بازار به نمایش نمی‌گذاشت حال کاملا ناتوان از انعکاس وضعیت سهام باشد.
کوچک‌ترها در کانون توجه
در روزی که شاخص کل افت ۶/ ۰ درصدی را تجربه کرد، نماگر هم‌وزن بورس تهران که تاثیری یکسان از تمامی نمادهای بورسی (فارغ از ارزش بازار) می‌پذیرد، با رشد ۰۳/ ۰ درصدی همراه شد. دلیل این رخداد اما روند خلاف جهت قیمت‌ها در سهام کوچک و بزرگ بازار بود. به این ترتیب روز دوشنبه از ۳۸ صنعت فعال بورسی، ۱۴ گروه با رشد میانگین قیمت در سهام زیرمجموعه خود همراه شدند که در این میان نام گروه‌های کوچک بازار که عمدتا تک سهم نیز بودند، در صدر جدول می‌درخشید. در این خصوص می‌توان به رشد ۸/ ۴ درصدی شاخص صنعت استخراج زغال‌سنگ با تک نماد «کطبس» اشاره کرد. دو صنعت استخراج نفت و گاز با نماد «حفاری» و محصولات چوبی با تک سهم «چفیبر» نیز در این روز به ترتیب رشد ۴/ ۲ و ۹/ ۰ درصدی را ثبت کردند. البته بازگشایی مثبت بازارهای کالایی و تداوم رشد مس و نفت سبب شد تا دو گروه فلزات اساسی و فرآورده‌های نفتی نیز در میان صنایع سبزپوش روز منفی بورس تهران قرار گیرند.
زمان سوخت‌رسانی بازار جهانی؟
امروز در بازگشایی بازار جهانی غوغایی به پا بود. جایی که مس تا مرز ۸۴۰۰ دلار در هر تن صعود کرد و نفت نیز در کانال ۶۳ دلار بر هر بشکه نوسان کرد. استراتژیست‌های گلدمن ساکس در یادداشتی درخصوص وضعیت بازار کامودیتی‌ها عنوان کردند که به احتمال زیاد تقاضای جهانی تحت تاثیر واکسیناسیون کرونا در ۶ ماه آینده بسیار قدرتمند است. موضوعی که می‌تواند به معنای افت بیشتر شاخص دلار باشد. سیگنالی مثبت برای کامودیتی‌ها؛ چراکه این دارایی‌ها بر اساس دلار ارزش‌گذاری می‌شوند و با افت ارزش این ارز، قیمت آنها بیشتر می‌شود. در این میان با اتمام تعطیلات چین در پایان این هفته، طبیعتا شاهد افزایش تقاضا برای کامودیتی‌ها و رشد قیمت نفت و فلزات خواهیم بود. عاملی که می‌تواند محرکی برای رشد سهام کامودیتی‌محور بازار سهام باشد. شرکت‌هایی که سهم ۷۰ درصدی از کل ارزش این بازار را در اختیار دارند. با این حال باید دید بورس‌بازان که در حال حاضر به مثال «مارگزیده، از ریسمان سیاه و سفید می‌ترسد» چه زمانی به سیگنال‌های اقتصادی توجه نشان می‌دهند. جایی که در کنار روند مطلوب قیمت‌ها در بازار جهانی، نسبت قیمت به درآمد بازار نیز از سطوح ۲۲ واحدی در اوج مرداد، بر اساس آخرین اجماع تحلیلگران (IRANCR) به ۶/ ۸ واحد رسیده است که در کنار دیگر متغیرهای مثبت اثرگذار، می‌تواند محرکی برای افزایش تقاضا در تالار شیشه‌ای باشد.
حقیقی‌ها باز هم فروختند
در روزی که شاخص سهام با افت ۶/ ۰ درصدی مواجه شد، بازیگران خرد برای دومین روز متوالی دست به ماشه فروش شدند. به این ترتیب دیروز در مجموع بیش از ۴۱۶ میلیون سهم به ارزش افزون بر ۵۶۸ میلیارد تومان از سبد سهام حقیقی‌ها به پرتفوی معامله‌گران عمده بازار منتقل شد تا در مجموع دو روز کاری گذشته، حقیقی‌ها خالص فروش ۹۳۶ میلیارد تومانی را رقم بزنند. از مجموع گروه‌های ۳۸گانه بورسی، تنها ۶ صنعت مورد توجه حقیقی‌ها قرار گرفتند و در دیگر گروه‌ها شاهد ثبت خالص خرید مثبت از سوی سهامداران عمده بودیم. بیشترین خالص خرید حقیقی اما به زیرمجموعه‌های گروه محصولات کاغذی به ارزش ۱۰ میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد. گروه انبوه‌سازی دیگر صنعتی بود که با خالص خرید ۶/ ۴ میلیارد تومانی حقیقی‌ها همراه شد. در آن‌سوی بازار اما شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی شاهد انتقال سهامی به ارزش ۱۰۷ میلیارد و ۲۹۷ میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بودند. پس از آن دارویی‌ها بودند که با خالص فروش حدود ۹۹ میلیارد تومانی از سوی سهامداران خرد مواجه شدند.
در میان شرکت‌های بورسی نیز نماد معاملاتی شرکت پالایش نفت بندرعباس بیشترین خالص خرید حقیقی را تجربه کرد. به این ترتیب روز گذشته «شبندر» شاهد جابه‌جایی ۲۳ میلیون و ۵۷۴ هزار سهم به ارزش حدود ۶۰ میلیارد و ۳۷۳ میلیون تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بود. پس از این نماد پالایشی، بیشترین خالص خرید حقیقی با جابه‌جایی ۲۱ میلیون و ۱۹۱ هزار سهم به ارزش حدود ۲۶ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان به نماد معاملاتی شرکت ملی مس ایران اختصاص پیدا کرد. «فپنتا» دیگر نمادی بود که روز گذشته مورد توجه بازیگران خرد قرار گرفت و خالص خرید ۲۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومانی را توسط این گروه از معامله‌گران تجربه کرد. در آن‌سوی بازار اما سه نماد «شستا»، «برکت» و «شپنا» به ترتیب در اولویت خرید معامله‌گران عمده قرار گرفتند و در مجموع جابه‌جایی سهامی به ارزش ۱۸۵ میلیارد و ۴۷۰ میلیون تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی را ثبت کردند.
عضو شورای‌عالی بورس با اشاره به ریسک بالای بازار سرمایه، گفت: سهامداران نباید منابع مالی ضروری خود را وارد بازار سرمایه کنند، در زمان روند صعودی بازار شاهد بودیم که برخی از سهامداران اقدام به فروش مسکن و خودرو کرده و پول آن را وارد بورس می‌کردند. سعید اسلامی افزود: توصیه ما به سهامداران این است که به جای بررسی اخبار سیاسی به موضوعات اقتصاد کلان و اخبار صنایع و شرکت‌ها توجه کنند و برای سرمایه‌گذاری در بازار سهام به خصوص در زمانی که بازار وارد فاز هیجانی می‌شود و در مدار نزولی قرار می‌گیرد نگاه سهامداران به بازار باید بلندمدت باشد. ایرنا
دنیای‌اقتصاد : عقب‌گرد شاخص کل بورس و تغییر ساز و کار فروش سهام عدالت در بازار سرمایه و خرید سهام توسط شرکت‌های بزرگ از جمله سوژه‌های کاربران شبکه‌اجتماعی بود. به غیر از این موضوع‌ها در روزهای گذشته علی صحرایی، مدیرعامل بورس تهران در صفحه شخصی خود در توییتر در رابطه با طرح جداسازی بازارهای معاملاتی در بورس نوشت. نوشته‌ای که مورد توجه فعالان حوزه بورس قرار گرفت و انتقادهایی را به آن مطرح کردند.
صحرایی چندی پیش در توییت خود نوشته بود: «طرح جداسازی بازارهای معاملاتی در بورس تهران نهایی شد و به‌زودی با همکاری سایر ارکان بازار سرمایه به‌صورت یکپارچه اجرا می‌شود». او هدف از اجرای این طرح را «جلوگیری از تاثیر رفتار معاملاتی سهامداران بزرگ، بر سایر سهامداران بازار سرمایه» معرفی کرده بود. دیروز سعید درخشانی، فعال بازار سرمایه بعد از گذشت چند روز از توییت صحرایی با بازنشر نوشته مدیرعامل بورس تهران برای او و دیگر مخاطبانش نوشت: «شاید بهتر باشد برای هر فرد یک بازار معاملاتی جدا تعریف کنید تا از تاثیر کلیه افراد بر همدیگر در معامله جلوگیری کنید، ۶-۷ میلیون کد بورسی حقیقی و حقوقی داریم ۶-۷ میلیون بازار متفاوت درست کنید تا ضریب همبستگی صفر بشود.» او بعد از این نوشته پرسید: «احیانا فکر کرده‌اید خرید سهامداران عمده از بازار خرد چه می‌شود؟» هرچند توییت صحرایی مورد انتقاد فعالان بازار سرمایه و سهامداران قرار گرفته بود اما مدافعانی هم داشت. یکی از این افراد امیرحسین قاضی‌زاده، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی بود. او در همان روزی که صحرایی در توییترش خبر از جداسازی بازارهای معاملاتی داد، با بازنشر توییت او نوشت: «مجلس از هر طرحی که به واقعی‌تر شدن معاملات کمک کند و مانع دستکاری شرکت‌های حقوقی در بازار سرمایه شود، حمایت می‌کند.» اما در کل افراد زیادی نسبت به این موضوع موضع منفی گرفته بودند و درباره این مساله می‌نوشتند که حوزه بورس انگار تبدیل به موش آزمایشگاهی شده است و هر مدیر و مسوولی در تلاش است که طرح‌ها و نظریه‌هایش را بدون مشورت و نگاه علمی روی آن امتحان کند. از دیگر مسائلی که دیروز توجه کاربران شبکه‌اجتماعی توییتر را به خود جلب کرده بود، یادداشت اینستاگرام رئیس کل بانک مرکزی بود او در یادداشت خود پنج نکته درباره رمزپول‌های بانک مرکزی با مخاطبان مطرح کرده بود. یکی از نکاتی که مورد توجه کاربران توییتر فارسی قرار گرفته بود، انتشار رمز پول‌های بانک مرکزی بود که عبدالناصر همتی در رابطه با آن نوشته بود که در تلاش هستند مقررات انتشار آنها را بررسی کنند تا از آنها در سیاست‌گذاری‌های پولی استفاده کنند. این نوشته تا حدودی با کنایه کاربران توییتر همراه بود. حرف کلی آنها این بود که در چنین شرایط اقتصادی که مردم با انواع و اقسام مشکلات اقتصادی در حال دست و پنجه نرم کردن هستند، پرداختن به موضوع رمز پول‌ها این حس را به مخاطب القا می‌کند که انگار همه حوزه‌های دیگر خوب است و تنها مشکل باقی مانده در چنین اوضاعی، رمز پول‌ها هستند که برای آن هم باید راهکاری چیده شود. از دیگر توییت‌هایی که دیروز مورد توجه گعده فعالان بورسی در شبکه‌اجتماعی قرار گرفت، نوشته احسان خاندوزی، نماینده مجلس شورای اسلامی بود. او در صفحه شخصی خود نوشت: «تلاش ما در صحن علنی برای حذف قیمت‌گذاری دستوری فولاد، سیمان و مصالح به نتیجه رسید و به کمیسیون عودت شد. اگر سازوکارهای واقعی اقتصاد را نشناسیم گاه با نیت خوب، به تشدید رانت دامن زده می‌شود. به جای دستور، باید نقاط ضعف سازوکار بورس کالا را اصلاح کرد.» توییت این نماینده مجلس با استقبال اکثر کاربران فعال در حوزه بورس و اقتصاد مواجه شد. خیلی از افراد در قسمت نظرات نوشته او از این اقدام مجلس استقبال کردند و درباره این مساله نوشتند که حذف قیمت‌گذاری دستوری به نفع مردم و بازار سرمایه است.
الهام میرمحمدی
کارشناس آکادمی هوش مالی
کودکان امروز در دنیایی کاملا متفاوت از والدین‌شان بزرگ می‌شوند. استفاده از پول نقد، مراجعه به بانک و خریدهای فیزیکی کاهش یافته و بیشتر امور مالی به‌صورت آنلاین انجام می‌شود. محصولات و خدمات مالی توسعه و تنوع بسیاری پیدا کرده‌اند. با این تغییرات و مجازی شدن فعالیت‌های اقتصادی، آموزش اصول و مفاهیم مالی به کودکان دشوارتر شده و نیاز بیشتری به توسعه این مهارت‌ها حس می‌شود.
لورین لیدی، نویسنده و تصویرگرِ یازدهمین جلد از مجموعه ۲۷ جلدی داستان‌های سواد مالی است که در آکادمی هوش مالی و توسط انتشارات قدیانی منتشر شده است. این نویسنده آمریکایی کتاب جذاب، آموزنده و سرگرم‌کننده «انجمن هیولاها» را برای کودکان نوشته و آنها را با مفاهیم مهمی از جمله شمردن پول، پس‌انداز، سرمایه‌گذاری، بودجه‌بندی و مقایسه قیمت‌ها آشنا می‌کند.
لورین لیدی در مصاحبه اختصاصی با آکادمی هوش مالی درباره این کتاب می‌گوید: «یادگیری مهارت‌های مالی مانند سایر مهارت‌های زندگی برای کودکان مهم است. اگر آنها در سنین پایین با مفاهیم ساده مالی آشنا شوند، در بزرگسالی از مزایای آن بهره‌مند خواهند شد. اما اگر آن را موضوعی پررمز و راز بدانند که فقط بزرگسالان از عهده‌اش برمی‌آیند، نگاهی منفی درباره پول و مسائل مالی در ذهنشان ایجاد می‌شود. مهم است که کودکان با واژگان و ادبیات اقتصادی آشنا شوند و مسوولیت‌های مالی را کشف کنند. سارا شخصیت اصلی این داستان است. او قصد دارد به همراه دوستش گراب به انجمن هیولاها ملحق شود اما آنها برای پیوستن به انجمن باید حق عضویت بپردازند. گراب پس‌اندازی ندارد و برای پرداخت این حق عضویت، کارهای کوچکی مانند فروش ساندویچ، جمع کردن بر‌گ‌ها، تمیز کردن آکواریوم ماهی و قفس پرنده‌ها را انجام می‌دهد.در اولین جلسه انجمن، هیولاها می‌خواهند برای ۵۴ دلاری که پس‌انداز کرده‌اند، تصمیم‌گیری کنند. سارا توصیه‌های خوبی درباره بودجه‌بندی، افتتاح حساب بانکی، مقایسه قیمت‌ها و مشکلات بدهی ارائه می‌کند و با دانش خود درباره مدیریت امور مالی، اعضای انجمن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این کتاب مقدمه خوبی در ارائه اصول ابتدایی مالی و اقتصادی است و تمام این مفاهیم را به شیوه‌ای جذاب برای کودکان روشن می‌کند.»
توصیه‌هایی به پدر و مادرها
لورین لیدی درباره نقش والدین در آموزش مهارت‌های مالی به کودکان می‌گوید: «دوران کودکی در دنیای امروز با دوران کودکی ما متفاوت است. دیگر کمتر از پول نقد استفاده می‌کنیم و فعالیت‌های مربوط به خرید فیزیکی کاهش یافته است. کمتر به بانک مراجعه می‌کنیم و بیشتر امور مالی خود را به‌صورت آنلاین انجام می‌دهیم. با مجازی شدن فعالیت‌های اقتصادی، آموزش اصول و مفاهیم مالی به کودکان دشوارتر شده و نیاز بیشتری برای توسعه این مهارت‌ها حس می‌شود. پول نقش مهمی در زندگی ما ایفا می‌کند و بر ابعاد مختلفی از جمله روابط، میزان نگرانی و اضطراب و همین‌طور رفاه آینده ما تاثیرگذار است. نحوه استفاده از پول و گفت‌وگو درباره آن تاثیر بسزایی در رشد شخصیت فرزندان دارد.»
او ادامه می‌دهد: «والدین نقش کلیدی در آموزش سواد مالی به کودکان ایفا می‌کنند، اما عموما گفت‌وگو درباره امور مالی برایشان دشوار است. مطالعه کتاب داستان‌هایی که مفاهیم پیچیده اقتصادی را برای کودکان ساده می‌کند، گام مهمی در این مسیر است. یک راه خوب دیگر برای شروع این مکالمات در نظر گرفتن پول توجیبی به ازای انجام بعضی کارهای خانه است. ایجاد عادت‌های صحیح مالی و برقراری رابطه مثبت با پول یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد و یک فرآیند است. در طول این مسیر، فرصت‌های مناسبی برای آموزش سواد مالی به کودکان فراهم می‌آید و والدین می‌توانند درباره اهمیت بودجه‌بندی، تعیین اهداف مالی و مقایسه نیازها و خواسته‌ها با کودکان صحبت کنند.»لورین لیدی در سال ۲۰۰۲ کتاب دیگری به نام «پول را دنبال کنید» نوشته که در آن سفر پرماجرای پول در چرخه اقتصادی از زبان یک سکه روایت می‌شود. در این داستان جورج یک سکه ۲۵ سنتی است که از ضرابخانه به بانک می‌رود. کارمند بانک آن را در اختیار یکی از مشتریانش قرار می‌دهد. این سکه در فروشگاه مواد غذایی بارها و بارها دست به دست می‌چرخد، به دستگاه عابربانک می‌رود و در نهایت در سوراخ جیب فردی گم و دوباره پیدا می‌شود. جورج ماجراهای زیادی را در طول یک روز تجربه می‌کند. در همه این معاملات محاسباتی صورت می‌گیرد که به کودکان کمک می‌کند با چهار عمل اصلی و انواع اسکناس در آمریکا آشنا شوند. آنها همچنین می‌آموزند که پول از کجا می‌آید و به کجا می‌رود. در پایان کتاب هم فهرستی از واژگان مربوط به پول تهیه شده است که کودکان را با تاریخچه اسکناس در آمریکا آشنا می‌کند.
دنیای اقتصاد
بدون دیدگاه