بازار سهام را می‌توان از زوایای مختلفی بررسی کرد. هم می‌شود با استناد به بررسی تحلیلگران صورت‌های مالی گفت که میزان ارزندگی آن چقدر است و هم می‌توان بر اساس آمار و ارقام اقتصاد داخلی و خارجی شرایط کلی آن را تبیین کرد. با این حال بررسی‌ها نشان میدهد که این بازار همواره در زیر پوست خود اثرپذیری بالایی از سازوکارهای تصمیم‌گیری و مهم‌تر از همه ساختار مغز انسان دارد؛ مغزی که بخش آمیگدال آن، انسانها را به فرار از این بازار ترغیب می‌کند و ناحیه کورتکس آن منجر به احتیاط معامله‌گران می‌شود.
بازار سهام چند وقتی است که در مواجهه با بی‌اعتمادی موجود در بازار سهام نشانه‌های بی‌رغبتی به خرید را از خود به نمایش می‌گذارد. بورس در شرایطی به استقبال معاملات هر روز می‌رود که به‌نظر می‌رسد حتی با فرض ارزندگی سهام سرمایهگذاران نسبت به حضور در این بازار مردد هستند یا حتی با فروش سهام، رای خود را در صندوق بدبینی می‌اندازند، با این‌حال بررسی‌ها نشان میدهد که میتواند رویکرد این روزهای بورسی‌ها را با استناد به یافته‌های مالی رفتاری و به‌خصوص عصب‌شناسی شرح داد و آنطور که متخصصان اعصاب می‌گویند، بورس‌بازان در روزهای پس از رغبت به بازار سهام در سال۹۹ تحت‌تاثیر بخش آمیگدال مغز به شکلی کاملا هیجانی از این بازار خارج شده‌اند و حالا با درک زیان‌های سنگین اخیر از لنز بخش کورتکس مغز بازار را می‌نگرند. بخشی که همواره انسان را به بررسی و احتیاط بیشتر سوق میدهد و احتمالا دلیلی است برای گذر از فرض ارزندگی سهام که کارشناسان به آن باور دارند.
هزارتوی رکود بورس
بازار سهام مدتی طولانی است که درگیر رکود است؛ رکودی طولانی که دامان بسیاری از سرمایهگذاران را گرفته و بازار یادشده را به‌جایی رسانده که ارزش معاملات خرد آن تقریبا به حدود ۵درصد از کل معاملات خرد در رکورد تاریخی بازار سهام در سال۹۹ رسیده است. در آن سال، دقیقا در تاریخ چهاردهم مردادماه ارزش معاملات خرد به حدود ۲۳هزار و ۷۶۲میلیارد‌تومان رسید. بررسی‌ها نشان میدهد که ارزش معاملات خرد در روز گذشته تنها هزار و ۱۳۱ میلیارد‌تومان بوده است. تقریبا نیازی به گفتن نیست که بورس با توجه به وضعیت فعلی به‌خصوص رکود حاکم بر معاملات خرد از حال و روز خوبی برخوردار نیست. بازار سهام هر روز در مسیر بلاتکلیفی به پیش می‌رود و فعالان آن یا از چرخه معاملات خارج می‌شوند یا با اتخاذ رویکرد کوتاهمدتی به خرید و فروش‌های سفته‌بازانه اشتغال دارند. بدیهی است که در چنین شرایطی آنهایی که به سهام مورد‌معامله در این بازار خوشبین هستند و آن را ارزنده می‌دانند هم رغبت چندانی برای ازسر گرفتن سرمایه‌گذاری نداشته باشند.
بررسی‌ها نشان میدهد که سرمایهگذاران چه اشخاص حقیقی باشند و چه حقوقی در هر صورت رویکردی دارند که عموما بین سرمایه‌گذاری کوتاهمدت و بلندمدت در آمد و شد هستند. اگر بازار خوب باشد بستگی به میزان ریسک‌پذیری خود بخشی از سرمایه در اختیار را به سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و بخشی دیگر را به سرمایه‌گذاری‌های کوتاهمدت یا حتی روزانه اختصاص می‌دهند. تقریبا تمام اینها اگرچه در مقدمات علوم مالی طبقه‌بندی شده؛ بدیهی در‌نظر گرفته می‌شوند، آنچه که واقعا مهم است و ذهن مفسران و تحلیلگران را به خود جلب می‌کند چرایی این تغییر رفتارها و رویکردهایی است که دفعتا یا به‌تدریج به تغییر جهت بازارها می‌انجامد. برای مثال بورس تهران که در سال۹۷ تا میانه سال۹۹به شکلی کاملا فشرده شاهد انباشت تقاضا در صفوف خرید بود حالا چرا تا این حال از انگیزه برای خرید خالی شده و دیگر کمتر کسی را می‌توان یافت که حتی با وجود اذعان به ارزنده‌بودن سهام به خرید آن مبادرت کند؟ این سوالی است که تاکنون بسیاری از خود پرسیده‌اند و جواب‌های گوناگونی هم در متون علمی مالی و هم گفت و شنودهای عامه برای آن پیدا شده است. جواب این مساله را هم می‌توان با آسیب‌شناسی‌های اقتصادی داد و هم با شواهد در دسترس به شکلی شهودی با آن روبه‌رو شد، اما شاید کمتر کسی باشد که تاکنون بهرغم تمامی بررسی‌ها مالی رفتاری وضعیت کنونی بازار سهام را با یافته‌های عصب‌شناسی و ساختار مغز توضیح دهد.
دو قطب غریضه و تفکر
دنیل کانمن، برنده نوبل اقتصاد رفتاری و محقق مشهور جوابی ساده برای بررسی تصمیمات مالی ارائه داده است. بنا بر یافته‌های او هر انسانی بر اساس دو سیستم به محرک‌های بیرونی واکنش نشان میدهد. یکی سیستمی که همه مسائل را به‌طور آنی و بر اساس الگوهای قبلی شکل‌گرفته در ذهن انسان حل می‌کند و دیگری مطابق با تفکری هدفمند و قاعده‌مند.یافته‌های او نشان میدهد که بسیاری از انسانها در شرایطی که اقدام به تصمیم‌گیری می‌کنند صرفا مطابق با الگوهای از پیش تعیین‌شده خود عمل می‌کنند و هنگامی که از آنها سوال می‌شود، به‌جای تحلیلی دقیق که قبلا انجام‌شده با استفاده از مسلمات خود توجیه می‌سازند. دلیل این امر آن است که اساسا تفکر به شکل تحلیلی فرآیندی بسیار پیچیده و زمانبر است.
بررسی‌ها نشان میدهد که مغز انسان بهرغم سهم ناچیزی که از کل وزن او دارد، انرژی زیادی مصرف می‌کند. بنا بر یافته‌های محققان وزن مغز ۲درصد از کل بافت‌های بدن را دارد درحالی‌که حدودا ۲۰درصد از کل انرژی موردنیاز بدن را به خود اختصاص میدهد. همین نسبت نامتقارن میان وزن و انرژی استفاده شده کاملا نشان میدهد که چرا انسان برای برآمدن از پس چالشهای جدی در طول تاریخ زمان بسیاری را وقف اندیشیدن کرده و حتی برآن بوده تا این اندیشیدن را هدفمند کند. متخصصان تفکر انتقادی تاکنون زمان زیادی را صرف طبقه‌بندی و شیوه‌های معقول شناخت کردهاند.
بررسی‌های انسان‌شناسان دلیل چنین وضعیتی را به‌خوبی نشان میدهد. مغز انسان در طول تاریخ همواره به سبب رو در رو بودن با موقعیت‌های تکراری به‌نحوی تکامل پیدا کرده تا از همان الگوهای تکراری که پیشتر به آن اشاره شد استفاده کند، از این‌رو در وهله اول سعی بر آن دارد تا به هنگام درک هر نوع خطر به وسیله ارسال سیگنال‌های آنی امکان بقای فرد را فراهم کند. در مغز انسان این وظیفه به عهده بخش آمیگدال است. آمیگدال است که شما را بر آن می‌دارد تا در مواجه با خطر سریعا اقدام به فرار کنید یا با جراتی مثال‌زدنی به‌جای دفاع حمله کنید.
در این حالت نیاز چندانی به فکر‌کردن نیست. به‌نظر می‌آید آنچه که در طول سال‌های ۹۷ تا ۹۹ اتفاق‌افتاده تقریبا پاسخی است به احساس جاماندن از بازار که منجر به خریدهای هیجانی و بدون تحلیل شده است. بعدا نیز به هنگام زیان آمیگدال شروع به‌کار کردن کرده و سهام را چه ارزنده بوده و چه نه برای فروش قرار داده است، در مقابل حالا آنچه که جریان دارد حاصل افتادن بازار در مسیر تفکر دائمی است. تفکری که بیشتر از هر چیز از تجربه تلخ سال۹۹ سرچشمه می‌گیرد و هم‌اکنون انسانها را بر آن داشته تا به‌عبارت ساده بیشتر احتیاط کنند.
چراغ زرد بورسی
بر این اساس می‌توان گفت آنچه که این روزها روی میدهد؛ حرکت طبیعی بازارها در دو سوی بُردار ریسک است، درحالی‌که فاصله گرفتن از فضای احتیاط روی داده در سال‌های ۹۲ تا ۹۶ با افزایش ضرب‌آهنگ تورم به رشد قیمت‌ها در سال‌های ۹۷ تا ۹۹ می‌انجامد؛ به بیان ساده در مقیاسی وسیع میل به تبعیت از دوپامین همه را به چرخه بازار سهام می‌کشد، در سال‌های بعد از آن همین فعال‌شدن ناحیه کورتکس در حجم وسیع و درمیان خیل عظیم سهامداران سبب می‌شود تا آنها حتی اگر با ادله‌های محکمی نظیر ارزندگی بالای سهام به‌سوی بورس دعوت شوند آن را نادیده بگیرند. اینطور که به‌نظر می‌رسد مغز انسان که در طول هزاره‌های متمادی خود را با محیط‌های ساده و طبیعی تطبیق داده است، حالا در مواجهه با جهان اعداد بازارهای مالی که از گستره متنوعی از فرصت‌ها و تهدید‌ها اثر می‌پذیرد، عاجز است و برای افتادن در مسیر منطقی نیاز به بازنگری آگاهانه از سوی سرمایهگذاران دارد، از این‌رو طبیعی است که در چنین شرایطی مردم حتی آنهایی که به ارزندگی سهام باور دارند از خرید در این شرایط صرف‌نظر کنند و برای سرمایه‌گذاری منتظر رسیدن روزهای بهتر باشند. البته باید توجه داشت که اشاره به ارزندگی بازار در این گزارش نه قرائت رسمی «دنیای‌اقتصاد» از وضعیت موجود بلکه صرفا استناد به گزارش‌های مکرری است که در گفت‌وگوها و مصاحبه‌های پر تعداد «دنیای‌اقتصاد» وجود دارد.
بازارسرمایه در حالی چهره‌ای متفاوت از نزول را نسبت به بهار ۱۴۰۱ نشان داد که گمانه‌زنی‌های تحلیلگران اقتصادی نسبت به تداوم این وضعیت از روند دیگری حکایت می‌کرد. چرخش انتظارات از این بازار از نقطه اوج آن در اردیبهشت به کاهش ارتفاع۲۷/ ۱۸- شاخصکل بورس اوراق‌بهادار منجر شده؛ از این‌رو برخی از سناریوهای اثرگذار بر بازارسهام تا حدود زیادی رنگ باخته است.
بررسی رفتار بازیگران بورسی نشان میدهد در ماههای گذشته با توجه به سرعت رفتوآمدهای برجامی معامله‌گران در عین احتیاط اما با انگیزه بیشتری جریان دادوستدهای روزانه را دنبال می‌کردند. بعد از ۵ماه طاقت‌فرسا برآیند اظهارات کارشناسان این بازار از یک موضوع مهم خبر میدهد. اگر تا شهریورماه بورس‌بازان، بازیگری برجام بهعنوان یکی از اصلی‌ترین متغیرهای اثرگذار بر مسیر قیمت سهام را پذیرفته بودند، هم‌اکنون با رنگ باختن امیدواری‌های ایجاد شده در این بخش این موضوع با زوایای جدیدی مواجه شده است. در ماههای پیشین اهالی بازارسرمایه ۳سناریوی برجامی در پیشبرد اهداف سهامی خود ترسیم کرده بودند. احیای برجام، بسته‌شدن پرونده برجام و تداوم رفتوآمدهای فرسایشی حول‌محور مذکور. این ۳سناریو که به تعیین قیمت دلار و محور نرخ تورم منتهی می‌شود، از مهم‌ترین پارامترهای تعیین‌کننده وضعیت نرخ بازدهی بازارهای سرمایه‌گذاری در ایران است، اما به‌نظر می‌رسد شرایط فوق با تغییراتی مواجه شده است.
تغییر رفتار معامله‌گران
به گفته برخی از کارشناسان بازار سرمایه ۳گزینه مطرح‌شده جای خود را تنها به یک گزینه و آنهم «به سرانجام نرسیدن برجام» داده است. همین امر بر سرعت خروج سرمایهگذاران حقیقی افزوده است. پس از آنکه آمریکا و ایران در هفته‌های اخیر موفق نشدند مذاکرات هسته‌ای را به سرانجام برسانند، اکنون برخی از سهامداران با ناامیدی نسبت به روند رفتوآمدهای برجامی، نسبت به سرنوشت این مهم قطع‌امید کردهاند. در همین رابطه مهدی رضایتی، کارشناس بازارسرمایه ضمن تایید این مطلب گفت: نبض کند احیای برجام و اثرات آن بر روند معاملات بازار سهام کاملا مشهود است.
رفتار بازیگران بورسی نشان میدهد به‌دنبال طولانی و فرسایشی‌شدن روند مذاکرات برجام سهامداران با فرض «عدم‌احیای توافق» در حال معامله هستند. شواهد امر حاکی از یک مساله مهم است و اینکه «توافق برجامی» در کوتاهمدت در دسترس نیست و حواشی این موضوع حداقل تا انتخابات کنگره آمریکا (اواسط آبان‌‌‌‌‌ماه) ادامه یابد. این مساله سبب‌شده تا سرمایهگذاران نوسان‌های نرخ دلار و نرخ تورم را با عنایت به این امر در‌نظر بگیرند، اما همچنان محور برجام همانند دو سال‌گذشته یکی از متغیرهای اثرگذار بر بازارسهام در نظر گرفته می‌شود.
به گفته این کارشناس، فعالان بازارسهام با مشکلات دیگری از جمله اظهارات غیرشفاف و ضد‌ونقیض سیاستگذار اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. در هفته‌های گذشته نیز درحالی‌که بارها از سوی فعالان بورسی نسبت به تبعات برخی سیاستگذاری‌ها در بازارپولی هشدار داده شده بود اما شاهد برخی تنش‌ها در حوزه نرخ بهره بودیم. گرچه افزایش نرخ بهره به تنهایی نمی‌تواند رقیب بزرگی برای بازار سهام محسوب شود اما با توجه به اینکه تالارشیشه‌ای شاهد خروج ادامه‌دار پول از بازار است، چنین اقداماتی منجر به تضعیف طرف تقاضا در بازار یادشده خواهد شد.
امکان پیشروی تورم
به باور برخی از کارشناسان بازار سرمایه با قوت‌‌‌‌‌گرفتن امکان عدمتوافق در آینده‌ای نزدیک، بخشی از پول‌های خارج‌شده از بازار سرمایه میتواند برای نوسان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری در بازه کوتاهمدت جذب دو بازار دلار و سکه شود که در صورت چنین رخدادی شاهد تعمیق رکود در بخش‌های مولد و پیشروی تورم در ماههای آتی خواهیم بود. محمد شکری نیز از جمله کارشناسانی است که معتقد است؛ پرتفوی اکثر سهامداران بر مبنای «بنبست مذاکرات برجامی» بسته شده است. او در همین رابطه اظهار کرد: افزایش ریسک‌های سیستماتیک در بازارسهام چشم‌انداز مبهمی از روند دادوستدهای بورسی ترسیم می‌کند. فضای غبارآلود حاکم بر وضعیت اقتصادی کشور تا بورس تهران پیشروی کرده است. این موضوع در کنار حاصل‌نشدن توافق‌ها بر سر احیای برجام، سرمایه‌گذاری‌ها را وارد فاز جدیدی کرده است.
فعالان اقتصادی با این پرسش مواجهند که در صورت محقق‌نشدن برجام، بازارهای دارایی با چه شرایطی مواجه خواهند شد؟ این کارشناس در همین‌خصوص گفت: با توجه به ابهامات ایجادشده سرمایهگذاران به‌دنبال بازارهایی با حداقل ریسک هستند. با توجه به اینکه در ماههای گذشته بازارسهام در روندی نزولی قرار گرفته و تحت‌تاثیر متغیرهای داخلی و خارجی افت چشمگیری را به نمایش گذاشته با فرض عدم‌تحقق برجام به‌نظر می‌رسد سرمایهگذاران، بازار سهام را در اولویت‌های بعدی سرمایه‌گذاری قرار دهند. از اواسط بهار و با آغاز روند نزولی قیمت‌ها در این بازار بخش بزرگی از سرمایهگذاران از بازار خارج شدند. خروج پول و کاهش چشمگیر معاملات طی این مدت به‌وضوح بر این نکته تاکید می‌کند.
تحرکات مثبت در روند آتی برخی صنایع
متفق‌القول بودن اهالی بازار سرمایه بر سر «عدم‌دسترسی سریع به توافق» در استراتژی معاملاتی سهامداران کاملا نمود پیدا کرده است. تداوم این شرایط وضعیت قیمت سهام را میتواند پیچیده‌تر نیز رقم بزند اما با توجه به این نکته که بازارسهام از منظر قیمتی در سطوح ارزنده‌ای قرار دارد، بعید به‌نظر می‌رسد با تهدیدات جدی‌تری مواجه شود. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد استراتژی سرمایهگذاران با توجه به چشم‌انداز احیای برجام همچنان حول مدار احتیاط و انتظار بچرخد. بنابر اظهارات تحلیلگران اقتصادی، احیای برجام به منزله برگ‌برنده مذاکراتی برای ایران محسوب می‌شود که پیامدهای مثبتی بر بازارهای دارایی کشور دارد.
در عین‌حال، بهرغم برخی بدبینی‌ها نسبت به شتاب تحولات منفی به سمت عدمحصول نتیجه نهایی تا احیای برجام، رفع تحریم‌ها تا حدودی میتواند منجر به تحرکات مثبت در برخی از صنایع داخلی شود؛ گرچه این امر در مورد همه صنایع صدق نمی‌کند اما در نهایت به جذابیت سرمایه‌گذاری در بازارسهام منجر می‌شود.
بخش پررنگی از سرنوشت بازار سهام شدیدا به پرونده برجام گره خورده است؛ در واقع هرگاه بازار با سیگنال‌های مختلف برجامی روبه‌رو شده، برخی گروه‌ها از جمله خودرویی‌‌‌‌‌ها و بانکی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها با تغییراتی روبه‌رو شده‌اند. این یک واقعیت است که برجام پیامدهای باورنکردنی بر روند دادوستدهای بورسی ایجاد می‌کند اما با فروکش‌کردن تب تند اخبار مثبت از روند برجام، گروه‌های مذکور متاثر از این موضوع با نوسان گاه‌و‌بیگاه مواجه شده‌اند. موضوع تحریم و تلاش‌های ایران برای بازگشت مجدد به چارچوب توافق‌ها اثرات محسوسی بر تصمیمات و فعالان بازارها و کسب‌وکارهای مختلف گذاشته است؛ از این‌رو توافق بر سر «عدمتوافق» بازارهای دارایی را با تغییرات جدیدی مواجه خواهد کرد.
فاصله‌‌‌‌‌گرفتن از سطوح بالای ۳/ ۱میلیون واحدی طی هفته‌های اخیر و تثبیت این شرایط ناپایدار باعث‌شده تا برخی از کارشناسان نسبت به وضعیت مذکور گارد منفی بگیرند. قرارگرفتن درمسیر ریزش قیمت‌ها درحالی‌که سرمایهگذاران امید چندانی برای رسیدن به توافق‌های اساسی بر سر احیای برجام ندارند به‌نظر می‌رسد به تشدید محرک‌های خروج ناشی از بلاتکلیفی معامله‌گران منجر شود. بررسی کارنامه کاری بازارهای دارایی نشان میدهد که از سومین‌ماه از قرن جدید تاکنون بورس تهران در مقایسه با بازارهای رقیب عملکرد به‌‌‌‌‌مراتب ضعیف‌تری را بهثبت رسانده است.
در به‌وجود آمدن این شرایط ناامیدی از برجام همراه با تداوم شرایط رکود جهانی سطحی جدید از تنزل را در اطمینان و اعتماد صاحبان پول به‌وجود آورده است. عقبگرد معنادار نماگرهای بازار یادشده به سطح آخرین روزهای معاملاتی سال۱۴۰۰ را می‌توان از پیامدهای این تحولات بر بازارسهام نام برد. به‌‌‌‌‌عبارتی بازدهی منفی بورس تهران همزمان با افزایش بدبینی‌ها نسبت به پرونده برجام اتفاقی دور از انتظار نبود و تحلیلگران بازارسرمایه در گفت‌وگوهای مختلف بر این امر تاکید کرده بودند و فشار فروش از سوی معامله‌گران طی به‌وجود آمدن این روند را پیش‌بینی کرده بودند. در همین رابطه حسن رضایی‌پور با بیان این مطلب که اخبار مرتبط با برجام از لحاظ روانی محرک مهمی در میان سرمایهگذاران محسوب می‌شود، عنوان کرد: عدم‌دسترسی به برجام طبق وعدههای داده‌شده به محرکی برای خروج هرچه بیشتر سهامداران از بورس تبدیل شد.
به گفته او با از تب و تاب افتادن سیگنال‌های مثبت اقبال به گروه‌هایی نظیر خودرویی، بانکی و سایر برجامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها کاهش یافته و این در حالی است که در ۱۳مردادماه و با ازسر گرفته‌شدن مذاکرات برجامی موج جدیدی از خوش‌بینی نسبت به صنایع مذکور ایجادشده بود، اما همان‌طور که مشاهده شد گروه‌های نام‌برده بعد از توقف سیگنال‌های مثبت با عدم‌استقبال سهامداران مواجه شدند. این رفتار از سوی بازیگران بورسی حاکی از رصد دقیق آنها از اخبار برجامی است. به هر ترتیب در هفته‌هایی که شاخصکل بورس ریزش محسوسی را تجربه کرده است، به‌نظر می‌رسد سرمایهگذاران محرک جدی برای واردکردن پول خود به این بازار ندارند. بازارهای رقیب نیز در وضعیت مشابهی به‌سر می‌برند و آنها هم طی هفته‌های اخیر افت و خیز بسیاری را به سرمایهگذاران تحمیل کردهاند.
دهن‌کجی به برخی متغیرها
در عین حال معامله‌گران بورس تهران روز گذشته را سبزپوش به پایان بردند اما به باور صاحب‌نظران اقتصادی سبزپوشی نماگرهای سهام را نمی‌توان نشانه واضحی از پایان اصلاح قیمت‌ها و بازگشت به مدار صعودی در‌نظر گرفت. تحلیلگران این بازار پرحاشیه می‌گویند تا زمانی‌که بازار طی چند روز معاملاتی نتواند بیش از ۲۰درصد از مسیر نزولی بازگردد، نمی‌توان پایان اصلاح قیمتی را اعلام کرد. شرایط نامشخص و در عین حال ناامیدکننده از سرانجام برجام از اصلی‌ترین موانع شکل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری تقاضای موثر در بورس است، به‌همین‌دلیل افزایش ارتفاع دلار و سرک‌کشیدن آن به کانال ۳۳هزارتومانی نیز نتوانسته رضایت سرمایهگذاران برای ورود به بورس را به‌همراه داشته باشد. در ماههای اخیر سرمایهگذاران نسبت به برخی اتفاقات که در گذشته منجر به تحرکات مثبت نیز می‌شد، پشت‌پا زدند. این کم‌توجهی که منجر به تضعیف طرف تقاضا شده موجی از دلزدگی سرمایهگذاران نسبت به این بازار را رقم زده است.
در این میان به‌نظر می‌رسد با تغییر جو روانی حاکم بر بازار درخصوص وضعیت برجام تاحدودی ورق معاملات بورسی نیز برگردد اما با توجه به وضعیت فعلی عوامل اثرگذار بر روند بازار سهام و عدم‌اطمینان بیش از حد سرمایهگذاران به ادامه سیاستگذاری‌های غیر‌اقتصادی احتمال خروج تعداد بیشتری از سهامداران وجود دارد. حسن رضایی‌پور در ادامه با اشاره به بنبست مذاکرات خاطرنشان کرد: تداوم نوسان‌های منفی و کم‌‌‌‌‌عمقی بازار از تبعات تکرار این سناریو است که در ادامه میتواند به خروج بیشتر سرمایه از بازار و هدایت آن به سمت بازارهای غیرمولد و بعضا تورم‌‌‌‌‌زا بینجامد.
به گفته او، عدمحصول توافق در مباحث مطرح‌شده پیامدهای مختلفی بر صنایع دارد. با عدم حصول توافق نرخ دلار در این فرآیند صعودی خواهد شد. این افزایش نرخ میتواند اثرات افزایشی بر نرخ نیمایی دلار نیز برجای بگذارد و صنایع مرتبط با دلار را تحت‌تاثیر قرار دهد. رونق اسکناس آمریکایی گاهی منجر به رونق صنایع دلارمحور خواهد شد. بیش از۶۰درصد از سهام شرکت‌های بورسی درگروه شرکت‌های صادراتمحور قرار دارند؛ در واقع با توجه به درآمد دلاری این شرکت‌ها افزایش نرخ ارز گروه‌های مزبور را منتفع خواهد کرد.
اما از سوی دیگر گروه‌های صادراتمحور ممکن است با محدودیت‌های معاملاتی مواجه شوند اما به دلیل جهش قیمت دلار و اثرگذاری بالای این متغیر در محاسبه نماگرهای بورسی تغییراتی را در بازار سرمایه شاهد خواهیم بود. اگر پرونده برجام با اتفاقات منفی بسته شود، وضعیت متفاوتی در بورس رقم خواهد خورد؛ در واقع در صورت کاهش ریسک‌های سیستماتیک صنایع دلارمحور نیز تحت‌تاثیر این روند به مرور به مدار تعادلی بازخواهند گشت.
مدت‌هاست که بورس تهران درگیر رکودی عمیق شده است. عوامل متعددی همچون انتشار خبر‌های مبهم، بی‌اعتمادی نسبت به تصمیمات سیاستگذار، افت نرخ‌های کامودیتی، رکود در بازارهای جهانی و غیره، دست به‌دست هم داده و موجب کاهش تقاضای سهام در بازار سرمایه شده است. از طرف دیگر حدس و گمان از افزایش نرخ بهره توسط بانک‌مرکزی ایران، یکی دیگر از موضوعاتی بوده که باعث ایجاد ترس درمیان سهامداران شده و ریسک سیستماتیک برای سرمایه‌گذاری در سهام را افزایش داده است.
با توجه به اینکه هنوز رکود در بورس تهران حاکم بوده، باید منتظر بود و دید که با آمدن گزارش‌های ۶ منتهی به شهریورماه رونق نیز به بورس بازمی‌گردد یا خیر. در بازار سهام روز گذشته با توجه به اینکه شاخصکل و هم‌وزن مثبت بوده اما همچنان ارزش معاملات چنگی به دل نمی‌زند، اما با توجه به اینکه خالص خروج پول افراد حقیقی کاهش قابل‌توجهی داشته، گویی فعالان تنها به انتظار آمدن خبری برای خرید یا فروش سهام نشسته‌اند.
ارزش معاملات نشانه رکود
بازار سهام در روز سهشنبه ۲۶ مهر توانست بازدهی مثبتی را برای سهامداران به ارمغان آورد. با وجود اینکه این بازار مدت‌هاست در حال طی‌کردن روند نزولی خود بوده، اما همچنان فعالان بازار در حاله‌ای از ابهام نسبت به اخبار گوناگون به‌سر می‌برند. بررسی‌ها نشان داده که وجود ابهام در ذهن سرمایهگذاران باعث ایجاد یک بازار رکودی خواهد شد که از آثار آن، روندی کاهشی، ارزش کم معاملات، حجم کم معاملات، خالص خروج پول افراد حقیقی و غیر به‌وضوح دیده می‌شوند. با نگاه به نماگر اصلی بازار سهام در چند‌ماه اخیر می‌توان دریافت که شاخصکل نسبت به قله قبلی خود در اواخر اردیبهشت ماه، در حدود ۱۸درصد از جایگاه خود را از دست داده است. همچنین این افت در شاخص هم‌وزن چیزی در حدود ۳/ ۱۶درصد بوده که نمایانگر نزول بیشتر سهام بزرگ‌تر بازار نسبت به سهام کوچک‌تر در ۵ماه اخیر است. حال باید نظاره‌گر بود که در آینده آیا اخبار مثبتی مانند گزارش‌های فصلی تابستان، اخبار برجامی، نوسان نرخ‌های کامودیتی و غیره باعث بازگشت پول خارج‌شده از بازار سرمایه خواهد شد یا اینکه همچنان بورس تهران باید با کمبود تقاضا دست‌وپنجه نرم کند.
در روز معاملاتی گذشته، بازار سهام کمی بیشتر از روز دوشنبه مورد‌توجه فعالان بازار قرار گرفت. اصلی‌ترین نماگرهای بورس نشان می‌دهند که شاخصکل رشد ۱۴۵۲ واحدی معادل ۱۱/ ۰درصد را به ثبت رساند. در این میان شاخص هم‌وزن توانست بازدهی بیشتری را رقم بزند و به نمایندگی از سهام کوچک‌تر بازار با رشد ۱۷۲۱ واحدی معادل ۴۶/ ۰درصد، کار خود را به اتمام رساند.
با توجه به رشد بیشتر شاخص هم‌وزن و همینطور زیادبودن نماد‌های سبز رنگ در نقشه بازار، می‌توان متوجه بهتربودن وضع سهام کوچک‌تر نسبت به بزرگان بازار در روز سهشنبه شد. درمیان صنایع بورسی و فرابورسی بیشترین ارزش معاملات مربوط به ۵ صنعت خودرو و قطعات، بانک‌ها و موسسات اعتباری، غذایی به‌جز قند و شکر، فرآورده‌های نفتی و شیمیایی بود.
در صنعت خودرو اکثر نمادها در حوالی صفر تابلو و برخی دیگر از نمادها در درصد‌های مثبت قابل‌توجه در حال معامله بودند که با صف خرید نیز همراه شدند. در صنعت بانک و موسسات اعتباری همانند صنعت خودرو، به‌جز چند‌نماد اکثر سهمها متعادل و در صفر تابلو روز خود را به پایان رساندند، اما در این میان صنعت غذایی به‌جز قند و شکر مانند فرآورده‌های نفتی با استقبال خوبی مواجه شد و در این دو صنعت نماد‌های مثبت زیادی با ارزش معامله قابل‌توجه به‌چشم می‌خوردند. در صنعت پتروشیمی مانند دو صنعت خودرو و بانک نماد‌های معامله‌شده اکثرا در صفر تابلو و مایل به‌درصد‌های مثبت در حال نوسان بودند.
آمار‌های معاملاتی مانند ارزش معاملات در بررسی رونق بازار سرمایه بسیار کمک‌کننده هستند. در روز معاملاتی گذشته ارزش معاملات خرد (سهام و حق‌تقدم) برابر با ۱۱۳۱ میلیارد‌تومان بود که اعداد تاریخی، از افت قابل‌توجه این آمار نسبت به ماههای اخیر حکایت می‌کند. در روزهای اخیر میانگین مهرماه ارزش معاملات خرد بیش از ۱۳۳۰ میلیارد‌تومان بوده است، اما در دو روز گذشته به دلیل افت این آمار به زیر ۱۲۰۰میلیارد‌تومان، شاهد افت میانگین مهرماه به عدد ۱۲۹۰ میلیارد‌تومان بودیم. مقایسه ارزش معاملات افراد حقیقی با میانگین اولین‌ماه پاییز، حاکی از فاصله ۱۲درصدی این دو آمار است. با توجه به اینکه میانگین روزانه ارزش معاملات خرد در تابستان بیش از ۱۸۹۰ میلیارد‌تومان بوده، می‌توان متوجه افت ۴۰درصدی این آمار نسبت به میانگین فصل گذشته شد.
یکی دیگر از آمار‌های معاملاتی که بیانگر میزان استقبال فعالان بازار بوده، خالص میزان ورود یا خروج پول افراد حقیقی است. بررسی‌ها نشان میدهد خالص تغییر مالکیت افراد حقیقی به حقوقی کمی بیش از ۴۰ میلیارد‌تومان بوده است. آمار‌های تاریخی حاکی از این موضوع است که این مقدار خالص خروج پول افراد حقیقی کمترین مقدار خروج پول از ۶ مهر سال‌جاری است. با توجه به اینکه در روزهای آینده سرمایهگذاران چشم به راه گزارش‌های فصلی منتهی به تابستان هستند، اینکه خالص خروج پول افراد خرد کاهش پیدا کرده منطقی به‌نظر می‌رسد، زیرا آن دسته از فعالانی که پول نقد در دست دارند منتظر پیدا‌کردن فرصت‌های مناسب درمیان گزارش‌های پیش‌رو بوده و آن دسته از سهامدارانی که دارای سهام هستند نیز در انتظار آمدن گزارش‌های سهم‌های خود نشسته و دست به معامله نمی‌زنند. درمیان صنایع مختلف ۵ صنعت بانک، کانه فلزی، انبوه سازی، سایر معادن و «تامین آب، برق، گاز» با بیشترین استقبال از طرف سرمایهگذاران خرد مواجه شدند.
این ۵ صنعت در مجموع شاهد خالص ورودی معادل ۲۴میلیارد‌تومان پول افراد حقیقی بودند. درمیان صنایعی که با خالص خروج افراد خرد مواجه شدند ۵ صنعت «بیمه و صندوق بازنشستگی»، «حمل‌ونقل»، خودرو، خرده‌فروشی و فرآورده نفتی بیشترین خروج را متحمل شدند. به‌طور خالص از این ۵ صنعت خروج پولی‌برابر با ۴۷میلیارد‌تومان مشاهده شد.
در بازار سهام روز سهشنبه در مجموع از میان ۶۹۷نماد معامله‌شده ۳۴۱نماد مثبت، ۳۰۶نماد منفی و ۵۰نماد در صفر تابلو روز خود را به پایان رساندند. در میان این نماد‌های معامله‌شده بیشترین تراکنش مربوط به سهم‌های شپنا، دانا، کالا، خودرو، شبندر، خگستر و خساپا بوده که هرکدام به ترتیب ارزش معاملاتی‌برابر با ۷۱میلیارد تومان، ۶۱میلیارد تومان، ۳۲میلیارد‌تومان، ۲۶میلیارد تومان، ۲۹میلیارد تومان، ۲۸میلیارد‌تومان و ۲۶میلیارد تومان را بهثبت رساندند. همان‌طور که به چشم می‌آید نماد‌های دو صنعت خودرو و فرآورده‌های نفتی بیشتر مورد توجه فعالان بازار بودند. همچنین ۵نماد شپنا، شبندر، فولاد، کچاد و کگل بیشترین تاثیرگذاران بر شاخصکل بودند که هرکدام به ترتیب ۷۶۰واحد، ۵۰۰واحد، منفی۴۲۴ واحد، منفی ۳۸۱ واحد و منفی ۳۷۳ واحد بر نماگر اصلی بورس تاثیر گذاشتند.
ابراهیم سماوی / کارشناس بازار سرمایه
با پیشرفت علوم رایانه‌‌‌‌‌‌‌ای در سال‌های اخیر شاهد تسری این دانش کاربردی به بسیاری از حوزه‌‌‌‌‌‌‌ها بودیم که بازارهای مالی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. سابقه استفاده از یارانه برای ثبت‌سفارش‌‌‌‌‌‌‌های معاملاتی در بازارهای مالی مربوط به سال۱۹۷۰ میلادی در بورس نیویورک ایالات‌متحده است. در ادامه معامله‌‌‌‌‌‌‌گری با کمک نرم‌‌‌‌‌‌‌افزارهای رایانه‌‌‌‌‌‌‌ای در دهه ۱۹۸۰ میلادی رشد پیدا کرد و در دهه ۱۹۹۰ میلادی همهگیر شد. با دسترسی سرمایهگذاران به ثبت‌سفارش‌‌‌‌‌‌‌های به‌صورت بر خط و توسعه پلتفرم‌‌‌‌‌‌‌های معاملاتی در چند دهه اخیر، معاملات الگوریتمی که از آن بهعنوان روبات‌ها یاد می‌شود در فرآیند خرید و فروش با سرعت و دقت بالاتر در ثبت‌سفارش‌‌‌‌‌‌‌ها و همچنین با قابلیت واکنش سریع به تغییرات بازار ملموس ایجاد شدند.
معاملات الگوریتمی نوع نوینی از معاملات هستند که با استفاده از نرم‌‌‌‌‌‌‌افزارهای رایانه‌‌‌‌‌‌‌ای و بر اساس منطق مشخص‌شده‌‌‌‌‌‌‌ای که همان کدهای الگوریتمی هستند در بازارهای مختلف به خرید و فروش می‌پردازند. شواهد حاکی از آن است که بیش از ۸۰درصد از معاملات در بازارهای مالی جهانی از بازار سرمایه تا بازار فارکس، از بازار فلزات لندن تا رمزارزها به‌صورت الگوریتمی هستند. در سال۲۰۰۱ میانگین زمان اجرای یک معامله به‌صورت الگوریتمی بالغ بر چند ثانیه بود اما تا سال۲۰۱۰ این مقدار به میلی‌‌‌‌‌‌‌ثانیه و در سال۲۰۱۲ به نانوثانیه رسیده است. معاملات الگوریتمی دارای راهبردهای معاملاتی از قبیل معامله‌‌‌‌‌‌‌گری جعبه‌سیاه و معامله‌‌‌‌‌‌‌گری کمی است که به فرمول‌‌‌‌‌‌‌های کمی ریاضی و نرم‌‌‌‌‌‌‌افزارهای مناسب جهت پیاده‌‌‌‌‌‌‌سازی وابسته است. دو دسته کلی معاملات الگوریتمی وجود دارد که دسته اول شامل سیستم معاملات الگوریتمی که توانایی معامله‌کردن دارد و دسته دوم سیستمی که برای هشداردهی طراحی شده و معامله‌‌‌‌‌‌‌ای انجام نمی‌دهد.
هدف اصلی سیستم‌‌‌‌‌‌‌های معاملاتی الگوریتمی که قابلیت معامله‌‌‌‌‌‌‌گری دارند، جایگزینی به‌جای معاملات دستی است که توسط انسانها انجام می‌شود. دانش مالی رفتاری به اثبات رسانده که انسانها در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری لزوما عقلایی برخورد نمی‌کنند و ممکن است به دلیل تورش‌‌‌‌‌‌‌های رفتاری نهفته در هر فرد، تصمیمات سرمایه‌گذاری غیرعقلایی بگیرد که شواهد فراوانی برای آن وجود دارد. علاوه‌بر آن برای معاملات الگوریتمی نسبت به معاملات دستی می‌توان مزایایی همچون انجام معامله در بهترین قیمت، ثبت سریع و دقیق سفارشها، تحلیل داده‌ها در حجم انبوه، کاهش هزینه و وقت، بررسی خودکار چندین‌نماد با هم، کاهش انواع خطاهای دستی هنگام انجام معاملات و در نهایت جلوگیری از خطاهای متعدد انسانی که ریشه در عوامل روحی و روانی خواهد داشت. از سوی دیگر معاملات الگوریتمی قابلیت خردکردن سفارشها با حجم بالا به تعدادی سفارش با حجم کوچک‌تر را میدهد. در بازارهای مالی جهانی عمده معاملاتی که به‌صورت الگوریتمی انجام می‌شود، معاملات با صورت بالا یا پربسامد (High Frequency Trading) است که قابلیت ثبت چندین سفارش در چندین بازار را با سرعت میکرون‌ثانیه‌‌‌‌‌‌‌ای دارد که عموما برای یافتن فرصت در اختلاف قیمت بین دو یا چند بازار (فرصت آربیتراژ) است.
این راهبرد معاملاتی، در تضاد با راهبرد سنتی موقعیت خرید و نگهداری است، چون فرصت آربیتراژ مدنظر این معاملات در پنجره‌‌‌‌‌‌‌های زمانی بسیار کوتاه رخ می‌دهند. بزرگ‌ترین ریسک معاملات پربسامد (HFT) توان واکنش فوری به بازار را دارند و در شرایط نابسامانی بازار، الگوریتمها شکاف بین قیمت پیشنهادی خرید و فروش را افزایش می‌دهند (تا از وادار‌شدن به انجام معاملات بگریزند) یا موقتا معاملات را متوقف می‌کنند که برخلاف انتظار نقدشوندگی را کاهش می‌دهند. در بازار سرمایه ایران با توجه به کندی و قطعی اطلاعات انتقالی از طریق وب‌سرویس (API) و همچنین ارزش معاملات بسیار پایین و کارمزد به نسبت بالا این دسته از الگوریتم‌‌‌‌‌‌‌های پربسامد در بازار سرمایه ایران توجیه اقتصادی ندارند. نوع دیگری از معاملات الگوریتمی که قابلیت معامله دارند از نوع کم‌بسامد هستند که بسیاری از شرایط سهم را در نظر می‌گیرند و متناسب با آن در زمان اقدام به خرید و فروش می‌کنند، ضمن اینکه این نوع الگوریتمها در بازار سرمایه ایران به دلیل عدم‌دسترسی همگان به API به‌صورت صحیح قابلیت پیاده‌‌‌‌‌‌‌سازی ندارند.
نوع دیگری از الگوریتم‌‌‌‌‌‌‌های معامله‌‌‌‌‌‌‌گر که بیشترین کاربرد را در بازار سرمایه ایران دارند از نوع معاملات الگوریتمی بازارگردانی است. در این نوع از معاملات تعهدات بازارگردان در مورد فروش در صف خرید و خرید در صف‌فروش مطابق با قرارداد ناشر به‌صورت الگوریتمی و بدون دخالت انسانی صورت می‌گیرد. هر چند که هدف و مزیت اصلی بازارگردانی افزایش نقدشوندگی است و ایفای تعهدات بازارگردانی همان مزایای ذکرشده برای سایر معاملات الگوریتمی را دارد اما بعضا ممکن است که برخی از آنها به‌دنبال کسب سود از فاصله قیمتی مظنه خرید و فروش بازار باشند، از این‌رو میتواند کمی وضعیت سهم را جهت‌‌‌‌‌‌‌دار کند که این مهم قابلیت پایش توسط نهادهای ناظر را دارد. با بررسی حجم معاملات انجام‌شده توسط معامله الگوریتمی بازارگردان نسبت به حجم معاملات سهم به‌صورت کامل مشخص‌کننده توان جهت‌‌‌‌‌‌‌دهی این نوع از معاملات الگوریتمی در‌نماد خاص یا کلیت بازار است. یکی از ریسک‌هایی که برای بازارگردانی الگوریتمی وجود دارد، ضعف رگولاتوری و تغییرات ناگهانی قوانین با ایجاد محدودیت در انجام معاملات الگوریتمی است که منجر به تحمیل هزینه به بازارگردان‌ها جهت پیاده‌‌‌‌‌‌‌سازی روش دیگر می‌شود. مهم‌ترین نکته در مورد معاملات الگوریتمی بررسی کارآیی استراتژی است که با توجه به تغییر شرایط بازار نیاز به تغییرات جدید بر اساس شرایط دارد و به‌تبع آن نیازمند بازنگری مستمر است. در نهایت بازار سرمایه ایران بیش از پیش به سمت این نوع معاملات پیش خواهد رفت و به نهادهای ناظر توصیه‌می‌شود دسترسی همگان را به API به‌صورت عادلانه فراهم کرده تا از توزیع رانت جلوگیری شود و از تصمیمات خلق‌‌‌‌‌‌‌الساعه در مورد محدودیت یا تغییر شرایط معاملات الگوریتمی پرهیز کنند.
بازار سهام در سطوح ارزندگی قرار دارد و در حال‌حاضر قیمت سهمها در بازار از دید خیلی از افراد قیمت‌های جذابی است. علاوه‌بر این پس از انتشار گزارش‌های مالی ۶ماهه، بازار با وجود پایین‌بودن قیمت‌ها از سودآوری خیلی از شرکت‌ها سورپرایز می‌شود.
انتظارم این است که هرقدر پیش می‌‌‌‌‌‌‌‌رویم با توجه به گزارش‌هایی که منتشر خواهد شد و شرایط کلی بازار، سرعت افت قیمت‌ها کمتر شود ولی نکته اینجاست که گزارش‌ها به تنهایی نمی‌تواند دلیلی برای تغییر مسیر ناگهانی بازار باشد و نمی‌توان انتظار داشت بازار سهام به صرف گزارش‌های مطلوب رشد کند. بازار سهام برای رشد به چند مولفه نیاز دارد، یکی از این مولفه‌‌‌‌‌‌‌‌ها فضای آرام سیاسی است که باید محقق شود. در حال‌حاضر و با توجه به شرایطی که وجود دارد این مولفه نقش مهمی در شرایط بازار ایفا می‌کند. موضوع دیگر لزوم برطرف‌شدن ابهاماتی است که بودجه برای بازار سهام به‌وجود می‌‌‌‌‌‌‌‌آورد و بورس همواره در آبان و آذرماه از این موضوع تاثیر می‌گیرد. بودجه همواره برای بورس موضوع مهمی بوده و نیاز است این ابهامات از بین برود یا لااقل کم شود. موضوع دیگر هم شرایط نقدینگی است، بازار سهام در حال‌حاضر در این بخش متحمل فشار سنگینی است و همین موضوع باعث‌شده بعد از هر مثبتی که نمادها می‌‌‌‌‌‌‌‌بینند، بلافاصله از سمت حقوقی فشار فروش وارد شود و در نتیجه ماندگاری مثبت‌‌‌‌‌‌‌‌ها در بازار زیاد نباشد.
اگر این چند عامل دست‌به‌دست هم دهند و فضای نرخ ارز هم مقداری متعادل‌‌‌‌‌‌‌‌تر شود بازار شرایط لازم برای برگشت را خواهد داشت، اما فعلا محرک بازار برای رشد در آبان گزارش‌های ۶ماهه است، این گزارش‌های میتواند رشد کوتاهمدتی را حاصل کند اما در مقابل از تحولات سیاسی نیز می‌توان بهعنوان یک محرک کاهشی برای بازار نام برد. گزارش‌های ۶ماهه در حال‌حاضر نیز اثر کوتاهمدت خود را در بازار نشان داده‌اند. مثلا در چند روز اخیر شاهد رشدهایی در پالایشگاهی‌‌‌‌‌‌‌‌ها بودیم که قطعا اثر گزارش‌های ۶ماهه بود. روز گذشته نیز گروه نفت رشد داشت اما اتفاق خیلی عجیب و غریبی در نفت رخ نداده و فضا مانند سه هفته قبل بود. این اثر هرچند کوتاهمدت، در سایر گروه‌ها هم میتواند خود را نشان دهد اما واقعیت این است که حجم معاملات از این موضوع متاثر نخواهد بود.
در مورد وضعیت نقدینگی در بازار باید به این نکته مهم توجه کرد که پول در حاشیه بازار وجود دارد اما انگیزه لازم برای حضور در بازار را ندارد. در این‌خصوص اگر سیاستگذاران بتوانند شرایطی را در بازار فراهم کنند و این انگیزه فراهم شود جریان پول هم خود را در بازار نشان خواهد داد و شاهد بهبود حجم و ارزش معاملات خواهیم بود. به‌طور کلی ماندگارترین اثری که میتواند در بازار سهام وجود داشته باشد اثری است که از گزارش‌های مالی می‌آید، به این معنا که اگر وضعیت بنیادی یک شرکت نرمال باشد و این موضوع خود را در گزارش‌های نشان دهد، اگرچه شاید این موضوع در کوتاهمدت به واسطه یک‌سری از عوامل نتواند خود را در قیمت‌ها نشان دهد ولی چون ماندگاری این موضوع زیاد است بالاخره قیمت‌ها به آن واکنش نشان خواهند داد.
در خصوص اینکه چه میزان از عوامل مهم تاثیرگذار بر بازار مانند بودجه از سوی دولت شفاف‌‌‌‌‌‌‌‌سازی خواهد شد و منطقی خواهد بود، باید به این سوال مهم پاسخ داد که آیا اصلا اولویت دولت بازار سرمایه است و دغدغه فعالان این حوزه برای دولت و نهادهای تصمیم‌گیرنده مهم است یا نه؟
ما با دولتی مواجهیم که از یک‌سو بر اساس تجربه یکی دو سال‌اخیر می‌دانیم در این جریانات منطقی عمل نمی‌کند و به‌طور کلی دید کوتاهمدت را مبنای کار خود قرار داده و در میان‌مدت نه خیلی به فکر صلاح خود است و نه بازار سرمایه. این تجربه باعث‌شده شاهد شرایط موجود در بازار سرمایه باشیم و می‌بینیم که در حال‌حاضر بازار سهام به‌واسطه ترس از اقداماتی که ممکن است دولت در بودجه انجام دهد به سراغ خریدهای گسترده نرفته است.
از دیگر سو احتمال می‌‌‌‌‌‌‌‌دهم رفتار دولت در بودجه ۱۴۰۲ تاحدی متفاوت باشد؛ چراکه امسال شاهد تلاش‌های زیادی بودیم که پیش از جریان لایحه بودجه در این‌خصوص آغاز شده است، بنابراین کمی خوش‌بینی وجود دارد که در بحث نرخ گاز، برق، دستمزد، نرخ عوارض، مالیات و… دولت با توجه به این تلاش‌ها و همچنین تجربه‌‌‌‌‌‌‌‌ای که از سال‌قبل به‌دست آورده است، منطقی‌‌‌‌‌‌‌‌تر عمل کند.
روز گذشته قیمت دلار غیررسمی در معاملات آزاد بازار تهران کاهش دو پله‌ای را تجربه کرد. پس از ورود و خروج نرخ این ارز به سطوح قیمتی کانال تاریخی خود در روزهای ابتدایی هفته جاری دیروز، سهشنبه، قیمت این ارز مجددا افت کرد و با حدود ۲۱۰تومان کاهش نسبت به نرخ روز دوشنبه به رقم ۳۲هزار و ۶۵۰تومان رسید. این در حالی است که گزارش‌های به‌عمل آمده توسط خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» از فضای بازار روز سهشنبه حاکی از ازدحام قابل توجه متقاضیان دلار روبه‌روی بنگاه‌های فروش ارز توافقی است.
معاملات توافقی گونه جدیدی از معاملات بازار ارز تهران در سال جدید است که دارندگان تابعیت ایرانی با ارائه کارت ملی خود تا سقف 2هزار دلار به‌صورت سالانه می‌توانند اقدام به خرید ارز کنند. نرخ دلار در این‌گونه معاملات به‌صورت کلی با اختلاف قیمتی حدودا هزار تا هزار و 500تومانی نسبت به نرخ بازار آزاد ارائه می‌شود. روز گذشته با کاهشی شدن نرخ دلار آزاد قیمت سکه در معاملات بازار طلای تهران با حدود 80هزار تومان کاهش نسبت به نرخ روز دوشنبه به رقم 14میلیون و 950هزار تومان رسید.
دیروز سهشنبه 26مهرماه روند نرخ دلار در معاملات بازار تهران کاهشی بود. هر برگ از این اسکناس آمریکایی در نخستین معاملات صبح روز گذشته با حدود 110تومان کاهش نسبت به نرخ روز دوشنبه در رقم 32هزار و 750تومان فعالیت خود را آغاز کرد. نرخ این ارز در ادامه روز نیز به‌صورت کاهشی به فعالیت خود ادامه داد. درصورتی‌که هر کانال قیمتی را به 10پله یکسان تقسیم کنیم، نرخ دلار در معاملات عصر روز گذشته روی محدوده پله‌های هفتم و هشتم کانال32 به نوسان پرداخت و درنهایت قیمت هر برگ دلار غیررسمی با حدود 210تومان کاهش نسبت به نرخ روز دوشنبه در رقم 32هزار و 650تومان به کار خود ادامه داد.
افزایش تقاضا در معاملات توافقی
گزارش‌های به‌دست‌آمده از هسته مرکزی بازار ارز در روز گذشته خبر از شلوغی صف خرید ارز توافقی میدهد. این در حالی است که فضای معاملات آزاد خریدار چشمگیری نداشته و عمده معامله‌گران غیررسمی نظاره‌گر صفوف پرجمعیت دلار توافقی بودند. البته با توجه به اختلاف قیمتی یک تا دو کانالی دلار توافقی و آزاد برخی از خریداران در همان محل اقدام به فروش دارایی‌های خود به فعالان غیررسمی با نرخ آزاد می‌کردند. اما در مجموع مشاهدات به‌عمل‌آمده از فضای بازار حاکی از آن است که کفه معاملات توافقی در روزهای گذشته سنگین‌تر از معاملات آزاد است. نرخ‌های ارائه‌شده برای فروش اسکناس آمریکایی در بازار توافقی حوالی نیمه نخست کانال 31هزار تومانی ارائه می‌شد که به‌صورت حدودی با نرخ روز در معاملات آزاد اختلاف قیمتی یک‌هزار و 200تومانی داشت. دیروز نرخ سکه طلا نیز در بازار تهران کاهشی بود. هر قطعه سکه طلا ضرب امامی در معاملات روز گذشته با حدود 80هزار تومان کاهش نسبت به نرخ روز دوشنبه به سطوح قیمتی کانال 14میلیون تومانی و رقم 14میلیون و 950هزار تومان رسید.
بازار کالاهای صنعتی در واکنش به سخنان شیجینپینگ در نشست کنگره حزب کمونیست چین با افت نرخ مواجه شد. به حاشیه رانده‌شدن اهمیت اقتصاد نسبت به سیاست در چین و اصرار شیجینپینگ بر ادامه سیاست کرونا صفر در این کشور با افزایش واهمه از بروز رکود اقتصادی در بزرگ‌ترین اقتصاد کالامحور جهان، زمینه سقوط قیمتی در بازارهای کالایی را فراهم کرد.
در عین حال، چین از انتشار دادههای اقتصادی خود مطابق تقویم اقتصادی این کشور در طول دوران برگزاری نشست حزب کمونیست چین که درواقع نشستی برای انتخاب رئیس‌‌‌جمهور بعدی این کشور است، خودداری کرد که این موضوع باعث شد تا احتمال افت نرخ بیشتر رشد اقتصادی این کشور برای سه‌ماه سوم جاری میان فعالان بازار تقویت شود. دولت چین رشد اقتصادی 5درصدی را برای سال جاری هدف‌‌‌گذاری کرده بود؛ هدفی که بی‌‌‌شک محقق نمی‌شود، اما به نظر می‌رسد دیگر تحقق وعدههای اقتصادی در این کشور فاقد اهمیت است. با توجه به سهم چین از اقتصاد جهانی، تولید و مصرف انواع کالاهای پایه و تجارت آنها، کاهش توجه این کشور به حفظ رشد اقتصادی میتواند زنگ خطر جدی برای سقوط نرخ کامودیتی‌‌‌ها باشد.
قرمزپوشی فلزی‌‌‌ها با سخنان شی‌‌‌جین پینگ
صحبت‌‌‌های رئیس‌‌‌جمهور چین در نشست کنگره حزب کمونیست به قرمزپوشی بازار کالاهای صنعتی منجر شد؛ این در حالی بود که پیش از آغاز این نشست بسیاری از فعالان بازارهای کالایی به نتایج مثبت آن در بازارهای خود امیدوار بودند. اما تغییر رویکرد شیجینپینگ در این نشست نسبت به دودوره قبل یعنی سال‌های 2012 و 2017 که وی برای تصدی مسند ریاست‌جمهوری در این کنگره به ایراد سخنرانی پرداخت، باعث شد تا امیدها به بازگشت سریع اقتصادی چین به مسیر رشد از میان برود.
این موضوع با ایجاد واهمه از تشدید رکود اقتصادی در چین و دنیا به افت قیمت فلزات صنعتی در بازارهای جهانی ظرف ساعات ابتدایی بازگشایی در روز دوشنبه 17اکتبر موجب شد تا این رویه در روز سهشنبه 18اکتبر نیز ادامه یابد. به این ترتیب، در معاملات آتی کامکس ظرف یک‌روز مس با افت 8/ 0درصدی، آلومینیوم با کاهش 9/ 0درصدی، نیکل با افت 15/ 1درصدی، قلع با کاهش 4/ 1درصدی و سرب با افت 6/ 0درصدی قیمت مواجه شدند. در این شرایط زغال‌‌‌سنگ یک‌استثنا بود. در حالی که صحبت‌‌‌های شیجینپینگ سیگنال کاهشی برای اغلب کالاهای صنعتی به همراه داشت، بر نرخ زغال در بازارهای جهانی افزوده یا این محصول بدون تغییر نرخ معامله شد.
شی در سخنرانی خود برای شروع نشست کنگره حزب کمونیست چین که صبح روز یکشنبه 16اکتبر آغاز شد، خواستار تقویت توانایی حفظ امنیت ملی، تضمین تامین غذا و انرژی، تامین امنیت زنجیره تامین، بهبود توانایی مقابله با بلایا و حفاظت از اطلاعات شخصی در این کشور شد. تحلیلگران بر این باورند که صحبت‌‌‌های شی در این نشست رویکرد پنج‌سال آینده دولت چین را مشخص می‌کند.
براساس آمار رویترز، شی جین‌‌‌پینگ در گزارش خود، 89بار از واژه‌‌‌های امنیت و مترادف آن استفاده کرد، این در حالی است که تعداد استفاده از این کلمه در سال 2017 تنها 34مورد بود. در عین حال استفاده از کلمه اصلاحات که معمولا برای توصیف سیاست بازار به کار می‌رود، از 68مرتبه در سخنرانی سال 2017 به 48مورد کاهش یافت. شی‌‌‌جین پینگ در سال‌های ابتدایی نشستن بر مسند ریاست‌جمهوری چین به اصلاحات اقتصادی معروف بود؛ اما با شیوع کرونا در این کشور ظرف ماههای پایانی سال 2019 و در ادامه سرایت آن به سایر نقاط دنیا، دستاوردهای اقتصادی وی در طول دودوره فعالیتش بهعنوان رئیس‌‌‌جمهور، تضعیف شد.
اصرار شی‌‌‌جین پینگ بر اجرای سیاست کروناصفر در این کشور، از سویی تحقق اهداف اقتصادی چین را تحت‌الشعاع قرار داد و از سوی دیگر فاصله اقتصادی این کشور با آمریکا بهعنوان اقتصاد برتر دنیا را افزایش داد. در این شرایط انتظار می‌‌‌رفت شی در سخنرانی جدید خود در نشست کنگره حزب کمونیست چین که روز 16اکتبر آغاز شد و تا روز پنج‌شنبه 20اکتبر ادامه دارد، از اصلاحات جدید اقتصادی و برنامه‌‌‌های حمایتی دولت برای بازگرداندن اقتصاد به مسیر رشد سخن بگوید. در عین حال، بسیاری از فعالان بازار امیدوار بودند با توجه به هزینههای گزاف سیاست کرونا صفر برای اقتصاد چین و دنیا در این نشست از کاهش پایبندی به این هدف خبری ارائه شود که هیچ‌یک از این پیش‌بینی‌‌‌ها محقق نشد.
خداحافظی چین با قرنطینه در 2023؟
شیجینپینگ در سخنرانی دوساعته خود در کنگره حزب کمونیست چین بسیار سیاسی‌‌‌تر از سخنرانی خود در سال 2017 صحبت کرد. وی گفت: باید توانایی خود را برای تحمل شرایط دشوار در کشور افزایش دهیم، به ایدئولوژی‌‌‌های اساسی حزب پایبند باشیم، آماده مقاومت در برابر توفان‌‌‌ها و امواج قدرتمند شویم و هر لحظه خطر از میان رفتن صلح را در نظر داشته باشیم. وی در این سخنرانی مجددا از مخالفت چین با استقلال تایوان سخن گفت که این صحبت با تشویق طولانی حاضران در این نشست مواجه شد.
شی در این سخنرانی از سیاست کروناصفر چین تقدیر و بدون اشاره به تبعات اقتصادی، این سیاست را موفق ارزیابی کرد. در روزهای اخیر، چین بارها بر پایبندی خود به استراتژی کووید صفر شیجینپینگ تاکید کرده و این امید را در بین شهروندان چینی و همچنین سرمایهگذاران بی‌‌‌شماری مبنی بر اینکه پکن ممکن است به‌زودی خروج از سیاستی را آغاز کند که ناامیدی و آسیب اقتصادی گسترده‌‌‌ای را به همراه داشته است، از بین برده است. شی گفت: ما در طول دوران کرونا به حفظ زندگی مردم پایبند بودیم، از همین رو هدف کروناصفر را به عنوان هدف اصلی در نظر گرفتیم. در این شرایط توانستیم به نتایج مثبت بزرگی در پیشگیری و کنترل کلی این بیماری همهگیر برسیم و در عین حال به توسعه اقتصادی و اجتماعی دست بزنیم. در حالی که امیدها به کاهش سختگیری کرونایی در چین پس از نشست کنگره حزب کمونیست از میان رفته است، برخی تحلیلگران احتمالا تغییر رویه در سیاست کرونایی چین را پس از نشست سالانه حزب کمونیست چین که در مارس 2023 برگزار خواهد شد، مطرح کردهاند.
مردم از شی ناامید شدند!
شی‌‌‌جین پینگ در سخنرانی خود در نشست کنگره حزب کمونیست تاکید کرد: باید یک سیستم اقتصادی بازار سوسیالیستی در سطح قوی در چین ساخته شود؛ سیستم مالکیت عمومی به طور مستمر در این کشور تحکیم و توسعه داده شود، در عین حال باید اقتصاد خصوصی بدون انحراف تشویق و حمایت شود. نشست کنگره حزب کمونیست برای انتخاب رئیس‌‌‌جمهور چین برگزار می‌شود. شی در سال 2018 محدودیت دودوره ریاست‌جمهوری متوالی در این کشور را لغو کرد تا به این ترتیب بتواند برای زمان طولانی‌‌‌تر در این مسند باقی بماند. این تغییر در قانون چین زمانی رخ داد که اصلاحات اقتصادی شیجینپینگ در وضعیت مطلوبی قرار داشت و بسیاری امیدوار بودند که شیجینپینگ را به اقتصاد برتر دنیا تبدیل کند. اما ظرف دوسال اخیر از قدرت شیجینپینگ کاسته شده است. ناآرامی امنیتی و کاهش رشد اقتصادی در چین که نتیجه قرنطینه‌‌‌های مکرر کرونایی و سرکوب بخش مسکن در این کشور است، باعث شده تا از سویی از محبوبیت شی و از سوی دیگر از قدرت وی کاسته شود. در عین حال افزایش درگیری میان چین با دولت‌‌‌های غربی پس از حمله روسیه به اوکراین شدت گرفته و این موضوع نیز بر چالشهای اقتصادی چین افزوده است.
مدیر ارشد سازمان بورس با تاکید بر اینکه به مشتریان کارگزاری تدبیرگر سرمایه اطمینان خاطر داده می‌شود که سازمان به جدیت پیگیر حقوق آنها است، گفت: انتقال پرتفوی دارایی مشتریان این کارگزاری به کارگزاری جایگزین آغاز شده و طی روز جاری و روزهای آتی، مانده پرتفوی این افراد بدون کوچک‌ترین اقدامی از سوی آنها به کارگزاری جایگزین منتقل خواهد شد.
مدیر نظارت بر کارگزاران سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) با اشاره به تخلف شرکت «کارگزاری تدبیرگر سرمایه» اظهار کرد: با توجه به عدم رعایت الزامات مالی و اعتباری توسط شرکت کارگزاری تدبیرگر سرمایه که منجر به ایجاد اختلافات مالی میان کارگزاری مذکور و بانک تسویه‌گر این کارگزاری شد، سازمان بورس وارد این ماجرا شد و اقدامات اصلاحی و تامینی لازم در ارتباط با موضوع را انجام داد.
منوچهر میرزایی با اشاره به تذکرات رسمی و شفاهی سازمان بورس طی این مدت، تصریح کرد: در حال حاضر اقدامات نظارتی و انظباطی سازمان در این زمینه انجام شده و اکنون نیز در دست اقدام است.
او با اشاره به وضعیت مشتریان کارگزاری تدبیرگر سرمایه خاطرنشان کرد: سازمان بورس در راستای رسالت قانونی و مسئولیت خود در حمایت و حفاظت حداکثری از حقوق سهامداران و فعالان بازار سرمایه به ویژه سهامداران خرد، به جد پیگیر این موضوع است و هم اکنون نیز کارشناسان سازمان بورس در محل کارگزاری یادشده حضور دارند و آماده پاسخگویی به پرسش‌ها و ابهامات مشتریان این کارگزاری هستند.
این مدیر ارشد در سازمان بورس با تاکید بر اینکه به مشتریان کارگزاری تدبیرگر سرمایه اطمینان خاطر داده می‌شود که سازمان به جدیت پیگیر حقوق آنها است، اذعان کرد: انتقال پرتفوی دارایی مشتریان این کارگزاری به کارگزاری جایگزین آغاز شده و طی روز جاری و روزهای آتی، مانده پرتفوی این افراد بدون کوچک‌ترین اقدامی از سوی آنها به کارگزاری جایگزین منتقل خواهد شد و این موضوع به تک‌تک مشتریان اطلاع‌رسانی می‌شود تا آنها بتوانند فعالیت‌های خود را در کارگزاری جایگزین از سر بگیرند.
فرایند انتقال مانده دارایی پرتفوی مشتریان کارگزاری تدبیرگر سرمایه و برخورد انظباطی جدی با این کارگزاری آغاز شده و سازمان بورس بدون کوچک‌ترین مماشاتی با این کارگزاری برخورد خواهد کرد.او با اشاره به آن دسته از سهامداران کارگزاری تدبیرگر سرمایه که اقدام به خرید اعتباری کردهاند، عنوان کرد: در ارتباط با این دسته از مشتریان مطابق رویه های معمول ابتدا باید بدهی ایشان به کارگزاری تدبیرگر سرمایه تسویه و سپس مانده پرتفوی آنها به کارگزاری جایگزین منتقل شود.
مدیر نظارت بر کارگزاران سازمان بورس ادامه داد: به واسطه رویه‌های معمول بازار که خود مشتریان اعتباری از این موضوع آگاه هستند، طبیعی است تا زمان تعیین و تکلیف بدهی آنها به کارگزاری امکان انتقال وجود نخواهد داشت. پس از مشخص شدن وضعیت بدهی مشتریان به کارگزاری، مانده پرتفوی آنها منتقل می شود.
میرزایی خاطرنشان کرد: رویه مربوط به مشتریانی که خرید اعتباری انجام داده‌اند یک رویه معمول و مرسوم است و فارغ از موضوع شرکت کارگزاری تدبیرگر سرمایه، در روال عادی فرایند تغییر کارگزار ناظر، اگر مشتری متقاضی جابجایی دارایی در کارگزاری مبدا مانده بدهکار داشته باشد، انتقال انجام نخواهد شد مگر اینکه مشتری نخست اقدام به تسویه مانده بدهی خود کند.
توقع مجلس و نمایندگان آن این است که عرضه کالاها در بستری شفاف صورت بگیرد که با ورود برخی کالاها به بورس کالا، این مهم انجام و بازار خود به خود بدون نیاز به هیچ اقدامی در حوزه قیمت، تنظیم شده است.
بهزاد رحیمی، عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس با بیان اینکه با ورود کل عرضه و تقاضای برخی محصول‌ها به بورس کالا، بازار به سوی تنظیم‌گری درست هدایت می‌شود، به خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت:عرضه خودرو در بورس کالا به دلیل شفاف بودن، درج تمام اطلاعات تخصصی مرتبط با طرف عرضه و تقاضا و نیز شفافیت قیمتی امکان نظارت را در حوزه اقتصادی کشور فراهم می‌کند.
وی با بیان اینکه عرضه برخی کالاها در بورس کالا فضای دلالی را در کشور به حداقل ممکن رسانده است، افزود: نمایندگان مجلس شورای اسلامی از اینکه این روزها بورس کالا یک ظرفیت قانونی و مطلوب برای ساماندهی به بازار خودرو به شمار می‌رود، استقبال می‌کند.
رحیمی با تاکید به اینکه بهتر است همه محصولات صنعت خودرو در بورس کالا عرضه شود نه تعداد خاصی از خودروها، اظهار کرد: توقع مجلس و نمایندگان آن این است که عرضه کالاها در بستری شفاف صورت بگیرد که با ورود برخی کالاها به بورس کالا، این مهم انجام و بازار خود به خود بدون نیاز به هیچ اقدامی در حوزه قیمت، تنظیم شده است.
این نماینده مجلس در ادامه تصریح کرد: با عرضه کل محصولات خودرویی در بورس کالا و ورود کل عرضه و تقاضای این محصول در این بستر شفاف، بدون شک بازار خود به خود تنظیم و نیاز به هیچ اقدامی در حوزه قیمت نیست.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس خاطرنشان کرد: مجلس دولت را به بهره‌مندی از ظرفیت بازار سرمایه در این حوزه تشویق کرده که امیدواریم برای دیگر کالاهای مورد نیاز در کشور هم اقداماتی برای عرضه در بورس کالا بسترهای مورد نیاز فراهم شود.
احتمالاً بسیاری از سرمایهگذاران بیت کوین، انتخابات میاندورهای ایالات متحده را رویدادی مهم در تعیین روند قیمت در نظر نمی‌گیرند. با این حال، تکرار یک الگوی قیمتی تاریخی که در جریان انتخابات سال ۲۰۱۸ رخ داده است، میتواند سرنخی مهم در پیش‌بینی قیمت بیت کوین پیش از پایان سال ۲۰۲۲ باشد.
آیا قیمت بیت کوین به ۱۲هزار دلار خواهد رسید؟
به گزارش کوین تلگراف، مقایسه دادههای قیمتی (پرایس اکشن) بیت کوین پیش از انتخابات میاندورهای سال ۲۰۱۸ ایالات متحده با انتخابات پیش رو در ماه نوامبر (آبان) نشان‌دهنده روند نزولی مشابهی در بازار است.
برای مثال روند نزولی قیمت بیت کوین پس از انتخابات میاندورهای سال ۲۰۱۸، به زیر سطح حمایت افقی در محدوده ۶٬۰۰۰ دلار شکست.
همان طور که در نمودار زیر مشاهده می‌کنید، بیت کوین نیمی از مسیر الگوی سال ۲۰۱۸ را تکرار کرده است و اکنون قیمت در انتظار بسته‌شدن زیر خط حمایت افقی ۱۹٬۰۰۰ دلاری فعلی است. در نتیجه، سناریو سقوط قیمت ممکن است دیر یا زود همراه با برگزاری انتخابات میاندورهای در ۸ نوامبر (۱۷ آبان) اتفاق بیفتد.
آدیتا سیدارتا (Aditya Siddhartha)، تحلیلگر مستقل بازار، فکر می‌کند که اگر بریک‌اوت مشابه سال ۲۰۱۸ رخ دهد، قیمت بیت کوین تا محدوده ۱۲٬۰۰۰ تا ۱۴٬۰۰۰ دلاری کاهش خواهد یافت. او در ادامه خاطر نشان کرد که تثبیت قیمت (و شروع روند جدید) میتواند مشابه سال ۲۰۱۸ در ماه نوامبر یا دسامبر (آبان یا آذر) ۲۰۲۲ اتفاق بیفتد.
مشکلات بازار سهام برای بیت کوین
در حالی که هم‌بستگی بیت کوین و بازار سهام ایالات متحده در پی سیاست‌های پولی فدرال رزرو قوی‌تر می‌شود، سطح پیش‌بینی‌های نزولی نیز افزایش می‌یابد. هر دو بازار در دوره افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی در سال ۲۰۲۲، شاهد کاهش شدید ارزش بازار بوده‌اند.
از نظر تاریخی، در ۱۷ دوره از ۱۹ دوره انتخابات میاندورهای از سال ۱۹۴۶ (۱۳۲۵) تاکنون، عملکرد بازار سهام در شش ماهه پس از انتخابات بهتر از شش ماهه پیش از آن بوده است.
لیز آن ساندرز (Liz Ann Sonders)، استراتژیست ارشد سرمایه‌گذاری چارلز شواب، خاطرنشان می‌کند که دلیل این امر در درجه اول، انتظارات بازار از هزینههای بیشتر دولت از کنگره جدید است. او همچنین استدلال می‌کند که روند سال ۲۰۲۲ میتواند نتیجه متفاوتی داشته باشد. ساندرز توضیح داد:
امسال، تزریق بودجه اضافی با توجه به سطح تاریخی هزینههای دولت و واکنش به تأثیرات همه‌گیری کرونا بعید به نظر می رسد… برخلاف سال‌های پیشین، ترکیبی از تورم بالا، جنگ اوکراین و یک بیماری همه‌گیرِ طولانی این چرخه را ساخته است. با درنظرگرفتن بسیاری از نیروهای دیگر در بازار، من برای عملکرد تاریخی بازار سهام در انتخابات میاندورهای اهمیت زیادی قائل نیستم.
در نتیجه، بیت کوین همچنان در معرض خطر سقوط به‌دنبال بازار سهام ایالات متحده با هدف قیمتی ۱۲٬۰۰۰ تا ۱۴٬۰۰۰ دلاری قرار دارد.
اندیکاتورهای خوش‌بینانه قیمت بیت کوین
با این حال، بخشی از بازار ارزهای دیجیتال شاهد جداشدن بیت کوین از بازارهای سنتی است و عقیده دارد که این ارز دیجیتال احتمالاً از سقوط ارزش اساندپی ۵۰۰ پس از انتخابات میاندورهای پیروی نکند.
استفان وولِت (Stephane Ouellette)، مدیر اجرایی شرکت فرانت فایننشال، به بلومبرگ گفت:
بعضی مواقع، بازار را افرادی از جامعه کنترل می‌کنند که به رشد بیت کوین در بلندمدت باور دارند و بسیار بعید است دست به فروش بزنند؛ در کنار جامعه جهانی رو به رشدی که از بیت کوین برای تجارت استفاده می‌کنند.
وولت اظهارات خود را پس از آن بیان کرد که ضریب هم‌بستگی روزانه بیت کوین و اساندپی ۵۰۰ در ۹ اکتبر (۱۷ مهر) به کمترین میزان خود در چهار ماه اخیر، ۰.۰۸ کاهش یافت.
در همین زمان، تعداد آدرس‌های منحصر به فردی که حداقل ۱ بیت کوین دارند در ۱۷ اکتبر (۲۵ مهر) به رکورد جدیدی رسید؛ برخلاف روندهایی که در بازار نزولی ۲۰۱۸ شاهد بودیم. این اتفاق نشان میدهد که سرمایهگذاران همزمان با کاهش قیمت در حال انباشت بیت کوین هستند.
صرافی ارز دیجیتال بیت‌فینکس در یادداشتی نوشت:
دادههای آن‌چین نشان میدهد که سرمایهگذاران خوشبین هستند تا بازار به وضع پیشین خود بازگردد و در نتیجه وضعیت فاندامنتال بازار را نسبتاً مطلوب نگه داشته‌اند.
ولف (IamCryptoWolf)، تحلیلگر بازار نیز از منظر تحلیل تکنیکال با استناد به شاخص قدرت نسبی (RSI) بسیار زیاد بیت کوین و اندیکاتور مکدی (MACD) در نمودار هفتگی قیمت در سال ۲۰۲۲، چشم‌انداز مشابهی را در مورد دوره انباشت پیش رو ارائه کرد.
برای مقایسه، این اسیلاتورها (Oscillator) پیش از انتخابات میاندورهای سال ۲۰۱۸ در منطقه خنثی بودند؛ این بدان معنی است که قیمت بیت کوین فضای بیشتری برای کاهش دارد.
به گزارش سایت طلا، حباب سکه بهار آزادی طرح جدید از دو میلیون تومان فراتر رفت.
قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار در چهارمین روز هفته در نوسانی محدود به یک میلیون و ۳۴۵ هزار تومان رسید .
هر سکه امامی امروز ١۴ میلیون و ۹۵۳ هزار تومان بود و هر مثقال طلا به عنوان مبنای قیمت گذاری ها با نرخ ۵میلیون و ۸۲۵ هزار تومان داد و ستد شد.
هر گرم طلای ۲۴ عیار نیز یک میلیون و ۷۹۳ هزارو ۳۰۰ تومان قیمت گذاری شده است.
حباب سکه امامی دو میلیون و ۱۵۳ هزار تومان، حباب سکه بهار آزادی یک میلیون و ۲۹۲ هزار تومان، حباب نیم سکه یک میلیون و ۷۹۸ هزار تومان و ربع سکه یک میلیون و ۹۹۷ هزار تومان و حباب سکه های گرمی هم یک میلیون و ۴۵۲ هزار تومان شده است.
به این ترتیب در بازار فعلی بالاترین ریسک به خریدسکه تمام بهار طرح جدید اختصاص داد. قیمت نیم سکه یک میلیون و ۷۹۸ هزار تومان بالاتر از نرخ واقعی آن است.
دانش سرمایه ارکا برای همراهان خود اخبار های بازار سرمایه را به صورت رایگان ارائه میدهد مطالب بیشتر
بدون دیدگاه