در بحبوحه نگرانی‌های مربوط به رکود اقتصادی، سهام اروپایی در حال کاهش هستند. به گزارش «ایسنا» به نقل از اکونومیک، بازارهای عمده اروپا روز دوشنبه ثابت یا کاهشی بودند؛ زیرا ترس از رکود همچنان بر بازار سهام تاثیر میگذارد. هفته گذشته، صندوق بین‌المللی پول (IMF) پیش‌بینی رشد خود را برای سال آینده کاهش و هشدار داد حتی در مناطقی که رشد مثبت باقی می‌‌‌ماند، رکود احساس خواهد شد.
در همین حال، وزارت اقتصاد آلمان خاطرنشان کرد که انتظار می‌رود این کشور از سه‌ماه سوم سال ۲۰۲۲ وارد رکود شود. شاخص FTSE ۱۰۰ ساعت ۷:۳۰ به وقت اروپا ۱۰/ ۰درصد از ارزش خود را از دست داد؛ اما شاخص دکس و کک ۴۰ ثابت معامله شدند. یورو ۲۴/ ۰درصد در برابر دلار افزایش یافت و ساعت ۷:۳۲ به وقت اروپا به قیمت ۹۷۴۴۶/ ۰دلار فروخته شد و پوند ۶۹/ ۰درصد در مقایسه با دلار آمریکا صعود کرد و نرخ برابری آن به ۱۲۵۷۱/ ۱رسید. پس از آغاز بیستمین کنگره ملی حزب کمونیست چین و سخنرانی شی‌جین‌پینگ، رئیسجمهور چین، بورس‌‌‌های آسیایی عمدتا کاهش یافتند. شاخص نیکی ۲۲۵ در ساعت ۷:۱۶ به وقت اروپا ۲۸/ ۱درصد سقوط کرد. شاخص کامپوزیت شانگهای در ساعت ۷:۰۲ به‌وقت اروپا ۱۴/ ۰درصد کاهش یافت و شاخص ترکیبی شنژن در ساعت ۷:۱۷ صبح ۱۳/ ۰درصد نزول کرد. شاخص هانگ‌سنگ در همان زمان ۶۵/ ۰درصد کاهش یافت و کوسپی در ساعت ۷:۱۸ به وقت اروپا ۱۹/ ۰درصد بالاتر بود و شاخص استرالیا ۴۰/ ۱درصد کاهش را ثبت کرد. دلار در ساعت ۷:۱۹ به وقت اروپا در مقایسه با ین ژاپن ثابت بود و در مقابل ۷۲/ ۱۴۸ین معامله شد.
بورس اوراق‌بهادار تهران در ادامه بلاتکلیفی و سردرگمی حاکم بر معاملات به‌رغم تلاش برای خروج از روند نزولی نتوانست آنطور که باید عملکرد معقولی داشته باشد و نهایتا با افت ناچیز ۱۹۸واحدی معادل ۰۲/ ۰درصد کاهش داشت و در سطح یکمیلیون و ۳۱۱هزار واحد باقی‌ماند، ضمن اینکه برای دهمین‌مرتبه است که دامنه تغییرات نماگر یادشده از ابتدای سال‌جاری تاکنون در سطحی کمتر از ۱/ ۰درصد محدود شده است؛ این در حالی است که نماگر هم‌وزن بازار نیز با تاثیرپذیری از شرایط موجود در سیری نزولی باقی‌ماند و با کاهش ۰۹/ ۰درصدی حدود ۳۳۵ واحد کاهش داشت و در سطح ۳۷۶هزار واحد به معاملات خود پایان داد، ضمن اینکه در جریان معاملات روز گذشته مجموع ارزش معاملات خرد سهام در سطح هزار و ۱۰۹میلیارد‌تومان قرار گرفت.
حرکت خنثای بازار سهام
بر این اساس متغیر یادشده در مقایسه با روز گذشته بیش از ۱۰درصد کاهش را تجربه کرد. علاوه‌بر این در ادامه روند خروج سرمایه از بازار سهام حدود ۱۵۰میلیارد تومان نقدینگی مجددا از بازار سهام خارج شد و بر رکود هرچه بیشتر بورس تهران دامن زد. در چنین شرایطی است که بورس تهران به‌رغم قرارگرفتن P/ E آن در پایین‌ترین مقدار از هفت سال‌گذشته روزانه میزبان ریسک‌های متعدد سیاسی و اقتصادی است، از این‌رو با تاثیرپذیری از مسائل متعدد سیاسی و اقتصادی و البته متاثر از چگونگی وضعیت گزارش عملکردهای ۶ماهه شرکت‌ها در هاله‌ای از بلاتکلیفی باقی‌مانده‌اند، ضمن اینکه با نبود شفافیت کافی در وضعیت فعلی بازار سهام به‌نظر میرسد بازار در همان مسیر قبلی خود، حرکت کرده و معاملات بی‌رمقی را تجربه کند، مگر اینکه بهبودی در سازوکار تاثیرگذار بر معاملات بازار صورت بگیرد و اصلاحات لازم عملی شود.
نوسان محدود
بر این اساس در ادامه جریان خروج سرمایه از بورس تهران گروه «محصولات شیمیایی» با حدود ۳۰ میلیارد‌تومان بیشترین خروج سرمایه حقیقی درمیان صنایع را بهنام خود به ثبت رساند و پس از آن صنعت «فرآورده‌های نفتی» با خروج پول بیش از ۲۳ میلیارد‌تومانی در دومین‌مرتبه از بیشترین خروج نقدینگی درمیان صنایع موجود در بازار سهام قرار گرفت؛ این در حالی است که گروه «زراعت» با جذب نقدینگی بیش از ۱۶/ ۳ میلیارد‌تومانی در صدرجدول ورود نقدینگی صنایع قرار گرفت و پس از آن گروه «لاستیک و پلاستیک» بیشترین ورود پول حقیقی را به ثبت رساند.
به تفکیک نمادهای معاملاتی نیز طی دادوستدهای روز گذشته بازار سرمایه «شپنا» با خروج حدود ۴۰میلیارد‌تومان در صدر خروج نقدینگی بورس روز گذشته قرار گرفت؛ این در حالی است که به‌دنبال افزایش قیمت نفت در آغاز مبادلات روز دوشنبه در بازارهای آسیایی، نمادهای پالایشی بورس تهران اغلب با رشد قیمتی همراه شدند، پس از آن، «شستا» با خروج بیش از ۱۲ میلیارد‌تومانی در رده دوم خروج نقدینگی از نمادهای معامله‌شده بورس تهران قرار گرفت و در‌مرتبه بعدی جدول نیز «فارس» با خروج بیش از ۱۳ میلیارد‌تومانی بیشترین خروج سرمایه در روز دوشنبه را بهنام خود به ثبت رساند؛ این در حالی است که نمادهای «فمراد» و «زپارس» به ترتیب با ورود پول بیش از ۶/ ۳ میلیارد‌تومان و حدود ۴/ ۳ میلیارد‌تومان همراه شدند و در صدرجدول جذب سرمایه حقیقیها در روز گذشته قرارگرفتند.
سایه سرد
بازار سهام در این روزها شرایط متفاوتی را تجربه می‌کند و به‌نظر میرسد که وضعیت مناسبات درون‌مرزی و برون‌مرزی تاثیرگذار بر بورس تهران همچنان در هاله‌ای از ابهام و بلاتکلیفی بر سر بازار یادشده سنگینی می‌کنند. چنین عواملی منجر به شکل‌گیری شرایطی شده که در آن بسیاری از کارشناسان این حوزه معتقدند که رویدادها و اتفاق‌هایی که هم می‌توانست هریک به تنهایی مسیر بازار را تغییر دهد، با قرارگرفتن در مسیر فعلی در بازار بی‌اثر باشند و نتوانند کارآیی و عملکرد مناسبی از خود به‌جای بگذارند، اما به‌نظر میرسد شرایط در آینده نه‌چندان دور، مقداری تغییر یابد و احتمالا اتفاق‌هایی میتواند رخ دهد که در فضای فعلی بازار سهام موثر باشد، چراکه بر اساس تحلیل کارشناسان این روزها بازار بیش از پیش به شناسایی یک کف قیمتی قوی برای بازیابی خود نیاز دارد، ضمن اینکه تا به امروز شرایط طوری پیش رفته که فروشنده‌های دیروز نسبت به‌فروش قبلی خود پشیمان نبوده و سرمایه خود را از زیان بیشتر حفظ کردهاند؛ این در حالی است که به‌نظر شناسایی کف قیمتی در بازار احتمالا شرایط را کمی متعادل سازد و با برقراری امنیت خاطر نسبی در فضای معاملاتی بازار سهام شاهد فروش کمتر عرضهکنندگان بورس تهران باشیم. از طرفی خریداران هم به واسطه اینکه ریسک جدی در سمت قیمت آنها را تهدید نمی‌کند، ممکن است به تدریج در گردونه معاملات بازار سرمایه حضور یابند.
بورس در انتظار روزهای بهتر
به نظر میرسد بورس تهران در حال‌حاضر تحت‌تاثیر جریان انتشار گزارش ۶ماهه شرکت‌ها قرار دارد که با توجه به سطوح قیمتی فعلی و شناسایی سود منطقی، کف فعلی بازار در همین محدوده فعلی بازار شناسایی شود، اما چالشی در این میان وجود دارد که تاکنون راه‌حلی برای آن اندیشیده نشده و راهکارهای پیشنهادی صرفا حرف‌درمانی بوده‌اند، چراکه پس از گزارش‌های سه‌ماهه شرکت‌ها بار‌ها و بار‌ها مطالبات و ایرادات وارده بر این اقدام با مسوولان ذی‌ربط در سازمان بورس درمیان گذاشته شد، اما نهایتا نتایج و راه‌حل‌های خوبی به‌دنبال نداشت چراکه به‌نظر میرسد اولویت‌ها در حال‌حاضر موارد دیگری است و البته خود ناشران و شرکت‌ها هم به این موضوع خیلی تن نمی‌دهند. در چنین شرایطی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند انباشت گزارش‌های میان‌دوره‌ای به روزهای آخر مهلت ارائه گزارش، اثرگذاری آنها را کمتر و ریسک بازار را بیشتر می‌کند، ضمن اینکه به‌نظر می‌سد بررسی دقیق این گزارش‌ها نیز از سهامداران سلب شده است، از این‌رو احتمال می‌رود این موضوع موجبات ازدست‌رفتن کف قیمتی بازار در مقطع فعلی را فراهم کند؛ این در حالی است که در چنین شرایط انتظار می‌رود بازار بتواند گزارش‌های میان‌دوره‌ای خود را در قیمت لحاظ کرده و فضای بهتری در معاملات خود رقم بزند.
استراتژی معاملاتی سرمایهگذاران
در چنین شرایطی است که به‌نظر میرسد جریان پولی مردد در بازار سهام که برای حضور در معاملات یا فروش سهام و قرارگرفتن در نقش تماشاچی بازار تردید داشتند، تصمیم خود را گرفته است، چراکه بر اساس روند معاملاتی بورس تهران طی روزها و هفتههای اخیر سرمایهگذاران حاضر در بازار، سهام موردنظر خود را خریده‌‌‌‌‌‌‌اند یا احتمالا تصمیم قطعی به صبر گرفته‌‌‌‌‌‌‌اند. به این معنا که اغلب سرمایه‌گذارانی که قصد خرید داشتند خریدهای خود را انجام دادند یا اگر در تردید هستند، صرفا در نقش تماشاچی به نظاره بازار نشسته‌اند، از این‌رو میتوان گفت غبار بلاتکلیفی مانع از حرکت جریان پول به سمت بازار سهام می‌شود، ضمن اینکه این را باید بهعنوان یک سناریو در نظر گرفت که اگر ابهامات موجود آنقدر پیش برود که فنر بازار فشرده و فشرده‌تر شود، احتمالا فشار روانی و مادی در بازار سرمایه گسترش می‌یابد. از طرفی این مساله رویدادی نیست که توان کنترل آن در دست بازار باشد، چراکه به‌نظر میرسد تا آرامش سیاسی‌اقتصادی برقرار نشود، نمیتوان به عوامل بنیادی و غیر‌بنیادی موجود در سازوکار بورس تهران وزن به‌خصوصی داد. بر این اساس اغلب تحلیلگران بورسی همواره به فعالان حاضر در بازار یادشده توصیه دارند که در استراتژی معاملاتی خود در بازار سرمایه ریسک‌های متفاوتی به‌ویژه ریسک سیاسی را مدنظر داشته باشند.
از دریچه آمار
در نگاهی دقیق‌تر بورس تهران از ابتدای معاملات روز دوشنبه روند نسبتا نزولی به خود گرفت و از همان دقایق آغازین معاملات چراغ بازار قرمز روشن شد، به‌طوری‌که در ۲۰دقیقه ابتدایی بازار، نماگر اصلی تالار شیشه‌ای با تاثیرپذیری از نمادهای «شفن»، «کالا»، «غدشت» و «وآذر» حدود ۱۰۰ واحد کاهش داشت. شاخص هم‌وزن نیز تا مدت زمان یادشده معدل ۹۰ واحد کاهش را ثبت کرد؛ این در حالی است که با گذشت ۶۰ دقیقه از شروع معاملات در بازار، ارزش معاملات خرد به حدود ۵۵۰ میلیارد‌تومان رسید و حقیقیها نیز بیش از ۶۰ میلیارد‌تومان از بازار سهام خارج کردند، ضمن اینکه در نیمه معاملات بورس روز گذشته شاخصکل با کاهشی ۴۰۲واحدی همراه بود و از این‌رو نماگر یادشده نتوانست کانال یکمیلیون و ۳۱۱هزار واحدی را حفظ کند. شاخص هم‌وزن نیز با افت و خیزهای متعدد تا محدوده زمانی مذکور با افت اندک ۲۶واحدی مواجه شد و در سطح ۳۷۶هزار واحد قرار گرفت.
به این ترتیب در پایان معاملات روز گذشته گرچه شاخصکل در چند دقیقه پایانی معاملات تغییر روند داد و قسمتی از افت خود را جبران کرد اما نهایتا با افتی ۱۹۸ واحدی به معاملات خود پایان داد و در کف کانال یکمیلیون و ۳۱۱هزار واحدی قرار گرفت؛ این در حالی است که نمادهای معاملاتی «شپنا»، «فارس» و «شبندر» در این روز بیشترین تاثیر مثبت بر شاخصکل را داشتند اما در مقابل نمادهای معاملاتی «حکشتی»، «کچاد»، «شفن» بیشترین تاثیر منفی بر شاخصکل را به ثبت رساندند.
بازار سهام در روز گذشته و در ادامه روال روزهای اخیر بازار کم‌‌‌‌‌رمقی بود. ارزش معاملات در کمترین حالت خود یعنی کمی بیش از یک‌هزار میلیارد تومان بود و شاهد خروج ۱۷۰میلیارد‌تومانی پول از بورس بی‌‌‌‌‌جان این روزها بودیم. واقعیت این است که بازار سهام طی مدت اخیر در یک کما قرار دارد. گرچه رویدادهای مثبت فاندامنتالی در بازار کم رخ نداده اما این بی‌‌‌‌‌توجهی به رخدادها و رویدادهای فاندامنتال بازار عمدتا نشات گرفته از فضای بیرونی و شرایطی است که به بازار سرمایه تحمیل شده است.
اماواگرهای پاییزی بورس
در حال‌حاضر بورس از یک طرف شاهد سیاست‌های مبهم و نامشخص دولت در عرصه اقتصاد و عدم‌اقدامات لازم برای بازگشت اقبال و اعتماد از سوی مسوولان سازمان روبه‌‌‌‌‌روست و از دیگر سو رویدادهای سیاسی داخلی و خارجی باعث‌شده ورود سرمایه به بازار سهام متوقف شود، در نتیجه با توجه به ریسک‌های سیستماتیک موجود عمدتا شاهد خروج پول مداوم از بازار هستیم و این باعث‌شده طی نیم‌سال اول تنها بازاری که با بازده منفی مواجه بوده بازار سهام باشد؛ این در حالی است که در همین مدت بالغ بر ۲۸ تا ۲۹هزار‌میلیارد تومان از این بازار خارج شده که این سرمایه به سمت بازارهای موازی مانند ملک، طلا و ارز رفته، بازارهایی که خیلی کمتر تحت‌تاثیر سیاستگذاری‌ها و رگولاتور و مداخلات بوده و به گواه آمارها هم سود بیشتری را نصیب سرمایه‌‌‌‌‌گذارانش کرده است.
عمر رکود رو به پایان است
بهنام بهزادفر، کارشناس بازار سهام عنوان کرد: حدود ۲۶ماه است که بازار سرمایه در حال ریزش یا رکود است. شاخصکل بورس بعد از سقف ۲میلیون و ۷۰هزار واحدی که در مرداد‌ماه ۹۹ داشت تا به امروز حدود ۳۵درصد ریزش داشته است. البته در بررسی روندهای صعودی و نزولی بازار سرمایه باید به این نکته توجه داشت که به هر حال دوران رکود همواره بین سه تا چهار سال است و با این تجربه میتوان گفت در حال‌حاضر بخش زیادی از این رکود را طی کرده‌ایم. طی این مدت اصلاح زمانی در بازار سرمایه رخ‌داده و سودآوری شرکت‌ها و تعدیل‌‌‌‌‌های مثبت این سال‌ها توانسته شاخصکل را تعدیل کند.
وی افزود: در نتیجه به‌نظر میرسد وضعیت بازار سرمایه با توجه به شرایط فعلی و مدت زمانی‌که از رکود گذشته آرام‌آرام جذاب‌‌‌‌‌تر می‌شود و شرایط بهبود پیدا می‌کند، بنابراین در ماههای آینده ما در گروه‌های مختلف انتظار تعدیلات مثبت داریم و این انتظار در گروه‌هایی مانند پالایشی و دارو بیشتر است و در سایر گروه‌ها نیز انتظار تعدیل مثبت و سودآوری در گزارشات وجود دارد. بهزادفر در ادامه به حذف بخش زیادی از قیمت‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌های دستوری در بخش خودرو اشاره و عنوان کرد: به هر حال با توجه به اینکه بخش زیادی از قیمت‌گذاری دستوری در صنعت خودرو از بین رفته، انتظار بر این است که به تدریج گزارش‌های تمیزتر و صورت‌های مالی همراه با زیان‌های کمتری را از گروه‌های خودروسازی و به‌ویژه شرکت‌های خصوصی‌‌‌‌‌تر و پس از آن گروه‌های قطعه‌‌‌‌‌سازی مشاهده کنیم.
این کارشناس بازار سهام نرخ دلار را بهعنوان عامل مثبت دیگری برای بهبود وضعیت بازار دانست و گفت: توجه به اینکه هم نرخ دلار نیما صعودی بوده و هم دلار بازار آزاد رشد را تجربه کرده، لذا در کل میتوان اینطور گفت که برای همه گروه‌های بازار سرمایه چه آنها که واردکننده هستند و بعد افزایش نرخ می‌گیرند، چه صادرکننده‌‌‌‌‌ها که با نرخ‌های جهانی همسو می‌شوند شرایط بهتری را نسبت به سال‌قبل تجربه خواهند کرد. در مجموع این اتفاقات نشان میدهد که پتانسیل‌های مهمی برای بازار سرمایه ایجاد شده و با توجه به اینکه بازار در دو‌ماه اخیر هم ریزش زیادی داشته، بنابراین انتظار بر این است که به تدریج این ریزش‌‌‌‌‌ها جبران شود. وی اظهار کرد: در بازارهای جهانی اما اتفاق دیگری در حال رخ دادن است. با توجه به اینکه به هر حال دلار ایندکس بهعنوان قدرت پول آمریکا در حال تقویت است، این موضوع عملا باعث‌شده قیمت‌های جهانی مقداری نزولی و بحث بر سر ایجاد یک بحران رکود باشد. با قیمت‌های جهانی فعلی انتظار می‌رود رشد سودآوری خیلی شدیدی را در شرکت‌ها شاهد نباشیم اما با همین نرخ‌ها شرکت‌ها سودآوری خوبی دارند و این موضوع از پتانسیل قوی، به یک موضوع عادی تبدیل شده است.
پتانسیل رشد در انتظار بستر مناسب
علی عصاری، کارشناس بازار سهام نیز درخصوص وضعیت بازار به «دنیای‌اقتصاد» گفت: بازار سهام در ساعت پایانی روز گذشته شاهد ورود نقدینگی به محصولات شیمیایی و پالایشی بود که به‌نظر میرسد محرک خوبی برای بازار سهام باشد. به‌طور کلی باید به تحلیل‌ها کوتاهمدت نگاه کرد چون هر لحظه ممکن است یک مساله سیاسی و اجتماعی اتفاق بیفتد و بازار را کاملا تحت‌تاثیر قرار دهد. با توجه به اینکه روز گذشته هم قیمت دلار نسبت به‌روز قبل از آن مقداری کاهشی بود، میتوان امیدوار بود شرایط در آینده نزدیک بهتر شود.
عصاری تاکید کرد: باید توجه داشت که ما به کف‌‌‌‌‌های خوبی رسیده‌ایم، شاخص RSI جای خوبی است و P/ E بازار‌عددی خوب و حدود پنج است. این یعنی اگر بستر مناسب باشد بازار پتانسیل رشد دارد و هفته آینده بازار میتواند بهتر از روزهای گذشته باشد. این کارشناس بازار سهام درخصوص وضعیت بازار در دو‌ماه گذشته بیان کرد: بازار سهام در مهرماه امسال نیز مانند شهریور یک روال نزولی را دنبال کرد. فصل مشترک هر دو‌ماه گذشته در دو تا سه کندل ابتدایی ماه بود که به‌صورت سبز ظاهر شد و مابقی ماه آهنگ نزولی داشتند، البته شدت نزول در مهرماه تا اینجای کار به‌مراتب کمتر از شهریور‌ماه بود و دقیقا مثل سنت سال‌های گذشته شهریوری پرحاشیه و مهر سرخ‌پوشی داشتیم و این خرافه که همچنان در بازار وجود دارد به حقیقت پیوست.
وی افزود: از ابتدای مهرماه تاکنون شاخص RSI فقط یک روز از محدوده اشباع فروش ۳۰ تجاوز کرد و تمامی ۲۵ روز مهرماه در منطقه اشباع فروش قرار داشت، با توجه به اینکه شاخصکل افت شدیدی داشت، شاهد کاهش P/ E در بازار بودیم که به کمترین میزان خود یعنی حدود ۲۵/ ۵ رسید که در ۶سال گذشته کم‌‌‌‌‌نظیر بود. علاوه‌بر این ارزش دلاری بازار به‌شدت کاهش یافته به‌طوری‌که ارزش دلاری فعلی بازار با سال۹۸ برابری می‌کند.
عصاری گفت: علاوه‌بر ریزش‌‌‌‌‌های سنتی در مهر و شهریور شاهد اتفاقات سیاسی و اجتماعی در جامعه بودیم که قطعا تاثیر بسزایی در روند بازار گذاشته است و میتوان مولفه‌‌‌‌‌های سیاسی و اجتماعی را یکی از پررنگ‌‌‌‌‌ترین بخش‌های تحلیلی بازار در‌نظر گرفت. به‌نظر میرسد با توجه به ارزندگی بازار و ورود سهامداران حقوقی در سهم‌‌‌‌‌هایی که به‌اصطلاح کف‌‌‌‌‌های تاریخی خود را شکستند با بازاری رو به رشد مواجه خواهیم بود، البته این اتفاق منوط به این است که اتفاق سیاسی و اجتماعی خاصی را در روزهای آینده شاهد نباشیم.
این کارشناس بازار سهام در پاسخ به این سوال که آیا کاهش شیب تورم میتواند در بازار تاثیرگذار باشد یا خیر، عنوان کرد: تورم در ایران را میتوان به یک کوه‌یخ بزرگ تشبیه کرد که همواره وجود دارد با این تفاوت که همیشه فقط قسمت کمی از آن دیده می‌شود و بازار سرمایه هم بهعنوان یکی از هوشمندترین بازارها بیشترین واکنش را به اقتصاد نشان میدهد. وی با اشاره به تاثیر زیان انباشته بانک‌ها بر اقتصاد و تورم گفت: بانک ملی با زیان انباشته ۷۰هزار همتی که خواه ناخواه بر دوش اقتصاد سنگینی می‌کند تاثیر خود را به‌تدریج نشان میدهد، بنابراین اگر شیب تورم کم‌شده دلیلی بر این نیست که تورم کم می‌شود، بلکه فقط سرعت بروز آن کم شده و وقتی که شیب تورم کم می‌شود نگرانی‌ها بیشتر به سمت و سوی جامپ ارزی مجدد می‌رود که خود را به‌صورت مستقیم در دلار نشان میدهد.
عصاری ادامه داد: در این میان نمیتوان به بازار سرمایهای که در هفته گذشته RSI شاخص آن حدود ۱۸ بود و یکی از ۱۰ خروج سرمایه بزرگ را تجربه کرد خوشبین بود و چنین بازاری را نمیتوان تحلیل کرد. این تحلیل‌ها هم صرفا به واسطه این است که می‌‌‌‌‌خواهیم بخش‌های کوچکی از بدن یک بیمار سرطانی را ترمیم کنیم. بازار سرمایه در حال‌حاضر به روند کاهشی نرخ تورم واکنش چندانی نشان نمی‌دهد و بیشتر درگیر رویدادهای سیاسی و اجتماعی است. این کارشناس عنوان کرد: در حال‌حاضر بازار سرمایه چیزی برای از‌دست‌دادن ندارد و هیجان مطلق است و مدام شاهد فرار سرمایه هستیم. در این میان اگر نرخ تورم کاهشی باشد و روال ثابتی به خود بگیرد شاید بازار بتواند در بستر مناسب رشدی چند‌درصدی داشته باشد اما با توجه به شرایط اجتماعی بعید است خیلی بتوان به این موضوع امید بست. به‌طور کلی باید گفت کاهش شیب تورم در بازار ما خیلی موثر نیست و فقط بهعنوان مسکن بسیار مقطعی برای بازار مفید است. در حال‌حاضر بیشتر جریانات سیاسی و غیراقتصادی بر بازار اثر دارند.
بازار سهام در انتظار اجماع حقوقی‌‌‌‌‌ها
سلمان نصیرزاده، کارشناس بازار سهام درخصوص شرایط بازار سهام در روز گذشته گفت: در حال‌حاضر بازار در حال نزدیک‌شدن به انتشار گزارش‌های ۶ماهه است و در اکثر صنایع با توجه به اصلاح قیمتی که انجام‌شده و عملکرد فصل تابستان انتظار می‌رود گزارش‌ها مثبت باشد و نسبت قیمت به عایدی شرکت‌ها کاهش پیدا کند. این موضوع میتواند P/ E کل بازار را وارد کانال پنج واحد کند که کمترین سطح طی بیش از ۶سال اخیر است.
وی با اشاره به حجم پایین معاملات ادامه داد: در این میان طی روزهای اخیر چند رخداد داشتیم که بازار هنوز به آنها واکنش نشان نداده است. از جمله این اتفاقات میتوان به انتشار اوراق‌تبعی به ارزش بیش از ۲هزار میلیارد‌تومان، افزایش ۱۰برابری تراکنش کار‌گزاری‌‌‌‌‌ها، پیشنهاد کاهش ۸۰درصدی مالیات نقل و انتقال سهام، عرضه و تنوع بیشتر محصولات در بورس‌کالا از جمله خودرو و پذیرش تایر و لاستیک خودرو در بورس‌کالا اشاره کرد. موضوع دیگر احتمال کاهش نرخ خوراک متانول‌‌‌‌‌سازان از ۵هزار تومان به ۳۶۰۰تومان است و اینها مواردی است که در حقیقت میتواند به بازار کمک کند ولی بازار فعلا به این موضوعات بیتوجه بوده است.
نصیرزاده ادامه داد: حتی طی یکی دو روز اخیر گزارش یک‌سری از شرکت‌ها مانند سیمان‌شاهرود منتشر شد که با P/ E چهار واحد گزارش خیلی خوبی بود. غمینو هم گزارش ۶ماهه بسیار خوبی داد و با وجود این گزارش‌ها هم بازار فعلا اقبالی نشان نداده و بی‌‌‌‌‌تفاوت برخورد می‌کند. نکته بعدی بی‌‌‌‌‌تفاوتی نهادهای مالی به بازار سهام و بی‌‌‌‌‌رغبتی به خرید سهام در قیمت فعلی که انتظار می‌رود قیمت‌های ارزنده‌‌‌‌‌ای باشد، است. باید دید که این اجماع از سمت نهادهای مالی و حقوقی‌‌‌‌‌ها چه زمانی شکل می‌گیرد که بتواند بازار را با تحرکاتی همراه کند.
وی اظهار کرد: میتوان گفت بازار از یک سو از نظر قیمت و ارزش مجددا وارد محدوده ارزندگی شده که ما آن را در تابستان۱۴۰۰ و فروردین و اردیبهشت۱۴۰۱ دیدیم، اما تفاوت با آن زمان‌ها در تحولات بیرونی است و رویداهای سیاسی داخلی تفاوتی است که ما با دو دوره قبلی داریم. از طرف دیگر موضوع بی‌‌‌‌‌میلی که نهادها، حقوقی‌‌‌‌‌ها و حقیقی‌‌‌‌‌های بزرگ نسبت به بازار سهام دارند و باید دید این اجماع کی شکل می‌گیرد و امیدواریم این رخداد را زودتر مشاهده کنیم.
این کارشناس بازار سهام گفت: شاخص فعلی که در محدوده یکمیلیون و ۳۰۰هزار واحد است محدوده حمایتی مهمی دارد و مطمئنا اگر اعتماد به بازار سهام برگردد، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که شاخص حرکتی را به سمت یکمیلیون و ۳۵۰هزار واحد داشته باشد و بعد از یک دوره اعتمادسازی مجددا اهداف یکمیلیون و ۵۰۰ تا ۶۰۰هزار واحد را لمس کند. رد شدن این سناریو با افزایش ریسک‌های بیرون بازار همراه خواهد بود؛ یعنی اگر شاخص نتواند خود را بالای محدوده یکمیلیون و ۲۷۰هزار واحد حفظ کند و به پایین این سطوح تنزل کند احتمالا سناریو افزایش ریسک‌های بیرون از بازار است که خود را به ارزندگی فاندامنتال بازار تحمیل کرده است.
فردین آقابزرگی/ کارشناس بازارسرمایه
شاخصکل بورس اوراق‌بهادار تهران در روزهای پایانی مهرماه نیز قصد ندارد از روند ریزشی که در‌پیش گرفته، دست بکشد. در حالی تمام شاخص‌های سهامی در سومین روز معاملاتی هفته قرمز‌‌‌‌‌‌‌‌‌پوش شدند که مجددا عرضهکنندگان سهام از متقاضیان پیشی‌گرفتند. گرچه روند مذکور در ماههای اخیر در اکثر روزهای هفته بر این نمایش تکراری اصرار ورزیده است، با این‌حال با توجه به برخی عوامل به‌نظر می‌رسید با قرارگرفتن شاخص در کانال یکمیلیون و ۳۰۰هزار واحد بازار یادشده به پایان اصلاح قیمتی در بازار سهام نزدیک شود اما همان‌طور که مشاهده شد این مهم تحقق نیافت.
در چرایی تضعیف قیمت اکثر سهام دلایل گوناگونی وجود دارد، با این حال اکثر تحلیل‌ها بر اثرگذاری موضوعاتی همچون حواشی افزایش نرخ سود بانکی، قیمت‌گذاری دستوری و دخالت نابجا در سازوکار بازار که منجر به افزایش بی‌اعتمادی سرمایهگذاران و درنهایت سقوط این بازارشده تاکید می‌کند. شاید بد نباشد اتفاقات هیجان‌انگیز بورس در نیمه نخست سال۹۹ را مرور کنیم. حافظه اهالی بازارسرمایه به سختی روزهای یادشده را فراموش خواهد کرد. در کمتر از ۵ماه میانگین وزنی قیمت اکثر سهام بیش از ۳۰۰درصد رشد کرد؛ به‌طوری‌که برخی از سهام طی ۹۲ روز کاری بالغ بر ۷۰۰درصد سود را روانه جیب‌های سهامداران خود کردند. البته در آن روزها به‌وضوح مشخص بود که روند صعودی مزبور بر اثر ورود پول هیجانی به بازار شکل گرفته است به همین منظور نمی‌تواند پایداری طولانی داشته باشد. در این برش زمانی به‌رغم هشدار بسیاری از تحلیلگران مبنی‌بر حباب‌گونه بودن رشد قیمت‌ها اما بازار شاهد ورود بی‌سابقه پول به گردونه معاملات بود.
افزایش قیمت‌ها در بازار سهام که رکوردهای عجیبی از خود برجای گذاشت، فارغ از برخی عوامل اثرگذار بر این روند از جمله کاهش نرخ بهره و آغاز تدریجی پروسه اعتمادسازی برای ورود منابع جدید، شکل و شمایل جدیدی از تحرکات سهامداران در این بازار را به نمایش گذاشت، در واقع همان‌طور که نرخ بهره و اعتماد سرمایهگذاران موجی از پول‌های سرگردان را روانه بورس کرد، هم‌اکنون نیز دو عامل مذکور در کنار عوامل دیگر در حال فراری‌دادن هرچه بیشتر پول حقیقی از بازارسهام هستند، از این‌رو با افزایش ریسک‌های سیستماتیک همراه با قدرتمند‌شدن شاخص دلار، بورسبازان نتوانستند متاثر از عوامل فوق شاهد تحولات مثبت در گروه‌های مختلف و افزایش سودآوری شرکت‌های مورد نظر باشند.
یکی از متغیرهای اثرگذار بر افزایش قیمت سهام در بازار سرمایه ایران، ورود پول به بازار مذکور است؛ جایی‌که بازارسهام در ماههای گذشته از همین نقطه ضعف بزرگ‌ترین ضربه را خورده و منجر به عقبگرد عجیب نماگرهای بورسی و سرگردانی سهامداران شده است. معامله‌‌‌‌‌‌‌‌‌گران سهام همواره با رصد تحولات بازارهای رقیب و اخبار اقتصادی و سیاسی درصدد آنند که با کمترین زیان مواجه شوند. در این میان برخی عوامل به خروج سهامداران از تالار شیشه‌ای سرعت ویژه‌ای بخشیده است. جایی‌که دلار به نوسان در محدوده ۳۳هزار‌تومانی ادامه میدهد نیز نتوانسته انگیزه‌ای مضاعف برای هواداران کالاهای مرتبط با این مهم در بازار سهام باشد. به این‌ترتیب حتی رشد چشمگیر نرخ دلار نیز نتوانست منجر به چرخه تقویت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننده سهام شود. بازارسرمایه هم‌اکنون از منظر قیمتی در مقایسه با سایر بازارهای دارایی، مقبولیت بیشتری از نظر ارزندگی دارد.
این وضعیت که با برخی از سیاستگذاری‌ها سردرگمی سرمایهگذاران را به‌دنبال داشته حاکی از آن است که عدم‌جذابیت سهام زمینه مساعدی را برای پیشبرد اهداف مقطعی دولت به‌منظور تامین منابع مالی از بازارسرمایه فراهم کرده است. اتخاذ سیاست‌های متناقض که بعضا در کوتاهمدت کارآیی دارد بهعنوان عاملی بازدارنده در بازارسرمایه تبعات منفی خواهد داشت. به‌نظر میرسد آنچه بیش از هر عاملی بر نوسانات منفی بازارسهام اثرگذار است عدم‌برنامه‌ریزی بلندمدت در سیاستگذاری‌های مرتبط با این بازار است. تامین‌مالی از طریق انتشار اوراق‌بدهی یکی از پرطرفدارترین گزینه‌ها درمیان اکثر کشورهاست، اما در کشورما که ساختار اقتصادی آن با تورم عجین شده و به‌طور پیدرپی شاهد افزایش هزینه‌های دولت هستیم، منابع مالی به‌دست آمده از انتشار اوراق صرف پوشش هزینه‌های دولت شده و جایی در زیرساخت‌های اقتصادی، توسعه و خروج از رکود نخواهد داشت؛ این در حالی است که اگر منابع به‌دست آمده در راستای افزایش احداث کارخانه‌ها و در نهایت توسعه اقتصادی به‌کار گرفته می‌شد، عایدی قابل‌توجهی به‌دنبال داشت اما با توجه به اینکه منابع به‌دست آمده صرف هزینه‌های جاری دولت می‌شود، شرکت‌های مربوطه آسیب فراوانی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینند. شرکت‌هایی که با اجبار و تحت‌تاثیر اقتصاد دستوری مکلف به خرید اوراق‌بدهی شدند، در درازمدت با آسیب جدی مواج خواهند شد.
تکلیف به سرمایه‌گذاری در انواع اوراق از سوی سیاستگذار، دایره این تصمیمات را به صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز کشانده است؛ در چنین فضایی مسلما نقدینگی از بازار خارج می‌شود. اعمال برخی سیاستگذاری‌ها از سوی دولت و تحت‌تاثیر قراردادن سود شرکت‌های بورسی و فرابورسی(که بالغ بر ۷۵۰میلیارد‌تومان تخمین زده می‌شود) طرح‌های توسعه‌ای و افزایش بهره‌وری را مورد هدف قرارداده است. واقعیت امر آن است که اصرار سیاستگذار بر اجرای برخی طرح‌ها و دستورالعمل‌ها کاهش قیمت سهام را رقم زده و این در حالی است که با توجه به وضعیت تورمی که در کشور حاکم است، شاخصکل بورس و اوراق‌بهادار حداقل از رشد ۳۰درصدی موردانتظار دور مانده است. کما اینکه در ۴۰روز معاملاتی ابتدای سال ۱۴۰۱ شاخصکل بازار مزبور توانست حدود ۱۶درصد رشد را در کارنامه خود به‌ثبت برساند و شاخص هم‌وزن نیز در حدود ۳۰درصد افزایش ارتفاع داد اما برخی سیاستگذاری‌ها منجر به سرکوب شاخص و عقبگرد معنادار آن شد.
در همین راستا باید این نکته را مدنظر قرارداد که معامله‌‌‌‌‌‌‌‌‌گرانی که هم‌اکنون در بازار مانده‌اند، معمولا در بازار حضور دارند و با هدف سرمایه‌گذاری بلندمدت اقدام به خرید سهم کردهاند، اما این گروه‌ها نیز به دلیل فعالیت در فضایی غیر‌شفاف چشمانداز روشنی نسبت به سرمایه‌گذاری خود ندارند؛ به همین منظور نمی‌توانند اقدام به چیدن سبد مناسب از سهام کنند. بازارهای دارایی در ایران معمولا به دلیل متاثربودن از تحولات داخلی و خارجی با نوسانات همیشگی دست به‌گریبانند و این موضوع در بازارسهام بیشترین خودنمایی را می‌کند؛ از این‌رو سهامداران با افزایش تنش‌های اقتصادی و غیراقتصادی وارد فاز جدیدی از ابهامات می‌شوند.
چند ماهی است که بازار مشتقه توانسته روزهای خوبی را پشت‌سر بگذارد. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان میدهد که عمیقتر شدن ارزش و حجم معاملات بازار مشتقه با نگاه به تاریخچه معاملات کاملا مشهود بوده و تا چند سال‌آینده این بازار قابلیت رقابت با بازارهای سرمایه دیگر را خواهد داشت. آمار‌های معاملاتی مانند ارزش معاملات، حجم معاملات و توان مالی افراد حاکی از این بوده که این بازار با استقبال خوب سرمایهگذاران مواجه شده است. در این گزارش به بررسی این سه آمار مهم و مقایسه آنها با میانگین‌های تاریخی هر کدام، پرداخته شده است.
در بازار مشتقه روز دوشنبه، معاملات کل بیش از ۱۸ میلیارد‌تومان ارزش داشت. بررسی تاریخچه این آمار نشان میدهد که در مهرماه میانگین روزانه ارزش معاملات به ۹/ ۱۱میلیارد‌تومان رسید. مقایسه ارزش معاملات روز گذشته با میانگین‌ماه جاری تا به این روز، افزایشی به میزان ۵۰درصد را نشان میدهد. این موضوع میتواند بیانگر رونق در معاملات مشتقه باشد. بازار مشتقه طی چند‌ماه اخیر با رشد روزافزون آمار معاملاتی اعم از ارزش معاملات، حجم معاملات و توان مالی افراد مواجه شده است. دلیل اصلی استقبال از این بازار در حال گسترش میتواند ناشی از افزایش اعتماد، دانش مالی فعالان، فرصت‌های مناسب و غیره باشد. مقایسه آمار ارزش معاملات در روز دوشنبه با میانگین‌ماه قبل حاکی از رشد ۱۷۲درصدی است که برای چنین بازاری بسیار چشمگیر به‌حساب می‌آید. حجم معاملات از دیگر آمار‌هایی بوده که برای بررسی بازارهای مالی کمک‌کننده است. در روز گذشته حجم معاملات به بیش از یکمیلیون ۵۵۰هزار عدد قرارداد مشتقه رسید. با توجه به اینکه در ارزش معاملات رشد خوبی دیده می‌شود باید انتظار داشت که حجم معاملات نیز با افزایش حجم همراه است. بررسی‌ها نشان میدهد که رشد این آمار نسبت به میانگین روزانه اولین ماه پاییز برابر با ۱۵درصد است. با توجه به اینکه رشد ارزش معاملات بیشتر از حجم معاملات بوده میتوان متوجه افزایش قابل‌توجه مبلغ هر قرارداد مشتقه شد. افزایش مبلغ هر قرارداد نشان میدهد سرمایهگذاران معاملات سنگین‌تری را انجام می‌دهند که ناشی از رشد تعداد افراد خبره در این بازار است. یکی دیگر از آمار‌های مهم در این بازار، عبارت است از توان مالی هر فرد در آن روز.
این توان مالی به‌معنای این بوده که هریک از فعالان مشتقه به‌طور میانگین چه مقدار سرمایه خود را در این بازار موردمعامله قرار داده‌اند. آمار مذکور از تقسیم ارزش معاملات بر تعداد معاملات به‌دست می‌آید که مقایسه آن با تاریخچه توان مالی افراد، حکایت از افزایش استقبال یا کاهش آن است. در روز دوشنبه توان مالی هر فرد در بازار به‌طور میانگین به بیش از ۳میلیون‌تومان رسید. در نگاه اول شاید به‌نظر برسد که این آمار، عدد کمی بوده و نمی‌تواند بیانگر رونق در بازار باشد، اما باید توجه کرد که چنین آماری نسبت به میانگین مهرماه تا به این روز، رشدی نزدیک به ۴۳درصد را به ثبت رسانده است. با توجه به اینکه درصد یادشده با میانگین‌ماه جاری مقایسه شده و رشدی بیش از ۴۰درصد داشته، میتوان آینده پررونقی برای بازار مشتقه متصور شد. اگر مقایسه توان مالی با ماه شهریور صورت بگیرد، این رشد حتی بیشتر هم می‌شود. با توجه به اینکه توان مالی هر فرد به‌طور میانگین روزانه در‌ماه گذشته برابر با ۶/ ۱میلیون‌تومان بوده، این آمار رشدی بالغ بر ۹۳درصد را شاهد بوده است.
خسروشاهی / کارشناس بازار سرمایهبازیگران بازارسهام در ماههای اخیر نتوانستند نقش قابل‌قبولی در جریان داد و ستدهای بورسی ایفا کنند، از این‌رو بررسی روند معاملات این بازار از افت چشمگیر تقاضا حکایت می‌کند. بررسی‌ها نشان میدهد ارزش معاملات خرد بورس (سهام و حق‌تقدم) به محدوده زیر ۱۲۰۰ میلیارد‌تومان در برخی از روزها رسیده که در محاسبات به‌وجود آمده نشان میدهد. وضعیت نامطلوب شاخصکل بورس اوراق‌بهادار نیز بر یک نکته مهم تاکید می‌کند. بازدهی نماگر یادشده از ابتدای سال منفی ۱۱/ ۴درصد را نشان میدهد. وضعیتی که روند رو به‌افول بورس تهران را به رخ سرمایهگذاران می‌کشد.
بررسی آمارها از روند قیمت سهام نشان میدهد؛ داد و ستدهای بورسی متاثر از متغیرهای اثرگذار داخلی و خارجی تحت‌‌‌‌‌‌‌کنترل درآمده است که این مهم باعث‌شده اکثر سهام در هفتههای گذشته وارد بیراهه قیمتی شوند و مسیری کاهشی را طی کنند. بازار سهام از اواسط اردیبهشت‌ماه با ورود به فضای سرد معاملاتی و کاسته‌شدن از ارتفاع شاخصکل چندین‌بار وارد محدوده منفی شد. این روند که در هفتههای اخیر با شدت بیشتری دنبال شده، بر اما و اگرهای اهالی بازارمذکور افزوده است؛ به‌طوری‌که کسب بازدهی پیدرپی منفی برخی امیدواری‌ها به بازگشت قیمت سهام در نیم‌سال دوم را به بدبینی‌های عمیق بدل کرده است. در چنین شرایطی که نماگر اصلی بازار سهام به‌تدریج در مسیر کاهشی حرکت می‌کند برخی احتمالات میتواند از توقف عقب‌نشینی روند مذکور به‌دنبال انتشار گزارش‌های ماهانه بنگاه‌های بورسی بر روی کدال حکایت کند.
بررسی بنیادی وضعیت سهام موجود در بورس تهران به وضوح نشان میدهد، اغلب سهام در سطوح ارزنده قیمتی قرار دارند؛ در این میان با عنایت به‌کارنامه عملکرد نیم‌سال نخست۱۴۰۱ امکان توقف روند فرسایشی و ادامهدار خروج نقدینگی از بازار با استناد به برخی عوامل وجود دارد. همان‌طور که قابل‌مشاهده است بازار سهام به دلیل عدم‌جذب سرمایه جدید با کمبود نقدینگی چشمگیری دست به‌گریبان است. قرارگرفتن سرمایهگذاران در این فضای نامناسب در اکثر مواقع به دلیل سیگنال منفی از رخدادهای گوناگون به ترغیب بیشتر اهالی بازار برای خارج‌کردن پول خود از بورس منجر می‌شود. برهمین اساس سرمایهگذاران برای در امان ماندن از ترکش‌های این بازار پرریسک، باید محلی مناسب برای سرمایه خود پیدا کنند، اما قبل از هرگونه تصمیم‌گیری نگاهی جدی به گزارش‌های ماهانه منتشرشده برای هر شرکت خواهند انداخت تا به تحلیل درستی از فرآیند سهم‌های مختلف دست‌یابند.
این روند از سوی سرمایهگذاران در حالی رخ میدهد که بازار با حداقل ریسک‌های سیستماتیک مواجه باشد. در شرایط فوق (شرایط عادی و عاری از التهاب) سرمایهگذاران با دست‌یافتن به میزان فروش یک شرکت و پیش‌بینی و تخمین از میزان فروش آتی شرکت‌ها می‌توانند قبل از تصمیم‌گیری با دیدی باز، دست به استراتژی جدید بزنند، از این‌رو میتوان گفت گزارش‌های ماهانه منتشرشده بنگاه‌های بورسی میتواند از چشمانداز آینده بورس پرده‌برداری کند، اما با عنایت به پیشروی ریسک‌های سیستماتیک و اثرگذاری آن بر بازارهای دارایی به‌ویژه بازار سهام در روزهای اخیر، سرمایهگذاران رغبت چندانی برای رصد گزارش عملکردها (با توجه به نزولی یا صعودی‌‌‌‌‌‌‌بودن نوسانات) ندارند. واقعیت امر آن است که گزارش‌های منتشره‌شده منتهی به شهریور۱۴۰۱ تا قبل از تشدید فضای مبهم بر وضعیت تالارشیشه‌ای شاید می‌توانست تا حدودی به افزایش استقبال سهامداران در هفتههای پیش‌‌‌‌‌‌‌رو منجر شود، اما بررسی روند سرعت خروج پول از بازار نشان میدهد کدال نیز این‌روزها تحت‌تاثیر عوامل منفی بیرونی قرار گرفته و عملا به یکی از ناکارآمدترین آیتم‌ها برای جذب سرمایه‌گذار تبدیل شده است.
در گزارش‌های ماهانه شرکت‌ها عامل قطعی برق که در سال گذشته کاهش چشمگیر تولید در صنایع مربوطه را رقم زده بود، در این مقطع تهدید جدی برای صنایع مذبور به‌حساب نیامده است، اما همان‌طورکه عنوان شد به‌نظر میرسد این مهم زیر سایه تشدید ریسک‌های سیستماتیک با حداقل اثرگذاری بر فضای سرد معاملاتی حرکت کند، به‌گونه‌ای که انتظارات شکل‌گرفته از بازار سهام طی روزهای آتی میتواند از پول حقیقی در مسیر خروج حکایت کند. آنطور که گزارش عملکرد شرکت‌های مختلف نشان میدهد با ورود به فصل پاییز و مخابره سیگنالهای ضد‌ونقیض از بودجه۱۴۰۲ انتظار می‌رود شرایط تولید و فروش شرکت‌ها مجددا وارد فاز جدیدی از نوسان شود و با درنظرگرفتن پایداری وضعیت متغیرهای اثرگذار بر بازار سهام از جمله بن‌بست مذاکرات برجامی (حداقل تا انتخابات کنگره آمریکا) فصل پاییز نیز با برگ‌ریزان شرکت‌ها همراه شود. بررسی رفتار بازیگران بازارسهام نشان میدهد غیر‌قابل پیش‌بینی بودن وضعیت اقتصادی و گره‌خوردن معاملات بازارهای دارایی به سرنوشت مذاکرات هسته‌ای کشور، بازارهای مختلف را در معرض خطر جدی خروج سرمایه قرار داده است. وضعیت مذکور درمیان فعالان بورسی تبعات پررنگ‌تری از خود برجای گذاشته و این بازار را با کاهش تقاضای قوی مواجه کرده است. شواهد آماری نشان میدهد قرارگرفتن ارزش بازار در کمترین سطح از ۶بهمن۱۴۰۰و خروج قدرتمند پول از بورس با هدف حفظ حداقلی ارزش ریال در برابر ناملایمات تورمی و چشمانداز مبهم سیاسی و اقتصادی به ادامهدار شدن بلاتکلیفی‌ها و پیشروی رکود تقاضا ناشی از آن منجر شود. این وضعیت درحالی موج جدیدی از نگرانی در میان اهالی بازار را رقم‌زده که متولیان بورسی نیز برنامه شفاف و مشخصی برای بحران به‌وجود آمده ندارند. به این ترتیب با توجه به شرایط کنونی شاید نتوان زمان مشخصی را برای پایان اصلاح شاخص بورس تعریف کرد. این شاخص رسما با سقوط و عقبگرد به سطوح پایین تضعیف شاخص قیمت سهام در کنار چشمانداز منفی اقتصاد جهانی را به سرمایهگذاران تحمیل کرده است، به‌طوری‌که میتوان گفت نبود محرک‌های رشد قیمت‌ها در بازارداخلی و جهانی انتظارات از صعود بورس را در کوتاهمدت منتفی خواهد کرد.
نرخ شاخص ارزی در روز گذشته از محدوده کانال ۳۳ هزار تومانی فاصله گرفت و به کریدور قیمتی ۳۲ هزار تومانی بازگشت. کارشناسان بازار ارز تهران با توجه به چند حضور ناموفق نرخ دلار غیررسمی در سطوح قیمتی کانال ۳۳ هزار تومانی، این کانال را منطقه ممنوعه دلار خوانده و بر این باورند که بانک مرکزی با افزایش حجم تزریق‌های خود در تلاش برای فاصله گرفتن نرخ این ارز از محدوده قیمت ۳۳ هزار تومانی است.
از سوی دیگر روز گذشته ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشور موضوع توافق هسته‌ای با غرب را منوط به تصمیم سیاسی طرف آمریکایی دانست و از وجود زمینه‌های فنی و تکنیکی نسبت به بازگشت به توافق برجام اظهار امیدواری کرد. با این حال عمده فعالان بازار ارز تهران بر این باورند که چنین سیگنال‌هایی دیگر از قدرت کافی در راستای جهت‌دهی به معاملات بازار ارز برخوردار نبوده و تا زمان انتشار اخباری همچون بازگشت طرفین قرارداد بر سر میز مذاکره نوسانات کاهشی سیاسی در نرخ ارز رخ نخواهد داد. در نهایت قیمت هر برگ اسکناس دلار غیررسمی در معاملات عصر روز گذشته با حدود 170 تومان کاهش نسبت به نرخ روز یکشنبه به رقم 32 هزار و 860 تومان رسید.
دیروز دوشنبه 25 مهر ماه روند نرخ دلار غیررسمی در معاملات آزاد بازار ارز تهران کاهشی بود. هر برگ از این اسکناس آمریکایی نخستین معاملات خود در صبح روز گذشته را با حدود 80 تومان کاهش نسبت به نرخ روز یکشنبه در رقم 32 هزار و 950 تومان انجام داد. در ادامه روز قیمت این ارز مجددا کاهش یافت به صورتی که در معاملات ظهر دیروز قیمت این ارز از پله آخر کانال 32 هزار تومانی به پله نهم این کانال انتقال یافت و در بازه قیمت 32 هزار و 830 تا 32 هزار و 870 تومان معامله شد. در نهایت و در واپسین معاملات نقدی روز گذشته با حدود 170 تومان کاهش نسبت به نرخ روز یکشنبه در رقم 32 هزار و 860 تومان به فعالیت خود پایان بخشید. بر اساس بررسی‌های به عمل آمده از قیمت دلار غیررسمی طی هفتههای گذشته مشاهده می‌شود که در روزهای ابتدایی دهه دوم مهر ماه نیز نوسانات افزایشی دلار در جهت حضور در کانال قیمتی 33 هزار تومانی ناموفق بوده است. از سوی دیگر با توجه به اظهارات مقامات مسوول بانک مرکزی نسبت به وضع مناسب ذخایر ارزی کشور در ماههای گذشته، انتظار می‌رود بی‌نتیجه ماندن تلاش‌های افزایشی دلار ناشی از حمایت بانک مرکزی از ارزش پول ملی باشد.
تداوم یک روزه حضور سکه در کانال 15
پس از بلاتکلیفی نرخ سکه طلا میان سطوح قیمتی 2 کانال 14 و 15 میلیون تومانی، روز گذشته با وجود کاهشی بودن نرخ این قطعه فلز گران‌بها، قیمت سکه برای دومین روز متوالی در کانال 15 میلیون تومانی ماند. در همین راستا قیمت هر قطعه سکه طلا ضرب امامی روز گذشته با حدود 20 هزار تومان کاهش نسبت به نرخ روز یکشنبه به رقم 15 میلیون و 30 هزار تومان رسید.
بازارهای جهانی روز گذشته را با روند معاملاتی مثبت آغاز کردند. بر این اساس باید به رشد بازار رمزارزها اشاره کرد. بیت‌کوین، لیدر بازارهای ریسکی، با رشد ۳/ ۱درصدی نسبت به روزهای اخیر مواجه شد و اکنون در ساعت ۱۴ به وقت تهران، قیمت ۱۹ هزار و ۴۰۰دلار را در بازار به ثبت رساند. همچنین اتریوم نیز به عنوان دومین رمزارز مهم در جهان تلقی می‌شود، با رشد ۱/ ۳ درصد به کانال ۱۳۲۳ دلار رسید. آمارها نشان میدهد که شیب صعودی بازارهای ریسکی، به بازار طلا نیز سرایت کرده است. این فلز گران‌بها که در روزهای اخیر در حال نزدیک شدن به کف کانال ۱۶۰۰ دلاری بود، با بازگشایی بازارها با رشد ۱/ ۱ درصدی مواجه شد. بر این اساس طلا در ساعت مذکور به میانه کانال ۱۶۰۰ دلاری راه پیدا کرد. اما چه عواملی سبب شده تا بازارهای مذکور در ساعات نخست روز گذشته، شیب صعودی به خود بگیرند؟ در پاسخ به این سوال باید به کاهش شاخص دلار به دنبال رکود احتمالی بازارهای آمریکایی که ناشی از افت سهام‌های این کشور است، اشاره کرد.
کاهش شاخص دلار
تحولات بازارهای جهانی بیانگر این موضوع است که طلا و بیت‌کوین که در روزهای اخیر به دلیل افزایش شاخص دلار، محبوبیت خود را در میان سرمایهگذاران از دست داده بود، اکنون با شیب صعودی مواجه شدند. بیت‌کوین و اتریوم به ترتیب با رشد 3/ 1 درصدی و 1/ 3 درصدی روبهرو شدند. به دنبال این موضوع لیدربازارهای ریسکی در ساعت 14 به وقت تهران با 19 هزار و 400 دلار و اتریوم نیز با قیمت 1323 دلار در بازارها معامله می‌شود. همچنین بازار طلا نیز با رشد 1/ 1درصدی مواجه شد و در ساعت مذکور، وارد میانه کانال 1600 دلار شد. در این میان باید به کاهش 5/ 0 درصدی شاخص دلار که سبب شیب مثبت بازارهای ریسکی و طلا شده، اشاره کرد. برخی از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که افت شاخص دلار به دلیل کاهش سهام‌های آمریکایی و احتمال رکود عمیقتر در این کشور رخ داده است. اما با تداوم عقب‌نشینی شاخص دلار، بازارهای جهانی به چه سمتی حرکت خواهند کرد؟
پیش‌بینی بازارهای جهانی
باتوجه به نوسانات بازار طلا و بازارهای ریسکی، برخی از تحلیلگران بر این باورند که با عقب‌نشینی دلار، طلا میتواند حمایت 1700دلاری خود را در روزهای آینده به دست آورد. این امر سبب خواهد شد تا سرمایه‌گذارانی که از این بخش به بازار رمزارزها کوچ کرده بودند، بار دیگر با مشاهده کانال 1700 دلاری، دارایی‌های خود را به بازار طلا منتقل کنند. همچنین آنها معتقدند که با توجه به عوامل مذکور، بیت‌کوین کانال 20 هزار دلاری را فتح خواهد کرد. این موضوع سبب می‌شود شیب صعودی بیت‌کوین به اتریوم نیز سرایت کند و این رمزارز به سقف 1400 دلار نزدیک شود.
معاون اول صندوق بین‌المللی پول گفت: فدرالرزرو و بانک مرکزی اروپا حق دارند سیاست‌های پولی خود را سختتر کنند. به گزارش رویترز، گیتا گوپینات، معاون اول صندوق بین‌المللی پول گفت: تورم ایالات‌متحده بسیار مقاوم است و فدرال رزرو باید در مسیر خود باقی بماند و سیاست‌های پولی را سختگیرانهتر کند وگرنه اعتبار خود را از دست میدهد. گوپینات در اظهارنظرش در روزنامه آلمانی هندلزبلات که روز دوشنبه منتشر شد هم گفت که درست است که بانک مرکزی اروپا سیاست پولی خود را تا پایان سال نرمالیزه کند و سپس در سال آینده سختگیرانهتر کند.
«ما کارهای زیادی برای سعودی‌ها انجام داده‌ایم و آنها نمی‌توانند در طول بحران انرژی کمک کنند؟ این تصویر ابزورد است و برای مردم آمریکا واقعا توهین‌آمیز است.» این صحبت‌های یکی از نمایندگان مجلس سنای آمریکا است. کاخ سفید و کنگره در اقدامی «غیرقابل‌تصور» برای پاسخ به عربستان متحد شده‌اند. به گفته رئیسجمهور بایدن، گزینه‌های مختلفی در حال بررسی است؛ پیگیری قانون نوپک، افزایش تولید، باز کردن حلقه تحریم کشورهای نفت‌خیز و تحریم تسلیحاتی عربستان سعودی گزینه‌های پیش روی دولتمردان آمریکا برای پاسخ به «شمشیرزنان عرب» هستند. البته تحلیلگران اقتصادی اجرای دو گزینه ابتدایی را برای بازار انرژی «فاجعه‌بار» می‌دانند. کشورهای اوپک که آمریکایی‌ها آنها را «کارتل‌های نفتی» می‌نامند همراه با متحدان خود که اوپک‌پلاس را تشکیل می‌دهند، تصمیم به کاهش تولید روزانه ۲میلیون‌بشکه‌ای گرفتند، کنشی که واکنش برافروخته آمریکا را در پی داشت؛ به‌خصوص با توجه به اینکه سفر ماه ژوئن بایدن به عربستان بابت افزایش تولید نفت بود.
تمرکز بر نوپک
به گزارش رویترز بایدن به خبرنگاران گفته بود کاخ سفید در حال بررسی «راه‌های جایگزین است اما هنوز تصمیمی اتخاذ نشده است.» شواهد حاکی از آن است که فعلا توان کاخ سفید و کنگره روی لغو قانون «مصونیت قضایی کارتل‌های نفتی» متمرکز شده است، قانونی که به دادستانی ایالات متحده این اجازه را میدهد که از کارتل‌های نفتی در دادگاه فدرال شکایت کند. این قانون با محور تقابل با «تصمیمات و رفتارهای غیرقابل‌اعتماد» کشورها بنا شده است. کاخ سفید و رهبران کنگره به دنبال طرحی هستند که «از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان داخلی آمریکا حمایت کند»؛ به گونه‌ای که بازار آمریکا تحت کمترین تاثیر از تصمیمات اوپک‌پلاس قرار بگیرد. این طرح بر پایه محدود کردن صادرات شرکت‌های نفتی و اعمال تحریم علیه کشورهای اوپک «به دلیل تصمیم‌های غیردوستانه» تعریف شده است.
به نظر میرسد بازوهای اجرایی و قانون‌گذاری آمریکا هماهنگی قابل‌توجهی برای واکنش به تصمیم اوپک پلاس دارند. «این اولین‌بار است رئیس‌جمهوری داریم که از حمایت کامل کنگره به‌خوبی برخوردار است. چیزی که قبلا غیرقابل‌تصور به‌نظر می‌رسید الان ممکن شده است.» این تعریف کوین بووک، مدیر اجرایی شرکت تحقیقاتی ClearView Energy Partners از موقعیت کنونی کاخ سفید و کنگره برای تقابل با تصمیم اوپک‌پلاس است. اما تحلیلگران بازار به پولتیکو گفته‌اند درصورت اعمال تحریم‌ها، در بهترین حالت باید «منتظر فاجعه بود». به عقیده تحلیلگران، پایین نگه داشتن قیمت بنزین «برنامه‌ای بلندمدت» می‌طلبد و بازار در موقعیتی نیست که نیاز به واکنشی این‌چنینی باشد. با بررسی روند بهای نفت تصویر بهتری ارائه می‌شود؛ قیمت هر بشکه نفت در نزدیکی ۹۰دلار می‌چرخد «درحالیکه اخیرا بازار تجربه بشکه‌ای ۱۲۲دلار هم داشت».
ریچل زیمبا، کارشناس ارشد در در اندیشکده مرکز امنیت ایالات متحده آمریکا، در مصاحبه‌ای در این باره گفته بود بهترین هدف برای دموکرات‌ها «تمرکز روی قانونی است که مبنای آن عدم‌وابستگی نفتی آمریکا به کارتل‌های نفتی است. قانونی که امسال توسط بایدن امضا شد». کاخ سفید قانون نوپک (NOPEC) را با کنگره به مشورت گذاشته و با حمایت هر دو حزب در کنگره روبهرو شده است. یکی از جمهوری‌خواهان سنا از تلاش کنگره برای تصویب این قانون تا پیش از پایان سال خبر داد: «وقت آن است که سیاست خارجه‌ای بدون اتحاد با شمشیرزنان سلطنتی متصور شویم.» البته تحلیلگران اقتصادی این تصمیم را زیر سوال برده‌اند. به‌گزارش پولتیکو، تحلیلگران معتقدند اجرا کردن این قانون ممکن است کارتل‌های نفتی را به مرحله تازه‌ای از تعارض با آمریکا برساند.
در این قانون کاهش چشمگیر صادرات تعریف شده است؛ بررسی دپارتمان انرژی و شرکت‌های نفتی آمریکا نشان میدهد عدد قابل‌قبول برای کاهش صادرات، ۴میلیون بشکه در روز است. براساس گزارش این دپارتمان «بهتر است نفت در مناطق داخلی آمریکا توزیع شود تا قیمت بازار انرژی با افزایش روبهرو نشود. میانگین قیمت در مناطق و ایالات داخلی آمریکا معمولا کمتر از میانگین نرخ فصلی است.» به گفته آموس هوخشتاین، مشاور ارشد وزارت امور خارجه در امور انرژی، کمیته موردنظر ضمن اذعان به این راه‌حل، گزینه‌های دیگری را هم بررسی می‌کند.
مشکل این طرح کجاست؟ عدم توانایی صنعت پالایش آمریکا. صنایع پالایشی ایالات متحده به سبب فرسودگی یا تعمیرات، در تولید محدودیت دارد و به همین سبب افزایش عرضه ممکن نیست؛ آن هم درحالیکه تقاضا بسیار بالاست و جیب مصرف‌کنندگان هر قطره سوخت را می‌مکد. تمامی تلاش آمریکا برای کنترل بازار نفت با هدف «حمایت از متحدان اروپایی» است و درصورت عرضه تمامی سوخت تولیدشده در داخل کشور عملا این کشورها با کمبود بنزین و سوخت روبهرو می‌شوند و قیمت‌ها روند صعودی می‌گیرد؛ مخصوصا در شرایط کنونی که روسیه عملا شیر نفت به سوی اروپا را بسته است. به گزارش اویل‌پرایس، باب رایان، استراتژیت ارشد کالا و انرژی در شرکت تحلیلی BCA، گفت آمریکا میتواند صادرات بنزین را محدود یا متوقف کند، «اما هر دو سناریو، بازار انرژی را مختل می‌کند.»
به بیان دیگر، افزایش قیمت بنزین یا انواع سوخت در اروپا، بر بهای بنزین در آمریکا هم تاثیر میگذارد، با این تفاوت که همراه با روند صعودی بهای حامل‌های انرژی، سرعت فاصله گرفتن عربستان از آمریکا و سوق آن به سوی روسیه نیز بیشتر می‌شود.
کاهش تحریم و افزایش تولید
یکی دیگر از گزینه‌های روی میز، باز کردن حلقه تحریمی کشورهای نفتی مثل ونزوئلا و ایران است. گزینه‌ای که در هر صورت برای «به اشتراک رسیدن» زمان می‌برد و نمی‌تواند تاثیر قابل‌انتظاری بر بازار داشته باشد. کریستوفر باراد، اقتصاددان ارشد در شرکت سرمایه‌گذاری Market Securities معتقد است: «انگیزه‌ای آشکار برای کاهش تحریم کشورهای نفتی مثل ونزوئلا وجود دارد. توافق هسته‌ای ایران دوباره در دستور کار قرار گرفته و احتمالا در هفتههای آینده شاهد مذاکرات ابتدایی باشیم.»
واکنش بعدی تولید بیشتر است، گزینه‌ای که جمهوری‌خواهان به‌شدت طرفدار آن هستند. در ماههای اخیر جمهوری‌خواهان از تصمیم اوپک‌پلاس برای حمله به سیاست‌های انرژی بایدن استفاده کردند، نماینده‌هایی که معتقدند آمریکا در زمان ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ وابستگی نفتی کمتری داشت»؛ مقایسه‌ای که با بررسی ارقام و اعداد تولید دور از واقعیت نیست. «برداشت بیشتر همراه با افزایش صادرات محصولات فرآوری شده» معیارهایی هستند که طرفداران سیاست ترامپ بر آنها تکیه کردهاند. البته شان کاستن، یکی از نمایندگان کنگره، معتقد است: «این ایده که افزایش تولید و صادرات به بالاترین قیمت، بازار انرژی ما را در برابر مکانیزم عرضه و تقاضای بازار جهانی محافظت می‌کند» ایده‌ای شکست‌خورده است که «هر سال‌اولی رشته اقتصاد» هم آن را می‌داند: «دولت آمریکا میتواند با طرح‌های تشویقی مالیاتی یا هر طرح دیگری تولید را افزایش دهد، اما قوانین فدرال قرار نیست سیاست‌های کلی ایالات متحده را تغییر دهد.» کارشناسان طرح ممنوعیت فروش اسلحه را هم کاتالیزوری برای عمیقتر شدن شکاف عربستان و آمریکا و برعکس، اتحاد عربستان و روسیه می‌دانند.
از بازار چه خبر؟
دیروز هر بشکه نفت خام وست‌تگزاس آمریکا ۵۶/ ۸۴دلار فروخته شد و هر بشکه نفت برنت ۶۷/ ۹۱دلار معامله شد. برنت که تحت‌تاثیر تصمیم اوپک‌پلاس به آستانه ۱۰۰دلار رسیده بود، کاهش ادامه‌داری تجربه کرد و این هفته ۸۷/ ۳درصد کاهش قیمت داشته‌است، رقمی که برای شاخص وست‌تگزاس آمریکایی ۹۵/ ۵درصد است.
در حالی که رکود بلای جان زنجیره آهن و فولاد در دنیا و بازار داخل شده، عرضه اعتباری شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران به رقابت قیمتی در رینگ فولاد منجر شده است که این امر زمینه گرانی شمش و محصولات فولادی در بازار داخل را فراهم می‌کند. به این ترتیب، در شرایطی که بازار صادراتی فولادسازان با فشار جهانی کاهش تقاضا مواجه است، میانگین دلاری نرخ فروش شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران ظرف هفته پایانی مهرماه ۵/ ۵درصد بالاتر از نرخ فروش صادراتی فوب خلیج‌فارس قرار گرفت.
فروش شمش فولاد در رینگ صنعتی بازار داخل بالاتر از قیمت صادراتی، ارتباطی به رونق بازار محصولات نهایی ندارد و نمیتوان آن را مثبت و منعکس‌‌‌کننده رونق در بازار داخل ارزیابی کرد، بلکه این موضوع از سیاستگذاری نادرست در تعیین قیمت پایه و نحوه فروش نشات گرفته و در نهایت دود آن با تشدید رکود در بازار محصولات نهایی به چشم صنایع تکمیلی و مصرف‌کننده نهایی می‌رود.
عرضه اعتباری، رونق رینگ شمش را حفظ کرد
رینگ شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران در هفته پایانی مهرماه بر پایه عرضه‌‌‌های اعتباری رونق داشت، این در حالی بود که استقبال پررونقی از عرضه‌‌‌های نقدی انجام نشد. افزایش قیمت پایه عرضه شمش فولاد، عدم‌توجیه اقتصادی در تولید محصول با توجه به نرخ فعلی شمش و رکود سنگین مصرفی و سرمایهای حاکم بر بازار محصولات در بخش فروش داخلی و صادراتی، عامل اصلی کاهش تحرک در معاملات فروش نقدی شمش فولاد ظرف دوهفته اخیر بود. به این ترتیب در حالی که فولادسازان روز دوشنبه 25مهرماه حدود 186شمش فولاد را روانه رینگ صنعتی بورس کالای ایران کردند، تقاضایی برابر با 228هزارتن برای این محصول در بازار به ثبت رسید که در نهایت به فروش 107هزار تن شمش فولاد با میانگین قیمت 13هزار و 300تومان منجر شد. البته 45درصد کل تقاضای ثبت‌شده در این بازار برای محصول عرضه‌شده به شکل اعتباری بود.
از کل 186هزار تن شمش فولاد عرضه‌شده در این بازار، بالغ بر 51هزار تن به شکل اعتباری بود. فعالان بازار تقاضایی بالغ بر 103هزار تن را نیز برای شمش فولاد عرضه‌شده به شکل اعتباری در بازار به ثبت رساندند که در نهایت 40هزار تن از آن به فروش رفت و معاملات آن مورد تایید بورس‌کالا قرار گرفت. به این ترتیب در حالی که روز گذشته 27درصد حجم عرضه شمش فولاد به شکل اعتباری بود، 37درصد میزان معاملات به عرضه‌‌‌های اعتباری اختصاص داشت. بنابراین میتوان گفت عرضه‌‌‌های اعتباری توانست به رینگ شمش فولاد در روز 25 مهرماه رونق نسبی بدهد.
میانگین نرخ فروش شمش فولاد از بازار فیزیکی بورس‌کالا در روز 25مهرماه به 13هزار و 300تومان رسید که با احتساب مالیات ارزش‌افزوده و کارمزد ارکان بورس، نرخ تمام‌شده شمش فولاد فروش‌رفته از این بازار به 14هزار و 500تومان میرسد. با در نظر گرفتن حداقل هزینه تبدیل، نرخ تمام‌شده تبدیل این شمش به میلگرد برابر 16هزار و 100تومان خواهد بود که این نرخ بدون در نظر گرفتن هزینه حمل شمش به واحد نورد و در صورت تبدیل شمش در محل تولید به میلگرد محاسبه شده است. در شرایطی که نوردکاران برای فروش محصول خود حاضر به ارائه محصول در محدوده کف کانال قیمتی 15هزار تومانی هستند، خرید شمش فولاد با نرخ 13هزار و 300تومان فاقد هرگونه توجیه اقتصادی است؛ اما عرضه محصول به شکل اعتباری باعث می‌شود معاملات این بخش جریان داشته باشد.
رشدپلکانی قیمت‌پایه، بیتوجه به سیگنال داخلی و جهانی
قیمت پایه عرضه شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران برای هفته پایانی مهرماه افزایشی اعلام شد، به نحوی که کف و سقف قیمتی نرخ پایه تقریبا رشد 150تومانی داشت و این محصول روز دوشنبه 25مهرماه با نرخی در بازه 12هزار و 670تومان تا 13هزار و 450تومان روانه بازار شد. در حالی قیمت‌های پایه برای عرضه در رینگ صنعتی بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران افزایشی اعلام شد که متقاضیان شمش، استقبال نسبتا محدودی از عرضه هفته قبل داشتند و در سومین هفته از مهرماه تقریبا 45درصد کل عرضه‌‌‌ها معامله شده بود. با وجود این، کاهش حجم فروش شمش از رینگ صنعتی بورس‌کالا نیز مانع افزایش پلکانی قیمت پایه نشد و برای هفتمین هفته متوالی قیمت پایه شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالا افزایشی اعلام شد.
سیگنال جهانی؛ حامی رشد نرخ یا مانع آن؟
میانگین نرخ فروش شمش فولاد صادراتی ایران فوب خلیج‌فارس هفته گذشته از سوی متال‌‌‌بولتن برابر 5/ 463دلار به‌ازای هر تن اعلام شد. این نرخ نسبت به بهای فروش آن در هفته قبل رشد 3دلاری به‌ازای هر تن داشت. اگرچه بهای شمش فولاد صادراتی ایران نسبت به نرخ شمش صادراتی ظرف هفته اخیر رشد داشت که این موضوع میتواند محرک قیمت در بازار داخل باشد؛ اما این افزایش قیمت محدود بود و درعین حال چشمانداز مثبتی پیشروی بازار جهانی آهن و فولاد قرار ندارد.
بانک‌جهانی در آخرین برآورد خود از اقتصاد جهانی، رشد اقتصادی چین برای سال‌جاری میلادی را برابر 8/ 2درصد برآورد کرد. از میان رفتن اعتماد عمومی به اقتصاد چین، استمرار اجرای سیاست کروناصفر در این کشور و کاهش سرمایه‌گذاری در بخش مسکن آن، از مهم‌ترین دلایل کاهش رشد اقتصادی چین بهعنوان بزرگ‌ترین اقتصاد کالامحور دنیاست. تضعیف رشد اقتصادی چین سیگنالی منفی برای کالاهای صنعتی است و چشمانداز قیمتی اغلب فلزات پایه را منفی کرده است. در شرایطی که سیگنالهای اقتصادی چین زمینه عقبگرد بهای کالای صنعتی ظرف ماههای اخیر را فراهم کرده است، تغییر رویکرد دولت چین از توجه ویژه به اقتصاد به حوزه امنیت و نظامی میتواند وضعیت را در بازارهای جهانی به‌مراتب دشوارتر کند. به این ترتیب باید اذعان کرد که احتمال رشد قیمت محصولات زنجیره آهن و فولاد در بازار جهانی بسیار ضعیف است و اگرچه نرخ شمش فولاد صادراتی ایران ظرف هفته اخیر اندکی رشد داشت، اما احتمال استمرار روند رو به رشد قیمتی دور از انتظار است.
میانگین نرخ فروش شمش فولاد از رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران در هفته پایانی مهرماه به 13هزار و 300تومان رسید. با احتساب دلار نیمایی 27هزار و 200تومانی، نرخ تمام‌شده شمش فولاد از این بازار به 489دلار به‌ازای هر تن رسید. به این ترتیب فولادسازان داخلی، شمش فولاد خود را با نرخی 5/ 5درصد بالاتر از قیمت صادراتی در رینگ بازار فیزیکی به فروش می‌‌‌رسانند. به این ترتیب، به‌رغم سیگنال رکودی حاکم بر بازار جهانی و داخلی، فولادسازان داخلی همچنان شمش فولاد خود را با نرخی بالاتر از قیمت صادراتی در بازار داخل به فروش می‌‌‌رسانند. گران‌فروشی به کمک شیوه تعیین قیمت پایه امکان‌‌‌پذیر شده و متقاضیان شمش نیز با احتمال افزایش قیمت در میان‌مدت، آن را می‌‌‌پذیرند.
تجار در بلاتکلیفی قیمتی!
در هفته پایانی مهرماه مجددا نرخ ارز در بازار آزاد افزایشی شد، به نحوی که روز یکشنبه 24مهر برای ساعاتی دلار آمریکا در بازار آزاد تهران در کانال قیمتی 33هزار تومانی نیز مورد معامله قرار گرفت. افزایش نرخ ارز در بازار آزاد، همواره محرک بازار آزاد مقاطع طویل فولادی است. این مرتبه نیز این سیگنال ارزی زمینه رشد بهای میلگرد در بازار آزاد تهران را فراهم کرد، به نحوی که نرخ فروش هر کیلوگرم میلگرد سایز16 در بازار آزاد تهران به 16هزار و 200تومان به‌ازای هر کیلوگرم رسید و بر میزان معاملات در این بازار نیز افزوده شد. در ادامه با فروکش کردن نسبی روند رو به رشد بهای ارز در بازار آزاد ظرف ساعات ابتدایی روز دوشنبه 25مهرماه از نرخ میلگرد در بازار آزاد تهران کاسته شد، به نحوی که هر کیلوگرم میلگرد سایز16 با قیمت 12هزار و 500تومان به فروش رفت. همچنان نرخ ارز در بازار آزاد سیگنال‌‌‌ساز بازار مقاطع طویل فولادی است؛ اما به گفته برخی فعالان بازار آزاد، در شرایط کنونی با توجه به انباشت محصول در انبار تجار و بدون مشتری‌ماندن محصول میلگرد واحدهای تولیدی، برخی فعالان بازار که به نقدینگی نیاز دارند اقدام به زیرفروشی کردهاند. بنابراین میلگرد در کانال قیمتی 15هزار تومانی نیز در بازار آزاد وجود دارد.
دانش سرمایه ارکا برای همراهان خود اخبار های بازار سرمایه را به صورت رایگان ارائه میدهد.مطالب بیشتر
بدون دیدگاه