دستورالعمل ۹ ماده‌ای پذیرش سهام شرکت‌های نوپا و فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال پس از تصویب در هیات مدیره سازمان بورس به فرابورس ابلاغ شد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، ضوابط و شرایط اختصاصی پذیرش سهام شرکت‌های نوپا و فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال در هیات مدیره سازمان بورس تصویب و به فرابورس ابلاغ شد.
این دستورالعمل در قالب ۹ ماده و ۸ تبصره، ضوابط و شرایط اختصاصی پذیرش شرکت‌های نوپا را تشریح کرده است.
مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران درباره توقف دیروز نماد سیمان آبیک به دلیل محدودیت در تعداد شمارنده سفارش های بیش از میلیون، توضیح داد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از بورس پرس، روح‌الله دهقان درباره توقف دیروز نماد سیمان آبیک توسط بورس به دلیل محدودیت در تعداد شمارنده سفارش (حداکثر ۶ رقم) در سامانه معاملات، گفت: این رویه در گذشته هم بوده و به بورس و فرابورس هم اعلام شده که تعداد سفارش های یک نماد در یک روز معاملاتی نباید از یک میلیون بیشتر باشد و قبل از رسیدن به این عدد، نماد شرکت باید بسته تا از اختلال سامانه جلوگیری شود.
وی افزود: این محدودیت اسمی سامانه معاملات و عدم توانایی در حمل شمارنده بیش از ۶ رقم از جمله مشخصات شناسامه ای بوده و به سال ۸۴ و زمان راه اندازی باز می‌گردد و از جمله متغیرهای بنیادی بشمار می رود که طی سال های گذشته با وجود به‌روز رسانی چند بار به هیچ عنوان امکان تغییر در افزایش ظرفیت اسمی سامانه وجود ندارد و حتی در صورت تلاش با ریسک بسیار زیاد، ممکن است کل سامانه مختل شود .
این مقام مسئول ادامه داد: تا قبل از اعلام رویه توقف نماد دارای بیش از یک میلیون سفارش و چند روز بعد از عرضه اولیه سهام شرکت ها، ارسال سفارش های سنگین و یکی دو میلیونی منجر به اختلال سامانه و سپس انجام دادوستد پس از پایان معاملات می شد، اما با هدف جلوگیری از این مشکل تصمیم گرفته شد برای مواردی مانند “سابیک” که حجم سفارش ها به ۹۶۱ هزار مورد رسید (با آمار خرید حدود دو میلیون سهامدار در روز عرضه اولیه) به‌منظور اجتناب از اختلال کل سامانه، نماد متوقف و انجام معامله به روز کاری بعد موکول شود.
دهقان گفت: هر چند سامانه معاملات فعلی جوابگوی نیازهای موجود بازار سرمایه است، اما امکان تغییر چارچوب های اصلی نبوده و باید سامانه های جدید و استاندارد وجود داشته باشد تا بورس ایران با به‌کارگیری ابزارهای مشتقه، سرمایه گذاران مایل به فعالیت در بازارهای مالی خارجی را جذب کند و توسعه یابد.
وی ادامه داد: سامانه بومی معاملات هم جای خود می تواند قابل استفاده باشد، اما به دلیل نیاز به دانش مالی و معاملاتی و استفاده از استانداردهای متعدد و قوانین باید سامانه استاندارد جایگزین شود؛ چرا که در بازارهای مالی دنیا ثابت شده سامانه های جدید، بازار و دانش را می سازند.
براساس این گزارش، بورس تهران دیروز اعلام کرد: ادامه معاملات در ۳۰ دقیقه پایانی شرکت سیمان آبیک با توجه به اعلام شرکت مدیریت فناوری مبنی بر وجود مشکل فنی ناشی از محدودیت در تعداد شمارنده سفارش (حداکثر۶ رقم) در سامانه معاملات و ورود و ویرایش سفارش بیش از این تعداد در روز، امکانپذیر نبوده و با اعلام شرکت مدیریت فناوری، نماد “سابیک” متوقف شد.
پس از اینکه رهبران اتحادیه اروپا در اواخر روز دوشنبه به توافقی مبنی بر ممنوعیت واردات ۹۰ درصد از نفت خام روسیه تا پایان سال دست یافتند، قیمت نفت افزایش یافت.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از سی ان بی سی، در ساعات آغازین معاملات امروز سه شنبه، قیمت نفت خام آمریکا با بیش از ۲ درصد افزایش به ۱۱۷ دلار و ۷۴ سنت رسید و قیمت نفت برنت با ۰.۶۲ درصد افزایش به ۱۲۲ دلار و ۴۳ سنت معامله شد.
این افزایش قیمت در پی موافقت رهبران اتحادیه اروپا مبنی بر تحریم ۹۰ درصدی نفت خام روسیه صورت گرفته است و این در حالی است که مجارستان که پیشتر مخالف این ممنوعیت بوده، با رهبران اتحادیه اروپا همراه شده است. مجارستان یکی از مصرف کنندگان عمده نفت روسیه است و رهبر آن ویکتور اوربان روابط دوستانه ای با ولادیمیر پوتین از روسیه داشته است.
به گفته شارل میشل، رئیس شورای اروپا، این اقدام مجارستان فوراً به ۷۵ درصد از واردات نفت روسیه ضربه می زند.
این تحریم بخشی از ششمین بسته تحریمی اتحادیه اروپا علیه روسیه از زمان حمله آن کشور به اوکراین است. مذاکرات برای اعمال تحریم نفتی از ابتدای ماه جاری آغاز شده است.
بر اساس بیانیه ۳۱ می، شورای اروپا موافقت می کند که بسته ششم تحریم ها علیه روسیه نفت خام و همچنین فرآورده های نفتی تحویلی از روسیه به کشورهای عضو را پوشش دهد، به استثنای موقت نفت خام تحویلی از طریق خط لوله.
شورای اروپا افزود که در صورت “وقفه های ناگهانی” عرضه، “اقدامات اضطراری” برای اطمینان از امنیت عرضه ارائه خواهد شد.
تقریباً ۳۶ درصد از واردات نفت اتحادیه اروپا از روسیه است، کشوری که نقش بزرگی در بازارهای جهانی نفت ایفا می کند.
این ممنوعیت میتواند نگرانی‌ها درباره بازار انرژی که در حال حاضر در تنگنا قرار گرفته است را تشدید کند. قیمت انرژی طی سال گذشته افزایش یافته و به گرم شدن محیط تورمی در بسیاری از کشورها کمک کرده است.
قیمت نفت و طلا در معاملات امروز
قیمت نفت برنت در معاملات امروز، سه شنبه، در ساعت ۸:۱۳ به وقت تهران، با افزایش ۰.۹۱ درصدی در هر بشکه، ۱۲۲ دلار و ۷۸ سنت معامله شد. قیمت نفت خام آمریکا (وست تگزاس اینترمدیت) نیز تا لحظه تنظیم گزارش، افزایش ۲.۵۷ درصدی را به ثبت رساند و در هر بشکه، ۱۱۸ دلار و یک سنت دلار معامله شد.
طلا نیز تا لحظه تنظیم این گزارش، کاهش ۰.۲۱ درصدی را تجربه کرد و هر اونس طلا به قیمت یک هزار و ۸۴۷ دلار و ۴۰ سنت معامله شد.
نقره نیز با کاهش ۱.۴۳ درصدی، ۲۱ دلار و ۷۸ سنت معامله شد.
مس با افزایش ۰.۷۵ درصدی مواجه شد و ۴ هزار و ۳۳۸ دلار قیمت خورد.
بازار مالی بورس‌کالای ایران از این پس میزبان گواهی شمش طلا خواهد بود و به این ترتیب برای اولین مرتبه، پای شمش طلا به معاملات مالی این بازار باز می‌شود. راه‌‌‌اندازی و تعمیق معاملات گواهی شمش، آن هم در شرایطی که نقدینگی سرگردان در جامعه رو به افزایش گذاشته، خبری خوش برای فعالان بازارهای مالی و شرکت‌های تولیدکننده داخلی شمش طلا تلقی می‌شود؛ چرا که از سویی با گسترش موقعیت‌‌‌های باز در بازار گواهی امکان سرمایهگذاری در این بازار امن بیشتر شده و از سوی دیگر این بازار امکان تامین سرمایه را برای شرکت‌های داخلی تولیدکننده شمش طلا فراهم می‌کند. حفظ ارزش سرمایه و افزایش آن، همواره جزو دغدغه‌‌‌های هر سرمایهگذاری در مقیاس خرد و کلان است. در شرایط تورمی فعلی کشور و با توجه به روند تورمی فزاینده، اهمیت این موضوع به‌مراتب بیشتر می‌شود. البته در این شرایط، حفظ ارزش سرمایه برای افرادی که سرمایه خرد دارند، به‌مراتب دشوارتر خواهد بود. اما ابزارهای مالی بورس‌کالا این امکان را به سرمایهگذاران با هر میزان دارایی میدهد تا بتوانند به بازارهای جذاب مالی ورود کرده و از کاهش ارزش دارایی در بحران تورمی جلوگیری کنند.
پیش از این، شمش طلا به شکل فیزیکی در بورس‌کالای ایران عرضه میشد؛ اما عرضه شمش به شکل فیزیکی با هدف جذب سرمایهگذار عام نبود و تنها باعث میشد مشتریان این محصول خریدی مطمئن و با ریسک کمتر انجام دهند. در این شرایط، تعریف گواهی سپرده شمش طلا گامی عملی برای سرمایهگذاری عموم جامعه روی این محصول است. البته خرید شمش طلا با وزن کم از بازار فیزیکی میسر است، اما عدم‌اطمینان و ریسک بالای چنین خریدی باعث می‌شود تا عموم افراد جامعه به سراغ چنین معاملاتی نروند و خرید سکه‌‌‌های گرمی، ربع و نیم‌سکه را برای سرمایهگذاری ترجیح دهند. در این شرایط، تعریف گواهی شمش میتواند راهکاری امن و مطمئن برای جذب سرمایهگذاران خرد باشد. تعریف گواهی شمش ایجاد امکانی امن برای سرمایهگذاری عموم مردم جامعه روی دارایی طلا بهعنوان محبوب‌‌‌ترین و ایمن‌‌‌ترین دارایی در میان تمامی سرمایهگذاران جهانی است.
هر گواهی سپرده شمش تعریف‌شده در بورس کالای ایران به لحاظ وزنی برابر یک‌دهم گرم یا ۱۰۰سوت طلاست. معاملات روی این گواهی به شکل پیوسته و معاف از مالیات است. وزن کم هر گواهی، امکان ورود افراد با سرمایههای خرد به این بازار جذاب را فراهم می‌کند. البته برای تحویل فیزیکی باید میزان گواهی یک فرد به ۱۰هزار واحد گواهی معادل یک‌کیلوگرم شمش طلا برسد. گواهی سکه طلا قابلیت وثیقه‌‌‌گذاری برای اخد وام را دارد و در عین حال کارمزد معامله آن بسیار اندک و به مراتب کمتر از خرید و فروش در بازار فیزیکی است. آنلاین بودن معاملات و نقدشوندگی بالا از دیگر مزیت‌‌‌های این بازار است و باعث می‌شود که بر جذابیت این گواهی‌‌‌ها افزوده شود. در حال حاضر، گواهی‌‌‌های سکه از جذاب‌ترین گواهی‌‌‌های کالایی فعال در بازار مالی بورس کالای ایران هستند. تعریف گواهی شمش با سررسیدهای متعدد میتواند این گواهی را به رقیبی جدی برای گواهی سکه تبدیل کند. نبود حباب قیمتی در قیمت شمش باعث می‌شود که خرید گواهی شمش نسبت به گواهی سکه مزیت بالاتر بودن ارزش سرمایهگذاری را نیز داشته باشد.
ابزار پیش‌نگر کالایی بورس‌کالا در سایه چرخش انتظارات تورمی در نمادهای سرمایهای با رشد قیمت همراه شده؛ اما نااطمینانی از دورنمای قیمتی و ترس از نوسان شدید نرخ در فضای مبهم حاکم بر عموم بازارهای موازی، حجم و ارزش معاملات را در سطوح حداقلی این بازار حفظ کرده است که البته در بلندمدت به نفع توسعه و تعمیق مبادلات آتی کالایی نخواهد بود.
نوسانات مکرر قیمتی به نفع بازار آتی نیست
ابزار پیش‌نگر بورس‌کالا یعنی قراردادهای آتی این روزها تحت‌تاثیر نااطمینانی موجود در سایر بازارهای موازی، در حجم‌‌‌های بسیار پایین دادوستد میشوند و از تقاضای هیجانی برای اخذ موقعیت تعهدی در این بازار خبری به گوش نمی‌‌‌رسد. بازار آزاد ارز و تکانه‌‌‌های قیمتی در آن، یکی از مهم‌ترین مشوق‌‌‌های ورود به بازار آتی به شمار می‌رود که مبتنی بر پیش‌بینی اهالی بازار و همسو با دورنمای قیمتی ارز در کنار سایر متغیرهای اثرگذار، موقعیت تعهدی خرید یا فروش از سوی معاملهگران اتخاذ می‌شود. اما در شرایطی که بازارها در هاله‌‌‌ای از ابهام قرار دارند و تکانه‌‌‌های قیمتی مکرر را تجربه می‌کنند، امکان پیش‌بینی روند بازار مشکل خواهد بود و اهالی بازار به‌رغم بهره‌بردن از نوسانات لحظه‌‌‌ای و برگزیدن استراتژی کوتاهمدت، بسیار محافظه‌‌‌کارانه به دادوستد میپردازند.
به این ترتیب، در هفته‌های معاملاتی اخیر شاهد افت حجم معاملات و ثبات نسبی تعداد موقعیت‌‌‌های تعهدی بازشده (موقعیت‌‌‌های همزمان خرید و فروش) در این بازار هستیم که چندان بالا نیز ارزیابی نمی‌شود و نسبت به روزهای معمول بازار آتی در سطوح پایینی قرار گرفته است. به این ترتیب، در عین حال که معاملهگران سعی دارند از افت و خیزهای قیمتی به‌تناسب شرایط کلی حاکم بر اقتصاد در جهت کسب سود بهره ببرند، اما فضای معاملاتی ابزار پیش‌نگر کالایی به دلیل برخورداری از اهرم معاملاتی با اما و اگرهای بسیاری همراه است؛ چرا که با تغییر فاز بازار، مخاطرات از دست رفتن سرمایه و مارجین‌کال شدن (نیاز به واریز وجه برای حفظ موقعیت تعهدی) در صورت اخذ موقعیت متفاوت از روند بازار وجود دارد.
بنابراین اهرم معاملاتی اگرچه از جذابیت‌‌‌های معاملات آتی به شمار می‌رود؛ اما تکانه‌‌‌های قیمتی مداوم و بی‌‌ثباتی بازارها، نااطمینانی را به بازار تزریق می‌کند؛ تا جایی که خطر بروز رکود تقاضا و خروج سرمایه از بازار را در بر دارد. جریان معاملات بازار آتی در اردیبهشتماه از افت و خیزهای مداوم داده‌های حیاتی این بازار حکایت دارد و حتی در هفته دوم اردیبهشتماه شاهد ثبت کمترین مقدار حجم و ارزش معاملات در سال‌جاری بودیم. بررسیهای «دنیای‌اقتصاد» نشان میدهد که حجم نقدینگی بازار آتی به‌رغم افت‌وخیزهای اخیر، روند کاهشی را در پیش گرفته است. به گفته برخی از کارشناسان این بازار علاوه بر عدم‌قطعیت‌‌‌های موجود و ابهام دورنمای قیمتی، توقف مسیر توسعه این بازار از دیگر دلایل کاهش جذابیت معاملات آتی کالا به شمار می‌رود؛ زیرا مدت زیادی است که تنها کالاهای قابل معامله در این بازار به یک محصول کشاورزی یعنی زعفران‌نگین و دو دارایی سرمایهای نقره و واحدهای صندوق طلا محدود شده است که از عمق معاملاتی بازار در بلندمدت می‌‌‌کاهد.
افت‌وخیزهای قیمتی در بازار آتی ادامه دارد
در حال حاضر، تابلوی معاملاتی قراردادهای آتی در بورس‌کالا با سه‌دارایی و مجموعا هشت‌نماد معاملاتی فعال است که در روزهای اخیر با اثرپذیری از تکانه‌‌‌های مثبت قیمتی در بازار ارز داخلی در کنار اونس جهانی طلا و نقره نوسان مثبت قیمتی را در عموم ساعات معاملاتی روز تجربه می‌کند. این جریان مثبت اگرچه برای چند روز ادامهدار شده و به‌ویژه بهای تسویه نمادهای دو دارایی سرمایهای این بازار وارد فاز افزایشی شده، اما برآیند موقعیت‌‌‌های تعهدی بازشده در بازار چندان افزایشی نبوده و با روندی آرام که حتی در برخی از روزهای معاملاتی کاهشی است و از خروج سرمایه حکایت دارد، همراه شده است. به این ترتیب چرخش به سمت انتظارات تورمی مثبت در عموم بازارهای مالی-کالایی به چشم می‌‌‌خورد و بازار قراردادهای آتی نیز از آن بی‌‌‌نصیب نبوده است. اما برخلاف عرف سال‌های قبل، این روزها به‌رغم تغییر فرضیه غالب بازار به سمت جریان افزایشی نرخ، خبری از ورود و خروج هیجانی به بازار پیش‌نگر کالایی بورس‌کالا نیست که میتوان از آن همچون نقطه‌ضعفی که در مسیر توسعه و تعمیق مبادلاتی بازار آتی قرار گرفته است، یاد کرد.
طلای آتی در مسیر صعود نرخ
سه‌نماد معاملاتی برای مبادله آتی واحدهای صندوق طلا در بورس‌کالا فعال هستند که روز گذشته هر سه این نمادها با نوسان مثبت نرخ تسویه همراه شده و بالاتر از قیمت دارایی پایه خود معامله شدند. روز گذشته نزدیک‌ترین سررسید این دارایی با نماد ETCKH01 (واحدهای صندوق طلای تحویل خردادماه) با بهای 11هزار و10تومان مبادله شد که حدود یک درصد ورود سرمایه داشت. در مقابل، دورترین سررسید این دارایی یعنی تحویل مهرماه 1401، با بهای 12هزار و 310تومان مبادله و به میزان 9درصد موقعیت‌‌‌های تعهدی همزمان خرید و فروش در این نماد باز شد. دو سیگنال مخابره‌شده به این دارایی سرمایهای یعنی بهای ارز و اونس جهانی طلا هر دو در مسیر افزایش بها نوسان می‌کنند که سبب رشد نرخ قراردادهای آتی شدهاند. در بازارهای جهانی روز گذشته (تا لحظه تنظیم این گزارش) اونس طلا به بالای 1860دلار صعود کرد و به بالاترین سطح خود در سه‌هفته اخیر رسید که از ضعف اخیر شاخص دلار سود برد. دلار در برابر سبدی از ارزهای اصلی به پایین‌‌‌ترین سطح یک‌ماه خود رسید؛ زیرا انتظارات معاملهگران برای افزایش نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو تا حدی فروکش کرده و در تازه‌‌‌ترین خبرها از کاهش و حتی توقف سیاست‌‌‌های انقباضی بانک‌های مرکزی بزرگ دنیا یاد شده است.
آتی نقره بالاتر از نرخ بنیادین خود معامله شد
نقره نیز بهعنوان دیگر دارایی سرمایهای بازار آتی در هر دو نماد فعال این بازار با رشد نرخ تسویه همراه شد که البته بهای معاملاتی قرادادهای این دارایی، هر دو با نرخی بالاتر از بهای بنیادین خود مبادله شدند. در واقع، قیمت تسویه نهایی این فلز گرانبها مبتنی بر فرمول حاصل‌ضرب میانگین خرید و فروش دلار سنا در بهای جهانی هر گرم نقره است که روز گذشته در لحظه تنظیم این گزارش به میزان 18هزار و 366تومان ارزیابی شد؛ در حالی که نزدیک‌ترین سررسید بازار آتی این محصول که به‌تدریج به بهای بنیادین دارایی پایه نزدیک می‌شود، در روز گذشته با نرخ 19هزار و 170تومان معامله شد که از شرایط کونتانگو یا فورواردیشن این دو نماد معاملاتی نقره حکایت دارد.قیمت‌های آتی نقره در بازارهای جهانی نیز به 22دلار در هر اونس رسید، سطحی که تقریبا در دو هفته گذشته دیده نشده بود؛ زیرا افت شاخص دلار به این فلز گرانبها کمک کرد تا شتاب قیمتی خود را به دست آورد. علاوه بر آن، این فلز گرانبها از تقاضای امن ناشی از تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک مداوم و نگرانی‌های پایدار در مورد کند شدن رشد جهانی سود می‌‌‌برد.
یک بام و دو هوای آتی زعفران
تنها کالای کشاورزی بازار آتی یعنی زعفران نگین که عنوان پرمعامله‌‌‌ترین محصول این بازار را نیز دارد، این روزها از روند قیمتی مشخصی تبعیت نمیکند. در حال حاضر سه سررسید تیر، شهریور و آبان‌ماه برای این محصول قابل معامله است و برآیند موقعیت‌‌‌های تعهدی باز (خرید و فروش همزمان) هر سه نماد آن نزدیک به 6 درصد مثبت ارزیابی می‌شود. دارایی پایه طلای سرخ که گواهی سپرده زعفران نگین است، در محدوده قیمتی پایینتر از 41هزار تومان در تمامی نمادها مبادله می‌شود، در حالی که هر سه سررسید بازار آتی این محصول روز گذشته بالاتر از سطح 41هزار تومان مبادله شدند.
ابزار پیش‌نگر کالایی بورس‌کالا در سایه چرخش انتظارات تورمی در نمادهای سرمایهای با رشد قیمت همراه شده؛ اما نااطمینانی از دورنمای قیمتی و ترس از نوسان شدید نرخ در فضای مبهم حاکم بر عموم بازارهای موازی، حجم و ارزش معاملات را در سطوح حداقلی این بازار حفظ کرده است که البته در بلندمدت به نفع توسعه و تعمیق مبادلات آتی کالایی نخواهد بود.
نوسانات مکرر قیمتی به نفع بازار آتی نیست
ابزار پیش‌نگر بورس‌کالا یعنی قراردادهای آتی این روزها تحت‌تاثیر نااطمینانی موجود در سایر بازارهای موازی، در حجم‌‌‌های بسیار پایین دادوستد میشوند و از تقاضای هیجانی برای اخذ موقعیت تعهدی در این بازار خبری به گوش نمی‌‌‌رسد. بازار آزاد ارز و تکانه‌‌‌های قیمتی در آن، یکی از مهم‌ترین مشوق‌‌‌های ورود به بازار آتی به شمار می‌رود که مبتنی بر پیش‌بینی اهالی بازار و همسو با دورنمای قیمتی ارز در کنار سایر متغیرهای اثرگذار، موقعیت تعهدی خرید یا فروش از سوی معاملهگران اتخاذ می‌شود. اما در شرایطی که بازارها در هاله‌‌‌ای از ابهام قرار دارند و تکانه‌‌‌های قیمتی مکرر را تجربه می‌کنند، امکان پیش‌بینی روند بازار مشکل خواهد بود و اهالی بازار به‌رغم بهره‌بردن از نوسانات لحظه‌‌‌ای و برگزیدن استراتژی کوتاهمدت، بسیار محافظه‌‌‌کارانه به دادوستد میپردازند.
به این ترتیب، در هفته‌های معاملاتی اخیر شاهد افت حجم معاملات و ثبات نسبی تعداد موقعیت‌‌‌های تعهدی بازشده (موقعیت‌‌‌های همزمان خرید و فروش) در این بازار هستیم که چندان بالا نیز ارزیابی نمی‌شود و نسبت به روزهای معمول بازار آتی در سطوح پایینی قرار گرفته است. به این ترتیب، در عین حال که معاملهگران سعی دارند از افت و خیزهای قیمتی به‌تناسب شرایط کلی حاکم بر اقتصاد در جهت کسب سود بهره ببرند، اما فضای معاملاتی ابزار پیش‌نگر کالایی به دلیل برخورداری از اهرم معاملاتی با اما و اگرهای بسیاری همراه است؛ چرا که با تغییر فاز بازار، مخاطرات از دست رفتن سرمایه و مارجین‌کال شدن (نیاز به واریز وجه برای حفظ موقعیت تعهدی) در صورت اخذ موقعیت متفاوت از روند بازار وجود دارد.
بنابراین اهرم معاملاتی اگرچه از جذابیت‌‌‌های معاملات آتی به شمار می‌رود؛ اما تکانه‌‌‌های قیمتی مداوم و بی‌‌ثباتی بازارها، نااطمینانی را به بازار تزریق می‌کند؛ تا جایی که خطر بروز رکود تقاضا و خروج سرمایه از بازار را در بر دارد. جریان معاملات بازار آتی در اردیبهشتماه از افت و خیزهای مداوم داده‌های حیاتی این بازار حکایت دارد و حتی در هفته دوم اردیبهشتماه شاهد ثبت کمترین مقدار حجم و ارزش معاملات در سال‌جاری بودیم. بررسیهای «دنیای‌اقتصاد» نشان میدهد که حجم نقدینگی بازار آتی به‌رغم افت‌وخیزهای اخیر، روند کاهشی را در پیش گرفته است. به گفته برخی از کارشناسان این بازار علاوه بر عدم‌قطعیت‌‌‌های موجود و ابهام دورنمای قیمتی، توقف مسیر توسعه این بازار از دیگر دلایل کاهش جذابیت معاملات آتی کالا به شمار می‌رود؛ زیرا مدت زیادی است که تنها کالاهای قابل معامله در این بازار به یک محصول کشاورزی یعنی زعفران‌نگین و دو دارایی سرمایهای نقره و واحدهای صندوق طلا محدود شده است که از عمق معاملاتی بازار در بلندمدت می‌‌‌کاهد.
افت‌وخیزهای قیمتی در بازار آتی ادامه دارد
در حال حاضر، تابلوی معاملاتی قراردادهای آتی در بورس‌کالا با سه‌دارایی و مجموعا هشت‌نماد معاملاتی فعال است که در روزهای اخیر با اثرپذیری از تکانه‌‌‌های مثبت قیمتی در بازار ارز داخلی در کنار اونس جهانی طلا و نقره نوسان مثبت قیمتی را در عموم ساعات معاملاتی روز تجربه می‌کند. این جریان مثبت اگرچه برای چند روز ادامهدار شده و به‌ویژه بهای تسویه نمادهای دو دارایی سرمایهای این بازار وارد فاز افزایشی شده، اما برآیند موقعیت‌‌‌های تعهدی بازشده در بازار چندان افزایشی نبوده و با روندی آرام که حتی در برخی از روزهای معاملاتی کاهشی است و از خروج سرمایه حکایت دارد، همراه شده است. به این ترتیب چرخش به سمت انتظارات تورمی مثبت در عموم بازارهای مالی-کالایی به چشم می‌‌‌خورد و بازار قراردادهای آتی نیز از آن بی‌‌‌نصیب نبوده است. اما برخلاف عرف سال‌های قبل، این روزها به‌رغم تغییر فرضیه غالب بازار به سمت جریان افزایشی نرخ، خبری از ورود و خروج هیجانی به بازار پیش‌نگر کالایی بورس‌کالا نیست که میتوان از آن همچون نقطه‌ضعفی که در مسیر توسعه و تعمیق مبادلاتی بازار آتی قرار گرفته است، یاد کرد.
طلای آتی در مسیر صعود نرخ
سه‌نماد معاملاتی برای مبادله آتی واحدهای صندوق طلا در بورس‌کالا فعال هستند که روز گذشته هر سه این نمادها با نوسان مثبت نرخ تسویه همراه شده و بالاتر از قیمت دارایی پایه خود معامله شدند. روز گذشته نزدیک‌ترین سررسید این دارایی با نماد ETCKH01 (واحدهای صندوق طلای تحویل خردادماه) با بهای 11هزار و10تومان مبادله شد که حدود یک درصد ورود سرمایه داشت. در مقابل، دورترین سررسید این دارایی یعنی تحویل مهرماه 1401، با بهای 12هزار و 310تومان مبادله و به میزان 9درصد موقعیت‌‌‌های تعهدی همزمان خرید و فروش در این نماد باز شد. دو سیگنال مخابره‌شده به این دارایی سرمایهای یعنی بهای ارز و اونس جهانی طلا هر دو در مسیر افزایش بها نوسان می‌کنند که سبب رشد نرخ قراردادهای آتی شدهاند. در بازارهای جهانی روز گذشته (تا لحظه تنظیم این گزارش) اونس طلا به بالای 1860دلار صعود کرد و به بالاترین سطح خود در سه‌هفته اخیر رسید که از ضعف اخیر شاخص دلار سود برد. دلار در برابر سبدی از ارزهای اصلی به پایین‌‌‌ترین سطح یک‌ماه خود رسید؛ زیرا انتظارات معاملهگران برای افزایش نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو تا حدی فروکش کرده و در تازه‌‌‌ترین خبرها از کاهش و حتی توقف سیاست‌‌‌های انقباضی بانک‌های مرکزی بزرگ دنیا یاد شده است.
آتی نقره بالاتر از نرخ بنیادین خود معامله شد
نقره نیز بهعنوان دیگر دارایی سرمایهای بازار آتی در هر دو نماد فعال این بازار با رشد نرخ تسویه همراه شد که البته بهای معاملاتی قرادادهای این دارایی، هر دو با نرخی بالاتر از بهای بنیادین خود مبادله شدند. در واقع، قیمت تسویه نهایی این فلز گرانبها مبتنی بر فرمول حاصل‌ضرب میانگین خرید و فروش دلار سنا در بهای جهانی هر گرم نقره است که روز گذشته در لحظه تنظیم این گزارش به میزان 18هزار و 366تومان ارزیابی شد؛ در حالی که نزدیک‌ترین سررسید بازار آتی این محصول که به‌تدریج به بهای بنیادین دارایی پایه نزدیک می‌شود، در روز گذشته با نرخ 19هزار و 170تومان معامله شد که از شرایط کونتانگو یا فورواردیشن این دو نماد معاملاتی نقره حکایت دارد.قیمت‌های آتی نقره در بازارهای جهانی نیز به 22دلار در هر اونس رسید، سطحی که تقریبا در دو هفته گذشته دیده نشده بود؛ زیرا افت شاخص دلار به این فلز گرانبها کمک کرد تا شتاب قیمتی خود را به دست آورد. علاوه بر آن، این فلز گرانبها از تقاضای امن ناشی از تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک مداوم و نگرانی‌های پایدار در مورد کند شدن رشد جهانی سود می‌‌‌برد.
یک بام و دو هوای آتی زعفران
تنها کالای کشاورزی بازار آتی یعنی زعفران نگین که عنوان پرمعامله‌‌‌ترین محصول این بازار را نیز دارد، این روزها از روند قیمتی مشخصی تبعیت نمیکند. در حال حاضر سه سررسید تیر، شهریور و آبان‌ماه برای این محصول قابل معامله است و برآیند موقعیت‌‌‌های تعهدی باز (خرید و فروش همزمان) هر سه نماد آن نزدیک به 6 درصد مثبت ارزیابی می‌شود. دارایی پایه طلای سرخ که گواهی سپرده زعفران نگین است، در محدوده قیمتی پایینتر از 41هزار تومان در تمامی نمادها مبادله می‌شود، در حالی که هر سه سررسید بازار آتی این محصول روز گذشته بالاتر از سطح 41هزار تومان مبادله شدند.
دست بالاتر متقاضیان خرید ارز باعث افزایش نرخ اسکناس‌های خارجی در بازار معاملات رسمی تهران شد. پس از شیوع موج جدید افزایش قیمت‌ها در ماه گذشته عده‌ای از افراد جامعه در راستای حفظ ارزش دارایی‌های خود درصدد خرید سکه و ارز برآمدند. این افزایش حجم تقاضا با برهم زدن تعادل بازار سبب افزایش قیمت ارز و سکه در بازار تهران شد. به عقیده برخی معاملهگران ارزی کم‌رنگ شدن انتظارات سیاسی مثبت حول محور مذاکرات هسته‌ای وین نیز میتواند از دیگر عوامل رشد قیمت دلار در بازار ارز تهران باشد. این در حالی است که تحلیلگران بازار ارز ضمن اشاره بر افزایش موزون نرخ اکثر شاخص‌های اقتصادی و تعدیل قیمت‌ها با نرخ تورم، افزایش نرخ ارز را آنچنان دور از انتظار ندانسته و بر این باورند که بازار‌ساز در حال تعدیل کم نوسان نرخ ارز در راستای جلوگیری از جهش شدید قیمت‌ها است. روز گذشته نرخ هر برگ اسکناس دلار در بازار متشکل ارز ایران به رقم ۲۶ هزار و ۶۸ تومان رسید.
Untitled-2 copy
دیروز دوشنبه 9 خرداد نرخ سکه طلا طرح جدید در معاملات بازار تهران به روند افزایشی روزهای گذشته خود ادامه داد. پس از کاهش حجم انتظارات مثبت نسبت به آینده مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+4 از ابتدای فروردین ماه سال جاری، نرخ طلا و ارز در بازار تهران روند افزایشی جدیدی را در پیش گرفت. هر قطعه سکه طلا ضرب امامی که در معاملات نیمه نخست فروردین ماه 1401 در رقمی معادل 12 میلیون و 520 هزار تومان فروخته میشد، روز گذشته پس از حدود 585 روز به سطوح قیمتی اولیه کانال 15 میلیون تومانی وارد شد. در معاملات ابتدایی بازار روز دوشنبه هر عدد از این قطعه فلز گرانبها با 50 هزار تومان افزایش نسبت به نرخ روز یکشنبه در رقم 14 میلیون و 900 هزار تومان فعالیت خود را آغاز کرد. درصورتی که هر کانال قیمتی را به 10 پله یکسان تقسیم کنیم، عمده فعالیت سکه طلای طرح جدید در بازار روز گذشته روی پله قیمتی دهم کانال 14 میلیون تومانی ثبت شد. این در حالی است که در معاملات بعد‌از‌ظهر دوشنبه نرخ این کالای سرمایهای برای ساعاتی پس از حدود یک سال و نیم (از یکم آبان ماه 1399) در پله‌های اولیه کانال 15 میلیون تومانی نیز قرار گرفت. در نهایت قیمت هر قطعه سکه طلای طرح جدید در بازار روز گذشته با 100 هزار تومان افزایش نسبت به نرخ روز یکشنبه به سطح قیمتی 14 میلیون و 950 هزار تومان رسید. نرخ حباب هر عدد از این قطعه فلز گرانبها که اختلاف میان ارزش ذاتی و قیمت روز بازار را نشان میدهد نیز در روز گذشته به حدود یک میلیون و 510 هزار تومان رسید.
ارزش ذاتی هر قطعه سکه طلا در بازار تهران برابر است با حاصل ضرب 3 عامل «نرخ اونس جهانی طلا»، «قیمت دلار در معاملات غیررسمی بازار» و «ضریب تبدیل اونس به گرم سکه»، با ثابت در نظر گرفتن عامل سوم یعنی ضریب تبدیل وزن طلای جهانی به وزن سکه تنها دو عامل نرخ اونس جهانی طلا و قیمت دلار در بازار غیررسمی میتواند عامل تحرک نرخ سکه در معاملات بازار تهران باشد. طبق بررسیهای به‌عمل آمده از نمودار قیمت طلای جهانی مشاهده می‌شود که ارزش این شاخص مهم جهانی مدتی است که در بازه قیمتی 1850 تا 1860 دلار در حال نوسان بوده و تغییر چشمگیری نداشته است. در نتیجه به عقیده تحلیلگران بازار تهران افزایش قیمت دلار که خود ناشی از انتظارات تورمی است را میتوان به عنوان عامل اصلی رشد نرخ سکه دانست. در این میان به عقیده برخی دیگر از تحلیلگران تعدیل نرخ سکه و ارز با نرخ تورم نقطه به نقطه 3/ 39 درصدی در اردیبهشت ماه آنچنان دور از انتظار نبوده و این تعدیل کم نوسان نرخ ارز و سکه را سیاست جدید نهاد‌های بازار‌ساز در راستای جلوگیری از جهش قیمت‌های چشمگیر می‌دانند.
معاون عملیات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق‌بهادار و تسویه وجوه در نامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جداگانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از کارگزاران و ناشران درخواست کرد در راستای کمک به این شرکت نسبت به ثبت‌نام سهامداران در سامانه سجام اقدامات ترغیبی و تشویقی لازم را انجام دهند. در نامه علی مهدوی‌پارسا به کارگزاران و ناشران آمده است: بر اساس قانون لایحه بودجه سال۱۴۰۱ کشور، ناشران ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق‌بهادار ملزم به پرداخت سود سهام خود از طریق اطلاعات سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) هستند. در ادامه این نامه آمده است: بر اساس ابلاغ روز هفتم اردیبهشتماه ۱۴۰۱ مدیریت نظارت بر ناشران سازمان بورس نیز، پرداخت سود مطالبات سنواتی (سودهای رسوب‌شده) نزد ناشران به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی محول شده است. در بخش دیگری از این نامه آمده است: شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در شرایطی میتواند توزیع سود و مطالبات سنواتی ناشران را پرداخت کند که سهامداران ذی‌نفع در سامانه سجام ثبت‌نام و احراز شده باشند.
در همین راستا از کارگزاران درخواست می‌شود اطلاع‌رسانی مناسبی را برای ترغیب سهامداران برای ثبت‌نام و احرازهویت در سامانه سجام انجام دهند و سمات را در تحقق این امر یاری برسانند. گفتنی است، چندی پیش محمد باغستانی مدیرعامل سمات با بیان اینکه ارائه خدمات مطلوب به سهامداران در گرو ثبت‌نام و احرازهویت تمام سهامداران بازار سرمایه در سامانه سجام است، از سهامدارانی که تاکنون اقدام به ثبت‌نام یا احرازهویت در این سامانه نکرده‌اند، درخواست کرد هرچه سریع‌تر این اقدام را انجام دهند تا این شرکت بتواند در سال۱۴۰۱ سود مجامع و مطالبات سنواتی سهامداران را از طریق اطلاعات سامانه سجام پرداخت کند.
بر اساس آخرین گزارش معاونت عملیات سمات، در دو‌ماهه نخست امسال سود سنواتی ۷ شرکت (سرمایهگذاری پردیس، بیمه حکمت‌صبا، بیمه نوین، سرمایهگذاری صندوق بازنشستگی کشوری، سیمان دورود، بورس انرژی و سرمایهگذاری خوارزمی) از طریق اطلاعات سامانه سجام به حساب ۳۶۹هزار سهامدار پرداخت شد. همچنین توزیع سود ۲۷ شرکت بورسی و فرابورسی تا پایان اردیبهشتماه امسال برای ۴میلیون و ۶۰۰هزار سهامدار انجام‌شده است. شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در دو ماه نخست امسال مبالغ سررسید۲۸۵ نماد انواع اوراق، سلف و صندوق‌های سرمایهگذاری را به بیش از ۱۰۵هزار سرمایهگذار واریز کرد.
شکل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری شورای ثبات مالی در کشور میتواند زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ساز تصمیم‌گیری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها بنیادی در بازار سرمایه شود و بر همین اساس سازمان بورس و اوراق‌بهادار تشکیل این شورا را به دولت پیشنهاد داد. معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق‌بهادار با بیان اینکه ایجاد شورای ثبات مالی در کشور میتواند به روند معاملات بازار سرمایه کمک کند، گفت: جای خالی شورای ثبات مالی در کشور باعث شد پیشنهاد تشکیل آن به کمیسیون اقتصادی دولت ارائه شود.
محسن خدابخش به ضرورت ایجاد شورای ثبات مالی و رصد بازارهای سرمایهگذاری تاکید کرد و گفت: در این زمان بازار پول، بازار سرمایه، بیمه و صندوق‌های بازنشستگی می‌توانند در کنار یکدیگر اقتصاد کشور را به ثبات برسانند.
نیاز سرمایهگذار؛ پیشبینیپذیری اقتصاد، نه حمایت
خدابخش با بیان اینکه سراسر دنیا با ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های زیادی در قوانین و مقررات مواجه هستند، افزود: پیشبینیپذیری تصمیمات موضوع بسیار مهمی در مواجهه با ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های موجود در قوانین و مقررات است؛ یعنی اگر اعلام شود فرمول یا نرخ انرژی تا ١٠ سال‌آینده همین است؛ به هیچ‌عنوان نباید رقم اعلامی و تصمیمات اتخاذ‌شده با تغییر همراه باشد.
نایب‌رئیس هیات‌مدیره سازمان بورس با تاکید بر اینکه سرمایهگذار نیازمند پیشبینیپذیری است نه حمایت، گفت: سلب‌اعتماد بهعنوان بالاترین دارایی در بازار سرمایه موجب می‌شود تا مردم گزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های دیگری برای سرمایهگذاری انتخاب کنند و این امر فرار سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها از بازار را به‌دنبال دارد.
وی اضافه کرد: باید اقداماتی در راستای رشد و توسعه شرکت‌ها که ناشی از افزایش بهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وری و تولید و فروش است، صورت گیرد. نایب‌رئیس هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق‌بهادار با بیان اینکه بازار سرمایه کشور در برابر بازارهای سرمایه دنیا در فضا و اتمسفری از اقتصاد قرار دارد که نرخ بدون بهره آن ٢٠درصد است، اظهار کرد: در چنین فضایی، اگر قرار به شکل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری تولید و سرمایهگذاری باشد؛ نخستین سوالی که سرمایهگذار از خود می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پرسد این است که با سرمایهگذاری در بازار سرمایه یا ورود به عرصه تولید با وجود تمام مشکلات کسب‌وکار، به بیش از ۲۰درصد سود در سرمایهگذاری و ۲۰درصد سود در شکل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری تولید، دست می‌یابد یا خیر؟
وی افزود: زمانی که نرخ سود بین‌بانکی در اردیبهشت ۹۹ به کمتر از ١٠درصد رسید و بانک‌ها حاضر به پرداخت سود بیش از رقم تعیین‌شده نبودند؛ این امر موجب شد تا افرادی به سمت سرمایهگذاری در بازار سرمایه تمایل یابند. معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس با تاکید بر اینکه بازار سرمایه در حال رقابت با نرخ ٢٠درصدی بهره بانکی است، گفت: مجموع آیتم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در تصمیم‌گیری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها برای کلیات اقتصاد اثرگذار است و باعث ایجاد تلاطم در معاملات بازار سرمایه خواهد شد.
تلاش‌هایی که به‌ثمر ننشست
خدابخش در پایان به اقدامات دولت سیزدهم در راستای حمایت از بازار سرمایه اشاره کرد و افزود: دولت اقدامات مهمی در راستای بهبود روند بازار و پیشبینیپذیری آن انجام داد اما تغییر جدی در مسیر بازار ایجاد نشد، این تلاش‌های بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ثمر ناشی از بی‌اعتمادی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی است که طی سال‌های گذشته شکل‌گرفته و هنوز از بازار رخت نبسته است.
امید موسوی / کارشناس بازار سرمایه
شاخص‌کل بورس در محدوده یک‌میلیون و ششصد در حال مقاومت است. روز دوشنبه حد ضرر هم فعال شد و شاخص واکنش نشان داد. در چنین فضایی برای بازار فردا پیش‌بینی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنم که شاخص‌کل بورس قرار است تا مدتی در همین حوالی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در نوسان باشد.
در توضیح چرایی این موضوع هم باید گفت که در بازارسرمایه روز دوشنبه ارزش و حجم معاملات نسبت به روز یکشنبه کاسته شده بود. تمام این مسائل نشان از آن دارد که در شروع یک روند نزولی در بازار هستیم اما با توجه به اخبار خودرویی، فولادی و… به‌نظر می‌رسد که بازار این هفته و هفته آینده بازاری کم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رمق اما مثبت باشد، به همین علت با توجه به وضعیت شاخص بهتر است که سهامداران با احتیاط دست به معامله بزنند. در این فضا فرصت‌های سبز و مثبت‌شدن سهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، راه خروج برای افرادی است که نگاه کوتاهمدت به بورس دارند. به بیان دیگر بهترین نحوه مواجهه با بازار فردا، این است که اگر سهامداران خرد، سهمی را دارند که حد سود آن برایشان فعال شده است و ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیری کمی هم دارند، می‌توانند آن را به فروش برسانند. حد سود هم نقطه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای است که آنها احساس می‌کنند این حد از سود برایشان کافی است و انتظارشان را برآورده کرده است. بازهم تاکید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنم که این موضوع برای افرادی است که نگاه کوتاهمدت به سرمایهگذاری در بورس دارند، اما اگر افرادی در بازار فردا قصد خرید دارند، بهتر است کمی صبوری کنند که زمان صبوری هم بین یک هفته تا ۱۰روز ممکن است به درازا بکشد، چراکه حد ضرر کوتاهمدت بازار با وجود منفی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که شاهد آن در روزهای گذشته در بازار بوده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم، فعال شده است.
به همین علت اگر سهامداری قصد خرید سهم را در بازار فردا دارد، پیشنهاد می‌شود که کمی خرید خود را به تعویق بیندازد، چون این احتمال وجود دارد که بین پنج تا ۱۰درصد پایینتر از قیمت کنونی هم امکان خرید برای او وجود داشته باشد، در مقابل افرادی که نگاه کوتاهمدت به بورس دارند و قصد فروش سهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایشان را دارند، اگر سهام‌شان مثبت‌شده است، می‌توانند اقدام به فروش کنند. در نهایت بازار به مقاومت یک‌میلیون و ششصد‌هزار واحدی رسیده است و پیش‌بینی می‌شود که حداقل تا ۱۰روز در این مقاومت دست و پا بزند و حتی ممکن است شاخص به محدوده یک‌میلیون چهار صد و هفتاد یا هشتاد‌هزار هم ورود پیدا کند. البته از این موضوع نباید بگذریم که حجم زیاد اخبار و تحولات بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌المللی و داخلی، بلاتکلیف‌بودن احیای برجام، نوسانات قیمت ارز و… باعث شده است که تمام این‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به‌نحوی روی بازار تاثیر بگذارد و در نتیجه نتوان نگاهی دقیق به شرایط بازار داشت.
فعالان بورسی در فضای‌مجازی امروز از یک ارزانی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نوشتند. می‌گفتند تنها ارزانی که در کشور مانده و و هر روز هم ارزشش کم می‌شود، قیمت سهام آنان در بازار سرمایه است.
آنان با لیست‌کردن قیمت کالاهایی که در یک‌ماه اخیر با شیب تند افزایش قیمت را تجربه کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پرسیدند پس چرا قیمت سهام آنان به‌جای رشد، کمتر و هر روز بر ضرر آنان افزوده می‌شود؟ جمله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی با این مضمون «تو این مملکت قیمت همه‌چیز در حال بالا رفتنه به‌جز قیمت سهام» و «فقط یک ارزانی در مملکت همواره رخ میدهد آن هم سهام بورس است» پرتکرارترین جملاتی بود که دیروز کاربران بورسی در فضای‌مجازی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نوشتند. مبین ناظمی، یکی از کارشناسان بازار سرمایه دیروز مقایسه آماری داشت و نوشت: «ارزش معاملات خرد امروز ۲۰درصد زیر میانگین سال و ۳۸درصد کمتر از بالاترین ارزش معاملات به‌کار خود پایان داد و دیگه حرفی نمیمونه برای گفتن.» یکی دیگر از کاربران نیز در صفحه خود در توییتر نوشت: «متاسفانه مملکت تا خرخره تو تورم هست، چاپ پول و حجم سنگین نقدینگی بیداد میکنه، همه چی داره چند‌برابر میشه، بعد طرف سهمش از ۲۰۰ تومن میشه ۲۲۰ تومن، میگه خورد به مقاومت! باید بیاد ۱۸۰ که بعد دوباره بره تا ۲۰۵ بعد استراحت کنه بشه ۲۲۵.» این کاربر با نوشتن این مقدمه نتیجه گرفت که «بورسیا سادهترین آدما هستن.»
گروهی نیز این دغدغه را مطرح می‌کردند که ابهاماتی که در بازار وجود دارد، اجازه نمی‌دهد بورس مسیر خود را پیدا کند. یکی از این کاربران که چنین دغدغه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای داشت، نوشت: «وجود ابهامات اثرگذار بر بازار طولانی شده و عوامل مثبت هم وضعیت شکننده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای دارن. سهامداران از این شرایط خسته شدن و اشتباهات معاملاتیشون زیادشده. دستی در بازار روال عادی همه‌چیز رو به‌هم زده و همین باعث‌شده سهامداران حقیقی بزرگ هم جرات نکنن با همه پولشون وارد بازار بشن. چه وضعیت بدی داریم.» دلخوری سهامداران از نامه اقتصاددانان که در دوره رشد بازار نوشته بودند، هنوز برطرف نشده و همچنان به بهانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف به آن میپردازند. در روزهای اخیر نیز که شاخص‌کل بورس قرمز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پوش بود، کاربران بورسی درباره آن نامه و وضعیت امروز بورس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نویسند. یکی از این کاربران دیروز نوشت: «تهران سومین شهر گران دنیا در خرید خانه اعلام‌شده، بعد یه عده تا بورس یه کم رشد میکنه شب خوابشون نمیبره و یادشون میوفته باید نامه سرگشاده بدن.»
رضا کاشف
کارشناس اقتصادی
با حذف ارز ترجیحی و افزایش شدید قیمت کالاها، علاوه‌بر کاهش شدید تقاضا به‌خصوص از طرف خانوارهای کم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌درآمد، اندک مزیت نسبی کشور که نسبت به یارانه تخصیصی، از طریق خلق ارزش‌افزوده امکان ارزآوری برای کشور داشت نیز رو به تضعیف است.
نوید قدوسی
کارشناس بازار سرمایه
عرضه خودرو در بورس‌کالا زائیده عقل سلیم است که باید توسط دستان پاک اجرایی شود. با توجه به اینکه هر دو را به غایت داریم عملی‌شدن آن فقط یک سناریوی خوشبینانه است. به هر شکل امیدوارم هرچه زودتر اتفاق بیفته تا تولیدکننده و مصرف‌کننده از منافعش بهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مند بشن و مافیا کشته بشه.
پدرام سلطانی
نایب‌رئیس اتاق ایران
وزارت نفت اعلام کرده که درآمدهای نفتی ایران در فروردین و اردیبهشت امسال نسبت به دوره مشابه سال‌پیش بیش از ۶۰درصد افزایش داشته، درحالی‌که قیمت نفت نسبت به آن دوره بیش از ۷۰درصد افزایش داشته است.»
بورس بیش از یک‌سال و نیم روند کاهشی و البته رکودی را سپری کرد و سیاستگذار بورسی با تبعیت از نگرانی‌های مطرح‌شده از سوی برخی از فعالان بازار، عرضههای اولیه را برای مدتی متوقف کرد. فرضیه‌هایی که عرضه اولیه را عاملی برای تشدید فشار فروش و کاهش بیشتر قیمت‌ها عنوان می‌کردند. این در حالی است که در همان زمان کارشناسان با هشدار درخصوص تعویق توسعه عرضی بازار سرمایه، جنس پول‌های ورودی به عرضههای اولیه را متفاوت از سهام عنوان می‌کردند؛ اما گوش شنوایی وجود نداشت. به هر حال از اواخر سال گذشته، عرضه‌ها از سرگرفته شد و با وجود کاهش مشارکت در این رویداد جذاب بورسی اما آمارها خط بطلانی بر فرضیه‌های مطرح‌شده در این خصوص کشید. تجربه ماه‌های اخیر نیز نشان میدهد بازار سهام برای تحریک تقاضا در فرآیندهای روزمره خود، نیازی به لغو مسیرهای معمول توسعه بازار ندارد و درصورتی‌که شرایط برای خرید سهام مهیا باشد، متناسب با تغییر متغیرهای بنیادی در مسیر صعودی یا عکس آن قرار خواهد گرفت.
عرضههای اولیه را میتوان یکی از پرطرفدارترین رویدادهای بازار سهام در سال‌های اخیر دانست. این عرضه‌ها که به‌طور معمول یکی از سادهترین و سریع‌ترین راههای تامین‌مالی در بازارهای مالی جهان هستند، در ایران با وجود ناتوانی در تامین‌مالی کارآ به دلیل روش انجام، از این جهت که به‌طور معمول ریسک اندکی دارند مورد‌توجه مردم عادی بوده و به همین دلیل در سال‌های گذشته رشد قابل‌توجهی در تعداد کدهای متقاضی آنها روی داده است؛ این در حالی است که در ماه‌های بعد از ریزش شدید شاخص سهام یعنی در فاصله زمانی اواسط سال۹۹ تاکنون، تعداد کدهای متقاضی عرضههای اولیه تا حدود ۶۵درصد کاهش یافت و بسیاری بر این باور بودند در شرایطی که تقاضا در بازار ضعیف است باید این عرضه‌ها در بازار متوقف شود، با این‌حال تجربه ماه‌های اخیر حکایت از آن دارد که بازار سهام برای تحریک تقاضا در فرآیندهای روزمره خود، نیازی به لغو مسیرهای معمول توسعه بازار ندارد و در صورتی‌که شرایط برای خرید سهام مهیا باشد، متناسب با تغییر متغیرهای بنیادی در مسیر صعودی یا عکس آن قرار خواهد گرفت.
قدمهای نو رسیده
بازارهای سهام را میتوان یکی از پر‌حاشیه‌ترین بازارهای دارایی در عصر حاضر دانست. این بازارها به دلیل جذابیت بالایی که برای سرمایهگذاران دارند به‌طور چشمگیری مورد‌توجه این قشر از جامعه هستند و به سبب آنکه دارایی‌های معامله‌شده در آنها ماهیت مصرفی ندارند، بیشتر تحت‌تاثیر عوامل هیجانی قرار می‌گیرند. در برخی از کشورها این بازارها طول عمری چندصدساله دارند. در برخی از کشورها نیز قدمت بازارهای دارایی همچون ایران از چند دهه فراتر نمی‌رود. در بازارهای پیشرفته دنیا نه فقط معاملات نقد آن هم محدود به سهام بلکه معاملات پر‌حجمی در چارچوب مشتقه و فروش استقراضی انجام می‌شود که جذابیت این بازارها را دوچندان می‌کند. این موارد که به ابزارهای مالی معروف هستند در بسیاری از کشورها نفوذ بالایی در بین سرمایهگذاران دارند، با این‌حال میتوان گفت که به دلیل تنوع بالا و همچنین ماهیت متفاوتی که میان این ابزارها و روش‌های تحلیل و معامله آنها وجود دارد، چندان مورد‌توجه گسترده در اخبار قرار نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرند. همین امر سبب‌شده تا عنوان نخست جلب‌توجه افکار عمومی در بازارهای مالی فارغ از اینکه توسعه‌یافته باشند یا درحال‌توسعه به‌جز اخبار روزانه شرکت‌ها، عمدتا معطوف به عرضههای اولیه باشد.
عرضههای اولیه را میتوان قدیمی‌ترین خبر جالب بازارهای مالی دانست. این عرضه‌ها در دنیا یکی از سریع‌ترین راههای تامین‌مالی برای شرکت‌ها هستند و در عین حال سبب میشوند تا ضمن ایجاد یک موقعیت سرمایهگذاری جدید در بازارهای سهام راه برای توسعه کمی این بازارها نیز فراهم شود، با این‌حال نکته اصلی در آن است که بسیاری از این شرکت‌ها به دلیل جوان‌بودن از جذابیت خاصی برای سرمایهگذاران برخوردار هستند. همین امر سبب می‌شود تا در بیشتر کشورهای دنیا سرمایهگذاران توجه بالایی به ماهیت فعالیت شرکت و طرح‌های توسعه احتمالی آن داشته باشند، از این‌رو گزارشهای ارزش‌گذاری آنها برای خریداران احتمالی اهمیت بالایی دارد. در سال‌های گذشته تجربه عرضههای اولیه در بازارهای مطرح سهام در سراسر دنیا نشان داده که سرمایهگذاری در این عرضه‌ها، هم میتواند پر سود باشد و هم پر ریسک، با این حال بیشتر این عرضه‌ها از سوی کارشناسان موفق ارزیابی شده است. در ایران اما این قدمهای نو رسیده در بازار سهام در طول سال‌های گذشته از جذابیت بیشتری برخوردار بوده‌اند. تجربه عرضههای اولیه انجام‌شده در بورس و فرابورس حکایت از آن دارد که این شرکت‌ها به‌جز در موارد معدود، در بسیاری از موارد توانسته‌اند سودی معقول را برای سرمایهگذاران خود به ارمغان بیاورند، با این‌حال این سودآوری با سایر کشورها متفاوت بوده و به دلیل ریسک بسیار اندکی که دارند، در عمل می‌توانند به یکی از مهم‌ترین راههای جذب سرمایه در بازار سهام تبدیل شوند.
مشارکت در عرضههای اولیه
اما این اقبال به مشارکت تا چه حد بوده است؟ بررسی آمار و ارقام به ثبت رسیده در بازار سهام از سال‌های گذشته تاکنون نشان میدهد که حتی با درنظرگرفتن افت قابل‌توجه مشارکت عمومی در عرضههای اولیه در دو سال‌اخیر، بازهم بازار سهام نسبت به ۵ سال‌گذشته از حیث اقبال عمومی به فرآیند عرضههای اولیه بسیار جلوتر است. بررسیهای «دنیای‌اقتصاد» نشان میدهد که در نخستین عرضه اولیه سال۹۶ تعداد کدهای خریدار عرضه اولیه نماد معاملات «پرداخت» متعلق به شرکت به‌پرداخت تنها ۶۷۸۴۹ نفر بوده است؛ این در حالی است که این رقم در سال۹۹ به ۶/ ۵میلیون نفر رسیده که این میزان از تقاضا در آن دوره متعلق به عرضه نماد «بپیوند» بوده است. در حال‌حاضر اما خوش‌بینی‌ها نسبت به عرضههای اولیه بسیار کمتر از حد معمول در سال‌های گذشته است. افت قابل‌توجه قیمت سهام در طول نیمه دوم سال۹۹ تا ماه‌های پایانی سال۱۴۰۰ و در نتیجه رویگردانی بسیاری از فعالان بازار سهام از این بازار سبب شده تا در طول دو سال‌گذشته تعداد مشارکت در عرضههای اولیه تا حد زیادی کاهش یابد، با این‌حال تعداد مشارکت‌کنندگان در عرضههای اولیه همچنان با تعداد افرادی که در سال‌های قبل از رونق بورس به سمت این عرضه‌ها می‌آمدند فاصله قابل‌توجهی دارد. بررسی‌ها نشان میدهد که در آخرین عرضه اولیه انجام‌شده در بازار سهام که امکان خرید برای اشخاص حقیقی نیز در آن فراهم بوده است، عرضه نماد معاملاتی «سآبیک» متعلق به شرکت سیمان‌آبیک تنها توانسته یک‌میلیون و ۹۳۵هزار و ۳۲۷ نفر را به خود جلب کند. همان‌طور که پیدا است این عرضه انجام‌شده تا در تاریخ ۲۸ اردیبهشتماه نسبت به عرضه «بپیوند» افتی قابل‌توجه را در جذب کدهای حقیقی بازار برای شرکت در عرضههای اولیه شاهد بوده؛ به‌طوری که در عرض۲۰ماه تعداد کدهای فعال‌شده در فرآیند خرید به میزان ۶۵درصد افت داشته است. همین کاهش را دلیلی بر این مدعا می‌دانند که عرضههای اولیه جذابیت سابق را ندارد، با این حال نمی‌توان منکر این نکته نیز شد که تا زمانی که این عرضه‌ها با شکست روبه‌رو نشوند، میتوان روی آنها برای توسعه کمی بازار سهام و تنوع‌بخشی به سبد بزرگ بورس و فرابورس کمک کرد.
اما از بحث‌های کلی درگرفته پیرامون این موضوع که بگذریم، بنا بر آمار منتشرشده اوضاع خود عرضههای در دو‌ماه گذشته مناسب بوده است. اولین عرضه در این سال مربوط به نماد آسیاتک بود که در اردیبهشتماه سال‌جاری انجام شده است. این نماد که با قیمت هر سهم ۶۶۶تومان عرضه‌شده در نهایت توانسته طی یک هفته به قیمت ۱۵۵۵ برسد که از کسب بازدهی ۱۳۳درصدی در این نماد حکایت دارد. پس از این عرضه نیز نماد «ددانا» در بازار عرضه‌شده است که آن هم توانسته از نقطه اولیه خود یعنی قیمت هر سهم ۲۸۱۲تومانی تاکنون رشد خوبی را شاهد باشد. آخرین معاملات این نماد حکایت از آن دارد که قیمت هر سهم از نماد یادشده به محدوده ۴۴۰۰تومانی رسیده است. آخرین عرضه نیز مربوط به سیمان‌آبیک (سآبیک) بوده که در تاریخ ۲۸ اردیبهشتماه سال‌جاری در قیمت ۱۲۲۵تومان عرضه‌شده و صف خرید آن روز گذشته آن‌هم به دلیل مجموع عمومی سالانه عرضه شد و در این بازه زمانی ۹ روزه، رشدی ۴۲درصدی را رقم زد.
دو نگاه مخالف
تقریبا در اوایل زمستان سال‌گذشته بود که رکود بازار سهام طاقت همه فعالان این بازار را طاق کرده و بسیاری را به این باور رسانده بود که در شرایط کنونی، بازار به هیچ‌وجه کشش عرضههای اولیه را ندارد. روزهای سختی برای بازار سهام بود. شاخص‌کل بورس در محدوده یک‌میلیون و ۲۰۰ تا یک‌میلیون و ۱۰۰هزار واحد دست و پا می‌زد بی‌آنکه امیدی به بهبود شرایط باشد. بسیاری پس از گذر حدودا ۱۵ماه به این نتیجه رسیده بودند که بورس احتمالا قرار است تا مدتی طولانی در این رخوت باقی بماند و از این‌رو امیدی به بهبود تقاضا در بازار و در نتیجه افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در این بازار نداشتند. در این میان بازار سهام شاهد چند پذیره‌نویسی موفق بود و عرضههای اولیه نیز هرچند کم اما به قوت خود باقی بود، با این‌وجود عرضههای اولیه که در سال۱۴۰۰ دیگر تجربه موفقی برای بازار سهام به حساب نمی‌آمدند، این ابهام را درمیان اهالی بازار سهام به‌وجود آورده بود که اساسا چرا در این وضعیت باید شاهد تداوم عرضههای اولیه یا پذیره‌نویسی‌ها باشیم، یعنی دقیقا زمانی که نه وعده و وعیدهای دولت توانسته بود کمکی پایدار به بازار سهام کند و نه جلسات متعدد مقامات اقتصادی با حقوقی‌ها راه به‌جایی برده بود، چرا باید همین اندک تقاضای موجود را به سمت خرید نمادهایی سوق داد که در عمل سود چندانی را هم نصیب فعالان بازار نمیکند؟ ولی در مقابل این ادعا مطرح بود که به‌طور سنتی پول لازم برای خرید عرضههای اولیه از بیرون به بازار می‌آید و ثانیا مبلغی که صرف خرید عرضههای اولیه می‌شود نسبت به ارزش معاملات ثبت‌شده در آن موقع از سال رقم چندانی را شامل نمی‌شد. این گروه از فعالان و کارشناسان بازار سهام بر این باور بودند که بازار یادشده در مقطع کنونی صرفا به این دلیل که در بحران و روندی نزولی قرار دارد، نباید منافع بلندمدت خود را نادیده بگیرد و مواردی نظیر عمق‌بخشی به بازار سهام و افزایش تعداد نمادها را به تعویق بیندازد. به گفته این عده بازار سهام باید برای توسعه کمی و کیفی خود برنامه‌ای مدون داشته باشد تا در زمان وقوع بحران به‌جای آنکه در لاک دفاعی فروبرود و صرفا عکس‌العمل نشان بدهد، به کنشگری فعالانه روی آورد؛ از این‌رو حتی اگر استقبال از این عرضه‌ها تحت‌تاثیر شرایطی نظیر بروز رکود در بازار سهام کم شود بازهم جایز نیست که عرضههای اولیه متوقف شود. این دسته از کارشناسان و فعالان بازار عمدتا بر این باور بودند که میتوان برای آنکه درخصوص برخی از عرضه‌ها ظرفیت زیرساختی بازار اشغال نشود و مردم نیز برای عرضههای کوچک بی‌جهت درگیر نباشند، برخی از شرکت‌ها به اشخاص حقوقی نظیر صندوق‌های سرمایهگذاری عرضه شود تا از این رهگذر هم سرمایهگذاری غیرمستقیم برای مردم جذاب‌تر شود و هم اگر قرار است تا ازدیاد عرضههای اولیه (که چندان ادعای معقولی به‌نظر نمی‌آمد) برای بازار مشکلی ایجاد کند، این مشکل با عرضه به صندوق‌ها مرتفع شود.
اثبات خلاف در گذر زمان
ادعاهای مختلفی پیرامون عرضههای اولیه در این چندسال اخیر مطرح شده است که در این میان به‌جز اخلال در جریان عرضه و تقاضا که پیشتر به آن اشاره شد، گران بودن عرضه‌ها را هم میتوان مطرح کرد. برخی بر این باور هستند که برخی از عرضههای انجام‌شده به‌خصوص در سال ۹۹ آنچنان‌که باید به ارزش واقعی خود نزدیک نبوده و با بهایی بالاتر از ارزش واقعی عرضه شدهاند. ادعایی که از سوی برخی تحلیلگران تایید میشد و برخی نیز مستنداتی در جهت رد آن ارائه می‌کردند. در مجموع میتوان گفت حتی اگر این فرض درست باشد بازهم این وضعیت مانع از آن نشده که مردم به طور کامل از خرید سهام تازه‌وارد به تابلوی معاملات پرهیز کنند. حتی با گذشت زمان میتوان این ادعا را نیز مردود دانست که عرضههای اولیه مانعی بر سر راه رونق بازار سهام بوده‌اند.
بر این اساس شاخص‌کل سهام از ابتدای سال۱۴۰۱ تا به اینجای کار در حالی توانسته بازده مثبت را به ثبت برساند که از بهمن‌ماه گذشته که روند صعودی در این بازار آغاز شده تاکنون، عرضههای اولیه نیز جریان داشته‌اند. همین امر نشان میدهد عرضه و تقاضا در بازار سهام به جای آنکه متاثر از جریان پول اندک جذب‌شده به عرضههای اولیه باشد، از عواملی نظیر تحولات روی‌داده در بازارهای جهانی، قیمت‌گذاری‌های دستوری در صنایع مختلف و عوامل اقتصادی و سیاسی کلان اثر پذیرفته است. تجربه ماه‌ها و حتی دهه‌های قبل نیز حکایت از آن دارد که بازار هنگام افزایش ارزندگی در برخی از صنایع و نمادها بدون آنکه منتظر مسائل حاشیه‌ای بماند ورود پول را شاهد بوده، در شرایطی هم که فضا برای سرمایهگذاری از حالت مطلوب خارج شده حتی با قوی‌ترین وعده‌ها و مشوق‌ها نتوانسته از حالت رکودی خارج شود. از این‌رو میتوان نتیجه گرفت که پول عرضههای اولیه از دل معاملات عادی سهام بیرون نمی‌آید.
برخی از گزارشهای فصلی مربوط به زمستان ۱۴۰۰ اخیرا راهی سامانه کدال شده است، گزارش‌هایی که به‌رغم خوش‌بینی‌های ابتدایی موجی از نگرانی و تردید را میان تحلیلگران اقتصادی وکارشناسان بورسی ایجاد کرده است. در گزارشهای ارسالی اثرات قطعی گاز به روشنی خود را در صورت‌های مالی شرکت‌ها نشان داد. موضوع تامین گاز صنایع که از ابتدای ۱۴۰۰ بارها از سوی شرکت‌های مرتبط هشدار داده شده بود در نهایت بهعنوان ضربه‌ای کاری در عملکرد زمستانی شرکت‌ها نمود پیدا کرد تا این مهم در کنار سایر مصائب موجود راه به تعادل رساندن بورس تهران را با اختلال مواجه سازد.
کارنامه زمستانی ناشران بورسی
بازار سرمایه که از بهمن ۱۴۰۰ با کمترین تردیدها نسبت به ورود سرمایه به این بازار روبه‌رو شده بود، هم‌اکنون با انتشار بخش عمده‌ای از گزارشهای زمستان ۱۴۰۰ مجددا با ابهامات مختلفی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. برخی تحلیلگران اذعان کرده بودند که بازار سهام بعد از اصلاح سنگین و قدرتمند دوسال قبل، آماده پرواز است؛ با این حال تغییر مسیر پروسه خرید و فروش سهام زیر سایه نوسانات منفی عوامل مختلفی دارد که کارشناسان از عملکرد غیر‌‌‌‌‌‌‌‌‌قابل انتظار برخی گزارشهای زمستانی بهعنوان یکی از عوامل اثرگذار در جریان این روند نام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌برند، به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران موقعیت کنونی بورس تهران به گونه‌ای است که گزارشهای جدید فروردین و اردیبهشت میتواند عملکرد منفی زمستان ۱۴۰۰ را تا حدودی جبران کند. این موضوع میتواند در ادامه هفته‌های آتی به افزایش ارتفاع دماسنج بازار سرمایه بینجامد.
ادامه نگرانی‌ها با تشدید گرما
در این میان عده‌ای دیگر از خبرگان بازار سهام تداوم موارد چالش‌زا در سال‌قبل و رسیدن آن به سال‌جاری را از موارد محدودکننده رشد قیمت سهام ذکر می‌کنند. این دسته نیز بر این باورند که در روزهای آینده و با تشدید گرما و آغاز خاموشی‌ها و قطعی برق و اختلالات احتمالی در بخش گاز، صنایع با مشکلات مضاعفی مواجه میشوند. تهدید صنایع بورسی از این جهت به‌شدت میتواند بر عملکرد فصلی گروه‌های مختلف در سال‌جاری نیز اثرگذار باشد. بروز چنین مشکلاتی درحالی‌که بازارسرمایه با عوامل خارجی مهم و اثرگذار دیگری نیز دست به گریبان است، میتواند به سناریوی کاهش سودآوری اغلب صنایع بورسی و فرابورسی دامن بزند.
در همین رابطه احسان رضاپور، کارشناس بازارسرمایه با بیان اینکه برخی از گزارشهای فصلی صنایع خارج از انتظارات ظاهر شده است، بیان می‌کند: انتشار گزارشهای گروه‌های پالایشی به چند دلیل فعالان بازارسرمایه را غافلگیر کرد. پالایشی‌ها عدم‌اطلاع‌رسانی دقیق در مورد برخی نرخ‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را مسبب این اتفاق عنوان می‌کنند. اما با تغییر برخی سازوکارها میتوان رویه‌ای را درپیش گرفت که سرمایهگذاران بورسی بتوانند از وضعیت سودآوری و عملکرد صنایع مختلف تحلیل درستی به‌دست آورند. وی با اشاره به وضعیت گروه‌های معدنی و پتروشیمی نسبت به سایر گروه‌ها اظهار می‌کند: به‌نظر می‌رسد سهامداران نسبت به عملکرد فروردین و اردیبهشت صنایع حساسیت بیشتری نشان دهند. این موضوع میتواند از کاستی‌های گزارشهای فصل زمستان این دو گروه نیز بکاهد. با انتشار گزارشهای اردیبهشت، گزارشهای ناامیدکننده آخرین فصل ۱۴۰۰ نیز پوشش خواهد یافت. وی در ادامه می‌گوید: شرکت‌های پالایشی، معدنی و فلزات و شرکت‌های بنیادی‌تر بازار نتوانستند به‌طور کامل رضایت سرمایهگذاران را برآورده سازند؛ این در حالی است که سایر شرکت‌ها نیز عملکرد چشمگیری نسبت به گروه‌های مذکور از خود نشان ندادند. در حال‌حاضر چشم بازار به گزارشهای آتی است. در این شرایط فعالان بازار نسبت به قطعی برق، گاز و تغییرات احتمالی که با آغاز فصل گرما در بازار انرژی رخ میدهد، ابراز نگرانی می‌کنند.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، با توجه به اینکه گزارش فصلی عملکرد شرکت‌های پالایشی نتوانست انتظارات را برآورده کند، این عامل به‌دنبال برخی ابهامات در حوزه‌های اقتصاد کلان، سیاست خارجی کشور و تغییرات مربوط به نرخ دلار در روزهای اخیر منجر به قرمزپوشی تابلوهای معاملاتی شد. وی با بررسی عوامل تهدید‌کننده بازار در روزهای آینده تصریح می‌کند: برخی از سیاستگذاری‌های اقتصادی دولت در ابهام قرار دارد؛ این در حالی است که با تداوم وضعیت نوسانی بورس سرمایه ممکن است سهامداران از ترس ازدست‌دادن دارایی‌های خود سرمایه‌شان را از این بازار خارج کنند. خروج سرمایه از بورس که میتواند مأمن سرمایههای سرگردان باشد با ادامهدار شدن وضعیت نوسانی بورس راهی بازارهای غیرمولد خواهدشد. رفع ابهامات در مباحث مرتبط با مذاکرات احیای برجام و قابل پیش‌بینی بودن آینده گفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌وگو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در راستای بازگشت به برجام از یک‌سو و از سویی دیگر تقویت انتظارات تورمی در جامعه میتواند روند تعادلی بورس را سرعت بیشتری بخشد.
زمستان سخت بورسی‌ها
سرمایهگذاران بورسی به چشم‌انداز تورمی وزن زیادی می‌دهند. این موضوع میتواند در هفته‌های آینده عملکرد دور از انتظار برخی صنایع از جمله پالایشی‌ها را که تا حدودی در جریان ریزش‌های اخیرنقش داشتند را پوشش دهد. بهمن فلاح کارشناس بازار سرمایه درهمین رابطه بیان می‌کند: انتشار صورت‌های مالی برخی شرکت‌ها در قالب گزارشهای فصلی واکنش منفی برخی سرمایهگذاران را به‌‌‌‌‌‌‌‌‌همراه داشته است، اما نمی‌توان این موضوع را به تنهایی عامل قرمزپوشی بازار عنوان کرد، با این‌حال بعد از انتشار گزارشهای مذکور شاهد فروکش تب تند تقاضا از سوی سهامداران در برخی گروه‌ها بودیم. وی بیان می‌کند: در دی‌ماه و بعد از تعیین‌تکلیف نسبی بودجه تا حدودی وضعیت صنایع مختلف با تغییراتی مواجه شد. گزارشهای فصل زمستان صنایع نه‌تنها نتوانست انتظارات را برآورده کند، حتی ناامیدکننده نیز بود. اکثر شرکت‌ها مطابق انتظارات ظاهر نشدند و بعضا تعدیل منفی به همراه داشتند.
پتروشیمی‌ها عملکرد نسبتا ضعیفی را به رخ سهامداران خود کشیدند و پالایشی‌ها نیز به‌رغم افزایش قیمت نفت متاسفانه گزارشهای ضعیفی ارائه دادند. ابهامات در سیاستگذاری‌های این گروه با شرکت پخش و پالایش نفت منجر به بروز اتفاقاتی شده که در انتشار گزارشهای حسابرسی‌نشده آنها مشهود است که مطابق انتظار بازار نیست. وضعیت گروه‌های دیگر از جمله خودروسازها، معدنی‌ها، بیمه‌ای‌ها و فولادی‌ها نیز چنگی به‌دل نمی‌زند، اما شرکت‌های داروساز نسبتا عملکرد قابل‌قبولی از خود نشان دادند. این کارشناس در مورد کارنامه معدنی‌ها یادآور می‌شود: با توجه به دپوی این صنایع انتظار می‌رفت همزمان با رشد قیمت‌های جهانی و روند صعودی نرخ دلار صنایع معدنی کارنامه درخشان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری داشته باشند اما این اتفاق رخ نداد.
به گفته این کارشناس چند عامل مهم در به‌وجود آمدن این شرایط نامطلوب اثرگذار بوده است. در زمستان ۱۴۰۰ شوک‌های مختلفی به صنایع وارد شد. صنایع پتروشیمی در آن مقطع با قطعی گاز مواجه شدند، این در حالی است که سایر صنایع نیز با کاهش ظرفیت تولید فعالیت می‌کردند. بخشنامه‌های مربوط به برق صنایع و جرائم درنظر گرفته‌شده برای صنایع مذکور در کنار بخشنامه‌های عوارضی و گمرکی نیز شرایط سختی را برای شرکت‌های فعال در بورس به‌وجود آورد که نتیجه‌اش گزارشهای ضعیف آنها در فصل زمستان است، به‌طوری‌که برخی فولادسازها به دلیل بخشنامه‌های گمرکی نتوانستند محصولات خود را صادر کنند. بلاتکلیفی در این بخش کاهش فروش شرکت‌های فولادی را نیز رقم زد. حتی بعد از لغو بخشنامه عوارضی نیز وضعیت به روال قبل بازنگشت. این گروه، هم سهم خود را از بازار جهانی از دست داد و هم با کاهش نرخ جهانی با افت قیمت نیز مواجه شدند. واقعیت امر این است که بازار در زمستان ۱۴۰۰ از بخشنامه‌های ناگهانی ضربه‌مهلکی خورد و نتوانست رضایت سرمایهگذاران را جلب کند.
دانش سرمایه ارکا برای همراهان خود اخبار های بازار سرمایه را به صورت رایگان ارائه میدهد. مطالب بیشتر
بدون دیدگاه