با آزادسازی قیمتها و رقابتی شدن آن، امید است بحث کیفیت محصول و تنوع پذیری دستخوش تغییرات مثبتی شود.
مدیر سبدگردانی شرکت مشاور سرمایهگذاری فاینتک با بیان اینکه اصلاحات قیمتی، فرایندی است که مستلزم اراده دولتها و آمادگی ملتها است به خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت: جراحی اقتصادی نیاز به یک تفکر عاقلانه و نگرش هم جانبه به تمامی بخشهای اقتصادی، اراده مسنجم دولت و حمایت ملتها دارد. به طور قطع، اجرای هیچ اصلاحاتی در هیچ بخشی آسان و بدون هزینه نخواهد بود.
وحیده موسوی افزود: اقتصادانان بر این باورند که دولتها ابتدا باید زیرساختهای لازم را فراهم کرده و ذهن مردم را با توجه به تبعات اصلاحات، روشن کنند تا بتوانند در مسیر اصلاحات گامهای موثری بردارند.
به گفته مدیر سبدگردانی شرکت مشاور سرمایه گذاری فاینتک؛ با توجه به اخبار اقتصادی که پیرامون محور بازار در حال چرخش است، باید اذعان داشت که سطح درآمدی دولت با توجه به هزینههای برآورد شده مطلوب نبوده و دولت ناگزیر از اصلاحات قیمتی، حذف یارانه و ارز ترجیحی است؛ در شرایط کنونی که دولت به سمت آزادسازی قیمتها و حذف یارانهی کالاهای اساسی گام برداشته، تعرفه واردات نیز باید حذف شود.
به گفته موسوی؛ بحث آزادسازی قیمتها و حذف یارانه از این حیث مهم است که بهای تمام شده برخی از اقلام مصرفی خانوار مشمول یارانه دولتی بوده که با توجه به افزایش نرخ و اصلاح قیمتها و نیز حذف یارنه دولتی و افزایش بهای تمام شده محصولات، انتظار میرود حاشیه سود این صنایع دستخوش تغییر شود که این خود برای فعالان بازار سرمایه حائز اهمیت بوده تا بتواند سهام را با P/E forward مناسب شناسایی و سرمایهگذاری کنند.
موسوی تصریح کرد: با توجه به حذف یارانه و آزاد سازی نرخ محصولات، درآمد شرکتها دستخوش تغییر خواهد شد. بنابراین برآورد میزان سود خالص در این صنایع با توجه به بهای تمام شده بالا، هزینههای جانبی ایجاد شده، تورم موجود، کشش قیمتی محصولات، سطح درآمدی و کشش درآمدی خانوار مهم ارزیابی میشود.
وی افزود: سوال اینجاست که با حذف یارانه دولتی از این صنایع و به طور مشخص، ارز ترجیحی در صنایعی که از این محل تاثیر می پذیرند، آیا همچنان در امر فروش موفق عمل خواهند کرد؟ آزادسازی قیمتها تا چه سطحی امکان پذیر است؟ بحث عرضه و تقاضا که ماهیت اقتصاد است به چه میزان از این مهم تاثیر خواهد پذیرفت؟ آیا با پرداخت یارانه به خانوار برای پوشش مابه التفاوت قیمتی که ایجاد شده، سطح درآمدی خانوار در نقطه ی بی تفاوتی خواهد بود؟ حاشیه سود شرکتها تا چه میزان تغییر خواهدکرد؟ آیا این صنایع همچنان سودده خواهند بود؟ این موارد خود از جمله مسائلی است که باید بررسی و حساسیت آن در صنایع مختلف مشخص شود.
این فعال بازارسرمایه اظهار کرد: برای بنگاه اقتصادی با توجه به حذف یارانه دولتی، سرمایه در گردش دستخوش تغییرات اساسی خواهد شد و افزایش سرمایه در گردش در این بنگاهها هزینههایی در بر خواهد داشت که قابل لمس ترین آن هزینه تامین مالی جهت سرمایه در گردش بالا خواهد بود.
وی ادامه داد: همچنین باتوجه به افزایش نرخ دستمزدها و نیز حاملهای انرژی و تورم موجود، شاهد آن هستیم که بهای تمام شده در بسیاری از صنایع قبل از حذف یارانه و ارز ۴۲۰۰ به شدت بالا رفته و حاشیه سود شرکتها تغییر کرده است.
موسوی بیان کرد: باید توجه کرد که بسته به نوع کالا و محصول که صادراتی است و یا در داخل به فروش میرسد، حاشیه سود شرکتها نیز دچار نوسان خواهد بود، از طرفی با توجه به حقوق گمرکی Customs Duties که با ارز نیمایی محاسبه خواهد شد، بهای تمام شده برای شرکت هایی که مواد مصرفی آنها وارداتی است، بالا خواهد رفت.
وی به سوال های دیگری که در این زمینه مطرح میشود اشاره کرد و گفت: اگر عرضه و تقاضای داخلی دچار تغییر اساسی شود آیا صادرات محصولات میتواند آزاد شده و به راحتی انجام شود؟ سوددهی شرکتها و حفظ حاشیه سود مناسب تا چه حد برای دولت حائز اهمیت است؟ آیا سود با کیفیت و تکرار شونده با توجه به شرایط موجود قابل دستیابی است؟ پرداخت یارانه به خانوارها تا چه اندازه قدرت خرید جامعه را حفظ خواهد کرد؟
مدیر سبدگردانی شرکت مشاور سرمایه گذاری فاینتک در ادامه افزود: در بلندمدت با توجه به نوع صنعت و میزان اهمیت در مصرف خانوار، بهای تمام شده کالای مصرفی، هزینه سرمایه در گردش مورد نیاز و تمامی موارد بیان شده حتی کالای نهایی مصرفی میتواند تعیینکننده میزان درآمد شرکتها و سود شناسایی شده باشد.
به گفته این کارشناس بازارسرمایه؛ میزان محاسبه و شناسایی عوامل ذکر شده باتوجه به نوع صنایع و محصول نهایی میتواند سطح درآمدی شرکتها را با توجه به آزادسازی قیمتها و حذف یارانه دولتی نسبت به سال گذشته تغییر دهد و این برای بازارسرمایه از اهمیت ویژهای برخوردار است که بتواند سهامی را شناسایی کند تا حاشیه سود مناسب، نسبت قیمت به سود پایین و کیفیت سود مناسب داشته باشد.
موسوی گفت: با توجه به آزادسازی قیمتها و رقابتی شدن آن، امید است بحث کیفیت محصول و تنوع پذیری دستخوش تغییرات مثبتی شود. همچنین قیمتگذاری دستوری در کشور گسترده و دارای قدمت فراوان است، این امر موجب شده که نه مصرف کننده و نه تولیدکننده از شرایط موجود منتفع نشوند.
این فعال بازارسرمایه عنوان کرد: رانت حاصل از این سیاست موجب میشود سود نصیب واسطهگران شده و بنگاههای کوچک اقتصادی به شدت متضرر شوند و با حذف قیمتگذاری دستوری در اکثر صنایع که اغلب آنها بورسی هستند میتوان انتظار داشت سود و منفعت نهایی نصیب سرمایه گذاران و سهامداران شود.
وی خاطرنشان کرد: نبود قیمتگذاری دستوری موجب میشود بهای تمام شده محصولات آزادسازی شده و محصول نهایی با قیمت رقابتی و حتی با قیمتهای جهانی به فروش رسد، این امر موجب میشود سود شناسایی شده بنگاهها واقعی بوده و افزایش سطح بهرهوری بنگاه دور از انتظار نباشد.
فرهاد طهماسبی عضو هیات رییسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه فروش خودرو در بورس کالا منجر به کشف واقعی قیمت ها بر اساس عرضه و تقاضا می شود، گفت: در این سازوکار بورس کالا، جزئیات اطلاعات معامله، اعم از میزان عرضه و فروش، قیمت ها، کیفیت و … کاملا مشخص خواهد شد و مردم ناظر خواهند بود
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از نبض بورس، هفته گذشته بود که خودرو در بورس کالا عرضه شد و در آن کارا تک کابین و کارا دو کابین از گروه بهمن موتور فروخته شد. این فروش که بر مبنای عرضه و تقاضا شکل گرفته بود توانست قیمت واقعی خودروها را رقم بزند و این دو خودرو میلیون ها تومان کمتر از قیمت بازاری معامله شدند.
بعد از آن به دلیل موفق بودن این روش فروش، صحبت هایی مبنی بر پذیرش و فروش سایر خودروها در بورس کالا مطرح شد.
فرهاد طهماسبی در این باره با بیان اینکه عرضه خودرو در بورس کالا بسیار بهتر و مناسبتر از شرایط فعلی فروش خودرو است اظهار کرد: قیمت فعلی خودرو درب کارخانه تفاوت فاحشی با قیمت بازار دارد در حالی که با فروش خودرو در بورس کالا، قیمتها بر اساس عرضه و تقاضا شکل گرفته و واقعی خواهد شد.
طهماسبی این را اضافه کرد که البته باید میزان عرضه و تقاضا متناسب باشد چرا که اگر میزان تولید و عرضه خودرو مانند شرایط کنونی، کمتر از تقاضای بازار باشد، قیمتها واقعی نخواهد شد و نمیتواند جوابگو باشد، برای ایجاد تناسب در عرضه و تقاضای بازار هم باید یا تولید را افزایش و یا واردات انجام دهیم.
عضو هیات رییسه کمیسیون صنایع ومعادن مجلس تصریح کرد: در این ساز و کار جزئیات اطلاعات معامله، اعم از میزان عرضه و فروش، قیمت ها، خریداران و … کاملا مشخص خواهد شد و مردم ناظر خواهند بود.
طهماسبی در پایان با بیان اینکه باید به دنبال سازوکاری بود که کارا باشد تاکید کرد: باید در این نوع فروش خودرو، مکانیسمی تنظیم شود تا مردم دیگر دچار ضرر و زیان نشوند؛ قیمت های پایه بر مبنای قیمت کارشناسی باشد ضمن آنکه نظارت هم به صورت جدی انجام گیرد.
وزارت صمت و ایمیدرو در دستورکار جدید خود در شرایط احتمالی خاموشی برق، راهکارهایی را برای حمایت از تولید در دستور کار دارد که به موجب آن، روند افزایشی عرضه ها در بورس کالا تداوم مییابد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) به نقل از تحلیل بازار، در شرایط کنونی وزارت نیرو اعلام کرد از ابتدای خرداد محدودیت برای توزیع برق را برای بنگاه های صنعتی کشور اعمال می کند، به همین دلیل پیش بینی ها حکایت از این دارد که در تابستان با کاهش تولید و عرضه محصولهای فولادی مواجه باشیم. این مسئله نه تنها تعادل عرضه محصولها در رینگ های فولادی را بهم می زند، بلکه باعث می شود معاملات در بورس اوراق بهادار هم با چالش مواجه شود، جایی که افت نمادهای بورسی زمینه ادامه اصلاح شاخص را به وجود می آورند. از این رو دولت باید سیاست هایی را بکار گیرد که قطعی برق واحدهای صنعتی کمترین اثر منفی در بورس کالا و حتی بورس اوراق بهادار داشته باشد.
وجیه اله جعفری، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رییس هیات عامل ایمیدرو با تاکید اینکه وزارت صمت کمیته مشترک را با وزارت نیرو برای عبور از این مشکل تشکیل داده است، گفت: برنامه های این کمیته این است که قطعی برق واحدهای اثرگذار در بازار به حداقل ممکن برسد، به عبارت دیگر، برای واحدهایی که محصولهای خاص تولید می کنند یا محصولهایی که عرضه آن در بازار به اندازه نیاز است تولید آنها ادامه خواهد داشت و همین مسئله باعث می شود بازار تنظیم بماند.
جعفری با بیان اینکه پیش از این چالش هایی برای عرضه شمش در بازار به وجود آمده بود و از روش های تلفیقی مشکل را حل کردیم، اظهار کرد: بخشی از نیاز کشور را از طریق واردات تامین کردیم و با همکاری یکی از فولادسازهای بزرگ، محصولهای وارداتی را به صورت تلفیقی در بورس کالا عرضه کردیم و همین مسئله باعث شد نوسانهای بازار به حداقل ممکن برسد و بعد از آن هم، بازار به تعادل برسد.
او درباره وضع عوارض بر صادرات توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: موضوع عوارض بر صادرات محصولها در راستای تسهیل گری و تنظیم بازار وضع شده است، زیرا در مقطع کنونی سیاست دولت این است که ارزش افزوده بیشتری برای تولیدات ایجاد کند، به همین دلیل تامین نیاز صنایع کشور در اولویت قرار دارد که از این طریق، شرکت ها بتوانند با طرح های توسعه ای و … در راستای زنجیره ای ارزش حرکت کنند.
جعفری با اشاره به اینکه در چند ماه نخست سال شرکت های تولیدی برای حفظ عرضه خود در بورس کالا تولیدات خود را افزایش داده اند، گفت: در دو ماه اخیر فولادسازان کشور بیشتر از ماه های قبل تولید کرده اند و از طرف دیگر وزارت نیرو هم تلاش کرده که زودتر نیروگاه ها را اورهال (تعمیرات اساسی) کند و از طرف دیگر پروژه های جدید را وارد مدار تولید کند که در تامین برق مورد نیاز واحدهای تولیدی با مشکلی روبرو نباشیم، به همین دلیل پیش بینی می شود تابستان امسال مشکلی برای عرضه محصولهای فولادی در بورس کالا وجود نداشته باشد.
رییس هیات عامل ایمیدرو تصریح کرد: در حال حاضر برنامه امسال ما در بخش فولاد افزایش تولید و عرضه در بورس کالا است.
مدیرعامل فرابورس در توییتی از شفافسازی نمادهای متوقف، بازگشت برخی شرکت ها، وعده بازگشایی شرکت تامین سرمایه خلیج فارس و پیگیری نمادهای متوقف دیگر خبر داد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، در توییت مدیرعامل شرکت فرابورس ایران، میثم فدایی، آمده است:
با مساعدت و دستور سازمان بورس، تلاش همکاران معاونت بورس ها و ناشران سازمان و معاونت ناشران فرابورس نمادهای معاملاتی متوقف، شفاف سازی خواهند شد. نمادهایی در روزهای گذشته بازگشایی شدند و نماد تفارس هم انشاالله به زودی بازگشایی خواهد شد نمادهای متوقف دیگر هم در حال پیگیری است.
به گزارش سنا، پذیرهنویسی عمومی شرکت تأمین سرمایه خلیجفارس از طریق بازار سوم فرابورس ایران و به روش ثبت سفارش قرار بود از شنبه ۸ آبان ماه ۱۴۰۰ آغاز میشد و به مدت ۳۰ روز ادامه مییافت. اما این پذیرهنویسی تنها یک روز ادامه یافت.
در این پذیره نویسی ۱۵۱ هزار و ۶۸ شخص حقیقی و دو هزار و ۴۳ شخص حقوقی مشارکت داشتند.
سرمایه تفارس ۵ هزار میلیارد ریال است که ۶۰ درصد سهام آن معادل ۳ هزار میلیارد ریال از سوی مؤسسین تأمین شد و ۲ هزار میلیارد ریال نیز از طریق پذیرهنویسی عمومی «تفارس» با قیمت هر سهم، هزار ریال برای افراد حقیقی و حقوقی از یک سهم تا حداکثر ۴۰ هزار سهم از طریق بازار سوم فرابورس تامین شد.
بازگشایی نماد «تفارس»
در ۱۶ فروردین ماه سال جاری بود که اطلاعیهای مبنی بر بازگشایی نماد تفارس در سامانه کدال منتشر شد، جزییات این اطلاعیه به شرح زیر بود:
با توجه به درج نماد معاملاتی شرکت تامین سرمایه خلیج فارس (تفارس ۱) در تابلو زرد بازار پایه فرابورس ایران به اطلاع میرساند؛ نماد معاملاتی مذکور در صورت انتشار مجوز فعالیت، در روز چهارشنبه مورخ ۱۷ فروردین ۱۴۰۱ گشایش خواهد یافت. خواهشمند است سهامداران نسبت به تعیین کارگزار ناظر اقدام کنند.
اما، این بازگشایی در زمان یادشده رخ نداد تا اینکه امروز ۳ خرداد ۱۴۰۱ توئیتی از سوی میثم فدایی مدیرعامل فرابورس منتشر شد که نشان می دهد قرار است به زودی این نماد بازگشایی شود.
صنایع پتروشیمی با محوریت پلیمرها و صنایع تکمیلی، در سالهای اخیر تحولات بسیاری را تجربه کردهاند که با توجه به تنوع کاربرد و ارزشافزوده بالای این صنایع در کنار ارزآوری و اشتغالآفرینی قابلتوجه در اقتصاد کشور، عنوان صنایع پیشرو در اقتصاد را از آن خود کردهاند. مهمترین نکته در صنعت پلیمر فراهمبودن مواد اولیه در داخل است که میتواند در راستای اهداف توسعهای اقتصاد در صنایع مختلف مورد بهرهبرداری قرار بگیرد.
الزام به همگرایی تولیدات داخلی با نیاز روز دنیا
در همین راستا، دکتر شروین احمدی، عضو هیاتعلمی پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی در نشستی درباره فرصتهای اقتصادی در صنایع میانی و تکمیلی پتروشیمی گفت: مجموعه عواملی در ایران داریم که برای تولید نگرانکننده است، اما از طرفی وضعیت انرژی در ایران و نیروی کار متخصص و ارزان شرایط را کمی تسهیل کرده است. برای ورود به بازارهای خارجی بهعنوان یک حلقه از زنجیره تولید در دنیا باید از قواعد بازی آگاه باشیم. توجه به هوشمندسازی صنایع و تکنولوژی از جمله این موارد است؛ زیرا برای ورود به انقلاب صنعتی چهارم باید پیششرطهای لازم را بهدقت مورد بررسی قرار دهیم. چند عامل تعیینکننده در این زمینه وجود دارد؛ از جمله میتوان به انرژیهای جدید، قوانین جدید، بازیافت، امنیت غذایی و سیاستهای نوین اشاره کرد که تولیدات را تحتتاثیر قرار میدهد.
کاربرد مواد اولیه پلیمری در صنایع گوناگون
احمدی اظهار کرد: خودروسازی یکی از صنایع مهمی است که از محصولات پلیمری استفاده میکند. اکنون در دنیا اتومبیلهای الکتریکی متقاضی زیادی دارند، ما نیز باید به این سمت حرکت کنیم. صنایع پلیمر که تاکنون در زمینه تولید قطعات خودرو فعال بودند، باید خود را با این نیاز بازار هماهنگ کنند. همچنین در صنعت ساختمانسازی میتوان به مونتاژ پنلهای خورشیدی توجه کرد. در دنیا با گرانی انرژی و حاملهای آن، صنعت پلیمر میتواند جایگزین مناسبی به شمار برود؛ زیرا با بهرهگیری از مواد اولیه پلیمری امکان تولید پنلهای خورشیدی و ساختمانسازی سبز و سازگار با محیطزیست میسر میشود.
وی افزود: یکی از بازارهای دیگری که صنایع پلیمر و پتروشیمی میتواند به آن ورود کند، بحث هیدروژن است. در دانشگاههای اروپایی بودجه عمومی برای تولید کپسول هیدروژن خودروها در نظر گرفته شده و در ایران هم قابلیت و زیرساخت ایجاد این شرایط وجود دارد و صنایع پلیمر با کمک نیروی انسانی میتوانند در این زمینه ورود کنند. احمدی با اشاره به بازار زباله بیان کرد: موضوع دیگری که باید به آن توجه شود، زباله است. در شرایط فعلی سیستم تفکیک زباله در ایران تابع هیچ ضابطهای نیست و ضایعات به شکل صحیحی بازیافت نمیشوند. این در حالی است که در دنیا بر اقتصاد چرخشی تاکید میشود که اساس آن بر بازچرخانی محصولات پلاستیکی است. در بحث امنیت آبی و غذایی هم بخش عمدهای از آب و غذا به جای مصرف، هدر میرود و اینجا اهمیت بستهبندیهای نوین مطرح میشود که صنایع پلیمر و به طور خاص صنعت پلاستیک میتوانند به آن ورود کنند. اما تاکنون تعداد کمی از شرکتهای ما، در این زمینه فعالیت خود را شروع کردند. سبک زندگی در حال تغییر است و مصرف غذاهای آماده افزایش یافته است؛ بنابراین در زمینه بستهبندی این غذاها میتوان به صورت جدی ورود کرد و با صنایع تکمیلی کار را جلو برد.
عضو هیاتعلمی پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ادامه داد: موضوعی که باید به آن توجه کرد، این است که در بحث تولید و گذر از مرزها نباید منتظر بمانیم تا یک محصول ساخته و برای آن بازار پیدا شود. عملا امکان تولید در کشورهای دیگر و بعد صادرات میتواند برقرار باشد. از سوی دیگر بازار پلاستیکهای مهندسی در صنایع مادر، در حال رشد است. احمدی در پایان بیان کرد: به طور کلی میتوان گفت که ما شرایط مطلوبی برای ورود به بحث بازیافت پلاستیکهای مهندسی داریم و باید به آنها ورود کنیم. این سرفصلها میتواند آینده صنعت پلاستیک را تحتتاثیر قرار دهد.
بازار آهن و فولاد کشور این هفته در انتظار کاهش ۵/ ۱۱درصدی قیمت عرضههای هفته بعد، به فاز رکودی فرورفت. به این ترتیب در شرایطی که سیگنالهای ارزی زمینه افزایش تقاضا در بازار داخل را رقم زده بود، سقوط قیمت جهانی شمش و محصولات فولادی و جایگزینی فولادسازان روس با تولیدکنندگان داخلی در بازارهای جهانی باعث شد تا انتظار عقبگرد محسوس قیمت در بازار داخل ظرف هفتههای آینده به وجود آید و به این ترتیب، متقاضیان شمش به امید کاهش قیمت در عرضههای بعد خریدهای خود را به تعویق بیندازند.
بلاتکلیفی میان سیگنالهای جهانی و داخلی
بازار فولاد داخل در شرایط کنونی از دو سیگنال متناقض عقبگرد قیمت جهانی و نوسان مثبت نرخ ارز آزاد جریان میگیرد. در حالی که نوسانات مثبت نرخ ارز در بازار آزاد، حامی بهبود تقاضاست، ایجاد روند کاهش قیمت در بازار جهانی آهن و فولاد کشور و از سکه افتادن بازار صادراتی شمش و محصولات فولادی، باعث میشود تا متقاضیان این محصولات به امید کاهش قیمت در هفتههای پیشرو خریدهای خود را به تعویق بیندازند. به این ترتیب، معاملهگران بازار آهن و فولاد کشور این هفته میان سیگنالهای افزایشی و کاهشی تقاضا بلاتکلیف بودند. بررسی آمار معاملاتی شمش فولاد در رینگ صنعتی بازار فیزیکی بورسکالای ایران در روز گذشته از عرضه بالغ بر 214هزار تن شمش فولاد در بازه قیمتی 14هزار و 200تومان تا 14هزار و 650تومان حکایت داشت. مصرفکنندگان شمش در این روز تقاضایی بالغ بر 126هزار تن را در این بازار به ثبت رساندند که در نهایت به معامله حدود 100هزار تن شمش از این بازار منجر شد. اگرچه میزان فروش شمش از این بازار نسبت به هفته قبل کاهش محسوسی داشت، اما بدون احتساب روند معاملات در هفته قبل (منتهی به 30اردیبهشت) این رقم بیشترین میزان فروش شمش فولاد از بازار فیزیکی بورسکالای ایران پس از هفته ابتدایی بازگشایی بازار در فروردینماه بود.
قیمت پایه کاهش مییابد
بهای هر تن شمش فولاد صادراتی ایران ظرف یکهفته اخیر با افت نرخ 5/ 11درصدی روبهرو شد و از 670دلار به ازای هر تن تا 590دلار به ازای هر تن عقبنشینی قیمتی داشت. ظرف یکهفته اخیر، ارز نیمایی نوسان محدود قیمتی داشت که البته کاهشی بود؛ به این ترتیب انتظار میرود که بهای عرضه شمش فولاد در بازار فیزیکی بورسکالا ایران در هفته پیشرو کاهش قابل ملاحظهای داشته باشد. پیشبینی کاهش قیمت پایه برای عرضههای آینده به افت تقاضا در رینگ صنعتی بورسکالای ایران ظرف هفته جاری منجر شد و پیشبینی میشود که این افت تقاضا در معاملات مقاطع طویل فولادی ظرف امروز (چهارشنبه چهارم خرداد) نیز به چشم بخورد.
اعمال کاهش 5/ 11درصدی در نرخ پایه شمش فولاد برای عرضه هفته بعد باعث میشود که قیمت پایه این محصول تا کف کانال 13هزار تومان کاهش قیمت داشته باشد. هفته ابتدایی اسفند سال گذشته، آخرین زمانی بود که کف قیمت پایه شمش فولاد در مرز 13هزار تومان تعیین شده بود. حمله روسیه به اوکراین و اثرگذاری این جنگ بر بازارهای کالایی با اختلال در زنجیره عرضه و رشد بهای انرژی زمینه صعود قیمت فولاد در بازارهای جهانی را فراهم کرد. با گذشت حدود سهماه از این جنگ، قیمت فلزات آهنی و غیرآهنی رو به کاهش گذاشته است. بخشی از این کاهش ارزش به افت تقاضا در چین به دلیل شیوع کرونا و محدودیتهای قرنطینهای بازمیگردد و بخشی دیگر ناشی از عرضه فولاد روسیه با قیمت کمتر از نرخ معمول جهانی برای کسب سهم از بازار است. درواقع فولادسازان روسی که با تحریم اقتصادی روبهرو هستند، برای کسب سهم از بازارهای جهانی به ارزانفروشی روی آوردهاند و این موضوع به سقوط قیمت فولاد صادراتی ایران منجر شده است که شرایط مشابهی به لحاظ تحریمی دارند.
به این ترتیب، اگرچه افت نرخ پایه شمش فولاد در وهله اول خبر خوشی برای مصرفکننده داخلی است، اما این کاهش قیمت با تضعیف بازار صادراتی فولاد کشور حاصل شده است و اتفاق خوبی برای تولید و اقتصاد کشور نیست. درصورتی که بورسکالای ایران در عرضههای هفته آینده، افت قیمت جهانی را منعکس کند، انتظار میرود که بازار شمش و محصولات فولادی رنگی از رونق به خود بگیرد.
مقاطع ارزان میشوند؟
بررسی روند معاملات شمش فولاد در بازار فیزیکی بورسکالای ایران از فروش حدود 850هزار تن شمش فولاد از نیمه اسفندماه سال گذشته تا روز گذشته حکایت دارد. این رقم مربوط به فروش 12هفته میشود و در این بازه زمانی قیمت عرضه شمش فولاد در بازهای با نرخ 13هزار و 200تومان تا 15هزار و 900تومان انجام شده است. البته عموما نوردکاران در مقابل خرید شمش گران در این بازه زمانی مقاومت کردند و میزان فروش شمش در اوج قیمتی حداقل بود. میانگین قیمت فروش هر کیلوگرم شمش فولاد در 12هفته گذشته برابر 13هزار و 900تومان بوده است. در این بازه زمانی محصول فولاد با شمشی در کانال 14 و 15هزار تومان تولید شده و روانه بازار شده است. در این شرایط که قیمتها در بازار جهانی در حال سقوط است، احتمال مقاومت در مقابل کاهش قیمت محصول در بازار آزاد به دلیل خرید محصول گرانتر وجود دارد. درواقع ارزانشدن محصول نهایی که تاجر با قیمتی بهمراتب بالاتر خریداری کرده، بهسادگی میسر نیست؛ چرا که این امر به مفهوم زیان قابلتوجه فعالان این حوزه است. سایر حلقههای زنجیره آهن و فولاد نیز از سقوط یکباره قیمتی متضرر میشوند؛ چرا که تولیدکنندگان حلقههای مختلف زنجیره بخشی از مواد اولیه را در بازه بالای قیمتی خریداری کردهاند و در شرایط کنونی باید محصول را با نرخی کمتر از مواد اولیه به فروش برسانند. البته چنین اتفاقی، رویه معمول در بازار آزاد تلقی میشود. تولیدکنندگان در زمان صعود قیمت جهانی منتفع شده و در شرایط افول بازارهای جهانی متضرر میشوند. اما چالش از جایی آغاز میشود که سیاستگذار در زمان رشد قیمت اجازه منتفعشدن تولیدکننده را نمیدهد، با این حال انتظار دارد که تولیدکننده متناسب با افت قیمت جهانی از نرخ محصول خود بکاهد.
رکود معاملات مقاطع فولادی سنگین میشود
بررسی روند معاملات مقاطع طویل فولادی در بازار آزاد تهران از استمرار رکود سنگین در بازار داخل حکایت دارد. به گفته فعالان بازار آهن و فولاد کشور، خبر از دست رفتن بازارهای صادراتی و انتظار سقوط قیمت فولاد باعث شده است تا بر رکود حاکم بر معاملات مقاطع طویل فولادی افزوده شود. ظرف روز گذشته هر کیلوگرم میلگرد فولادی در بازار آزاد تهران با قیمتی برابر 17هزار و 550تومان به ازای هر کیلوگرم مورد معامله قرار گرفت که این رقم نسبت به نرخ فروش آن در روزهای قبل تغییر چندانی نداشت. در حال حاضر بازار آهن و فولاد کشور متاثر از دو سیگنال متناقض است؛ سقوط قیمت جهانی فولاد که وعده کاهش قیمت را میدهد و افزایش نرخ ارز آزاد در بازار داخل که از رونق بازار مقاطع طویل فولادی داخلی حمایت میکند. معمولا نوسانات ارزی سیگنال اصلی جهتدهنده به بازار مقاطع طویل فولادی کشور است، اما در شرایط کنونی این رویه تغییر کرده و معاملهگران در انتظار مشخصشدن تاثیر اتفاقات جهانی بر بازار داخل هستند.
بیتکوین پس از اندکی نوسان در کانال ۳۰ هزار دلار، دوباره توسط فروشندگان به کانال ۲۹ هزار دلار کشیده شد. بهنظر میرسد تا زمان اعلام افزایش دوباره نرخ بهره آمریکا، نوسان قیمت در این محدوده ادامه داشته باشد. طلا هم مسیر صعودی و آرامی را پشت سر گذاشته و به سمت مقاومت ۱۸۷۰ دلار حرکت میکند. به نظر میرسد مسیر بازارها با توجه به سیاست دولتها تثبیت شده باشد و فعلا حرکات هیجانی صورت نگیرد.
تعیین جهت مسیر بازارها
روند صعودی طلا طی روزهای اخیر موجب ایجاد فشار فروش بر دلار شده و شاخص دلار به ۱۰۲ واحد رسیده است. سیاستهای فدرال رزرو در ماههای اخیر موجب شده بود که این شاخص تا نزدیکی محدوده ۱۰۵ واحد نیز صعود کند. اما اکنون رشد طلا در کوتاهمدت موجب شده که برای نوسانگیری، بخشی از سرمایهها به سمت طلا حرکت کنند. به عقیده کریستالینا جورجیوا، رئیس کل صندوق بینالملل پول نقش اقتصاد آمریکا در پیشبرد سیاستهای بانکهای مرکزی بزرگ دنیا غیرقابلانکار است. بسیاری از کشورها سیاستهای خود را با سیاستهای فدرال رزرو هماهنگ خواهند کرد. وی همچنین معتقد است که اقتصاد جهانی سال خود را با رشد ۶/ ۳درصدی پشت سر خواهد گذاشت. بانک جهانی پیش از این عقیده داشت که اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۲ معادل ۴/ ۴ درصد رشد خواهد کرد که با توجه به سیاستهای ضد تورمی دولتها در پی افزایش شدید تورم و جنگ اوکراین، این پیشبینی به ۶/ ۳ درصد کاهش یافت. به عقیده وی کشورهایی که بیش از همه به اوکراین و روسیه وابسته بودند در معرض خطر رکود در سال آینده قرار خواهد گرفت.
رئیس کل صندوق بینالملل پول همچنین به این موضوع اشاره کرد که پدیده تورم بسیار جدی است و دولتها باید با سختگیری بالایی نسبت به آن برخورد کنند. به نظر میرسد با توجه به رفتار صندوقهای پوشش ریسک، آنان نیز سختگیری بیشتر دولتها را در آینده پیشبینی کردهاند. علت این برداشت این است که با وجود تغییر احساسات در بازار طلا، این صندوقها به فروش طلاهای خود ادامه دادند.
گزارش کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) برای هفته منتهی به ۱۰ مه نشان میدهد که با وجود اینکه بازگشت طلا از ۱۸۰۰ دلار شرایط روانی در بازار را تغییر داده است، ولی تعداد موقعیتهای لانگ طلا در قراردادهای آتی ۸۳۵۹ عدد کاهش داشته و به ۱۲۳هزار و ۹۳۱ رسید و در طرف دیگر تعداد قراردادهای فروش با افزایش ۱۰هزار و ۲۷۳ عددی به ۷۲ هزار و ۲۱۲ عدد رسیده است. در بازار کالا به قراردادهایی که برای خرید یک کالا در آینده به قیمت مشخص ایجاد میشوند «لانگ» و به قراردادهایی که برای فروش یک کالا در آینده به قیمت مشخص ایجاد میشوند اصطلاحا «شورت» گفته میشود. افزایش تعداد قراردادهای شورت در کنار کاهش تعداد قراردادهای لانگ میتواند در ماههای آتی فشار فروش سختی را بر طلا وارد کند و اجازه حرکت آن به سمت اهداف بالاتر را ندهد. به هرحال آنچه مشخص است، صندوقهای پوشش ریسک در دنیا به صعود طلا در ماههای آتی چندان امیدوار نیستند.
قیمت اسکناس دلار در سامانه میانگین موزون بازار ارز ۱۶۸ تومان کاهش یافت و به ۲۵ هزار و ۴۷۴ تومان رسید. کارشناسان ارزی بازار کاهش حجم تقاضا و بهبود روند ارزآوری از ماههای پایانی سال گذشته را از جمله عوامل اصلی روندهای کاهشی دلار سنا میدانند. هر قطعه سکه طرح جدید نیز روز گذشته با خروج از پله پنجم کانال ۱۴ میلیونی در پلههای قیمتی سوم و چهارم این کانال معامله شد. در رابطه با کاهش قیمت سکه نیز تحلیلگران از کاهش قیمت دلار که از عوامل اصلی تشکیلدهنده نرخ سکه است سخن گفتند.
از دیگر موارد قابل توجه در بازار روز گذشته میتوان به کاهش چشمگیر معاملات غیررسمی در راستای تشدید سیاستهای بازدارنده نسبت به اخلالگران ارزی اشاره کرد. دیروز سهشنبه 3 خرداد سکه طرح جدید در معاملات بازار تهران روند کاهشی جدیدی را از خود به جا گذاشت. دو عامل اصلی تشکیلدهنده نرخ سکه در بازار قیمت دلار و نرخ جهانی اونس طلا است. در بازار روز گذشته با ثبات نسبی بازار اونس و کاهش نرخ دلار قیمت سکه نیز کاهش یافت. البته با مشاهده روند نرخ حباب سکه امامی که اختلاف میان ارزش ذاتی و نرخ معامله شده این کالای سرمایهای را نشان میدهد میتوان دریافت که بخشی از کاهش قیمت سکه در راستای کاهش حجم تقاضا برای این قطعه فلز گرانبها است. در معاملات صبح روز گذشته هر قطعه سکه ضرب امامی با 70 هزار تومان افزایش نسبت به نرخ روز گذشته در رقمی معادل 14 میلیون و 560 هزار تومان فعالیت خود را آغاز کرد. اما پس از گذشت چند ساعت از شروع بازار روند نمودار قیمت سکه شکل عکس به خود گرفته و کاهشی شد. اگر هر کانال قیمتی را به 10 پله تقسیم کنیم فعالیت سکه در بازار روز گذشته روی سه پله مختلف صورت گرفت. در معاملات ابتدایی پله ششم، در معاملات حوالی ظهر پله پنجم و در معاملات بعدازظهر روز سهشنبه پله چهارم. همانطور که اشاره شد با نزدیک شدن به ساعت 12 ظهر قیمت هر عدد سکه طرح جدید در روندی کاهشی حوالی محدوده قیمتی 14 میلیون و 490 تا 14 میلیون و 410 هزار تومان به فروش رسید و در نهایت نرخ هر عدد از این کالای سرمایهای روز سهشنبه با حدود 140 هزار تومان کاهش نسبت به نرخ روز دوشنبه در رقم 14 میلیون و 350 هزار تومان ثبت شد.
فعالیت دلار در بازار ارز روز گذشته نیز شباهتهایی با روند قیمتی سکه داشت. نرخ دلار در سامانه میانگین موزون بازار ارز با 168 تومان کاهش نسبت به نرخ روز دوشنبه به سطح قیمتی 25 هزار و 474 تومان رسید. اسکناس یورو در سنا، اما در بازار روز گذشته روندی افزایشی را تجربه کرد و با 110 تومان افزایش قیمت نسبت به نرخ روز دوشنبه در رقم 27 هزار و 184 تومان ثبت شد. پس از تغییر سیاستهای بازدارنده نسبت به اخلالگران ارزی در اواخر فروردین ماه سال جاری و مصداق قاچاق ارز خواندن معاملات فردایی از تعداد معاملهگران غیررسمی در بازار تهران به میزان قابل توجهی کاسته شد. در روزهای گذشته نیز اخباری مبنی بر دستگیری تعدادی از این معاملهگران غیرمجاز مطرح شد که به تغییر فضای معاملات غیررسمی و محتاطشدن معاملهگران منجر شد.
شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراقبهادار و تسویه وجوه اعلام کرد: سهامداران بازار سرمایه در سراسر کشور میتوانند برای احرازهویت در سامانه سجام از ۱۱هزار و ۳۷۸ مرکز (حضوری و الکترونیک) استفاده کنند. سهامداران بازار سرمایه میتوانند با استفاده از ۱۱هزار و ۳۷۸ مرکز «حضوری و الکترونیک» احرازهویت سامانه سجام که شامل ۱۱هزار و ۳۲۵ مرکز «حضوری» و ۵۳ سرویس غیرحضوری «الکترونیک» میشود نسبت به احرازهویت خود اقدام کنند تا از منافع ویژه آن که شامل دریافت سود سهام عدالت، سود سنواتی و سالانه، حضور در مجامع الکترونیک و… میشود، بهرهمند شوند. این گزارش در ادامه میافزاید: مراکز منتخب احرازهویت حضوری در سراسر کشور شامل ۴هزار و ۴۶۶ دفتر منتخب پیشخوان دولت، یکهزار و ۹۹۳ شرکت کارگزاری و ۲هزار و ۸۶۶ شعبه بانکهای منتخب است که برای انجام خدمت احراز حضوری به سهامداران فعال هستند.
به گفته رئیسکل سازمان خصوصیسازی، در عرضه بلوکی سهام ایرانخودرو و سایپا، «ارزندگی سهم» و «برخورداری از قابلیت مزایده» دو مولفه مهم هستند و بدین ترتیب، مبنای ارزشگذاری سهام این دو شرکت، قیمت تابلو بههمراه اضافه ارزش بلوکی است که با توجه با نقدشوندگی این سهمها، حتما قیمت نهایی بسیار بیشتر از قیمت روی تابلو خواهد بود.
پس از شایعاتی که درخصوص قیمتگذاری بلوک دو شرکت خودروسازی ایرانخودرو و سایپا شنیده شد، ضمن تکذیب آمار و ارقام منتشرشده، عنوان شد در سازمان خصوصیسازی و وزارت صنعت هنوز درباره قیمت فروش هر سهم ایرانخودرو و ساپیا تصمیمی گرفته نشده است. به گفته معاون سازمان خصوصیسازی، واگذاری سهام دولت در این دو شرکت به این صورت است که پس از بررسی پیشنهاد سازمان خصوصیسازی در کارگروهی، به هیات واگذاری ارسال میشود و سپس در پروسه عرضه، بازاریابی و ارزشیابی قرار میگیرد و در آخر به مرحله واگذاری میرسد.
حسین قربانزاده، رئیسکل سازمان خصوصیسازی نیز درباره عرضه سهام دو خودروساز ایرانخودرو و سایپا به «سنا» گفت: ۵درصد سهام ایرانخودرو و ۱۷درصد سهام شرکت سایپا، سهام مستقیم دولت در این دو شرکت است. این سهام بهصورت وثیقه بوده و تلاش میشود این سهام از وثیقه خارج تا از قابلیت واگذاری برخوردار شود. او با بیان اینکه بیش از ۲۰درصد در شرکت ایرانخودرو و بیش از ۳۰درصد در شرکت سایپا، سهام تودلی این شرکتها هستند، اظهار کرد: بهتازگی وزارت صمت با همکاری خود شرکتها در تلاش است تا این سهام تودلی را به فروش برساند. بهبیانی دیگر، این اقدام به دو شرکت خودروساز بزرگ کشور فرصتی برای تنفس میدهد تا با منابع حاصل از فروش سهام تودلی به بنگاه خودشان، امکان تزریق منابع مالی داشته باشند تا بتوانند دیون خود را تسویه کنند یا با بهرهگیری از این منابع مالی به هر امر دیگری که قابلیت سرمایهگذاری دارد، بپردازند.
رئیسکل سازمان خصوصیسازی با بیان اینکه سازمان خصوصیسازی در تلاش است این واگذاری در قالب یک بلوک واحد با سهام دولت صورت پذیرد، تصریح کرد: با واگذاری سهام تودلی ارزش سهام دولت کاهش نمییابد و ارزندگی بلوک در زمان عرضه حفظ خواهد شد، بنابراین پیشنهاد این سازمان حتی درباره سهامی که نهادهای غیردولتی از این بنگاهها دارند این است که سهام این دستگاهها به وکالت از آنها بههمراه سهام مستقیم دولت و سهام تودلی، یک بلوک بالای ۴۰درصدی ایجاد کند تا هم از ارزندگی برخوردار باشد و هم از قابلیت مزایده با قیمت بالا برخوردار باشد.
او با اشاره به ارزشگذاری سهام دو شرکت خودروسازی ایرانخودرو و سایپا، خاطرنشان کرد: مبنای این ارزشگذاری، قیمت تابلو بههمراه اضافه ارزش بلوکی است که با توجه با نقدشوندگی این سهمها، حتما قیمت نهایی بسیار بیشتر از قیمت روی تابلو خواهد بود. قربانزاده در پایان تاکید کرد: چنانچه اگر فرد یا افرادی، قیمتی را محاسبه یا عنوان کردهاند که پایینتر از قیمت تابلو باشد، بیتردید اشتباه است و باید اصلاح شود.
محمدشکری / کارشناس بازارسرمایه
سرخپوشی تالارهای شیشهای به روز سهشنبه نیز سرایت کرد. بورس تهران که در روز دوشنبه با ریزش سنگین شاخصکل این بازار مواجه شد، دیروز نیز نتوانست سبزپوش باشد. گرچه افت نماگر بازار سرمایه به سهمگینی روز قبل از آن نبود اما روند کاهشی که در پیش گرفته مجددا سلباعتماد سرمایهگذاران را رقم زده است.
خروج سنگین سرمایهای که از بهمنماه تا همین روزهای اخیر تکرار نشده بود درحالیکه بازارسرمایه سمت و سوی جدیدی به سمت افزایش ارتفاع شاخص داده از چند منظر قابل بررسی است. در بازارسرمایه معمولا هرگاه سهامداران از سوی لیدرهای بازار و حقوقیها با فشار فروش مواجه میشوند ناخودآگاه به سمت صفهای خروج هجوم میبرند. این رخداد بارها در سال۹۹ تکرار و همانطور که مشاهده کردیم تراژدی مرداد ۹۹ و ماههای بعد از آن در همین جهت رقم خورد. البته نکته حائزاهمیت و قابل مقایسه این دوران با ۲۲ماه قبل در این است که بازار سهام در آن زمان به دلیل رشد شارپی قیمتها از ارزندگی واقعی خود دورمانده بود اما در شرایط کنونی ودر دوران «پسااصلاح» قیمتها که در یک سالونیم گذشته این بازار به خود دیده است، تکرار رفتار هیجانی سهامداران خرد به تبعیت از رفتار سهامداران عمده تا حدودی در مسیری که دادوستدها از اوایل ۱۴۰۱ آغازکرده اختلال ایجاد کرده است، اما چرا سرمایهگذاران بورسی نسبت به سرمایهگذاران بازارهای رقیب اثرپذیری بیشتری درخصوص واکنش لیدرها از خود نشان میدهند؟
کارنامه بازارسرمایه از افت قابلتوجه اعتماد سرمایهگذاران به بازارمذکورحکایت میکند و خروج دوباره داراییهای حقیقی و سقوط به میانه کانال یکمیلیون و ۵۵۷هزار واحدی به درستی این موضوع را تایید میکند. رفتار مبهم دولت در قبال بازارسرمایه در ایجاد چنین جوی قطعا تاثیرات منفی بهبار خواهد آورد. تیم اقتصادی دولت در مواردی ضمن ابراز حمایت از بازارسهام دست به اقداماتی زده که دودش به چشم سهامدار خرد رفته است. این استراتژی از سوی برخی سیاستگذاران معمولا خروج بیشتر سهامدار و بههم ریختگی خطوط معاملاتی را بهدنبال داشته است.
البته نباید این اتفاق تلخ را به تنهایی به برخی سیاستگذاریها نسبت داد. بخش بزرگی از سرمایهگذاران بورسی که در سالهای اخیر به این بازار پیوستند، به دلیل عدمآگاهی و دانش کافی بورسی به نوعی دنبالهروی سهامداران بزرگ قرار گرفته و با تبعیت از آنها دست به رفتار هیجانی میزنند، بهطوریکه این گروه از سهامداران بدون درنظرگرفتن تحلیلهای درست صرفا با الگو قراردادن برخی از لیدرهای بازار دست به خرید سهامی میزنند که ناچارا پس از مدتی مجبور به فروش و خروج هیجانی از بازار میشوند. در واقع رفتار هیجانی سهامداران در وهله نخست مسبب متضررشدن خود سهامداران است و در ادامه با ریزش شدیدی که میتواند بههمراه داشته باشد، هم افت بیش از حد قیمت را رقم میزند و هم موج جدیدی از بیاعتمادی را بهدنبال خواهد داشت. از سوی دیگر و در مواقعی که بازار روی خوش خود را به سرمایهگذاران نشان میدهد نیز میتواند افزایش حبابوار قیمتها را موجب شود.
بورسیها و اقتصادیها توجه ویژهای به سقوط ساختمانی در آبادان و جانباختههای این اتفاق داشتند. آنها از فساد و زد و بند در کشور مینوشتند. بررسی موقعیت اقتصادی آبادان و خرمشهر و شهرهای جنوبی کشور هم از دیگر سوژههایی بود که در جمع توییتری بورسیها و اقتصادیها به آن توجه میشد. همزمانشدن ریزش ساختمان در آبادان با سالروز آزادسازی خرمشهر، آلودگی شدید هوا در نقاط مختلف کشور، گرانی و بحث فروش کیلویی نان و موضوعاتی از این دست، عاملی شده بود که در این جمع توجه ویژهای به وضعیت مردم جنوب کشور بشود و توجه کمتری به بورس و اوضاع و احوال آن داشتند، اما در همین جمع توییتری بورسیها برخی از افراد به وضعیت بازار میپرداختند. به اعتقاد آنها کف قیمتی بازار با شرایط فعلی در حال نمایانشدن است. آنها به این مساله میپرداختند که پس از مدتی استراحت یا عملکرد شرکتها یا فاند محیط کلان مثل توافق یا عدمتوافق و میزان تورم و خلاصه تصمیمات کلان جهت و سمت سوی بازار را شکل خواهد داد.
گمانهزنی درباره تصمیمهای سخت دولت سیزدهم که ابراهیم رئیسی در روزهای گذشته و در همایش خصوصیسازی آن را اعلام کرده بود نیز از دیگر سوژههایی بود که در جمع اقتصادیها و بورسیها کم و بیش به آن پرداخته میشد. بحث افزایش قیمت بنزین و تاثیر آن در بازار سرمایه، قیمت دلار و سکه، اعلام توافق برجام یا عدماحیای آن و تحولات منطقهای و نظامی جزو موضوعاتی بود که بررسی آنها روی وضعیت بازار سرمایه هم دیده میشد. در این بحثها، حسن سبحانی، نماینده پیشین مجلس در صفحه توییتر خود نوشت: «رسمیتدادن به گرانفروشی دلار و توزیع عواید ناشی از آن بین مردم، بهمعنای متعهدشدن حاکمیت به هزینه قطعی جدیدی است که تامین آن، صرفا با ممانعت از کاهش نرخ دلار ممکن است. چنین اقدامی، تورم را تشدید، نرخ منفی تشکیل سرمایه در دهه گذشته را مستمر و سهم بخش غیرمولد را فزونی میبخشد.»
دیروز همچنین میثم فدایی، مدیرعامل فرابورس ایران در صفحه توییتر خود اعلام کرد که «با مساعدت و دستور سازمان بورس، تلاش همکاران معاونت بورسها و ناشران سازمان و معاونت ناشران فرابورس نمادهای معاملاتی متوقف، شفافسازی خواهند شد.» او در ادامه توییت خود نوشت: «نمادهایی در روزهای گذشته بازگشایی شدند و نماد تفارس هم انشاءالله بهزودی بازگشایی خواهد شد و نمادهای متوقف دیگر هم در حال پیگیری است.» اما در قسمت نظرات توییت فدایی، خیلی از سهامداران از مشکلات و درخواستهایشان نوشته بودند. البته که انتقادهایی هم نسبت به نحوه مدیریت سازمان بورس به چشم میخورد. برخی از سهامداران برای میثم فدایی نوشته بودند که «برای سهامداران مظلوم بانک دی هم مساعدتی بشود.» آنها نوشته بودند که هشتماه است که مدام وعده و قول میشنوند اما در عمل هیچ اتفاقی برای بهبود وضعیت آنها نیفتاده است.
به گفته آنها با این روش، هر اعتمادی از بین میرود و درس عبرتی میشود برای دیگرانی که قصد ورود و سرمایهگذاری در بورس را دارند. برخی دیگر هم نوشته بودند که «سهمهای استانی هم که تعلیق در تعلیق شدهاند. این بستهبودنها، واقعا عذابآور شده است.» و در ادامه نوشتههای افراد در قسمت نظرات توییت، یکی از کاربران از فدایی خواسته بود که شاخصکل را حذف کند، چون عامل فریب مردم شده است. او نوشته بود «تلاش کنید، لطف کنید، منت سر سهامداران بگذارید و با مشورت بزرگان شاخصکل را برای همیشه حذف کنید. اگر تمام پارامترهای اقتصادی کشور به نفع بورس باشد، بازهم این شاخصکل ملت را بازی میدهد.» لازم به ذکر است که چندینماه پیش عدهای از طرفداران دولت سیزدهم روی این موضوع تاکید ویژهای داشتند و معتقد بودند که باید جلوی تبلیغات بورس و دعوت مردم به سرمایهگذاری در این بازار گرفته شود، چراکه یکی از مظاهر سرمایهداری و لیبرالیسم است.
موج سوم رونق در تالار شیشهای که از اوایل بهمن۱۴۰۰ آغاز شده بود، حالا چند روزی است در دستانداز نزول افتاده و شاخص کل در ۵روز گذشته بیش از ۳درصد از سقف فاصله گرفته است. هرچند کارشناسان این افت قیمتی را اصلاحی موقت ارزیابی میکنند، اما به نظر میرسد گزارشهای ضعیف، تکرار بیبرقی در سال جاری و افت قیمتهای جهانی میتواند این موج صعودی را تهدید کند.
آفت رونق جدید بورس
بورس تهران در پایان معاملات روز سهشنبه عملکردی ضعیف را از خود به نمایش گذاشت. در این روز گزارش عملکرد ضعیف برخی شاخص سازها در بورس سبب شد تا تقاضا در این بازار تا حدی تضعیف شود و عرضه سهام در مواجهه با نااطمینانی موجود ناشی از وضعیت آینده تولید و فروش شرکتهای دلاری بازار که احتمالا در ماههای پیشرو با کمبود برق مواجه خواهند شد از امنیت سرمایهگذاری و کسب درآمدی پایدار در شرکتها بکاهد، با اینحال نمیتوان این نکته را هم از نظر دور داشت که احتمال افزایش رکود در بازارهای جهانی ناشی از رشد نرخ بهره در هفتههای پیشرو نیز عامل مهمی است که از حالا بر سر قیمتها در بازارهای جهانی سایه افکنده است.
تداوم کاهش در بورس
در امتداد سومین موج صعودی شاخصکل از زمان آغاز ریزش قیمت سهام در مردادماه سال۱۳۹۹ که بهرشد ۳۰ درصدی شاخص کل از کف اخیر منجر شد طی روزهای اخیر رو به افول گذاشت. افت قیمتها در بازار سهام روز گذشته نیز ادامه یافت تا نماگر اصلی بازار سهام از سطح یکمیلیون و ۶۰۶هزار واحدی به محدوده یکمیلیون و ۵۵۵هزار واحدی برسد. این پنجمین روزی است که بورس تهران از نقطه اوج شاخصکل فاصله میگیرد و مسیر نزولی را در پیش میگیرد. اینطور که بهنظر میرسد بورس تهران پس از یک دوره صعود پرقدرت در مواجه با برخی موارد مشکلزا در عرصه جهانی و داخلی میخواهد در مقابل روند صعودی، ساز مخالف کوک کند تا از این رهگذر در وزنکشی عوامل مختلف موثر بر روند بازار سهام در روزهای پیشرو میزان تاثیرگذاری سهم هریک بیشتر از قبل عیان شود. فعلا آنچه که در تحلیل حرکت بازار سهام مشخص است اینکه بازار یادشده تاکنون توانسته با خوشبینی به رشد قیمتهای جهانی و بهبود اوضاع تورمی در داخل که از آن در ادبیات اقتصادی با عبارت افزایش انتظارات تورمی یاد میشود خود را به سطح ۶/ ۱میلیونی شاخص برساند؛ این در حالی است که حالا همان دلایل در عرصه اقتصاد جهانی دیگر مجال تداوم ندارند و انتظار میرود در ادامه راه روزگار متفاوتی را سپری کنند. در حالحاضر اقتصاد جهان در شرایطی است کمبود بالای عرضه در مقابل تقاضا و بار تورمی ناشی از حمایتهای کرونایی سالها را به دوش میکشد و همین امر سبب شده تا بانکهای مرکزی درصدد آن باشند تا در مواجهه با این شرایط نرخ بهره را افزایش دهند. طبیعتا چنین امری سبب خواهد شد تا قیمتهای جهانی کالاهای اساسی با کاهش مواجه شده و عرصه بر افزایش درآمد واقعی شرکتها تنگ شود. با این حال ریزش روز گذشته قیمتها در بورس و فرابورس دلایل دیگری هم داشت که برآیند آنها سبب شد تا بهرغم منفیبودن فضای بازار در این روز شاهد افت ۱/ ۰درصدی نماگر اصلی بازار در این روز باشیم. بر این اساس معاملات روز سهشنبه در شرایطی خاتمه یافته است که همچنان خروج پول حقیقی از بازار سهام ادامه دارد. اما با شتاب کمتر روز گذشته خالص خرید حقوقیها در بورس به ۴۰۵ میلیاردتومان رسید. ارزش معاملات خرد نیز ۳۳۷۲ میلیاردتومان بود که نسبت به میانگین این رقم در دو هفته گذشته اندک است.
ضعف گزارشهای عملکرد
از اعداد و ارقام به ثبت رسیده در معاملات روز سهشنبه که بگذریم نخستین دلیل ریزش قیمت در نمادهای کامودیتیمحور بازار را میتوان گزارشهای عملکرد ضعیف در نمادهایی دانست که در سالهای اخیر بهعنوان نمادهای بنیادی بازار توانستهاند توجه بسیاری را به خود جلب کنند. این نمادها که به دلیل حجم بالای سهام موجود به نمادهای شاخصساز نیز معروف هستند، بنا به گفته برخی از کارشناسان بازار سهام نتوانستهاند در طول ماههای اخیر آنطور که باید فرآیند تولید فروش خود را بهنحوی پیبگیرند که در نهایت منجر به ایجاد سود مناسب برای سرمایهگذاران در این صنایع شود. همین امر سبب شد تا در امتداد افت شاخصکل در روزهای اخیر در خلال معاملات روز سهشنبه بهانه کافی برای افزایش عرضه در این سهام و کاهش تقاضا فراهم شود. برخی بر این باور هستند که رشد نمادهای کامودیتیمحور بازار سهام در اسفندماه سالقبل، فروردین و اردیبهشت سالجاری به دلیل خوشبینی به افزایش تورم در اقتصادهای مطرح دنیا و جنگ در گرفته میان اوکراین و روسیه سببشده تا خوش بینی درخصوص رشد درآمد این شرکتها انتظاراتی به دور از واقع را در بازارها رقم بزند و سبب شود حالا در مواجهه با واقعیت بازارهای جهانی از عملکرد واقعی این شرکت مایوس شود.
فعالیت؛ در هالهای از ابهام
اما دیگر عاملی که توانسته در روزهای اخیر بر بدبینی موجود در بازار سهام بیفزاید ناکافی بودن زیرساختهای موجود برای تداوم فعالیت بسیاری از صنایع نظیر فولادی و سیمانی است. معاملات روز گذشته در حالی اتمام رسید که شفافسازی ارائهشده از سوی فولاد خوزستان حکایت از آن داشت که این شرکت در سالجاری به سبب محدودیت ایجادشده از سوی اداره برق استان خوزستان در بازه زمانی ۱۵ خرداد تا ۱۵ شهریور امکان تولید۴۴۰هزار شمش فولادی در این مدت را از دست خواهد داد و به واسطه این کاهش درآمدی بالغ بر ۶هزار و ۵۵۳میلیاردتومان را از دست خواهد داد. در سالهای گذشته بهخصوص سال۱۴۰۰ شاهد آن بودیم که افزایش مصرف برق در کشور و متناسبنبودن ظرفیت تولید با نیازهای شبکه برق سراسری سبب شد تا دولت فعالیت شرکتهای صنعتی را به نفع شبکه خانگی محدود کند. به موجب این امر فعالیت و سودآوری بسیاری از شرکتهای فعال در حوزه فلزات اساسی، سیمانی و … کاهش یافت، با اینحال مساله محدود به اینجا نشد. در زمستان نیز نبود ظرفیت کافی برای ارائه گاز به نقاط مختلف کشور بر مصرف این ماده افزود و سبب شد تا هم برق صنعتی و هم گاز در صنایع مصرفکننده با کمبود مواجه شود؛ عاملی که حالا پس از گذشت چندماه آثار آن را در صورتهای مالی شرکتها بهوضوح میتوان مشاهده کرد.
دست پر اقتصاد جهانی
عامل سوم که تاکنون هم بهعنوان یک متغیر اثرگذار بر سایر عوامل به آن اشاره کردیم، تحولات رخداده در بازارهای جهانی است که این روزها خود را در چارچوب مصاحبهها و اظهارنظرهای اقتصاددانها نشان میدهد.
بررسی گزارشهای پیشین حکایت از آن دارد که اقتصاد جهانی بهزعم بانکهای مرکزی همچنان در انتظار افزایش تورم است. از آنجا که در این اقتصادها مهار تورم همواره مقدم بر مقابله با رکود است گفته شده که هم بانکهای مرکزی در اروپا و هم بانک مرکزی انگلیس احتمال دارد تا به پیروی از فدرالرزرو اقدام به افزایش نرخ بهره کنند. بررسی شاخص خرید مدیران در دو حوزه پولی یورو و پوند نشان میدهد که هر دوی این اقتصادها در این عامل پیشنگر رکود اقتصادی اعداد ضعیفی را به ثبت رساندهاند، درحالیکه در ماههای اخیر فدرالرزرو تاکنون یکبار اقدام به افزایش نیمدرصدی نرخ بهره کرده، این احتمال از سوی مقامات فدرالرزرو مطرحشده تا نرخ بهره بازهم افزایش پیدا کند. گفتنی است اقدام «فد» در هفتههای اخیر ضربه مهلکی بر قیمت کامودیتیها وارد کرده و سبب شده تا شاخص سهام در بورس نیویورک با افت قابلتوجهی روبهرو شود.
تمامی اینها در حالی رخ داده که بسیاری هماکنون با رشد بیشتر نرخ بهره مخالف هستند و آن را مانعی برای رسیدن به رونق در اقتصادها میدانند، با اینحال در طرف مقابل نیز این ادعا وجود دارد که برای ممانعت از رشد تورم در ماههای آتی بهخصوص تورم احتمالی در بخش تولیدکننده که ناشی از تداوم جنگ در اروپایشرقی است، بازهم میتوان نرخ بهره را افزایش داد تا از این طریق روند صعودی ماههای اخیر در بازار کامودیتیها سرکوب شود.
بازار سهام در روزهای اخیر وارد فاز منفی شده و از کانال یکمیلیون و ۶۰۰هزار واحد هم فاصله گرفته است. در دوشنبه نیز چیزی حدود ۱۳۰۰ میلیاردتومان خروج پول از بازار سهام اتفاق افتاد که در ۴ماه اخیر این میزان خروج پول بیسابقه بوده است، با اینحال کارشناسان و فعالان بازار میگویند این افت، بهمعنای شروع روند نزولی بازار نیست و برخی هیجانات باعث آن شده است.
اصلاح موقت یا نزول مجدد سهام؟
امیرعلی امیرباقری، فعال بازار سرمایه معتقد است روندهای نزولی یا صعودی را باید در بازه زمانی مشخص مورد بررسی قرار داد و بدون مشخص کردن چارچوب زمانی، نباید از نزولی یا صعودی بودن روندها صحبت کرد. او در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» توضیح میدهد: روندهای نزولی یا صعودی بازار سرمایه زمانی معنادار میشود که در بازه زمانی بررسی شوند. بهعنوان مثال یک روند نزولی در یک تایم کوتاهمدت میتواند مصادف با یک اصلاح درونکانالی در یک تایم بلندمدت باشد، بنابراین صرفا و مطلقا نمیتوان بدون مشخصکردن چارچوب زمانی، از نزولی یا صعودیبودن روندها صحبت کرد. با توجه به رشدی که تا به امروز شاخصکل بورس داشته و همچنین برخورد با مقاومتهای تکنیکی، بهنظر میرسد در کوتاهمدت سهمها مقداری دستبهدست شوند و درجا بزنند. چنین اتفاقی هم کاملا طبیعی است و نمیتوان از آن بهعنوان روند نزولی بازار تعبیر کرد. این کارشناس بازار سهام یادآور میشود: البته با توجه به چشمانداز تورمی در کشور و نظر فعالان بازار سرمایه و فضای رکودی اقتصاد، نباید انتظار اختلاف بازده چشمگیر میان بازارهای مختلف داشت.
امیرباقری میافزاید: تجربه چند ساله نشان میدهد تمامی بازارها در میانمدت و بلندمدت بهطور آماری بازدهی نسبتا مشابهی داشتهاند؛ در نتیجه سهامدارانی که دید سرمایهگذاری دارند نباید نگرانی داشته باشند. طبیعتا دید سرمایهگذاری در بازار سرمایه نیز نگاه میانمدت و بلندمدت است، اما وضعیت برای افرادی که تریدرهای کوتاهمدت هستند، فرق میکند و طبیعتا نوسانات کوتاهمدت بازار روی سود پرتفوی آنها موثر خواهد بود. او در ادامه با اشاره به ابهاماتی که در بازار سهام وجود دارد، میگوید: اکنون بازار سهام در چند حوزه ابهام دارد؛ چه در حوزه سیاسی و چه در حوزه اقتصادی. در حوزه سیاسی موضوع احیای برجام در راس ابهامات قرار دارد. فعالان بازار سرمایه بهطور دقیق تصوری از سناریویهای محتمل برجام (چه در صورت وقوع آن و چه در صورت عدموقوع آن) ندارند، بنابراین موضوع احیای برجام در راس ابهامات سیاسی و خارجی است. سایر ابهامات را نیز میتوان در مقوله احیا یا عدماحیای برجام و بهتبع آن ارتباط مالی و کالایی با کشورهای دیگر خلاصه کرد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه «در حوزه داخلی هم موضوع نرخ ارز و تورم از جمله ابهامات است» اضافه میکند: علاوهبر این یکی دیگر از ابهاماتی که همیشه فعالان بازار با آن درگیر بودند، تصمیمهای خلقالساعه سیاستگذار و دستورالعملهایی است که در دقیقه نود و بدون اطلاعرسانی گرفته میشود. البته درست است که دولت چارهای جز اینکه از اقشار پاییندست حمایت کند، ندارد ولی همین تصمیمها در نهایت به فضای صنعت و سهامداری ضربه میزند، بنابراین ابهامات در حوزه اقتصادی هم زیاد شده است. به گفته او وقتی ابهامات زیاد شوند، ریسک افزایش پیدا میکند و وقتی اهرم ریسک افزایش پیدا کند بازدهی مورد انتظار سهامدار افزایش پیدا میکند. همین امر نیز سبب میشود قیمتهای بالا جذابیتی برای سرمایهگذاری نداشته باشند و به محض ورود فاز قیمتی به محدوده پیشخرید، فروشها در بازار ایجاد میشود.
روند مثبت بازار تا آخر سال
عباسعلی حقانینسب، کارشناس بازار سرمایه نیز بر این باور است بازار وارد روند نزولی نشده و تا یک سالآینده بورس وضعیت مناسبی خواهد داشت. او با تاکید بر اینکه «بازار وارد روند نزولی نشده و نمیشود» به «دنیایاقتصاد» میگوید: ساختار بازار سرمایه بهگونهای است که سهم مردم عادی در آن زیاد شده است؛ بهویژه تکنیکالکارهای تازهکاری که یک روند را میبینند به همین دلیل به برخی اخبار و اتفاقات واکنش هیجانی نشان میدهند. این کارشناس بازار سرمایه به یکی دیگر از عواملی که بورس در سالهای اخیر بهشدت به آن وابسته شده، اشاره میکند و میگوید: بالا و پایینشدن نرخ دلار و ارز بهشدت بر بازار اثرگذار شده است، بنابراین یکی از دلایلی که بازار در روزهای اخیر افت داشته همین موضوع بوده است، با اینحال نکتهای که نباید فراموش شود این است که شواهد نشان میدهد حتی اگر برجام احیا شود نیز قیمت دلار ریزش چندانی نخواهد داشت.
حقانینسب توضیح میدهد: چون دولت سیاستش را مشخص کرده که قرار نیست با ارزپاشی درآمدهای دلاری را وارد بازار کند، بنابراین قیمت دلار بهنظر نمیرسد که چندان پایین بیاید. او با بیان این استدلال تاکید دارد که افت اخیر بازار بهمعنای ورود به روند نزولی نیست و با توجه به تحلیلها، ریزشها موقتی و کوتاهمدت خواهد بود. این کارشناس بازار سرمایه در ادامه در توضیح علت خروج پول از بازار سرمایه در روزهای اخیر میگوید: خروج پول از بازار همان واکنش هیجانی برخی از سهامداران است. گروهی از سهامداران در بازار هستند که تا وقتی اوضاع بازار ارز تغییر میکند به سمت آن بازار تغییر جهت میدهند. این کارشناس بازار سهام معتقد است بورس در یک سالآتی روند مثبتی را تجربه خواهدکرد. او در همین حال توصیه میکند: اگر سهامداران رفتار خود در بازار سرمایه را به رفتاری که در بازار مسکن دارند، نزدیک کنند و نگاههاشان به بازار حداقل سهماهه یا ۶ماهه باشد و نگاه نوسانگیری روزانه نداشته باشند، شک نکنید که بازار شرایط مثبتی را تجربه خواهد کرد.
مایک مکگلون، استراتژیست ارشد بازارهای کالایی بلومبرگ در توییتر نظر خود را در مورد خط سیر بهای نفت خام در برابر بیت کوین را به اشتراک گذاشته است. مکگلون معتقد است که بیت کوین برخلاف نفت خام به لطف ۳ عامل در دهه جاری افزایش میبابد: پذیرش، عرضه و تقاضا.
او میگوید که مسیر روی نمودار برای نفت خام نامطلوب و برای بیت کوین مطلوب بوده است. او معتقد است که احتمال زیادی وجود داره که وضعیت به همین شکل باقی بماند.
دانش سرمایه ارکا برای همراهان خود اخبار های بازار سرمایه را به صورت رایگان ارائه می دهد. مطالب بیشتر