اخبار 00/06/29

مثل همیشه گوش شنوایی نیست. این شاید محور اصلی صحبت‌‌‌ها و گلایه‌‌‌های فعالان حوزه بورس در رابطه با عرضه‌‌‌های اولیه است. سوژه‌‌‌ای که سهامداران خرد آن‌طور که فعالان حوزه بورس به آن نگاه می‌کنند و دغدغه‌‌‌شان است، توجهی ندارند. مساله این است که چند وقتی می‌شود فعالان و کارشناسان حوزه بورس نسبت به روند عرضه‌‌‌های اولیه در بورس گلایه‌‌‌مندند.
چالش ورود اولیه سهام به بورس
 همین یکی دو روز پیش بود که امیر سیدی از فعالان حوزه بورس در توییتر خود به روند عرضه‌‌‌های اولیه در بازار ایران انتقاد کرد و نوشت: «در عرضه‌های اولیه معمول در دنیا، پول فروش سهام به ترازنامه شرکت می‌رود، یعنی به گونه‌ای به عنوان پشتوانه سهام شرکت در بازار ثانویه با تامین مالی آن شرکت عمل می‌کند، سهامدار عمده هم معمولا تا ۶ ماه حق فروش سهام ندارد، اینجا همان روز اول سهامدار عمده پول را از بازار خارج می‌کند.» او همچنین به این موضوع پرداخت که «۵هزار میلیارد تومان خروج پول از بازار فقط در هفته گذشته بدون تمهید خاصی در این باره از سوی سازمان بورس، با وجود مشکلات ناشی از عرضه‌های اولیه در سال گذشته!» این توییت چند ساعتی بعد از انتشارش مورد توجه دیگر فعالان حوزه بورس قرار گرفت و گلایه‌‌‌ها و انتقادها نسبت به این موضوع بالا گرفت. از یک طرف بهروز حق‌‌‌شناس از تحلیلگران بازارهای مالی بیان کرد که «وقتی زیرساختش رو ندارید مجبورید تو یک روز دوتا دوتا عرضه اولیه بذارید؟» و از طرف دیگر علی خان‌پایه از فعالان حوزه بورس نوشت: «۸۰ درصد سهم‌‌‌هایی که در این دو سال عرضه کرده‌‌‌اید ارزش دلاری آن‌‌‌ها، ۳۰درصد زیر قیمت عرضه شماست. والله هیچ‌‌‌کس نمی‌‌‌داند چه خبره یا خودش را می‌‌‌زند به ندانستن. سهامدار عمده، بازار گردان، صندوق، کارگزاری، تامین سرمایه.» سعید درخشانی هم نوشت که «به نظر می‌رسد عرضه اولیه‌‌‌ها و خروج نقدینگی بازار مقصر اصلی افت بازار در چند روز اخیر هستند، در یک هفته ۵ هزار میلیارد تومان عرضه اولیه داشتیم که همه آن از بازار خارج شده است. بهتر است سازمان بورس شرایط بازار را رصد کند؛ نه به آن شوری سال ۹۹ که آن همه پول آمد اما چیزی عرضه نشد و نه به این وضع فعلی.» موضوع به جایی رسید که برخی از فعالان حوزه بورس و کارشناسان به این مساله پرداخته‌‌‌اند که راه‌‌‌حل چیست. برخی نوشتند: «کافی است قبل از عرضه اولیه یک افزایش سرمایه از صرف سهام به قیمت اسمی به میزان سهام عرضه اولیه انجام بشود و به عنوان سهام خزانه به ترازنامه شرکت برود.» برخی دیگر به این مساله پرداختند که بهتر است سازمان بورس با جدیت بیشتری شرایط بازار را رصد کند. اما گلایه‌‌‌ها خیلی به سمت سازمان بورس نرفت و نگاه‌‌‌ها بیشتر مقایسه‌‌‌ بازار ایران با دیگر کشورهای دنیا بود و این پرسش که چه باید کرد و چه می‌توان کرد، خیلی در میان فعالان حوزه بورس مطرح شد. در این گزارش این سوال را با کارشناسان متخصص در حوزه بورس مطرح کردیم که به نظرشان نحوه عرضه‌‌‌های اولیه در بازار کشورمان چه اشکالاتی دارد؟ و راه‌‌‌حل‌‌‌هایی که برای دوری از این اشکالات پیشنهاد می‌دهند چه مواردی است؟ اینجا بازهم یک هم زبانی در میان کارشناسان وجود دارد؛ زمان‌بندی مناسب و ارائه بایدها و نبایدها و گرفتن تعهد از شرکت‌هایی که می‌‌‌خواهند عرضه اولیه بشوند.

  به زمان‌بندی عرضه‌‌‌های اولیه توجه شود
زمان‌بندی از آن دست مسائلی است که کارشناسان حوزه بورس در موضوع عرضه‌‌‌های اولیه روی آن توافق دارند. به اعتقاد آنها باید به این مساله به طور کامل و دقیق دقت کرد چرا که در روند رشد یا ریزش بازار تاثیرگذار است. بهمن فلاح، کارشناس حوزه بورس در گفت‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به این موضوع اشاره می‌کند و ایراد عرضه‌‌‌های اولیه در بازار کشورمان را نبودن زمان‌بندی مناسب می‌‌‌خواند که به اعتقاد او «متناسب با حجم و ارزش معاملات نیست.» فلاح در توضیحاتی که در رابطه با این موضوع بیان می‌کند، می‌‌‌گوید که هر عرضه اولیه‌‌‌ای به اندازه حجم و نقدینگی‌‌‌ای که دارد باید متناسب با بازار باشد و همچنین باید ارزش معاملات در آن مقطع متناسب با ارزش عرضه اولیه باشد. به اعتقاد او این مساله باعث می‌شود که نقدینگی از بازار کوچ کند به سمت عرضه‌‌‌های اولیه برود و چون خارج می‌شود، این نقدینگی نه تنها در ترازنامه شرکت‌ها لحاظ نمی‌شود بلکه به بازار هم بر نمی‌‌‌گردد.» فلاح همچنین به بازارگردانی اشاره می‌کند و می‌‌‌گوید که «بازار گردانی‌‌‌ای که برای این عرضه‌‌‌های اولیه در نظر گرفته شده است، قاعدتا چون خود این عرضه اولیه‌‌‌ها ۲۰ درصد زیر ارزش ذاتی عرضه می‌‌‌شوند، این بازارگردانی هم قاعدتا علی‌السویه است و بود و نبود آن فرقی به حال بازار نمی‌‌‌کند.» شایان کرمی هم به مساله زمان‌بندی عرضه‌‌‌های اولیه در صحبت‌‌‌هایش با «دنیای‌اقتصاد» اشاره می‌کند و می‌‌‌گوید که «با توجه به اینکه بازار ما مشکل نقدینگی دارد، اینکه در چه زمانی و چه شرکت‌هایی را با چه ارزش‌‌‌هایی پذیرش می‌‌‌کنیم و عرضه اولیه انجام می‌‌‌دهیم دارای اهمیت است که روی جریان بازار اثرگذار نباشد.» او در ادامه صحبت‌‌‌هایش عرضه‌‌‌های اولیه در هفته‌‌‌های گذشته را از جمله عوامل تاثیرگذار در خرابی بازار این هفته معرفی می‌کند اما از این موضوع غافل نمی‌شود که عوامل دیگری هم در خرابی بازار اثرگذار بوده است که از آن جمله به «نزدیک بودن به سال مالی برخی شرکت‌های سرمایه‌گذاری و سال مالی برخی از شرکت‌های کارگزاری که اعتباراتشان را تسویه می‌کنند» اشاره می‌کند. مهدی ساسانی، کارشناس حوزه بورس هم از دیگر افرادی است که در گفت‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» به مساله زمان‌بندی عرضه‌‌‌های اولیه می‌‌‌پردازد و در صحبت‌‌‌هایش می‌‌‌گوید که از خردادماه عرضه اولیه خاصی نداشته‌‌‌ایم اما در یکی دو هفته گذشته که عرضه اولیه‌‌‌ها هفته‌‌‌ای دو تا سه بار انجام می‌شود، باعث شده است که این عرضه‌‌‌ها به بازار فشار وارد و نقدینگی زیادی را از تابلوی معاملات خارج کند. در نهایت او در توضیح صحبت‌‌‌هایش در این بخش به این مساله اشاره می‌کند که «این نقدینگی از بازار توسط سهامداران عمده خارج می‌شود و به بازار با این کسری معاملات فشار وارد می‌شود که نتیجه‌‌‌اش بهم ریختن نظم بازار است.»

  محدودیت برای خروج پول
ابهام در خروج پول‌‌‌ها از بازار سرمایه هم از دیگر موضوعاتی است که کارشناسان و فعالان حوزه بورس به آن اشاره می‌کنند. ساسانی با توضیح این مساله که مشکلی که وجود دارد روی سازوکار عرضه و نبود زیرساخت‌‌‌ها و نبود قانونی برای اینکه این عرضه‌ها چگونه مدیریت شوند است، می‌‌‌گوید که باید «برای آن فردی که عرضه اولیه را انجام می‌دهد تمهیداتی در نظر گرفته شود.» این کارشناس حوزه بورس با اشاره با این مساله که در بازار ایران چنین تمهیداتی را نداریم و فرد می‌تواند نقدینگی را صرف امور دیگر کند، به «دنیای‌اقتصاد» توضیح می‌دهد که «می‌توان زمانی که شرکت‌ها می‌‌‌خواهند پذیرش شوند لیستی از بایدها و نبایدها برای آنها فراهم کرد که سهامشان عرضه شود یا می‌توانیم ساختاری برای آنها تدوین کنیم که با این ساختار و تعهدات پذیرش شوند چرا که باید مشخص شود که با این پولی که از بازار خارج می‌کنند، می‌خواهند چه کاری انجام دهند.» کرمی، کارشناس حوزه بورس هم به این مساله اشاره می‌کند و می‌‌‌گوید که «سهامداران عمده پس از عرضه پول خود را از بازار خارج می‌کنند و باید برای این موضوع یک محدودیتی ایجاد شود که پول بعد از مدتی محدودیت از بازار خارج شود.»

  روش عرضه‌‌‌ها تغییر کند
«بوک بیلدینگ» یکی از ایرادهای کار است. این نظر شایان کرمی، کارشناس حوزه بورس در گفت‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» است. او معتقد است که این روش عرضه برای زمانی بوده که خیلی‌‌‌ از افراد با بازار سرمایه آشنایی نداشته‌‌‌اند. به اعتقاد او این روش برای همان زمان مناسب بوده که با استفاده از آن بتوان مخاطب‌‌‌های خرد بیشتری را جذب بازار سرمایه کرد. اما حالا کرمی معتقد است که «خیلی‌‌‌ها با معنا و محتوای بازار سرمایه آشنایی پیدا کرده‌‌‌اند و دیگر روش بوک بیلدینگ برای شرایط بازار سرمایه کشورمان مناسب نیست.» او در ادامه توضیحاتش در این بخش می‌‌‌گوید که باید به روش‌های سابق برگشت که یکی از آنها این است که به کارگزارها اجازه بدهند آنها سهم‌‌‌ها را تخصیص بدهند و با این کار «افرادی که توان مالی بالایی دارند و گردش‌‌‌های به مراتب بیشتری داشته‌‌‌اند می‌توانند سهم بیشتری در عرضه‌‌‌های اولیه پیدا کنند که همین موضوع می‌تواند بازار را کمتر خراب کند.»

  عرضه‌‌‌های اولیه پاسخگوی تقاضای بازار
یکی دیگر از ایرادهایی هم که بهمن فلاح، کارشناس حوزه بورس در رابطه با عرضه‌‌‌های اولیه مطرح می‌کند این است که عرضه‌‌‌های اولیه به این معنی جا افتاده که بعد از عرضه اولیه دیگر هیچ عرضه‌‌‌ای انجام نمی‌شود و صرفا اگر ۵ تا ۱۰ درصد شرکت‌ها در روزی که عرضه اولیه انجام می‌شود، عرضه شود و ۱۰ تا ۱۵ روز بعد هیچ عرضه‌ای بر اساس تقاضای بازار انجام ندهند، یک تقاضای کاذبی در صف‌‌‌های خرید شکل می‌گیرد که ناشی از عدم‌عرضه حقوقی‌‌‌ها بعد از روزهای عرضه اولیه شکل می‌گیرد و البته رشد قیمتی کاذبی هم شکل می‌گیرد که یک پروژه باخت-باخت است. او در ادامه توضیحات خود به این موضوع اشاره می‌کند که «شرکت‌های حقوقی باید متعهد شوند که بعد از این که سهم عرضه اولیه شد فردای عرضه اولیه یا دو تا سه روز بعد جوابگوی تقاضای بازار باشند.» به اعتقاد او عرضه‌‌‌های اولیه باید به سمت تعادل برود اما اگر این اتفاق رخ ندهد، در روند بازار و نقدشوندگی اختلال و ایراد وارد می‌کند که «این ایراد متوجه سومدیریت در عرضه‌‌‌های اولیه است.» او در این بخش از صحبت‌‌‌هایش به صورت واضح به این مساله اشاره می‌کند که «معنی ندارد شرکتی عرضه اولیه شود و هم در روز عرضه بخش زیادی از نقدینگی را جذب کند و هم بعد از عرضه اولیه، تقاضا را پاسخگو نباشد، بلکه باید به این مسائل متعهد بشوند.»

  دامنه‌‌‌نوسان و امید به مدیریت سازمان بورس
در کنار تمام این توضیحات، انتقادها و پیشنهادها، کارشناسان حوزه بورس راهکار و چشم‌‌‌اندازی هم برای آینده دارند. یکی از این راهکارها که بهمن فلاح به آن اشاره می‌کندحذف دامنه نوسان و مدیریت سازمان بورس است. او می‌‌‌گوید که متاسفانه چون دامنه نوسان در مقطع فعلی محدود است هیچ راهکاری نداریم بلکه باید موضوع عرضه‌‌‌های اولیه از طرف سازمان مدیریت شود. مهدی ساسانی هم در این خصوص می‌‌‌گوید  از زمانی که آقای دهقان دهنوی به سازمان بورس آمده‌‌‌اند، تغییرات خوبی در بازار سرمایه ایجاد شده است و نگاهی مثبت را برای ما ایجاد کرده‌‌‌اند. اگر چه انتقادهای زیادی به مساله صندوق‌ها وارد است اما می‌شود تمهیداتی حتی برای ناشر هم ایجاد کرد و می‌توان شرایط عرضه اولیه و جلوگیری از ابهام را تسهیل کرد.

دیروز شاخص کل بورس‌ باز هم ریخت و با ۲۹هزار واحد منفی و بیش از ۲ درصد افت در محدوده یک میلیون و ۴۲۰ هزار واحد قرار گرفت. این افت ادامه‌‌‌دار شاخص اهالی بورس را شگفت‌‌‌زده کرده است. برخی از این افراد که در فضای مجازی هم دست به قلم هستند به تحلیل این وضعیت و سپس پیش‌بینی آینده بازار می‌‌‌پردازند و برخی هم جز گلایه کاری از دستشان برنمی‌‌‌آید. یکی از این فعالان بورسی که در توییتر مشغول است دیروز در واکنش به ریزش مجدد شاخص نوشت: «شاخص قرار بود ۱۶۰۰ رو بشکنه، داره میاد ۱۴۰۰! خود سهم‌‌‌ها هم رو شاخص ۹۰۰هزار دارن معامله میشن.» برخی هم به وعده دولت جدید مبنی بر بهبود اوضاع بورس اشاره می‌کردندو از اینکه دولت رئیسی خلف وعده کرده، گلایه داشتند.
 مثلا یکی از این افراد نوشت: «متاسفانه تیم اقتصادی جدید هم مثل تیم و دولت قبل فکر می‌کنند اگر بورس صعود کند تورم رشد می‌کند، اقتصاد ضعیف می‌شود و هزار و یک استدلال اشتباه دیگه، دقیقا نمی‌‌‌دونم مشکل آقایون با بورس چیه؟» در همین حال برخی حضور رئیسی در تالار بورس در ایام انتخابات را یادآور شدند و به اینکه دولت «خیلی زود بورس را فراموش کرد» اعتراض داشتند: «یادتون هست اولین جایی که سیدابراهیم رئیسی تشریف بردن و دستورات لازم رو صادر فرمودن سازمان بورس بود؟… پرتفوم امروز رکورد شکست و به پایین‌‌‌ترین حد ممکن رسیدم طی این چند سال.» یکی دیگر از کاربران توییتر هم زمان ریزش بازار در اواخر دولت حسن روحانی را یادآوری کرد که با هر ریزش سهامداران از دولت تدبیر و امید انتقاد می‌کردند. او اینگونه به وضعیت امروز بازار کنایه زد: «دیگه روحانی هم نیست بابت قرمز شدن نقشه‌‌‌ بازار  سهام از او انتقاد کنند.» در این میان برخی از کاربران هم دست به قلم شدند و عوامل ریزش بازار را لیست کردند. یکی از این کاربران نوشت: «امروز دیدم خیلی از بزرگان هم این سوال رو داشتن که چرا داره بورس می‌ریزه؟ پاسخش از دید من ساده‌‌‌ست! بالا رفتن نرخ بهره. همین امروز در فرابورس می‌شد ۹ تا از انواع اوراق خزانه رو با بازدهی بالای ۵/ ۲۳درصد سالانه خرید. در اوج حباب بازار (تابستان ۹۹) نرخ بهره بعضی از اوراق تا ۱۵درصد کاهش یافته بود.» در مقابل افرادی هم بودند که برای ریزش بازار دلیل منطقی پیدا نکرده بودند. گروه آخری هم بودند که ریزش بورس را به تغییر احتمالی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار مرتبط می‌‌‌دانستند. یکی از این کاربران در همین راستا نوشت: «به دلایل منطقی دهقان دهنوی ابقا نخواهد شد. فقط منتظر ریزش جدی بازار هستند تا با تغییر رئیس شوک‌درمانی کنن. یه کف شاخص هم باید تعریف کرد به نام کف تغییر رئیس سازمان بورس.» با این حال برخی هم از اخبار پشت پرده که از ابقای دهنوی بر سمت خود خبر می‌‌‌داد، نوشتند. بر اساس این اخبار تایید نشده دهقان دهنوی در سازمان بورس به فعالیت خود به عنوان رئیس سازمان بورس ادامه خواهد داد اما در روزهای آینده مدیرعامل شرکت بورس تغییر می‌کند.

  دردسرهای عرضه‌‌‌های اولیه برای بورس
موضوع دیگری که دیروز فعالان بورسی فضای مجازی بر روی آن بحث می‌‌‌کردند، عرضه‌‌‌های اولیه و نحوه ارائه آنها در بازار ایران و مقایسه با بازارهای جهانی بود. سعید درخشانی که از فعالان و تحلیلگران بازار سرمایه است انگشت اتهام را به سمت عرضه‌‌‌های اولیه نشانه رفته بود. به اعتقاد او عرضه‌های اولیه و خروج نقدینگی بازار مقصر اصلی افت بازار در چند روز اخیر هستند.  بعد از این توییت درخشانی، برخی از دنبال‌‌‌کننده‌‌‌های او مورد دیگری را که باعث ریزش بازار شده است نام بردند. این عامل از نظر آنان فروش اوراق بود. یکی از دنبال‌‌‌کننده‌‌‌های درخشانی برای او نوشت: «سعید جان فروش اوراق رو هم دست کم نگیر در ۳۰-۴۰روز اخیر طی ۴مرحله حدود ۲۷هزار میلیارد تومان اوراق فروختن فقط در چند روز اخیر ۷/ ۱۳ هزار میلیارد تومان فروخته شده فروش اوراق هم برای بازار ما بازی دو سر باخت است.» برخی کاربران اما لحن تندتری داشتند و از اینکه عرضه‌‌‌های اولیه سودی برای سهامداران ندارند شاکی بودند. علی خان‌پایه جزو این دسته بود که خطاب به سیاستگذاران بورسی نوشته بود: «شما ارزش‌گذاری خودتون تو عرضه اولیه رو دیگه قبول دارید؟ ۸۰ درصد سهم‌هایی که تو این دو سال عرضه کردید ارزش دلاری‌شون ۳۰ درصد زیر قیمت عرضه شماست والله هیشکی نمی‌دونه چه خبره یا خودشو می‌زنه به ندونستن؛ سهامدار عمده، بازارگردان، صندوق، کارگزاری، تامین سرمایه؛ خجالت نمی‌کشید؟» کاربرانی مانند «سیدی» هم بودند که نحوه ارائه عرضه‌‌‌های اولیه در بازار ایران و بازارهای بین‌المللی را مقایسه کردند: «در عرضه اولیه‌‌‌های معمول در دنیا، پول فروش سهام به ترازنامه شرکت می‌رود، یعنی به گونه‌‌‌ای به عنوان پشتوانه سهام شرکت در بازار ثانویه با تامین مالی آن شرکت عمل می‌کند، سهامدار عمده هم معمولا تا ۶ ماه حق فروش سهام ندارد، اینجا همان روز اول سهامدار عمده پول را از بازار خارج می‌کند.» این کاربر در ادامه نیز راهکاری برای حل این معضل داد. به اعتقاد او کافی است قبل از عرضه اولیه یک افزایش سرمایه از صرف سهام به قیمت اسمی به میزان سهام عرضه اولیه انجام شود و به عنوان سهام خزانه به ترازنامه شرکت برود. به هر حال هر فعالی به دنبال بهانه‌‌‌های خود برای توجیه روند روزهای اخیر بازار می‌‌‌گشت.

  سیگنال کیهان به سهامداران
پیش‌بینی روزنامه کیهان از آینده بازار سرمایه هم سوژه دیگری بود که مورد توجه کاربران بورسی فضای مجازی قرار گرفت. این روزنامه در مطلبی در یکی از شماره‌‌‌های اخیر خود پیش‌بینی کرده که بورس از مهر ماه روند صعودی به خود می‌گیرد. سهامدارانی که در یک سال گذشته این دست از اظهارات را از مسوولان دولتی و بورسی شنیده بودند، این پیش‌بینی کیهان را دستمایه قرار دادند و به هم توصیه می‌کردند، پرتفوی خود را درست ببندند که از مهر ماه قرار است روزهای سبز به آنان سلام کند. در حالی که برخی از آنان به شوخی می‌‌‌گفتند که «پس بریم از صف فروش دربیاییم»، در مقابل برخی تجربه اظهارات قبلی مسوولان را یادآور می‌‌‌شدند و این پیش‌بینی کیهان را سیگنال خروج تعبیر کردند.

  قدردانی از وزیر اقتصاد
با اینکه یک روز از دستور وزیر اقتصاد برای انتشار صورت‌های مالی بانک ملی گذشته اما تشکر بورسی‌‌‌‌‌‌ها و کارشناسان اقتصادی از احسان خاندوزی هنوز تمام نشده است. دیروز کامل ابراهیمیان با خطاب قرار دادن وزیر اقتصاد در توییتر نوشت: «انتشار صورت‌های مالی بانک ملی رخدادی بسیار عالی بود درود بر باعث و بانی‌اش که نحوه مدیریت نامدیران را توی بزرگ‌ترین بانک کشور نشون داد که جزو مورد اعتمادترین نهادپولی بین مردم هست. ۶۸هزارمیلیاردتومان زیان ساختن یک شاهکاره؛ یک شاهکاره بزرگ.» حسین خزلی خرازی هم از خاندوزی به خاطر انتشار صورت‌های مالی بانک‌‌‌ ملی‌‌‌ ایران قدردانی کرد و در ادامه گفت که منتظر انتشار صورت‌های مالی همه‌‌‌ بانک‌های دولتی و شرکت‌های دولتی مثل هما و راه‌‌‌آهن، بیمه ‌‌‌ایران است.

هفته گذشته بود که برای نخستین‌بار بازار سهام شاهد عرضه اولیه به‌روش ترکیبی ‌بود. در این روش، سهام عرضه شده ابتدا در دامنه قیمتی مشخص‌شده به ‌صندوق‌های سرمایه‌گذار‌ی قابل‌معامله در بورس و صندوق‌های سرمایه‌گذار‌ی مشترک فروخته می‌شود. از روز دوم صندوق‌های سرمایه‌گذار‌ی تا ۵۰‌درصد دارایی خریداری شده‌ را می‌توانند به‌فروش رسانده و سرمایه‌گذاران حقیقی می‌توانند اقدام به‌خرید سهام مذکور در معاملات ثانویه کنند. بازارگردان هم از روز دوم وارد میدان می‌شوند. این روش عرضه اما مورد انتقاد برخی از سهامداران واقع شد. حالا رئیس سازمان بورس می‌گوید قرار گرفتن یک شرکت کوچک با شناوری پایین در پرتفوی سهامداران، زمینه ایجاد تخلفاتی از نوع دستکاری قیمت، اغواگری و افزایش قیمت سهام بیش از ارزش ذاتی آن سهم را فراهم می‌کند و در نهایت سهام برخی از شرکت‌های کوچک به‌طعمه ایجاد تخلفات در بازار تبدیل می‌شوند و از این‌رو تصمیم گرفته شد تا روشی برای مقابله با این تخلفات در نظر گرفته شود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در واکنش به‌حاشیه‌های ایجاد‌شده برای روش جدید عرضه اولیه اظهار کرد: عرضه اولیه روش‌های مختلفی دارد و روش جدید بیشتر برای برخی از شرکت‌های کوچک کاربرد دارد. «محمدعلی دهقان‌دهنوی» به‌تلاش شرکت‌ها برای عرضه سهام خود در بازار سرمایه اشاره و اظهار کرد: در ابتدا از حضور شرکت‌ها اعم از شرکت‌های کوچک و بزرگ در بازار سرمایه جهت تامین‌مالی از طریق این بازار در راستای توسعه شرکت و فعالیت‌های خود استقبال خواهیم کرد. دهقان‌دهنوی با تاکید بر اینکه نمی‌توان چنین امکانی را از پیش‌روی شرکت‌ها حذف کرد، بلکه باید این مسیر برای ورود شرکت‌ها به‌بورس باز باشد، گفت: در گذشته مشکلات بسیاری در مسیر ورود شرکت‌های کوچک برای حضور در بورس قرار داشت که سازمان بورس با تلاش بیشتر درصدد حذف یا رفع موانع موجود برای سهولت ورود شرکت‌های کوچک به‌بورس پیش رفت. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به‌مشکلات عرضه سهام شرکت‌های کوچک در بورس تاکید کرد و افزود: برای مثال اگر ٢٠‌درصد از سهام این شرکت‌های کوچک در بازار سهام عرضه می‌شد، سهام تخصیص یافته به‌هر فرد به‌دلیل تقسیم میان تعداد انبوهی از سهامداران، از ارزش چندان بالایی برخوردار نبود.

وی به‌مشارکت حدود سه میلیون سرمایه‌گذار در عرضه‌های اولیه اشاره کرد و گفت: ممکن است در عرضه اولیه با تقسیم این مقدار کم سهام میان سه میلیون سهامدار مثلا ١٠ هزار تومان سهام به‌هر سهامدار اختصاص یابد و به‌دلیل ارزش پایین این مقدار سهم، سهامدار دیگر توجه چندانی را به‌این سهام در پرتفوی خود ندارد و رسوب سهام به‌این شکل کمکی به‌شناوری سهم نمی‌کند.

  تبدیل سهام برخی از شرکت‌های کوچک به‌طعمه ایجاد تخلف در بازار
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه باید مانع طعمه‌شدن سهام شرکت‌های کوچک برای تخلف‌ در بازار شد، ادامه داد: با توجه به‌وجود چنین مشکلی در عرضه اولیه سهام شرکت‌های کوچک، سازمان بورس باید اقدامی را برای رفع چنین مشکلی در عرضه اولیه انجام می‌داد که به‌دنبال آن تصمیمات لازم برای تغییر روش عرضه اولیه اتخاذ شد.

وی اظهار کرد: از طرف دیگر به‌دلیل وجود جذابیت در قیمت‌گذار‌ی عرضه اولیه‌ها، سهامداران به‌دنبال مشارکت در این عرضه‌ها هستند، به‌همین دلیل باید راهی‌اندیشیده می‌شد تا عرضه اولیه در اختیار عموم قرار بگیرد. دهقان‌دهنوی با بیان اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذار‌ی، ابزاری برای ورود غیرمستقیم سرمایه‌گذاران به‌بورس هستند، گفت: ما بارها به ‌سهامداران خرد، افرادی که دانش و اطلاعات از بورس ندارند و از زمان کافی برای تحلیل سهام برخوردار نیستند روش غیرمستقیم را توصیه و ترویج کرده‌ایم و عرضه‌های اولیه از طریق روش جدید با رفتن به‌صندوق‌های سرمایه‌گذار‌ی عملا به‌صورت‌ غیرمستقیم به‌همین افراد تخصیص پیدا می‌کند. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: بخشی از عرضه اولیه شرکت‌های بزرگ و متوسط هم به‌همین ترتیب در اختیار صندوق‌ها قرار می‌گیرد و سهامداران می‌توانند با خریداری یونیت‌های صندوق‌ها از سرمایه‌گذار‌ی در بورس از مشارکت در عرضه اولیه بهره‌مند شوند.

  امکان خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذار‌ی در عرضه‌اولیه برای عموم
وی با تاکید بر اینکه خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذار‌ی در عرضه اولیه برای عموم امکان‌پذیر است، اظهار کرد: این اقدام علاوه بر اینکه روش بهتری برای سرمایه‌گذار‌ی مردم در بورس است، سبب انتقال و تجهیز منابع در صندوق‌ها می‌شود، همچنین زمانی که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای سهامدار یک شرکت باشند، امکان ایجاد دام برای دستکاری قیمت و اغواگری کمتر خواهد شد. دهقان‌دهنوی تاکید کرد: برای شرکت‌های بزرگ و متوسط بخشی از سهام آنها به‌صندوق سرمایه‌گذار‌ی تعلق می‌گیرد و برای سهام شرکت‌های کوچک هم، همه سهام وارد صندوق می‌شود. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: در آینده سهم این بخش از  عرضه در صندوق‌ها را برای شرکت‌های بزرگ و متوسط بیشتر خواهیم کرد، همچنین به‌دنبال طراحی صندوق‌های عرضه اولیه هم هستیم که نسبت بالاتری از سهام عرضه اولیه در ترکیب دارایی این نوع صندوق وجود دارد و عملا جذابیتی نزدیک به‌عرضه اولیه مستقیم در‌بر خواهد داشت. وی افزود: همچنین نکته دیگری که لازم به‌ذکر است اینکه بر رفتار صندوق‌ها در رابطه با سهام عرضه اولیه نظارت داریم و سهمیه صندوق‌هایی که دید کوتاه‌مدت نسبت به‌این نوع سهام داشته باشند، کم یا حذف خواهد شد. دهقان‌دهنوی اظهار کرد: علاوه بر این ضمن اینکه از هر پیشنهادی برای بهبود یا اصلاح این روش جدید به‌شرط ترویج رویکرد سرمایه‌گذار‌ی غیرمستقیم استقبال می‌کنیم، در رابطه با دامنه‌نوسان در عرضه اولیه هم برنامه‌هایی داریم که به‌تدریج اجرا خواهد شد.

دارایی‌های خارجی خزانه‌داری ایالات متحده بعد از ۲ ماه‌ به بالاترین حد خود رسید. نرخ‌های بهره پایین در سراسر جهان که برای تحریک اقتصاد تعیین شدند، موجب شد سرمایه‌گذاری رو به افزایش بگذارد. از همین جهت توجه سرمایه‌گذاران به اوراق خزانه آمریکا در زمان پاندمی کرونا بیشتر شد و همین باعث شد ۵۴/ ۷ تریلیون دلار اوراق آمریکا در ماه جولای، توسط خارجی‌ها نگهداری شوند.
تغییر جریان جذب سرمایه در آمریکا
در قاره سبز نیز با افزایش واکسیناسیون و حرکت اقتصاد به سمت عادی‌سازی، بنگاه‌های اقتصادی در تلاش برای بازگشت به شرایط قبل کرونا هستند. از همین سو موجی جدید برای تقاضای نیروی کار در انگلستان در حال شکل‌گیری است. این افزایش تقریبا ناگهانی در تقاضا در کنار تغییر انتظارات نیروی کار در زمان محدودیت‌های کرونایی باعث شد مشاغل و بنگاه‌های انگلیس با مشکلات استخدام روبه‌رو شوند. اداره آمار ملی انگلیس ۴۱ درصد بنگاه‌های با ۱۰ پرسنل یا بیشتر در دو هفته‌‌ منتهی به ۵ سپتامبر با چالش‌های جدی استخدامی روبه‌رو شدند.

  اقبال خارجی‌ها به اوراق ایالات متحده

داده‌های وزارت خزانه‌داری ایالات متحده که در روز پنج‌شنبه منتشر شد، نشان داد که دارایی‌های خارجی خزانه‌داری در ماه جولای برای چهارمین ماه متوالی افزایش یافت و به بالاترین حد خود رسید. بر اساس گزارش رویترز، صاحبان عمده خارجی خزانه‌داری ۵۴/ ۷ تریلیون دلار اوراق نگهداری یا خرید کردند که این بالاترین رکورد ثبت شده تاکنون است. در ماه ژوئن، دارایی‌های خارجی خزانه‌داری ۵۰/ ۷ تریلیون دلار بود. گنادی گلدبرگ، استراتژیست ارشد نرخ‌گذاری ایالات متحده، در TD Securities در نیویورک می‌گوید: ‌یکی از عوامل محرک اقتصادی، نرخ بهره پایین در سراسر جهان است. این یکی از دلایلی است که سرمایه‌گذاران را به سرمایه‌گذاری در اوراق خزانه‌داری ایالات متحده را جذب کرد.‌ اگرچه بازده خزانه‌داری ایالات‌متحده پایین است، اما در مقایسه با اوراق قرضه دولتی در بسیاری از کشورهای مهم دیگر، جذابیت آن‌ برای سرمایه‌گذاران خارجی زیاد است. گلدبرگ گفت: ‌اگر نگاهی به گذشته بیندازیم، در ماه جولای شاهد کاهش قابل توجهی در نرخ بهره بودیم و داده‌ها نشان می‌دهد که حداقل تا حدی ناشی از خرید سرمایه‌گذاران خارجی بوده است.‌ بازده معیارهای ۱۰ ساله خزانه‌داری ایالات متحده از جولای با بازده ۴۶۸/ ۱ درصد آغاز شد و در پایان همان ماه حدود ۲۴ واحد پایه کاهش یافت و به ۲۲۵/ ۱ درصد رسید.

به طور کلی، خالص خرید خارجی اوراق بهادار بلندمدت و کوتاه‌مدت ایالات متحده، از جمله جریان‌های بانکی، ورودی خالص ۱۲۶ میلیارد دلاری را در ماه جولای نشان می‌دهد. در حالی که جریان خالص تجدید ارزیابی شده، ۳۲ میلیارد دلار در ماه ژوئن بود. بر اساس آمارهای مبادلاتی، خارجی‌ها در ماه جولای که دومین ماه متوالی ورود سرمایه بود، ۲/ ۱۰ میلیارد دلار از اوراق خزانه‌داری آمریکا را خریداری کردند. در حالی که وزارت خزانه‌داری آمریکا در ماه مه، بزرگ‌ترین خروجی سرمایه را از آوریل ۲۰۲۰ تجربه کردند. این تغییر جریان سرمایه در دو ماه اخیر می‌تواند نشانی از امیدواری سرمایه‌گذاران به بهبود سریع‌تر اقتصاد آمریکا داشته باشد و همچنین سیگنالی مهم برای سران فدرال باشد تا برنامه خود را برای تعدیل برنامه‌های حمایتی زودتر اجرا کنند. آمارهای رسمی روز پنج‌شنبه نشان می‌دهند که بنگاه‌های انگلیسی با افزایش شدید مشکلات استخدام در چند هفته اخیر مواجه شده‌اند. اداره آمار ملی انگلستان (ONS) اعلام کرد که ۴۱ درصد از شرکت‌هایی که دارای ۱۰ نفر یا بیشتر پرسنل هستند، در دو هفته منتهی به ۵ سپتامبر چالش‌های بیشتری نسبت به استخدام گزارش کرده‌اند، در حالی که در اوایل ماه آگوست این میزان ۳۲ درصد بود. کمبود نیروی کار بیشتر در خدمات هتلی و پس از آن خدمات حوزه آب، مراقبت‌های بهداشتی و ساختمان‌سازی گسترده است. این مشکل از قانون مهاجرتی بریتانیا نشات می‌گیرد که براساس آن کارگران اتحادیه اروپا که قبلا در بریتانیا زندگی نمی‌کردند مجبور به تهیه‌ ویزای کار می‌شدند؛ چیزی که می‌تواند زمان‌بر و هزینه‌بر باشد.

تقاضای خرید مواد اولیه پلیمری در بورس کالای ایران برای سومین هفته متوالی روند کاهشی خود را حفظ کرده و زمینه‌‌‌ساز افت حجم معاملات در این بازار شده است. با نزدیک‌شدن به انتهای فصل تابستان و ورود به روزهای سرد سال که با تغییر فصل همراه است، سبد مصرف محصولات پلیمری نیز دچار تغییر خواهد شد. شواهد حاکی از آن است که از هفته‌‌‌های گذشته، جریان جدیدی از تغییر سبد مصرفی در بازار پلیمرها آغاز شده که به‌تدریج می‌تواند به تغییر نسبی وضعیت تقاضا و معاملات پلیمرها منتهی شود؛ اگرچه بعید نیست به‌زودی وارد فاز جدیدی از رخدادهای این بازار با محوریت روزهای سرد سال باشیم. گویی انتظار کاهش تقاضا را باید در نظر گرفت که بی‌‌‌ارتباط به انتظارات از بهای ارز نیست.

  کاهش حجم معاملات پلیمرها ادامه یافت
حجم معاملات محصولات پلیمری در تالار فیزیکی بورس کالای ایران پس از رکوردزنی بی‌‌‌سابقه در هفته منتهی به 5 شهریورماه، وارد روند نزولی شد، به طوری که در سه هفته متوالی شاهد افت پی‌ در پی حجم معاملات در این بازار بوده‌ایم.

تداوم روند نزولی معاملات پلیمرها تنها به حجم دادوستدها ختم نشد، بلکه میزان عرضه و تقاضای این محصولات نیز نزولی شد. البته هنوز هم حجم عرضه به نسبت متوسط هفتگی سال‌جاری بالا ارزیابی می‌شود، اما از رکوردهای بالای 100 هزارتنی چند هفته ابتدایی شهریورماه خبری نیست و شاهد عقبگرد میزان عرضه در هفته ماقبل بودیم. به عبارت دقیق‌‌‌تر به میزان 95هزار و 269 تن انواع محصولات پلیمری در بورس کالای ایران طی هفته گذشته عرضه شد که به میزان 6درصد نسبت به هفته ماقبل آن تنزل یافت. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که روند عرضه محصولات پلیمری در بورس کالا از ابتدای شهریورماه نزولی شده و هر هفته شاهد افت محدود میزان عرضه‌‌‌ها بودیم.

حجم تقاضا دیگر داده کاهشی در این بازار به شمار می‌رود که در هفته گذشته به میزان 87 هزار و 365 تن تقاضا برای خرید مواد اولیه پلیمری به ثبت رسید و نسبت به هفته ماقبل آن تغییر چندانی نداشت. بهای دلار در بازار آزاد نوسان محدودی دارد و افت و خیزهای آن به سقف و کف کانال 27هزار تومان محدود شده؛ این امر از مهم‌ترین دلایلی است که احتمال صعود قابل‌توجه متوسط هفتگی بهای نیمایی دلار را در هفته پیش‌رو تضعیف می‌کند. بنابراین بهای ارز که یکی از اصلی‌‌‌ترین محرک‌‌‌های تقاضا و حجم معاملات پلیمرها به شمار می‌رود، نوسان محدودی داشت، از این رو ذهنیت افزایش نرخ در بین اهالی بازار را تضعیف کرده است. همچنین انتشار خبرهای مثبت مربوط به همکاری ایران با آژانس بین‌المللی در مراحل بازرسی اخیر و زمزمه‌‌‌های ازسرگیری مذاکرات برجام مزید بر علت شده تا موجی از خوش‌بینی و حتی انتظار کاهش قیمت در بین اهالی بازار پررنگ شود. البته این موارد تنها گمانه‌زنی‌‌‌های اهالی بازار هستند؛ چرا که هنوز نمی‌توان دورنمای مشخصی برای بازار ارز پیش‌بینی کرد، اما ثمره آن علاوه بر کاهش میزان تقاضای واردشده به بورس کالا، افت قیمت‌ها در بازار آزاد محصولات پتروشیمیایی بوده است. شنیده‌‌‌ها حکایت از آن دارد که در هفته گذشته شاهد افت محسوس قیمت در بین گریدهای مختلف پلیمرها در بازار آزاد بودیم، تا جایی که در برخی از گریدهای محصولات پلیمری این میزان کاهش نرخ، محسوس بود. البته نمی‌توان پیش‌بینی اهالی بازار از روند قیمت پایه را نیز نادیده گرفت؛ چرا که طبق تحرکات قیمت ارز در هفته گذشته، این احتمال وجود داشت که قیمت مبنای دلار، به عنوان یکی از اهرم‌‌‌های اصلی معادله تعیین نرخ پایه محصولات پتروشیمیایی بورس کالا، تغییر چشمگیری نداشته باشد. از این رو برای سومین هفته متوالی، قیمت‌های پایه تحت‌تاثیر نوسان بهای جهانی این محصولات تعیین می‌شوند.

طبق گزارش‌‌‌های پیشین «دنیای‌اقتصاد» که به طور مفصل به بررسی رابطه دو نیروی اصلی بازار، یعنی عرضه و تقاضا با حجم معاملات پرداختیم، مشخص شد که حجم معاملات بازار پلیمرها، تا جایی که میزان عرضه این محصولات تا سطح قابل قبولی باشد، از مسیر تغییرات تقاضا عبور می‌کند، به طوری که با افزایش یا کاهش تقاضای واردشده به این بازار، حجم معاملات همسو با آن نوسان می‌کند. این رابطه بار دیگر در هفته گذشته اثبات شد و با خنثی بودن تحرکات تقاضای خرید پلیمرها در بورس کالا شاهد کاهش 5/ 2درصدی حجم معاملات بودیم. در نهایت ثمره تقابل عرضه و تقاضا در این بازار موجب معامله 72درصد از عرضه‌‌‌ها شد که رقمی منطقی به نظر می‌‌‌رسد.

  نفت وارد فاز صعودی شد
بهای هر بشکه نفت خام برنت به دنبال افزایش روزافزون تولید نفت آمریکا پس از توفان آیدا در خلیج مکزیک، روند صعودی به خود گرفت و قیمت معاملات آتی نفت‌برنت را پس از صعود به بالاترین سطح طی دو ماه اخیر رساند. البته روز جمعه، بهای هر بشکه نفت برنت به میزان 50/ 0درصد افت نرخ داشت و به کانال 75 دلار و 29 سنتی رسید. اما هنوز هم برایند نوسان قیمتی نفت خام برنت در هفته گذشته به میزان 25/ 3درصد مثبت ارزیابی می‌شود. طبق بیانیه آژانس بین‌المللی انرژی در هفته گذشته، تسریع تولید واکسن در اقصی‌نقاط دنیا و شدت گرفتن روند واکسیناسیون، به حمایت از قیمت نفت در بازارهای جهانی ادامه می‌دهد و پیش‌بینی می‌شود که تقاضای جهانی برای نفت در سال 2022 با رشد 85 هزار بشکه در روز به 2/ 3میلیون بشکه در روز افزایش یابد.

نفتا نیز به دنبال صعود بهای نفت، با تحرکات مثبت قیمتی همراه شد، تا جایی که روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش، به میزان 676 دلار و 7 سنت به ازای هر تن مورد معامله قرار گرفت. این خوراک مایع ارزشمند برای شرکت‌های پتروشیمیایی در هفته گذشته رشد 27/ 2درصدی قیمت را تجربه کرد.

  80 درصد از عرضه شیمیایی‌‌‌ها معامله شد
برخلاف بازار پلیمرها، در جریان معاملات محصولات شیمیایی بورس کالا طی هفته گذشته افزایش محدود تقاضا و حجم معاملات به چشم می‌خورد. میزان عرضه این گروه از محصولات طی هفته گذشته با افت 5/ 1درصدی نسبت به هفته ماقبل، 43 هزار و 239 تن به ثبت رسید که در مقابل آن تقاضایی به اندازه 38هزار و 978 تن شکل گرفت. این میزان از تقاضا در مقایسه با هفته ماقبل رشد 7 درصدی داشت. درنهایت 34 هزار و 875 تن از انواع محصولات شیمیایی در تالار فیزیکی بورس کالا طی هفته گذشته معامله شد که این میزان دادوستد، بیش از 80 درصد از عرضه‌‌‌ها به شمار می‌رود.

با وجود کاهش موجودی انبارهای سنگ‌‌‌آهن در چین و افزایش نرخ شمش و محصولات فولادی در این کشور ظرف هفته‌‌‌های اخیر، سنگ‌‌‌آهن همچنان در مسیر سقوط قیمتی حرکت می‌کند، به‌‌‌گونه‌‌‌ای که بهای این محصول در روز پایانی هفته قبل، یعنی جمعه هفدهم سپتامبر، به نصف نرخ این محصول در قله تاریخی آن طی ماه مه امسال رسید. درحالی بهای سنگ‌‌‌آهن ظرف هفته جاری در مسیر عقبگرد قیمتی قدم برداشت که شرکت واله به‌‌‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سنگ‌‌‌آهن در دنیا هفته قبل از کاهش برنامه تولید خود در سال‌جاری میلادی به‌‌‌منظور جلوگیری از افت بیشتر نرخ در این بازار خبر داده بود.
با وجود این، بازار بی‌‌‌توجه به این سیگنال محرک قیمت و متاثر از سیگنال‌‌‌های کاهشی، از جمله رکود کم‌سابقه در بخش املاک چین، افزایش محدودیت‌های تولید فولاد در این کشور به‌منظور کاهش انتشار آلایندگی‌‌‌های کربنی و شیوع مجدد سویه‌‌‌های جدید کرونا در بخش‌‌‌های مختلف دنیا و احتمال کاهش تقاضای مصرفی در مسیر افت بیشتر نرخ قدم برداشت.

  قیمت سنگ‌‌‌آهن نصف شد
عقبگرد قیمتی سنگ‌‌‌آهن در هفته اخیر نیز ادامه‌‌‌دار شد، به گونه‌‌‌ای که هر تن سنگ‌آهن  عیار۵/ ۶۳درصد وارداتی به چین تحویل بندر تیانجین، روز جمعه هفدهم سپتامبر به ۵/ ۱۰۴دلار رسید که این رقم کمتر از نصف نرخ همین محصول در ماه مه امسال بود. بهای معامله هر تن سنگ‌‌‌آهن وارداتی چین با مشخصات بیان‌شده، روز جمعه هفته گذشته به کمترین نرخ این محصول پس از جولای ۲۰۲۰ رسید.

  رکود ۲۰ درصدی معاملات مسکن در چین
رکود در بخش مسکن چین، یکی از دلایل استمرار افت نرخ سنگ‌‌‌آهن در بازارهای جهانی بود. بلومبرگ در گزارشی که هفته گذشته منتشر کرد، از کاهش ۲۰درصدی فروش مسکن در چین ظرف ماه آگوست نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داد. این آمار بر اساس داده‌‌‌های اداره ملی آمار چین برآورد شده است. طبق این گزارش، در ماه آگوست سال‌جاری میلادی میزان خرید مسکن در چین بیشترین افت را از زمان شروع بحران اقتصادی کرونا داشته است. در گزارش بلومبرگ آمده است که قیمت خانه‌‌‌های نوساز (فروش اول) در ۷۰ شهر چین در ماه آگوست نسبت به ماه قبل (جولای) رشد ۱۶/ ۰درصدی داشت که این رقم کمترین سرعت رشد مسکن در چین از ابتدای امسال بود. همچنین بهای خانه‌‌‌های فروش دومی در چین در ماه آگوست با کاهش نرخ ۰۲/ ۰درصدی نسبت به ماه قبل روبه‌رو شد. این اولین مرتبه پس از فوریه ۲۰۲۰ بود که نرخ مسکن در چین با افت قیمت ماهانه روبه‌رو می‌‌‌شد.

پارامترهای متعددی بر بازار مسکن چین اثرگذار شده‌‌‌اند؛ از جمله بدتر شدن وضعیت اقتصادی شرکت اورگرند به‌‌‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت املاک و مستغلات در چین، افزایش قوانین سختگیرانه برای خرید خانه و اقداماتی که برای محدود کردن وام‌‌‌های خرید و ساخت خانه در این کشور انجام شده است. مجموع این موارد تاثیر خود را بر بازار املاک چین گذاشته است.

گروه اورگرند، شرکت املاک و مستغلات چینی است که در زمینه ساخت‌‌‌وساز و مدیریت مجتمع‌‌‌های مسکونی، اداری و تجاری و توسعه املاک و مستغلات فعالیت می‌کند. این شرکت ظرف ماه‌‌‌های گذشته با مشکلات مالی روبه‌رو شد و در حال حاضر در معرض خطر ورشکستگی قرار دارد. شرکت اورگرند با بدهی ۳۰۰میلیارد دلاری روبه‌روست و گفته می‌شود بدهکارترین شرکت ساختمانی در جهان است. اورگرند قیمت آپارتمان‌‌‌های خود را در ماه‌‌‌های اخیر برای جمع‌آوری پول نقد کاهش داده است. با وجود این، گفته می‌شود که این شرکت از پرداخت پول تامین‌‌‌کنندگان مصالح خود بازمانده و در چند هفته اخیر چند بار به سرمایه‌گذاران هشدار داده که ممکن است نتواند بدهی وام‌‌‌های خود را بپردازد و بانک‌ها دارایی‌‌‌های آن را ضبط کنند. سقوط این شرکت عظیم چینی، نه‌تنها اقتصاد چین، بلکه بازارهای سایر کشورهای دنیا را نیز تحت‌تاثیر قرار داده است که درصورت بروز این موضوع باید منتظر تبعات منفی آن بر بازارهای دنیا باشیم. در این شرایط، این شرکت می‌‌‌گوید بر چالش‌‌‌هایش در فروش ملک ظرف ماه سپتامبر افزوده شده است.

رکود در بخش مسکن چین سیگنالی مهم برای بازار آهن و فولاد این کشور به‌‌‌شمار می‌رود که البته با توجه به سهم بالای چین در مصرف آهن و فولاد، این سیگنال می‌تواند بازارهای جهانی را نیز با خود همراه کند. بدتر شدن وضعیت رکود در بخش مسکن چین ظرف ماه آگوست و استمرار این رکود در ماه سپتامبر می‌تواند به تضعیف تقاضای فولاد در بازار داخلی چین ظرف ماه‌‌‌های پیش رو بینجامد که سیگنالی در جهت تضعیف بیشتر نرخ در این بازار است.

  سیگنال کاهش تولید واله بر بازار منفی سنگ‌آهن اثرگذار نشد
شرکت واله یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سنگ‌‌‌آهن در دنیا ظرف سال‌های اخیر بوده است. این شرکت برزیلی هفته گذشته اعلام کرد که برنامه تولید سنگ‌‌‌آهن خود را برای سال‌جاری از ۳۷۰میلیون تن محصول به ۳۴۳میلیون تن کاهش خواهد داد. این شرکت ابراز امیدواری کرد که شرکت‌های سنگ‌‌‌آهن استرالیایی نیز از این کاهش برنامه تولید حمایت کنند و به این ترتیب از ریزش بیشتر بهای سنگ‌‌‌آهن در بازارهای دنیا جلوگیری شود. همچنین واله اعلام کرد که در سال ۲۰۲۲ برابر ۳۷۰میلیون تن سنگ‌آهن تولید خواهد کرد. این در حالی است که این کشور برنامه تولید ۴۰۰میلیون تن محصول را برای سال آینده میلادی مدنظر داشت.

قیمت پایه محصولات پلیمری و شیمیایی روز گذشته با نوسان مثبت در هر دو متغیر اصلی تعیین نرخ پایه در این بازار، یعنی بهای نیمایی ارز و قیمت‌های جهانی سبزپوش شد. قیمت مبنای دلار رشد محدود ۵۷/ ۰درصدی داشت، اما در کنار افزایش نرخ جهانی محصولات پتروشیمیایی، توانست قیمت پایه عمده گریدهای پلیمری و شیمیایی را در هفته پایانی شهریورماه افزایشی کند. به عبارت دقیق‌‌‌تر، متوسط هفتگی خرید و فروش بهای دلار در سامانه نیما نسبت به هفته ماقبل تغییر محدودی داشت. طبق قیمت‌های اعلامی روز گذشته، میانگین هفتگی بهای نیمایی دلار به میزان ۲۳ هزار و ۴۱ تومان در نظر گرفته شد که نسبت به ۲۱ شهریورماه، ۱۳۰ تومان افزایش داشت. این میزان افزایش که رشد ۵۷/ ۰درصدی این متغیر اثرگذار بر معادله تعیین نرخ پایه را نشان می‌دهد، در کنار قیمت‌های جهانی افزایشی، سبب سبزپوش شدن نرخ پایه بخش عمده مواد اولیه پلیمری و شیمیایی شد.
در گروه پلیمرهای بورس کالا تنها دو محصول استایرن بوتادین رابر روشن (۱۵۰۲) و یکی از گریدهای پلی‌وینیل کلراید (PVC-E۶۸۳۴) با کاهش قیمت پایه در هفته جاری در بورس کالا عرضه می‌‌‌شوند، در حالی که سایر محصولات پلیمری در بازه مثبت ۸۱/ ۳ تا ۱۲/ ۰ درصد افزایش قیمت پایه را تجربه کردند. روند صعود بهای پایه این محصولات در بازارهای جهانی شتاب چندانی ندارد و حتی نزدیک به نیمی از گریدهای پلیمری در بازارهای جهانی بدون تغییر قیمت معامله شدند. از این رو به نظر می‌رسد، محصولات پلیمری در عین صعود نرخ با شیبی آرام افزایش قیمت را تجربه می‌کنند. بیشترین افزایش قیمت پایه در هفته جاری مربوط به سایر گریدهای محصول پلی‌وینیل کلراید (PVC) است که در هفته جاری با ۸۱/ ۳درصد افزایش قیمت پایه عرضه می‌شود. بخش عمده این افزایش مربوط به رشد ۵۳ تا ۵۹ دلاری گریدهای مختلف این محصول در بازارهای جهانی است. بخش عمده محصولات شیمیایی بورس کالا نیز در هفته جاری با نرخ پایه افزایشی معامله می‌‌‌شوند. برخلاف پلیمرها پراکندگی تغییرات قیمت پایه این گروه از محصولات نسبت به پلیمرها، بیشتر ارزیابی می‌شود؛ چرا که بازه نوسان قیمتی محصولات شیمیایی در آخرین هفته شهریورماه سال‌جاری مثبت ۷/ ۹ تا ۰۶/ ۰درصد صعود قیمت پایه را نشان می‌دهد. این در حالی است که دو محصول نرمال بوتانول با منفی ۰۸/ ۰درصد و ایزوبوتانول با منفی ۹۶/ ۱۰درصد تغییر، در ردیف کاهش قیمت پایه این بازار قرار گرفته‌‌‌اند. دی اتیل هگزانول تنها ماده اولیه شیمیایی بود که نسبت به هفته ماقبل تغییری در نرخ پایه خود نداشت و در هفته جاری نیز همچون هفته گذشته با قیمت پایه ۴۴ هزار و ۱۲ تومان عرضه می‌شود.

گام‌های سیاسی همسو با منافع اقتصادی می‌تواند به بهبود وضعیت شرکت‌ها و کسب و کارها، از جمله شرکت‌های بورسی منجر شود؛ فرهنگ حسینی، عضویت در پیمان شانگهای را اقدامی هم راستا با توسعه صنایع بورسی می‌داند و می‌گوید: «هرگونه تسهیل دولت‌های حاضر در پیمان شانگهای در واردات محصولات می‌تواند گام موثری در بهبود صادرات و کسب درآمدهای ارزی به خصوص برای شرکت‌ها و فعالان در بورس تهران و فرابورس ایران باشد.»

به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا)، دو روز پیش خبر عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای بر خروجی رسانه‌ها قرار گرفت؛ اقدامی که براساس آن، ایران رسما نهمین عضو اصلی این سازمان منطقه‌ای، بین‌المللی با راهبری سیاسی، اقتصادی و امنیتی شد.  

این دستاورد مهم حاصل سالیان متمادی مذاکرات در نهایت یک توافق جامع میان ایران و غول‌های اقتصادی آسیا یعنی هند و چین و روسیه است که می تواند قدرت «چانه‌زنی» را که چالش اصلی در مسائل اقتصادی و مالی است افزایش داده و از این مسیر در جذب اعتماد بین‌المللی برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی استفاده کند.

مدیرعامل شرکت صنعتی معدنی امیر در همین خصوص به (سنا) گفت: سازمان همکاری‌های شانگهای در دو بستر سیاسی و اقتصادی با حضور قطب شرق شکل گرفته است. دلیل اصلی شکل‌گیری این پیمان در سطح سیاسی، مقابله با سیاست‌های خصمانه ایالات متحده و ناتو در آسیا و قفقاز بوده است.

پیمانی در جهت تسهیلگری در اقتصاد

فرهنگ حسینی، تاکید کرد: در سطح اقتصادی با توجه به در اختیار داشتن حدود نیمی از جمعیت جهان و سریع‌ترین رشد اقتصادی در سطح جهان، همکاری‌های مشترک می‌تواند برای کشورهای عضو، بُرد بُرد باشد. در شرایط فعلی و حتی قبل از پیوستن به این پیمان و حتی در دوره برجام عمده مراودات تجاری ایران با کشورهای این گروه بوده است، بنابراین توافق‌نامه‌های جدید می‌تواند تسهیلگر امور به خصوص در بخش اقتصادی باشد.

فرصت مناسب برای صنایع معدنی، فلزی و نفتی

وی یکی از برنامه‌های این سازمان را توسعه سرمایه‌گذاری بین کشورهای عضو دانست و افزود: با توجه به زیرساخت‌های مناسب و پتانسیل بالا در حوزه‌های معدنی و نفتی، این عضویت می‌تواند فرصت اقتصادی مناسبی برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های کشورهای عضو از جمله شرکت‌های دولتی چینی و هندی در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی و صنایع معدنی و فلزی کشور باشد.

حسینی اضافه کرد: از سوی دیگر می‌توان از پتانسیل ایران در حوزه حمل و نقل برای ترانزیت و سواپ کالا بین کشورهای عضو بهره‌مند شد، فرصت مناسبی که در مناطق آزاد وجود دارد.

بهبود صادرات برای شرکت‌های بورسی

مدیرعامل شرکت صنعتی معدنی امیر تصریح کرد: در نظر داشته باشید که این پیمان متمرکز بر کشورهای واردکننده و مصرف‌کننده انرژی از جمله نفت، محصولات پتروشیمی و مواد معدنی ایران است. بنابراین، هرگونه تسهیل دولت‌های حاضر در پیمان شانگهای در واردات محصولات می‌تواند گام موثری در بهبود صادرات و کسب درآمدهای ارزی کشور باشد.

وی ادامه داد: محصولاتی مانند فلزات رنگین ازجمله مس، سرب و روی به بازارهای کشورهای عضو این پیمان صادر می‌شود و عمده اوره و متانول تولیدی کشور نیز کشورهای مقصد این سازمان هستند. این موضوع در صورت حمایت کشورهای عضو می‌تواند یک فرصت مناسب برای تسهیل فروش و کاهش تخفیف‌ها و افزایش صادرات باشد که عمده تولیدکننده این محصولات نیز شرکت‌های بورسی هستند.

همکاری‌های اقتصادی پیمان شانگهای کدامند؟

عضویـت کشـورها در سـازمان همـکاری شـانگهای موجـب یکپارچگـی تصمیـم‌گیـری‌های اقتصـادی آنهـا و تاثیرگذاری بیشـتر در عرصـه اقتصـاد جهانـی شـده اسـت. سـازمان همکاری شـانگهای با توجه به حضـور دو عضو دائم شـورای امنیت سـازمان ملل، نیمـی از جمعیـت جهـان، حضـور سـه کشـور گروه «بریکس»، حجم اقتصـادی ۲۳ هزار میلیـارد دلاری و تجارت داخلی بیـش از ۳۰۰ میلیـارد دلاری، از ظرفیـت بالایی بـرای مبـادلات اقتصـادی ایران با این سـازمان برخوردار اسـت.

افزایش سطح بازرگانی

در سـال ۲۰۰۳ چین پیشـنهاد کرد با برنامه بلند مدتی برای تشـکیل منطقه آزاد تجاری در سـازمان تهیه شـود و در سـال ۲۰۰۴ سـندی شـامل یکصـد برنامـه مشـخص بـرای افزایـش سـطح بازرگانـی میـان کشـورهای عضو به امضا رسـید. این سـند شـامل برنامه های مربوط به یکسـان‌سـازی حقوق گمرکی، تسـهیل مسـیرهای صادراتی، سـرمایه‌گذاری مشـترک و بیشـتر حول حوزه انـرژی و کامودیتـی هـا اسـت. هرچنـد در عمـل، اعضا به سـمت توافقـات دوجانبه حرکت کـرده اند.

همکاری‌های بانکی

یکی از مهمترین دسـتاوردهای اقتصادی سـازمان شـانگهای توافق برای تشکیل شـورای مشترک بانکی است. هدف از تشکیل این شورای مشترک بانکی، تسهیل نظام تامین مالی پروژه های مشترک سازمان است. به دنبال این توافق، نخستین گردهمایی شـورای مشـترک بانکی سـازمان همکاری شـانگهای در ۳۰ نوامبر ۲۰۰۶ در پکن پایتخت چین برگزار شـد. چین توان مالی خود را به سـمت تامین مالی پروژه های مرتبط با یک کمربند- یک جاده سـوق داده اسـت.

باشگاه مشترک انرژی

روسـیه در سـال ۲۰۰۷ پیشـنهاد تشـکیل یـک باشـگاه انـرژی را مطـرح کرد که مبـادلات انـرژی را در میان اعضا تقویـت خواهد کرد. هرچند این تشـکیلات هنوز در ابتدای راه اسـت، اما با توجه به حضور ایران و روسـیه – با بیشـترین ذخایر انرژی فسـیلی- و دو بازار مصرف بزرگ چین و هند، پتانسـیل اعضا برای تشـکیل یک باشـگاه انرژی و تاثیرگذاری بر بازار جهانی انرژی بسـیار بالا اسـت.

پـروژه هـای مشـترک سـازمان در زمینـه انـرژی دارای اولویـت بـالایی هسـتند. ایـن پروژه ها شـامل کشـف، اسـتخراج و بهره‌بـرداری از حوزه‌های نفت و گاز، و اسـتفاده مشـترک اعضا از منابع آب شـیرین هستند.

کاهش زمان بازگشایی نمادهای عرضه اولیه، از جمله اقداماتی بوده که همیشه در دستور کار همکاران فنی قرار داشته و با توسعه جدید در هسته معاملات بورس و فرابورس محقق شده است.

مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن مطلب فوق در گفتگو به پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت : در روز جاری سامانه معاملاتی فرابورس بدون مشکل سرویس های لازم برای انجام معاملات را ارائه کرده است. امروز در این سامانه نماد «مدیریت» با صف فروش به تعداد بالغ بر ۹۸۰۰۰ سفارش بازگشایی گردید که در فرایند بازگشایی بیش از ۱۰۷۰۰۰ معامله تولید شد. فرایند بازگشایی این نماد در ۳۰ ثانیه بطور کامل انجام شد. 

حمید حسن آبادی توضح داد: پیش از این، صف های فروش یا خرید با این تعداد سفارش قابل پشتیبانی در سامانه معاملات نبوده و معاملات نمادها با صف فروش سنگین به بعد از ساعت بازار منتقل می شد و در این بازه زمانی نیز بازگشایی نمادها به زمانی بیش از ۴ دقیقه نیاز داشت. اما با توسعه انجام شده روی سامانه معاملات در شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و بکارگیری ماژول توسعه یافته جدید برای فرایند بازگشایی که از هفته گذشته در محیط عملیاتی قرار گرفته است، نمادهایی با صف های سنگین در بازه زمانی بسیار کوتاه بازگشایی می شوند و روال عادی معاملات بدون اختلال پیگیری می شود.

مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس همچنین در خصوص مشکل بوجود آمده در نمایش اطلاعات پرتفوی سهامداران در شرکت های کارگزاری در روز شنبه، عنوان کرد که بروز خطا در کانالهای ارتباطی سامانه Csdidata  متعلق به شرکت سپرده گذاری مرکزی موجب توقف ارسال اطلاعات به بانک اطلاعاتی سامانه مربوطه شده است. در نتیجه این اختلال  تعدادی از شرکت‌های کارگزاری موفق به نمایش صحیح اطلاعات مشتریان خود نشدند، که بلافاصله پس از بررسی علت بروز خطا و رفع آن و اطمینان از صحت عملکرد سیستم‌ها، ارسال اطلاعات از سر گرفته شد. لازم به ذکر است اطلاعات ارسالی صرفا برای مشاهده دارایی‌ها از سوی مشتریان کارگزاری‌ها بوده است و کارگزاران در صورت لزوم قادر به دسترسی به این اطلاعات از طریق سامانه بک آفیس‌ خود بوده اند. در حال حاضر مشکل مربوطه به طور کامل برطرف شده و اطلاعات پرتفوی سهامداران در سامانه های شرکت های کارگزاری کاملا به روز است.

حسن آبادی، در خصوص عرضه های اولیه ارائه شده در هفته های اخیر نیز افزود: اختلالات رخ داده هیچ ارتباطی به عرضه های اولیه ارائه شده ندارد و هم اکنون تمامی سامانه های معاملاتی بورس ها و سامانه های پس از معاملات در شرایط پایدار قرار دارند. وی افزود، همه همکاران حوزه های فنی و کسب و کاری در مجموعه سازمان و ارکان همواره در تلاشند تا فرانیدهای معاملاتی پیش و پس از معاملات با روند نرمال طی شده و سرویس دهی به ذینفعان با بالاترین درجه پایداری و کیفیت ارائه شود.

با تصویب هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار محدودیت دسترسی جدید به سامانه نامک که برای شرکت کارگزاری از سال ۹۵ وضع شده بود، لغو شد.

 مدیر نظارت بر کارگزاران سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان مطلب فوق به پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت: پس از ابلاغ این مصوبه به بورس‌ها، اعطای دسترسی جدید به سامانه نامک توسط بورس‌ها برای شرکت‌های کارگزاری متقاضی، با رعایت سایر مقررات مرتبط بلامانع خواهد بود.

محمد عطایی ادامه داد: سفارش‌های مشتریان توسط معامله‌گران شرکت‌های کارگزاری از طریق ایستگاه‌های معاملات برخط گروهی و ایستگاه‌های معاملاتی سامانه نامک به هسته معاملات ارسال می ‌شود که با توجه به اعلام آمادگی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران محدودیت دسترسی به سامانه معاملات نامک حذف شد.

به گزارش ارز دیجیتال نرخ هش بیت کوین در ۲ هفته گذشته افزایش پیدا کرده و از ۲۸ ژوئن تاکنون، در ۲ نوبت به ۱۸۴ اگزاهش بر ثانیه رسیده است. در حال حاضر، هش ریت شبکه بیت کوین در حدود ۱۵۸ اگزاهش بر ثانیه است که نشان می‌دهد هش ریت در ۸۳ روز گذشته ۱۲۸ درصد رشد کرده است. ۸۳ روز پیش، یعنی روز ۲۸ ژوئن و در میانه سرکوب استخراج کنندگان بیت کوین در چین، هش ریت شبکه به تنها ۶۹ اگزاهش رسیده بود. گفتنی است که میزان هش ریت ناشناس هم با ناپدید شدن ماینرهای ناشناخته در اواخر ژوئن، ۹۶ درصد کاهش یافت است.