اخبار00/06/17

عرضه اولیه  پنج درصد سهام شرکت ریل‌پردازنوآفرین(حآفرین) روز دوشنبه ۲۲ شهریورماه برای اولین‌بار بر مبنای دستورالعمل جدید عرضه‌های اولیه و با کشف قیمت توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام می‌شود.

بر اساس دستورالعمل پذیره‌نویسی و عرضه اولیه اوراق‌بهادار در فرابورس ایران به اطلاع می‌رساند سهام شرکت مذکور به سرمایه‌گذاران واجد شرایط عرضه می‌شود. منظور از سرمایه‌گذاران واجد شرایط صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار است.

همچنین از روز دوم صندوق‌های سرمایه‌گذاری تا ۵۰ درصد دارایی که خریداری کرده‌اند را می‌توانند به فروش برسانند سرمایه‌گذاران حقیقی هم می‌توانند اقدام به خرید کنند

تاریخ ثبت سفارس این عرضه اولیه ۲۲ شهریور ۱۴۰۰ است همچنین در همان روز سهام اختصاص یافته به هر صندوق هم مشخص خواهد شد.

بدین ترتیب ۵ درصد سهام شرکت ریل پرداز نوآفرین دوشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۰ در دامنه قیمتی بین ۲۷۲۷ تا ۳۳۳۳ ریال عرضه اولیه می‌شود. حداکثر سهام قابل خریداری برای هر کد ۷۴ میلیون سهم می‌باشد و این سهم فقط برای صندوق‌ها اختصاص داده خواهد شد.

سه‌شنبه هم مانند دوشنبه روز کم‌جنب و جوشی برای بورس در توییتر بود. با وجود ریزش شاخص که انتظار می‌رفت کاربران در توییتر و حداقل در جمع بورسی‌ها و اقتصادی‌ها درباره آن صحبت کنند اما آن‌طور که انتظار می‌رفت خبری از تحلیل‌ها و گلایه‌ها و پیش‌بینی‌ها نشد. انگار که سهامداران فعلا به این وضعیت رضایت داده‌اند و منتظر شروع دور جدید مذاکرات بین‌المللی برجام یا فرا رسیدن مهرماه و فصل جدیدی در کشور هستند. هرچه هست، این روزها اکثر فضای شبکه اجتماعی توییتر و اینستاگرام تحت‌تاثیر اتفاقات افغانستان و تحولات این کشور قرار گرفته است.
موضوعی که در سه روز گذشته از جمع فعالان سیاسی و رسانه‌ای و اجتماعی خارج شده و حالا اقتصادی‌ها و بورسی‌ها هم در صفحه‌های خود در شبکه‌های اجتماعی مختلفی که عضو آن هستند درباره آن می‌نویسند. موضوع دیگر که در شبکه اجتماعی توییتر و اینستاگرام خیلی به چشم می‌آید بحث گرانی و تورم است. این‌ها موضوع‌هایی هستند که از ابتدای این هفته کاربران توییتر فارسی از هر جناح و حوزه‌ای درباره آنها در صفحه‌هایشان می‌نویسند. انتشار قیمت محصولات و کم شدن حجم برخی از آنها مثل پنیر یا نوشابه یا روش‌هایی برای دور زدن گرانی‌ها مثل درست کردن ماست و پنیر در خانه از موضوع‌هایی هستند که کاربران در توییتر فارسی درباره آن صحبت می‌کنند و ایده‌هایشان را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. دیروز این بحث وارد جمع توییتری اقتصادی‌ها و بورسی هم شد. نوید قدوسی از فعالان حوزه بورس در صفحه خود در توییتر نوشت: «مشکلات سمت عرضه در کالاهای وارداتی و سرمایه‌‌ای به قدری در اقتصاد ایران تشدید شده که با شنیدن قیمت‌ها ابتدا سعی می‌‌کنیم با تکرار عبارت «ریال بی‌‌ارزش شده» خودمان را قانع کنیم ولی وقتی معادل دلاری را محاسبه می‌کنیم متوجه می‌شویم که باز هم نمی‌‌ارزد و به شدت گران است.» در کنار این توییت برخی دیگر از فعالان حوزه اقتصاد هم در صفحه‌هایشان از گرانی‌ها و وضعیت اقتصادی کشور گلایه می‌کردند. داود بهرامی از فعالان حوزه بورس از دیگر افرادی که بود در توییتر خود درباره گرانی‌ها نوشت: «اخبار ساعت ۱۴ چند روزی است ۱۰ دقیقه اولش را اختصاص داده به نشان دادن پهلو گرفتن کشتی‌‌های پر از مواد غذایی در بندرعباس و اینکه کلی کشتی دیگه هم در نوبت تخلیه هستند. قبول، شما راست می‌گویید، ولی چرا چیزی ارزان نمی‌شود؟» اما گاهی هم این گلایه‌ها نسبت به فضای کلی توییتر فارسی متفاوت است. برای مثال پیمان مولوی، فعال حوزه اقتصاد توییتی نوشت که مورد توجه دیگر کاربران هم قرار گرفت. او با طرح این پرسش که چند نفر برای اقتصاد ایران تصمیم می‌گیرند؟ نوشت: «نرخ بهره تا انتهای امسال چند درصد خواهد بود؟ تورم پیش‌بینی شده بانک مرکزی تا انتهای امسال؟ همین‌ها را روشن کنید کافی است.»

و اما بازهم صحبت از طرح صیانت جزو سوژه‌های کاربران شبکه اجتماعی توییتر بود که حتی راه خود را به جمع اقتصادی‌ها و بورسی‌ها در توییتر هم باز کرد. ماجرا هم از صحبت‌های عیسی زارع‌‌پور، وزیر ارتباطات دولت سیزدهم در صداوسیما شروع شد. او در گفت‌وگویی تلویزیونی با تاکید بر اینکه نگاه دولت سیزدهم استفاده حداکثری از فضای فناوری است، گفت، در این دوره قصد دارند ایرانی هوشمند در تراز انقلاب اسلامی بسازند و همین صحبت‌ها باعث شد که فضای توییترفارسی تا حدودی تحت‌تاثیر این اظهارنظر‌ و طرح صیانت قرار بگیرد. خیلی از کاربران به محدودیت‌هایی که با اجرای طرح صیانت برای اینترنت و کسب و کارهای خانگی ایجاد می‌شود اعتراض کردند و از نظرات و نگاه مسوولان کشور نسبت به دنیای مدرن نوشتند. اما در جمع اقتصادی‌ها و بورسی‌ها در توییتر هم این ماجرا تا حدودی پیگیری شد. محمد کشوری در توییتر خود در واکنش به صحبت‌های وزیر ارتباطات دولت سیزدهم نوشت: «وزیر ارتباطات امشب به اهمیت تعریف مدل اقتصادی برای موفقیت پلت‌فرم‌ها اشاره کرد. یکی از ایرادهای بزرگ طرح صیانت دخالت غلط و ویرانگر در مدل اقتصادی خدمات است. مثال؟ بند ۸ ماده ۲۵؛ آخه باباجان اگه اینترنت کودک درآمد اضافی نداشته باشه، صد سال هم انگیزه‌‌ای برای راه‌‌اندازی آن خواهند داشت؟» باقر صمدی معاون دیجیتال یکی از اپراتورهای تلفن همراه کشور هم در توییتر خود نوشت: «سال‌هاست فکر می‌کنند که با قیمت دستوری می‌توان قسمت تقاضا را تحریک کرد بدون اینکه در نظر بگیرند، در آن صورت طرف عرضه انگیزه و توان تولید محتوای مناسب را نخواهد داشت. شواهد بسیاری وجود دارد که این کار عملا عرضه محتوا را به تعطیلی کشانده یا تا همیشه سوبسیدخورش کرده است.» با این حال یک روز بعد از مطرح شدن این صحبت‌ها، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه در گفت‌وگویی با بیان اینکه طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی، نگرانی عجیبی در مردم ایجاد کرده است، گفت: باید قبل از مطرح کردن آن، مردم را اقناع می‌‌کردند. این صحبت‌ها بار دیگر صدای کاربران شبکه اجتماعی توییتر را درآورد و نسبت به طرح صیانت و اجرای آن در خفا انتقاد و اعتراض کردند. موضوعی که باعث شد برخی دیگر از اقدامات نماینده‌های مجلس شورای اسلامی و طرح‌هایی که در دستور کار دارند بار دیگر در فضای توییتر فارسی مطرح و دیده شود و انتقادهایی را از سوی کاربران توییتر به همراه داشته باشد.

سی‌ام شهریورماه پذیره‌‌نویسی پالایش یکم، یکی از صندوق‌های ETF دولتی یکساله می‌شود اما وعده دولت برای جبران ضرر سهامداران آن، هنوز جبران نشده است. سهامدارانی که حدود یک سال پیش سهام این صندوق‌ها را خریده بودند تا به گفته فرهاد دژپسند، وزیر وقت امور اقتصادی و دارایی بین آحاد جامعه توزیع عادلانه ثروت صورت گیرد، بعد از خریدن این صندوق‌ها نه‌‌تنها سودی عایدشان نشد بلکه سهامشان از رقمی که خریده بودند هم کم‌‌ارزش‌‌تر شد. پس از آن بود که سیاستگذار وعده داد زیان خریداران این صندوق به نوعی جبران خواهد شد. حالا داود رزاقی، مدیر صندوق پالایش یکم در پاسخ به «دنیای‌اقتصاد» درباره زمان جبران ضرر سهامداران پالایش یکم اظهار بی‌‌اطلاعی کرد و گفت که آنها تنها مدیر اجرایی هستند و تاکنون مصوبه‌‌ای برای اجرا به آنان ابلاغ نشده است! این در حالی است که سیزدهم اردیبهشت ماه رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرده بود که زیان خریداران واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق قابل معامله پالایش یکم از طریق اعطای سهام جبران خواهد شد.
سرنوشت جبران زیان پالایشی‏‌ها
  پالایش یکم و شروع ریزش
همزمان با رونق گرفتن بازار سرمایه، ‌‌دولت تصمیم گرفت در راستای اجرای سیاست‌‌های کلی اصل۴۴ قانون اساسی شرکت‌های دولتی را در قالب صندوق‌های ETF  در اختیار مردم قرار دهد. یکی از این صندوق‌ها با نام «پالایشی یکم» معرفی شد که متشکل از سهام ۴ شرکت پالایشگاهی یعنی پتروشیمی اصفهان، پتروشیمی تهران، پتروشیمی بندرعباس و پتروشیمی تبریز بود. دولت هر واحد از پالایشی یکم را ۱۰هزار تومان به سهامداران فروخت. همان زمان اعلام شد که این واحدها با تخفیف ۳۰ درصدی به مردم ارائه می‌شود و هر دارنده کد ملی می‌تواند تا سقف ۵۰۰ واحد یعنی ۵ میلیون تومان از واحدهای صندوق پالایشی یکم را خریداری کند. پذیره‌‌نویسی سهام پالایشی یکم، ۳۰ شهریورماه پایان یافت. هرچند خریداران آن تا مدت‌‌ها بعد از پایان یافتن پذیره‌‌نویسی نیز قادر به انجام معامله نبودند و سهام آنان بلوکه بود. آن هم در روزهایی که شاخص کل بورس هر روز ریزش داشت. در نهایت ناظر بازار بورس و اوراق بهادار از بازگشایی صندوق پالایشی یکم در ۱۱ آذر ماه خبر داد. با این حال این صندوق قابل معامله دولتی تنها چند روز مثبت را تجربه کرد و بعد از آن مانند سایر سهم‌‌ها با روند نزولی مواجه و هر روز از ارزش‌ آن کاسته شد. همین مساله اعتراض مردمی که با هدف سود قطعی این صندوق دولتی را خریداری کرده بودند به همراه داشت و در تجمعات اعتراضی که برگزار شد نیز یکی از گلایه‌‌های سهامداران ضرر شدید صندوق‌های  ETFدولتی بوده و خواستار جبران این ضرر‌‌ها بودند.

  وعده‌‌ها برای جبران زیان
اعتراضات که بالا گرفت، نمایندگان مجلس نیز به گلایه از این اتفاق پرداختند و خواهان حمایت نهادهای مربوط از بازار سرمایه و جبران ضرر سهامداران صندوق دولتی پالایشی یکم شدند. محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی در دولت دوازدهم بهمن ماه سال گذشته در پاسخ به مطالبات سهامداران صندوق‌های ETF دولتی با صحه گذاشتن بر ضرر سهامداران آنها گفته بود: «در ستاد اقتصادی دولت صحبت کردیم، وظیفه داریم نگذاریم مردمی به نظر وزیر اقتصاد اعتماد کردند، ضرر کنند.» او از تدوین طرحی به دستور رئیس‌‌جمهوری وقت برای جبران ضرر این دسته از سهامداران خبر داده بود. با این حال با شروع سال جدید نیز خبری از حمایت دولتی از سهامداران پالایشی یکم نشد. ششم اردیبهشت ماه نیز محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی در گفت‌وگویی بر جبران خسارت صاحبان سهام صندوق پالایشی یکم که دچار زیان شده بودند، تاکید کرد و گفت باید مجموعه اقدامات در راستای ساماندهی بورس در دو سطح در دستور کار قرار گیرد. پورابراهیمی تاکید داشت که نخست باید موضوعات مربوط به این حوزه در سازمان بورس، شورای عالی بورس و سران قوا بررسی و درخصوص آنها تصمیم‌گیری شود. چند روز بعد از مصاحبه رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از مصوبه‌‌ای خبر داد که بر اساس آن زیان خریداران واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق قابل معامله پالایشی یکم جبران می‌‌شد. محمدعلی دهقان دهنوی گفته بود که مقرر شده زیان محقق شده آن دسته از خریداران واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق قابل معامله پالایشی یکم که واحدهای مذکور را از دولت خریداری کرده‌‌ و تاکنون به فروش نرسانده‌‌اند، از طریق اعطای سهام جبران شود. او گفته بود: «معمولا مردم در معامله با دولت توقع ضرر دیدن ندارند و از سوی دیگر دولت مانند هر ناشر دیگری، باید تا یک سال از سهمی که عرضه کرده است حمایت کند تا قیمت سهم به زیر قیمت در روز عرضه نرسد. بنابراین قرار شد سهم جدید پالایشی یکم یا سهم‌های دیگر به سهامداران  ETF هبه شود.» یک روز بعد نیز علی ربیعی، سخنگوی دولت از مصوبه سران قوا درباره بازار سرمایه خبر داد که یکی از بندهای آن مربوط به جبران ضرر سهامداران پالایشی یکم بود. او گفته بود طبق مصوبه سران قوا مقرر شده تا زیان محقق شده خریداران واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق قابل معامله پالایشی یکم از طریق اعطای سهام جبران شود. به گفته او قرار بود این تصمیم در کنار مجموعه مصوبات ستاد اقتصادی دولت، مدیریت بورس را برای جلوگیری از نوسان و زیان سرمایه‌‌داران خرد امکان‌‌پذیر کند. اما از آن تاریخ تاکنون هنوز خبری از جبران زیان سهامداران صندوق پالایشی یکم نشده است. سهامدارانی که با تشویق دولت به خریداری این صندوق‌ها روی آوردند، دیگر رویای به سود رسیدن این صندوق را در سر ندارند و تنها می‌خواهند سهامشان به قیمتی که آن را خریداری کردند، برسد. در طول یک سال گذشته دو بار این سهام توانسته به قیمت ۱۰ هزار تومان که همان قیمت خرید بوده، برسد اما سهامداران آن همیشه در ضرر و در بهترین حالت در نقطه سر به سر بوده‌‌اند. در حال حاضر هر سبد ۵۰۰ واحدی «پالایش» ۴ میلیون و ۱۲۱ هزار تومان ارزش دارد که نشان از زیان بیش از ۱۷ درصدی سهامداران اولیه آن دارد. صندوق‌هایی که قرار بود به توزیع ثروت در جامعه کمک کند و مردم با تشویق دولت و با هدف سودآوری قطعی به خرید آن روی آوردند، اکنون نه‌‌تنها سود نکرده‌‌اند بلکه زیان‌‌‌‌ده نیز هستند. وعده مسوولان و سیاستگذاران بورسی نیز برای جبران این ضرر‌‌ها به نظر می‌رسد به فراموشی سپرده شده و معلوم نیست سرنوشت زیان این دسته از سهامداران مال‌‌باخته چه می‌شود؟!

بورس تهران معاملات روز سه‌شنبه را در حالی به‌پایان رساند که نماگر اصلی این بازار در نهایت با ثبت افت یک درصدی تا محدوده یک میلیون و ۵۲۳ هزار واحد عقب نشست. در این روز نمادهای کوچک و ریالی نیز تن به‌اصلاح قیمتی دادند تا شاخص هم‌وزن پس از ۴ صعود متوالی، با افت ۹/ ۰درصدی مواجه شود. با وجود قرمزپوش شدن حدود دو‌سوم از نمادهای معامله‌شده در بورس سه‌شنبه اما فضای کلی بازار نگران‌کننده نیست و به‌نظر می‌رسد روندی طبیعی پس از ثبت رشد ۴۴درصدی شاخص‌کل در سه‌ماه گذشته است. ضمن آنکه پاسکاری سهام میان معامله‌گران و گروه‌های مختلف بورسی تا حدودی خیال سرمایه‌گذاران را از بازگشت بازار به‌روند صعودی راحت کرده است. به‌عبارتی عدم‌رکود معاملات و بالابودن نقدشوندگی بازار سبب شده تا افت‌های این‌چنینی چندان نگران‌کننده نباشند. با این حال آنچه این روزها توجه فعالان بورسی را به‌خود جلب کرده، حرکت دست به‌عصای سرمایه است.
معاملات دست به‌عصا در بورس
  محتاط یا بی‌تفاوت؟
معاملات دیروز بورس تهران از همان ابتدا در محدوده منفی تابلو استارت خورد و هر چند در اواسط ساعت کاری این بازار شاهد تقویت نسبی تقاضا بودیم اما این موضوع نیز نتوانست روند کلی بازار را تغییر دهد و در نهایت شاهد عقب‌نشینی یک درصدی دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای بودیم. با ثبت افت روز گذشته شاخص‌کل، این نماگر از سقف اخیر خود (در ۶ شهریورماه) حدود ۳/ ۳ درصد عقب نشسته است. این روند کاهشی که البته متوالی نبود و در برخی روزها با صعود میانگین قیمت سهام همراه شد، پس از آن رخ داد که شاخص‌کل بورس تهران در رالی اخیر خود (از ۳ خرداد تا ۶ شهریور) صعودی ۴۴ درصدی را ثبت کرد. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران تصمیم گرفته‌اند تا تعیین‌تکلیف برخی ریسک‌های اثرگذار بر بازار، کمی از سود کسب‌شده در سه‌ماه اخیر را ذخیره کنند و به‌عبارتی در فضای مه‌آلود اقتصادی و سیاسی بی‌گدار به‌آب نزنند. البته برخی نیز معتقدند بازار نسبت به‌اخبار و تحولات بیرونی کم‌واکنش بوده و بیشترین تمرکز سرمایه‌گذاران به‌فعالیت شرکت‌ها و پتانسیل‌های پیشروی سهام است. تفکری که البته می‌تواند عقلانیت را به‌دنبال داشته باشد و معاملات را به‌سمت تحلیلی‌شدن پیش ببرد. این شرایط در دیگر بازارها نیز مشاهده می‌شود، جایی‌که دلار طی روزهای اخیر به‌نوسان حول مرز ۲۷ هزار تومان ادامه می‌دهد.

  پیچ و خم سرمایه‌گذاری در بورس
احسان رضا‌پور نیکرو، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: روند معاملاتی این روزهای بازار سهام را نمی‌توان نوسانی شدید تلقی کرد چرا‌که برخی از سهم‌ها طی چند وقت اخیر ۴۰ الی ۵۰‌درصد افزایش قیمت داشته‌اند، بنابراین از دست رفتن ۱۰ الی ۱۲ درصدی سود آنها اتفاق خاصی نیست و امری طبیعی ارزیابی می‌شود. نکته مهم اینجاست که اکنون سهام اغلب شرکت‌ها توانسته‌اند کف‌های جدید و بالاتری نسبت به ‌کف‌های قیمتی پیشین خود پیدا کنند.

او ادامه می‌دهد: اکثریت سرمایه‌گذاران فعال در این حوزه معتقدند که بازار سهام از جذابیت بسیار بالایی برخوردار است و با دید فروشنده به‌آن نمی‌نگرند، با این حال زمانی‌که سهامداران با ارزیابی رشد بیش از ۴۰ درصدی قیمت سهام در اختیار، با احتیاط خرید و فروش می‌کنند، بلاتکلیفی نرخ دلار، گمانه‌زنی درباره افت قابل‌توجه نرخ این ارز و در مقابل اظهارنظرهایی مبنی بر عدم‌کاهش دلار در محدوده‌هایی کمتر از ۲۶ هزار تومان، طرح اصلاح قیمت حامل‌های انرژی و مواردی از این قبیل یکسری مولفه‌های مهمی در بازار محسوب می‌شوند که می‌توانند در روند معاملاتی آینده بازار سهام اثر‌گذار باشند.

رضا‌پور تصریح می‌کند: احتمالا سیاستگذار تمایلی ندارد که بازار وارد یک رالی صعودی مستمر و پرشتاب شود و ترجیح می‌دهد که رفته‌رفته بازار خود را با شرایط وفق دهد تا دچار هیجانات و بیش‌واکنشی در سمت خرید و فروش نشود، در صورتی‌که چنین سیاستی دنبال شود، اثرات آن در بازار کاملا مشخص است. زمانی‌که یک سرمایه‌گذار اقدام به‌خرید سهامی کرده و با رشدی حدود ۳۰الی ۴۰ درصدی همراه می‌شود، به‌نظر می‌رسد حتی اگر چنین سهمی از ارزندگی برخوردار باشد، با دید معامله‌گری کوتاه‌مدت غالبا سهامدار مقداری از سهام خود را عرضه می‌کند و در انتظار ادامه جریان معاملاتی می‌ماند. در صورتی‌که اصلاحی صورت گرفت یقینا خرید در دستور کار قرار می‌گیرد، اگر هم اصلاحی صورت نگرفت در بازار سهام شرکت‌هایی که اصلاح داشتند با قیمت‌های جذاب خریداری خواهند شد. اکثر سهم‌ها نقاط حمایتی مهم خود را از دست نداده‌اند اما به‌قیمت‌هایی رسیده‌اند که عرضه بر تقاضا پیشی گرفته و این اتفاق طبیعی است.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه می‌دهد: درباره اینکه چرا بازار در برخی از سهم‌ها بیش از ۴۰‌درصد رشد کرده اما اثرات آن در پرتفوی سهامداران دیده نمی‌شود؟ باید گفت، سهامداری که به‌عنوان مثال یک‌میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کرد و پس از تحمل زیان ۶۰ درصدی سرمایه‌اش  به‌۴۰۰ میلیون تومان رسید، حالا با رشدی بالغ بر ۵۰ درصد، ۶۰۰ میلیون تومان سرمایه دارد. این فرد از ۶۰‌درصد زیان اولیه که متحمل شد اکنون با توجه به‌رشد بازار در زیان ۴۰ درصدی قرار گرفته است. این رویداد در برخی دیگر از سهم‌ها که حدود ۸۰‌درصد ریزش را تجربه کرده بودند بغرنج‌تر است؛ به‌این معنا که سهامداری با چنین مفروضاتی با احتساب رشد ۵۰ درصدی بازار نیز همچنان ۷۰‌درصد در زیان قرار دارد. به‌طور کلی می‌توان گفت به‌دلیل اینکه جبران ضرر به‌واسطه کاهش ارزش پول  سخت‌تر است، بنابراین اثرات حاصل از تغییرات صعودی را سهامداران دیرتر خواهند دید.

رضا‌پور می‌افزاید: به‌طور کلی افت و خیز بازار سهام در شرایط فعلی غیر‌طبیعی نیست. حجم و گردش معاملات نیز مناسب ارزیابی می‌شود. این در حالی است که در قیمت‌های پایین خریداران حضور قابل‌توجهی دارند، تداوم اصلاحات و کاهش قیمت سهام منجر به‌افزایش حجم خرید و ایجاد خوشبینی در بازار نیز می‌شود. در چنین حالتی توام با رشد قیمت سهام، افزایش فشار فروش هم طبیعی خواهد بود چراکه خیلی از متغیرهای بازار شفاف نیستند و سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز در چنین شرایطی سریعا اقدام به‌شناسایی سود می‌کنند. با گذشت زمان خرید سهام در صورت تثبیت محرک‌های بازار یا پس از اصلاح قیمت‌ها مجددا در دستور کار سرمایه‌گذاران قرار خواهد گرفت.  او با تاکید بر اینکه یکی از متغیرهای بازار سهام، نرخ دلار است، می‌گوید: بازار سرمایه بدبینانه‌ترین سناریوها را از لحاظ ریزشی به‌واسطه جو احتیاطی که بین اهالی این بازار حاکم است در نظر می‌گیرد. هر‌چند برخی از تحلیلگران ترجیح می‌دهند سناریو‌های محتاطانه‌تری را لحاظ کنند اما کلیت بازار به‌دنبال بدبینانه‌ترین حالت حرکت می‌کند. مصداق این موضوع هم انطباق بازار سرمایه با دلاری کمتر از ۱۸ هزار تومان در زمستان سال گذشته است که پس از آن به‌مرور زمان این مهم بر طرف شد.

رضا‌پور قیمت‌های جهانی را از دیگر متغیر‌های اثرگذاری در بازار سهام دانسته و می‌افزاید: اختلاف‌نظر تحلیلگران درباره قیمت کامودیتی‌ها در دنیا تشدید شده است. این اختلافات در قیمت گروه‌هایی همانند پتروشیمی و فلزی نمود بیشتری پیدا کرده است. بر این اساس زمانی‌که سناریوی بدبینانه در نظر گرفته می‌شود طبیعتا اعداد و ارقامی که برای سود شرکت‌ها محاسبه می‌شود، پایین‌تر از حد نرمال خواهد بود و بدین ترتیب این دست از سهامداران راحت‌تر به‌عنوان فروشنده در بازار ظاهر می‌شوند و خرید سهام را هم با احتیاط بیشتری انجام خواهند داد.

او ادامه می‌دهد: دیگر متغیر، نرخ انرژی و نرخ سود بانکی بوده که با اخبار ضد‌و نقیضی همراه است. در این میان برخی معتقدند که اذهان عمومی برای برخی از سناریوی‌های اقتصادی در حال آماده‌شدن است و به‌همین دلیل گروهی در معاملات خود با احتیاط بیشتری همراه می‌شوند. این موارد موضوعاتی هستند که سرمایه‌گذاران تحلیلگر که اتفاقا حجم خرید بزرگ‌تری هم دارند را وادار به‌احتیاط بیشتر در خرید می‌کند. با این حال وضعیت بنیادی شرکت‌ها حاکی از رشد بازار است و وضعیت سهام اغلب شرکت‌ها نشان از قیمت نسبتا ارزان آنها دارد. اما در عین حال هم نمی‌توان از دغدغه‌هایی که وجود دارد نیز چشم‌پوشی کرد. اساسا ریسک در کنار بازده انتظاری سهام شرکت‌ها می‌تواند بازار را به‌محیط با‌نشاط‌تری تبدیل کند به‌این معنی که عده‌ای فروشنده و عده‌ای خریدار در جریان معاملاتی باشند. مجموع این عوامل باعث می‌شود که نگرانی درباره آینده بازار سهام وجود نداشته باشد.

این تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان می‌کند: فارغ از این موارد سیاست‌هایی که مقام ناظر بازار اعمال می‌کند طبیعتا کارآیی بازار سهام را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و زمانی‌که کارآیی عملیاتی و کارآیی تخصصی بازار تحت‌تاثیر مثبت یا منفی قرار می‌گیرد، ممکن است گرایش منابع را به‌سمت بازار‌های مختلف داشته باشیم. سیاست‌ها می‌تواند بازار سرمایه را تبدیل به‌بازاری پُر‌ریسک یا کم‌ریسک و همینطور نقدشونده یا غیر‌نقدشونده کند.

سیاست‌ها می‌تواند فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بازار را تحت‌تاثیر قرار دهد؛ زمانی‌که یک رویکردی با یکسری سهم‌ها در بازارهای مختلف داشته باشیم؛ وقتی‌ که سیاستی در مورد شرکت‌های کوچک‌تر و شرکت‌های بزرگ‌تر داشته باشیم. همگی در تخصیص منابع در بازار سرمایه و گردش پول اثرگذار خواهد بود. با اینکه مقام‌ناظر نباید خود را متولی رشد یا نزول بازار بداند، اما سیاستگذاری‌هایی که دارد طبیعتا روی کارآیی‌های بازار اثر‌گذار خواهد بود. مقام ناظر می‌تواند سعی در افزایش کارآیی‌های بازار داشته باشد تا بازار سرمایه نسبت به‌بازارهای رقیب به‌مکان مناسب‌تری برای سرمایه‌گذاری تبدیل شود. در چنین شرایطی پول هم به‌سمت صنایعی حرکت خواهد کرد که از مزیت سرمایه‌گذاری بیشتری برخوردار هستند.

  تامین نقدینگی برای خرید عرضه اولیه
یکی از موضوعاتی که به‌طور سنتی مورد توجه فعالان بورسی قرار می‌گیرد، شرکت در عرضه‌های اولیه سهام است. امروز (چهارشنبه ۱۷ شهریورماه) بورس و فرابورس همزمان دو عرضه اولیه خواهند داشت. به‌این ترتیب در بورس تهران سهام شرکت دارویی، آرایشی و بهداشتی آریان کیمیاتک با نماد «کیمیاتک» برای اولین‌بار عرضه خواهد شد و خرید این سهام نیازمند حداکثر ۲۳۰ هزار تومان نقدینگی است. در فرابورس نیز ۴‌میلیارد سهم معادل ۱۰‌درصد از کل سهام شرکت مجتمع فولاد‌جهان با نماد «فجهان» عرضه خواهد شد که با توجه به‌سقف قیمت ۵۵۰ تومانی (به ازای هر سهم) و حداکثر ۸‌هزار سهم قابل خرید، در مجموع نیاز به‌۴/ ۴ میلیون تومان وجه نقد دارد. هر چند با فرض مشارکت ۵/ ۳ میلیون نفری (همانند عرضه‌های پیشین) در نهایت برای خرید سهام هر دو شرکت ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان نقدینگی نیاز باشد، اما برخی از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهد سقف قابل‌خریداری را در سفارشات خود لحاظ کنند که خود می‌تواند عاملی برای افزایش فروشندگان بورسی باشد.

  از سهام به‌صندوق؟
معاملات روز سه‌شنبه بورس تهران در حالی سپری شد که شاهد انتقال سهامی به‌ارزش ۲۹۵ میلیارد تومان از سبد سهام حقیقی‌ها به‌پرتفوی معامله‌گران عمده بازار بودیم. در مقابل اما صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله با ورود ۱۹۲ میلیارد تومانی سرمایه‌های حقیقی همراه شدند. سرمایه‌گذاری غیرمستقیم که ریسکی کم برای صاحبان سرمایه داشته و همواره از سوی کارشناسان و سیاستگذاران توصیه شده است. به‌هر روی در روزی که حقیقی‌ها ترجیح دادند در زمین فروش سهام توپ بزنند، ۲۳ صنعت شاهد خروج سرمایه‌های خرد بودند و در مقابل شاهد ورود کم‌مقدار حقیقی‌ها به‌۱۵ گروه بودیم. در صدر لیست خروج حقیقی‌ها اما گروه‌های بزرگ دلاری و غیردلاری به‌چشم می‌خوردند. به‌این ترتیب زیرمجموعه‌های فلزی شاهد خالص فروش ۶۸ میلیارد تومانی سهامداران خرد بودند. پس از آن نوبت به‌پتروشیمی‌ها رسید که با خروج ۵/ ۴۵ میلیارد تومانی حقیقی‌ها مواجه شوند. در ادامه نیز سه صنعت بانک، معدنی و خودرو در مجموع شاهد انتقال سهامی به‌ارزش ۱۰۹‌میلیارد و ۵۰۰‌میلیون تومان در مسیر حقیقی به‌حقوقی بودند. در آنسوی بازار اما بیشترین ورود سرمایه‌های خرد به‌میزان ۹/ ۲۵ میلیارد تومان به‌سهام پالایشی اختصاص داشت.

  بورس سه‌شنبه از دریچه آمار
در روزی که شاخص‌کل بورس تهران با افت یک درصدی مواجه شد، از ۳۳۵ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۱۰۰ سهم (۲۹درصد) مثبت بود و در مقابل ۲۳۵ سهم (۷۱ درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار ۳۴نماد (۱۰ درصد) صف خریدی به‌ارزش ۲۶۸میلیارد تومان تشکیل دادند‌ اما در مقابل شاهد شکل‌گیری صف فروش در ۴۴نماد بورسی (۱۳‌درصد) به‌ارزش ۳۸میلیارد تومان بودیم.  در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس افت ۵/ ۰درصدی را ثبت کرد، ۱۳۸ نماد معامله شدند که در این میان قیمت ۳۴سهم (۲۵درصد) مثبت و ۱۰۴‌سهم (۷۵درصد) منفی بود. در این بازار ۱۳نماد (۹‌درصد) صف خریدی به‌ارزش ۱۳۸میلیارد تومان تشکیل دادند اما ۲۸ نماد (۲۰درصد) نیز با صف فروشی به‌ارزش ۸۴ میلیارد تومان مواجه شدند.  بازار پایه نیز دیروز میزبان دادوستد ۱۳۵ نماد بود. در این میان ۵۴ سهم (۴۰درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد ۷۸ سهم (۵۸درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز ۳۲نماد (۲۴ درصد) صف خریدی به‌ارزش ۱۴۱ میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در این بازار به‌۴۰ نماد (۳۰درصد) با ارزشی بالغ بر ۱۸۹میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.

اطلاعیه: مشتریان گرامی، با توجه به تغییر سقف تعداد عرضه اولیه کیمیاتک از 100 به 300 لطفا در صورت تمایل نسبت به ویرایش سفارشات عرضه اقدام نمایید.

افت بهای ارز تاکنون به کاهش تقاضای محصولات شیمیایی منتهی شده است و این وضعیت حتی در بازار پلیمرهای بورس کالا نیز دیده می‌شود. نوسان بهای ارز در هفته‌های اخیر اثرات برجسته‌ای بر بازار داشت و با کاهش قیمت دلار، شاهد افت تقاضا در بورس کالا برای ترکیبات شیمیایی و همچنین پلیمرها بودیم. در صورت استمرار افت بهای ارز، روند کاهش تقاضا احتمالا ادامه‌دار خواهد بود؛ اگرچه ثبات این نرخ نیز فضای چندانی برای التهاب قیمت‌ها باقی نمی‌گذارد. به گزارش ویکی شیمی، کارشناس بازار محصولات پتروشیمی در خصوص وضعیت معاملات ترکیبات شیمیایی در شهریورماه عنوان کرد: معاملات محصولات شیمیایی همچون سایر گروه‌های کالایی، تابع قیمت‌های جهانی است.
مولفه دیگری که از آنها تبعیت می‌کند، بهای نیمایی ارز است. از ابتدای شهریورماه، دلار نیمایی دچار تغییراتی بود، اما با یک روند کند یا کم‌شتاب نوسان کرده، بنابراین نوسان قیمت‌های جهانی وزن اصلی تغییر قیمت را به خود اختصاص می‌دهد؛ آن هم در شرایطی که قیمت‌های جهانی تغییرات قابل توجهی داشته است. این در حالی است که در برهه‌ای از زمان‌، قیمت‌های پایه از دلار نیمایی بیشتر تاثیر پذیرفته و باید به این نکته نیز توجه کرد. بنابراین تجمیع هر دو مورد را در بازارهای مختلف و زمان‌های متفاوت باید مورد توجه قرار داد و هر زمان آن را به‌طور مستقل ارزیابی کرد. نکته اثرگذار دیگر، بهای دلار در بازار آزاد بود. تقریبا از ابتدای شهریور دلار نیمایی هم دچار تغییراتی بوده است.  احمد بیات افزود: از طرف دیگر، دلار در بازار آزاد از وقتی که فاصله قابل توجهی با دلار نیمایی پیدا کرده، باعث شده تقاضا در بازار زیاد شود که تقریبا مصادف است با یکی دو ماه اخیر که دلار آزاد با شتاب رشد زیادی همراه بوده و حتی قیمت بالای ۲۸ هزار تومان را هم با خود به همراه داشته است. این باعث شده که تقاضا در بورس افزایش یابد و طبیعتا افزایش تقاضا با افزایش قیمت در بسیاری از کالاها دیده شود. البته در یکی، دو هفته اخیر افزایش قیمت دلار در بازار آزاد روند معکوسی به خود گرفته و تقاضا را مجددا با کاهش مواجه کرده است. چیزی که اثرگذار است، روند کاهشی قیمت نیمایی دلار است که باید دید تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.

این کارشناس بازار محصولات پتروشیمی در خصوص اوضاع روزهای اخیر عنوان کرد: در نهایت می‌توان گفت، با افت بهای آزاد ارز، تقاضا کاهش یافته و به‌طور کلی در یکی، دو هفته اخیر روند کاهشی به خود گرفته است. باید به این نکته نیز توجه کرد که قاعدتا اگر دلار کاهش پیدا کند، تقاضا نیز نزولی خواهد شد.

ظرف روزهای اخیر هر تن مس در بازارهای جهانی در کانال قیمتی ۹۳۰۰ تا ۹۴۰۰ دلاری نوسان دارد. نرخ فعلی هر تن مس، فاصله ۱۳۰۰ دلاری با رکورد تاریخی قیمتی این فلز دارد که حدود چهار ماه پیش به ثبت رسید، اما بهای این محصول در روزهای اخیر ۳۸ درصد بالاتر از نرخ فروش آن در زمان مشابه سال قبل است. این موضوع به‌خوبی موید رشد کم‌سابقه قیمتی این فلز ظرف سال ۲۰۲۱ است که البته شامل اغلب کامودیتی‌های دیگر نیز شده است. در این شرایط، آینده نوسان قیمتی مس بیش از هر پارامتری به تصمیمات اقتصادی دو دولت ایالات متحده و چین به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا وابسته است.

  نوسان نرخ در کانالی محدود
ظرف روزهای پایانی ماه آگوست، مجددا مس در بازارهای جهانی به کانال 9 هزار دلاری بازگشت. در هفته ابتدایی ماه سپتامبر نیز نوسان قیمتی این فلز در این کانال قیمتی ادامه داشت، به گونه‌ای که در زمان تنظیم این گزارش برابر هفتم سپتامبر، هر تن مس در بورس فلزات لندن با نرخ 9 هزار و 333 دلار به ازای هر تن مورد معامله قرار گرفت. در حال حاضر سیگنال‌های متعدد و متناقضی بر روند نوسان قیمتی مس در بازارهای جهانی اثرگذار شده که این موضوع برآورد تعدیل یا رشد نرخ در این بازار را برای کوتاه‌مدت و میان‌مدت دشوار می‌کند. نوسان شاخص دلار آمریکا، نتیجه مذاکرات کارگری در شیلی و روند تقاضای معدنی مس از سوی چین مهم‌ترین مواردی هستند که آینده قیمتی این فلز سرخ را رقم خواهند زد.

داده‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکا که روز جمعه هفته گذشته، یعنی سوم سپتامبر منتشر شد، چندان مثبت نبود. برخلاف انتظار، میزان اشتغال ایجادشده در این کشور ظرف ماه‌ آگوست بسیار کمتر از برآوردهای قبلی و البته میزان اشتغالزایی در ماه قبل بود. این موضوع به‌سرعت بر ارزش دلار آمریکا اثرگذار و باعث شد شاخص دلار آمریکا روز جمعه به 12/ 92 سقوط کند که این رقم کمترین میزان این شاخص پس از سوم آگوست بود. عقبگرد محسوس ارزش شاخص دلار آمریکا سیگنالی موثر و قوی برای رشد بهای کامودیتی‌ها بود که اثر آن در رشد 14‌دلاری هر تن مس در روز پایانی هفته نمایان بود. طبق گزارش منتشرشده از سوی بلومبرگ، هفته قبل تعداد موقعیت‌های خرید بلندمدت مس در بازارهای ICE و CFTC با افزایش 144 درصدی روبه‌رو شده‌اند که این موضوع سیگنالی مثبت در جهت رشد قیمتی این فلز در هفته جاری است.

  تضعیف اقتصاد چین، حامی تعدیل نرخ فلز سرخ
برخلاف داده‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکا که از رشد بهای مس حمایت می‌کند، سیگنال‌های چین تضعیف‌کننده نرخ مس در بازارهای جهانی هستند. گفته می‌شود که سویه دلتا در بخشی از استان‌های چین شیوع پیدا کرده و همین موضوع نیز باعث شده تولید در مجموعه‌های صنعتی این کشور با محدودیت‌هایی روبه‌رو شود. محدودیت‌های ایجادشده به دلیل شیوع سویه‌های جدید کرونا در چین، در عین رشد قابل ملاحظه بهای مواد اولیه، باعث شده تا در ماه آگوست از میزان تولیدات صنعتی چین از جمله تولید مس کاسته شود. این موضوع سیگنالی منفی برای بازار جهانی این فلز به‌شمار می‌رود.

دفتر رسمی ملی آمار چین، شاخص مدیران خرید (PMI) این کشور را برای ماه آگوست برابر 1/ 50 اعلام کرد که این رقم 3/ 0کمتر از میزان این شاخص در ماه جولای بود. کمتر شدن این شاخص از رقم 50 به معنی فرورفتن اقتصاد در شرایط رکودی است. همچنان شاخص PMI  چین برای ماه آگوست بالاتر از 50 قرار گرفته، اما این شاخص در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. تضعیف این شاخص در چین سیگنالی منفی برای کامودیتی‌ها به‌شمار می‌رود. چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده اغلب کامودیتی‌ها در دنیاست و تضعیف اقتصادی این کشور می‌تواند سیگنالی منفی و مهم برای بازارهای کالایی دنیا باشد.  با وجود کاهش شتاب رشد اقتصادی چین، دولت این کشور برنامه جدیدی درخصوص بهبود این وضعیت اعلام نکرده است. این در حالی است که عموما دولت چین همواره در برهه‌هایی از زمان که سرعت رشد اقتصادی‌اش کاهش محسوسی داشته، نسبت به اعمال محرک‌های جدید اقتصادی اقدام کرده است. با توجه به سهم بالای چین در بازار کامودیتی‌ها، هرگونه نوسان قیمتی در این بازار به اقدامات آینده دولت پکن بستگی خواهد داشت.

البته با توجه به رشد کم‌سابقه بهای کامودیتی‌ها ظرف ماه‌های اخیر و تصمیم دولت چین برای کنترل قیمت‌ها این احتمال نیز وجود دارد که در کوتاه‌مدت خبری از محرک‌های جدید اقتصادی در چین نباشد؛ چرا که اغلب محرک‌های اقتصادی خود زمینه‌ساز رشد قیمتی هستند.

بنابر آمار منتشرشده از سوی گمرک چین، در 7 ماه ابتدایی امسال برابر 3 میلیون و 220 هزار تن مس خالص وارد این کشور شده است. این در حالی است که میزان واردات مس خالص چین در 7 ماه ابتدایی سال قبل بالغ بر 3 میلیون و 560 هزار تن بوده است. این کاهش واردات تضعیف‌کننده بهای مس در بازارهای جهانی به‌شمار می‌رود.

در عین حال دولت چین به منظور کنترل بیشتر قیمت‌ها در بازار این کشور ظرف ماه‌های اخیر طی چند مرحله اقدام به آزادسازی ذخایر دولتی خود در زمینه فلزاتی همچون مس و آلومینیوم کرده که این موضوع نیز از تعدیل قیمتی در بازار چین حمایت کرده و خود سیگنالی منفی برای بازارهای جهانی تلقی می‌شود.

از میزان تقاضای چین برای مس ظرف 7‌ماه ابتدایی سال جاری کاسته شده، اما با توجه به برنامه‌های این کشور برای حرکت به سمت انرژی‌های پاک، همچنان بسیاری از تحلیلگران معتقدند که تقاضای این کشور برای مس در بلندمدت مجددا افزایشی خواهد شد که این موضوع می‌تواند از صعود مجدد قیمتی در این بازار حمایت کند.

  اتمام اعتصابات کارگری شیلی یا شروع جدلی جدید
از دیگر دلایل رشد قیمتی مس در بازارهای جهانی ظرف ماه‌های اخیر، اعتصابات کارگری در معادن شیلی بود. البته شرکت کودلکو که بزرگ‌ترین معدنکار مس در شیلی است، هفته گذشته اعلام کرد که با پنج اتحادیه بزرگ کارگری در این کشور به توافق رسیده، بنابراین در زمینه عرضه معدنی مس به بازارهای جهانی نگرانی وجود ندارد. این خبر بخشی از التهابات بازار مس را در دنیا کاهش داد.

به نظر می‌رسد فشار اعتصابات کارگری در شیلی بر بازار جهانی مس در حال رفع شدن است، اما دولت شیلی لایحه افزایش مالیات بر درآمد معدنکاری در این کشور را با جدیت دنبال می‌کند. تصویب و اجرایی شدن این لایحه می‌تواند شوک جدید قیمتی به بازارهای دنیا وارد کند. البته اغلب شرکت‌های معدنی فعال در شیلی تا سال 2023 توافقنامه ثبات مالیاتی دارند و بعید به نظر می‌رسد حتی در صورت تصویب لایحه افزایش مالیات تا اتمام این توافقنامه این رشد مالیاتی شامل حال این شرکت‌ها شود. با وجود این، تصویب این لایحه ریسکی جدید در تولید معدنی مس دنیا به وجود خواهد آورد که البته اثرگذاری آن در بازارها بلندمدت خواهد بود.

  مقصد نوسان نرخ فلزات کجا خواهد بود؟
مس در تقابل سیگنال‌های مثبت و منفی قرار گرفته که برابری قوای مجموع این سیگنال‌ها باعث شده این فلز سرخ ظرف روزهای اخیر نوسان شدیدی نداشته باشد. در این شرایط، آینده نوسان قیمتی در این بازار در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و در وهله اول به تصمیمات اقتصادی دولت‌های آمریکا و چین بازمی‌گردد. در این میان ریسک شیوع سویه‌های جدید کرونا همچنان بر اقتصاد کشورهای مختلف دنیا سنگینی کرده و تصمیمات دولت‌های مختلف را غیرقابل پیش‌بینی می‌کند. به هر ترتیب، اخذ سیاست‌های حمایتی از سوی هر کدام از اقتصادهای بزرگ دنیا ازجمله چین و ایالات متحده می‌تواند شوک مثبتی جدیدی به بازارهای کالایی دنیا وارد کند، اما اخذ سیاست‌های انقباض پولی از سوی این کشورها شوکی در جهت سقوط نرخ در بازارها به‌شمار می‌رود. در این میان، تلاش دولت‌های کشورهای عرضه‌کننده معدنی مس برای افزایش سهم خود از سود تولید این محصول، سیگنال مثبت مضاعفی است که می‌تواند از رشد بیشتر قیمت‌ها در این بازار حمایت کند.

نوسان مثبت قیمت تسویه در عموم نمادهای فعال تابلوی آتی بورس کالا هنوز هم به چشم می‌خورد؛ آن هم در شرایطی که برآیند کلی موقعیت‌های تعهدی خرید و فروش قراردادهای آتی، از ورود محدود نقدینگی به این بازار حمایت می‌کند. افت و خیزهای نرخ ارز در بازار آزاد سبب تزریق نااطمینانی به عموم بازارهای مالی-کالایی شده است که پیامد آن تغییر جهت بسیاری از بازارها در کوتاه‌ترین زمان ممکن است.
ردپای تحرکات صعودی در بازار آتی بورس کالا
اما به نظر می‌رسد در بازار آتی، معامله‌گران با نقطه نظرات متفاوتی به دادوستد می‌پردازند که به موجب آن شاهد سیگنال‌های نه‌چندان برجسته اما صعودی در بازار آتی هستیم. البته هنوز هم چندان نمی‌توان با صراحت این نوسان مثبت را روندی صعودی دانست؛ چرا که کم‌رمق بوده و با اینکه جریان ورود نقدینگی به این بازار دیده می‌شود، برجسته نیست.  با توجه به  افت بهای دلار در میانه روز دوشنبه هفته جاری به قیمتی کمتر از ۲۷ هزار تومان، روز گذشته شاهد بازگشت آن به کانال ۲۷ هزار تومانی و حفظ این سطح قیمتی تا لحظه تنظیم این گزارش بودیم، این انتظار وجود دارد که تخمین افت نرخ آزاد ارز از سوی معامله‌گران بازارهای مالی-کالایی به کف خود رسیده باشد. به این ترتیب می‌توان ریشه نوسان مثبت اندک در بازار آتی را در این ذهنیت دانست.

  تداوم جذابیت زعفران برای معامله‌گران
طلای سرخ بازار آتی یعنی زعفران نگین به‌عنوان جذاب‌ترین محصول کشاورزی این بازار، درحالی روز گذشته مورد دادوستد قرار گرفت که نزدیک‌ترین سررسید این محصول یعنی نماد SAFSH۰۰، در تاریخ ۲۱ شهریورماه از تابلو خارج می‌شود. زعفران نگین که در حال حاضر با دو نماد فعال در بازار آتی بورس کالا در حال معامله است، در لحظه تنظیم این گزارش نوسان مثبت قیمت تسویه را در هر دو سررسید شهریور و آبان‌ تجربه کرد، به‌طوری که سررسید شهریور با قیمت ۱۳ هزار و ۶۹۰ تومان و سررسید آبان با نرخ تسویه ۱۴ هزار و ۹۸۰ تومانی مورد دادوستد قرار گرفت. دارایی پایه این قرادادهای آتی که گواهی سپرده زعفران است، روز گذشته در کانال قیمتی ۱۳ هزار و ۴۰۰ تومان دادوستد شد که نشان‌دهنده شرایط فورواردیشن یا کونتانگو قراردادهای آتی در این بازار است؛ به این معنی که نرخ تسویه نماد آتی زعفران، در قیمتی بالاتر از بهای دارایی پایه خود نوسان می‌کند که انتظار می‌رود طبق ویژگی‌های فنی این بازار، در زمان سررسید با کاهش قیمت به سمت نرخ دارایی پایه خود همگرا شود. بنابراین در صورت تداوم شرایط فعلی، این انتظار وجود دارد که دارندگان موقعیت تعهدی فروش در نماد SAFSH۰۰ (زعفران نگین تحویل شهریورماه ۱۴۰۰) با کاهش بهای این سررسید کسب سود کنند.  هنوز هم زعفران نگین پرحجم‌ترین محصول معاملاتی بازار آتی بورس کالا به شمار می‌رود. روز گذشته در مجموع بالغ بر ۷۴ هزار موقعیت تعهدی خرید و فروش به صورت همزمان در این بازار باز شد که اگرچه ۵ درصد از موقعیت‌های باز سررسید شهریورماه تا لحظه تنظیم این گزارش بسته شد، اما در سررسید آبان به همین میزان موقعیت خرید و فروش باز شد.

شاید این افت‌وخیرهای موقعیت‌های تعهدی، مهاجرت نقدینگی میان دو سررسید باشد؛ چرا که در حال حاضر محصول زعفران به دلیل شرایط بازاری که دارد، با افزایش تقاضای داخلی و صادراتی مواجه شده است و شواهد نشان می‌دهد که عرضه این محصول در بازار کافی نیست، در حالی که تقاضای صادرات زعفران به مرور روبه بهبود است. همچنین پیش‌بینی می‌شود که به‌رغم نزدیک‌شدن به فصل برداشت محصولات جدید زعفران، به دلیل خشکسالی و افزایش جدی هزینه نهاده‌های تولید، میزان تولید زعفران در سال جاری نسبت به سال گذشته کاهش یابد. همین مطلب سبب افزایش تقاضای داخلی و صادراتی زعفران شده است و جذابیت نگهداری موقعیت‌های تعهدی این محصول در سررسیدهای بعدی همچنان بالا ارزیابی می‌شود.  

  آتی نقره، بالاتر از قیمت واقعی معامله شد
قیمت واقعی نقره در بازار آتی از طریق معادله حاصل‌ضرب نرخ هر گرم نقره در بازار جهانی در میانگین خرید و فروش دلار سنا محاسبه می‌شود. از آنجا که نوسانات بازار ارز روند مشخصی را برای معامله‌گران ترسیم نمی‌کند، با قرارگیری بازار آتی، تحت تاثیر این تکانه‌ها نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از تغییر قیمت تسویه این نماد ارائه کرد. اما در بازارهای جهانی، نقره روز گذشته به قیمت ۷۹/ ۰ دلار به ازای هر گرم معامله شد که به میزان ۰۱/ ۰ درصد کاهش قیمت داشت. برآیند نوسان قیمتی هر اونس نقره جهانی در هفته گذشته به میزان مثبت ۳ درصد ارزیابی می‌شود.

مجموع موقعیت‌های باز برای دو سررسید مهر و آبان قرارداد آتی نقره در معاملات روز گذشته نزدیک به ۲ درصد مثبت بود که از ورود نقدینگی به این بازار حکایت دارد. اما نوسان قیمت تسویه هر دو نماد تا لحظه تنظیم این گزارش منفی بود و نسبت به روز ماقبل کاهش قیمت داشت. نقره تحویل مهرماه (SILME۰۰) با نرخ تسویه ۲۲ هزار و ۹۰۰ تومان و سررسید آبان این دارایی یعنی نماد SILAB۰۰ با قیمت ۲۳ هزار و ۷۰‌تومان معامله شد. در حال حاضر قیمت واقعی نقره برحسب معادله تعیین نرخ تسویه، ۲۰ هزار و ۹۱۳ تومان ارزیابی می‌شود که از بالاتر بودن نرخ تسویه آتی از بهای دارایی پایه خود حکایت دارد. به عبارت دیگر شرایط کونتانگو در این بازار نیز حاکم است.

  تابلوی آتی، میزبان دو نماد جدید نقره و طلا
در تازه‌ترین اخبار منتشرشده از سوی بورس کالای ایران، تابلوی آتی بورس کالا میزبان راه‌اندازی سررسید جدید برای دو دارایی سرمایه‌ای صندوق طلا و نقره در این بازار است.

 قراردادهای آتی صندوق طلا از روز یکشنبه ۲۱ شهریور، میزبان راه‌اندازی سررسیدی جدید برای تحویل آذر خواهد بود که این سررسید جدید تا تاریخ ۲۴ آذر قابل معامله است. همچنین مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران با صدور اطلاعیه‌ای از راه‌اندازی قرارداد آتی نقره برای تحویل آذرماه ۱۴۰۰ از روز دوشنبه هفته آینده ‌یعنی‌۲۲ شهریور سال‌جاری خبر داد. براساس اطلاعیه صادره، این قرارداد تا ۲۲ آذرماه ۱۴۰۰ قابل معامله خواهد بود.

طبق سازوکار بازار آتی، این دو نماد تازه راه‌اندازی‌شده، در نخستین روز معاملاتی بدون حد نوسان قیمتی، با دوره پیش‌گشایش به مدت ٣٠ دقیقه در ابتدای جلسه معاملاتی آغاز و پس از انجام حراج تک‌قیمتی راس ساعت ۱۰:۳۰ با دوره عادی معاملاتی و اعمال حد نوسان قیمت روزانه معامله خواهد شد. قیمت پایه قرارداد آتی، همان قیمت کشف‌شده در حراج تک قیمتی خواهد بود که مبنای حد نوسان قیمت روزانه برای ادامه معاملات در حراج پیوسته قرار خواهد گرفت. بدیهی است در صورت انجام نشدن معامله در حراج تک‌قیمتی، قرارداد آتی متوقف و مجددا همین فرآیند، روز کاری بعد تکرار خواهد شد.

 مشخصات قراردادهای آتی دو دارایی سرمایه‌ای
قراردادهای آتی واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری طلا از روز شنبه ۱۲ تیرماه امسال در بورس کالای ایران راه‌اندازی شد. دارایی پایه این قراردادها، واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس (طلا) اعلام شده و همچنین اندازه هر قرارداد نیز هزار واحد سرمایه‌گذاری این صندوق طلا در نظر گرفته شده است.  ۱۷ اسفندماه سال گذشته معاملات آتی نقره به‌طور رسمی راه‌اندازی شد که جزئیات قرارداد آتی نقره بیانگر آن است که هر قرارداد معادل ۱۰۰ گرم و استاندارد کالا، ساچمه نقره مطابق استاندارد ۹۹۹ است. حد نوسان قیمت این قرارداد، مثبت و منفی ۵ درصد نسبت به قیمت تسویه روز قبل بوده و قیمت تسویه در روز سررسید بر مبنای قیمت روز جهانی نقره و نرخ ارز سنا ست؛ سقف موقعیت‌های باز برای اشخاص حقیقی و حقوقی نیز ۵۰۰ موقعیت در هر کد معاملاتی در نظر گرفته شده است.

حد نوسان قیمت روزانه این قراردادها حداکثر مثبت و منفی ۵ درصد با توجه به قیمت تسویه روزانه روز قبل و حداکثر حجم هر سفارش ۲۵‌قرارداد خواهد بود. درخصوص سقف مجاز موقعیت‌های تعهدی باز و معاملات نیز باید گفت که سقف مجاز موقعیت‌های تعهدی باز مشتریان برای اشخاص حقیقی و حقوقی ۲۰۰‌موقعیت در هر نماد معاملاتی و برای بازارگردانان ۴۰۰‌موقعیت در هر نماد معاملاتی و قابل افزایش تا ۱۰‌درصد موقعیت‌های تعهدی باز در آن نماد است. از سوی دیگر تعداد موقعیت‌های باز کل بازار در هر نماد معاملاتی صندوق طلا حداکثر معادل یک‌هزارم سقف واحدهای معاملاتی قابل صدور صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس (طلا) اعلام شده است.

مدیر شرکت لوک‌اویل روسیه گفت قیمت نفت بین ۶۵ تا ۷۵ دلار در هر بشکه برای مصرف‌کنندگان مناسب است و گروه اوپک‌پلاس تلاش می‌کند با تنظیم تولید، قیمت‌ها را در این محدوده نگه دارد.واگیت الکپروف، مدیر دومین تولیدکننده بزرگ نفت روسیه در مصاحبه با روزنامه کومرسانت گفت: محدودیت‌ها روی تولید نفت به‌شرایط بازار بستگی خواهد داشت. تنظیم تولید با توجه به‌وضعیت بازار می‌تواند متفاوت باشد. سپتامبر سال ۲۰۲۲ که محدودیت عرضه باید خاتمه پیدا کند، نقطه عطف مهمی خواهد بود و لوک‌اویل باید ۹۰ هزار بشکه در روز تولید را احیا کند که امیدواریم بازار متقاضی آن باشد. بر اساس گزارش رویترز، شرکت لوک‌اویل پیش از این اعلام کرده بود ممکن است سهمش در پروژه نفتی قرنه‌غربی۲ عراق را کاهش دهد. الکپروف‌گفت: لوک‌اویل سرگرم مذاکره با دولت عراق برای حفظ مشارکت در این پروژه است. وزیران گروه اوپک‌پلاس چهارشنبه گذشته موافقت کردند برنامه افزایش تدریجی تولید را ادامه دهند و تولیدشان در اکتبر مانند سپتامبر ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا کند. دیدار بعدی وزیران ‌اوپک‌پلاس چهارم اکتبر (۱۳‌مهر) تعیین شد.

صادرات فولاد به افغانستان پس از دو هفته توقف به علت مشکلات سیاسی در این کشور، از سر گرفته شد.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از ایلنا، مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صمت در ارتباط با صادرات فولاد به افغانستان گفت: در زمینه صادرات، کار به منوال قبل درحال انجام است و مشکلی وجود ندارد. صادرات به افغانستان به علت مشکلات سیاسی که در این کشور به وجود آمد به مدت دوهفته متوقف شد و ماشین‌های حمل بار هم در گمرکات مانده بودند، وضعیت خطر در این کشور شدید بود و خود راننده‌ها هم این ریسک را نمی‌کردند. اما صادرات دوباره از سرگرفته و مشکل آن به این کشور حل شد و ماشین‌ها در گمرکات در حال عبور و مرور هستند. اما هنوز برآوردی از میزان صادرات بعد از ازسرگیری انجام نداده‌ایم.

سیف‌الله امیری افزود: درباره کشورهای حوزه خلیج فارس نیز از آنجا که میزان صادرات ما به طور کلی افزایش داشته و میزان صادرات فولاد ما به این کشورها بسیار خوب و بهتر از گذشته هم شده است.

وی اظهار کرد: از تولیدکننده‌ها می‌خواهیم که همه کالای خود را در بورس عرضه کنند تا نیاز داخل برآورده شود، برای ما اولویت اول و دوم نیاز داخل است، بنابراین، کالای خود را در بورس عرضه کنند تا صنایع داخلی به مشکل برنخورند. آنچه که در داخل نیاز نبود می‌تواند صادر شود و مشکلی از این جهت نیست و حتی کمک هم می‌کنیم.

دیروز سه شنبه ۱۶ شهریور ماه نخستین محموله بنزین پیرولیز پتروشیمی شازند در رینگ بین‌المللی بورس انرژی مورد دادوستد قرار گرفت.

به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا)؛ همچنین دیروز کالاهای برش سنگین شرکت پتروشیمی شازند و گاز مایع صنعتی پتروشیمی بندر امام در رینگ داخلی بورس انرژی معامله شدند و گاز مایع شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، گاز مایع مجتمع گاز پارس جنوبی، رافینت ۲ شرکت پتروشیمی شیمی بافت از دیگر محصولات معامله شده در رینگ بین الملل  بورس انرژی بودند.

طی معاملات روز گذشته ۶۳ هزار و ۱۱۲ تن انواع فرآورده هیدروکربوری به ارزش بیش از ۸ هزار و ۷۰۹ میلیارد و ۷۵۲ میلیون ریال در بازار فیزیکی بورس انرژی ایران مورد دادوستد قرار گرفت.

امروز چهارشنبه ۱۷ شهریور ماه نیز کالاهای پنتان پلاس پتروشیمی پارس، میعانات گازی مجتمع گازی پارس جنوبی، حلال ۴۰۴، نفتای سنگین تصفیه نشده، آیزوفید، آیزوریسایکل و بلندینگ نفتا حلال ۴۱۰ پالایش نفت شیراز، سی اس او پالایش نفت شازند، اکستراکت سنگین DAE۴۰ شرکت نفت ایرانول و میعانات گازی پالایش گاز سراجه قم در رینگ داخلی و گاز مایع مجتمع گاز پارس جنوبی، نفتای سبک، نفتای میانی و حلال ۴۰۲ شرکت نفت ستاره خلیج فارس، ته مانده تصفیه شده برج تقطیر ATR-۱۴۰ پالایش نفت شازند، گاز مایع صنعتی و MTBE شرکت پتروشیمی بندر امام، گازمایع پتروشیمی پارس و MTBE شرکت پتروشیمی شیمی بافت در رینگ بین الملل بورس انرژی ایران عرضه خواهد شد.