اخبار00/08/08

هر هفته و هر روز که نه، هر لحظه اخبار جدیدی در خصوص تحولات سیاسی و اقتصادی متعدد منتشر می‌شود. در کنار این اخبار و تحولات که مدام توسط مردم دنبال می‌شود، به تحولات منطقه هم اضافه می‌شود. اخباری که ناخواسته بر اقتصاد و سیاست‌‌‌گاری در کشور اثرگذار خواهد بود. این موضوع‌‌‌ها از چشم مخاطبان بازار سرمایه و به‌خصوص بورس دور نمی‌‌‌ماند. ترس و لرز و حرکت‌های دست و پا شکسته برخی از سهامداران خرد که همچنان دوست دارند در این بازار فعال باشند، به وضوح دیده می‌شود. با این حال یکی از سوال‌‌‌های اصلی آنها در شروع هر هفته این است که این هفته بورس به چه سمت و سویی می‌رود؟ چه تحولاتی در آن رخ می‌دهد و مشتاقانه دوست دارند که نظرات، تحلیل‌‌‌ها و پیش‌بینی‌‌‌های کارشناسان حوزه بورس را در خصوص روزهای آتی بخوانند و بشنوند. در ادامه چند کارشناس فعال در حوزه بورس پیش‌بینی خود را از بازار سرمایه در هفته جاری با «دنیای‌اقتصاد» در میان گذاشته‌‌‌اند و البته هر کدام هم توصیه‌‌‌هایی برای سهامداران خرد در هفته جاری داشته‌‌‌اند. نگاه اکثر این کارشناسان به بازار در هفته جاری نگاهی مثبت و متعادل است و البته در این میان از تحولاتی که قیمت ارز در بورس دارد، چشمپوشی نمی‌‌‌کنند. آنها همچنین به سهامداران خرد صبوری در سرمایه‌گذاری و داشتن نگاه بلندمدت و خرید و فروش سهم‌‌‌ها را بدون در نظر گرفتن هیجان‌‌‌های بازار و اخبار روز توصیه می‌کنند.
بورس هفته از لنز کارشناسان
  تا پایان هفته، بازار متعادل و کم‌حجم است
شایان کرمی، کارشناس بازار سهام: ذکر این نکته شاید تکراری باشد که نرخ ارز کاملا روی روند بازار تاثیرگذار است. دلار تا سطح ۲۸‌هزار تومان توانست رشد کند اما در نهایت از ادامه رشد باز ماند. صحبت‌‌‌های رئیسی، رئیس دولت سیزدهم نشان داد که دولت فعلا تمایلی ندارد دلار وارد کانال ۳۰‌هزار تومان شود. در روزی که رئیس‌جمهوری صحبت کرد، شاخص بورس با افت همراه بود و عمده سهم‌‌‌ها عرضه شد اما در نهایت دلار هم افت معناداری نکرده است. به نظرم حالت توقفی برای همه به وجود آمده است. باید ببینیم چه چیزهایی روی نرخ ارز اثرگذار است. موضوعی که وجود دارد این است که تا سه ماه آینده مذاکراتی قرار نیست صورت بگیرد و از طرف دیگر موضوع افغانستان و حضور طالبان در این کشور و مساله ارزآوری از سمت هرات هم وجود دارد که ممکن است این گزینه را از دست بدهیم. همچنین وارد نیمه دوم سال می‌‌‌شویم و کسری بودجه هم وجود دارد که در نهایت هزینه‌‌‌های دولت را به مراتب بیشتر می‌کند.   اگر دلار برود بالای ۲۸‌هزار تومان و به کانال ۳۰‌هزار تومان ورود کند، فکر می‌کنم بازار سرمایه بار دیگر رشد خواهد کرد. اما برای این هفته بازار متعادل و کم‌حجمی را تا آخر هفته پیش‌بینی می‌‌‌کنم. توصیه‌‌‌ای هم که به سهامداران خرد دارم صبوری است که بهترین توصیه برای آنهاست تا اگر بازار منفی خورد بتوانند سهم‌‌‌های خوب و بنیادی را که پتانسیل رشد دارند در قیمت‌های بهتری بخرند.

  سهامداران به دور از هیجان خرید و فروش کنند
الناز افشار، کارشناس بازار سهام: با توجه به چشم‌‌‌انداز بلندمدت دلار که صعودی است، به نظر هر اصلاحی در بازار فرصت خرید و موقعیت مناسبی برای اصلاح پرتفو است. در هفته گذشته که شاخص اصلاح داشت اما قدرت بالای خریدار در اصلاح قیمت‌ها مشهود بود که نشان‌دهنده بازگشت بازار به مسیر صعودی است. انتظار می‌رود با توجه به نگاه متفاوت دولت به بازار سرمایه و تسهیل فرآیند عرضه و پذیرش شرکت‌ها عمق بازار بیشتر شود. دولت به این باور رسیده که درست‌ترین راه تامین مالی با توجه به شرایط اقتصادی از راه بازار سرمایه است که کمترین تورم را در پی دارد و سرمایه‌‌‌ها به سمت تولید سوق پیدا می‌کند. برای نمونه درج نماد آسیا تک بعد از وقفه چندساله عرضه و پذیرش دو باشگاه پرسپولیس و استقلال و دستور ویژه دولت به تسهیل فرآیند عرضه و پذیرش شرکت‌های‌ آی‌تی و دانش‌بنیان گواه این موضوع است. هر اصلاحی در بازار فرصت خرید به حساب می‌‌‌آید و موقعیت مناسبی است که سرمایه‌گذاران بتوانند پرتفوی خودشان را اصلاح و سهم‌‌‌های بنیادی و پرپتانسیل را شناسایی کنند. سهامداران خرد بهتر است به دور از هیجان‌‌‌ خرید و فروش کنند و تا بازار یک اصلاح داشت سهم‌‌‌های خودشان را نفروشند و در نهایت اینکه بنابر واقعیت بازار سرمایه‌گذاری کنند.

  بازار بانشاط با افت‌‌‌های جزئی
کوروش شمس، کارشناس بازار سهام: طبیعتا بازار روی یکسری سهام که رشد کرده، بازدهی‌اش را داده است. این سهم‌‌‌ها جذابیت زیادی برای گروهی از سرمایه‌گذاران با دید کوتاه‌مدت ندارند. گزارش‌ها هم نشان‌دهنده وضعیت خوب بنیادی همان دسته از شرکت‌هاست. در این بین شانس شرکت‌هایی که گزارش‌های خوبی در ۶ ماه گذشته از خودشان مخابره‌‌‌ کرده‌‌‌اند اما بازدهی مناسبی را در همین دو سه ماه اخیر رقم نزده‌‌‌اند، برای اینکه مورد اقبال بازار قرار بگیرند می‌تواند بیشتر باشد. برخی شرکت‌ها با اخبار مختلفی مواجهند که از آن جمله می‌توان به افزایش نرخ ارز، تغییر تابلو، انعقاد قراردادهایی که در حال بسته شدن است و… اشاره کرد که این دست اخبار و تحولات هم می‌تواند در موردتوجه قرار گرفتن نمادها از سمت سرمایه‌گذاران اثرگذار باشد. این موضوع می‌تواند به بازگشت نشاط به بازار و تداوم جذابیت آن کمک کند. توصیه من به سهامداران خرد این است که به شدت در انتخاب سهم‌‌‌ها سختگیر باشند. به نظر می‌رسد که ورود و خروج پلکانی در این ایام بتواند فرصت‌های فروش در قیمت‌های بهتر و خرید در قیمت‌های مناسب‌تر را به آنها بدهد. اگر سهم جذابی در پرتفوی خود دارند و از وضعیت بنیادی خوبی برخوردارند اما مدت‌هاست که بازدهی قیمتی خوبی به آنها نداده، حتما تحولات و تحرکات پیرامون آن سهم قبل از خروج از بازار یا فروش سهم را با دقت بررسی کنند؛ شاید به واسطه استعدادی که آن سهم دارد بتواند در هفته‌ها و ماه‌های آینده بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.

  رالی صعودی در کوچک‌ترها
الناز جمالی، کارشناس بازار سهام: با توجه به بازگشت بازار سهام و افزایش تقاضایی که در دو ماه اخیر شاهد بودیم، شاخص کل پس از حرکت قدرتمندی که داشت، موفق به شکست مقاومت مرز روانی یک‌میلیون و ۵۰۰هزار واحدی و با برخورد به مقاومت یک‌میلیون و ۶۰۰هزار واحدی وارد اصلاح کوتاه‌‌‌‌مدت شد. هفته گذشته به نظر بازار به دنبال اصلاح، زمان کوتاهی برای استراحت پیدا کرد که هفته قبل این اتفاق رقم خورد و اصلاح تند و تیزی را در نماگر بورس تهران نظاره گر بودیم. اما با توجه به انتظارات تورمی حاکم در کشور که این روزها به حداکثر رسیده می‌توان انتظار داشت تقاضا در بازار سهام صعودی شده و می‌توان گفت بازار سهام به نظر خیلی زودتر از انتظار به سقف قبل خود خواهد رسید. کاهش میزان فروش حقیقی‌‌‌ها در بازار روز چهارشنبه همچنین نشان داد بازیگران اصلی به روند صعودی آن بسیار امیدوارند و در این شرایط خریدار خواهند بود و قصد خالی کردن بازار را ندارند. به این ترتیب انتظار می‌رود در این هفته شاهد روندی مثبت باشیم. در عین حال با توجه به جاماندن نمادهای کوچک از رشد قیمتی پیش‌بینی می‌شود شاهد رالی صعودی و جهش قیمتی قابل‌توجهی را در برخی از این دسته از سهام باشیم. به سهامداران خرد توصیه می‌شود که ارزش معاملات و قیمت ارز را رصد و تحلیل کنند و بر مبنای آن تصمیم بگیرند.

افت قیمت سهام در هفته‌ای که گذشت نیز ادامه پیدا کرد تا نماگر اصلی تالار شیشه‌ای با عقب‌گرد حدود ۳ درصدی بار دیگر ابرکانال ۴/ ۱ میلیون واحد را از دست بدهد. در این میان ارزش دادوستد سهام نیز در سطوح نازلی قرار داشته و از رکود بازار سهام حکایت می‌کند. با این حال رصد آمار ورود و خروج سرمایه‌گذاران نوید چرخش احتمالی قیمت‌ها در آینده‌ای نزدیک را می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود ۹۰ درصد از سرمایه‌های حقیقی وارد شده به گردونه معاملات سهام طی ۵ ماه نخست سال ۹۹، پس از آغاز تخلیه حباب تا مقطع کنونی از بازار خارج شده است. وضعیتی که بر اساس الگوهای مشابه در گذشته از نزدیک بودن قیمت سهام در بورس تهران به کف حکایت می‌کند. اکنون سهامدارانی خارج شده‌اند که به واسطه تجربه و تخصص ناکافی چه در دوره‌های صعودی و چه اصلاحی عموما معاملاتی هیجانی داشته و بدون توجه به مولفه‌های اثرگذار تحلیلی و بنیادی، با تبعیت از رفتارهای توده‌وار، به دادوستد سهام می‌پرداختند.
بورس تهران در نقطه چرخش
 بازار سهام در هفته گذشته، با داشتن یک روز کاری کمتر، کماکان در چنبره رکود گرفتار بود و افت سه‌درصدی در سطح شاخص‌کل را تجربه کرد. ارزش معاملات روزانه در مجموع بورس و فرابورس نیز به نحو باثباتی زیر سطح ۵ هزار میلیارد تومان قرار گرفته که کمتر از نصف روزهای رونق نسبی در اواسط تابستان است. گزارش‌های ۶ماهه هم در مجموع کمک مشخصی به بازار نکرده و به‌جز واکنش برخی تک‌سهم‌ها که گزارش‌های بهتری داشتند، در بقیه صنایع، باعث تحریک تقاضا نشده است، با این حال آمار ورود و خروج سرمایه‌‌‌‌گذاران حقیقی نشان می‌دهد که حدود۹۰درصد پول وارد شده توسط اشخاص از ابتدای سال گذشته تا اوج مردادماه، در بازه بعد از آغاز تخلیه حباب تا مقطع کنونی از بازار خارج شده است؛ وضعیتی که بر اساس الگوهای مشابه در گذشته از نزدیک به کف‌بودن قیمت‌های سهام در بورس تهران حکایت می‌کند. از منظر نموداری نیز تحلیلگران به مجموعه‌‌‌‌ای از حمایت‌‌‌‌ها اشاره می‌کنند که همگی آنها در کانال ۳/ ۱ میلیون واحد قرار دارند و می‌توانند مانع از تعمیق روند نزولی و تداوم افت میانگین قیمت‌های سهام شوند.

  بازگشت بازار از کجا آغاز می‌شود؟
مطالعه الگوهای رفتاری در بازارهای سهام در اکثر نقاط جهان نشان می‌دهد در ابتدای سیکل صعودی، سهام شرکت‌های ریسک‌‌‌‌پذیر عملکرد بهتری دارند و معمولا از رقبای خود که شامل صنایع ارزش‌مدار و بزرگ هستند، سبقت می‌‌‌‌گیرند. با ادامه روند صعودی و ورود به فاز شیدایی، آهنگ رشد این گروه تندتر می‌شود تا جایی‌که در مرحله پایانی شکل‌‌‌‌گیری حباب قیمتی، سهام ریسک‌‌‌‌پذیر و کوچک با شتاب چند برابری نسبت به میانگین چند سال اخیر خود در مدت کوتاهی رشد می‌کنند. پس از ترکیدن حباب، این گروه به‌سرعت در مسیر اصلاح قرار می‌گیرند اما این‌بار نوبت به سهام ارزش‌مدار و شرکت‌های اصطلاحا بنیادی و بزرگ‌تر می‌رسد تا به رالی هیجانی بپیوندند و رکورد اوج شاخص وزنی را رقم بزنند. این ویژگی مشترک در بین اکثر حباب‌‌‌‌های تاریخی جالب‌توجه است که در نقطه اوج هیجان بازار، سهام بزرگ کماکان مشغول رکوردشکنی هستند ولی همزمان، صنایع پیشتاز قبلی که معمولا کوچک‌ترها هستند چند وقتی است که در مسیر اصلاح قرار گرفته‌‌‌‌اند. در سیکل نزولی نیز سهام ریسک‌‌‌‌پذیر و کوچک سقوط به مراتب سریع‌‌‌‌تر و پردامنه‌‌‌‌تری را تجربه می‌کند در حالی‌که نمادهای بزرگ‌تر به نزول فرسایشی ادامه می‌دهند. جالب اینکه نشانه اولیه از تغییر روند بازار بازهم معمولا از همین سهام ریسک‌‌‌‌پذیر آغاز می‌شود. به این ترتیب، در فضایی‌که سهام بزرگ و احتمالا شاخص‌‌‌‌های وزنی کماکان کاهشی هستند، جوانه‌های رونق از سهام شرکت‌های کوچک‌تر سر بر می‌‌‌‌آورد. در بازار ایران، شاخص سهام کوچک یا ریسک‌‌‌‌پذیر برخلاف بسیاری از نمونه‌های جهانی تعریف نشده است، از این‌رو تنها ابزار رسمی موجود برای سنجش عملکرد شرکت‌های کوچک‌تر عبارت است از؛ مطالعه روند شاخص هم‌وزن در برابر شاخص‌کل.در سال‌جاری، همگام با تعمیق فاز رکودی بازار، مقایسه رفتار این دو شاخص گویای یک واگرایی بزرگ است تا جایی‌که شاخص‌کل و هموزن به‌ترتیب رشد ۷‌درصدی و افت ۱۵‌درصدی را در این دوره ثبت کرده‌اند. با فرض صحت الگوی رفتاری مورد‌اشاره، نشانه‌های اولیه از پایان سیکل نزولی و بازگشت به رونق پایدار باید از رهگذر معکوس‌شدن واگرایی مزبور و سبقت پایدار بازدهی شاخص هم‌وزن از کل آغاز شود. در حال‌حاضر، شاخص هم‌وزن نزدیک به محدوده‌های حمایتی قرار دارد که پیش‌‌‌‌تر دوبار در یک سال گذشته مانع از افت بیشتر آن شده است، از این‌رو حفظ حمایت شاخص هموزن در محدوده ۳۷۰ هزار واحد از یک‌سو و رفتار آتی آن به‌عنوان یک متغیر پیش‌نگر از امکان بازگشت به فاز رونق پایدار حائزاهمیت است.

  آمارهای کلان اقتصادی زیر ذره‌‌‌‌بین
در روزهای گذشته دو آمار مهم از متغیرهای پولی و تورم منتشر شد که تحلیل آن برای سرمایه‌گذاران حائزاهمیت است. در بخش متغیرهای پولی، هرچند رشد نقدینگی در ‌ماه شهریور کماکان در سطح هشدار‌برانگیز ۷/ ۳‌درصد محقق شد اما رشد پایه پولی به‌عنوان هسته نقدینگی بعد از افت ۴/ ۰‌درصدی مرداد، افزایش ملایم ۶/ ۰‌درصدی را در شهریور ثبت کرد.

این مساله از این حیث مهم تلقی می‌شود که پایه پولی به‌عنوان یک متغیر پیش‌نگر معمولا با یک فاز تاخیر، تاثیر مهار‌کننده‌ای بر رشد نقدینگی و تورم دارد. از منظر بازار بین‌بانکی و اوراق بدهی نیز کنترل رشد پایه پولی منجر به رشد نرخ سود می‌شود که نشانه‌های اولیه آن در حال‌حاضر قابل‌مشاهده است. آمار تورم مهرماه اما در جهت متفاوتی منتشر شد به‌نحوی‌که با رشد ۷/ ۳‌درصدی، برای چهارمین‌ماه متوالی این متغیر مهم رشد بالای ۳‌درصد را تجربه کرد که نشانگر چسبندگی رشد قیمت‌ها در شرایط فعلی است. محاسبات نشان می‌دهد در صورت ادامه افزایش شاخص تورم با شیب شهریورماه، نرخ تورم سالانه تا پایان سال بار دیگر از مرز ۵۰‌درصد عبور خواهد کرد. نکته مهم اینجاست که نه‌تنها بازارسهام، بلکه هیچ‌یک از طبقات دارایی شامل ارز، طلا، مسکن و اوراق درآمد ثابت در یک سال گذشته قادر نبوده‌‌‌‌اند تا همپای تورم رشد کنند؛ روندی که با توجه به عقب‌ماندگی تورم از جهش قیمت دارایی‌ها احتمالا در کوتاه‌‌‌‌مدت یعنی تا زمان تخلیه فشارهای ناشی از جهش ارزی در ارزش کالا و خدمات مصرفی پابرجا خواهد ماند. درصورتی‌که رویکرد انقباضی فعلی دولت در زمینه عدم‌استقراض از بانک مرکزی جهت تامین کسری‌بودجه ادامه یابد، می‌توان انتظار کاهش ارقام تورم ماهانه با یک فاز تاخیر از اواخر سال‌جاری را داشت.

  سایه تورم اقتصاد جهانی بر بازارها
موسسه نظرسنجی معتبر گالوپ اخیرا گزارشی را منتشر کرده که بر اساس آن مدعی شده بزرگ‌ترین دغدغه جامعه آمریکا اکنون برای اولین‌بار از دهه ۸۰ میلادی به‌جای موضوع اشتغال به تورم تغییر یافته است. این نتیجه، در صورت پایداری، یک تغییر بزرگ در پارادایم اقتصاد این کشور محسوب می‌شود. در همین راستا انتظارات تورمی کوتاه‌مدت در آمریکا برای یک و سه سال آینده به ترتیب به ۳/ ۵‌درصد و۲/ ۴‌درصد افزایش یافته که نه‌تنها یک رکورد بعد از بحران جهانی اقتصاد به‌شمار می‌رود، بلکه فاصله قابل‌توجهی با هدف تورمی سالانه ۲‌درصد تعیین شده توسط فدرال‌رزرو دارد. در اروپا هم وضعیت چندان بهتر نیست و نرخ تورم ۴/ ۳‌درصدی یورو نه‌تنها بالاترین رکورد ۱۲ ساله به‌شمار می‌رود بلکه انتظارات تورمی سالانه نیز از سطح ۲‌درصد به‌عنوان هدف بانک مرکزی اروپا عبور کرده است. ارقام بالای تورم چند‌ماه اخیر و پایداری بالای آن موجب شده تا برخی احتمال وقوع سناریوی رکود‌تورمی مشابه دهه ۷۰ میلادی را مطرح کنند. در واکنش به دغدغه‌های مزبور، بانک‌های مرکزی در غرب با شیب آهسته‌ای در حال اقدام در جهت کاهش سیاست‌های انبساط پولی هستند. نرخ بهره اوراق قرضه هم نشانه‌‌‌هایی از افزایش را بروز داده هرچند هنوز واکنش ملایمی به دغدغه‌های تورمی موجود تلقی می‌شود. ادامه فشارهای تورمی، نه‌تنها از جهت سیاسی یک تهدید جدی برای احزاب حاکم در ایالات‌متحده و اروپا در انتخابات سال آینده میلادی خواهد بود، بلکه از منظر ثبات بازار‌‌‌‌های جهانی سهام و کالا نیز واجد پیام مثبتی نیست، بنابراین در صورتی‌که مسیر فعلی تورم منجر به تداوم رشد بهره اوراق قرضه و بدهی در سطح جهانی شود، احتمال بروز نوسانات کاهشی در دارایی‌های ریسک‌پذیر و بی‌ثباتی در بازار کامودیتی‌ها در افق سال‌۲۰۲۲ دور از نظر نیست.

«بورس» در آخر هفته گذشته سهم کمی در فضای مجازی داشت و به نظر می‌‌‌رسید وضعیت نوسانی و نامساعد بازار سرمایه، حتی نای گله برای سهامداران نگذاشته و آنان هم ترجیح می‌دهند دیگر سکوت پیشه کنند. با این حال هنوز بخشی از این سهامداران در میان مطالب مختلفی که در صفحه‌‌‌های مجازی خود منتشر می‌کنند، گریزی هم به بورس می‌‌‌زنند. شاید مهم‌ترین مطلبی که در آخر هفته گذشته فعالان بورسی فضای مجازی را در این حوزه دست به قلم کرده بود، پیش‌بینی روند بازار در هفته جاری بود. پیش‌بینی‌‌‌هایی که البته بیشتر به گلایه و اعتراض شباهت داشت و خالی از کنایه هم نبود. برخی از این کاربران پیش‌بینی گروهی از تحلیلگران و کارشناسان بازار سرمایه را یادآور شدند که در یک سال گذشته بارها بهبود وضعیت بورس را وعده داده‌‌‌اند.
یکی از این کاربران که به نظر می‌‌‌رسید در بازار رمزارزها نیز فعال است در توییتر خود نوشت: «بورس الان یکساله قراره از شنبه برگرده! همون آدمای عادی بازدهیشون تو کریپتو از شماها که ادعا دارید خیلی بیشتره.» یکی دیگر از کاربران هم با تحلیل وضعیت بازار سرمایه در هفته‌‌‌های گذشته نوشته بود: «بازار سرمایه اینجوریه که از شنبه تا سه‌شنبه قرمز و صف فروشه، چهارشنبه‌ها یه نمه سبز میشه و میره تعطیلات! خسته نباشید از اینهمه برنامه‌ریزی و قانونمندی!» کاربر دیگری هم برخی اخبار درباره احتمال از سرگیری مذاکرات را بازنشر کرده و با توجه به این خبر وضعیت بازار سهام را اینگونه پیش‌بینی کرده بود: «فعلا با توجه به خبر مذاکرات، بورس رفت تو شرایط رکود و ساید عملا. تا ۳-۴ ماه خبری نیست و اصلاح داریم.»  سفرهای استانی و بازدیدهای سرزده رئیس دولت سیزدهم هم یکی دیگر از موضوعاتی بود که دیروز موردتوجه کاربران بورسی فضای مجازی قرار گرفت. سیدابراهیم رئیسی که روز جمعه برای بازدید از وضعیت زلزله‌‌‌زدگان اندیکا به خوزستان سفر کرده بود از سوی سهامداران فعال در فضای مجازی موردسوال قرار می‌‌‌گرفت که چرا مانند قبل از انتخابات نگران بازار سهام نیست و چرا یکی از بازدیدهای سرزده‌‌‌اش را به بورس اختصاص نمی‌‌‌دهد! یکی از این کاربران با اشاره به سفر رئیسی به اندیکا و همچنین بازدید هفته گذشته او از یک پمپ بنزین پرسیده بود چرا رئیس دولت سیزدهم یک بازدید هم از ساختمان بورس نمی‌‌‌کند؟! کاربران دیگری هم بودند که از رئیسی می‌‌‌خواستند بورس را دریابد.

کاربری با نام «علیرضا» یکی از این افراد بود که با هشتگ «رئیسی بورس را دریاب» نوشت: «جناب آقای رئیسی! یکی از وعده‌های جنابعالی در زمان انتخابات رسیدگی فوری به وضعیت بورس بود. نه تنها هیچ حمایتی از بازار سرمایه نشد، بلکه با نوسان‌گیری الگوریتمی توسط عده‌ای سود جو ضرر و زیان مردم بیشتر شد. خبر دارید!؟»

«شهریار» هم کاربر دیگری بود که به مقایسه وضعیت بورس در دولت حسن روحانی و سیدابراهیم رئیسی پرداخت و به این نکته اشاره کرد که «در زمان روحانی وقتی بورس به این وضعیت می‌‌‌رسید مردم جلوی در سازمان بورس جمع می‌شدند» برای او سوال بود که چرا امروز چنین اتفاقی نمی‌‌‌افتد! یکی دیگر از کاربران توییتر هم در واکنش به این وضعیت نوشت: «متاسفانه دولت قبل و دولت فعلی کاری کردن که همه پول‌ها از بورس فراری باشن. کاش پول‌هایی که سال ۹۹ وارد بورس شده بود به سمت تولید و طرح توسعه شرکت‌ها می‌رفت نه کسری بودجه.»

احسان اردکانی

نماینده مجلس

این ایام اعتراضات مردمی زیادی از نابودی باقیمانده سرمایه و اعتمادشان در بورس به نمایندگان مجلس می‌رسد. دکتر خاندوزی تا زمانی که وزیر اقتصاد نشده بود از پیگیری‌کنندگان جدی وضعیت بورس در مجلس و مطالبه از وزیراقتصاد بود. امیدوارم عمل به وعده‌‌‌ها و شعارهای قبلی را فراموش نکند.

کیوان جعفری‌تهرانی، تحلیلگر ارشد بازارهای بین‌‌المللی فولاد و سنگ‌آهن در گفت‌وگویی با «سنا» عنوان کرد: تاثیر بحران‌‌های جهانی بر بازار سرمایه کشور به‌علت وجود تحریم‌ها روند پرشتابی ندارد اما اثر تغییرات قیمتی بر بازار کامودیتی‌‌ها به‌تدریج در داخل کشور مشاهده می‌شود، اما از سویی دیگر به علت تحریم‌ها و محدودیت‌‌های موجود، بازار سرمایه ایران نتوانسته است سرمایه‌‌گذاران خارجی را جذب کند؛ در نظر داشته باشید که هدف بازار سرمایه تنها حضور سرمایه‌‌گذاران داخلی نیست و به‌نظر من هنر بازارسرمایه جذب سرمایه‌های خارجی است.
این مشکلات و محدودیت‌‌ها سبب‌شده تا بازارسرمایه نتواند پتانسیل واقعی خود را در جذب سرمایه‌‌گذار خارجی بروز دهد. براین اساس بازار سرمایه کشور محدود به بازار داخلی است. به‌نظر من نتیجه این اقدامات در حوزه بین‌المللی در بازار سرمایه کشور نیز تاثیر می‌گذارد ولی با روندی آرام پیش‌می‌رود؛ به این معنی که فراز و نشیب قیمت کالا‌ها با سرعت موجود در حوزه جهانی به کشور ما منتقل نمی‌شود. با این وجود زمانی‌که قیمت جهانی کالایی افزایش پیدا می‌کند، شرکت‌های بورسی که اغلب صادرکنندگان کالا‌ها هستند با قیمت بالاتری می‌توانند صادرات را انجام دهند؛ به دلیل این اتفاق، ارزش سهام این شرکت‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند.

موضوعی که در بازار داخل وجود دارد، شاید در یک سال ارزش واقعی سهام شرکت‌ها افزایش پیدا کرده باشد، اما فراموش نکنید که این افزایش ارزش لزوما بر اساس افزایش تناژ تولید این شرکت‌ها و رشد کمیت صادرات نیست، بلکه براساس افزایش قیمت‌هاست که سبب می‌شود تا حاصل‌ضرب عدد تولید در قیمت فروش داخلی در پایان سال نسبت به سال‌های گذشته عدد بزرگ‌تری شود، این در حالی است که در بررسی کمیتی متوجه می‌شویم گاهی اوقات این عدد کاهشی است.

بازار فلزات اساسی با نوساناتی همراه است، اما در مجموع روند این بازار مثبت است، به‌طوری‌که همواره با تقاضای زیادی در این‌خصوص مواجهیم؛ هرچند که با توجه به وضعیت بورس فلزات لندن و یا بورس فلزات شانگهای یا سایر بورس‌های مطرح دنیا، این روند افزایش قیمت کنترل می‌شود. روند افزایش قیمت نفت هم در حال‌حاضر صعودی است و همراه با کاهش قیمت دلار، صعود قیمت نفت سرعت گرفته است.

افزایش بیش از حد قیمت‌ها سبب می‌شود تا بسیاری از صنایع آسیب ببینند، از این‌رو گاهی به‌طور دستوری عرضه‌ها توسط قدرت‌های جهانی در بازارهای بین‌المللی افزایش می‌یابند؛ به‌ویژه چین که نقش بسیار پررنگی را در عرضه فلزات اساسی دارد. چین حتی در مواردی با عرضه از انبارهای خود بازار را کنترل کرده است. به‌نظر می‌رسد روند ابرچرخه‌ها بسیار متفاوت شده‌اند، زیرا غیر از دو مولفه اصلی تعیین‌کننده قیمت کامودیتی‌‌ها در جهان یعنی عرضه و تقاضا، مولفه سومی هم وجود دارد که آن دخالت دستوری کشورهای مطرح در تولید و مصرف‌کننده کامودیتی‌‌ها در جهان است. بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا یعنی آمریکا و چین بیشترین دخل و تصرف را در این‌خصوص دارند.

فراموش نکنیم که تمام کشورهای پیشرو به‌ویژه چین، سال‌هاست از سیاستی پیروی می‌کنند که به‌موجب آن نه‌تنها اطلاعات درستی را درباره تولیدات خود منتشر نمی‌کنند، بلکه گاهی اطلاعات غلط و گمراه‌کننده‌ای را به بازار ارائه می‌دهند.

ابرچرخه یعنی یک دوره پایدار رشد تقاضای قوی و غیرعادی که تولیدکننده‌ها برای تامین آن به سختی می‌‌افتند؛ موضوعی که باعث رالی قیمت‌ها برای سال‌ها یا در برخی موارد یک دهه یا بیشتر می‌شود. افزایش قیمت‌های فعلی برای برخی تحلیلگران یادآور ابرچرخه ابتدای دهه ۲۰۰۰ است که با خیزش چین به‌عنوان یک سنگین‌وزن اقتصادی شروع شد. کامودیتی‌‌ها از ابتدای قرن بیستم سه ابرچرخه قابل‌مقایسه دیگر را نیز تجربه کرده‌‌اند. صنعتی‌‌سازی آمریکا اوایل دهه‌۱۹۰۰ کلید اولین ابرچرخه را زد، تجهیز مجدد تسلیحاتی در دهه ۱۹۳۰ دومین ابرچرخه را به‌وجود آورد و صنعتی‌سازی و بازسازی اروپا و ژاپن پس از جنگ جهانی دوم باعث ایجاد سومین ابرچرخه در دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ شد.

بسیاری از تحلیلگران بین‌المللی با این وضعیت آشنا هستند اما به هیچ‌وجه نمی‌توان به‌درستی تحلیل کرد که آیا اطلاعات ارائه‌شده با واقعیت منطبق است یا خیر. در روند ایده‌آل، بر اساس عرضه و تقاضا بازار را تحلیل می‌کنیم، ولی در پیش‌بینی دستوری بازار همان‌طور که اشاره شد، روندی ایجاد می‌شود که به موجب آن یا با تقاضای بیش از حد و یا با عرضه بیش از حد همراه است.

در طول سال شاهدیم بارها بانک‌های مختلف سرمایه‌‌‌گذاری و موسسات تحلیلگر مطرح به‌راحتی اطلاعاتی که قبلا ارائه داده‌اند را بازنگری و اصلاح می‌کنند. گاهی اصلاح این اطلاعات آنقدر شدید است که سبب تعجب همه می‌شود.

یکی از روندهای قدرت نمایی اقتصادهای پیشرو جهان این است که در زمان بحران‌ها به‌سرعت از آن خارج شده و قدرت نمایی می‌کنند؛ همچنین جهت حرکت بازارسرمایه را از یک کالا یا یک سرمایه به سمت کالا و یا سرمایه دیگری سوق می‌دهند. در مورد بازار نفت هم به‌نظر من شفافیت بیش از حد خود را از دست داده است. سازمان اوپک، قدرت سابق خود را ندارد. در مجموع روند نشان می‌دهد که دولت‌‌های مختلف با توجه به تمایل خود به‌طور دستوری در عرضه و تقاضای بازار نفت و حتی گاز اعمال نفوذ می‌کنند. به‌نظر من بازار نفت بیش از سایر کامودیتی‌ها و فارغ از عرضه و تقاضا به‌طور دستوری تاثیر می‌پذیرد.

موضوعی در تجارت بین‌الملل وجود دارد که به آن دولت در سایه می‌گویند. در این دولت بیش از سیاستمداران، اقتصاددان‌ها و صاحبان صنایع وجود دارند. به‌طور مثال درباره کشور چین همیشه سرمایه‌‌گذاری برای افراد و شرکت‌ها در برهه‌ای از زمان، محدود بوده است.

حتی بر اساس سیاست‌‌هایی که دولت‌های قبلی چین داشتند، داشتن واحدهای مسکونی و حتی اتوموبیل محدود بود؛ البته در دولت‌های بعدی در این موضوع یک مقدار انعطاف نشان داده شد و سبب شد تا اقتصاد چین از حالت کمونیستی به سرمایه‌‌داری یا کاپیتالیستی سوق پیدا کند.

بعد از بحران جهانی در سال ۲۰۰۸ بسیاری از چینی‌ها که سرمایه‌‌شان در دولت در سایه بود، سرمایه خود را برای سرمایه‌‌‌گذاری در کشورهای دیگر (مانند دبی و انگلستان) خارج کردند. این اتفاق در دهه گذشته و قبل از پاندمی کرونا اتفاق افتاد. در چنین شرایطی، دولت وقت چین جهت‌‌گیری خاصی در بازارسرمایه انجام داد تا سرمایه‌‌گذاران را برای برگرداندن سرمایه‌شان به سزمین اصلی مجاب کند، بنابراین ابرچرخه اتفاق می‌افتد و نه به‌طور خودجوش بلکه به شکل دستوری انجام می‌شود.

در آخرین روز هفته، دلار نتوانست به بالای سطح ۲۷ هزار و ۷۰۰ تومان نفوذ کند و در مسیر کاهشی قرار گرفت. روز پنج‌شنبه اسکناس آمریکایی ۱۸۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۲۷ هزار و ۵۴۰ تومان رسید.

به گفته فعالان، در ساعات پایانی روز چهارشنبه اعلام شد که قرار است مذاکرات هسته‌ای طی یک ماه آینده آغاز شود و زمان دقیق شروع آن در هفته جاری اعلام خواهد شد. از نظر فعالان، این خبر موجب شد از ابتدای روز پنج‌شنبه میزان فروش‌ها در بازار ارز افزایش پیدا کند و قیمت دلار در جهت کاهشی قرار بگیرد. البته با وجود کاهش روز آخر هفته، دلار توانست در نخستین هفته آبان ماه نیم درصد رشد را به ثبت رساند.

در واکنش به کاهش قیمت دلار، سکه امامی در مسیر نزولی قرار گرفت و به زیر محدوده 11 میلیون و 900 هزار تومان رفت. ساعت 4بعدازظهر روز پنج‌شنبه فلز گران‌بهای داخلی در محدوده 11 میلیون و 860 هزار تومان قرار گرفت که 70 هزار تومان کمتر از روز چهارشنبه بود. سکه نیز با وجود کاهش انتهای هفته، در 6 روز ابتدایی آبان ماه 3 دهم درصد رشد قیمت را به ثبت رساند.

  تحول جدید در بازار ارز
چهارشنبه عصر، علی باقری معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران از یک تحول تازه رونمایی کرد. وی بعد از ملاقات با انریکه مورا در بروکسل در حساب توییتری خود نوشت، توافق کردیم‌ پیش‌ از پایان ماه نوامبر مذاکرات را شروع کنیم و تاریخ دقیق هفته بعد اعلام خواهد شد. این صحبت‌ها از آن جهت اهمیت داشت که بالاخره تاریخ تقریبی برای شروع مذاکرات مشخص شد. با انتشار این خبر، میزان خریدها در بازار پشت خطی به شکل قابل توجهی کاهش یافت و فروشندگان دست بالا را به دست آوردند.

نتیجه افزایش فروش‌ها در ابتدای روز پنج‌شنبه مشخص شد، ‌جایی که دلار به سرعت به سوی سطح 27 هزار و 500 تومانی قدم برداشت. برخی فعالان اعتقاد دارند در صورتی که روند انتهای هفته ادامه پیدا کند، امروز اسکناس آمریکایی به زیر سطح 27 هزار و 500 تومان خواهد رفت.

دلار در 70 روز اخیر نوسان زیر خط 26 هزار و 900 تومان را تجربه نکرده است و در صورت شکست محدوده 27 هزار و500 تومانی، حمایت بعدی اسکناس آمریکایی در دامنه 26 هزار و 800 تا 27 هزار و 100 تومان خواهد بود. در واقع در دامنه یاد شده امکان افزایش خریدها وجود دارد. در صورتی که اسکناس آمریکایی دامنه یاد شده را از دست بدهد، فشار فروش در بازار دلار بسیار بیشتر خواهد شد.

با این حال، بخشی از معامله‌گران ارزی باور داشتند که اخبار انتهای هفته از شروع مذاکرات تنها می‌تواند قدرت افزایشی‌های بازار را به صورت موقت کاهش دهد، ‌ولی به اندازه کافی قوی نیست که زمینه‌ساز فروش‌های سنگین در بازار شود. از نگاه آنها برای افت معنادار دلار نیاز است که خبرهای معناداری از لغو تحریم‌ها منتشر شود. البته دسته دیگری باور دارند که در صورت شروع رسمی مذاکرات، ‌دلار نیز به تدریج در جاده کاهشی قرار خواهد گرفت.

توسعه و تعمیق بازار سپرده کالایی بهترین مسیری است که تنها بازار رسمی کالایی کشور، یعنی بورس کالا، از طریق آن می‌تواند پتانسیل‌‌‌های بالقوه خود را به نحو احسن محقق کند؛ چرا که گواهی سپرده، مادر ابزارهای مالی به شمار می‌رود که با وجود کالا در انبار، امکان تعریف ابزارهای مالی جدید روی آن وجود دارد. در تازه‌‌‌ترین خبرهای منتشرشده از بورس کالا، سیمان که چند ماه است به بازار فیزیکی بورس‌کالا راه یافته و موفقیت بسیاری را به ثبت رسانده، قرار است از روز یکشنبه در بازار گواهی سپرده بورس‌کالا نیز معامله شود؛ آن هم با پیش‌شرط معاملات ناپیوسته که امکان دادوستد سیمان به صورت یک‌بار در هفته (روزهای یکشنبه) برای معامله‌‌‌گران فراهم ‌‌‌شود. پس از مدت‌‌‌ها هنوز هم مشکل مالیات ارزش‌افزوده چنین محصولاتی برای ورود به بازار ابزارهای مالی-کالایی کشور با محوریت معاملات ثانویه رفع نشده است؛ این موضوع از جمله موانعی است که این رویکرد را محدود و استفاده حداکثری از قابلیت‌‌‌های اوراق سپرده کالایی را تضعیف می‌کند. با این حال می‌توان این گام را پیش‌زمینه‌‌‌ای برای ورود سایر کالاها به بازار گواهی سپرده دانست تا انگیزه کافی در نهادهای متولی برای حل این مساله دیرینه شکل بگیرد.
تنوع محصولات در بازار گواهی سپرده
سیمان پس از بازار فیزیکی، امکان معامله در بازار گواهی سپرده کالایی را خواهد داشت؛ این امر، نویدبخش هموار شدن مسیر، جهت تعریف سایر ابزارهای مالی برای این محصول است. به عبارت دقیق‌‌‌تر، قراردادهای مشتقه و راه‌‌‌اندازی صندوق‌های کالایی از مواردی هستند که می‌توانند بر مبنای بازار گواهی سپرده تعریف شوند. تکمیل زنجیره ابزارهای مالی-کالایی برای سیمان و سایر کالاهایی که تاکنون به بازار فیزیکی بورس کالا راه یافته‌‌‌اند، پتانسیل مدیریت ریسک قیمتی را برای متولیان این بازارها فراهم می‌کنند و با وجود پذیرش محصولات گوناگون در انبارهای بورسی، تامین عرضه مستمر و کافی برای مواد اولیه تقویت خواهد شد. با توجه به توانمندی‌‌‌های بورس‌کالا و موجود بودن زیرساخت‌‌‌های لازم برای راه‌‌‌اندازی و توسعه بیشتر ابزارهای قابل معامله در بازارهای مالی و مشتقه بورس‌کالا، می‌توان امیدوار بود که فعالیت‌‌‌های تجاری و تولیدی داخلی با کاهش ریسک ناشی از نوسان قیمت همراه شود. «دنیای‌اقتصاد» برای بررسی بیشتر ابزارهای مالی به گفت‌وگو با دکتر جواد فلاح، مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران پرداخته است. در ادامه، متن این گفت‌وگو را می‌‌‌خوانید.

   فرش قرمز بازار گواهی سپرده برای سیمان
مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران به توضیح کلیت بازار گواهی سپرده پرداخت و اظهار کرد: گواهی سپرده کالایی، ورقه بهاداری است که کالا را به دارایی قابل معامله در بازار سرمایه تبدیل می‌کند و به‌واسطه شرکت سپرده‌‌‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به پشتوانه قبض انبار صادره توسط انبارهای مورد تایید بورس‌کالا صادر می‌شود. این اوراق به صورت پیوسته و با کشف نرخ مستمر در بازار معامله می‌‌‌شوند. از قابلیت‌‌‌های گواهی سپرده کالایی امکان توثیق نزد شبکه بانکی برای اخذ تسهیلات است.

فلاح گفت: سیمان به عنوان یک محصول جدید چند ماه است که در بازار فیزیکی بورس‌کالا معامله می‌شود. یکی از مهم‌ترین مباحثی که در بازار فیزیکی سیمان با آن مواجه‌ایم، دسترسی مشتریان خرد به معاملات این بازار است. همچنین خرید از این بازار با کد خاص بازار فیزیکی در بورس کالا امکان‌‌‌پذیر است. سفارش‌‌‌های مشتریان در بازار فیزیکی بورس‌کالا از طریق کارگزاری در حراج‌‌‌ها ثبت می‌شود. بنابراین ممکن است افرادی که خواهان انجام معامله یکباره محصول موردنیاز خود هستند، رغبت چندانی برای ورود به این بستر معاملاتی نداشته باشند.

با توجه به اینکه معاملات گواهی سپرده کالایی بر اساس کد سهامداری انجام می‌شود، افراد را قادر می‌‌‌سازد از طریق درگاه اینترنتی کارگزاری‌‌‌ها اقدام به ثبت‌سفارش خود به صورت آنلاین کنند؛ از این رو معاملات گواهی سپرده سیمان در بورس کالا راه‌‌‌اندازی شد تا این افراد بتوانند از این بستر، محصول سیمان موردنیاز خود را بخرند و سایر معامله‌‌‌گرانی که نیازمند خرید بیش از ۱۰۰تن سیمان هستند، همچنان از بستر تالار فیزیکی بورس کالا اقدام به ثبت‌سفارش کنند. وی افزود: تاکنون بیش از ۱۰شرکت سیمانی، فرآیند پذیرش محصول خود را در بازار گواهی سپرده کالایی طی کرده‌‌‌اند. خرید سیمان در بازار گواهی سپرده به گونه‌‌‌ای است که خریدار مبلغ سفارش خود را همراه با مالیات ارزش‌افزوده و کارمزد معاملات به حساب خود واریز می‌کند، سپس ثبت‌سفارش خود را به صورت آنلاین یا آفلاین انجام می‌دهد. اگر در زمان حراج، سفارش خرید با موفقیت ثبت شد، باید سیمان خود را تحویل بگیرد. سیمانی که در بازار گواهی سپرده بورس‌کالا معامله خواهد شد، سیمان تیپ۲ است که به صورت کیسه عرضه خواهد شد. در این روش معاملات گواهی سپرده کالایی سیمان حراج پیوسته نخواهد داشت و یک‌بار در هفته (روزهای یکشنبه) از ساعت ۱۲:۴۵ پیش‌‌‌گشایش می‌شود و راس ساعت ۱۳:۳۰ به صورت حراج تک‌قیمتی انجام خواهد شد. افرادی که از این بستر اقدام به خرید سیمان کرده‌‌‌اند، حتما باید نسبت به تحویل این محصول اقدام کنند. هفته‌‌‌ای که معاملات انجام می‌شود و هفته بعد از آن، زمان لازم برای تحویل محصول سیمان خریداری‌شده از طریق بازار گواهی سپرده است. اگر خریدار، محصول خود را تحویل نگیرد، فروشنده می‌تواند به‌ازای هر روز تاخیر، نیم‌درصد از بهای سیمان را به‌عنوان هزینه انبارداری دریافت کند. قیمت در این بازار، تابع قیمت‌های کشف‌شده هر عرضه‌کننده در بازار فیزیکی بورس‌کالاست.

   بورس کالا بستری برای نرخ‌‌‌گذاری زعفران در عرصه جهانی
فلاح اظهار کرد: با توجه به اینکه کشور ما سهم عمده تولید جهانی زعفران را دارد و بزرگ‌ترین صادرکننده این محصول در دنیا به شمار می‌رود، این پتانسیل وجود دارد که به مرجع قیمت جهانی زعفران از مسیر معاملات بورس‌کالا تبدیل شویم؛ همان‌طور که نرخ‌های کشف‌شده کالاها در سایر بورس‌‌‌های کالایی ازجمله فلزات غیرآهنی در بورس فلزات لندن، نفت‌خام در بورس نیویورک و روغن پالم در بورس مالزی، مرجع قیمتی به شمار می‌‌‌روند. تعیین نرخ کشف‌شده زعفران در بورس‌کالا به‌عنوان مرجع قیمت‌گذاری جهانی به توسعه بازار صادراتی این محصول ارزشمند در کشور کمک می‌کند. در سال‌جاری، زعفرانی که کشاورزان تولید می‌کنند، همچون سال‌های قبل در انبارهای خراسان‌رضوی و خراسان‌جنوبی پذیرش خواهد شد. البته امسال انبار جدیدی در شهر قائن (خراسان‌جنوبی) نیز پذیرش شده است و این انبار در کنار انبارهای موجود، اقدام به پذیرش محصول می‌کند. همچنین در استان خراسان‌شمالی تقاضای جدیدی برای پذیرش انبار ارائه شده که بورس‌کالا در حال بررسی درخواست است. زعفران یکی از محصولاتی است که تقریبا از طریق عموم ابزارهای مالی-کالایی و روش‌های معاملاتی که در بورس کالا رواج دارد، قابل معامله است و این انتظار وجود دارد که در آینده‌‌‌ای نزدیک امکان معاملات این محصول با اوراق سلف استاندارد موازی نیز فراهم شود. در حال حاضر در بازار فیزیکی بورس کالا، بازار آتی، اختیار معامله و صندوق‌های کالایی، بستر دادوستد محصول زعفران را راه‌‌‌اندازی کرده‌‌‌ایم. از نظر ارزش معاملات، بعد از سکه بهار آزادی، بالاترین ارزش در معاملات گواهی سپرده کالایی به محصول زعفران اختصاص یافته و در معاملات آتی نیز نسبت به سایر دارایی‌‌‌هایی که روی آنها قرارداد آتی تعریف شده، بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داده است و بازار پررونق و با نقدشوندگی بالایی در بورس‌کالای ایران دارد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار طی نامه‌ای به وزیر صنعت، معدن و تجارت سیاست قیمت‌گذاری صنعت خودرو را مورد اشاره قرار داد و این سیاست را زمینه‌ساز ضرر و زیان سهامداران و ادامه این رویه را عامل تعطیلی این صنعت در کشور خواند.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، دکتر مجید عشقی، در این نامه خطاب به دکتر فاطمی امین آورده است:

با توجه به جایگاه صنعت خودرو در بازار سرمایه و حضور سرمایه‌گذاران و فعالان بیشمار در صنعت مذکور، سیاست های قیمت‌گذاری اعمال شده توسط شورای رقابت در سنوات گذشته، زیان سنگینی بر سهامداران حاضر در این صنعت تحمیل کرده است به طوری‌که الزام ستاد تنظیم بازار و شورای رقابت به شرکت‌های خودروساز به‌منظور تنظیم بازار خودرو، در مقاطعی سبب پیش فروش خودرو  با قیمت‌های قطعی و غیرمنطقی شد و این امر در کنار تأخیر در اعطای مجوز افزایش نرخ محصولات، سبب زیان شرکت‌های خودروساز شده به گونه‌ای که مطابق صورت‌های مالی حسابرسی شده شرکت‌های ایران خودرو و سایپا در سال ۹۹ زیان خالص این شرکت‌ها به ترتیب  ۱۵۵ هزار و ۵۰ میلیارد و ۵۷ هزار و ۶۶۵ میلیارد ریال برآورد شده و همچنین زیان انباشته شرکت‌های مذکور به ترتیب بالغ بر ۲۹۹ هزار و ۳۸۶ میلیارد و ۱۵۰ هزار و ۶۹ میلیارد ریال است.

در بخش دیگر این نامه آمده است؛ علت اصلی این ضرر و زیان عدم توازن بین افزایش نرخ‌های اعطایی به شرکت‌های خودروساز و افزایش قیمت نهاده‌های تولید است. به عنوان مثال میزان افزایش نرخ نهاده‌های تولید شرکت سایپا در سال ۹۷ تا ۹۹ به طور میانگین ۲۴۸ درصد است اما مجوز افزایش نرخ اعطایی به شرکت مذکور حدود ۱۶۳ درصد است.

در ادامه، دکتر عشقی به ایرادهای شیوه قیمت‌گذاری شورای رقابت پرداخته و در این نامه آورده است؛ به نظر می رسد نحوه قیمت‌گذاری خودرو در شورای رقابت به دلیل ناکارایی در شرایط تورمی دارای ایرادات قابل ملاحظه بوده که این امر نه تنها سبب تنظیم بازار خودرو و رضایت مندی مصرف کننده نهایی نشده بلکه با انتقال منافع از شرکت‌های خودروساز به جیب واسطه‌گران سبب ایجاد کمبود نقدینگی در شرکت‌های خودروساز شده است و تداوم روند فوق منجر به کاهش تولید و در نهایت توقف فعالیت شرکت‌های خودروساز و قطعه ساز خواهد شد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در این نامه به وزیر صمت پیشنهاد می‌دهد، با توجه به عدم شمولیت قیمت‌گذاری نهاده‌های تولیدی صنعت خودرو و ساخت قطعات توسط شورای رقابت و تأخیر در اعطای مجوز افزایش نرخ در شرایط تورمی، موضوع قیمت‌گذاری خودرو مجدداً مورد بررسی کلی قرار گرفته و محصولات خودرویی همانند محصولات صنایع فولاد و پتروشیمی از شمول قیمت‌گذاری توسط شورای رقابت خارج شود تا از زیان‌های آتی شرکت‌های خودروساز در شرایط تورمی جلوگیری به عمل آید و فعالیت این شرکت‌ها در آینده نیز تداوم داشته باشد.

بازار سرمایه محور نظام تأمین مالی برای ساخت مسکن در کشور بوده و نقش مهمی را در فعالیت‌های ساخت ایفا می‌کند.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با پیشنهاد استفاده از توان شرکت های بورسی در ساخت یک میلیون دستگاه آپارتمان در سال به خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت: تولید یک میلیون مسکن در طول یک سال طرح بزرگی است که استفاده از توان شرکت‌های بورسی تأثیر فوق العاده ای برای اجرائی شدن آن دارد.

محمدرضا پور ابراهیمی داورانی افزود: ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال، در صورت تأمین زمین و منابع مالی، قابل اجرا است و بهترین روش سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن، استفاده از صندوق پروژه‌ها و صندوق زمین و ساختمان است زیرا کمک می‌کند مردم منابع خود را به سمت این صندوق‌ها بیاورند تا با استفاده از آنها و مدیریت صحیحی که بر آن حاکم است با نوسانات شدید مواجه نشوند.

نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: کسری موجود در ساخت مسکن، رکود فعالیت‌های ساختمانی و حجم زیادی از نقدینگی‌ها باعث شده تا تشکیل صندوق‌های زمین و مسکن و صندوق پروژه‌ها با هدف افزایش تولید در حوزه ساختمان، بهترین گزینه برای تامین مالی مسکن در کشور باشد.

وی اضافه کرد: فعالیت در حوزه مسکن باید کاملا مدیریت شده و فعالیت صندوق‌ها هم با یکدیگر هماهنگ باشد و همچنین حجم نقدینگی هم به سمت و سوی تولید حرکت کند.

این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در ادامه اظهار کرد: بازار سرمایه به عنوان محور نظام تامین مالی برای برون رفت مشکلات صنعت ساخت و ساز و احیای آن بسیار موثر است .

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: این موضوع در دستور کار دولت قرار گرفته و به نظر من کار مهمی در این زمینه صورت خواهد گرفت.

فضای مجازی آثار مثبت خود را هر روز بیش از پیش نشان می‌دهد.

البته در جوامع توسعه‌یافته برای دیدن این اثرات مثبت نیازی به فضای مجازی نیست، زیرا رسانه‌های آزاد آنها، وظایف فضای مجازی را خیلی دقیق‌تر انجام می‌دهند. یکی از وظایف رسانه‌ها، مچ‌گیری از مدیرانی است که از موقعیت اداری خود سوءاستفاده شخصی می‌کنند. این کار در ایران با شیوه‌های گوناگون انجام می‌شود ولی یکی از بدترین شیوه‌ها، محرمانه کردن نامه‌نگاری‌هایی است که سوءاستفاده‌ها از آن طریق انجام می‌شود.