اخبار بورس 1401.03.11

بورس نیویورک در سال ۱۷۹۲ با امضای توافق‌نامه‌ای میان ۲۴ کارگزار شکل گرفت و اکنون با ۲۴۰۰ شرکت پذیرفته شده، بزرگ‌ترین بورس جهان از نظر میزان معاملات و ارزش بازار است.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، بورس نیویورک (NYSE) از جمله قدیمی‌ترین مراکز تجارت و سرمایه‌گذاری است که به ‌همراه لندن و توکیو به عنوان پایتخت‌های مالی جهان شناخته می‌شوند.

نیویورک یا New York Stock Exchange که به اختصار لاتین NYSE نامیده می‌شود، بزرگترین بورس جهان از لحاظ میزان معاملات و ارزش شرکت‌های پذیرفته شده است. ارزش بازار این بورس، ۲۴.۴۹ تریلیون دلار و تعداد شرکت‌های پذیرش شده در این بازار، ۲۴۰۰ شرکت عنوان شده که بیشتر شامل شرکت‌های قدیمی و مستحکم همچون بانک‌ها و شرکت‌های نفتی است.

بورس نیویورک، نخستین بازار بزرگ سهام در جهان است. بازار بورس نیویورک (NYSE) و بورس نزدک (NASDAQ) هر دو تاثیر بسیار زیادی بر اقتصاد جهانی دارند.

در سال ۲۰۲۱ به طور کلی ارزش تولید ناخالص داخلی در سراسر جهان ۹۴ هزار میلیارد دلار بوده که از این میزان آسیا (بجز خاورمیانه) با ۳۳.۷ درصد از آن بیشترین سهم را در آن داراست. آمریکای شمالی ۲۷.۹ درصد و اروپا با ۲۵ درصد در جایگاه دوم و سوم قرار دارند. خاورمیانه با ۴.۶ درصد در جایگاه چهارم است و پس از این منطقه آمریکای جنوبی، آفریقا، اقیانوسیه و آمریکای مرکزی و کارائیب (به ترتیب با ۳.۴، ۲.۸، ۲ و ۰.۶ درصد) ایستاده اند.

ارزش تولید ناخالص داخلی ایالات متحده در سال گذشته میلادی ۲۲.۹ هزار میلیارد دلار بوده که به تنهایی برابر با ۲۵ درصد کل تولید ناخالص داخلی جهان (مساوی با ۱۷۰ کشور جهان) است.

وضعیت تولید ناخالص داخلی کشورهای جهان در ۲۰۲۱

* ارقام به هزار میلیارد دلار است

**منبع: صندوق بین‌المللی پول ۲۰۲۱

تاریخچه بورس نیویورک

سنگ بنای تأسیس بورس نیویورک در ۱۷ می سال ۱۷۹۲ بر اساس توافق‌ ۲۴ کارگزار معاملات سهام زیر یک درخت نارون در خیابان ۶۸ وال‌استریت شهر نیویورک شکل گرفت. این کارگزاران که از بازرگانان معروف و سرشناس نیویورک بودند، در آن زمان درباره سامان بخشیدن به بازار اوراق بهادار صحبت کردند و به دنبال راه‌هایی برای از میان برداشتن رقبای خود در این بازار بودند.

این توافق به توافق «باتن وود» یا «درخت نارون» مشهور شد. این توافق‌نامه را تمام بازرگانان سرشناس نیویورک آن زمان، امضا کرده‌اند. محتوای این توافق‌نامه به این معناست که تمام افرادی که این قرارداد را امضا کرده‌اند موظف‌اند تنها از یکدیگر اوراق بهادار خرید و فروش کنند و حتی نمی‌توانند در بازارهای دیگر اوراق بهادار شرکت کنند.

شروع به کار بورس نیویورک توسط این بازرگانان و در ساختمانی با پلاک ۴۰ واقع در خیابان وال استریت انجام شد. «آنتونی استکهلم» در آن زمان وظیفه ریاست این بازار را بر عهده داشت. او هر روز صبح فهرستی از سهام‌هایی که قابل خرید و فروش بود، تهیه و اعلام می‌کرد.

در آن زمان، افراد برای ورود به هیئت مدیره بورس نیویورک باید رأی اعضای دیگر را به دست می‌آورد. همچنین، افراد برای ورود به این بازار، باید برای جایگاه خود پولی می‌پرداختند و آن را خریداری می‌کردند. قیمت هر جایگاه در سال ۱۸۱۷ به ارزش ۲۶ دلار و در سال ۱۸۲۷ به ارزش ۱۰۰ دلار بود.

با آغاز قرن ۲۰ میلادی پایه و اساس نظام اقتصادی آمریکا در وال استریت شروع به کار کرد. «جی پی مورگان» با ساخت «شرکت استیل آمریکا»ی چند میلیاردی در سال ۱۹۰۱، سبب رونق بخشیدن به وال استریت شد.

سالشمار بورس نیویورک

* ۱۷ می ۱۷۹۲: آغاز به کار بورس نیویورک در در پلاک ۴۰ وال استریت

*۱۸۳۵: اتش‌سوزی ساختمان بورس نیویورک و انتقال تالار بورس نیویورک به یک مکان موقتی

* ۲۲ آوریل ۱۹۰۳: انتقال بازار بورس نیویورک به ساختمان ۴ میلیارد دلاری با پلاک ۱۸ خیابان براد

*۱۹۲۲: انتقال بورس نیویورک به پلاک ۱۱ وال استریت: محل تجمع نهادهای مالی (ساختمان فعلی بورس نیویورک)

* ۲۴ اکتبر ۱۹۲۹: نابودکننده‌ترین ریزش بازار بورس تاریخ آمریکا در چهارشنبه سیاه شروع شد و با فروش پراسترس تا سه‌شنبه سیاه در ۲۹ اکتبر ادامه یافت. این واقعه در ادامه ریزش بازار بورس لندن در سپتامبر به وقوع پیوست و سیگنال شروع افسردگی بزرگ که همه کشورهای صنعتی غرب را درگیر کرد را صادر کرد.

*۱ اکتبر ۱۹۸۷: میانگین صنعتی داو جونز (Dow Jones Industrial Average (DJIA)) در یک روز ۵۰۸ واحد یا ۲۲.۶ درصد ریزش کرد.

*۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱: معاملات به مدت ۴ روز در بورس سهام نیویورک پیرو حملات ۱۱ سپتامبر متوقف شد و در ۱۷ سپتامبر بازگشایی شد. حدود ۱.۴ تریلیون دلار در ۵ روز معاملاتی بعد از بازگشایی از دست رفت که بزرگترین میزان ضرر در تاریخچه بورس سهام نیویورک است.

* اکتبر ۲۰۰۸: بخش یورونکست بورس سهام نیویورک مالکیت بورس سهام آمریکایی (American Stock Exchange (AMEX)) را به ارزش ۲۶۰ میلیون دلار سهام تصاحب می‌کند.

* ۶ می ۲۰۱۰: میانگین صنعتی داو جونز بزرگترین ریزش روزانه خود بعد از ریزش ۱۹ اکتبر ۱۹۸۷را تجربه می‌کند. به میزان ۹۸۰ واحد ریزش کرد که به آن ریزش برق‌آسای ۲۰۱۰ گفته می‌شود.

* سپتامبر ۲۰۱۱: راه‌اندازیجنبشی با نام وال استریت را تسخیر کن (Occupy Wall street Movement) که در آن رسانه‌های اجتماعی را به ضد سرمایه‌داری در نیویورک دعوت می‌کرد.

* دسامبر ۲۰۱۲: بورس میان‌قاره‌ای (Intercontinental Exchange (ICE)) پیشنهاد خرید بخش یورونکست بورس سهام نیویورک را با مبادله سهام به ارزش ۸ میلیارد دلار داد.

* ۱ می ۲۰۱۴: بورس سهام نیویورک به ارزش ۴.۵ میلیون دلار توسط کمیسیون بورس آمریکا (U.S. Securities and Exchange Commission (SEC)) به دلیل نقض قانون بازار جریمه شد.

* ۲۵ می ۲۰۱۸: خانم استیسی کانینگهام (Stacey Cunningham) اولین رئیس زن بورس سهام نیویورک شد.

* ۲۳ مارس ۲۰۲۰: بورس سهام نیویورک به طور موقت به دلیل پاندمی کووید-۱۹ معاملات حضوری را متوقف کرد و عملیاتش را به صورت الکترونیکی ادامه داد.

شاخص‌های بازار بورس نیویورک

مهمترین شاخص‌های بازار بورس نیویورک عبارتند از:

*شاخص مرکب بورس نیویورک (NYSE)

این شاخص به منظور انعکاس ارزش همه سهم‌های مورد معامله در بورس نیویورک است و به جای ۳۰ شرکتی که متوسط صنعتی داوجونز ارائه می‌کرد، استفاده می‌شود. وزن این شاخص بر اساس تعداد سهام پذیرفته‌شده هر شرکت تعیین می‌شود. این شاخص افزون بر اینکه یک شاخص ترکیبی برای همه شرکت‌ها ارائه می‌دهد، برای شرکت‌های صنعتی، مالی و حمل و نقل نیز به طور جداگانه شاخص‌هایی ارائه می‌دهد.

*شاخص صنعتی داوجونز (Dow jones index)

شاخص صنعتی داوجونز قدیمی‌ترین شاخص بورس اوراق بهادار نیویورک است که تغییرات قیمتی سهام ۳۰ شرکت برتر صنعتی، ۲۰ شرکت حمل و نقل و ۱۵ شرکت خدماتی را نشان می دهد. ۵۷ شرکت از ۶۵ شرکت در شاخص متعلق به NYSE و بقیه متعلق به نزدک است.

این شاخص توسط اکثر معامله‌گران به عنوان شاخص اول بازار مطرح است. با توجه به تأثیر بسیار زیاد وضعیت اقتصادی آمریکا، این شاخص به عنوان شاخص پیشرو که نشان‌دهنده چشم انداز اقتصاد جهانی است در سرتاسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

*شاخص استاندارد S&P۵۰۰

شاخص S&P مبتنی بر ۵۰۰ سهم مختلف است به طوری که شامل سهام ۴۰۰ شرکت صنعتی، ۴۰ شرکت خدماتی، ۲۰ شرکت حمل و نقل و ۴۰ موسسه مالی است. وزن سهام تشکیل‌دهنده این شاخص در هر لحظه متناسب با ارزش بازار محاسبه می‌شود. شاخص مورد بحث، شرکت‌هایی که هم در بورس نزدک و هم NYSE است را مورد بررسی قرار می‌دهد. این شاخص در برگیرنده درصد۸۰ ارزش بازار همه سهام بازار بورس نیویورک است.

ساعات و روزهای کاری بورس نیویورک

بورس نیویورک در طول روزهای کاری هفته یعنی دوشنبه تا جمعه و طی ساعات ۰۹:۳۰ صبح تا ۱۶ عصر به وقت محلی (منطقه زمانی شرقی Eastern) فعالیت می‌کند.

این بازار به طور میانگین ۲۵۳ روز در طول سال فعالیت می‌کند؛ اما در روزهای به خصوصی تعطیل است، که شامل روزهای اول سال نو، مارتین لوتر کینگ، تولد جرج واشنگتن، آدینه مقدس، یاد بود (روز ملی بزرگداشت سربازان ارتش آمریکا)، استقلال ایالات متحده، کارگر، شکرگزاری و کریسمس می‌شود.

همچنین، این بازار، پیش از روز استقلال آمریکا، پس از روز شکرگزاری و کریسمس این بازار زودتر از حالت معمول بسته می‌شود.

اصطلاحات تأثیرگذار در بازار سهام برگرفته از بازار بزرگ بورس نیویورک

بازار بزرگ بورس نیویورک، وال‌استریت، از نماد چهار حیوان برای معرفی چهار تیپ سرمایه‌گذار به لحاظ رفتاری بهره برده است. این اصطلاحات در بازار ارزهای دیجیتال نیز که بازاری نوظهور است به کار برده می‌شوند. این نشانه‌های نمادین، بیانگر نحوه رفتار معامله‌گران در برابر تغییرات قیمت ارزهای دیجیتال است.

آنچه در این میان اهمیت دارد این است که می‌توان با رفتارشناسی درست و تحلیل‌های تکنیکالی، در تمام شرایط بازار به سود رسید؛ از این‌روی، برخی تحلیلگران بر این باورند بازار در هر شرایطی که باشد، این چهار نماد را می‌توان در آن مشاهده کرد. به بیانی دیگر، گاوها و خرس‌ها سود کسب می‌کنند، اما گوسفندان و خوک‌ها قربانی می‌شوند (مشاهده گزارش).

بورس کالا با توجه به تعطیلات روزهای شنبه و یکشنبه هفته آینده، نحوه عرضه محصول‌ها در هفته منتهی به ۱۷ خرداد را ابلاغ کرد.

به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا) و به نقل از کالاخبر، احمد رحیمی، مدیر عملیات عرضه بورس کالای ایران در ابلاغیه‌ای اعلام کرد: با توجه به تعطیلی روزهای شنبه و یکشنبه ۱۴ و ۱۵ خرداد، تغییراتی در روزهای عرضه برخی محصول‌ها در هفته منتهی به ۱۸ خرداد شکل گرفت.

تغییرات اعمالی در روند عرضه‌ها به شرح زیر است:

• دوشنبه ۱۶ خرداد | سیمان تیپ ۱ و ۲، سنگ آهن، کنسانتره و گندله سنگ آهن و آهن اسفنجی در تالار صنعتی، محصولات غیر بهمین یابی در تالار پتروشیمی و محصولات گروه اسلاک واکس و روغن پایه SOC۴ در تالار فرآورده های نفتی
• سه شنبه ۱۷ خرداد | سایر تیپ های سیمان، مس کاتد، شمش خالص و بیلت آلومینیوم، شمش سرب و روی در تالار صنعتی و پلی پروپیلن، پلی وینیل کلراید و آف گریدهای آنها در تالار پتروشیمی
• چهارشنبه ۱۸ خرداد | مس مفتول، شمش آلیاژی و مفتول آلومینیوم در تالار صنعتی و محصولات پلیمری به غیر از پلی پروپیلن و پلی وینیل کلراید و آف گریدهای آنها در تالار پتروشیمی

عرضه مابقی محصول‌ها طبق روال عادی هر هفته انجام می شود.

علی‌رغم اینکه بخشی از سرمایه‌گذاران بیت کوین در ضرر هستند، داده‌های موجود نشان می‌دهند که هولدرهای بلندمدت این ارز دیجیتال به انباشت واحدهای جدید ادامه می‌دهند و حاضر نیستند موجودی خود را در صرافی‌ها عرضه کنند.

به گزارش کوین تلگراف، در بازارهای نزولی معمولاً دوره‌ای وجود دارد که فشار فروش به‌شدت زیاد است. در این دوره‌ها سرمایه‌گذاران دلسرد می‌شوند و در نهایت موقعیت‌های معاملاتی و سرمایه‌گذاری‌شان را رها می‌کنند. در نهایت، هم‌زمان با کاهش جریان ورودی یا فشار فروش، قیمت تثبیت شده یا فرایند کف‌سازی در بازار آغاز می‌شود.

طبق گزارش‌های اخیر وب‌سایت تحلیلی گلسنود (Glassnode)، در حال حاضر هولدرها تنها کسانی هستند که در بازار باقی مانده‌اند و ظاهراً این گروه با اصلاح قیمت به زیر ۳۰٬۰۰۰ دلار، مشغول خرید واحدهای جدید هستند؛ به این امید که قیمت در آینده دوباره افزایش می‌یابد.

برای اثبات کاهش تعداد خریداران جدید کافی است تعداد کیف پول‌های با موجودی غیرصفر را بررسی کنیم. این کیف پول‌ها روند نزولی خود را بعد از افزایش فشار فروش بازار ارزهای دیجیتال در مه ۲۰۲۱ (اردیبهشت ۱۴۰۰) آغاز کردند و در ماه گذشته هم با کاهش در تعداد مواجه شدند.

فشار فروشی که در مارس ۲۰۲۰ (اسفند ۹۸) و نوامبر ۲۰۱۸ (آبان ۹۷) ایجاد شد، با افزایش فعالیت‌های درون‌زنجیره‌ای همراه بود. همین فعالیت‌ها هم رشد بعدی بیت کوین را آغاز کردند. برخلاف آن زمان، آخرین موج تشدید فشار فروش بیت کوین هنوز نمی‌تواند نشان‌دهنده هجوم کاربران جدید به بازار باشد. تحلیلگران گلسنود می‌گویند این نشان می‌دهد فعالیت‌های فعلی شبکه بیت کوین عمدتاً به هولدرهای این ارز دیجیتال مربوط می‌شود.

نشانه‌های انباشت در شبکه بیت کوین

بسیاری از سرمایه‌گذاران به‌خاطر نبود نوسان در روند بیت‌ کوین به آن بی‌علاقه شده‌اند؛ اما برخی از سرمایه‌گذاران این شرایط را فرصتی برای انباشت می‌دانند. همین مسئله باعث شده‌ است که روند انباشت بیت کوین در دو هفته گذشته به امتیاز تقریباً کامل و به بالای ۰.۹ برسد.

طبق گفته‌های گلسنود، زمانی بیت کوین در روند نزولی خود به امتیازهای بالایی در این شاخص می‌رسد که اصلاح بسیار قابل‌توجهی را پشت سر گذاشته باشد. علاوه بر این، در این زمان روان‌شناسی سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد که آنها از مرحله «بی‌اعتمادی» گذشته‌اند و به مرحله «انباشت ارزش» رسیده‌اند.

کی یانگ جو (Ki Young Ju)، مدیرعامل پلتفرم تحلیلی کریپتوکوانت (CryptoQuant)، نیز به ورود بازار بیت کوین به فاز انباشت اشاره کرده است.

او در توییتر خود نوشته است:

دوره انباشت قبلی بیت کوین در اواسط سال ۲۰۲۲ بود و ۶ ماه طول کشید. حال در مه ۲۰۲۲ (اردیبهشت ۱۴۰۱)، شخصاً مطمئنم که بیت کوین در یک دوره انباشت قرار دارد. سرمایه‌گذاران نهادی که روند صعودی این ارز دیجیتال در سال ۲۰۲۱ را ایجاد کردند، زمانی که بیت کوین در محدوده ۲۵,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ دلار قرار داشت، در حال خرید بودند. سوال اصلی این است که چرا «نباید» [در چنین شرایطی] بیت کوین بخریم؟

با بررسی دقیق‌تر داده‌ها می‌توان متوجه شد که انباشت اخیر بیت کوین را عمدتاً آدرس‌هایی انجام داده‌اند که کمتر از ۱۰۰ یا بیشتر از ۱۰,۰۰۰ بیت کوین موجودی دارند.

در جریان نوسانات اخیر، موجودی کل آدرس‌هایی که کمتر از ۱۰۰ بیت کوین در اختیار دارند، ۸۰,۷۲۴ واحد افزایش یافته است. گلسنود تأکید کرده است که این مقدار به‌طور قابل‌توجهی شبیه به ۸۰,۰۸۱ بیت کوینی است که بنیاد لونا آنها را فروخته بود.

از طرفی، هولدرهایی که بیش از ۱۰,۰۰۰ بیت کوین دارند، در همین بازه زمانی ۴۶,۲۶۹ بیت کوین به موجودی خود اضافه کرده‌اند. علاوه بر این، آدرس‌هایی که بین ۱۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ بیت کوین دارند، خنثی‌تر بوده‌اند و روند انباشت بیت کوین آنها همچنان امتیاز متوسط ۰.۵ را دریافت می‌کنند. در نتیجه دارایی‌های آنها به‌طور خالص چندان تغییر نکرده است.

هولدرهای بلندمدت هنوز فعال هستند

به نظر می‌رسد که هولدرهای بلندمدت بیت کوین نیروی محرکه روند فعلی آن هستند. برخی از این هولدرها فعالانه در حال انباشت بیت کوین هستند و برخی دیگر نیز به‌طور متوسط ۲۷ درصد ضرر کرده‌اند.

علی‌رغم فروش برخی از هولدرهای بلندمدت بیت کوین، کل موجودی کیف پول این سرمایه‌گذاران اخیراً دوباره به اوج تاریخی ۱۳.۰۴۸ میلیون واحد رسیده است.

گلسنود گفته‌ است:

تا وقتی که توزیع قابل‌توجهی مجدداً در شبکه بیت کوین اتفاق بیفتد، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که این شاخص (موجودی هولدرهای بلندمدت) در ۳ تا ۴ ماه آینده افزایش می‌یابد. این امر نشان می‌دهد که هولدرها به‌تدریج واحدهای درگردش را انباشت و موجودی خود را حفظ می‌کنند.

به‌طور کلی، نوسانات اخیر بیت کوین ممکن است تعدادی از متعهدترین هولدرهای آن را از بین برده باشد؛ اما داده‌های موجود نشان می‌دهند اکثر هولدرهای سرسخت این ارز دیجیتال، حتی اگر لازم باشد موجودی خود را با ضرر هولد کنند، حاضر نیستند آنها را بفروشند.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران گفت: طبق اعلام وزارت کشاورزی آمریکا ۶٩‌درصد ذرت، ۵١‌درصد گندم و ۶٠‌درصد ذخایر برنج دنیا در نیمه اول سال‌زراعی ٢٠٢٢ در اختیار چین قرار دارد؛ در واقع ٢٠‌درصد جمعیت جهان،‌۵١‌درصد ذخایر گندم دنیا را در اختیار گرفته‌اند. ‌‌‌‌‌‌‌‌کاوه زرگران در گفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وگو با خبر‌گزاری فارس اظهار کرد: تخصیص ارز ترجیحی به واردات کالاهای اساسی‌‌‌‌‌‌‌‌ از دلایل اصلی قاچاق، رانت و فساد، هدررفت منابع ارزی و افزایش مصرف به‌شمار می‌‌‌‌‌‌‌‌رود، با اصلاح نظام یارانه دیگر انگیزه‌ای برای قاچاق وجود ندارد.
پرداخت یارانه نقدی به ازای هر نفر ۳۰۰ تا ۴۰۰‌هزار‌تومان، موجب خواهد شد که کل زنجیره تولید کالاهای اساسی آزاد شود و مردم نیز حمایت شوند. ‌‌‌‌‌‌‌‌ رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران‌‌‌‌‌‌‌‌ با اشاره به اینکه تخصیص یارانه به واردات کالاهای اساسی علت اصلی قاچاق و فساد است، اظهار کرد: اصلاح نظام یارانه‌‌‌‌‌‌‌‌ها یکی از اقدامات مهم دولت است که باید خیلی زودتر در زمانی که اختلاف ارز ترجیحی با آزاد کم بود، انجام می‌شد تا افزایش یکباره قیمت‌ها به مردم فشار نمی‌‌‌‌‌‌‌‌آورد.  وی افزود: با توجه به جراحی بزرگ اقتصاد همه دستگاه‌‌‌‌‌‌‌‌ها و مردم باید یکدیگر را کمک‌‌‌‌‌‌‌‌کنند تا از این بزنگاه عبور کنیم و در نهایت آنچه به نفع مردم است، اتفاق بیفتد.  زرگران تخصیص یارانه به کالاهای اساسی را یکی از دلایل اصلی افزایش واردات اعلام کرد و گفت: بنابر آمار سال‌۹۶ رقمی بالغ بر ۵/ ۷‌میلیون تن ذرت و یک‌میلیون و ۳۵۰‌هزار تن روغن خام وارد شد، سال‌قبل میزان واردات ذرت به ۱۰‌میلیون تن و روغن خام یک‌میلیون و ۹۸۰‌هزار تن رسید‌که این امر‌‌‌‌‌‌‌‌نشان می‌دهد یارانه به درستی در اختیار مردم قرار نگرفته است. 

وی تاکید کرد: بهتر بود که حذف ارز دولتی در دولت قبل اتفاق می‌‌‌‌‌‌‌‌افتاد که فاصله ارز ۴۲۰۰‌تومانی با نیمایی کمتر از رقم فعلی بود تا تاثیر آن بر روی مصرف‌کنندگان کمتر شود. این اقدام دولت، کار بسیار بزرگی است و بخش‌خصوصی هم تلاش می‌کند تا در اجرای این اقدام بزرگ کنار دولت باشد تا این طرح به سرانجام برسد.  رئیس انجمن‌‌‌‌‌‌‌‌ تولیدکنندگان غلات کشور با اشاره به اینکه بخشی از کالاهای اساسی به سبب تخصیص یارانه از کشور قاچاق شده است، بیان‌‌‌‌‌‌‌‌ کرد: تخصیص ارز ترجیحی به واردات کالاهای اساسی‌‌‌‌‌‌‌‌ از دلایل اصلی قاچاق، رانت و فساد، هدر رفت منابع ارزی و افزایش مصرف به‌شمار می‌رود که با اصلاح نظام یارانه دیگر انگیزه‌‌‌‌‌‌‌‌ای برای قاچاق وجود ندارد.

 تورم مشکلی است که هم‌اکنون همه جهان با آن درگیر است
زرگران تاکید کرد: افزایش تورم مشکلی است که هم‌اکنون همه جهان با آن درگیر است و دولت باید مراقبت کند بعد از این اتفاق خاصی پیش نیاید زیرا برخی کشورها با کمبود و نایابی کالاهای اساسی مواجه شده‌‌‌‌‌‌‌‌اند، بنابراین لازم است در این زمینه تدابیر ویژه اتخاذ شود.

عوارض صادراتی صنایع معدنی، فولادی، پتروشیمی و کشاورزی لغو شد. این عوارض اگرچه برای تنظیم بازار وضع شده بود، ولی در روزهای مطلوب بازارهای جهانی، فشار مضاعفی بر جذابیت و سودآوری تولید وارد آورد. نگرانی از کاهش حجم عرضه محصولات مختلف در بازار داخلی مهم‌ترین دلیل وضع عوارض صادراتی بوده که برای بسیاری از صنایع تکرارپذیر است و نمی‌توان گفت سایه آن از سر بازار و صنعت کنار رفته است. اما در حوزه محصولات صنعتی حتی پتروشیمیایی می‌توان با الگوبرداری از مدل‌های جهانی، یک بسته سیاستی با رویکرد خودتنظیم‌گری از صندوق‌های کالایی استفاده کرد. این صندوق‌ها با در اختیار داشتن یک موجودی امن از کالا به‌صورت فیزیکی از یکسو در روزهای سخت بازار و افت تقاضا از تولیدکننده حمایت می‌کنند و از سوی دیگر در اوج قیمت‌ها با رشد عرضه به کمک بازار و مصرف‌کننده خواهند آمد. صندوق‌های سپرده کالایی با رویکرد تنظیم‌گری ضمن کسب سود اقتصادی تکانه‌های نوسان نرخ را در زمان‌های مختلف تعدیل می‌کنند.
رمز عبور از عوارض صادراتی
صندوق‌های کالایی یکی از ابزارهای مالی است که با دراختیار گرفتن موجودی انبارها، یک ذخیره امن کالایی را در اختیار قرار می‌دهد. در شرایطی که حمایت از بازار داخلی دلیل وضع عوارض بر صادرات فولاد عنوان‌شده می‌توان گفت راه‌اندازی گواهی سپرده و صندوق کالایی فرمول پرش و گذار از وضع عوارض صادرات در آینده خواهد بود.

ستاد تنظیم‌بازار عوارض صادراتی وضع شده بر محصولات معدن و صنایع معدنی را لغو کرد؛ اگرچه این موضوع خبری خوش برای تولیدکنندگان این محصولات در کشور است اما همچنان ریسک وضع عوارض صادراتی جدید به قوت وجود دارد و همین موضوع باعث می‌شود تا تولیدکننده داخلی در برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ریزی صادراتی دچار چالش باشد. از آنجایی که سیاستگذار، تنظیم‌بازار داخل را مهم‌ترین دلیل وضع عوارض صادراتی اخیر اعلام کرده بود و با توجه به احتمال جدی کمبود مواداولیه و محصول در بازار داخل ظرف ‌ماه‌های پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رو به دلیل قطعی برق و توقف یا کاهش تولید صنایع، نیاز است که پیش از واقعه به فکر علاج بود. در این شرایط ابزارهای مالی بورس‌کالا و تعریف گواهی سپرده کالایی روی محصولات مختلف معدنی، صنعتی، پتروشیمی و … و در ادامه تعریف صندوق کالایی روی این گواهی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها راهکاری مناسب برای تامین نیاز بازار داخل به محصول در زمان بحران عرضه است. استفاده از قابلیت این صندوق‌های کالایی با امکان ابطال واحدها و تزریق کالا به بازار در تکانه‌های عرضه، از سویی نقدینگی سرگردان جامعه را به بخش واقعی تولید سوق داده و از سوی دیگر با ایجاد اطمینان‌خاطر نسبت به‌وجود ذخیره کافی از محصول در بازار داخل نیاز به وضع عوارض صادراتی یا هرگونه ممنوعیت در صادرات با هدف تامین نیاز بازار داخل به محصول را مرتفع می‌کند.

لغو عوارض صادراتی نقطه پایان نیست
با اتمام اردیبهشت‌ماه زمان اجرای عوارض صادراتی بر محصولات بخش معدن، صنایع معدنی، نفت، فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی به اتمام رسید ‌و فعلا صادرات این محصولات معاف از عوارض خواهند بود، با این‌وجود ریسک وضع عوارض صادراتی جدید به قوت وجود دارد و این موضوع تولیدکنندگان داخلی را با ریسک در برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ریزی صادراتی مواجه کرده است. سیاستگذار مهم‌ترین دلیل وضع عوارض صادراتی اخیر را تنظیم‌بازار داخل در زمان اوج‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری قیمت‌ها در بازار جهانی عنوان کرده بود و بنابراین با عقبگرد قیمتی در بازار جهانی این عوارض لغو شد، اما با توجه به احتمال ایجاد صعود قیمتی دیگر در بازارهای کالایی دنیا احتمال تکرار این تجربه ‌وجود دارد. در عین حال متاسفانه از هم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اکنون هشدار قطعی یا کاهش قابل‌ملاحظه دیماند برق واحدهای صنعتی در تابستان نواخته شده است. به این ترتیب از هم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اکنون احتمال کاهش تولید محصولات صنعتی ظرف ۳‌ماهه دوم سال‌جاری در بازار داخل داده می‌شود. در این شرایط احتمال وضع مصوبه جدید عوارض صادراتی با هدف اعمال فشار بر تولیدکنندگان داخلی برای عرضه کل محصول در بازار داخل به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌منظور جلوگیری از جهش قیمتی مطرح است.

کاهش ریسک تامین بازار با تعریف انبار و صندوق‌های کالایی
سیاستگذار وضع عوارض صادراتی و درواقع محدودیت صادرات را تنها راه تامین نیاز بازار داخل به مواداولیه و محصول دانسته و همواره در زمان بحران رشد قیمت جهانی یا کمبود تولید در بازار داخل به سراغ این سیاست می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود. سیاستی که تجربه نشان‌داده تاثیر محدودی بر جلوگیری از رشد قیمت محصولات داشته و در عین حال باعث می‌شود تا تولیدکننده داخلی از زمان بهبود بازارهای جهانی و سود صادرات بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نصیب بماند. اما اگر انباری از محصول به‌عنوان نمونه انباری از شمش فولاد یا مقاطع‌طویل فولادی وجود داشته باشد، ریسک نوسان عرضه در زمان بحران کاهش پیدا می‌کند و نیاز به وضع عوارض صادراتی با هدف رفع نیاز بازار داخل نیز مرتفع می‌شود. در حال‌حاضر چنین انباری در محصولات صنعتی و معدنی کشور وجود ندارد، اما بستر ایجاد آن از طریق بورس‌کالا مهیا است. درواقع اگرچه، چنین تجربه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در کشور وجود ندارد اما بستر و زیرساخت آن مهیا است.   صندوق‌های کالایی که هم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اکنون در بخش محصولات کشاورزی و سکه تعریف شده، نمونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از انبارهای پیشنهادی برای رفع نیاز بازار داخل در زمان بحران است. درواقع وجود صندوق کالایی از محصولی همچون فولاد باعث می‌شود که ریسک کمبود عرضه در مقاطع زمانی محدود مرتفع شود.

الزامات موردنیاز برای عملیاتی‌شدن صندوق کالایی
راه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اندازی صندوق کالایی در بخش محصولات صنعتی، معدنی، پتروشیمی و… نیاز به الزاماتی دارد. اولین الزام راه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اندازی چنین صندوق کالایی تعریف قرارداد گواهی سپرده کالایی است. برای تعریف این قرارداد نیز باید در گام اول انباری موردتایید در بورس‌کالا ثبت شود؛ در گام بعد دارندگان محصول نسبت به پذیرش محصول خود در انبار اقدام کرده و قبض آن را به‌عنوان سند دریافت کنند. در ادامه امکان معامله محصول ثبت‌شده در انبار براساس قرارداد وجود دارد.  ظرف سال‌های گذشته گواهی کالایی بر روی محصولات کشاورزی و سکه تعریف شد، اما وجود قانون مالیات ارزش‌افزوده مانع از تعریف گواهی سپرده کالایی با امکان معاملات پیوسته بر روی سایر کالاها از جمله محصولات معدنی، صنعتی و… شد. البته در سال‌گذشته بورس‌کالای ایران نسبت به تعریف گواهی سپرده کالایی بر روی سیمان اقدام کرد، اما وجود قانون مالیات ارزش‌افزوده باعث شد تا این معاملات غیرپیوسته باشند و همین موضوع نیز مانع از رونق واقعی این گواهی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها شد. 

خوشبختانه در قانون بودجه سال‌۱۴۰۰ به موضوع تعریف گواهی سپرده کالایی بر محصولات صنعتی و پتروشیمیایی توجه شد و مصوب شد که معاملات گواهی سپرده کالایی این محصولات نیز معاف از مالیات باشد. این مصوبه قانونی را می‌توان اولین گام اساسی برای تعریف گواهی سپره کالایی دانست؛ هرچند هنوز دستورالعمل اجرایی برای آن وضع نشده است. برای داشتن گواهی سپرده باید مالیات ارزش‌افزوده را لغو کنی که در قانون بودجه لغو شد ولی دستورالعمل اجرایی‌اش وضع نشده است. تعریف گواهی سپرده کالایی و در ادامه صندوق کالایی علاوه‌بر تامین نیاز بازار داخل به کالا در زمان بحران، گزینه مناسبی برای خرید مواداولیه یا محصول در زمان عادی نیز هست. در عین حال استفاده از این ابزار مالی بورس‌کالا قابلیت جذب سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خرد عموم مردم به بخش واقعی تولید را نیز دارد و به‌خصوص در زمانی که کشور با بحران افزایش نقدینگی سرگردان و بحران تورمی روبه‌رو است امکانی را برای جذب نقدینگی و هدایت آن به بخش واقعی تولید فراهم می‌کند.

بحران جدی می‌شود
عدم‌توجه به توسعه زیرساخت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و البته کمبود منابع سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در کشور ظرف سال‌های گذشته باعث‌شده تا امروز تامین انرژی تبدیل به چالشی جدی شود و به این ترتیب صنایع کشور ظرف سال‌های اخیر با بحران تامین برق در تابستان و چالش تامین برق و گاز در زمستان روبه‌رو باشند. البته در سال‌های پیشتر نیز چنین کمبودی وجود داشت، اما امروز این بحران شکلی جدی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر به خود گرفته و احتمالا در سال‌های بعد نیز جدی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر می‌شود. میزان کمبود انرژی در کشور ظرف سال‌های اخیر به میزانی جدی شده که دولت برای تامین برق خانگی، نسبت به کاهش قابل‌ملاحظه دیماند برق صنایع یا قطع کامل آن اقدام می‌کند. این موضوع با توقف یا کاهش خطوط تولید زمینه افت عرضه مواداولیه صنایع و محصولات نهایی در بازار داخل را فراهم می‌کند که این موضوع پتانسیل رشد قیمت این محصولات در بازار داخل را دارد. در این شرایط اگر صندوق‌های کالایی به پشتوانه گواهی کالایی بر روی محصولات مختلف صنعتی تعریف شده و رونق گرفته باشد، این صندوق‌ها امکان مدیریت ریسک تامین مواداولیه صنایع تکمیلی و محصول نهایی در زمان بحران را فراهم می‌کند.

کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) ایالات متحده گزارش تعهدات معامله‌گران در هفته منتهی به ۲۴ مه ‌را منتشر کرد. براساس این گزارش به نظر می‌رسد صندوق‌های پوشش ریسک که پیش از این با افزایش تعداد موقعیت‌های معاملاتی شورت خود را افزایش داده‌ بودند، اکنون این پوزیشن‌ها را بسته و با افزایش تعداد موقعیت‌های معاملاتی لانگ، می‌توان گفت که دیدگاه صعودی نسبت به طلا پیدا کرده‌اند. با افزایش ترس از رکود در بازار، به نظر می‌رسد طلا جای اوراق قرضه دولتی را در سبد سرمایه‌گذاری صندوق‌های پوشش ریسک به عنوان یک دارایی امن خواهد گرفت.
دید صعودی بازیگران بزرگ طلا
در هفته گذشته صورت‌جلسه نشست ماه مه ‌فدرال رزرو منتشر شد. نکات مطرح شده در این گزارش دید معامله‌گران را برای آینده اقتصاد روشن‌تر کرد و موجب تغییر جریان سرمایه در بازارهای مختلف شد. در کنار این موضوع، اقدامات ضد تورمی فدرال رزرو مانند افزایش نرخ بهره و آغاز فروش دارایی‌های فدرال رزرو موجب شده ترس از وقوع رکود افزایش یابد. افزایش ترس رکود و فروش اوراق خزانه در اختیار فدرال رزرو موجب شده موجی از فروش از سوی معامله‌گران در بازار اوراق خزانه ایجاد شود. همین موضوع موجب شده طلا به جایگزین بهتری برای اوراق خزانه دولتی در سبد سرمایه‌گذاری صندوق‌های پوشش ریسک تبدیل شود. در بازار کالا به قراردادهایی که برای خرید یک کالا در آینده به قیمت مشخص ایجاد می‌شوند «لانگ» و به قراردادهایی که برای فروش یک کالا در آینده به قیمت مشخص ایجاد می‌شوند اصطلاحا «شورت» گفته می‌شود. بر اساس گزارش CFTC، تعداد قراردادهای لانگ با افزایش تقریبا ۵ هزار عددی به حدود ۱۲۱ هزار قرارداد رسیده و در طرف دیگر، تعداد قراردادهای شورت با کاهش حدود ۱۲ هزار عددی به حدود ۶۰ هزار قرارداد رسیده است.

صندوق‌های پوشش ریسک یکی از مهم‌ترین بازیگران بازار طلا به شما می‌روند و روند معاملاتی آنان برای تصمیم‌گیری در میان مدت به‌شدت توسط معامله‌گران کنترل می‌شود. افزایش تعداد قراردادهای لانگ نشان می‌دهد که این گروه از بازیگران انتظار دارند که روند طلا در میان‌مدت صعودی باشد. علاوه‌ بر این، بانک فرنچ معتقد است که طلا در هفته گذشته شاهد ۳/ ۳ میلیارد دلار ورودی سرمایه بوده است که به صعود طلا کمک خواهد کرد. در شرایط کنونی، ترس از رکود بر بازار دلار و اوراق خزانه دولتی فشار آورده ولی برخی معتقدند این ترس زودگذر بوده و باقی نمی‌ماند. استدلال این گروه این است که این ترس به میزانی نبوده که بر بازار سهام تاثیر داشته باشد و بنابراین به زودی از بین خواهد رفت. دلار در هفته گذشته ۴۵/ ۱ درصد افت داشت که بزرگ‌ترین افت هفتگی از جولای ۲۰۲۰ بود. ریزش اوراق قرضه دولتی و شاخص دلار موجب فرار سرمایه از این بازارها شده و عمدتا به سمت بازار سهام حرکت کرد. حال با توجه به این شرایط، به نظر می‌رسد طلا در کوتاه‌مدت عملکرد بهتری نسبت به دیگر دارایی‌های امن داشته باشد. اما در میان‌مدت با وجود دید صعودی صندوق‌های پوشش ریسک، باید نتیجه سیاست‌های فدرال رزرو را نیز با دقت زیرنظر داشت و در صورت تغییر سیاست‌ها، بازخورد مناسبی را اتخاذ کرد.