اخبار بورس 1401.02.05

با روی کار آمدن رییس جدید سازمان بورس تغییر و تحولات جدی در این بازار صورت گرفت که با کمک مسوولان حاضر در دولت سیزدهم به‌مرور شاهد تغییر وضعیت شاخص بورس در بازار بودیم و این امر زمینه‌ساز بازگشت اعتمادها به معاملات بورس در بازار بود.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از خبرگزاری ایرنا؛ بازار سهام در ٢ سال گذشته با فراز و نشیب‌های زیادی همراه بود و امروز بیش از ۵۰ میلیون نفر را سهامدار دارد. بازار سهام از اوایل سال ۹۸ وارد روند صعودی شد به طوری که در آن سال بازدهی ۱۸۰ درصدی را تجربه کرد و در ۴ ماه نخست سال ۹۹ نیز شاخص بورس بیش از ۳۰۰ درصد افزایش یافت به بالای ۲ میلیون واحد رفت؛ حمایت‌های دولت وقت و برنامه‌ریزی برای رشد بازار سرمایه در این روند صعودی و ثبت رشد ۴۸۰ درصدی شاخص بورس در حدود ۱۶ ماه دلیل اصلی بود. این بازار پس از ثبت این رشد، از دهه سوم مرداد ماه سال ۹۹ وارد روند ریزشی شد که تا نیمه پایان پاییز ۱۴۰۰ نیز ادامه داشت.

دولت سیزدهم در حالی سکان مدیریت کشور را در دست گرفت که این بازار وضعیت بحرانی داشت؛ در این زمینه اقداماتی از سوی مسوولان حاضر در بازار سرمایه و در راستای کاهش نوسانات ایجاد شده به کار گرفته شد.

با روی کار آمدن رییس جدید سازمان بورس تغییر و تحولات جدی در این بازار صورت گرفت که با کمک مسوولان حاضر در دولت سیزدهم به‌مرور شاهد تغییر وضعیت شاخص بورس در بازار بودیم و این امر زمینه‌ساز بازگشت اعتمادها به معاملات بورس در بازار بود.

در خصوص آخرین وضعیت بازار سرمایه و نیز برنامه‌های پیش رو سازمان بورس و اوراق بهادار برای تداوم روند فعلی بازار سهام با “مجید عشقی”، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در خبرگزاری ایرنا به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه بخش نخست آن را مشاهده می‌کنید.

نخستین هدف دولت سیزدهم، ایجاد ثبات و آرامش در بازار سرمایه بود

۱- شما بازار سرمایه را در چه موقعیتی تحویل گرفتید و اکنون این بازار در چه وضعیتی قرار گرفته است

عشقی: در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ فضای منفی بر روند بازار حاکم بود و در این میان برخی از متغیرهای کلان اقتصادی هم به فضای نامساعد ایجاد شده در بازار دامن زد. بحث مربوط به لایحه بودجه که تهیه و به مجلس ارائه شد نیز با برخی از ابهامات همراه بود که همین موضوع زمینه‌ساز ایجاد هزینه‌های زیاد برای برخی از شرکت‌ها بود، همچنین در این میان مساله نوسانات نرخ ارز تاثیرگذار بر روند بازار بود و ازنظر روانی ضمن ایجاد فضای بی‌اعتمادی در بازار شاهد وجود ابهام جدی در معاملات بورس بودیم.

از سوی دیگر بازار از اواخر سال ۹۸ تا اواخر سال گذشته وارد دورانی پر ابهام شده بود که این وضع بیش از ۲ سال در بازار وجود داشت. این اتفاق ناشی از آن بود که اقدام چندان جدی در برخی از زیرساخت‌های بازار انجام نشده بود و نیاز بود تا برنامه‌ریزی دقیقی بر این مسایل صورت بگیرد، همین مساله سبب وجود التهاب در فضای حاکم بر بازار در سال ۱۴۰۰ به‌خصوص در ماه شهریور ماه و مهر ماه شد.

معاملات بورس در تابستان ۱۴۰۰ افزایشی را تجربه کرد، اما فضای منفی به دلیل عدم برآورده شدن برخی از انتظارات تورمی و نیز بحث‌هایی که مطرح‌شده بود بر روند بازار بازگشت و این مسیر تا بهمن‌ماه در بازار ادامه پیدا کرد. از همان ابتدا و در دوران مدیریت جدید سازمان بورس، ایجاد ثبات و آرامش در بازار نخستین اولویت ما در بازار بود که در این زمینه روند بازار در روزهای پایانی سال با مصوبات دولت و کمک مجلس و نیز از طریق مشخص شدن عملکرد واقعی شرکت‌ها به دورانی از ثبات نزدیک‌ شد.

در زمستان ۱۴۰۰ با قطعی برق و گاز صنایع روبرو بودیم اما هر چه به جلوتر پیش رفتیم، شاهد بودیم که اثر قطعی انرژی بر صنایع آن‌چنان زیاد نبود که در آن زمان بزرگ‌نمایی شده بود. درست است که این اتفاق سودآوری و تولید شرکت‌ها را تحت تأثیر قرارداد اما آماری که در پایان سال منتشر شد نشان‌دهنده آن بود که تولید و فروش شرکت‌ها مطلوب بوده است.

نخستین هدف ما در بازار سرمایه، ایجاد ثبات و آرامش بود که از اسفندماه به کمک اقدامات انجام‌شده شاهد بهبود وضعیت بازار بودیم، به‌مرور تحت تأثیر چنین عواملی اشخاص حقیقی به این بازار اعتماد کردند و ضمن افزایش ارزش معاملات، ثبات نسبی در معاملات این بازار حاکم شد. اکنون باید مراقب باشیم تا یک وضعیت مثبت افراطی در بازار ایجاد نشود و همچنین انتظارات ایجاد شده در بازار باید منطقی باشد.

اقدامات دولت دوازدهم؛ فاجعه‌ساز ریزش بورس بود/ سهام ۲۵ شرکت آماده ورود به بازار سرمایه

نظارت هوشمند و الکترونیکی بر بازار و نهادهای مالی

۲- سازمان بورس چه اقداماتی را برای تداوم وضعیت مثبت بورس در دستور کار قرار داده است؟

عشقی: رسالت سازمان بورس این نیست که روند بازار سهام را مثبت یا منفی کند، بلکه رسالت بازار سرمایه این است که معاملات به شکل منصفانه انجام شود و در کنار آن بتوانیم به تأمین مالی بخش واقعی اقتصاد کمک کنیم. برنامه مدنظر سازمان بورس برای سال جاری، نظارت هوشمند و الکترونیکی بر بازار و نیز نهادهای مالی است، در این خصوص مرکز پایش و نظارت بر بازار سرمایه که در اسفندماه راه‌اندازی شد را تقویت خواهیم کرد تا تخلفی در روند معاملات بازار صورت نگیرد و در صورت انجام تخلفات به‌سرعت آن‌ها را شناسایی خواهیم کرد

برنامه دیگر بحث نظارت بر نهادهای مالی است که در این خصوص باید شرکت‌های کارگزاری، شرکت‌های سبدگردان و صندوق‌های سرمایه‌گذاری طبق قوانین و مقررات فعالیت کنند تا سبب ایجاد سوء جریان در بازار نشوند. این ۲ اقدام جزو برنامه‌های اصلی سازمان بورس است، برای انجام این فعالیت لازم است تا اقدامات جدی در حوزه زیرساخت IT انجام شود، همچنین در حوزه مقررات و قانون بازار سرمایه و نیز در صورت لزوم مقررات مربوط به مابقی نهادهای مالی را اصلاح و مقررات جدید را اعمال خواهیم کرد.

اگر بتوانیم امسال سهم بازار سرمایه را برای تامین مالی تولید افزایش دهیم، اقدام بزرگی را انجام داده‌ایم، به نظر می‌رسد این پتانسیل در بازار وجود داشته باشد و تا پایان سال شاهد تحقق آن خواهیم بود. سال گذشته با توجه به افزایش سرمایه از محل‌های مختلف مانند انتشار اوراق اما تامین مالی از بازار سرمایه به ۲۵ درصد هم نرسید؛ امیدواریم برای امسال این میزان را تا جایی که امکان دارد، افزایش دهیم و در نظر داریم که ۱۰ تا ۱۵ درصد دیگر از تامین مالی‌ها از طریق بورس انجام شود، این اقدام جزو اقدامات مثبتی است که در دستور کار قرار گرفته و به تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌ها کمک خواهد کرد.

سال ۱۴۰۱، سال خوبی برای بازار سرمایه خواهد بود

۳- از نظر شما روند صعودی که از اواخر اسفندماه ۱۴۰۰ به بازار سهام بازگشته است، می‌تواند ادامه‌دار باشد یا خیر؟

عشقی: امیدواریم روند فعلی بازار تا پایان سال ادامه‌دار باشد، اما به نظر می‌رسد با توجه به وضعیت مطلوب شرکت‌ها، سال ۱۴۰۱ بتواند سال خوبی برای بازار سرمایه از لحاظ تامین مالی بخش تولید باشد. اگر قرار باشد تمرکزها بر این مساله باشد که فقط سهام بین مردم معامله و قیمت آن افزایش پیدا کند، اما اقتصاد کشور هیچ‌گونه تأثیرپذیری از این مساله نداشته باشد، نمی‌توان چندان شاهد تأثیر مثبت بازار سرمایه در تولید و اشتغال کشور باشیم، مسیر حرکتی که اکنون بازار در پیش گرفته است به این سمت خواهد بود که بخش واقعی اقتصاد کشور هم بتواند از این بازار تامین مالی کند.

۴- سازمان بورس چه اقداماتی را برای جلوگیری از ایجاد صف‌های طولانی خریدوفروش در بازار و رفتارهای هیجانی سهامداران در بازار مدنظر قرار داده است؟

عشقی: در ابتدا صندوق تثبیت و توسعه بازار سرمایه برای این کار در نظر گرفته شده‌اند، این صندوق‌ها اکنون هم دارای منابعی مطلوب هستند تا از ایجاد نوسان‌ها در بازار جلوگیری کنند. برای بازار سرمایه دارای صندوق تثبیت و توسعه بازار و نیز صندوق بازار گردانی هستیم، همچنین در کنار آن برخی از ابزارها در نظر گرفته شده تا به تقاضاها در بازار از طریق افزایش شناوری سهام پاسخ مثبت دهیم.

همچنین در زمینه مساله مربوط به ورود منابع در شرکت‌ها در حال مذاکره با گروه‌های بزرگ بازار هستیم تا منابع لازم از طریق انتشار اوراق و سهام جدید به طرح‌ها منتقل شود و از این طریق بخش واقعی اقتصاد از ورود پول‌ها به بازار منتفع خواهند شد. بعید به نظر می‌رسد امسال شاهد اتفاقی باشیم که در سال ۹۹ در بازار رخ داد، در هر صورت مردم باید به این موضوع توجه کنند که سهام همه شرکت‌ها با یکدیگر یکسان نیستند و بازدهی سهام شرکت‌ها متفاوت با یکدیگر است.

اقدامات دولت دوازدهم؛ فاجعه‌ساز ریزش بورس بود/ سهام ۲۵ شرکت آماده ورود به بازار سرمایه

برنامه‌ریزی برای ارائه آموزش‌های بورسی به عموم مردم

۵- توصیه شما به سرمایه‌گذاران بازار سرمایه چیست؛ بهتر است مردم از چه طریقی اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس کنند تا دچار ضرر و زیان‌های نشوند؟

عشقی: افرادی که نابلد هستند و اطلاعات تخصصی از این بازار ندارند، باید به‌طور حتم از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری اقدام به ورود سرمایه‌های خود در این بازار کنند. اکنون صندوق‌های سرمایه‌گذاری با ریسک‌های مختلفی در بازار مواجه هستند، سرمایه‌گذاران با خرید این صندوق‌ها می‌توانند با اطمینان نسبت به سرمایه‌گذاری در بورس اقدام کنند تا دیگر درگیر هیجانات بازار نشوند.

بحث آموزش در بازار به‌عنوان موضوعی بسیار مهم تلقی می‌شود، حتی افرادی هم که اقدام به سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها می‌کنند، باید برخی از دوره‌های آموزشی را در بازار گذرانده باشند؛ زیرا تعداد نمادهای بورسی حاضر در بازار زیاد است و یک فرد چنین توانایی را ندارد که همه سهام را بررسی و سرمایه خود را وارد این بازار کند. سازمان بورس، ارکان بازار سرمایه و نیز دیگر نهادهای مالی به دنبال برنامه‌ریزی و ایجاد ساماندهی افزایش تخصص مردم در این بازار هستند، تا هماهنگی لازم در خصوص آموزش عموم مردم داشته باشند.

فاجعه‌ای سال ۹۹ در بازار سرمایه رخ داد/ اقدامات دولت دوازدهم اصلی‌ترین عامل بود

۶- دولت قبل حمایت‌هایی از بازار سهام داشت و این حمایت‌ها منجر به رشد غیرمنطقی بازار شد و بعد از مدتی این حمایت‌ها را برداشت، دولت قبل تا چه میزان مقصر ریزش بورس است؟

عشقی: فاجعه‌ای که در بازار سرمایه در سال ۹۹ رخ داد، ناشی از اقداماتی بود که توسط دولت دوازدهم انجام شد، در آن زمان مسئولان با کاهش نرخ بهره، ورود سیل نقدینگی به بازاری که زیرساخت آن آماده نبود و سمت تقاضای آن با لغزش همراه بود باعث ایجاد آن فاجعه‌ در بازار شدند. فاجعه بورس در سال ۹۹ مربوط به صعود شتابانی بود که بازار برای چند ماه تجربه کرد و زمینه‌ساز ایجاد آن مشکلات در بازار شد، مقصر اصلی ایجاد چنین روندی در بازار دولت قبل بود و جو بی‌اعتمادی را که در بازار ایجاد کرد بسیار شدید بود.

دولت در همان زمان باید به‌موقع عرضه سهام را افزایش می‌داد تا جوابگوی تقاضای ایجاد شده در بازار باشد و از طریق آن روند غیرمنطقی بازار را که از دی‌ماه ۹۸ تا مرداد ۹۹ رخ داد را کنترل می‌کرد. در نخستین روزهای فعالیت خود در سازمان بورس، سهامداران اقدام به خرید سهام نمی‌کردند و روزی را نداشتیم که جریان ورود نقدینگی به این بازار صورت گیرد بلکه فقط پول از این بازار خارج می‌شد، این امر نشان از آن داشت که همه به دنبال نقد کردن سهام خود در بازار بودند.

اعتماد از دست‌ رفته در بازار یک‌روزه به بازار باز نمی‌گردد، بلکه زمان‌بر است، اکنون امیدوارم اعتماد بازگشته به بازار ادامه پیدا کند و دوباره با تصمیمات خود آن را خدشه‌دار نکنیم.

۷- رییس قوه قضاییه صحبت‌هایی را در زمینه ایجاد شفافیت و نیز رفع ابهام‌ها در معاملات بازار سهام مطرح کردند، برنامه سازمان بورس برای ایجاد شفافیت در معاملات چیست؟

عشقی: برخی مطالبات از مسوولان بازار سرمایه وجود دارد که به دستگاه قضایی منتقل شده بود، در این زمینه اقداماتی را مانند افزایش عمق مظنه پیگیری کردیم و مشاهده شد که بهتر است این اقدام به مرحله اجرا برسد که اکنون با این اقدام سازمان بورس، اشخاص حقیقی و حقوقی همه در یک سطح نسبت به معاملات بازار اطلاعات دارند.

موارد دیگری هم مانند دامنه نوسان یا اقدامات ناظر در حال شفاف‌سازی است. کمیته‌ای تشکیل‌شده است که به‌صورت هفتگی هم‌فکری‌هایی در خصوص اقدامات ناظرها انجام می‌شود؛ همچنین در ادامه فعالیت‌های انجام‌شده سازمان بورس، دامنه نوسان باید بازتر شود و پدیده صف‌نشینی کاهش پیدا کند تا از این طریق کمکی به‌نقد شوندگی بازار صورت گیرد.

اکنون تلاش کرده‌ایم تا اطلاعات به‌موقع در سامانه کدال منتشر شود، در صورت لزوم از ناشران درخواست افشا خواهیم داشت که عدم اقدامات لازم از سوی شرکت‌ها در این زمینه با برخی از مسوولیت‌های قانونی همراه خواهند شد.

اقدامات دولت دوازدهم؛ فاجعه‌ساز ریزش بورس بود/ سهام ۲۵ شرکت آماده ورود به بازار سرمایه

۸- عملکرد دولت سیزدهم را در زمینه بازگشت اعتماد به بازار سرمایه و نیز صعود دوباره شاخص بورس چطور بود؟

عشقی: دولت سیزدهم در شش ماه دوم سال ۱۴۰۰ تصمیمات و مصوبات خوبی را برای بازگشت اعتماد به بازار ارائه داد، اکنون هم به‌صورت مستمر گزارش‌هایی در حال انتقال است تا وضعیت بازار و هشدارهایی که در خصوص تصمیم‌گیری‌ها در زمینه فضای کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری ارائه می‌شود، را منتقل کنیم و تصمیمات مسوولان در این زمینه لحاظ خواهند شد؛ تاکنون نتایج خوبی را از این گزارش‌ها گرفته‌ایم و مصوبات مثبتی از دولت خارج شده است.

قرارداد واریز منابع از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت به‌زودی امضا می‌شود

۹- در چند روز گذشته حاشیه‌هایی در زمینه واریز منابع از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه ایجاد شده بود و مسوولان این اتفاق را ناشی از عدم امضای یک قرارداد از سوی صندوق تثبیت بازار سرمایه عنوان کرده بودند، آیا می‌توان نسبت به حل این مشکل و نیز امضای قرارداد مدنظر امیدوار بود؟

عشقی: در این زمینه باید قراردادی مابین صندوق توسعه ملی و صندوق تثبیت بازار سرمایه برای انتقال وجوه امضا شود. این قرارداد دارای نکات حقوقی بود که باید در مورد آن‌ها به تفاهم می‌رسیدیم، اکنون مشکل خاصی در این زمینه وجود ندارد و صندوق تثبیت بازار سرمایه پیگیر رفع مشکلات موجود است.

به نظر می‌رسد به‌زودی این قرارداد به امضا برسد و بحث خاصی را در خصوص موارد ذکرشده در این قرارداد نداریم. تا چند روز آینده این قرارداد به امضا خواهد رسید و منابع به‌صورت ماهیانه از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه به امضا خواهد رسید.

۲۵ شرکت آماده عرضه اولیه است/ ضوابط برای پذیرش شرکت‌های دانش بنیان نهایی شد

۱۰- برخی در سال ۹۹ بخشی از ریزش بازار را ناشی از انجام عرضه‌های اولیه بدون برنامه‌ریزی‌شده می‌دانستند، اکنون برنامه سازمان برای نظم بخشیدن به عرضه‌های اولیه در سال ۱۴۰۱ چیست؟

عشقی: در ۶ ماه گذشته به دنبال این بودیم تا عرضه‌های اولیه متناسب با شرایط بازار و نیز ورود نقدینگی به بازار انجام شود. اکنون هم مسوولان حاضر در بورس تهران و فرابورس برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام داده‌اند تا عرضه‌های اولیه متناسب با شرایط ورود پول به بازار انجام شود. عرضه‌های اولیه زیادی در مسیر ورود به بازار قرار دارند و اکنون نزدیک به ۲۵ شرکت آماده عرضه اولیه در بازار هستند که این شرکت‌ها را وارد بازار سرمایه خواهیم کرد، همچنین تعدادی شرکت هم در مرحله پذیرش و درج نماد قرار دارند.

به نظر می‌رسد از این هفته انجام عرضه‌های اولیه به بازار آغاز شود و این روند متناسب با شرایط بازار ادامه خواهد داشت. در این زمینه سخت‌گیری‌هایی در خصوص ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بازار وجود دارد که فقط مربوط به عرضه آن‌ها در بازار سرمایه نیست، سازمان بورس نسبت به این مساله حساس است و شرکت‌هایی باید وارد بازار شوند که از نهایت شفافیت برخوردار باشند و اطلاعات مالی آن‌ها دارای شفافیت کامل باشند.

فعالیت شرکت‌هایی که قرار است وارد بورس شوند نباید دچار ریسک‌های جدی و عمده باشند. شرکت‌های دانش‌بنیان به دلیل شرایط خاصی که دارند برای ورود به بازار دچار حساسیت هستند که بخشی از این حساسیت‌ها ناشی از نهادهای بیرون از بازار است و تلاش کرده‌ایم تا مساله مربوط به شرکت‌های دانش‌بنیان در قالب کمیته‌ای مشترک جمع‌آوری و ضوابط مشخصی برای آن‌ها تعیین شود که درنهایت طبق آن ضوابط در بازار پذیرش خواهند شد.

اکنون این ضوابط نهایی شده است، حتی یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان اقدامات لازم را برای عرضه را انجام داده و آماده عرضه اولیه است. اکنون این شرکت فقط با یک مساله حقوقی روبرو است که عرضه اولیه آن در صورت رفع این مساله انجام خواهد شد. برخی از شرکت‌ها که دارای ریسک بالایی هستند به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای عرضه می‌شود، این مساله را در ضوابط خود داریم تا شرکت‌هایی که از ریسک بالایی برخوردارند خرید آن توسط عموم مردم باعث انتقال برخی از ریسک‌هایی می‌شود که خیلی توجهی به آن ندارند و قادر به ارزیابی آن ندارند.

در کل دنیا این مساله مرسوم است و سهام همه شرکت‌ها به‌صورت عمومی عرضه نمی‌شود، بلکه در این زمینه عرضه خصوصی وجود دارد، بنابراین اکنون معلوم نیست که عرضه اولیه تپسی به‌صورت عمومی انجام شود یا خیر، بلکه این اقدام نیازمند تصمیم فرابورس است و در خصوص پیشنهاد شرکت فرابورس در زمینه عرضه اولیه تصمیم‌گیری می‌شود اما در خصوص برخی از شرکت‌ها این اقدام را انجام می‌دهیم. این اقدام وابسته به ریسک شرکت است، اگر ریسک شرکت بالا ارزیابی شود فقط سهامداران حرفه‌ای می‌توانند اقدام به خرید کنند که در بین آن‌ها سهامدار حرفه‌ای هم وجود دارد.

بازار بدهی، هنوز کوچک است

۱۱- برنامه‌هایی که سازمان بورس در زمینه گسترش فعالیت اوراق بدهی مدنظر قرار داده است، چیست؟ این بازار تا چه میزان گنجایش برای رشد دارد؟

عشقی: اکنون بازار بدهی، بازاری کوچک است و ارزش کل این بازار حدود ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است درحالی‌که بازار سهام بیش از ۷۵۰۰ هزار میلیارد تومان است. با توجه به گسترش صندوق‌های سرمایه‌گذاری، نهادهای مالی و افزایش سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها نیازمند این هستیم تا بازار بدهی بزرگ‌تر شود. از طرفی هم سایر نهادهای مالی مانند شرکت‌های سرمایه‌گذاری، هلدینگ‌های مالی و بانک‌ها نیازمند اوراق بدهی هستند و باید بازار بدهی با تعریف ابزارهای جدید بزرگ شود و تامین مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس را از این طریق راحت‌تر کنیم تا برای اجرای طرح‌های خود اوراق بدهی منتشر کنند.

دامنه نوسان نقدشوندگی سهم‌های مندرج در بازار بورس و فرابورس را کاهش داده که در صورت حذف یا افزایش دامنه این مسئله نیز رفع خواهد شد.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از خبرگزاری تسنیم؛ حمیدرضا فولادگر در خصوص تاثیر افزایش دامنه نوسان نمادهای معاملاتی بر کلیت بازار سرمایه گفت: اعمال دامنه نوسان در این بازار مدافعان و منتقدانی دارد، چرا که این اتفاق در طول زمان می‌تواند آثار نامطلوبی بر بازار بگذارد.

مشاور وزیر اقتصاد افزود: از جمله آثار نامطلوب وجود دامنه نوسان می‌توان در ابتدا به سرریز نوسان های معاملاتی به روزهای آتی اشاره کرد، زیرا تغییرات قیمتی بزرگ در یک روز صورت نمی‌پذیرد و سفارش‌های نامتوازن در یک روز اصلاح نمی‌شوند، همچنین این محدودیت قیمتی باعث ایجاد صف در خرید یا فروش می شود و می تواند نقد شوندگی سهم را کمتر و یا صف های قیمتی سنگینی را ایجاد کند.

وی با بیان اینکه زیرساختارهای بازارسرمایه تاحدود زیادی به شرایط اقتصادی کشور بازمی‌گردد و از طرف دیگر نیز شرایط معاملاتی در بورس‌های جهان به بواسطه رشد روزافزون فناوری دست‌خوش تغییرات قابل توجهی شده است، گفت: کشورهای مختلف متناسب با اقتصاد و رفتارمالی سرمایه‌گذاران زیرساختارهای مختلفی را به کار گرفته اند و به اصطلاح نمی‌توان دو کشور را یافت که دارای زیر ساختارهای کاملا مشابه باشند.

فولادگر توضیح داد: نهاد ناظر در تعیین زیرساختارهای بازار بایستی همزمان به چندین پارامتر اساسی توجه کند که در این‌باره می‌توان به شفافیت، کشف قیمت منصفانه، توزیع عادلانه اطلاعات، تسهیل در نقدشوندگی، کاهش هیجانات و نوسانات قیمتی، کاهش دخالت های سلیقه ناظران و ایجاد الزامات گوناگون برای ناشران برای انتشار اطلاعات اشاره کرد، در نتیجه لازم است معیارهای تعیین زیرساختار بازار مناسب، کافی و بهینه باشد، چرا که نمی‌توان صرفا برای دستیابی به یک هدف خاص سایر مولفه های کلیدی بازار را تضعیف کرد.

فولادگر در پاسخ به این پرسش که آیا سیاست سازمان بورس مبنی بر بکارگیری دامنه نوسان برای بازار اول بورس و فرابورس می‌تواند به مروز زمان بر اساس سیاست‌های بازار سرمایه به سایر بازار ها انتقال یابد، گفت: تنها با تغییر یک پارامتر نمی‌توان در سایر بازارهای معاملاتی منتظر دریافت بازخوردهای مطلوب بود؛ به عبارتی این کاهش محدودیت نوسان لازم هست، اما کافی نیست.

مشاور وزیر اقتصاد تاکید کرد: در بازارهای پایه با شرکت‌هایی روبرو هستیم که گزارش‌های مالی بسیار نامنظمی را منتشر می‌کنند، به همین خاطر درصورت افزایش دامنه نوسان در این بازارها باید چنین مسائلی به منظور افزایش شفافیت به طور کامل اصلاح شود.

قرارداد اختیار معامله زعفران با سررسید ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ از امروز ، دوشنبه ۵ اردیبهشت راه‌اندازی می‌شود.

به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا) و به نقل از کالاخبر، مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران از راه اندازی قرارداد اختیار معامله زعفران نگین با سررسید ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ خبر داد.

براساس اطلاعیه بورس کالا، قراردادهای اختیار خرید و فروش زعفران نگین سررسید ۲۲ مرداد سال جاری از روز دوشنبه ۵ اردیبهشت ماه راه اندازی می شود، تاریخ سررسید قرارداد مذکور ۲۲ مرداد ۱۴۰۱ است.

قراردادهای اختیار معامله بدون حد نوسان قیمتی، با دوره گشایش به مدت ۳۰ دقیقه در ابتدای جلسه معاملاتی آغاز و با دوره عادی معاملاتی ادامه می‌یابد.

تغییر قرارداد اختیار معامله زعفران

مدیریت توسعه بازار مشتقه همچنین در اطلاعیه جداگانه‌ای از تغییر مشخصات قرارداد اختیار معامله زعفران نگین نیز خبر داده است.

براساس این اطلاعیه بند ۳ مشخصات قرارداد اختیار معامله زعفران نگین درخصوص نماد کالا تغییر کرده است.

بر این اساس در نماد معاملاتی قرارداد اختیار معامله نگین به جای سال قرارداد، روز سررسید نمایش داده خواهد شد.

این تغییر فقط در نماد اختیار معامله زعفران نگین است و نماد معاملاتی اختیار معامله سکه طلا بدون تغییر خواهد بود.

با وجود بروز سیگنال‌‌‌های کاهشی در بازار سنگ‌‌‌آهن، از جمله استمرار قرنطینه‌‌‌های سختگیرانه از سوی دولت چین به‌منظور کنترل کرونا در این کشور و اعلام چین مبنی بر استمرار سیاست کاهش تولید فولاد در این کشور به‌منظور کاهش انتشار آلاینده‌‌‌های کربنی در سال ۲۰۲۲، همچنان سنگ‌‌‌آهن توانست کانال ۱۵۰دلاری را در هفته منتهی به ‌روز جمعه ۲۲آوریل حفظ کند. در این شرایط، کاهش تولید معدنی سنگ‌‌‌آهن از سوی بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این محصول به دلیل شیوع مجدد کرونا در این مناطق و افزایش هزینه نیروی کار از حفظ سطوح بالای قیمتی به‌رغم تضعیف تقاضا حمایت می‌کند.
بلاتکلیفی سنگ‌‌‌آهنی‌‌‌ها با سیگنال‌‌‌های متناقض اژدهای زرد
به گزارش پلتس، هر تن سنگ‌‌‌آهن عیار ۶۲‌درصد استرالیا تحویل بنادر شمالی چین روز جمعه ۲۲آوریل با نرخ ۱۵۰دلار و ۵۰سنت مورد معامله قرار گرفت که این قیمت کف نرخ فروش این محصول ظرف سه‌هفته اخیر بود؛ اما با توجه به روند کاهش تقاضا در چین پس از شیوع کرونا و محدودیت‌های قرنطینه‌‌‌ای در این کشور رقمی قابل‌توجه به شمار می‌رود.

محدودیت‌های قرنطینه‌‌‌ای سختگیرانه اعمال‌شده در استان‌‌‌های مختلف چین ظرف یک‌ماه اخیر به کاهش فولادسازی در این کشور منجر شد که این موضوع تضعیف تقاضای سنگ‌‌‌آهن با تحویل فیزیکی را به همراه داشت. با این حال، افت فولادسازی در چین ظرف سه‌ماه ابتدایی سال‌جاری میلادی و انتظار فعالان بازار برای گرفتن مجوز افزایش تولید فولادسازها در این کشور با پایان یافتن موج کرونا باعث شد تا سنگ‌‌‌آهن بتواند کانال قیمتی ۱۵۰ و حتی ۱۶۰دلاری را حفظ کند و تقاضا برای سنگ‌‌‌آهن در معاملات آتی افزایشی باشد. در عین حال، محدودیت‌های قرنطینه‌‌‌ای اعمالی در چین و به‌خصوص در شانگهای، به‌‌‌عنوان بزرگ‌ترین مرکز تبادلات تجاری این کشور باعث شد تا از حجم واردات سنگ‌‌‌آهن به چین ظرف هفته‌‌‌های گذشته کاسته شود.

موجودی انبارهای سنگ‌آهن ۴۵بندر مهم چین برای نهمین هفته متوالی در هفته اخیر کاهشی بود. این افت متاثر از کاهش تخلیه کشتی در بنادر چین و محدودیت‌های حمل‌‌‌ونقل در این کشور رقم خورد. کاهش موجودی انبارهای سنگ‌‌‌آهن در بنادر چین، سیگنالی افزایشی برای بازار سنگ‎‌‌‌آهن تلقی می‌شود؛ اما محدودیت‌های قرنطینه، آینده بازار محصولات فولادی را تیره کرده است که این موضوع در تقابل با سیگنال‌‌‌های افزایشی قرار دارد.

تصمیمی خلاف پیش‌بینی
مطابق داده‌‌‌های منتشرشده از سوی WORLD STEEL میزان تولید فولاد جهانی در ماه‌‌‌های ابتدایی سال ۲۰۲۲ کاسته شده است که این کاهش تولید در چین فراتر از سایر نقاط دنیا بود. چینی‌‌‌ها در ژانویه ۲۰۲۲ بالغ بر ۸۱میلیون و ۷۰۰‌هزار تن فولاد خام تولید کردند که این رقم نسبت به میزان تولید فولاد این کشور در ژانویه ۲۰۲۱ کاهش ۴/ ۹درصدی و نسبت به میزان تولید فولاد در ماه قبل (دسامبر ۲۰۲۱) افت ۵/ ۵درصدی داشت. روند کاهش تولید فولاد در ماه فوریه نیز در چین ادامه داشت؛ به نحوی که فولادسازان چینی در این ماه بالغ بر ۷۵میلیون تن فولاد تولید کردند که این رقم نسبت به میزان تولید در زمان مشابه سال قبل کاهش ۶/ ۹درصدی و نسبت به ماه ژانویه ۲۰۲۲ افت ۲/ ۸درصدی داشت.

ظرف هفته‌‌‌های گذشته، شهر تانگشان چین به‌‌‌عنوان قطب فولادسازی این کشور با شیوع گسترده بیماری کرونا روبه‌‌‌رو شد. اعمال محدودیت‌ها از سویی تولید فولادسازان چینی را تحت‌الشعاع قرار داده و از سوی دیگر روند حمل مواد اولیه و محصولات نهایی را کند یا متوقف کرده است. به این ترتیب انتظار می‌رود که روند کاهش تولید فولاد چین در سومین‌ماه از سال‌جاری میلادی نیز ادامه‌‌‌دار باشد.

افت محسوس تولید فولاد در چین ظرف سه‌ماه ابتدایی سال‌جاری میلادی باعث شده بود تا اغلب تجار چینی انتظار داشته باشند که با اتمام موج اخیر شیوع کرونا در این کشور، دولت مجوز افزایش تولید را به فولادسازان بدهد و با اعمال محرک‌‌‌های اقتصادی از رشد تولید حمایت کند؛ اما این برآورد غلط از آب درآمد و دولت چین هفته گذشته از استمرار کاهش تولید فولاد خبر داد. کاهش تولید فولاد با افت تقاضا برای مواد اولیه، سیگنالی کاهشی برای بازار سنگ‌‌‌آهن خواهد بود.

چالش عرضه ادامه‌‌‌دار می‌شود
شرکت‌های BHP بیلتون و ریوتینتو، از بزرگ‌ترین معدن‌‌‌کاران جهان، از کاهش تولید سنگ‌‌‌آهن در سه‌ماه ابتدای سال ۲۰۲۲ خبر دادند و این موضوع را عاملی در جهت افزایش فشار به فولادسازان جهانی اعلام کردند. شیوع کرونا در استرالیا به کاهش کارگران معدن منجر شده و از این منظر تولید و استخراج این محصول را کاهش داده است.

در عین حال، افزایش هزینه جهانی انرژی بر هزینه تولید و حمل سنگ‌‌‌آهن در دنیا افزود که این موضوع نیز بر ریسک تولید این محصول اضافه شده است.

با وجود این، موسسه RBC در گزارشی عنوان کرد که کاهش تولید فولاد در دنیا می‌‌‌تواند به افزایش ذخایر سنگ‌‌‌آهن در بازارهای جهانی منجر شود؛ این موضوع نرخ سنگ‌‌‌آهن را تحت فشار کاهشی قرار می‌دهد. اما برخی تحلیلگران بر این باورند که تقاضای کمتر برای سنگ‌‌‌آهن با افزایش تورم جهانی خنثی شده و نباید منتظر سقوط قیمتی سنگ‌‌‌آهن در میان‌مدت بود. با این حال، افت تولید فولاد چین می‌‌‌تواند بازار سنگ‌‌‌آهن را در نیمه دوم سال‌جاری میلادی با عقبگرد محسوس نرخ روبه‌‌‌رو کند. چین در سال ۲۰۲۱ حدود ۳۰میلیون تن از میزان تولید فولاد خام نسبت به برنامه اولیه کاست تا به این ترتیب بتواند از میزان انتشار آلاینده‌‌‌های کربنی در این کشور بکاهد. عزم دولت پکن برای کاهش تولید فولاد در سال‌جاری میلادی باعث می‌شود تا تقاضا برای سنگ‌‌‌آهن در نیمه دوم امسال کاهش داشته باشد که این موضوع سیگنال قوی کاهشی برای این بازار خواهد بود. در عین حال، ادامه‌‌‌دار شدن جنگ روسیه و اوکراین باعث شده است تا پیش‌بینی‌‌‌ها از رشد اقتصادی دنیا در سال‌جاری میلادی تعدیل شود. این موضوع احتمالا به تضعیف تقاضا برای فولاد منجر می‌شود که این تضعیف تقاضا برای فولاد به بخش مواد اولیه یعنی سنگ‌‌‌آهن نیز منجر شده و از این منظر از افت نرخ حمایت می‌کند.

پس از دو حضور ناموفق شاخص بازار ارز در سطوح قیمتی کانال ۲۸هزار تومانی در ماه گذشته، دیروز نرخ این ارز برای سومین بار به آهستگی به مرز این کانال نزدیک شد. بسیاری از تحلیلگران با توجه به سکوت خبری مذاکرات هسته‌ای وین و همچنین عدم وجود سیگنال‌های جریان‌ساز در اخبار داخل، افزایش تدریجی نرخ دلار را در راستای افزایش شاخص جهانی دلار می‌دانند. سکه اما با وجود افزایش قیمت دلار در بازار روز گذشته ۶۹ هزار تومان کاهش قیمت داشت. قیمت هر برگ اسکناس دلار در معاملات آزاد روز گذشته به رقم ۲۷ هزار و ۹۱۰ تومان رسید.

دیروز یکشنبه 4 اردیبهشت ماه دلار با حرکتی افزایشی فعالیت خود را آغاز کرد. قیمت هر برگ اسکناس دلار آزاد که در روز‌های پایانی هفته گذشته به رقم 27 هزار و 860 تومان رسیده بود در ابتدای معاملات بازار روز یکشنبه در سطح قیمتی 27 هزار و 880 تومان به فروش رسید. در ادامه روند افزایشی مذکور و در حوالی ظهر روز گذشته نرخ این ارز از این سطح هم فراتر رفته و در آخرین پله کانال 27 هزار تومانی یعنی سطوح قیمتی 27 هزار و 900 تا 27 هزار و 940 تومان معامله شد. این سومین حرکت دلار به سمت کانال 28 هزار تومانی در سال جدید است. 2 حضور قبلی نرخ دلار در کانال مذکور با انتشار اخبار مثبتی همچون خبر آزاد‌سازی منابع مالی بلوکه شده ایران مواجه شده و در راستای همین اخبار دلار مجددا به سطوح قیمتی کانال پایین‌تر بازگشته بود. نمودار روند قیمت یورو اما برخلاف دلار در روز دوم هفته کاهشی بود. هر برگ اسکناس یورو در بازار آزاد روز گذشته با حدود 2 پله کاهش از رقم 30 هزار و 320 تومان در روز پنج‌شنبه به رقم 30 هزار و 126 تومان در روز گذشته رسید. دلار دیروز در بازار کشور‌های همسایه نیز افزایشی بود. هر برگ دلار بازار هرات در روز گذشته که در رقم 27 هزار و 30 تومان فعالیت خود را آغاز کرده بود، حوالی ظهر با افزایشی 120 تومانی به رقم 27 هزار و 150 تومان رسید.

عده‌ای از کارشناسان بر این باورند که افزایش تدریجی نرخ دلار می‌تواند به دلیل افزایش شاخص جهانی این ارز باشد. پس از وضع قوانین بانکی جدید برای جلوگیری از رشد نرخ تورم در آمریکا و افزایش نرخ بهره در موسسات مالی این کشور، حجم سپرده‌های سرمایه‌گذاری در این کشور افزایش یافت. در همین راستا میزان تقاضا برای اسکناس آمریکایی نیز افزایش یافته و این امر به نوعی سبب بالا رفتن نرخ شاخص جهانی دلار از رقم 4/ 100 در روز پنج‌شنبه هفته گذشته به رقم 2/ 101 در روز گذشته شده است. با این حال برخی دیگر از تحلیلگران حوزه ارز دلیل حرکت دلار به سمت کانال 28 هزار تومانی را در افزایش 3/ 3 درصدی نرخ تورم می‌دانند. این افراد با اشاره به افزایش سطح عمومی کالا‌های اساسی بر این باورند که دلار با افزایش قیمت خود در بازار در حال تعدیل بوده و سرعت آهسته این روند افزایشی را نیز به‌دلیل تامین ارز‌های بانک مرکزی و تداوم تخصیص ارز ترجیحی برای برخی کالا‌ها می‌دانند.

کاهش ارزش جهانی طلا، کاهش قیمت سکه
بازار سکه و طلای داخلی اما در روز گذشته کاهشی بود. قیمت هر قطعه سکه امامی در روز گذشته با 69 هزار تومان کاهش نسبت به نرخ روز پنج‌شنبه اول اردیبهشت در رقم 13 میلیون و 100 هزار تومان معامله شد. قیمت هر گرم طلای 18 عیار نیز در روز گذشته نسبت به آخرین نرخ رسمی 17 هزار تومان کاهش یافته و در رقم یک میلیون و 290 هزار تومان معامله شد. عده‌ای از کارشناسان تحرکات کاهشی بازار فلز طلا در روز گذشته را در اثر کاهش قیمت اونس طلا در معاملات بین‌المللی می‌دانند.

مشاور رئیس سازمان بورس در امور بین‌الملل اظهار کرد: اقدامات لازم از طرف سازمان بورس برای تحقق بورس بین‌الملل در حال انجام بوده و در همین رابطه تیمی شامل سازمان بورس و اوراق‌بهادار تمامی ارکان بازارسرمایه به همراه دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد و مشاوران آن شکل گرفته است. امیدواریم با یاری بیشتر همکاران در این دبیرخانه فرآیند تاسیس این بورس از جمله نهایی‌کردن سهامداران معتبر خارجی به‌عنوان یکی از ملزومات شکل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری این بورس، هرچه سریع‌تر به سرانجام برسد.
بهادر بیژنی ادامه داد: ایجاد بورس بین‌الملل طی چند سال‌گذشته در دستور کار سازمان بورس و اوراق‌بهادار قرار داشته و با همکاری که بین این سازمان و دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد وجود داشتند، این پروژه تا میزان قابل‌توجهی پیشرفت کرده است. او اضافه کرد: با شروع دوره مدیریت ریاست جدید سازمان بورس، به سرانجام رساندن پروژه بورس بین‌الملل به‌عنوان یکی از اولویت‌های سازمان بورس و اوراق‌بهادار در حوزه بین‌الملل قرار گرفت؛ پیرو این اتفاق تیم یادشده به‌عنوان تیم بین‌الملل تشکیل شد. مشاور رئیس سازمان بورس در امور بین‌الملل بیان کرد: این تیم جلسه اولیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای را با موضوعات فنی و مدل کسب‌وکار این بورس برگزار کرد و موظف شد تا این پروژه و فرآیند اخذ مجوزش را تکمیل کند، از جمله این موارد مذاکره با سهامداران معتبر بالقوه خارجی بود که همه مسوولیت‌ها در این‌خصوص به عهده تیم یادشده قرار گرفت.

حسین زمانی / کارشناس بازار سرمایه
بازار سهام در اردیبهشت‌ماه با چند اتفاق مهم روبه‌روست و اثر این اتفاقات روی بازار روند آن را مشخص می‌کند. گزارش دوازده‌ماهه شرکت‌ها اولین مورد است که در اردیبهشت‌‌ تکمیل و روی کدال فرستاده می‌شود. درباره گزارش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های دوازده‌ماهه شرکت می‌توان گفت که این گزارش‌ها تقریبا مشخص و سودها هم مشخص است و به‌نظر می‌رسد سودهای خوبی تقسیم شود.
همچنین در اردیبهشت‌ماه مجامع شرکت‌ها هم آغاز می‌شود و این مجامع تا خرداد‌ و تیر ادامه پیدا می‌کند. مورد دیگر هم بحث‌های مربوط به مذاکرات احیای برجام است چون روند مذکرات و نتیجه آن (چه مثبت باشد و چه منفی) روی بازار بسیار اثر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارد. درباره برجام هنوز ابهام وجود دارد و کلاف سردرگمی به‌وجود آمده که اصلا برجام امضا می‌شود یا نه. تحولات روسیه و اوکراین و به موجب آن بازار نفت نیز عامل دیگر مهم و اثرگذار بر روی بازار سرمایه است. ژدرباره قیمت نفت امیدواری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی وجود دارد. اکنون قیمت نفت در رنج بین ۹۰ تا ۱۰۰ دلار چسبندگی پیدا کرده است و به‌نظر می‌رسد در این محدوده بماند. چند روزی هم که شاهد افت قیمت نفت بودیم به‌خاطر سویه جدید در کرونا در چین بود که به‌زودی با قرنطینه حل می‌شود. رشد حدود ۲۰‌درصدی که بازار سهام از اوایل فروردین‌‌ و اواخر اسفند‌‌ داشت، متاثر از این عوامل بود که در اردیبهشت‌ماه هم ادامه خواهد داشت.

از سوی دیگر چنانچه بخواهیم بازار را از منظر مقاومت و تکنیکال بررسی کنیم نیز باید این نکته را یادآور شد که شاخص‌کل بورس در کانال یک‌میلیون و ۵۰۰‌هزار واحد مقاومت سنگینی دارد، به‌عبارتی باید بازار پرحجم معامله شود تا بتواند روند را بشکند و شاخص‌کل بورس به عددهای یک‌میلیون و ۶۰۰ تا ۶۵۰‌هزار واحد دست پیدا کند. عبور از این محدوده مقاومتی مقداری سخت است، با این‌حال به‌نظر نمی‌رسد فعلا ریزش در بازار داشته باشیم؛ چون حجم بازار خوب است. اگر نگاهی به صنایع مختلف بیندازیم این ادعا ثابت می‌شود. برای مثال در صنایع خودرو با اینکه ۵۰‌درصد رشد کردند اما هنوز هم برای آنها خریدار هست. همچنین چنین وضعیتی برای پتروشیمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها هم وجود دارد. همین که بازار صف‌فروش نمی‌شود خبر مثبتی برای بازار است و بدین معنی است که فروشنده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها حاضر نیستند به هر قیمتی سهم خود را بفروشند و خریداران هم در منفی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها با همین قیمت خرید انجام می‌دهند. به‌نظر می‌رسد بازار روند صعودی در پیش داشته باشد؛ البته نه رشد شارپی. قانون مالیات بر سود سپرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها هم عامل مهمی بود که باعث شد حقوقی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها مجبور شوند سود خود را به صندوق‌های درآمد ثابت بیاورند و به‌تبع آن ۱۵‌درصد در سهام سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری کنند، بنابراین به‌نظر می‌رسد بازار در اردیبهشت‌ماه در وضعیت خوبی باشد.