بازار به محلی گفته می شود که در آن خرید و فروش انجام شود. و ساده‌تر این است که بگوییم هرگاه شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده رابطه‌ برقرار شود و معامله‌ای صورت پذیرد بازار تشکیل شده است.
بورس کلمه‌ای فرانسوی است که معنای آن در زبان فرانسه کیف پول می‌باشد. بورس یک بازار است که در آن معاملات به صورت متمرکز و تحت نظارت ناظری انجام می شود. انواع بورس‌ها را می‌توان به سه دسته‌ی کلی بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار طبقه‌ بندی کرد.
کارگزارن بورس شرکت هایی هستند که به نمایندگی از شما ، معاملات شما را به صورت آنلاین و یا آفلاین در سامانه معاملات ثبت می نمایند. ( به زبان ساده بنگاه های معاملاتی هستند که بین خریدار و فروشنده قرارداد را ثبت می کنند ) . هر فرد می تواند از چند کارگزاری به صورت همزمان استفاده نماید.
بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین صورت می‌گیرد و به طور منظم و دائم فعال است بورس کالا نام دارد. در بورس کالا معمولاً مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می‌گیرد. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می‌گیرد نام‌گذاری می‌کنند. مثلاً بورس نفت و بورس گندم.
در بورس ارز، همان طور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش پول‌های خارجی انجام می‌گیرد. این بورس در کشور ما فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشم‌گیری دارد.
در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و… مورد معامله قرار می‌گیرد. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به طور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل می‌شود
یک بازار است که روش کار در آن مانند بورس می باشد اما شرکت ها برای ورود به آن شرایط کمتری را باید لحاظ کنند و حضور در آن سهل تر است و قوانین معاملاتی آن با بورس تفاوت هایی دارد. در ایران فرابورس هم داریم
شاخص، در مفهوم کلی، معیاری است که براساس آن می‌توان چیـزی را تشخیص داد. در بورس هم شاخص‌ها، در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، می‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف، ارزیابی و حتی روند آینده بورس را پیش‌بینی کرد، بنابراین، طبیعتا باتوجه به نقش بسیار مهمی که شاخص‌های بورس، در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند، نوسانات شاخص‌ها نیز برای سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است.
سرمایه هر شرکت سهامی، به قطعاتی تقسیم شده که هر یک از آنها را سهم گویند. بنابراین سهم عبارت از قطعاتی است که مجموع آن سرمایه را تشکیل می دهد. سهام یک نوع ورقه بهادار است که نشان‌دهنده مالکیت و ادعای دارنده آن بر بخشی از یک شرکت و درآمدها و دارایی های آن است. در حالت کلی دارندگان سهـام می‌توانند در مجامع و جلسات سالیانه شرکت کنند، و اگر سود بین سهامداران تقسیم شود، آن‌ ها هم بخشی از آن سود را دریافت خواهند کرد.

شناسه یکتا و منحصر به فردی است مانند کد ملی که هر کسی که می خواهد در بورس اوراق بهادار فعالیت کند باید آنرا داشته باشد. یک فرد نمی تواند چند کد بورسی داشته باشد و این کد برای او بصورت مادام العمر ثابت می ماند. (ولی شخص می تواند با کد بورسی خود در چند کارگزاری حساب داشته باشد)

کد بورسی معمولا از سه حرف اول فامیل شخص به همراه ی عدد خاص تشکیل شده مثلا اگر فامیل شخصی احمدی  باشد کد بورسی او می تواند بصورت 284احم باشد.
به افرادی گفته می شود که مالک سهم هستند. مثلا اگر شما حتی یک سهم از شرکت بسیار بزرگی داشته باشید به هر حال جزو سهامدارن آن شرکت خواهید بود.
در اقتصاد، آن دسته از افراد که دارای هویت شخصی هستند را حقیقی و آن دسته که هویت غیر شخصی دارند را حقوقی می نامند. مثلا یک شرکت سهامی ممکن است سهامداران حقیقی داشته باشد مثل احمد احمدی و … یا سهامداران حقوقی داشته باشد مانند شرکت سرمایه گذاری ملک گستر یا بنیاد مسکن فارابی و یا ترکیبی از هر دو.
به فرایند فروش سهام یک شرکت سهامی عام در زمان تاسیس آن پذیره نویسی گفته می شود که در آن سهام شرکت بین متقاضیان تقسیم خواهد شد و سرمایه اولیه شرکت فراهم خواهد آمد.
شرکت های بورسی به دلیل انجام فعالیت های اقتصادی و تولیدی سالیانه سود خالصی بدست می آورند که به این سود eps گفته می شود و بخشی از آن به طور مساوی باید بین سهامدارن به نسبت تعداد سهمی که دارند تقسیم می شود. افزایش سود شرکت ها می تواند تاثیر مستقیم و مثبتی بر قیمت سهم داشته باشد.
شرکت‌ها، لزوماً همه سودی را که در پایان سال مالی به دست می‌آورند، بین سهامداران توزیع نمی‌کنند و بخشی از آن را برای اجرای برنامه‌های توسعه‌ای شرکت نگه می‌دارند. میزان سودی که به ازای هر سهم، بین سهامداران توزیع می‌شود، سود تقسیمی هر سهم یا اصطلاحاً (DPS: Dividend Per Share) گفته می‌شود. اگر یک شرکت به ازای هر سهم، ۵۰ تومان از ۱۰۰تومان سود را توزیع کند، DPS شرکت ۵۰تومان خواهد بود.در مجمع عمومی عادی سالیانه تصمیم گیری می شود که چه درصدی از سود خالص به دست آمده بین سهامداران توزیع شود و Dps همیشه مبلغی کوچتر یا در بهترین حالت مساوی با eps خواهد بود.

بخشی از سود خالص سالیانه یا همان eps که به سهام داران تعلق نمی گیرد تحت عنوان سود انباشته در شرکت نگه داشته می شود که در آینده و با جمع شدن سود چند سال شرکت می تواند از آن افزایش سرمایه از سود انباشته داشته باشد.

که در واقع با این سود انباشته شرکت می تواند برای خرید تجهیزات یا راه اندازی خط جدید و یا پرداخت بدهی های شرکت و اصلاح صورت های مالی استفاده کند. که هر کدام از این عوامل باعث عملکرد بهتر شرکت و در نتیجه افزایش قیمت سهم آن خواهد شد.

به هر جلسه و گردهمایی که میان سهامداران شرکت و مدیران آن به منظور تصمیم گیری در مورد وضعیت شرکت باشد، به آن جلسه مجمع گفته می شود.

گردهمایی سهام داران و مدیران که به صورت سالیانه با هدف رسیدگی به صورت های مالی شرکت، گزارش فعالیت هیت مدیره و عملکرد شرکت، تصویب میزان سود نقدی تقسیمی بین سهام داران تشکیل می گردد.

رسمیت جلسه با حداقل بیش از نیمی سهامداران تایید می گردد. و زمان برگزاری آن حداقل دو ماه بعد از پایان سال مالی می باشد.

نحوی برگزاری شبیه به مجمع عمومی سالیانه است با این تفاوت که موضوع برگزاری آن ممکن است تغییر اساسنامه شرکت، کاهش یا افزایش سرمایه شرکت یا انحلال شرکت باشد‌. همچنین این مجمع می تواند در هر زمان از سال برگزار گردد.

یکی از نسبت های مهم مالی می باشد که از تقسیم قیمت (p= price) بر سود سهام (e= eps) بدست می آید. مثلا اگر به سپرده شما در بانک 20 درصد در سال سود تعلق بگیره یعنی p/e بانک برابر 5 است (مثلا به یک میلیون تومان شما در سال دویست هزار تومان سود تعلق می گیره لذا از تقسیم یکی میلیون تومان بر دویست هزار تومان به عدد 5 میرسیم). یا مثلا وقتی میگیم  p/e فلان سهم برابر 2 هست یعنی اون شرکت داره 50 درصد در سال سود میده. تعبیر دیگری هم p/e داره مثلا وقتی میگیم p/e سهامی برابر 5 هست یعنی 5 سال طول میکشه تا از محل سود شرکت به اصل سرمایتون برسید. یعنی 5 سال طول می کشه که سرمایتون دو برابر بشه.

با بررسی p/e می توان برای ارزیابی نسبی گران یا ارزان بودن یک سهام یا میزان سود آوری آن شرکت استفاده کرد
به تعداد سهامی که در یک روز معامله می شود حجم معاملات گفته می شود. حجم معاملات بالاتر از میانگین روزهای گذشته یا ماهیانه تحت عنوان حجم مشکوک نامیده می شود و خود می تواند سیگنال خروج یا ورود به سهم باشد.
یعنی در یک ماه گذشته بصورت میانگین و متوسط حجم معاملات روزانه چقدر بوده. یعنی اگر تعداد روزهای کاری در بورس را 20 روز در نظر بگیریم و حجم این 20 روزه را با هم جمع کرده و تقسیم بر 20 کنیم متوسط حجم معاملات روزانه بدست می آید. اگر حجم روزانه معاملات یک سهام را با میانگین حجم ماه آن سهام مقایسه کنیم می توانیم نتایج خاصی را استخراج کنیم مثلا اگر حجم روزانه از حجم میانگین ماه بیشتر باشه یعنی سهم داره پر حجم و قوی معامله میشه که با بررسی سایر شواهد تکنیکالی و تابلوخوانی می توان نتایح لازم را استخراج کرد.

از حاصل ضرب حجم معاملات در قیمت روز سهام ارزش معاملات بدست می آید.

توجه به ارزش معاملات می تواند اطلاعت مهم در خصوص نقد شوندگی سهم به ما بدهد. به عنوان مثال سهمی که روزانه ارزش معاملاتش کمتر از ۵۰ میلیون تومان است برای سرمایه های درشت مناسب نیست زیرا چنانچه شما قصد فروش سرمایه یک میلیاردی خود را داشته باشید ممکن است چندین روز طول بکشد. در صورتی که در شرکتی که ارزش معاملات روزانه آن ۱۰ میلیارد تومان است شما می توانید در روز خارج شوید.

از حاصلضرب کل سهام شرکت در قیمت روز سهم ارزش بازاری شرکت بدست می آید. که در تحلیل های بنیادی توجه به ارزش بازاری شرکت و اینکه این ارزش از ارزش واقعی آن بالاتر یا پایین تر است بسیار مهم‌است. به عنوان نمونه ارزش بازاری شرکت فولاد اصفهان بیش از ۲۰۰۰۰۰ میلیارد تومان است و در مقابل شرکت سیمان ممتازان حدود ۱۷۰۰ میلیارد تومان می باشد. این ارزش، روزانه با افت و نوسان قیمت سهم تغییر می کند.

آن بخش از سهام شرکت که در دست سهام داران خرد بوده و به صورت مکرر خرید و فروش می گردد را سهام شناور می نامند. سهام شناور کم باعث می شود که در صورت تقاضا در سهم به دلیل اینکه تعداد سهام کم است لذا سهم نوسان و شارپ بیشتری داشته باشد. و بالعکس در صورت نزول نیز شدت آن بیشتر خواهد بود.

بالا بودن سهام شناور نیز باعث می شود که اتحاد و همبستگی بین سهام داران سختر شود و سهم به آسانی در صفوف خرید یا فروش قفل نگردد. لذا بهترین سهام شناور برای شرکت ها بین ۲۰ تا ۳۰ درشد می باشد.

نشانه تقاضای شدید خریداران و عدم فروش یا عرضه توسط فروشندگان می باشد. در این حالت در ردیف اول اوردرها، حجم زیاد تقاضا در بالاترین قیمت روز را داریم و در مقابل در ردیف فروشندگان و در بالاترین قیمت، فروشندگان کم یا اصلا فروشنده ای وجود نخواهد داشت. ( به زبان ساده تر تعداد زیادی خریدار با بالاترین قیمت درخواست خرید سهم را دارند و در مقابل فروشنده ای با این قیمت وجود ندارد)

در چنین مواردی احتمال خبر خاص یا مهم در سهم وجود دارد که باعث چنین تقاضای شدیدی شده است. البته در برخی موارد نیز ممکن است اوردرهای ساختگی وجود داشته باشد که باید مراقب بود.

دقیقا بالعکس صف خرید می باشد. یعنی تعداد زیادی، خواهان فروش سهم در کمترین قیمت مجاز هستند و در مقابل خریداری وجود ندارد یا تعداد خریداران بسیار کم است و به همین دلیل ممکن است سهم تا چند روز افت کند.

البته گاهی صف های فروش ناشی از هیجانات سهام داران و یا اوردرهای ساختگی جهت خرید سهم در کف قیمتی نیز می باشد.

تمام شرکت ها با یک سرمایه اولیه فعالیت خود را آغاز می کنند که این سرمایه در طول چند سال به روش های مختلف افزایش پیدا می کند که به این فرایند، افزایش سرمایه گفته می شود. با افزایش سرمایه، شرکت بزرگتر می شود که این بزرگ شدن در ارزش بازاری شرکت بوسیله بالا رفتن قیمت ظاهر می شود. افزایش سرمایه خود بر چند نوع است که عبارتند از : ۱. افزایش سرمایه از سود انباشته ۲. افزایش سرمایه از سود نقدی و ۳. افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی

نکته مهم: در تمامی افزایش سرمایه ها، سرمایه شما تغییری نمی کند. در واقع تعداد سهام افزایش و قیمت سهام کاهش و در نتیجه اصل سرمایه شما ثابت می ماند‌. و سود و زیان شما وابسته به نوسان مثبت و منفی سهم پس از بازگشایی با دامنه نوسان نامحدود خواهد بود.

همانطور که قبلا توضیح داده شد سالیانه بخشی از سود شرکت تحت عنوان سود انباشته در شرکت نگهداری می شود و پس از چند سال این عدد به مبلغ قابل توجهی می رسد. در این مرحله شرکت تصمیم می گیرد که این سود را به احداث خط تولید جدید یا سرمایه گذاری و فعالیت اقتصادی جدید و یا پرداخت بدهی های شرکت مصرف نماید. با این حرکت سود انباشته صفر می شود ولی در عوض به سرمایه شرکت اضافه می گردد. (به زبان ساده تر شما پس اندازهای بانکی خود را به ملک و یا فعالیت اقتصادی تبدیل کرده اید)

این نوع افزایش سرمایه از جذاب ترین نوع آن می باشد و درصد آن به نسبت سود انباشته به سرمایه اولیه بستگی دارد.

در این حالت شرکت جهت توسعه و یا احداث خطوط جدید از سهام داران درخواست پرداخت مبلغ جدیدی به ازای هر سهم می کند که این مبلغ به ازای هر سهم ۱۰۰ تومان می باشد. که این مبالغ جدید به سرمایه شرکت اضافه می شود و سرمایه شرکت افزایش پیدا می کند. در این حالت سهام جدیدی با همان نام سهم اصلی به همراه پسوند ح به پورتفوی شما اضافه می گردد و تا دو ماه پس از ثبت ، فرصت فروش و یا پرداخت ۱۰۰ تومان نقدی به بانک جهت تبدیل شدن به سهم اصلی را خواهید داشت.
این حالت که بیشتر برای شرکت های زیان ده که زیان انباشته داشته مورد استفاده قرار میگیرد. دارایی های شرکت بروز می شود مثلا شرکتی در زمان تاسیس با سرمایه اولیه زمین و تجهیزاتی را خریداری نموده که اگر امروز همان زمین و تجهیزات را بخواهد خرید نماید چندین برابر سرمایه اولیه باید هزینه نماید. پس سرمایه روز شرکت نسبت به روز اول خیلی بیشتر شده است. و این خود باعث می شود که دارایی های بروز شرکت از بدهی ها بیشتر شده و در نتیجه زیان شرکت از بین رفته و حقوق صاحبان سهام افزایش می یابد و همچنین اعتبار شرکت جهت دریافت وام و اعتبار از بانک نیز مهیا خواهد شد.
به سهامی که از طریق افزایش سرمایه از اورده نقدی به پورتفوی شما اضافه می شود و دارای پسوند ح می باشد حق تقدم گفته می شود. سهام داران دو ماه پس از ثبت این سهام فرصت تصمیم گیری در خصوص فروش و یا پرداخت ۱۰۰ تومان نقد به حساب بانکی ارایه شده جهت تبدیل شدن به سهم اصلی را خواهند داشت.

به درصد سهام شرکت هایی که برای اولین بار وارد بازار سرمایه می شوند و این سهام به صورت مساوی بین شرکت کنندگان تقسیم می گردد عرضه اولیه نامیده می شود.

عرضه های اولیه با توجه به تعداد کل سهام شرکت و تعداد شرکت کنندگان، برای هر نفر تعداد محدودی خواهد بود و طبق تجربه چند سال اخیر از ریسک کمی برخوردار بوده و در مدت زمان کوتاه سودهای چند برابری را برای سهام داران به ارمغان داشته است.

به مجموع و تعداد سهام متنوعی که شما خرید کرده اید و سهام دار آن ها هستید، اصطلاحا سبد سهام یا پورتفوی گفته می شود. توصیه حرفه ای ها به سهام داران پرهیز از تک سهم بودن و داشتن تنوع سهام از صنایع و گروه های مختلف است که ریسک سرمایه گذاری را کاهش می دهد.
شرکت ها در ابتدا با یک سرمایه اولیه شروع به فعالیت می کنند که با تقسیم این سرمایه بر عدد ۱۰۰۰ ریال، تعداد سهام شرکت بدست می آید لذا به قیمت ۱۰۰۰ ریال ارزش اسمی سهم گفته می شود.که علت پرداخت مبلغ ۱۰۰۰ ریال بابت حق تقدم‌سهام نیز به دلیل همین عدد ارزش اسمی سهم‌است.‌
به قیمت درج شده در تابلوی سهام‌که به صورت روزانه و لحظه ای توسط خریداران و فروشندگان دچار نوسان می شود ارزش بازاری سهام گفته می شود. در واقع ارزش بازاری توسط عرضه و تقاضا تعیین می گردد.
این ارزش در ترازنامه های شرکت قابل محاسبه است که به صورت دوره ای در گزارشات فصلی درج می گردد. به این صورت که در ترازنامه ، بدهی ها را از دارایی های شرکت کسر می کنند و عدد بدست آمده را حقوق صاحبان سهام می نامند. حال حقوق صاحبان سهام را اگر بر تعداد سهام شرکت تقسیم کنیم ارزش دفتری آن بدست می آید.

این ارزش توسط تحلیل گران بنیادی محاسبه می گردد و در واقع ارزش واقعی شرکت را برآورد می کنند. و بر این اساس تشخیص می دهند که ارزش بازاری شرکت از ارزش ذاتی پایین تر یا بالاتر است. چنانچه ارزش بازاری از ارزش ذاتی کمتر باشد آن سهم برای خرید و سرمایه گذاری مناسب است و به عبارتی گفته می شود که سهم از لحاظ بنیادی قوی و زیر ارزش ذاتی خود در حال معامله است.

فرق ارزش ذاتی با ارزش دفتری در این است که در ارزش دفتری ما بر اساس اطلاعات ترازنامه ارزش سهم را محاسبه می کنیم در صورتی که در همین ترازنامه خیلی از دارایی ها بروز نیستند مخصوصا دارایی های غیرجاری و نیازمند آن است که تحلیل گران خودشان دارایی ها را بر اساس ارزش روز تخمین برنند و در واقع‌ارزش واقعی تری برای سهم است.

به خرید سهام توسط اشخاص که دارای هویتی فردی مستقل هستند را سهام دار حقیقی می گویند. ( به عنوان نمونه سهامی که من و شما با کد ملی و بورسی شخصی خرید و فروش می نماییم).

توجه به رفتار سهام داران حقیقی مخصوصا خریداران قوی در تحلیل ها می تواند بسیار کمک کننده باشد.
مجموعه اشخاص حقیقی که با همدیگر شرکتی را تاسیس و در قالب آن شرکت شروع به خرید و فروش سهام میکنند را، سهام داران حقوقی می نامند. مثل شرکت های سبدگردان، صندوق های سرمایه گذاری و ..

به فرد یا شرکتی که بیش از ۱ درصد سهام کل شرکت را دارا باشد سهام دار عمده گفته می شود.

این سهام داران در تابلوی سهم و قسمت سهام داران قابل رویت هستند.

اشخاص حقیقی و حقوقی که ۱۶ تا ۵۰ درصد سهام شرکت را مالک باشند دارای سهام مدیریتی هستند و این افراد می تواند در تعیین اعضای هیت مدیره و در نهایت در مدیریت شرکت سهیم باشند.
به افراد و شرکت هایی گفته می شوند که به دلیل داشتن سرمایه کافی به صورت کاملا هوشمندانه با عرضه و خرید سهام، باعث کاهش هیجانت در سهام می شوند. به عبارتی بازارگردان ها قدرت بالا بردن و یا پایین کشیدن سهم را به هر دلیلی دارند. ( جهت بالا بردن سهم به دلیل داشتن نقدینگی کافی و مهارت لازم در سهم تقاضا و صف خرید ایجاد می کنند و جهت کاهش قیمت سهم نیز عرضه را زیاد می کنند)
مشارکت و سهیم شدن در سرمایه یک شرکت با پرداخت ارزش اسمی ۱۰۰ تومان برای هر سهم. تفاوت عمده پذیره نویسی باعرضه اولیه در آن است که در عرضه اولیه سرمایه و قیمت عرضه شرکت مشخص است و پس از تقسیم سهام از روز بعد با دامنه نوسان ۵ درصد قابل معامله است اما در پذیره نویسی، شما پس از پرداخت مبلغ باید روزها و ماه ها منتظر باشید تا مراحل ثبت شرکت انجام شده و پس از آن، شرکت به قیمت روز ارزش گذاری و در بورس قابل خرید و فروش گردد.

سهامداران حقوقی دارای کد حقیقی هم برای خود هستند و جا به جایی سهام بین یک حقوقی و کد حقیقی او کد به کد نام دارد به عبارتی یک کد در یک قیمتی هم سفارش خرید بگذارد و هم سفارش فروش.

معاملات کد به کد در قسمت‌ ریز معاملات تابلوی سهم قابل مشاهده می باشد. در این نوع معاملات معمولا خریدار و فروشنده یک نفر بوده و با یک کد حقوقی مثلا فروشنده و با کد حقیقی خود خریدار بوده است. در واقع به طور کلی این فرد یا شرکت سهمی را فروش یا خرید نکرده است بلکه یک جابه جایی سهم اتفاق افتاده است. مواقعی که حجم‌های یکسان در زمان یکسان اتفاق می‌افتد، کد به کد تأیید می‌شود.

اما دلیل اینکار: از آنجایی که این نوع معامله، هزینه ای معادل ۱.۵ درصد ارزش معاملات را برای فرد یا شرکت خواهد داشت لذا با توجه به موقعیت های مختلف سهم هدف خاصی را دنبال خواهد کرد. مثلا در نقطه حمایتی سهم می تواند با هدف بالا رفتن حجم معاملات سهم و افزایش قدرت خریدار حقیقی جهت جلب توجه سهام داران خرد و افزایش تقاضا در سهم باشد.

 

معامله با حجم بالا در یک زمان را بلوکی گویند و تفاوت آن با کد به کد در آن است که در کد به کد بیش از یک معامله در حجم و زمان یکسان وارد می شود ولی در معامله بلوکی کل حجم در یک معامله و در یک زمان مشخص انجام می شود. همچنین معاملات بلوکی کارمزد ندارند همچنین این نوع معامله معمولا به صورت واقعی و بین دو شرکت حقوقی انجام می شود و نمادهایی که معاملات بلوکی داشته اند تابلوی جدید با نام سهم اصلی با پسوند ۲ در تابلو قابل نمایش هستند.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *