اخبار00/03/17

گواهی سپرده و صندوق‌های کالایی سکه طلا ابزارهای قدرتمند در بازار مالی بورس کالای ایران هستند که تاکنون توانسته‌اند در نوسان قیمت‌ها از دارایی سرمایه‌گذاران حفاظت نسبتا خوبی داشته باشند. این در حالی است که عموما در تکانه‌های ارزی، اثرپذیری بهای ارز و سکه و صندوق‌های طلا از نوسانات بهای دلار شدیدتر از بازارهای مشابه است، بنابراین ذات امنیت معاملات گواهی سپرده سکه و صندوق طلا اغلب با رهگیری بهای ارز با نیم نگاهی به نوسان قیمت‌های جهانی امکان‌پذیر خواهد بود. در این شرایط استفاده از ابزارهای مالی با محوریت قراردادهای اختیار معامله، روشی قدرتمند برای پوشش ریسک این ابزارهای مالی به شمار می‌رود. به این ترتیب با در نظر گرفتن مجموع موارد بیان شده می‌توان گفت که حتی در شرایط تکانه‌های ارزی نیز صندوق‌های طلا و گواهی سپرده سکه از امنیت ذاتی بالایی برخوردار هستند، هرچند که این امنیت منوط به اشراف کامل معامله‌گران به رخدادهای این بازار و نحوه استفاده از ابزارهای حمایتی آن دارد.
سایه روشن یک بازار امن طلایی
نگاهی به وضعیت کلی معاملات گواهی سپرده و صندوق‌های طلا حکایت از آن دارد که معامله‌گران با تجربه‌تر به آرامی در حال توجه به این ابزارهای معاملاتی هستند هرچند که نمی‌توان ورود و خروج سرمایه از این بازار را نادیده گرفت. البته باید برای ورود و خروج سرمایه به هر بازاری تعریف خاص آن بازار را درنظر گرفت. به عنوان مثال در ادبیات اقتصادی بازارهای مالی داخلی خرید حقوقی و فروش حقیقی یکی از فاکتورهایی است که بیانگر خروج سرمایه از آن بازار به شمار می‌رود. ظرف ماه‌های اخیر محوریت اغلب معاملات در گواهی سکه براساس خریداران حقیقی بوده است. خوشبختانه در شرایط کنونی که این بازار به حمایت بیشتری نیاز دارد، پتانسیل ورود سرمایه‌گذاران حقوقی بیشتری به این بازار مهیا شده و محدودیت خرید برخی حقوقی‌ها لغو شده است. این موضوع سیگنال مثبتی برای بازار به شمار می‌رود و امکان افزایش حجم معاملات و ورود و خروج آزادانه سرمایه را به همراه خواهد داشت. مجموع عوامل بیان شده و اخبار منتشر شده در زمینه لغو ممنوعیت خرید گواهی سپرده توسط حقوقی‌ها در عین افزایش نمادهای معاملاتی گواهی سکه بیانگر آن است که با تغییر فاز بازارها شاهد شیوه‌های مختلف مدیریت بازار مالی بورس کالا هستیم که این موضوع به افزایش امنیت در این بازار می‌انجامد و می‌تواند وضعیت مطلوب‌تر این بازار را در آینده به همراه داشته باشد. «دنیای‌اقتصاد» در زمینه اقدامات جدید اجرا شده در بازار گواهی سپرده سکه طلا و تاثیر آن بر بازار گفت‌وگویی با مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران داشته است که در ادامه متن کامل این گفت‌وگو را می‌خوانید.

جواد فلاح مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران درخصوص علت ممنوعیت خرید گواهی سپرده سکه توسط حقوقی‌ها و کدهای سبد در اردیبهشت ماه سال گذشته و چرایی لغو این ممنوعیت ظرف روزهای اخیر به «دنیای‌اقتصاد» گفت: در روزهای ابتدایی سال ۹۹، شاهد افزایش التهاب در بازارهای مختلف کشور بودیم که این موضوع بر معاملات گواهی سپرده نیز اثرگذار بوده است. با بروز نوسانات قیمت اونس طلای جهانی و نرخ ارز در کشور، نوسانات نرخ سکه ‌طلا نیز آغاز شد. طبعا نوسانات مذکور نوسان قیمت‎های گواهی سپرده سکه‎ طلا را به همراه داشت، از طرف دیگر در این زمان با محدودیت عرضه به دلیل تشدید شرایط بیماری کرونا و تعطیلی بازارها، فعالان بازار سکه طلا را به سمت بورس کالا و معامله از این طریق سوق داد؛ مجموع این عوامل موجب بروز نوسانات شدیدی در بازار گواهی سپرده سکه طلا شده بود. در آن دوره به منظور کنترل التهابات، طی مصوبه‌ای خرید (گواهی) سکه توسط اشخاص حقوقی و کدهای سبد محدود شد و به این ترتیب در این بازه زمانی تقریبا یکساله، این اشخاص اجازه خرید گواهی سپرده کالایی سکه‎ طلا را نداشتند.

وی ادامه داد: البته ممنوعیت خرید سکه برای حقوقی‌ها شامل صندوق‌ها و بازارگردان‌ها نمی‌شد و صندوق و هر نهاد مالی که تقاضای بازارگردانی داشت از این قاعده مستثنی می‌شد.

فلاح افزود: با توجه به افزایش ظرفیت انبارهای سکه از طریق اضافه شدن نماد جدید بانکی برای گواهی سپرده کالایی سکه و آزاد بودن ظرفیت سکه نمادهای فعال قبلی، در عین حال که از میزان نوسانات این بازار کاسته شده و در آرامش نسبی قرار دارد،  بورس کالا از سازمان بورس اوراق بهادار تقاضا کرد که در مصوبه ممنوعیت خرید گواهی سپرده سکه‎ طلا توسط اشخاص حقوقی تجدید نظر کند. خوشبختانه این موضوع مورد قبول هیات‌مدیره سازمان بورس واقع شد و به این ترتیب مصوبه قبلی در این زمینه لغو شد. به این ترتیب از این پس اشخاص حقوقی (و کد‌های سبد)  نیز قادر به سرمایه‌گذاری روی گواهی سپرده کالایی سکه طلا و خرید آن خواهند بود.

 چرایی گران‌تر بودن گواهی از سکه در بازار فیزیکی
مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالا درخصوص تفاوت منطقی بهای گواهی سپرده کالایی سکه‌ طلا و نرخ آن در بازار فیزیکی گفت: هر بازاری تابع عرضه و تقاضای خود بوده، بنابراین انتظار می‌رود که قیمت نیز در هر بازار مشخص براساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین شود. در بازار آزاد نرخ خرید و نرخ فروش سکه متفاوت بوده و در شرایط نوسانی بازار گاهی این تفاوت قیمتی به ۵۰۰ هزار تومان نیز می‌رسد. اما برای هر گواهی سپرده سکه‎ طلا در تابلوی بورس کالا تنها یک نرخ اعلام می‌شود که این نرخ اعلامی، قیمت خرید و فروش است.

خرید گواهی سکه در بازار مالی بورس کالا نسبت به خرید و فروش سکه در بازار آزاد برتری‌هایی دارد ازجمله تسهیل در معاملات و امکان خرید و فروش آنلاین، امنیت خزانه‎های بانکی در نگهداری سکه‎ طلای مشتریان، ارزیابی و کنترل‌های لازم در مورد بانکی بودن سکه‌ها در بدو ورود به خزانه‎ها در نتیجه اطمینان بیشتر نسبت به اصالت آن و معافیت مالیات بر درآمد از خرید و فروش سکه در این بازار. معافیت مالیاتی خرید و فروش سکه در بازار گواهی سپرده بورس کالا یکی از مهم‌ترین مشوق‌هایی است که این بازار برای فعالان خود فراهم کرده است. در کنار تمامی مزایای بیان شده، افراد می‌توانند اوراق گواهی سپرده کالایی سکه‎ طلای خود را به عنوان وثیقه نزد بانک‌ها جهت دریافت وام استفاده کنند. همچنین دسترسی آسان و سریع به بازار نیز به جذابیت‌های این بازار افزوده است، مجموع این عوامل باعث می‌شود که به شکل منطقی گواهی سکه بورس کالا به شکل فاندامنتالی (بنیادی) مقداری ارزنده‌تر از سکه‎ طلا در بازار آزاد باشد.

جواد فلاح درخصوص تاثیر انتظارات تورمی و سرعت بالای اثرگذاری چنین مواردی بر ذهنیت معامله‌گران گواهی سپرده سکه طلا گفت: با توجه به آنکه در این بازار عرضه و تقاضا به شکل مستقیم توسط دارندگان سکه اتفاق می‌افتد و خرید و فروش میان عرضه‌کننده و متقاضی برقرار می‌شود این برآورد وجود دارد که انتظارات با سرعت بیشتری بر روند این بازار اثرگذار شود. به عنوان مثال زمانی که انتظارات تورمی در بازار منفی شود، دارنده سکه این امکان را دارد که گواهی خود را زیر نرخ روز به فروش برساند یا اگر میان فعالان بازار انتظارات مثبت تورمی شکل گرفته باشد، ممکن است که خریداری حاضر شود گواهی سکه را با نرخی بالاتر از قیمت روز خریداری کند، چرا که پیش‌بینی می‌کند در روزهای بعد قیمت‌ها رشد بیشتری داشته باشند. بنابراین ذهنیت اهالی بازار از روند انتظارات تورمی می‌تواند بر قیمت گواهی سکه اثرگذار شود اما این اثرگذاری کوتاه‌مدت بوده و در میان‌مدت باید قیمت گواهی و نرخ در بازار آزاد همگرا باشند.

فلاح گفت: تقویت معامله‌گرانی که بتوانند میان این دو بازار گواهی سپرده سکه و بازار آزاد آربیتراژ قیمتی داشته باشند باعث می‌شود که اختلاف نرخ میان دو بازار کاهش پیدا کند. این موضوع به این مفهوم است که در زمان افزایش قیمت در بازار بورس کالا، معامله‌گران به بازار آزاد سوق پیدا کنند و در زمان حباب قیمتی در بازار آزاد، شاهد مهاجرت سرمایه‌ها از بازار آزاد به بازار مالی بورس کالا باشیم تا از شکل‌گیری حباب قیمتی در هر دو بازار جلوگیری شود.

دلار در انتهای هفته گذشته به سوی محدوده‌های پایین‌تر حرکت کرد. روز پنج‌شنبه اسکناس آمریکایی نتوانست حمایت ۲۳ هزار و ۸۰۰ تومانی را حفظ کند و با ۱۴۰ تومان افت به بهای ۲۳ هزار و ۷۸۰ تومان رسید. به‌رغم افت دلار در روز آخر هفته، علامت بازدهی اسکناس آمریکایی مثبت باقی ماند. دلار در هفته گذشته ۴/ ۲ درصد افزایش قیمت را به ثبت رساند. این در حالی بود که دو هفته قبل، ‌اسکناس آمریکایی افزایش کمتر و حدود ۱/ ۱ درصدی را تجربه کرده بود.
اصلاح دلار در آخر وقت

فضای افزایشی که در طول هفته بر بازار ارز حکمفرما بود، زمینه‌ساز رشد قیمت سکه شد. فلز گرانبهای داخلی در هفته گذشته 8/ 3 درصد افزایش قیمت را تجربه کرد؛ رشدی که حتی از دلار به میزان قابل‌توجهی بیشتر بود. سکه با این رشد در صدر جدول بازدهی هفتگی قرار داشت و نه سکه‌های کوچک و نه طلای 18 عیار نیز نتوانستند رشد بالاتر هفتگی را نسبت به سکه امامی تجربه کنند. جدا از افزایش قیمت دلار، ورود تقاضای احتیاطی به بازار نیز زمینه‌ساز صعود معنادار سکه شد.  به گفته فعالان، سکه در ابتدای هفته گذشته حباب منفی داشت ولی به تدریج با افزایش ورود خریداران احتیاطی به بازار، علامت حباب آن تغییر کرد و ارزش بازاری فلز گرانبهای داخلی از ارزش ذاتی‌اش سبقت گرفت.

سکه در حالی در صدر جدول بازدهی هفتگی قرار گرفت که در آخرین روز هفته، در بازار این فلز گرانبها خبری از خریداران نبود و قدرت در دست فروشندگان قرار گرفته بود. افزایش فروش‌های سکه موجب شد که فلز گرانبهای داخلی 150 هزار تومان از ارزش خود را از دست بدهد و روی عدد 10 میلیون و 700 هزار تومان قرار بگیرد. فلز گرانبهای داخلی پنج‌شنبه دو هفته قبل در محدوده 10 میلیون و 300 هزار تومان به کار خود پایان داده بود. در واقع سکه طی یک هفته توانست حدود 400 هزار تومان افزایش قیمت را تجربه کند؛‌ با این حال، کاهش سکه در آخرین روز هفته موجب شد که انتظارات افزایشی در بازار سکه مقداری تعدیل شود.

به گفته تحلیلگران فنی بازار سکه، در صورتی که دلار در هفته جاری، به سوی مرز 24 هزار تومانی حرکت کند، فلز گرانبهای داخلی نیز جریان صعودی را در پیش خواهد گرفت. این در حالی است که افت قیمت دلار می‌تواند سکه را به سوی محدوده 10 میلیون و 400 هزار تومانی هدایت کند. معامله‌گران اعتقاد دارند تا زمانی که سکه زیر محدوده 10 میلیون و 800 هزار تومانی قرار دارد، خریداران زیادی به بازار وارد نخواهند شد.

علامت فنی به بازار دلار
تحلیلگران فنی اعتقاد دارند، با شکست محدوده 23 هزار و 800 تومانی، قیمت دلار افت بیشتری را تجربه خواهد کرد و به سوی محدوده 23 هزار و 500 تومانی حرکت خواهد کرد.

با این حال، شماری از معامله‌گران باور داشتند، بازار آمادگی افت معنادار قیمت را ندارد و به احتمال زیاد به سوی مرز 24 هزار تومانی حرکت خواهد کرد. گروه اخیر باور دارند، بازار گرفتار یک نوسان رفت و برگشتی شده است و پس از افت روز پنج‌شنبه، نیاز به یک افزایش قیمت دارد. از نگاه این گروه، پایان مذاکرات هسته‌ای بدون رسیدن به یک توافق مشخص می‌تواند زمینه‌ساز ورود دوباره بازیگران احتیاطی به بازار شود. در کنار این، برخی از نوسان‌گیران قصد دارند با جوسازی پیرامون مناظرات تلویزیونی، خریداران جدیدی را به بازار وارد کنند.

با این حال، به نظر می‌رسد بازارساز به راحتی اجازه ندهد که قیمت دچار نوسان معنادار افزایشی شود. برخی فعالان حتی افت قیمت پنج‌شنبه دلار را ناشی از افزایش عرضه بازارساز دانسته‌اند. گروهی نیز عنوان کرده‌اند که کاهش نرخ حواله درهم دلیل افت قیمت دلار بوده است. به باور تحلیلگران فنی اگر قیمت درهم به زیر سطح 6 هزار و 500 تومانی هدایت شود، دلار در بازار داخلی افت بیشتری را تجربه خواهد کرد.

طلا هفته‌ گذشته شاهد افتی بی‌سابقه در سه ماه گذشته بود. فلز زرد بعد از اعلام خبر وزارت کار آمریکا مبنی بر ایجاد ۵۵۹‌هزار شغل در ماه می، افت ۴۰ دلاری را شاهد بود، اما در روز جمعه با انتشار آمار اشتغال‌زایی ماه می ‌ایالات‌متحده که پایین‌تر‌ از انتظارات بازار بود موجب شد ارزش دلار افت کرده و این دلیلی برای رشد مجدد دلار شد. این اتفاق موجب شد فلز زرد بتواند افت قیمت خود را جبران کند و هفته خود را در کانال قیمتی ابتدای هفته به اتمام برساند.
تعدیل سیاست‌های فدرال رزرو
هفته گذشته طلای جهانی با ادامه روند ماه گذشته آغاز شد. شروع قیمت طلا از کانال هزار و ۸۹۰ دلاری در این هفته نشان از تلاش برای لمس قیمت در کانال بالاتر و تثبیت قیمت در محدوده ۱۹۰۰ دلاری در هر اونس داشت. رسیدن قیمت طلا در روز سه‌شنبه به بالاترین قیمت در ۵ ماه گذشته یعنی هزارو ۹۱۵ دلار در هر اونس امید سرمایه‌گذاران را دوچندان کرد. با افزایش شاخص دلار تا ۱۸۹/ ۹۰ در روز پنج‌شنبه طلا افتی ۳۷ دلاری را تجربه کرد. این اتفاق موجب شد قیمت فلز زرد در پایین‌ترین سطح خود در دو هفته گذشته قرار بگیرد و بدترین هفته خود را در سه ماه گذشته ثبت کند. اما با اعلام وزارت کار ایالات‌متحده مبنی‌بر ایجاد ۵۵۹ هزار شغل در ماه می‌ که برخلاف انتظارات بازار بود انتظارات تورمی سرمایه‌گذاران تعدیل پیدا کرد. با اعلام این خبر پیش‌بینی‌های وال‌استریت نسبت به سیاست‌های فدرال رزرو نادرست از آب درآمد. در همین راستا براساس تخمین وال‌استریت ژورنال نرخ بیکاری در ایالات‌متحده از ۱/ ۶ درصد به ۹/ ۵ درصد کاهش پیدا کرد. کاهش موارد ابتلا به ویروس کووید-۱۹ و افزایش واکسیناسیون موجب افزایش تقاضا نیروی کار توسط کارفرمایان شده که موجب تشدید آثار سیاست‌های فدرال رزرو شد. این اعلامیه وزارت کار موجب کاهش ارزش دلار و موجب شد روند صعود بازار کامودیتی‌ها دوباره از سرگرفته شود. این اتفاق در روز جمعه موجب شد روند صعودی طلا از سرگرفته شود. سرمایه‌گذاران اکنون منتظرند اطلاعات بیشتری برای اشتغال، از جمله داده‌های حقوق و دستمزد تولیدات(غیرکشاورزی) برای ماه مه، ارائه شود. این داده‌ها می‌تواند سرنخ‌های بیشتری در مورد چشم‌انداز اقتصادی و اقدامات بعدی فدرال رزرو ایالات‌متحده بدهد. سرمایه‌گذاران همچنین نگران کاهش سرعت اقدامات فدرال رزرو هستند. در همین راستا برخی از مقامات فدرال رزرو تاکید کردند اقدامات محرک فعلی خود را برای مدتی بدون تغییر حفظ خواهند کرد. همه این اقدامات در راستای حمایت از مشاغل در دوران پاندمی کووید-۱۹ است اما داده‌های بازار کار حاکی از آن است که اقتصاد با بهبودی ناپایدار از این بیماری و ادامه حمایت‌های فدرال رزرو، طلای جهانی همچنان می‌تواند برای ادامه روند صعودی خود امیدوار باشد.

دلارزدایی روسیه
آنتون سیلوانوف، وزیر دارایی روسیه به نقل از کیتکو گفت، صندوق ثروت ملی روسیه (NWF) تمام دارایی‌های دلاری خود را رها می‌کند و دارایی‌های طلا، یورو و یوآن چین را در سبد دارایی خود افزایش می‌دهد. سیلوانوف در نشست بین‌المللی اقتصادی سن پترزبورگ‌(SPIEF) به خبرنگاران گفت: «ما تصمیم گرفته‌ایم سرمایه‌گذاری‌های صندوق ثروت ملی روسیه را در دارایی‌های دلاری کاهش دهیم.» فروش دارایی‌های دلار آمریکا ظرف یک ماه انجام می‌شود. به علاوه، پس از اجرای تغییرات اعلام شده‌، صندوق ۴۰ درصد دارایی خود را به یورو، ۳۰ درصد به یوآن و ۲۰ درصد را به‌صورت طلا نگه خواهد داشت. روسیه اعلام کرد دلارزدایی کامل صندوق ملی ثروت، به معنای فروش ۴۰ میلیارد دلار آمریکا به نفع طلا، یوآن و یورو است. روسیه در پی تحریم‌های بی‌شمار غرب علیه روسیه در سال ۲۰۱۴ شروع به کاهش دارایی‌های دلاری آمریکا کرده است. در ماه آوریل، دولت بایدن با استناد به ادعای مداخله در انتخابات سال ۲۰۲۰ و حملات سایبری علیه ایالات‌متحده، تحریم‌های جدیدی را علیه روسیه اعمال کرد. روسیه نیز با این اقدامات در تلاش برای پاسخ به این تحریم‌هاست. اما طبق نظر تحلیلگران تاثیر این تصمیمات محدود خواهد بود، چرا که این تغییرات تنها در سبد ذخایر بانک مرکزی روسیه اتفاق می‌افتد و اثر چندانی بر قدرت دلار نخواهد داشت. همان‌طور که تحلیلگران نیز پیش‌بینی کرده بودند اثر این تصمیمات در بازار طلا نیز محدود بود و موجب شد طلا در پایان هفته بتواند با جبران افت قیمتی خود به کانال قیمتی ابتدای هفته خود بازگردد.

آرامش بازار رمزارزها
بیت‌کوین در هفته گذشته در حال نوسان در کانال ۳۰ هزار دلاری بود. این نوسان بین حمایت ۳۳ هزار دلاری و مقاومت ۴۰ هزار دلاری رخ داده ‌است. پادشاه رمزارزها در هفته گذشته رشدی کمتر از یک درصد داشت و تا بعدازظهر دیروز در محدوده ۳۷ هزار دلاری معامله می‌شد. طبق گفته تحلیلگران، در صورتی که شاهد جهش از بازه قیمتی فعلی باشیم، می‌توان انتظار رشد تا ۴۵ هزار دلار را داشت. نباید فراموش کرد که مقاومت در مسیر این رشد به‌شدت بالا است. در حال حاضر، مقاومت ۴۰ هزار دلاری یک مانع بزرگ برای رشد قیمت به حساب می‌آید و در کوتاه‌مدت می‌تواند باعث محدودیت در قدرت خرید باشد. بزرگ‌ترین آلت‌کوین اما هفته خوبی را برای دارندگان خود رقم زد. ثبت رشد ۱۳ درصدی طی هفته گذشته برای اتریوم، نوید آغاز مجدد رشد رمزارزها را می‌دهد.   همزمان با بروز نشانه‌هایی از صعودی شدن بازار رمزارز، داده‌های برگرفته از برخی شاخص‌‌های تکنیکی نشان می‌دهد که فروش گسترده فعلی رو به پایان است؛ کم‌شدن فشار فروش در بازار معمولا به‌معنی کاهش قدرت فروشندگان است. به گزارش کوین‌تلگراف، بیت‌‌کوین پس از آنکه در اواسط ماه می‌ سقوط شدیدی را تجربه کرد، وارد فاز تثبیت قیمت شده است. این ارز دیجیتال به‌سرعت قیمت ازدست‌رفته خود را بازیافت و توانست کانال ۴۰ هزار دلار را پس بگیرد، اما از ثبت یک جهش صعودی قاطع به بالای این سطح مقاومت ناتوان ماند. رمزارزها برای مشاهده روند صعودی جدید باید امیدوار باشند تا بیت‌کوین بتواند این مقاومت را با قدرت پشت‌سر بگذارد.

به گزارش اقتصادنیوز ، در دو ساعت ابتدایی معاملات بورس پایتخت شاخص کل با رشد 8 هزار واحدی از نیمه کانال 1.1 میلیونی بالاتر آمد و به رقم یک میلیون و 156 هزار واحد رسید. شاخص هم وزن نیز هزار و 580 واحد رشد کرد و در سطح 383 هزار واحدی ایستاد. 

ارزش معاملات

ارزش کل معاملات بازار سهام در دو ساعت ابتدایی به رقم 10 هزار و 795 میلیارد تومان بالغ شد که از این میزان، 3 هزار و 415 میلیارد تومان به بورس و 7 هزار و 380 میلیارد تومان به فرابورس اختصاص داشت. 

نمادهای شاخص ساز

تا این لحظه سه نماد فولاد، تاپیکو و شپدیس بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص کل بورس داشته‌اند. خودرو، فارس و شپنا نیز دیگر نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز بازار هستند که موجب رشد شاخص شده‌اند.