اخبار 99/12/9

ارزش سهام عدالت (۵۰۰ هزار تومانی) در آخرین روز از فعالیت بازار سرمایه به ۹ میلیون و ۴۳ هزار تومان رسید. بر این اساس ارزش این پرتفو در چهارشنبه هفته گذشته ۲۵ هزار تومان افت کرد و مجموع ارزش سهام آن ۲۷/ ۰ درصد کاهش یافت. عمده سهام این پرتفو نیز مانند کلیت بازار سرخ‌پوش بودند. در میان آنها نماد‌های وایرا، فولاژ، وبملت، فملی، فولاد، کگل، فایرا، سدشت و کچاد از سهامی بودند که رشد محدود افزایش قیمت را تجربه کردند و مانع از ریزش بیشتر ارزش سهام عدالت شدند.

ل

دنیای اقتصاد : هر چه سال گذشته برای نفت فاجعه‌بار بود، طلای سیاه در سال ۲۰۲۱ را با قدرت آغاز کرده و در حدود یک ماه اخیر برخی بانک‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های تجارت نفت از احتمال سه رقمی شدن قیمت نفت سخن گفته‌اند. چنین اتفاقی هم می‌تواند در بستر یک ابرچرخه کالایی رخ دهد و هم مستقل از آن. با وجود اینکه این پیش‌بینی‌ها هنوز در اقلیت قرار می‌گیرند اما توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند.
نفت سه رقمی در رادار موسسات
بانک آمریکا آخرین نهادی بود که به این جرگه پیوست. این بانک می‌گوید نفت در سه سال آینده سریع‌ترین رشد ۳۰ سال اخیر را تجربه خواهد کرد و ممکن است به بیش از ۱۰۰ دلار هم برسد؛ با این حال، متوسط قیمت را بین ۵۰ تا ۷۰ دلار در ۵ سال آینده دیده. آمریتا سن، تحلیلگر انرژی اسپکتس هم نفت ۸۰ دلاری را برای سال آینده پیش‌بینی می‌کند و شانس کمی هم برای ۱۰۰ دلاری شدن آن قائل است. سوکار تریدینگ نیز پیش از این گفته بین ۱۸ تا ۲۴ ماه آینده احتمال سه رقمی شدن نفت وجود دارد. اما اولین موسساتی که به این قیمت‌ها خوش‌بین شدند گلدمن ساکس و مورگان استنلی بودند که گفته‌اند بازار نفت آماده وارد شدن به یک ابرچرخه است. معنای ابرچرخه برای نفت، قیمت بیش از ۱۰۰ دلار است. علاوه بر این، شرط‌های معامله‌گران در بازار آتی برای نفت ۱۰۰ دلاری برای تحویل در دسامبر سال ۲۰۲۲ افزایش محسوسی داشته که نشان از امیدواری برخی از بازیگران بازار دارد. اغلب این موسسات، کاهش عرضه، کمبود سرمایه‌گذاری در اکتشاف و تولید، تزریق بسته‌های محرک اقتصادی و همچنین رشد تقاضا با برطرف شدن نسبی همه‌گیری کرونا را از دلایل خود برای چنین برآوردهای خوش‌بینانه‌ای قلمداد می‌کنند. از سوی دیگر، احتمال افزایش تولید اوپک پلاس هم‌زمان با رشد قیمت نفت و وجود اختلافات در این ائتلاف را شاید بتوان مهم‌ترین عاملی دانست که دیگر تحلیلگران برای عدم دست یافتن نفت به قیمت‌های بالا در آینده عنوان می‌کنند.

لمس ۱۰۰ دلار در سال‌های آینده
بانک آمریکا حالا رسیدن قیمت نفت به ۱۰۰ دلار بر بشکه در مقاطعی از ۵ سال آینده را پیش‌بینی کرده اما متوسط آن در همین بازه را بسیار کمتر تخمین می‌زند. به گفته این بانک بهای نفت برنت در این مدت ممکن است به‌طور متوسط ۶۰ دلار بر بشکه باشد و گاهی موقتا به ۷۰ دلار هم برسد. به گزارش بارونز، نفت پیش از سال ۲۰۱۴ اغلب بیشتر از ۱۰۰ دلار در هر بشکه قیمت داشت چراکه تقاضا در چین به شدت بالا رفت و برخی اوقات تولیدکننده‌ها برای موازنه با سمت تقاضا به دشواری می‌خوردند. اما در پایان این سال مشخص شد که تولیدکنندگان شیل آمریکا روزانه میلیون‌ها بشکه نفت را به بازار پمپاژ می‌کردند. قیمت نفت بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ پیوسته کاهش یافت و پس از آن دیگر به‌طور کامل ریکاوری نشده است. موفقیت تکنولوژی شکست هیدرولیکی(فرکینگ) در حفاری میادین شیل موجب شد بسیاری از تحلیلگران به این باور برسند که دیگر نفت به ۱۰۰ دلار بر بشکه نخواهد رسید، زیرا محدودیتی برای عرضه وجود نخواهد داشت.

اما احساسات بازار نسبت به این موضوع در حال تغییر است و اینکه بهای نفت به محدوده سه رقمی برسد، آن‌قدرها هم غیرمنطقی نیست. فرانسیسکو بلانچ، تحلیلگر بانک آمریکا معتقد است عوامل متعددی در این موضوع دخیل هستند. او می‌گوید واکسن و استراتژی‌های مقابله با کرونا می‌توانند کووید-۱۹ را به عامل بسیار کوچک‌تری تبدیل کنند؛ بسته‌های محرک اقتصادی در سراسر جهان در حال کمک به تقاضا هستند؛ اقتصاد چین قوی و بزرگ‌ترین واردکننده نفت دنیا است؛ اوپک و متحدانش به سهمیه تولید خود طبق توافق کاهش عرضه سال گذشته پایبندی خوبی نشان داده‌اند و حتی عرضه را بیش از انتظار تحلیلگران کاهش دادند‌ و توفان‌های زمستانی شدید در تگزاس ممکن است عرضه را ۵۰ میلیون بشکه دیگر‌(تا پایان سال) کاهش دهد. تحلیلگران همچنین در مورد سرعت گذار انرژی نیز اختلاف نظر دارند. در حالی که بعضی از آنها معتقدند پیک تقاضای نفت در گذشته اتفاق افتاده، برخی دیگر انتظار وقوع آن را تا یک دهه دیگر یا حتی بیشتر ندارند.  تحلیلگران بانک آمریکا در یک یادداشت گفته‌اند که اوپک پلاس ممکن است حالا که قیمت برنت بیش از ۶۰ دلار است، روند کاهش تولیدش را معکوس کند اما بازگشت آهسته شیل آمریکا به بازارهای بین‌المللی ممکن است باعث شود این گروه توافق کاهش تولیدش را تمدید کند تا از قیمت بالاتر نفت اطمینان یابد. این تحلیلگران می‌افزایند: «ما بر این باوریم که رشد کندتر شیل و ثبات قیمت نفت احتمالا باعث ادامه مدیریت بازار توسط اوپک پلاس تا بعد از آوریل ۲۰۲۲ خواهد شد.» اوپک پلاس این هفته یک جلسه برای بررسی روند پیشرفت توافق کاهش تولید در فضایی برگزار خواهد کرد که سمت عرضه بازار بسیار محدودتر است. انتظار می‌رود برخی اعضا برای افزایش تولید تلاش کنند. اما هر افزایشی بیش از ۵۰۰ هزار بشکه در روز نخواهد بود.

شرکت آذربایجانی و معامله‌گران خوش‌بین
شرکت بازرگانی سوکار که به نوعی زیرمجموعه شرکت ملی نفت جمهوری‌آذربایجان (Socar) است هم تخمین زده که نفت تا ۲ سال آینده ممکن است به قیمت‌های سه رقمی برسد. معامله‌گران بیشتری نیز در حال سرمایه‌گذاری بر نفت ۱۰۰ دلاری در بازار آتی برای تحویل در ماه دسامبر سال آینده میلادی هستند. به گزارش بلومبرگ، این دیدگاه‌ها ممکن است بیش از حد خوش‌بینانه باشند، اما نشان می‌دهد اعتماد به نفس بازار نفت پس از آنکه برنت سال گذشته به قعر ۱۸ ساله سقوط کرد، بالا رفته است. این نفت شاخص از آن موقع بیش از ۲۰۰ درصد افزایش یافته است. بر اساس این گزارش، شرط‌های اختیار معامله برای نفت بالای ۱۰۰ دلار تحویل دسامبر ۲۰۲۲ در روزهای اخیر جهش داشته است. قراردادهای باز اختیار خرید با شرایط ذکر شده طی یک هفته گذشته از ۵۰۰ به ۳۹۵۰ عدد رسیده است.  قیمت ۱۰۰ دلار بر بشکه جایگاه ویژه‌ای در ذهن بسیاری از معامله‌گران دارد، چراکه نفت برای سال‌ها در ابتدای دهه گذشته در همین حوالی نوسان می‌کرد. در آن زمان تقاضای قوی از بازارهای نوظهور باعث تشویق شرکت‌های حفاری به عملیات‌های گسترده‌تر در همه نقاط از بستر آب‌های عمیق اقیانوس گرفته تا ماسه‌های نفتی در مناطق دوردست کانادا شد.

پیش‌بینی بلومبرگ
برآورد نفت ۱۰۰ دلاری با وجود جذابیتش به خصوص برای کشورهای تولیدکننده از جمله ایران، دارای اجماعی بین تحلیلگران نیست. بلومبرگ در یک نظرسنجی از کارشناسان به میانه قیمتی ۶۵ دلار بر بشکه برای برنت تا سال ۲۰۲۵ رسیده است. به گفته این رسانه، دلایل متعددی هم برای بدبینی نسبت به جهش قیمت نفت وجود دارد. یک دلیل این است که عرضه توسط اوپک پلاس به‌صورت مصنوعی پایین نگه داشته شده است و این گروه به اندازه کافی ظرفیت خالی دارد تا اگر تقاضا در نتیجه ریکاوری جهانی از پاندمی به شدت بالا رفت، کمبودها را جبران کند. به نظر دشوار می‌رسد که تولیدکنندگان شیل و اوپک پلاس پس از دیدن قیمت ۸۰ دلاری دست روی دست بگذارند و اقدام به افزایش عرضه شدید نکنند. اگر شرکت‌های دولتی و عمومی تصمیم بگیرند به میزان تولید نیفزایند، شرکت‌های خصوصی قطعا این کار را خواهند کرد. بهای نفت برنت در زمان نگارش این گزارش (ساعت ۱۵:۱۵ به وقت تهران) با ۷۹ سنت کاهش معادل ۱۸/ ۱ درصد به ۰۹/ ۶۶ دلار بر بشکه تنزل یافت. با این حال برنت پیش از این پنج‌شنبه به نزدیکی ۶۸ دلار بر بشکه هم رسیده بود. هم‌زمان نفت خام آمریکا دیروز ۹۰ سنت افت کرد تا با قیمت ۶۳/ ۶۲ دلار در هر بشکه معامله شود.  

دنیای اقتصاد : معاملات بورس تهران در اولین هفته اسفند با افت بیش از ۶/ ۲ درصدی شاخص کل به پایان رسید. به این ترتیب دامنه نوسان نامتوازن نه تنها مانع از نزول نماگر سهام نشد بلکه با افت محسوس ارزش معاملات نقدشوندگی در بازار را نیز تحت الشعاع قرار داده است.
نتیجه این امر ترس وبی‌اعتمادی به روند آتی بازار است.در این شرایط نگاه‌ها به روند هفته آینده سهام نیز چندان مثبت نیست. نتایج نظر سنجی هفتگی «دنیای اقتصاد» نشان‌دهنده این است که غالب بازیگران بازار به بهبود روند معاملات در هفته جاری امید چندانی ندارند.

به‌طوری که غالب سهامداران شرکت‌کننده در نظر سنجی روند نزولی را برای شاخص سهام ارزیابی کرده‌اند، کارشناسان نیز عمدتا انتظار دارند روند شاخص کل کم نوسان باشد.

  تحلیلگران چه می‌گویند؟

صعودی: 26 درصد از کارشناسان حاضر در نظر سنجی معتقدند بازار سهام در هفته جاری به مسیر رشد باز می‌گردد.به اعتقاد این افراد قیمت سهام در بیشتر نمادها در محدوده‌ای قرار گرفته است که با توجه به شرایط بنیادی موجود برای سرمایه‌گذاری و ورود نقدینگی می‌تواند جذاب باشد.به عبارتی از دیدگاه این تحلیلگران سهام بسیاری از شرکت‌ها به کف قیمتی خود نزدیک شده است و از نشانه‌های آن نیز به بازگشت نسبی تعادل در معاملات آخرین روز هفته گذشته اشاره می‌شود.

از سوی دیگر گزارش عملکرد ماه گذشته بسیاری از شرکت‌ها منعکس‌کننده عملکرد مطلوب شرکت‌ها از نظر میزان فروش و سود آوری خواهد بود (به ویژه در سهام وابسته به بازارهای جهانی).

به این ترتیب برخورداری بورس از پشتوانه بنیادی در کنار ثبات نرخ ارز در محدوده کنونی،قیمت‌ها را در مسیر رشد قرار خواهد داد.از سوی دیگر قیمت کالاها در بازارهای جهانی در مورد فلزات پایه به خصوص مس سطوح قابل توجهی را تجربه می‌کند و این امر نیز در بازگشت بازار به مسیر رشد قیمت‌ها موثر خواهد بود.

کم نوسان: 57 درصد کارشناسان شرکت‌کننده در نظرسنجی معتقدند، کاهش دامنه افت قیمت به 2 درصد در نهایت مسیری جز روند کم نوسان برای بازار به دنبال نخواهد داشت.

 انتظار برای مشخص شدن تکلیف برجام مهم‌ترین موضوعی است که بر کاهش نوسان قیمت‌ها اثرگذار خواهد بود.جایی که بورس گویا احیای برجام را پیش بینی می‌کند اما بازار ارز واکنش قابل توجهی به آن نشان نمی‌دهد.

این تناقض بازار‌ها ابهامات را افزایش داده است.این موضوع در کنار وضعیت دامنه نوسانی که در بازار است، موجب می‌شود بیشتر سهامداران تنها نظاره گر معاملات باشند.

نزولی: 17 درصد کارشناسان مزبور روند شاخص سهام طی هفته جاری را نزولی پیش بینی کرده‌اند. این افراد معتقدند سطح هیجان در بازار بالاست و به دلیل ترس و نگرانی از آینده سهام به دلیل فشار بر عامل نقدشوندگی سهامداران درصدد خروج از بازار هستند.

 بر همین اساس افزایش فشار فروش در هفته جاری از منظر این دسته از کارشناسان دور از انتظار نیست. از طرفی روند معاملات نشان می‌دهد بازار بسیار شکننده است و هر گونه افزایش قیمتی می‌تواند منجر به نوسان‌گیری معامله‌گران شود. به اعتقاد این افرادبی‌اعتمادی به بورس به حدی افزایش یافته است که نمی‌توان در کوتاه مدت در انتظار بهبود و بازگشت تعادل به بازار بود. بر همین اساس پیش بینی می‌شود سهامداران در هفته جاری راه خروج از بازار را پیش می‌گیرند.

  ارزیابی سهامداران از هفته جاری

صعودی: 28 درصد از سهامداران شرکت‌کننده در نظرسنجی روند شاخص کل طی هفته معاملاتی منتهی به دومین هفته معاملاتی از اسفند ماه را صعودی ارزیابی کرده‌اند. برخورد بسیاری از سهام به کف قیمتی، رشد قابل توجه قیمت‌ها در بازارهای جهانی و ثبات سطوح فعلی نرخ ارز و عدم کاهش از عوامل حمایت‌کننده بازار از نظر این دسته از سهامداران به شمار می‌رود. 

کم نوسان: 30درصد سهامداران حاضر در نظر سنجی روند قیمت‌ها طی هفته آتی را کم نوسان ارزیابی کرده‌اند.این سهامداران در دلایلی مشابه کارشناسان ابهامات،بی اعتمادی به بورس بعد از تجربه یک دوره ریزشی سخت به‌رغم اصلاح قابل‌توجه سهام را مهم‌ترین عاملی می‌دانند که منجر به احتیاط سهامداران و درنتیجه ثبت یک روند کم نوسان پیش روی بورس می‌شود.

نزولی: 42 درصد سهامداران مزبور روند شاخص کل طی هفته آتی را نزولی پیش بینی کرده‌اند.از نگاه این دسته، سهامداران به شدت اعتماد خود را از دست داده‌اند و حالا بیشتر از قبل انتظار عقب نشینی مجدد قیمت‌ها را دارند.بسیاری از سهامداران حتی با وجود زیان از بازار، در صدد ترک آن هستند، بی اعتمادی که نشانه آن در روند عرضه اولیه اوپال نیز مشخص بود.بر همین اساس به نظر می‌رسد بورس طی هفته جاری نیز در مسیر نزولی حرکت کند.

دنیای اقتصاد : همین دو سه ماه پیش بود که قرار بود «اپال» عرضه اولیه شود، اما بدون هیچ حرف و حدیثی عرضه آن لغو شد. حالا در وضع آشفته و خراب بازار، «اپال» در بورس عرضه شد. اما از اواسط هفته‌ای که گذشت، با منتشر‌شدن خبر عرضه اولیه آن خیلی از سهامداران و فعالان حوزه بورس از عدم خرید عرضه‌های اولیه نوشتند.
 به اعتقاد آنها  عدم‌مشارکت در خرید عرضه‌های اولیه در چنین شرایطی، می‌تواند اعتراضی مسالمت‌آمیز و همچنین هشداری از سوی سهامداران به سیاست‌های دولت و دیگر نهادها در حوزه بورس باشد. با این حرف‌ها انگار سهامداران و مدافعان عدم مشارکت در خرید عرضه‌های اولیه، در کار خود موفق بودند، چرا‌که این عرضه اولیه پایین‌ترین میزان مشارکت در خرید عرضه‌های اولیه در سال‌جاری را به‌خود اختصاص داد. طبق گزارش‌های منتشر‌شده در شبکه‌های اجتماعی و به ادعای فعالان این حوزه، میزان مشارکت در عرضه اولیه اپال تنها ۷/ ۲میلیون نفر بوده و به‌نظر می‌رسد که روند مشارکت در خرید عرضه‌های اولیه از سوی سهامداران دیگر مثل گذشته تا زمانی‌که اوضاع بورس سرخ‌پوش است، به اوج خود بر‌نمی‌گردد و سیر نزولی به خود گرفته است‌ چراکه قبل از عرضه «اپال»، در آخرین عرضه یعنی عرضه اولیه «کزغال»، میزان مشارکت به حدود سه‌میلیون و ۸۰۰ نفر رسیده بود. خلاصه که در آخرهفته گذشته بازار استفاده از هشتگ‌های عرضه اولیه، اپال، تحریم عرضه اولیه و… در گعده فعالان حوزه بورس و سهامداران داغ بود. در همین رابطه پیام الیاس کردی، فعال حوزه بورس هم بدون هیچ اشاره و استفاده از هشتگ خاصی در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «من تیک خرید اتوماتیک عرضه اولیه‌رو غیرفعال نکردم! قدرت خریدم را صفر کردم! حالا شما بخر برام، بخر که خوب می‌خری.» کاربران زیادی هم درباره سودهای عرضه اولیه در چند وقت اخیر صحبت می‌کردند. آنطور که کاربران به عرضه‌های اولیه چند وقت اخیر اشاره می‌کردند؛ «بپیوند»، «بگیلان»، «وکبهمن»، «آبادا»، «ثامید» و «سیتا» همه در منفی به‌سر می‌برند. این دسته از کاربران با اشاره به منفی‌بودن این عرضه‌های اولیه درباره این مساله می‌نوشتند که خرید عرضه اولیه دیگر به نفع سهامداران نیست و بهتر است که سهامداران سرمایه بیشتری وارد این بازار نکنند. مجید امروی، از دیگر فعالان بازار سرمایه هم در صفحه شخصی خود بعد از توضیحاتی درباره ارزش‌گذاری سهام اپال، نوشت: «انتظار این است حتی اگر در زمان نامناسبی سهمی رو برای عرضه اولیه در نظرداریم با دیسکانت بالایی عرضه کنیم مانند عرضه نماد پارسان در سال‌های گذشته، نه اینکه گران‌تر از سایر سهم‌های بازار.» برخی دیگر از فعالان حوزه بورس هم در رابطه با این عرضه اولیه اینطور ‌نوشتند که چرا گزارش ۶ ماه منتهی به تیرماه را منتشر کرده‌اند اما گزارش ۹‌ما‌‌ه آن را منتشر نکرده‌اند! صحبت از سهام «اپال» و عرضه‌های اولیه در آخر هفته گذشته فقط مختص به سهامداران خرد نبود و فعالان حوزه بورس هم در بحث‌ها مشارکت فعالی داشتند. مشارکتی که نوک پیکان انتقادهایشان به سمت سازمان بورس گرفته می‌شد. در همین رابطه سعید ابراهیمی، فعال بازار سرمایه در توییتر با بازنشر توییت امروی و نکاتی که او در رابطه با ارزش‌گذاری آن مطرح کرده بود، نوشت: «نظر من این است که سازمان می‌خواهد از ته‌مانده جیب سهامدار با این عرضه‌اولیه‌ها استفاده کند.   چطور ممکن است چنین مفروضاتی اشتباه سهوی باشد؟ کسی در این سازمان عریض و طویل پاسخگو نیست؟

رحمان بابازاده

مدیرعامل کارگزاری فارابی

یکی دیگر از تبعات تصمیمات جدید به‌همراه دامنه نوسان نامتقارن پدید‌آمدن تدریجی ارزندگی نامتقارن در بازار سهام است. بدین ترتیب که فقط سهام ارزنده قابلیت نقد‌شدن و تایید قیمت و پایین‌آمدن دارند! «تابلو تنبیه ارزنده‌ها و تشویق حباب‌ها».

دنیای‌اقتصاد- شروین شهریاری : بازار سهام در هفته گذشته با تداوم محدودیت دامنه نوسان و افت نقدشوندگی، در تمام روزها شاهد روند منفی بود، به نحوی که در نهایت با افت بیش از ۶/ ۲ درصدی شاخص به کار خود خاتمه داد. همزمان، نماد‌های بزرگ و شاخص‌ساز در چند نوبت شاهد جمع‌آوری صف‌های فروش و تعادل در معاملات بودند که هر بار با تشکیل مجدد صف فروش و تداوم عرضه‌ها ناکام ماندند.

بررسی اجمالی نشان می‌دهد که در روز چهارشنبه نیز بیش از دو سوم نمادهای معاملاتی، وضعیت را با صف فروش به پایان بردند و ارزش صف‌های فروش در محدوده ۴۵۰۰ میلیارد تومان قرار داشت. همزمان ارزش داد و ستدهای خرد بازار (بورس و فرابورس) به محدوده ۴ هزار میلیارد تومان در روز کاهش یافته که یکی از کمترین سطوح ارزش دادوستد سهام از ابتدای سال بوده و بیانگر تداوم آثار نامطلوب اجرای محدوده نوسان نامتقارن بر نقدشوندگی سهام است. در نمادهای مثبت نیز مشکل، سرعت بالای رشد در برگشت قیمت و درگیر شدن با صف فروش در روزهای بعدی به دلیل محدوده نوسان منفی دو درصدی است. به این ترتیب به نظر می‌رسد محدودیت‌های جدید معاملاتی در دسترسی به اهداف خود ناموفق بوده و نیازمند بررسی و بازنگری توسط مسوولان سازمان هستند.

  کارنامه پرسود و فعالان ناراضی

این روزها اگر پای درد دل اکثر فعالان بازار سرمایه بنشینید احتمالا با گزاره‌های مشابهی روبه‌رو خواهید شد. اکثرا معتقدند که «قیمت سهام از تورم بقیه دارایی‌ها وکالاها عقب مانده است. دولت به اعتماد سرمایه‌گذاران لطمه زده است. حقوقی‌ها از بازار حمایت نکردند. قیمت سهام کمتر از ارزش ذاتی است و…». با این وجود، واکاوی محتوای هر یک از این ادعاها نتایج متفاوتی به دست می‌دهد. در زمینه مقایسه با تورم،شاخص قیمت کالاهای مصرفی در سه سال گذشته حدود سه برابر شده، در حالی که شاخص بورس در مدت مشابه بیش از ۱۲ برابر شده است. در زمینه مقایسه با سایر بازارهای سرمایه‌گذاری هم رشد ۱۴۰ درصدی دلاری بورس از پایان سال ۹۶ تاکنون از همه بازارهای دیگر به مراتب بالاتر است و فاصله آن با رتبه دوم بازدهی (سکه ۳۵ درصد) هم قابل توجه است. در همین دوره بازده دلاری قیمت املاک تقریبا صفر بوده است. حتی اگر مقیاس زمانی را به سال جاری تغییر دهیم باز هم شاخص کل با بازدهی ۱۳۵ درصدی، حدود ۲ برابر رشد ارز، افزایش داشته است. از منظر دولت نیز فروش مستقیم سهام و صندوق‌های قابل معامله به‌طور مستقیم حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان و به‌طور غیر مستقیم (با در نظر گفتن فروش تامین اجتماعی و سایر مجموعه‌های وابسته به دولت، نه نهادهای دیگر) حدود ۵۵ هزار میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که حقوقی‌ها از زمان سقوط بازار در اواسط مرداد معادل همین رقم (حدود ۵۵ هزار میلیارد تومان) در روند منفی به حمایت از بازار اختصاص داده‌اند که البته بی‌فایده بوده است. در زمینه فروش اوراق بدهی نیز باید توجه داشت که اولا جایگزین فروش اوراق (یعنی نفروختن اوراق) عبارت از استقراض از بانک مرکزی و افزایش پایه پولی و در نهایت تهدید فرو افتادن به ورطه تورم‌های بزرگ است و ثانیا، نرخ‌های فعلی فروش اوراق (۲۰ تا ۲۲ درصد) کماکان با عنایت به تورم انتظاری، بازدهی منفی واقعی برای خریدار به همراه دارد که به معنای استقراض با هزینه منفی برای دولت و پرداخت سوبسید به فروشنده اوراق از محل کاهش قدرت پول خریدار اوراق است. از منظر بنیادی هم ارزش کنونی بازار سرمایه در بخش سهام کماکان حدود دو برابر آخرین برآورد حجم تولید ناخالص داخلی است که نسبت به بورس‌های دنیا و بازارهای در حال توسعه بالا ارزیابی می‌شود. به این ترتیب می‌توان گفت برآیند حرکت بورس هم در سه سال اخیر و هم در سال جاری کماکان با عنایت به مبانی مقایسه‌ای، از یک رشد استثنایی و فراتر از انتظار حکایت دارد؛ وضعیتی که البته به دلیل بیش پرتاب قیمت‌ها در تابستان و افت اخیر، فعالان بازار را درگیر عوارض ترکیدن حباب قیمت‌ها و نارضایتی حاصل از روند شش ماه اخیر در اظهار نظرها کرده است.

  افت حرارت گزارش‌های عملکرد در بهمن

در روزهای اخیر، سامانه ناشران سازمان بورس، شاهد انتشار گسترده نتایج عملکرد ماه بهمن شرکت‌ها بوده است. تم اصلی گزارش‌ها در گروه‌های صنایع از حال و هوای متفاوتی حکایت دارد. در بزرگ‌ترین صنعت بازار یعنی پتروشیمی‌ها عملکرد بهمن عموما ضعیف‌تر بود که به عواملی نظیر قطع گاز، افت تولید و افت نرخ فروش در اثر کاهش ارز قابل انتساب است. در این گروه، اوره‌سازان از بقیه رقبا ضعیف‌تر ظاهر شدند و قیمت فروش و حجم تولید و فروش محصولات شرکت‌های این گروه در بهمن به‌رغم رشد نرخ‌های جهانی مطلوب نبود. متانول‌سازان به لحاظ نرخ شرایط مطلوبی داشتند ولی به جهت حجم تولید و فروش از ماه گذشته ضعیف‌تر ظاهرشدند. فولادسازان به ویژه شرکت‌های واقع در حاشیه خلیج‌فارس (کاوه و هرمزگان) گزارش‌های بهتری داشتند. در این گروه، مبارکه مطابق انتظار و فولاد خوزستان به دلیل افت تولید، کمتر از برآوردها ظاهر شد. نکته مهم در مورد تولیدکنندگان شمش این است که در بورس کالا محصولات فولادی از تب و تاب تقاضا خارج شده و با نرخ دلار محدوده ۲۲ هزار تومانی (با در نظر گرفتن مالیات بر ارزش افزوده) در حال معامله است. در گروه معدنی، ملی مس مطابق انتظارات حرکت کرد اما گزارش سنگ آهنی‌ها را می‌توان در زمره شرکت‌های با شگفتی مثبت به لحاظ عملکرد طبقه بندی کرد. در صنعت سیمان، به رغم ایجاد موج جدید رشد قیمت در بازار آزاد نشانه‌ای از افزایش معنادار نرخ فروش در گزارش‌ها قابل رصد نبود. هر چند برخی شرکت‌های واقع در غرب کشور به لحاظ صادرات (احتمالا به عراق) شرایط به مراتب بهتری به لحاظ رشد حجم فروش در بهمن ماه داشتند. در مجموع، آنچه از برآیند عملکرد بهمن می‌توان دریافت این است که در شرکت‌های کالایی دیگر خبری از رشدهای انفجاری قیمت فروش از یکسو و رکوردشکنی حجم فروش نیست؛ وضعیتی که بیش از هر چیز با عبور اقتصاد ایران از فضای التهابات قبلی و ورود به ثبات نسبی و کند شدن آهنگ رشد قیمت کالاها و هیجان تقاضا مرتبط است.

  در سودای زود پولدار شدن

پس از هجوم ناکام سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای پرشمار در سال جاری به بورس تهران و تشکیل یکی از بزرگ‌ترین حباب‌های قیمتی، بخشی از جامعه به سودای کسب بازدهی سریع و آسان راهی بازار غیررسمی مبادلات رمزارزها از طریق اس اکسچنج‌های موجود در کشور شده‌اند. حجم اقبال به اندازه‌ای بوده که تنها در یکی از این پلت‌فرم‌های معاملاتی در روزهای اخیر، ارزش معاملات رمزارزها به بیش از ۲ هزار میلیارد تومان رسیده که ۴۰ برابر رقم مزبور در فصل پاییز است! به نظر می‌رسد، کماکان بخشی از پول‌های داغ شده در اثر شوک تورمی اخیر در حال جولان بی‌محابا هستند که رویای سود شیرین چند ده درصدی ماهانه را در سر دارند و پس از ناامیدی از بورس اینک راهی حوزه پرمخاطره رمزارز شده‌اند؛ وضعیتی که از یک سو می‌تواند با توجه به ماهیت پرتلاطم این بازار باعث تشدید زیان برای فعالان غیرحرفه‌ای شود و از منظر کلان نیز به‌عنوان مجرایی جهت خروج سرمایه و فشار بر تقاضای ارز عمل کند.