دنیای‌اقتصاد – زهرا رحیمی : تنها یک روز دیگر تا بسته شدن کارنامه بورس در سال ۹۹ باقی مانده است. سالی پرچالش که در نیمه نخست آن سودی ۳۰۰درصدی از آن بورس‌بازان شد و در نیمه دوم سهامداران را گرفتار صفهای طولانی فروش کرد و همچنان نیز تصور روشنی از آینده این بازار وجود ندارد. فارغ از دلایل ثبت ابرنوسان بازار سهام در سال جاری که بخشی از آن به سیاست‌گذار و بخشی دیگر به سرمایه‌گذاران بازمی‌گردد، بورس تهران در سال ۹۹ چه درسی به فعالان خود داد؟
درس‌های 99 بورس تهران
روند بورس در سال ۹۹ یکی از عجیب‌ترین تجربه‌های سهامداران تازه وارد و حتی قدیمی بورس تهران بوده است. از ابتدای این سال تا میانه مرداد این بازار در صدر توجه سرمایه‌گذاران بود. ارزش دادوستدها هر روز رکورد جدیدی بر جای می‌گذاشت و سودای کسب سود، افراد غیرحرفه‌ای بسیاری را وارد این بازار کرد. با این حال در ادامه بورس وارد مسیر نزولی شد و یک اصلاح طولانی مدت را به سهامداران تحمیل کرد. اصلاحی که هنوز هم به نظر می‌رسد پایان نیافته است. این روند به قدری فرسایشی شده که سهامداران از بهبود روند معاملات دلسرد شده‌اند. بسیاری با زیان از بازار خارج شده و برخی در انتظار بازگشت قیمت‌ها حداقل به سطوح قیمت خرید خود و به اصطلاح سربه‌سر شدن زیان هستند. فارغ از دلایل ایجاد این شرایط که تحلیلگران بخشی از آن را به رفتارهای سیاست‌گذار و هیجان سهامداران ارتباط می‌دهند، بورس تهران در سال ۹۹ درس‌های فراوانی برای ثبت در خاطره جمعی فعالان عرصه بازار سهام داشت. سیاست‌گذار نیز باید در بخش‌هایی مخاطب این کلاس درس اجباری باشد.
حتی تحلیلگران هم اشتباه می‌کنند
هیچ‌کسی نمی‌تواند به‌طور مداوم پیش‌بینی کند افت یا رشد قیمت در بورس چه زمانی اتفاق خواهد افتاد. همچنین تمییز دادن اصلاح و رکود نیز امر چندان ساده‌ای نیست حتی برای بسیاری از تحلیلگران! البته که بودند تحلیلگرانی که از همان ابتدای تابستان، افزایش بی محابای قیمت سهام و ضرورت تعمیق بازار را گوشزد می‌کردند با این حال در سمت دیگر تعداد بسیاری از کارشناسان معتقد بودند شاخص فعلا در مسیر صعودی حرکت می‌کند. به‌طور مثال در زمان اوج‌گیری قیمت سهام یکی از کارشناسان اتفاقا نسبتا منطقی بورس، در کانال تلگرامی خود نوشته بود که این بازار فعلا می‌تواند نان دهد، چرا که میزان قابل توجهی نقدینگی در بورس وجود دارد. غافل از اینکه نکته مهم تشخیص زمان کاهش ورود نقدینگی و آغاز اصلاح سهام است و گرنه تشخیص اینکه جریان نقدینگی قیمت را رشد می‌دهد، بدیهی است. دسته تحلیلگران متوهم هم که جای خود را دارند. کسانی که از ابتدای سال ۹۹ با رسم نمودارهایی عجیب و غریب از سطوح ۱۰ میلیونی شاخص کل می‌گفتند و در شبکه‌های اجتماعی تعداد بسیار زیادی از افراد کم دانش را جذب کرده بودند، در نیمه دوم سال به یک باره سکوت عمیقی پیشه کردند. تشخیص این جریانات یکی از تجربه‌های مهم بورس در سال ۹۹ باید باشد. درک صحیح این امر شاید ورود بدون دانش و به‌صورت مستقیم از سوی سهامداران را کاهش دهد و همچنین زمینه را برای جولان دادن افراد فرصت‌طلب و سلبریتی‌های عرصه سهامداری تنگ کند تا بازار روال منطقی تری را به خود ببیند.
قرار نیست فقط سود کنید!
البته که هیچ سرمایه‌گذاری نمی‌خواهد افت قیمت سهام را تجربه کند، با این حال این امر در بازار سهام امری اجتناب ناپذیر است. افراد با تجربه در بورس دوران صعود و نزول بسیاری را تجربه کرده‌اند با این حال تازه‌واردها گویا در چشم‌انداز خود افت قیمت سهام را متصور نبوده‌اند و هر روز کسی را مقصر زیانی که متحمل شده‌اند، می‌بینند (البته نقد درست و به جای آنها محل بحث نیست). هر فردی که وارد بورس می‌شود لازم است مطالعه‌ای بر روند تاریخی بازار داشته باشد تا این موضوع که نوسان ذات بازار سهام است را به نحو بهتری درک کند. شاید همین نگاه به بازار به دنبال صعود قابل توجه سهام بود که بسیاری را به سودای این امر وارد بازار کرد تا به خیال خود بتوانند پول‌های خود را چند برابر کند اما متاسفانه این امر رخ نداد و بسیاری از آنها حالا حتی تا ۷۰ درصد نیز متحمل زیان شده‌اند. به جرات می‌توان گفت حتی کسانی که در سال جاری با بورس درگیر نبوده‌اند و سرمایه‌ای در بازار نداشته‌اند، دو چهره کاملا متفاوت بورس را در این سال درک کرده‌اند و احتمالا بسیاری از تصمیمات مالی و سرمایه‌گذاری خود را با احتیاط بیشتری اتخاذ کنند.
دنباله روی نکنید
موضوع دنباله‌روی در دادوستد سهام که در اصطلاح مالی به آن رفتار توده‌وار (Herd behavior) نیز گفته می‌شود، در سال ۹۹ شاید مهمترین موضوعی باشد که سهامداران اهمیت آن را به خوبی درک کرده‌اند؛ چرا که غالب افرادی که در این سال وارد بازار شدند، غالبا دنباله روی دیگران بودند. از دوست و آشنایان گرفته تا کانال‌هایی که سیگنال خرید و فروش می‌دادند. در کانال‌های تلگرامی، انبوهی از سرمایه‌گذاران وجود دارند که ابتدایی‌ترین سوالات را در مورد سهام خود می‌پرسند و ناراحت‌کننده اینکه این افراد پس‌انداز خود را وارد بازار کرده‌اند. به چه دلیل؟ چون شنیده‌اند افراد در بورس سود قابل توجهی کسب کرده‌اند. اما از درک این موضوع غافلند که سرمایه‌گذاران با هم تفاوت دارند و هر کدام نیز هدف خاص در بازار دنبال می‌کنند. بر این اساس هیچ‌کس نباید صرفا دنبال این موضوع باشد که دیگران چه می‌خرند و چه می‌فروشند. همچنین قرار نیست اگر در یک زمان افرادی از بازار سهام سود قابل توجه کسب کرده‌اند، این اتفاق برای شما نیز بیفتد. پیش از ورود به بازار مطالعات خود در این زمینه را افزایش دهید. اگر سواد مالی کافی برای درک مفاهیم این بازار ندارید بهتر است که از طریق غیر مستقیم وارد شوید.
طمع نکنید!
از ابتدای سال جاری به تدریج محافل دوستانه و خانوادگی افراد از صحبت در مورد بورس پر شد. از آن به بعد بسیاری که تا قبل از آن حتی نمی‌دانستند بورس دقیقا چگونه بازاری است، سرمایه‌های خود را وارد بازار کردند و از آن به بعد داستان زیان آنها آغاز شد. کسانی که ماشین و خانه فروختند تا از بازدهی بورس عقب نمانند، زیان قابل توجهی را متحمل شده‌اند. در حالی که اگر طمع کسب این بازدهی را نداشتند و بدون اطلاع وارد بازار نمی‌شدند حداقل ارزش سرمایه آنها حفظ شده بود. ریسک‌پذیر باشید، اما طمع نکنید. استراتژی معاملاتی داشته باشید. حد سود و زیان برای خود تعریف کنید و به خاطر داشته باشید، قرار نیست سهام بی وقفه به شما سود دهد.
بلندمدت نگاه کنید
اگر از بورس اطلاعات چندانی نیز ندارید و تصمیم به ورود مستقیم به بازار دارید، به‌طور جدی از ابتدای ورود به بورس تصمیم بگیرید که بلندمدت عمل کنید. اگر دید بلندمدت داشته باشید به هر حال از نزول بازار در امان می‌مانید. اگر چشم‌انداز کوتاه‌مدت داشته باشید، در زمان افت فراگیر قیمت سهام تنها زیان نصیب شما خواهد شد. البته که هیچ رکود و اصلاحی در بازار پایدار نبوده است با این حال مساله زمان در سرمایه‌گذاری نیز مهم است. از این رو اگر می‌خواهید حتی الامکان از زیان در امان باشید، از همان ابتدا سرمایه‌هایی را وارد بازار کنید که در کوتاه‌مدت به آن احتیاج ندارید. به عبارتی پس‌انداز خود را وارد بازار سرمایه کنید چرا که به هرحال دیگر عرصه‌های زندگی نیز تحت تاثیر سرمایه‌گذاری افراد در بازار قرار می‌گیرد.
تحلیلگران معتقدند زیان افراد در بورس را تنها بورس جبران خواهد کرد. در همین شرایط کنونی نیز بسیاری از سهامداران با زیان مواجه شده‌اند، اما چون از ابتدای ورود به بازار دید بلندمدت داشتند، در حال حاضر نیز کمتر اسیر هیجانات هستند و به تبع آن جنبه‌های دیگر زندگی آنها کمتر تحت‌الشعاع مسیر این بازار در سال جاری بوده است.
تعصب نداشته باشید
یکی از نکاتی که طی یک سال اخیر مشاهده شد، تعصب روی سهام و بازار بوده است. در همان ابتدای تابستان برخی تحلیلگران نسبت به فراتر رفتن قیمت سهام از ارزش ذاتی آن هشدار داده بودند، نکته جالب توجه برخی چنان از این موضوع برمی‌آشفتند که گویا منتقدان در حسرت سودهای کسب شده توسط این افراد هستند. در برخی سهام نیز داستان به همین شکل بود. حتما به خاطر دارید یکی از سهامی که در همین سال جاری عرضه شد، به یکباره در روند صعودی قابل توجهی وارد شد. برخی سهامداران چنان نسبت به این سهام تعصب داشتند که در برابر هر هشداری درباره پیشی گرفتن قیمت سهام مزبور به ارزش ذاتی آن گارد می‌گرفتند و سطوح قیمتی عجیب و غریبی برای سهام عنوان می‌کردند. حالا اما با زیان قابل توجهی دست و پنجه نرم می‌کنند. در بازار باید گوش شنوا نیز داشت و بد نیست اگر گهگاهی به مسیری که در آن هستید، شک کنید.
تحلیل بنیادی را دست کم نگیرید
از ابتدای سال کلیت بازار در یک روند صعودی حرکت می‌کرد. سهام صرف نظر از شرایط بنیادی همه مسیر کم و بیش یکسانی را تجربه می‌کردند. سهامداران نیز بی‌توجه به اینکه شرکت زیان‌ده است یا سودده، در صفوف خرید قرار می‌گرفتند و کلیت تحلیل در بازار زیر سوال رفته بود. البته بخشی از این بازدهی به دلیل انتظارات تورمی طبیعتا چندان غیرمنطقی نبود اما رفتار توده‌وار مشاهده شده در برخی سهام در طول تاریخ معاملات بورس کمتر تجربه شده بود. صف خرید طولانی برای یک نماد در حالی که خریداران نیز از منطق خاصی برای قرار گرفتن در این سطوح پیروی نمی‌کردند، نشان‌دهنده این موضوع است. هر سهامداری که به‌طور مستقیم وارد بورس می‌شود باید تا حد قابل قبولی از شرایط بنیادی و سودسازی شرکت‌ها آگاهی داشته باشد. نه اینکه صرف دنبال کردن جریان پول سرنوشت سرمایه آنها را در دست بگیرد. سهام بنیادی راه خود را در بازار نزولی باز هم پیدا می‌کند، زمان کسب بازدهی از سهام غیربنیادی اما نزدیک نخواهد بود.
هیچ‌کس ضامن سرمایه شما نیست
درک این موضوع احتمالا بعد از تجربه سال ۹۹ نزد سهامداران ملموس‌تر شده است. حتما به خاطر دارید که برخی افراد با این رویکرد وارد معاملات می‌شدند که دولت ضامن سرمایه ما است چون ما را به آن دعوت کرده است و نمی‌خواهد ما را نسبت به خود بی‌اعتماد کند. در حالی که چنین موضوعی در بازاری همانند بورس نشانی از واقعیت ندارد. از این رو اگر می‌خواهید ریسک حضور در بازار سهام را به‌طور مستقیم بپذیرید، واقع‌بینانه عمل کنید و مسوولیت سرمایه‌گذاری خود را بپذیرید چرا که نوسان ذات بازار سهام است. ذکر این موارد البته به هیچ وجه ایجاد هراس و ترس از ورود به بورس نیست بلکه تاکید بر این است که معاملات در بازار سهام کار تخصصی است و نباید آن را دست کم گرفت.
میهمانان دعوت شده یا سرزده؟
برخی از موارد عنوان شده قبلی ارتباط تنگاتنگی با اصول وارد شدن به بازار سهام دارد. با این حال تجربه بورس در سال ۹۹ نشان داد هنوز برخی با قواعد بازی در زمین بورس آشنایی ندارند و از این رو احتمالا تجربه بورس در سال ۹۹ موجب شود افراد وارد شدن به این بازار را امری جدی و تخصصی ببینند. به هر ترتیب در طرف دیگر ماجرا، تجربه سال جاری درس‌هایی نیز برای سیاست‌گذار و مقام ناظر دارد. اگر به خاطر داشته باشید، در سال ۹۹ صدور کدهای معاملاتی به شدت افزایش یافت و هر روز رکورد تازه‌ای ثبت می‌کرد. یکی از دلایل آن علاوه بر پیشتازی بورس در عرصه سرمایه‌گذاری، تسهیلاتی برای ورود به این بازار بود. به‌طور مثال مدرک تحصیلی دیپلم به‌عنوان الزامی برای ورود به این بازار هم برداشته شد و کم کم سیل سرمایه‌گذار وارد بورس شد. این موضوع یعنی سیاست‌گذار داشتن تخصص و دانش برای ورود به بورس را چندان هم مهم قلمداد نکرده بود. نکته جالب توجه آنکه علاوه بر تسهیل ورود افراد به بورس، هیچ فکری برای ایجاد بستر مناسب برای سرمایه‌گذاران نبود. ساده‌ترین آن سامانه معاملاتی. در برخی روزها سامانه معاملاتی با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کرد و اصلا گنجایش این تعداد سرمایه‌گذار را نداشت و به دلیل فشار ناشی از سفارش‌های ارسالی هم هسته معاملاتی و هم سیستم کارگزاری‌ها در برخی روزها قطع می‌شد. سیاست‌گذار بورسی باید به تناسب ظرفیت معاملاتی بورس تهران با تعداد سرمایه‌گذاران مستقیم بیشتر دقت کند. اگر قصد دعوت میهمانانی به بورس بود، باید ظرفیت پذیرایی بازار نیز ارزیابی می‌شد.
فرصت طلایی که باز هم از دست دادید
بورس از زمستان ۹۸ و حتی قبل‌تر از آن وارد مسیر صعودی شده بود. این مسیر صعودی نقدینگی قابل توجهی را وارد بازار کرد. در میانه تابستان سال جاری نیز شاخص کل سطح ۲ میلیون واحد را هم تجربه کرد. اما اقدامات سیاست‌گذار در این فاصله زمانی در جهت تعمیق بازار و اصلاح قوانین چه بود؟ بازار در زمانی که هر روز ارزش معاملات قابل توجهی را تجربه می‌کرد، فرصت طلایی برای این اقدامات فراهم کرده بود. اما باز هم سیاست‌گذار این فرصت را از دست داد. اگر در آن روزها موضوع دامنه نوسان را حل می‌کرد یا حداقل آن را افزایش می‌داد حالا مجبور نبود با تحمیل یک دامنه نامتقارن نوسان اصل مهم نقدشوندگی در بازار را این چنین زیر سوال ببرد. علاوه بر این در زمان صعود قیمت‌ها عرضههای اولیه بیشتری می‌توانست شکل بگیرد. این عرضههای اولیه با جابه‌جا کردن نقدینگی بازار سهام را تعمیق می‌داد و از ایجاد حباب قیمتی جلوگیری می‌کرد. با این حال این اتفاقات باز هم عملی نشد.صف ورود شرکت‌ها به بورس تهران همچنان طولانی است.عرضه‌ها هم در این وضعیت بازار دیگر چنگی به دل نمی‌زند.در حالی که می‌شد در همان دوران اوج، بازار سهام را بزرگ‌تر کرد و با عرضههای اولیه جذاب تر نقدینگی را در بورس سامان داد.
عملکرد بورس کارنامه شما نیست
بسیار به این موضوع اشاره شده است که سیاست‌گذار و مقام ناظر عملکرد بورس را مثل کارنامه عملکرد خود می‌بینند.البته فقط در زمان صعود قیمت ها! بورس اما بازاری است که در آن سهام شرکت‌ها معامله می‌شود و عوامل مختلف سیاسی و اقتصادی در سطح کلان می‌تواند علاوه بر وضعیت خرد شرکت‌ها، قیمت سهام را تحت تاثیر قرار دهد.چرا باید بازدهی بورس آن هم به مدد تورم نقطه درخششی در کارنامه یک تیم مدیریتی باشد؟ چرا باید از تریبون‌های مختلف تبلیغ بازار سهام را کرد و بدون توجه به بستر‌های واقعی سرمایه‌گذاران را به بورس فراخواند که حالا هر روز برای سرمایه‌های مردم به روش‌های منطقی و غیر منطقی دست زد.نتیجه این اقدامات چیزی جز بی اعتمادی به بازار سهام نیست. سهامداران حالا از هر واکنش به روند معاملات سهام چه در مسیر صعودی و چه در مسیر نزولی هراس دارند. حتی این وضعیت دستمایه طنزهای بسیاری در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی شده است. اگر سیاست‌گذار اقدامات مقتضی را انجام دهد، حتی در زمان نزول بازار نیز کسی آن را مقصر نزول بازار نمی‌داند تا بخواهد در مقام دفاع از خود در رسانه‌ها حد تکنیکال برای شاخص تعیین کند.سازو کار بازار اگر درست باشد، هیچ کسی شما را پاسخگوی سرمایه‌گذاری خود نخواهد دانست.
اصرار بر اقدامات غلط
به‌رغم فرصت‌هایی که مقام ناظر در زمان رونق بازار از دست داد و دراین گزارش نیز به آن اشاره شد، گویا هنوز سیاست‌گذار بورسی در فکر بازگشت به ریل منطقی نیست.البته که در زمان هیجان بازار باید تا حدی از حقوق سهامدار خرد حمایت کرد اما نباید با این دستاویز هر روز مصوبات عجیب و غریبی در بازار وضع شود.وجود دامنه نوسان بارها از سوی تحلیلگران به‌عنوان مانعی برای کشف صحیح قیمت سهام ابراز می‌شد، با این حال بی توجه به این موارد سیاست‌گذار بورسی حتی همین دامنه نوسان ۱۰ درصدی را ۲ واحد درصد کاهش داد و سهامداران به یکباره تحت تاثیر این موضوع به‌عنوان سیگنال خطر با هیجان در صف فروش نشستند تا سرمایه خود را از بازار خارج کنند.علاوه بر این مصوبه‌ای که برای صندوق‌ها اعمال شده است.مصوبه‌ای که صندوق‌ها را ملزم به سرمایه‌گذاری ۱۵ تا ۲۵ درصد در سهام می‌کند،در جایی که تمایل این نهادها به سرمایه‌گذاری کم ریسک تری است در ادامه تصمیمات غلط است.این امر نیز دخالت در کار نهادهای سرمایه‌گذاری و بی اعتماد کردن آنها به بورس است. سیاست‌گذار اقداماتی انجام می‌دهد که به‌طور خلاصه یک پیام و نتیجه در بطن خود دارد: از بورس بترسید. در حالی که بسیاری از سهام در بورس به زعم کارشناسان بسیار ارزنده هستند و نیاز به دنبال کردن سیاست‌هایی از این دست نیست. انتظار می‌رود سیاست‌گذار بورسی اولویت‌های خود در سال جدید را به بهبود قوانین بورس و نزدیک کردن آنها به سازو کار بازارهای بین‌المللی اختصاص دهد.
دنیای‌اقتصاد : آخرین جلسه امسال شورای‌عالی بورس در حالی امروز (سه‌شنبه) برگزار می‌شود که قرار است سیاست‌گذاران بورسی درباره تداوم یا پایان اجرای دامنه نوسان نامتقارن تصمیم‌گیری کنند. این خبر را محمدعلی دهقان، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در یک گفت‌وگوی رادیویی که وضعیت بازار سرمایه در سال ۹۹ را بررسی می‌کرد، بیان کرد.
تعیین سرنوشت دامنه نوسان
دامنه نامتقارن نوسان پس از کش‌و‌قوس فراوان و با اینکه کارشناسان بازار سهام درباره پیامدهای آن هشدار داده بودند، از روز ۲۵ بهمن ماه اجرایی شد و دامنه نوسان خرید و فروش سهام از مثبت و منفی ۵ درصد به منفی ۲ تا مثبت ٦ درصد تغییر کرد. همزمان با اجرای این تصمیم شورای‌عالی بورس، کارشناسان و صاحب‌نظران این حوزه هشدار می‌دادند که اجرای این سیاست شاید در کوتاه‌مدت اثر روانی داشته باشد و منجر به مثبت شدن یکی دو روزه بازار شود اما آثار منفی آن خیلی زود نمایان می‌شود و پیامدی جز تشکیل صفوف طولانی فروش نخواهد داشت. مسوولان بورسی در واکنش به انتقاد کارشناسان تاکید داشتند که دامنه نوسان نامتقارن در بورس، تصمیمی مقطعی است که در راستای آرامش بازار گرفته شد و کوتاه‌مدت خواهد بود. در همین مدت اما به شکل قابل‌توجهی از نقدشوندگی بازار سهام کاسته و صفهای فروش هر روز سنگین‌تر شد. پایان سال ۹۹ نیز یکی از سررسیدهای احتمالی پیش‌بینی‌ها برای لغو این مصوبه و بازگشت به محدوده مثبت ۵ و منفی ۵ در محافل غیررسمی عنوان می‌شد. حالا رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار خبر داده که سه‌شنبه(امروز)در این‌باره تصمیم‌گیری خواهد شد. دهقان با بیان اینکه «در مورد رفع محدودیت‌ها و حذف دامنه یا بازگرداندن دامنه به شرایط قبل در حال رصد بازار هستیم» گفت که در جلسه سه‌شنبه شورای‌عالی بورس با بررسی نتایج گرفته شده از اجرای تصمیم اخیر در خصوص این مساله تصمیم‌گیری خواهد شد. او در همین حال به این نکته نیز اذعان کرد که یک تصمیم، یک راه‌حل تمام‌عیار نیست و معایب و مزایایی دارد که باید مزایای آن بیشتر باشد. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین در پاسخ به برخی شایعه‌ها مبنی بر احتمال باز گذاشتن دامنه نوسان، آن را نه رد و نه تایید کرد و گفت: دامنه نوسان ابزار کنترل هیجان بازار است بنابراین در صورتی که به فضای تحلیلی نزدیک‌تر شویم و احساس شود که تصمیم‌گیری‌ها بر اساس تحلیل صورت می‌پذیرد، دامنه نوسان می‌تواند بازتر شود. اما هر چقدر احساس کنیم هیجان و نااطمینانی بر بازار غالب است و چشم‌انداز بازار روشن نیست، از ابزارهای کنترلی استفاده خواهد شد.
دعوت به بازار سرمایه باید همیشگی باشد
«دعوت مردم برای سرمایه‌گذاری در بورس از سوی مسوولان» که از زمان ریزش بازار سرمایه به یکی از بحث‌های جنجالی تبدیل شده، از دیگر محورهای مهم صحبت‌های دهقان در این برنامه رادیویی بود. درحالی‌که از یک سو مردم حضور و ضرر خود در بازار را به گردن مسوولانی که آنها را به سرمایه‌گذاری در بورس تشویق کرده بودند، می‌اندازند و از سوی دیگر مسوولان از بار مسوولیت شانه خالی می‌کنند، رئیس سازمان بورس از لزوم ادامه‌دار بودن دعوت مردم به سرمایه‌گذاری در بورس گفت و در همین حال بر آموزش و فرهنگ‌سازی در این حوزه تاکید کرد.
او در این باره اظهار کرد: اکنون بازار سرمایه با حضور پرشور مردم وسعت پیدا کرده است. بازار سرمایه در اقتصاد نقش ایفا می‌کند و حضور افراد در این بازار با رعایت الفبای مدیریت ریسک و نگاه بلندمدت منجر به بازدهی مناسب برای سرمایه‌گذاران و نیز رشد اقتصادی می‌شود. بنابراین دعوت مردم به بازار سرمایه همیشه باید وجود داشته باشد. از طرف دیگر ضروری است تا در آموزش و فرهنگ‌سازی همچنین ترویج روش‌های حضور غیرمستقیم در بورس تلاش بیشتری داشته باشیم.
دعوت‌ها در جذب مردم نقش داشت
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در تشریح علل جذب بیشتر مردم به این بازار بیان کرد: در ابتدای سال مردم وارد بازار سرمایه شدند که در این میان حتما دعوت‌ها به این بازار نقش داشته است. نکته دیگر اینکه با در نظر گرفتن روند صعودی قیمت ارز، متوجه شدند دارایی‌هایی که در سهام وجود دارد حتما نسبت به این قیمت دارای عکس‌العمل خواهند بود و از این رو فرصت سودآوری در این بازار وجود خواهد داشت؛ بنابراین سرمایه‌گذاران به دنبال بازاری برای حفظ ارزش دارایی‌هایشان بودند و از این رو به سمت بازار سرمایه حرکت کردند.
به گفته دهقان، در ماه‌های ابتدایی اقبال مردم به بازار سرمایه، سازمان بورس تلاش کرد تا با تمهیداتی از جمله عرضه بیشتر سهام، عطش سرمایه‌گذاران در این حوزه برطرف شود. به طوری که دولت به فروش سهام خود اقدام کرد و در این راستا شرکت‌های دولتی را موظف کرد تا سهام شناور خود را افزایش دهند. همچنین سازمان بورس به حقوقی‌های بازار فشار آورد تا سهام بیشتری را به فروش برسانند و از این طریق بازار به تعادل لازم برسد. او با تاکید بر اینکه «سازمان بورس و اوراق بهادار در تلاش است تا روزهای بهتری برای بورس رقم بخورد»، اتفاقات سال ۹۹ در بازار سرمایه را به چند بخش تقسیم کرد و توضیح داد: برخی از این اتفاقات ناشی از تلاطم متغیرهای کلان اقتصادی است. بازارهای دارایی مانند ارز، طلا، سهام و… همگی به یکدیگر متصلند و نمی‌توان آنها را به طور جداگانه بررسی کرد. از طرفی موضوع انتظارات عامل موثری بر تغییرات قیمتی هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند، بنابراین باید توجه داشت که تمام بازارها از تلاطم‌ها دچار آسیب شده‌اند و این موضوع تنها به بازار سرمایه مربوط نمی‌شود. رئیس سازمان بورس با بیان اینکه برای بررسی دقیق‌تر اتفاقات رقم خورده در بازار سرمایه، باید این بازار را به دو دوره صعودی و نزولی تقسیم کنیم، گفت: نخستین دوره مربوط به زمانی است که شاخص از یک دوره حدودا ۵۰۰ هزار واحد (در ابتدای سال) تا رقم بالای دو میلیون در اواسط مرداد ماه افزایش پیدا کرد و در ادامه با دوره نزول شاخص مواجه بودیم که البته با فراز و نشیب‌هایی تا این لحظه روبه‌رو بوده است.
بورس هنوز به حالت طبیعی برنگشته
او افزود: نوسانات اقتصادی تاثیر خود را بر روی شاخص گذاشته‌اند ولی بازارهای دیگر بخشی از این نوسانات را احیا کرده و به حالت طبیعی خود بازگشته‌اند، اما این اتفاق در بازار سرمایه هنوز به اندازه بازارهای دارایی دیگر بازگشت نداشته است. در این خصوص نظرات کارشناسان و تحلیلگران یاری‌رسان بازار سرمایه در بازگشت بیشتر به شرایط مطلوب است. رئیس سازمان بورس ایجاد برخی بخش‌بندی‌ها مانند حقوقی-حقیقی‌ها در بازار سرمایه را به زیان بازار دانست و در ادامه به تخلفات در این بازار اشاره کرد و گفت: تخلفات همیشه در بازار سرمایه وجود داشته است. به نظر من برخورد با متخلفان نقش اساسی در احیا و تقویت اعتماد مردم به بازار سرمایه دارد و سازمان بورس این مهم را با قدرت دنبال می‌کند.
مکاری با دستگاه قضا برای برخورد با متخلفان
رئیس سازمان بورس با تاکید بر اینکه باید با متخلفان برخورد شود، از راه‌اندازی سامانه‌ای برای برخورد با متخلفان خبر داد و گفت: سامانه دیده‌بان توسط سازمان بورس راه‌اندازی شده و گزارش‌های مردمی را دریافت می‌کند. در عین حال، سازمان نیز نظارت‌های دقیق و مستمری در دستور کار دارد که بسته به نوع تخلف، برخورد مناسب صورت می‌گیرد. تذکر، درج در پرونده و جبران از طریق عدالت ترمیمی از جمله روش‌های برخوردی هستند. دهقان در همین حال یادآور شد: اما گاهی تخلف بزرگی روی می‌دهد و سازمان بورس به عنوان ضابط قضایی و گاهی به عنوان شاکی پیگیر موضوع می‌شود و در این مسیر همکاری خوبی بین دستگاه قضایی و سازمان بورس برقرار است.
وعده توسعه زیرساخت‌ها
پاسخگویی به انتقادها درباره زیرساخت‌های بازار که در یک سال اخیر بیش از گذشته نمایان و موجب اعتراض بخش زیادی از سهامداران به‌ویژه در روزهای اوج بازار شده است، بخش دیگری از گفت‌وگوی رادیویی با رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار را به خود اختصاص داد. دهقان با یادآوری اینکه در سال ۹۹ طیف وسیعی از سرمایه‌گذاران و حجم بالایی از معاملات در بازار سرمایه انجام شده است، به خلأ در این حوزه اذعان کرد و گفت: برخی از زیرساخت‌ها و ساختارهای بازار سرمایه آمادگی پذیرش این حجم از نقدینگی را نداشت و از همین رو، گاهی مشکلاتی را در سامانه معاملات شاهد بودیم. اما اکنون با اتکا به دانش و توان داخلی مشکلات برطرف شده و زیرساخت‌ها نیز در حال توسعه است. او اضافه کرد: در عین حال مقرر شده تا علاوه بر ارتقای ساختار سازمان بورس، سیستم‌های هوشمند کشف تخلف نیز در بازار راه‌اندازی شوند.
وی تاکید کرد: به‌رغم افزایش ضریب نفوذ بازار سرمایه، نباید فراموش کنیم که بورس بازاری تخصصی و مبتنی بر دانش است، از همین رو، همگان باید به خوبی نقش خود را ایفا کنند تا اعتماد به بازار سرمایه خدشه‌دار نشود. دهقان تقویت نظارت، شفاف شدن گزارش‌دهی شرکت‌ها و اطلا‌ع‌رسانی دقیق‌تر را لازمه این امر دانست و گفت: سازمان بورس طرح حمایت از سهامداران با پرتفوی زیر ۱۰ میلیون تومان را در دستور کار قرار داده است. در عین حال، باید روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و بلندمدت ترویج شوند. برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طی ۱۰ سال بین ۵۰ تا ۷۰ درصد بازدهی نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده‌اند.
همه سهامداران عدالت تا پایان سال سود می‌گیرند
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در بخش دیگری از صحبت‌های خود توضیحاتی درباره سهام عدالت و نحوه و ارزی سود آن برای سهامدارانش داد. او با بیان اینکه «پرتفوی سهام عدالت شامل شرکت‌های بزرگ و قدرتمند در بازار سرمایه است» گفت: شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی تحت نظارت سازمان بورس فعالیت می‌کنند. شرکت‌های سرمایه‌پذیر با برگزاری مجامع، سیاست‌های تقسیم سود خود را اعلام کردند و برخی تمامی منابع و برخی دیگر بخشی از منابع خود را به صورت سود تقسیم خواهند کرد.
او درباره سیاست تقسیم سود تا پایان سال نیز با بیان اینکه «تقسیم سود سهام عدالت از دو بخش در حال بررسی است» گفت: بخش اول در سمات است که اطلاعات سهامداران پالایش شده و کسانی که سهام خود را فروختند سودی به آنها تعلق نخواهد گرفت، اما آن دسته که این سهم را خریداری کردند شامل سود خواهند شد. اطلاعات در سمات در حال آماده‌سازی است و تا پایان سال تعیین تکلیف می‌شود. اما بخش دوم بر عهده شرکت‌های سرمایه‌پذیر است که باید سود تقسیمی را به شرکت سمات واریز کنند تا بین مردم توزیع شود. این فرآیند در حال بررسی است و تلاش بر این است که در بهترین حالت تمامی ۲۰۰ هزار تومان و در حالت‌های بعدی بخشی از این ۲۰۰ هزار تومان تا قبل از پایان سال به سهامداران اعطا شود. به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به تمامی سهامداران سهام عدالت که یک برگه سهام ۵۰۰ هزار تومانی داشته باشند ۲۰۰ هزار تومان سود تعلق می‌گیرد به این ترتیب هر فردی دارای دو برگ سهام ۵۰۰ هزار تومانی باشد ۴۰۰ هزار تومان سود کسب خواهد کرد.
سازمان بورس از دولت مستقل است
«سازمان بورس از دولت مستقل است»؛ این جمله بخشی از اظهارت دهقان بود. به تازگی برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در حال تدوین طرحی به منظور استقلال بازار سرمایه از دولت هستند. این طرح پس از آن در بهارستان کلید خورد که اعتراض مردم به ضررهایشان در بورس هر روز شدت می‌گرفت و نمایندگان مجلس نیز برای آنکه پاسخی در برابر مردم معترض داشته باشند دست به تدوین طرح‌های بورسی از جمله طرح تشکیل مجمع سهامداران حقیقی، اصلاح قانون اوراق بهادار و حتی تحقیق و تفحص از بورس زدند. با این حال هیچ‌کدام از این طرح‌ها برای بررسی و تبدیل به قانون به صحن علنی بهارستان نرسیده است. طرح استقلال بورس از دولت نیز در حد اظهارنظر نمایندگان نیز باقی مانده است. با این حال رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگویش به استقلال سازمان بورس از بدنه دولت اشاره داشت. او با تاکید بر اینکه «سازمان بورس اکنون نهادی مستقل از دولت محسوب می‌شود» گفت: نقش سازمان بورس نقش نظارت بر بازاری است که قواعد شفافی دارد. در این بازار همه می‌توانند طرف عرضه و تقاضا قرار بگیرند. به این ترتیب دولت به دو صورت در بازار سرمایه می‌تواند نقش‌آفرینی کند.
دهقان تاکید کرد: نقش اول به صورت نقش فروشنده یا خریدار است که در این نقش دولت باید تمامی ضوابط را رعایت کند و مسوولیت‌پذیری یک ناشر را در بازار سرمایه داشته باشد. نقش دوم به صورت حامی است که به توسعه بازار کمک می‌کند.
او در ادامه به مقایسه بازار اوراق بدهی و بازار سهام پرداخت و بیان کرد: بازار اوراق بدهی همیشه در کنار بازار سهام بوده است. اما چیزی که در این میان مهم است این که در واقع تنظیم‌کننده ارتباط این دو، نرخ سود است و تنظیم‌گری نرخ سود در دست بانک مرکزی است. خواسته بازار سرمایه از بانک مرکزی این است که علمیات بازار باز را به نحوی در بازار اوراق بدهی اجرا کند که نرخ سود اوراق موجب کاهش جذابیت نرخ‌ها در بازار سرمایه نباشد. نگاه ما حذفی نیست و خواستار ادامه فعالیت بازار بدهی هستیم به این دلیل که بازار بدهی و بازار سهام باید در کنار هم رشد کنند و با هم توسعه پیدا کنند اما این خواست را داریم که تنظیمات نرخ سود در محدوده‌ای باشد که بازار بدهی و بازار سهام در کنار هم رشد کنند.
حل معضل کمبود سرمایه‌گذاری از مسیر بازار سرمایه
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، یکی از مشکلات اقتصادی موجود کشور را، کمبود سرمایه‌گذاری دانست و با اظهار اینکه «مهمترین محلی که می‌تواند این مشکل را برطرف کند بازار سرمایه است» گفت: اکنون تامین مالی در بازار سرمایه از راه‌های مختلفی مانند عرضه اولیه، افزایش سرمایه و… انجام‌پذیر است و از این رو نقشی که بازار سرمایه در اقتصاد داشته با نقش سیستم بانکی برابری می‌کند.
دهقان اضافه کرد: این در حالی است که سیستم بانکی تسهیلات بیشتری در این خصوص پرداخت کرده، اما بخش عمده این تسهیلات سرمایه در گردش است که البته این روش در بازار سرمایه هم در شکل‌های دیگری انجام می‌شود، اما بانک‌ها به طرح‌های توسعه‌ای نیز تسهیلات ارائه کرده‌اند، با این حال رقم ارائه تسهیلاتشان تفاوت زیادی از میزان ارائه تسهیلات توسط بازار سرمایه ندارد.
دنیای‌اقتصاد : هر چند در ابتدای معاملات روز گذشته شاهد برتری عرضه بر تقاضا بودیم و در ۱۵ دقیقه ابتدایی شروع بازار شاخص‌های سهامی با افت همراه شدند اما به یکباره ورق داد و ستد‌‌‌‌ها برگشت و شاهد پیشی گرفتن خریداران از فروشندگان در جریان معاملاتی روز دوشنبه بودیم به طوری که دماسنج اصلی بازار با رشد بیش از ۹هزار واحدی (۷/ ۰ درصدی) به کار خود پایان داد. در حالی سهام شرکت‌ها در سطوح جذاب قیمتی نوسان دارند که متقاضیان خرید همچنان قشر حقوقی بازار هستند.
سرمایه‌گذارانی که در صف فروش فعالیت چندانی ندارند و تمام همت خود را غالبا در خرید سهام و سمت تقاضا به کار بسته‌اند. در جریان بازار دیروز هم حقوقی‌ها همچنان در خرید سهام صنایع بنیادی مانند چند وقت اخیر فعال‌تر بودند. این دست سرمایه‌گذاران با در نظر گرفتن شرایط فعلی قیمت در بازار سهام، رشد نرخ کالاهای اساسی و چشم‌انداز افزایشی کامودیتی‌‌‌ها تا پایان سال‌جاری میلادی مدتی است که رو به خرید سهام گروههایی با پتانسیل بالا (صنایع داخلی و خارجی) آورده‌اند.
حقوقی‌های همچنان پررنگ
خالص تغییر مالکیت صنایع بورسی در ۲۵ اسفند جاری نیز گواهی بر این ادعاست. در بازار روز دوشنبه صنایعی از قبیل بانک‌ها، فرآورده‌‌های نفتی، کانه‌های فلزی، فلزات اساسی، خودرو و ساخت قطعات و مواردی از این قبیل در صدر فهرست بیشترین خالص خرید حقوقی‌ها قرار گرفتند. در نقطه مقابل خالص خرید سهامداران حقیقی نیز به گروههایی نظیر مواد دارویی (به دلیل شرایط مطلوب برخی شرکت‌ها که در حوزه کشف و تولید واکسن کووید-۱۹ فعالیت دارند) و محصولات شیمیایی محدود شد. در پی کنش و واکنش‌‌های دو قطب فعال از معامله‌گران بازار، روز گذشته ۳۳۱ میلیارد تومان سهام از پرتفوی حقیقی‌ها وارد پرتفوی حقوقی‌ها شد. به این ترتیب حقیقی‌ها در بیست و دومین روز متوالی فروشنده بودند.
ارزش معاملات خرد هم همچنان چنگی به دل نمی‌زند. در جریان معاملاتی دیروز بورس تهران این پارامتر مهم به رقم ۴ هزار و ۷۲۲ میلیارد تومان رسید. افت ارزش معاملات خرد که در نگاه نخست شمایی کلی از اوضاع و احوال سهامداران حقیقی می‌دهد هرچند به واسطه برخی از دستورالعمل‌های سازمانی اعم از حذف الزام تسویه اعتباری کارگزاری‌ها تا پایان سال‌جاری تا حدودی مانع از تحمیل افزایش فشار فروش این بخش از سرمایه‌گذاران در بازار شد اما همچنان این ارقام نشان از پویایی بازار ندارند. با اینکه در معاملات بورس از ۳۳۰ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۷۵ نماد مثبت و ۱۹۷ نماد منفی بود اما باز هم شاهد افزایش دماسنج تالار شیشه‌ای بودیم. به اعتقاد تحلیلگران بازار سرمایه وزن شرکت‌های مثبت بازار هر چند ۲۳ درصد از معاملات دیروز را تشکیل می‌داد و در مجموع بیش از ۶۰ درصد نمادهای معاملاتی در بورس تهران منفی بود اما سرانجام وزن بالای نمادهای مثبت، منتهی به افزایش نماگر اصلی در تالار شیشه‌ای شد. بنابراین ادعای معامله‌گرانی که همچنان در صف فروش شاهد قفل سهام خود هستند با چنین رویکردی نباید بی‌پاسخ بماند. هر چند جواب ساده است و محدودیت دامنه نوسان مهمترین عامل ایجاد قفل در اغلب صفهای فروش از نگاه کارشناسان بازار سرمایه مطرح می‌شود. این افراد معتقدند دامنه نوسان نامتقارن و تعیین خودساخته محدودیت در طرف عرضه و تقاضا بازار را به این روز کشانده و سرمایه‌گذاران را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است. از طرفی سرمایه‌گذارانی که از سوی شرکت‌های کارگزاری ملزم به تسویه اعتبارات خود می‌شوند، چاره‌ای جز فروش سهم ندارند. در این بین و در پی اعمال سیاست‌های غیر‌کارشناسی، بازار در سمت عرضه دچار انجماد می‌شود. فروشندگان در روزهای متمادی به طور مرتب اقدام به سفارش‌گذاری در سمت فروش می‌کنند اما خریداری برای آن در بازار پیدا نمی‌شود و حقوقی‌های به‌ظاهر حامی در کنار صندوق‌های سرمایه‌گذاری که ملزم به خرید سهام شده‌اند هم منابع مالی خود را به سمت شرکت‌های کوچک و متوسط بازار سوق نمی‌دهند و غالبا در چند صنعت محدود اقدام خرید سهام کالایی محور می‌کنند. مطابق با آمار ۱۶ نماد (۳/ ۹ درصد) با صف خریدی به ارزش ۲۳۴ میلیارد تومان همراه شدند و در مقابل ۲۱۱ نماد (۶۱ درصد) صف فروشی به ارزش ۱۷۵۴ میلیارد تومان داشتند. بر این اساس برآیند معاملاتی روز گذشته بورس اوراق بهادار تهران افزایش ۷۳/ ۰ درصدی را به همراه داشت و موجب شد شاخص‌کل به رقم یک میلیون و ۲۴۵ هزار واحدی صعود کند. شاخص کل هم‌وزن نیز با رشد ۱۳/ ۰ درصدی سبزپوش شد.
نگاه بورس‌بازان به باب‌همایون
چالش‌های معاملاتی در بورس تهران که غالبا به واسطه عبور از تنگنا‌های بازار اتخاذ شده احتمالا در آخرین جلسه شورای عالی بورس در سال‌جاری که امروز (سه‌شنبه) برگزار می‌شود تا حدودی کمرنگ خواهد شد. هرچند سیاست‌گذاران پاسخگوی ضرر و زیان سرمایه‌گذاران طی چند وقت اخیر نیستند اما احتمالا با پایان رسیدن عمر دامنه نوسان نامتقارن کمی از بار فروش بازار کاسته شود. در صورتی که خروجی جلسه امروز منتهی به باز شدن دامنه نوسان یا بازگشت به حالت قبل شود معامله‌گران می‌توانند رفته‌رفته طی روزهای معاملاتی آتی به ایجاد تعادل نسبی در بورس امیدوار شوند. در غیر این صورت همگام با تداوم دامنه نامتقارن، حقوقی‌های بازار بالاخره با تهدید جدی کاهش منابع مالی خود روبه‌رو می‌شوند و بعد از مدتی یقینا دست از خرید سهام برخواهند داشت.
روایت آماری فرابورس
فارغ از آمارهای ثبت شده در بورس که به آنها اشاره شد، دیروز در بازار اصلی فرابورس از ۱۳۵ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۳۶ نماد (۲۷ درصد) مثبت و ۸۷ نماد (۶۴ درصد) منفی بود. ۳ نماد (۲ درصد) صف خرید به ارزش ۱۱ میلیارد تومان و ۸۱ نماد (۶۰ درصد) صف فروش به ارزش ۷۲۳ میلیارد تومان تشکیل دادند. در بازار پایه فرابورس از ۱۱۳ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۲۸ نماد (۲۵ درصد) مثبت و ۶۸ نماد (۶۰ درصد) منفی بود و ۱۸ نماد (۱۶ درصد) صف خرید به ارزش ۱۱۱ میلیارد تومان و ۷۵ نماد (۶۶ درصد) صف فروش به ارزش ۹۵۳ میلیارد تومان داشتند.
دنیای‌اقتصاد : عرضههای اولیه در سال ۱۳۹۹، احتمال واریز سود سهام عدالت تا پایان سال جاری، موافقت مجلس شورای اسلامی با تخصیص ۵ درصد سهام دولتی در عرضه اولیه به بازارگردانی و… از جمله موضوعاتی بود که دیروز کاربران شبکه‌های اجتماعی درباره آن می‌نوشتند و با یکدیگر صحبت می‌کردند. در ادامه نگاهی داشته‌ایم به مهمترین و پربحث‌ترین موضوعات مطرح شده در حوزه بورس که در شبکه‌های اجتماعی درباره آن صحبت شده است.
نظر کاربران درباره بورس ۱۴۰۰
با نزدیک شدن به پایان سال ۱۳۹۹، برخی از کاربران توییتر فارسی درباره سالی که بر بازار سرمایه و به خصوص حوزه بورس گذشت می‌نویسند. این دسته از افراد سعی می‌کنند که در نوشتههایشان پیش‌بینی‌ای هم از بورس در سال ۱۴۰۰ داشته باشند. اما کلیت نوشته‌های آنها در این رابطه از این قرار است که سرمایه‌گذاری در بورس در سال ۱۴۰۰ باید با دید بلندمدت باشد. به اعتقاد این افراد، سال ۱۴۰۰ کشور با موج شدیدی از افزایش قیمت‌ها و اوضاع اقتصادی عجیب روبه‌رو می‌شود و برای همین هم اگر شخصی تمایل به سرمایه‌گذاری در حوزه بورس را دارد، نباید از این حوزه انتظار سود چند ماهه داشته باشد، بلکه باید با دید بلند مدت در این حوزه سرمایه‌گذاری کند. مطرح‌کننده‌های چنین دیدگاهی، این‌طور ادعا می‌کنند که تا بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ و به سرانجام رسیدن مذاکرات احتمالی بین ایران و آمریکا و کشورهای اروپایی، اوضاع بورس به همین منوال خواهد بود و حتی شاید آشفته‌تر از حالا شود.
رمزارزها جزو بازار سرمایه می‌شوند
دیروز خبری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد مبنی بر اینکه دو شرکت فلیپ کوین و کوین کلاد در برخی پمپ‌بنزین‌ها، سیگارفروشی‌ها و اغذیه‌فروشی‌های ایالات متحده آمریکا دستگاه خودپرداز بیت‌کوین نصب کرده‌اند که این دستگاه‌ها امکان خرید و‌فروش و نقد کردن این رمزارز را برای مشتری‌ها فراهم کرده‌اند. افرادی هم در تکمیل این خبر نوشتند که هزاران دستگاه خودپرداز بیت‌کوین در سراسر آمریکا نصب شده است. واکنش کاربران توییتر فارسی و اینستاگرام به این خبر با لحن طنز و کنایه نسبت به سیاست‌های دولت و سایر دستگاه‌ها در مواجهه با حوزه رمزارزها بود. افراد زیادی به این موضوع اشاره کردند که در کشورمان نسبت به تمام اتفاق‌های مدرن، گارد وجود دارد و مسوولان و مقامات انگیزه‌ای برای تطبیق‌پذیری با این موضوعات ندارند. آنها برای مثال به اینترنت ماهواره‌ای اشاره می‌کردند که هنوز نیامده، در ایران خیلی از نهادها و سازمان‌ها برای مقابله با آن تدارک‌های ویژه‌ای در نظر گرفته‌اند. عده دیگری از کاربران توییتر فارسی به این مساله در نوشتههایشان می‌پرداختند که در حوزه رمزارزها در حالی که برخی کشورها در حال وفق دادن اقتصادشان با این پدیده جدید که در آینده سراسری می‌شود، هستند اما در ایران وضعیت کاملا برعکس است و از نماینده مجلس تا مسوولان دولتی در تلاش هستند که از پذیرا شدن رمزارزها در کشور جلوگیری کنند یا در تلاش هستند تا انحصار آن را در دست داشته باشند. با این حال افراد زیادی که در حوزه رمزارزها فعالیت می‌کنند به این موضوع پرداخته بودند که هرچقدر هم برای جلوگیری از ورود مردم به حوزه رمزارزها جلوگیری شود، باز هم نمی‌توان آن را انحصاری یا محدود کرد و در نهایت مردم هستند که تصمیم می‌گیرند سرمایه‌هایشان را در کدام حوزه سرمایه‌گذاری کنند.
اما و اگر واریز سود سهام عدالت
دیروز وزیر اقتصاد، دولت دوازدهم اعلام کرد که «تلاش می‌کنیم سود سهام عدالت را به‌طور کامل تا پنج‌شنبه واریز کنیم.» او همچنین اعلام کرد که ۸۰۰ هزار تومان برای سود سهام عدالت عدد خوبی است؛ مثلا برای یک خانواده چهار نفره حدود ۸۰۰ هزار تومان واریز می‌شود و می‌خواهیم آن را کامل به افراد بدهیم. کاربران توییتر بیشتر از دیگر کاربران شبکه‌های اجتماعی به این موضوع واکنش نشان دادند. واکنش‌هایی که اکثرشان انتقادی بود. کاربران زیادی از نحوه صحبت کردن وزیر اقتصاد گلایه داشتند که انگار از سر اجبار و با منت در حال اختصاص دادن این رقم به مردم است. برخی دیگر از کاربران درباره این مساله نوشتند در طول ماه‌های گذشته بارها صحبت از واگذاری سود سهام عدالت به مردم شده است اما نه تنها این اتفاق نیفتاده است بلکه واریز این سود مدام به زمان دیگری موکول شده است. مطرح‌کننده‌های چنین نظری، با نگاه بدبینانه در صفحه‌های خود این‌طور می‌نوشتند که این بار هم بعید است که سود سهام عدالت برای مردم واریز شود و در نهایت پرداخت آن به سال ۱۴۰۰ موکول می‌شود.
رحمان بابازاده
مدیرعامل کارگزاری فارابی
بسیاری از مطالعات تطبیقی درباره بورس‌های دنیا، تمرکز درستی بر تفاوت دامنه نوسان و دامنه تنفس قیمتی نداشته‌اند و با استدلال سطحی دامنه قیمت صلب ایران را مشابه دامنه پویای سایر کشورها تصویر کرده‌اند.
کامل ابراهیمیان
کارشناس بازار سرمایه
دامنه نامتقارن این هفته (امروز) بحث خواهد شد. اگر این تصمیم بازنگری نشود، با توجه به اینکه در سال جدید انتخابات ریاست جمهوری و تحویل دولت و احتمالا تغییرات اتوبوسی در پیش باشد. شاید بازنگریِ مجدد، خیلی زمان‌بر بشود و به آینده نامعلومی موکول شود.
ابراهیم سماوی
فعال بازار سرمایه
هیچ مرجع هواشناسی معتبر داخلی و جهانی دو روز قبل از جمعه شب، پیش‌بینی بارش برف را نکرد! آن‌وقت انتظار دارند با وجود ابهام متغیرهای کلان، مناقشات سیاسی داخلی و خارجی و… در این بازار هیجانی پیش‌بینی یکساله بدون خطا ارائه شود. پیش‌بینی از هر نوعی با خطا همراه است.
دنیای‌اقتصاد : غیرتعطیل بودن آخرین روز اسفندماه سبب شد تا ابهامی درخصوص باز بودن بورس میان فعالان این بازار وجود داشته باشد. بر اساس آخرین اخبار، کانون بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری در نامه به مدیران عامل بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری اعلام کرده روز پنج‌شنبه ۲۸ اسفندماه آخرین روز فعالیت بانک‌ها و موسسات اعتباری و اولین روز فعالیت بانک‌ها نیز در سال آینده روز پنج‌شنبه ۵فروردین ۱۴۰۰ خواهد بود؛ اما سازمان بورس و اوراق بهادار تا این لحظه درخصوص فعالیت بازار سهام در آخرین روز اسفندماه شفاف‌سازی نکرده است. با این حال از آنجا که تحویل سال نو در ظهر روز شنبه خواهد بود و فعالیت بازار سهام و کارگزاری‌ها منوط به ارائه خدمات از سوی بانک‌هاست، قاعدتا در روز شنبه ۳۰ اسفندماه سال ۱۳۹۹، بورس نیز تعطیل خواهد بود.
بدون دیدگاه