بازار سهام در پایان معاملات روز یکشنبه نتوانست مسیری مشابه افزایش ۸۷ / ۲درصدی روز قبل را طی کند و در نهایت به افت ۱/ ۰ درصدی رضایت داد.
ناجی بورسبازی در تمام فصول
در این روز آنچه که بیشتر از هر چیزی به چشم آمد، امنیت نمادهای بنیادی بازار سهام و مصونیت نسبی آنها در مقابل نوسانات هیجانی بود که بهنوعی توانست راه این نمادها را از راه بیشتر نمادهای بازار (از حیث تعداد) جدا کند. بهعبارتی از سه عامل محرک افزایش تب خرید سهام در دادوستدهای روز شنبه یعنی انتخاب رئیسی جدید برای سازمان بورس، باقیماندن دلار در کانال ۲۷ هزار تومان و رشد مناسب قیمت نفت و فلزات در بازارهای کالایی، نخستین مورد به سردی گرایید؛ اما دو عامل دیگر ضامن ادامه رشد قیمتها در سهام گروههای کامودیتیمحور شد. بهنظر میرسد که در صورت ثبات در قیمت فعلی ارز، بازار سهام بهویژه در بخش بنیادیها همچنان بتواند خود را با شرایط خوب بازارهای جهانی وفق داده و روزهای متعادلی را سپری کند. در این میان در صورتیکه سرمایهگذاری در این بازار با نگاهی تحلیلی و بر اساس پشتوانههای بنیادی صورت پذیرد، بهنظر میرسد کمترین ریسک به بورسبازان تحمیل شده و بهعبارتی سادهتر شاهد یک سرمایهگذاری ایمن در روزهای پرفراز و فرود تالار شیشهای باشند.
غلیان سبز رنگ احساسات
هرچه معاملات روز شنبه بورس تهران برای بورسبازان خوشایند بود، اما روز گذشته بیش از ۱۴۰۰ واحد از ارتفاع شاخص بورس تهران کم شد. در این روز عقبگرد ۱/ ۰درصدی نماگر یادشده موجب شد تا شاهد قرارگرفتن این نماگر در محدوده یک میلیون و ۴۳۶ هزار واحدی باشیم.روز یکشنبه آنچه که بیش از هر چیز سبب شگفتی شد، این بود که هیجان ناشی از تغییر رئیس سازمان بورس نتوانست بیش از یک روز دوام بیاورد، همین امر سبب شد تا برخلاف انتظار بسیاری از اهالی بازار سرمایه تنها پس از گذشت تنها یک روز از رشد بیش از ۴۰ هزار واحدی شاخص بورس شاهد افت این نماگر باشیم. اینطور که بهنظر میآید بازار سرمایه با یک مشکل همیشگی روبهرو است. هر اتفاقی کوچک و بزرگی در صحنه اقتصاد یا حتی مسائل خرد مربوط به بورس که در ذهن افکار عمومی از وزن قابلتوجهی برخوردار است، بهراحتی میتواند فعالان بازار را تحتتاثیر قرار دهد و طی زمان کوتاهی بهطور موقت یا کوتاهمدت سمت و سوی بازار را عوض کند؛ فرقی هم نمیکند که این مساله موردی همچون احتمال احیای برجام باشد یا تغییر رئیس سازمان بورس که عمر تاثیر آن بر بازار سرمایه تنها در حد یک روز است. در تحلیل این مساله البته آنچه که از اهمیت بسزایی برخوردار است این است که بدانیم امر اثرپذیری به خودی خود نهتنها مسالهای کاملا طبیعی و حتی جزئی از ذات بازارهای مالی است، اما آنچه که در مورد بورس ایران بهنظر میرسد این است که این اثرپذیری در مواردی سمت و سویی غیرمعقول دارد. برای مثال در مورد همین مساله اخیر بازار دیگر به این نکته توجه نمیکند که صرف تغییر رئیس سازمان را نمیتوان بهعنوان یک عامل بنیادی با اثر آن بر بازار سرمایه دانست؛ این در حالی است که در آن واحد بازار به این انتخاب واکنش نشان داده است. به هر روی چنین تغییری اگر در عرض یک روز آن هم به دلیل تغییر غیرقابلانتظار یک قانون یا تغییر قابلتوجه در مولفههای بنیادی یک صنعت باشد غیر معمول نیست، اما رشد بازار و افزایش خرید هیجانی سهام به دلیل تنها یک عامل همانند تغییر رئیس سازمان بورس اگرچه در بازار سرمایه ایران تازگی نداشت اما معقول نبود، چراکه هنوز نه آینده برجام مشخص است و نه در سایر مولفههای اثرگذار، تغییری محسوسی رخ نداده که بتوان با دلار ۲۷ هزار تومان آن را به فالنیک گرفت. در همین راستا بیراه نیست که تب تند بازار تنها در عرض یک روز به عرقی سرد تبدیل شد و نماگرهای بورس و فرابورس را به مانند روزهای پایانی هفته گذشته به عقب راند.
در دل بازار چه میگذرد؟
اما از حواشی هیجانات روزهای شنبه و واکنش قابلانتظار روز یکشنبه که بگذریم، آنچه که حائزاهمیت است، تداوم ضعف نسبی معاملات در بازار سرمایه است. بر این اساس معاملات روز شنبه در حالی خاتمه یافته که افت شاخص هموزن بسیار بیشتر از شاخصکل بورس بوده است. در این روز شاخص اصلی بورس ۱/ ۰درصد افت کرد اما در مقابل شاخص هموزن به عقبگردی ۹۶/ ۰درصدی رضایت داد. این تفاوت نشان میدهد که طی روز گذشته میزان افزایش عرضه در نمادهای کوچک بازار که بسیاری از آنها از محل فروش داخلی محصولات غیردلاری فعالیت میکنند، بسیار بیشتر از نمادهای بزرگ و دلاری بوده که اثر قابلتوجهی بر شاخص دارند.
بررسی تغییرات ترکیب صفوف خرید و فروش حکایت از آن دارد که بهرغم غیرقابلمقایسه بودن حجم صفوف فروش با میزان به ثبت رسیده در بهار سالجاری (در آن زمان در برخی از روزهای بهار بیش از ۷۰درصد از نمادهای بورسی صف فروش سنگین با ارزش چندبرابر تقاضا در بازار سهام داشتند که حتی از ارزش معاملات نیز بیشتر بود.) مجددا تعداد صفوف فروش افزایش پیدا کرده است. بر این اساس در پایان معاملات روز گذشته از مجموع ۳۴۷ نماد معامله شده در بورس تهران ۲۳نماد معادل ۷درصد از کل نمادهای معامله شده، صف خریدی به ارزش ۵۴۷ میلیارد تومان داشتند. در مقابل اما تعداد نمادهای که طی این روز درگیر صف فروش بودند به ۷۹ عدد رسید که ۲۳درصد از کل نمادهای معامله شده را دربر میگیرد. ارزش صفهای فروش در این روز به ۱۹۳ میلیارد تومان رسید. تفاوت این ارقام حکایت از آن دارد که با وجود تفاوت فاحش موجود میان ارزش صفهای خرید کمتعداد که ارزش بیشتری هم دارند صفهای فروش در نمادهای بیشتری مشاهده میشوند؛ این به آن معناست که اگرچه بازار بر روی تعداد اندکی از نمادها خوشبین است اما در مقابل تعداد بیشتری از نمادها هستند که با عدماقبال فعالان بازار روبهرو شدهاند.
البته دلیل افت شاخص بورس نه در این دو رقم بلکه در تعداد بالای نمادهایی نهفته است که با قیمت پایانی منفی کار خود را در روز یکشنبه خاتمه دادهاند. در این روز قیمت پایانی ۹۵ سهم (۲۷ درصد از کل) مثبت بود و در مقابل ۲۴۵ سهم (۷۱درصد از کل) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این روز ارزش معاملات خرد ۳۴۵۰ میلیارد تومان بود.
بزرگترها همچنان مثبت
بررسی نسبت خالص خرید حقیقی در بازار سهام طی روز یکشنبه نشان از آن دارد که در این روز به میزان ۴۰۵ میلیارد تومان از سرمایه بازیگران خرد از بورس خارج شد. به این ترتیب بازار سهام در خلال معاملات روز یکشنبه تقریبا هرچه را که در روز قبل از آن (خالص خرید ۴۲۵ میلیارد تومانی حقیقیها) بهدست آورده بود، مجددا از دست داد. در این روز آنچه که توانست در میان نمادهای مختلف بهخوبی خودنمایی کند حجم بالای خروج پول از تمامی نمادها بود.
اگر در این روز گروه «سایر مالی» که به نمادهای لیزینگی اختصاص دارد مقدار اندکی ورود پول حقیقی نداشت؛ میتوانستیم بهطور قاطع از خروج پول از تمامی گروههای بازار سهام سخن بگوییم.
با این حال خروج یکپارچه پول از صنایع یادشده به این معنا نبوده که بازار در روز معاملاتی اخیر شاهد قرمزپوشی تمامی نمادها بوده است. روز یکشنبه اگرچه نمادهایی نظیر «شپنا»، «حکشتی» و «خودرو» بر نماگر اصلی بازار سهام اثری منفی داشتند، اما همچنان تعدادی اندک اما قابلتوجهی از نمادهای موثر بر شاخص با عملکرد مثبت کار خود را خاتمه دادند.
برای مثال در روز یکشنبه نماد معاملاتی شرکت ملی مس (فملی) توانست ضمن ثبت بیشترین اثر مثبت بر «تپیکس» رشدی ۴۲/ ۳درصدی را در آخرین معاملات خود شاهد باشد. در واقع نهتنها این نماد بلکه اغلب نمادهای حاضر در گروه فلزات اساسی عملکردی مثبت داشتند، اگر در آخرین معاملات هم نتوانسته باشند نسبت به روز گذشته رشد کنند حداقل در قیمت پایانی به این هدف دست یافتهاند. البته مساله تنها به این نمادها محدود نمانده است. بسیاری از نمادهای حاضر در گروه پتروشیمیها نیز طی این روز توانستهاند با رشد قیمت به کار خود خاتمه دهند. در این روز نمادهایی نظیر «شپدیس»، «نوری»، «شاراک» و … سمت و سویی مثبت در قیمتهای آخرین معامله و قیمت پایانی داشتند.
اما چه عاملی باعث شده تا در خلال معاملات این روز و تغییر رویه قابلتوجه بازار نسبت به روز شنبه دلاریها همچنان مثبت بماند؟ میتوان این مساله را در غالب چارچوبی تحلیل کرد که از دههها قبل در بازار سرمایه جریان داشته است.
نمادهای بزرگ بازار به سبب آنکه نیاز به حجم بالایی از پول دارند تا با افزایش قیمت مواجه شوند در کوتاهمدت از نوسان کمتری برخوردار هستند و میتوان گفت که بدون توجه به سایر محرکهای بیرونی که بیشتر آنها هیجانی هستند مسیر خود را در بازار طی میکنند. همین امر سبب میشود تا این نمادها از ریسک کمتری برخوردار باشند و بهجای آنکه مسیر خود را از میانه شایعات و جهتگیریهای هیجانی طی کنند، متناسب با محاسبات تحلیلی و بنیادی طیطریق کنند. موضوعی که میتواند ضامن یک سرمایهگذاری با ریسک پایینتر در بازار سرمایه باشد. طبیعتا همین امر باعث میشود تا نمادهای یادشده هم در روندهای صعودی با سرعت کندتری رشد کنند و هم به هنگام ریزش بازار از خطرات افت شدید قیمت و قفلشدن در صفوف فروش مصون باشند؛ عاملی که میتواند سیگنالی مهم برای فعالان بازار سهام و افرادی که قصد حضوضر مداوم در بورس دارند، باشد.
دلار و بازارهای جهانی به نفع بورس
به دور از تمامی تحولاتی که از روز شنبه تا روز گذشته در بازار سهام رخ داده است، یک نکته هست که حتما باید موردتوجه سرمایهگذاران خرد قرار بگیرد. طی روزهای گذشته وضعیت بازارهای جهانی بهطور کلی مثبت بوده است. از یکسو افزایش قیمت انرژی که ماشه آن با چندبرابر شدن رشد قیمت گاز کشیده شد، پیشروی بازار قرار دارد و از سویی دیگر بهبود آمار اقتصادی آمریکا راه را برای افزایش واهمهها از آینده تقاضا برای کامودیتیها سد کرده است. همین امر سبب شده تا هم چشمانداز قیمت سوخت و هم سایر کامودیتیهایی که بهای آنها به بهای سوخت وابسته است دستخوش تغییر شود، از اینرو شاهد آن هستیم که چشمانداز بورس در صورت نبود نوسان قابلتوجه در نرخ برابری ریال به دلار آمریکا نیز مثبت خواهد بود. با توجه به اینکه بیشتر نمادهای مهم بورس تهران که حدود۶۰درصد ارزش آن را شامل میشوند دلاری یا بهعبارتی بهتر کامودیتیمحور هستند، ثبات قیمت ارز میتواند به کمک بازار سهام بیاید و شرایطی را رقم بزند که مسیر پیشروی بورس بیشتر به آینده کمریسک بازارهای جهانی وابسته باشد تا سرنوشت نامعلوم دلار. البته در این میان باید به این نکته نیز توجه داشت که روند اخبار سیاسی تاکنونی هیچ سند مهمی بهدست نداده که ایران تمایل به بازگشت به مذاکرات اتمی در آیندهای نزدیک را دارد، از اینرو بهنظر میرسد که اگر لفاظیهای طرفین مذاکره را از جریان اصلی تحولات حذف کنیم، حداقل در کوتاهمدت شرایط برای افزایش ثبات در بازارهای دارایی بهویژه بازار ارز و سهام فراهم است.
فعلا که دلار در محدوده ۲۷ هزار تومان باقیمانده و انتظار نمیرود در صورت تداوم وضعیت کنونی در عالم سیاست و تورم شاهد کاهش معناداری در قیمت ارز باشیم.
تردید، مانع اصلی تصمیمگیری این روزهای سهامداران خرد است. دست به عصا جلو میروند و پای تمام تحلیلها و پیشبینیها مینشینند.
منشأ کمرمقی بازار سهام
از کارشناسان در شبکههای اجتماعی سوال میپرسند و بازار کانالها و صفحات تلگرامی و اینستاگرامی در حوزه بورس داغ است. انگار که برگشتهایم به دو سال پیش. با این تفاوت که آن زمان همه در حباب امید بودند و میخواستند هرجور که میشود در بورس سرمایهگذاری کنند و حالا خیلی از همان آدمها دست به عصا شدهاند و این روزها با ترس و لرز در بورس حضور دارند. یکی از پرسشهای سهامداران خرد، این است که علت وضعیت فعلی بازار چیست؟ چرا روندی پایدار در بازار شکل نمیگیرد و یک روز بیدلیل شاهد صعود قیمت سهام هستیم و روز دیگر همان سهام روانه سطوح منفی میشوند؟ سوالی کلی است؛ علل مختلفی هم دارد. اما مطرح کردن آن با کارشناسان و متخصصان این حوزه، میتواند بار ترس و تردید سهامداران را کم و آنها را کمی از این فضای مبهم دور کند. اکثر کارشناسانی که با «دنیایاقتصاد» صحبت کردهاند، معتقدند که بازار تحتتاثیر دو مساله است؛ دلار و زمزمههای انجام مذاکرات. دو مسالهای که به طور مستقیم بر این روزهای بازار اثر گذاشتهاند. در این میان عدممدیریت صحیح بازار سهام به سبب وجود قوانین محدودکننده سبب شده تا بازار سهام ضمن کمرمق شدن سمت و سوی مشخصی نیز نداشته باشد.
شرایط این روزهای بورس طبیعی است؟
الناز افشار: در مرتبه اول، محرک بازارهای مالی در کشور، روند تغییرات نرخ ارز است که دلار سرآمد آن است. وقتی دلار حرکتی ندارد و بلکه افت هم میکند، این محرک از کار میافتد. در بازار سرمایه هم عموما سهامداران انتظارات را معامله میکنند. برای همین هم زمانی که از نوسان در بازار ارز کاسته میشود، بحث از سرگیری مذاکرات برجام دوباره مطرح میشود و… پس در نتیجه ریال در ذهن فعالان بازار و سرمایهگذاران ارزشمند میشود، و به این نگاه که اگر توافق صورت بگیرد چنین و چنان میشود، نزدیک میشویم. در نتیجه اولین محرک بازارهای ما از کار میافتد که در حال حاضر هم چنین شده است. اگر به رشدهای بازار سهام طی سالهای گذشته نگاه کنیم، متوجه میشویم که دلیل اغلب روندهای صعودی شکل گرفته، انتظارات تورمی بوده که مستقیما با تغییرات نرخ ارز مرتبط است. اما به نظر میرسد اگر توافقی صورت نگیرد و جریان ورود پول خارجی به کشور انجام نشود، با توجه به شرایط کسری بودجه دولت، تقاضای مصرفی سرمایهگذاری و تقاضای احتیاطی ارز بالا رفته و منابع ارزی محدود میشوند. در نتیجه نرخ ارز رشد کرده و تمام بازارهای مالی به پیرو افزایش نرخ دلار، صعودی میشوند. ضمن اینکه دولت سیزدهم، به تازگی تیم اقتصادی خود را تشکیل داده و این تیم هنوز آنطور که باید و شاید رویکرد آتی خود را نشان نداده است. به نظر میرسد رویکرد تیم اقتصادی دولت سیزدهم هم به شرایط سیاسی کشور وابسته است.
عامل دلسردی بورسبازان
مهدی ساسانی: اینکه بورس چرا چنین وضعیتی دارد، دلایل زیادی میتواند داشته باشد و نمیتوانیم به یک دلیل اشاره کنیم. به نظر میرسد با افزایش فروش روزانه اوراق دولتی در بازار که با هدف تامین بخشی از کسری بودجه انجام میپذیرد، بخشی از منابع بازیگران مختلف بازار همچون حقوقیها و صندوقها را جذب خود کرده و از توان مالی آنها برای خرید سهام کاسته است. ضمن آنکه یک نگرش نادرست در بین فعالان بازار وجود دارد که توافق هستهای و احیای برجام به ضرر بازار سهام و شرکتها خواهد بود. نکته دیگر این است که وابستگی بسیار زیادی از نظر روانی بین دلار بازار آزاد و بازار سرمایه وجود دارد که در برخی موارد باعث خطای تشخیص میشود. عواملی از این دست که بیشتر مباحثی روانی است، فعالان بازار را دلسرد کرده تا انگیزهای برای خرید سهام وجود نداشته باشد. در مجموع عوامل زیادی وجود دارد که به تشدید فضای تردید و بیاعتمادی در بازار سرمایه دامن زده و سبب شده تا در عین کمرمقی معاملات، روندهای شکل گرفته در بازار پایدار نباشند.
ذهنیت مهندسی شدن بازار
بهمن فلاح: در شرایط فعلی طبیعی است که سرمایهگذاران از سهامداری خسته شده باشند. بیش از یک ماه است بهرغم چشمانداز مثبتی که تیم اقتصادی دولت برای بازار سرمایه ترسیم کرده، هیچ حرکت خاصی در راستای بهبود شرایط بازار سرمایه رخ نداده و با اینکه وضعیت بازار مناسب نبود، شاهد چند عرضه اولیه نسبتا سنگین در بازار هم بودیم. در کنار این عوامل فروش اوراق خزانه دولتی برای تامین کسری بودجه بر روند معاملات سایه انداخته است. حتی آن توجهی که باید در روند مدیریت جریان پول در بازار و حفظ ارزش معاملات انجام شود، صورت نگرفته است. در چنین شرایطی این ذهنیت در میان سرمایهگذاران شکل گرفته که بازار در حال مهندسی شدن است. این ذهنیت در یک چهارچوبی شکل گرفته که نشانههای آن مشخص است. وقتی با وجود ارائه گزارشهای مناسب از سوی شرکتهای بورسی و انتظارات تورمی موجود در کشور، قیمت سهام درجا میزنند، این تفکر نیز میان بورسبازان تقویت میشود. درست است که عقبماندگی بازار نسبت به تورم سرانجام در نقطهای جبران شده و به اصطلاح به تعادل میرسد اما زمانی که خیل عظیمی از سهامداران در ضرر هستند و هنوز زیانهایشان جبران نشده است، صبوری از بازار سلب شده و هیجان جای آن را میگیرد. در عین حال لازم است تا متولیان و مدیران بازار سرمایه شرایط را برای شرکتهایی که در جریان بوروکراسی اداری و پیچیده سازمان بورس در صف طولانی افزایش سرمایه قرار گرفتهاند، تسهیل کنند. این موضوع میتواند به بازار سرمایه رونق دهد. به علاوه اینکه در صورت مدیریت درست بازار سرمایه و استفاده از ظرفیتهای مغفول میتوان به کنترل بازارهای موازی و تورم پرداخت. امیدواریم که با شکلگرفتن همبستگی و چشمانداز مشترکی بین اعضای تیم اقتصادی دولت، ترس سهامداران نیز تا حدودی مرتفع شود و شاهد جان گرفتن دوباره بازار سرمایه باشیم.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به مردم توصیه کرد بهجای سرمایهگذاری مستقیم در بازارسرمایه از طریق صندوقهای سرمایهگذاری اقدام کنند. مجید عشقی با بیان این مطلب گفت: خرید سهام نیازمند دانش حرفهای و تجزیه و تحلیل اطلاعات وسیع و پیچیدهای بوده و طبیعی است برخی از مردم به دنبال فراگیری چنین دانشی نرفته باشند. وی افزود: براین اساس نباید میلیونها نفر سهامداران حقیقی را درگیر اصول علمی و پیچیدگیهای بازار کنیم.
عموما کانالهای فاقدمجوز موجود در فضایمجازی، سهامداران را به سمت خرید سهمهای خاصی هدایت میکنند که به نفع مردم نیست و منجر به آن شده تا بسیاری از افراد دنبالهروی این گروهها، متحمل زیان شوند. عشقی اظهار کرد: در کنار سیاستهای فرهنگسازی و آموزش عمومی که در دستور کار سازمان بورس قرار گرفته است، سریعترین راهکار حل این مشکل و جلوگیری از ضرور و زیانهای احتمالی، ورود مردم عادی به صندوقهای سرمایهگذاری است. پرواضح است که سازمان بورس بر این صندوقها نظارت دارد و از این پس نیز نظارتها هوشمندانهتر خواهد شد.رئیس جدید سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین در گفتوگو با صداوسیما، با اعلام اینکه مداخله دولت در بازار سرمایه باید به این شکل باشد که شفافیت را افزایش دهد و نظارت کافی بر معاملات و انتشار اطلاعات داشته باشد، گفت: مداخله دولتها در بازارها عمدتا منجر به انحراف در بازار میشود، دخالت دولت به این معنی که وارد بازار شود و سود قطعی دهد، درست نیست.
عشقی با بیان اینکه کار را با ایجاد ثبات در بازار سرمایه و بازگشت اعتماد سهامداران به بازار سرمایه آغاز کرده است، گفت: یکی از راههای ایجاد ثبات در بازار، بازدهی و سودآوری بلندمدت شرکتها است.
وی افزود: دخالت در سازوکار تولید و سودآوری شرکتها باید به حداقل برسد بهطوری که طی یک تا دو سال اخیر، دولت از بحث مداخله در قیمتگذاری فاصله گرفته است و ما مطمئن هستیم بازار راه خود را پیدا میکند.
عشقی با بیان اینکه رسالت اصلی سازمان بورس و اوراق بهادار، تجهیز منابع شرکتهاست، ادامه داد: بهعنوان اولین برنامه، اقداماتی انجام میدهیم تا تشکیل سرمایه در شرکتهای تولیدی افزایش پیدا کند و از این طریق طرحهای توسعهای جدید بتوانند اجرا شوند؛ این موضوع سبب میشود تا شرکتها در بلندمدت سودآوری خوبی داشته باشند؛ ضروری است سهامداران نیز با دید بلندمدت سهام شرکتها را خریداری کنند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار توسعه بازار بدهی را یکی دیگر از برنامههای هیاتمدیره جدید عنوان کرد و افزود: در نظر داشته باشید با توجه به سطوح مختلف ریسکپذیری، سرمایهگذاران مختلفی در بازار وجود دارند. گروه اول سهامدارانی هستند که به خرید سهام علاقه دارند و سهام خریداری میکنند و گروه دوم نیز سرمایهگذارانی هستند که اوراق با درآمد ثابت خریداری میکنند.
وی ادامه داد: سهامدارانی که سهام خریداری کردند، سهام خود را نمیفروشند تا اوراق خریداری کنند؛ زیرا این دو بازار از یکدیگر متفاوت هستند و مخاطبان و بازیگران خاص خود را دارند، هرچند که بر یکدیگر تاثیر میگذارند. عشقی بیان کرد: اگر بازار بدهی را با ابزارهای بدهی و نهادهای مالی توسعه دهیم و میزان نقدشوندگی اوراق را در بازار بدهی افزایش دهیم، دیگر شاهد تاثیر این بازار بر بازار سهام نخواهیم بود.
یک روز پس از آغاز به کار رئیس جدید سازمان بورس و اوراق بهادار، شاخص کل دوباره رخت قرمز بر تن کرد و با ریزش حدود ۱۳۰۰ واحدی در سطح یکمیلیون و ۴۳۶هزار واحد قرار گرفت.
این ریزش در حالی اتفاق افتاد که با روی کار آمدن مجید عشقی، کورسوی امیدی در دل سهامداران ایجاد شده بود که شاید با تغییر رئیس قبلی سازمان بورس و انتخاب گزینه مورد نظر دولت، وضعیت بازار سرمایه هم تغییر کند و دوباره بورس روی خوش خود را به سهامداران نشان دهد. اما این خوشبینی تنها یک روز دوام داشت و بعد از رشد ۴۰هزار واحدی شاخص در روز شنبه، دیروز بار دیگر بازار سرخپوش شد و ۱۳۰۰ واحد ریزش کرد. اما واکنش سهامداران فعال در فضای مجازی به این وضعیت قابلتوجه و جالب بود. گروهی شور و شعف روز شنبه سهامداران از بالا رفتن ۴۰هزار واحدی شاخص و اطمینان آنان به ادامهدار بودن این روند را یادآور شده بودند و خطاب به آنان میگفتند که «چه زود شکست عشقی خوردند» یا «نتیجه صعود عشقی و هیجانی همین میشود که این روند یک روز هم دوام نمیآورد.» یکی از کاربران با ذوق هم شعری از «حافظ» را در واکنش به مدیریت مجید عشقی بر بازار سرمایه توییت کرد و نوشت: «همانطور که حضرت حافظ پیشبینی کرده بود، عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکلها.» برخی دیگر از کاربران هم به خاستگاه مجید عشقی که مانند بسیاری از مدیران دولت سیدابراهیم رئیسی، دانشگاه امام صادق(ع) است اشاره داشتند و کنایه میزدند که دیگر حتی از دست شاگردان دانشگاه امام صادق(ع) هم کاری برای بورس برنمیآید و باید فکری اساسیتر کرد. برخی هم بدون توجه به تغییرات مدیریتی در بازار سرمایه وضعیت بازار را اینگونه تحلیل میکردند که «وقتی صف فروش خاصی در بازار وجود ندارد و صف خرید زیادی هم شکل نمیگیرد، به آن معناست که سهام به قیمتهایی رسیده که توجیه فروش ندارد ولی تقاضای موثری هم برای بالارفتن قیمتها وجود ندارد؛ یعنی شناوری بالا و نقدینگی کم.»
قطع شدن سایت TSETMC و سخنان کارشناس صداوسیما درباره سهامداران نیز دو سوژه دیگر داغ فعالان بورسی در فضای مجازی بود. در روزی که هسته فنی سازمان بورس دچار اختلال و شاخص کل بورس منفی شد، صداوسیما با دعوت از یک کارشناس بورس، سهامداران را مقصر اوضاع فاجعهبار بازار معرفی کرد. این کارشناس در یک برنامه تلویزیونی گفت که مشکلات بورس ریشه در کودکی سهامداران دارد. واکنش کاربران فضای مجازی به صحبتهای این کارشناس دو نوع بود؛ گروهی برنامههای متنوع صداوسیما در روزهای اوج بازار را یادآور میشدند که مردم را تشویق میکردند داراییهای خود را در بورس سرمایهگذاری کنند اما حالا که بازار در سراشیبی قرار دارد، مردم را مقصر این وضعیت معرفی میکنند. گروه دوم اما معتقد بودند منظور کارشناس پایین بودن سواد مالی سهامداران بوده و تاکید داشتهاند که باید دانش بورسی از دورههای ابتدایی به افراد آموزش داده شود.
امین امیری
کارشناس بازار سرمایه
وقتی نقدینگی نسبت به شناوری عدد ناچیزیه با توجه به متوسط تاریخی، عین کویریه که آب توش نیست، آب به تعادل دمای شب و روز کمک میکنه وقتی آب نیست این اختلاف دما خیلی زیاده، وقتی یه روز برای خیرمقدم به رئیس جدید مقدار کمی خرید میکنند، همه چیز صف خریده ولی فرداش همه چیز صف فروش!
امیر فهیمی
کارشناس بازار سرمایه
طبق اطلاعیه جدید بانک مرکزی، ملاک تبدیل سپردههای ریالی به ارز در گواهیهای تمکن مالی، نرخ فروش اسکناس خواهد بود. قبلا بسیاری از بانکها از نرخ ۴۲۰۰تومانی برای تسعیر ارز در گواهینامه تمکن استفاده میکردند. اما الان موجودی ارزی قابل ارائه افراد به سفارتخانهها کاهش قابل ملاحظهای میکنه.
نیمه نخست سال ۱۴۰۰ در حالی پایان یافت که بورس با رشد ۶درصدی، نتوانست رقبای خود را پشتسر بگذارد و در آغاز نیمه دوم سال نیز تا به امروز کمتر از ۴درصد به ارتفاع آن افزوده شده است. این موضوع «دنیایاقتصاد» را بر آن داشت تا در گفتوگویی با امیر تقیخان تجریشی، کارشناس بازار سهام به بررسی عوامل اثرگذار بر بازار داراییها بهویژه بازار سهام و چشمانداز آن بپردازد.
در سالجاری شاهد آن بودیم که کسریبودجه سنگین دولت نسبت به سالهای قبل بیشتر شده تا جاییکه بسیاری بر این باورند که نرخ تعادلی ارز بهعنوان یکی از مهمترین مسائل تاثیرگذار بر بازار داراییها میتواند پتانسیل بالایی برای رشد داشته باشد. بهنظر شما چه عاملی سبب شده تا از ابتدای سالجاری افزایش قیمت چندانی را مانند سالهای اخیر در بازارها شاهد نباشیم؟
ثبات، کلیدواژه مهمی است که وجود آن میتواند اقتصاد یک کشور را به مسیر رشد و توسعه ببرد، اما نبود آن بهطور قطع باعث رکود، درجا زدن و حتی پسرفت میشود، به همینمنظور میتوان گفت اگر قرار باشد میان نوسانات نرخ ارز حتی اگر نوسان نزولی باشد و نرخ تعادلی ارز مجبور به انتخاب شویم، بهتر است گزینهای را انتخاب کنیم که ثبات را برای اقتصاد کشور بههمراه آورد. البته باید توجه داشته باشیم که نوسانات ارز نیمایی بهصورت واقعی بر وضعیت درآمدی شرکتها اثرگذار است که این نرخ نیز به دلیل نوساناتاندک خود در سالجاری، مانع از نوسانات شدید در بازار سرمایه شده است. به همین دلیل میتوانیم عنوان کنیم که دلیل اصلی آرامش موجود در بازار سرمایه در ماههای ابتدایی سالجاری، ناشی از ثباتنسبی بازارها پس از توفانهای نوسانات نرخ ارز و افزایش بیسابقه تورم طی سالیان پیشین بوده است. اکنون نیز که در حال مشاهده گزارشهای ۶ ماهه شرکتهای بورسی هستیم، نشانههای رونق را در عملکرد واقعی بسیاری از صنایع و شرکتها میبینیم. از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم که به دلیل بالا بودن نرخ کالاهای پایه و بالابودن قیمت کالاهای مبتنی بر انرژی در دنیا، درآمد ارزی مناسبی داریم که تا ۶میلیارد دلار در ماه میرسد و به ثبات بازار ارز کمک میکند. هماکنون برخلاف چند ماهه ابتدای سال، تکیه تامین مالی دولت از پایه پولی برداشته شده و سهم بیشتری به انتشار اوراق داده شده است که با توجه به تاثیر بر نرخ بهره، موجب کاهش نوسانات بازارهای دارایی حداقل در کوتاهمدت میشود.
همانطور که میدانیم در سالجاری یکی از مسائلی که توانسته تا حد زیادی بازارها بهویژه بازار سهام را به کما ببرد و از افزایش قیمتها جلوگیری کند، خوشبینی به احیای توافق برجام است. فکر میکنید این مساله تا چه حد بر آرامش نسبی بورس نسبت به سالهای قبل اثر داشته است؟
هماکنون نظرات متفاوتی درباره چشمانداز مذاکرات برجامی وجود دارد، اما آنچه که مهم است، رویکرد منطقی سیاست خارجی ایران نسبت به مذاکرات است که میتواند در کنار تقویت قدرت ژئوپلیتیک ایران در منطقه، کفه خوشبینی به نتایج سیاست خارجی را سنگین کند و پیامآور روندی آرامشبخش و متعادل برای بازار سرمایه باشد. البته باید سناریوهای موجود در قبال احیای دوباره برجام یا عدماحیای آن را درباره بازار سرمایه و صنایع بورسی را به درستی بشناسیم و رفتارهای هیجانی از خود بروز ندهیم.
اگر بخواهیم نگاه خوشبینانهای به مساله برجام و احیای آن داشته باشیم، چه میشود؟ آیا تمام راههای انتقال پول و مبادلات تجاری بازمیشود؟ تحریمها نیز بهطور کامل برداشته میشود؟ در این صورت با سیل ورود سرمایهگذار خارجی مواجه خواهیم شد که خواهان ارتقای صنایع فعلی و راهاندازی صنایع جدید هستند؟ اگر چنین اتفاقی رخ دهد، طبعا رشد سریع، پرقدرت و زودهنگام بورس بیدلیل نیست، اما فضایی که توصیف کردیم حتی پس بهدست آمدن توافق برجام در سال ۹۴ نیز رخ نداد، زیرا تحریمها، تنها مساله بینالمللی ما نیستند. اکنون مساله رعایت استانداردهای بازل برای بانکها، همگامشدن با تکنولوژیهای ساخت و تولید و نظام جابهجایی وجه بین تجار، توسعه ظرفیتهای تولید و حتی تولید کالای نهایی با قیمت مقرونبهصرفه برای ورود به بازار رقابتی جهانی از اهمیت خاصی برخوردار است که تنها مساله برجام نمیتواند هزاران مساله حاشیه در کنار آن را حل کند، بنابراین بهتر است نسبت به این موضوع، با چشمان باز بنگریم و واقعبین باشیم، اما پیشرفت در مساله برجام میتواند منجر به تسهیل فرآیند فروش نفت و آزادسازی داراییهای بلوکهشده ایران باشد که خود خبر خوبی برای اقتصاد محسوب میشود.
با توجه به کسریبودجه قابلملاحظه دولت و نبود راههای موثر غیرتورمی برای مهار آن فکر میکنید که حتی به فرض بهثمر نشستن توافق مجدد آیا میتوان انتظار ثبات بازارها را داشت یا اینکه در هر صورت بازهم بازارهای دارایی به لطف تورم رونق میگیرند؟
موضوع کسریبودجه دولت، نگرانیهای زیادی را برای بازارها ایجاد کرده است. بهنظر میرسد اکنون تامین این کسری با استفاده از ابزار بدهی با حداقل فشار بر بازار سرمایه در حال تدوین است و بازار نباید نگرانی جدی درباره انتشار اوراق یا عرضههای دولت داشته باشد، اما بهعلت تجربه سالهای گذشته، فعالان از این بابت نگران هستند که میتواند با شفافسازی از سوی متولیان امر، رفع نگرانی صورت بگیرد. ذکر این نکته ضروری است که روند صعودی و نزولی بازار سرمایه در سال ۱۳۹۹ دیگر تکرار نخواهد شد چراکه شرایط و مفروضات بسیاری از جمله جریان ورودی نقدینگی به بازار همانند گذشته نیست و تحلیلها در این دوران براساس سودآوری شرکتها و ارزشذاتی سهم خواهد بود و نه فشار تقاضا منبعث از نقدینگی، لذا توقع رشد همهجانبه یا نزول همهجانبه بازار امری غیرمنطقی است، بنابراین ما در برخی گروهها شاهد عرضه هستیم و برخی دیگر تقاضا که البته عرضههای فعلی بازار نیز ناشی از همین روند تعادلی بازار است. گاهی گروه پتروشیمی و پالایشگاهی موردتوجه قرار میگیرد و گاهی نیز گروه خودرویی و بانکی که البته این چرخشها در بازار طبیعی است و ادامه خواهد داشت.
نکته دیگری که ذهن فعالان بازار را به خود مشغول کرده افزایش نرخ بهره بین بانکی به حدود ۵/ ۱۹درصد است. بازار بیم این موضوع را دارد که نرخ سود سپردهها نیز افزایش یابد که البته زمزمههایی هم در برخی بانکها پیرامون این موضوع به گوش میرسد که در برخی موارد شاهد افزایش نرخ سودسپردههای بلندمدت هستیم که ناشی از سیاستهای انقباضی است.
راهکار مواجهه با این موضوع را میتوان در توسعه صندوقهای با درآمد ثابت دانست، چراکه آشنایی بیشتر آحاد مردم با مزیتهای صندوقهای با درآمد ثابت از جمله نرخ بالاتر و نداشتن نرخ شکست میتواند پولهایی که تصمیم به پارکشدن در بانکها بهعنوان سپرده دارند را بهسوی صندوقهای سرمایهگذاری هدایت کند. نکته مهم در این بین معرفی بیش از پیش انواع صندوقهای سرمایهگذاری به مردم است که با ذائقه متفاوت ریسک، بتوانند ابزار موردنظر سرمایهگذاری خود را انتخاب کرده و نهایتا نقدینگی را حول محور بازار سرمایه کشور متمرکز کنند. اتفاق مثبت دیگری که این روزها شاهد آن هستیم کاهش سفتهبازی در بازارهای موازی بهخصوص مسکن، رمزارزها و خودرو است که به واسطه ابزارهای مالیاتی و نظارتی، سوداگران این حوزهها را ناچارا به سمت بازارهای شفاف بازگردانده است.
بهنظر شما در حالحاضر چه مخاطراتی بازارهای دارایی بهویژه بازار سرمایه را تهدید میکنند؟
ریسک، همراه همیشگی بازارهای مالی است و نمیتوانیم روزی را تصور کنیم که بازار سرمایه، بدون ریسک و مخاطرات باشد. حال این ریسک میتواند ریسک سیستماتیک یا غیرسیستماتیک باشد، اما نبود آن، عملا مفهوم ذاتی بازارهای مالی را از بین خواهد برد، با این حال آنچه در نیمه دوم سالجاری در کمین بازار سرمایه است، همان مواردی است که پیشتر هم بوده و شامل نرخ دلار، قیمتهای جهانی، سیاستگذاریهای داخلی و همچنین مساله برجام است که از مهمترین این ریسکها و فرصتها هستند. برآیند این عوامل میتواند در میانمدت به بازار سرمایه جهت بدهد.
در این میان نرخ دلار بسیار مهم است، زیرا بازار سرمایه به قیمت دلار بسیار حساس شده و با نوسان قیمت دلار بازار هم نوسان پیدا میکند. همینطور مساله برجام و نرخ حاملهای انرژی نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، بهویژه در شرایط فعلی که قطعیهای برق و برخی از سوختهای فسیلی نظیر گاز که در تابستان سالجاری و زمستان سالگذشته شاهد آن بودیم، باعث صدمات مقطعی به صنایعی همچون فولادیها و سیمانیها شد.
با همه این مسائل پیشبینی میشود که بازار در نیمه دوم سال۱۴۰۰ نه ریزش آنچنانی داشته باشد و نه صعود چشمگیر. با توجه به رشد قیمت جهانی کالاهای پایه در نیمه دوم سال ۱۳۹۹ متاثر از کشف واکسن کرونا و واکسیناسیون گسترده در جهان از یک طرف و با در نظر داشتن رشد قیمت ارز به نسبت بهار امسال، برآورد سودآوری شرکتهای صادراتی در بازار سرمایه مثبت بوده، لذا شاهد رشد قیمت نمادها در صنایع شیمیایی، فلزی و معدنی بودهایم.
تداوم این وضعیت به دیدگاه سرمایهگذاران و انتظارات تورمی ایشان ناشی از تحولات سیاست خارجی و نحوه مدیریت دولت بر کسریبودجه وابسته خواهد بود. توضیح آنکه به دلیل شرایط خاص بودجه و تراز پرداختها و با توجه به رشد پایه پولی، نرخ تورم نقطه به نقطه از مرز ۴۰درصد عبور کرده است، لذا حتی در صورت توافق مجدد، کاهش قابلتوجه قیمت ارز دور از انتظار است. همچنین برخی از موسسات مالی جهان، کاهش قیمت جهانی کالاهای پایه در ادامه سال را محتمل ارزیابی میکنند.
با توجه به قرار داشتن قیمتهای جهانی در سقفهای چند ساله خود، افت آن میتواند رشد قیمت سهام شرکتهای کالامحور را با ابهام مواجه کند. مجموع این دو عامل سرنوشت بازار سرمایه تا پایان سال را رقم خواهد زد، با این حال وضعیت بنیادی و سودآوری صنایع بزرگ مناسب بوده و تغییر این چشمانداز تا پایان سال بعید بهنظر میرسد.
از طرفی، احتمال انتشار اوراق توسط دولت بهمنظور پوشش بخشی از کسری بودجه (در اندازه بیش از ۲۵۰ هزار میلیارد تومان) میتواند به افزایش نرخ بهره انجامیده و برای یک دوره فضای بازار سرمایه را به نفع بازار بدهی تغییر دهد. این تغییر اثری صرفا مقطعی بر بازار دارد.
برخی از تحلیلگران از ابتدای سال پیشبینی کرده بودند که افت تولید صنایع به دلیل کمبود گاز در فصل زمستان محتمل است. هرچند ارائه برآورد دقیق از میزان افت تولید صنایع، تابع شرایط اقلیمی و سیاستهای دولت در سهمیهبندی تخصیص گاز خواهد بود، تجربه کاهش تولید صنایع سیمان و فولاد در تابستان ۱۴۰۰ نشان میدهد افت تولید در ۵ ماهه اول ۱۴۰۰ در این صنایع به نسبت دوره مشابه سال قبل دراندازه ۱۰درصد بوده، لذا تکرار آن در فصل سرد سال دور از ذهن نخواهد بود.
لازمه تغییر این روند فرسایشی وقوع تحولی در مدیریت تراز انرژی کشور و ایجاد اصلاح ساختاری و توسعه بازار عرضه و تقاضای انرژی است. بیشک این موضوع میتواند تحولات خارجی فضای بودجه دولت و تولید صنایع را متاثر ساخته و ارزش نسبی صنایع را به صورت بلندمدت دچار دگرگونی کند.
با توجه به مسائلی که گفته شد، برآورد شما از تحولات نیمه دوم سالجاری چیست؟
وضعیت بنیادی بازار سرمایه و بهتبع آن، حرکت افزایشی و کاهشی شاخصکل بورس اوراق بهادار در مرحله اول تابع مفروضات کلان اقتصادی و سیاسی است که شامل تغییرات نرخ بهره، نرخ ارز، ساختار بودجه و سیاستهای مالی، عملکرد بانک مرکزی و سیاستهای پولی میشود.
بهنظر میرسد در ۶ماه دوم سال ۱۴۰۰، به دلایلی همچون مدیریت نرخ ارز در محدودههای فعلی و چشمانداز افزایش نرخ بهره، شاخصکل بورس اوراق بهادار تا محدوده سقف قبلی خود در تلاطم باشد. شایان ذکر است برنامههای دولت جدید و نحوه سیاستگذاری و اجرایی آنها نیز تاثیر بسزایی در بهبود شرایط اقتصادی و آینده عملکردی بازار سرمایه در بلندمدت خواهد داشت. نتایج عملکرد دولت جدید در مدت زمان بیشتر، قابل مشاهده خواهد بود و در ۶ماه دوم سال شرایط بازار با عوامل یادشده، قابل تحلیل و بررسی خواهد بود.
روز گذشته دو خبر در ارتباط با بازار ارز در رسانههای اجتماعی منتشر شد. در ابتدای روز، رئیسجمهوری برای خنثی کردن فعالیت دلالان برای بیثباتی بازار، درباره ضرورت نظارت بر فضای مجازی و بازار ارز صحبت کرد و به بانک مرکزی و دستگاههای مربوطه دستور داد از فضاسازیهای کاذب در قیمت ارز و کالا، با جدیت جلوگیری کنند. در ادامه خبری از سوی رئیسجدید بانک مرکزی منتشر شد. به گفته صالحآبادی، نه تنها هیچگونه کمبودی در بازار ارز در سامانههای مبادلاتی کشور وجود ندارد و حتی در بعضی از این سامانهها با مازاد عرضه ارز روبهرو هستیم. این نخستین اظهارنظر رسمی سکاندار جدید بانک مرکزی درباره فضای حاکم بر بازار ارز است. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که این اظهارنظر در کوتاهمدت میتواند در بازار ارز موثر باشد؛ اما بهطور قطع همانطور که رووسای پیشین بانک مرکزی نیز تجربه کردند، ثباتبخشی به بازار ارز تنها با تکیه بر اظهارنظرهایی از این دست، صورت نمیگیرد و نیازمند اقدامات اصلی از سوی سیاستگذار پولی است. در حال حاضر مهمترین موضوع بازار ارز، لغو تحریمهای بینالمللی و آزادسازی منابع است که میتواند بر فضای حاکم بر فضای کلان کشور تاثیر کاهشی بگذارد.
فرمان جدید رئیسی
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری، روز گذشته رئیس جمهوری همه وزارتخانهها و دستگاهها را موظف کرد در خنثیسازی تحریمها و تنظیم بازار کالاهای اساسی همکاری کنند و مقرر شد معاون اول رئیسجمهور، مسوولیت هماهنگی فعالیتهای دولت برای خنثیسازی تحریمها را برعهده گیرد. رئیسی روز یکشنبه در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، با اشاره به نقش دلالان در فضای مجازی برای بیثبات کردن بازار ارز، به بانک مرکزی و دستگاههای مربوط دستور داد از فضاسازیهای کاذب در قیمت ارز و کالا، با جدیت جلوگیری کنند. رئیسی همچنین بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی را موظف کرد مدیریت تراز بانکها بهویژه بانکهای خصوصی و تمرکز بر مهار و هدایت نقدینگی به سمت تولید را در اولویت قرار دهند.
اظهارنظر صالحآبادی در مورد بازار ارز
مورد دیگر اینکه در روز یکشنبه، دو خبر مهم درباره مدیریت بازار ارز و عرضه و تقاضا در این بازار منتشر شد. در ابتدای روز گذشته علی صالحآبادی، رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه نشست دیروز کمیسیون اقتصادی مجلس و در جمع خبرنگاران درباره گزارشی مبنی بر افزایش نامتعارف قیمت ارز طی ۴ سال آینده تصریح کرد که این گزارش در دولت قبل تهیه شده و نظرات یک کارشناس بوده است و به هیچوجه نظر دولت سیزدهم نیست. صالحآبادی در ادامه اشاره کرد که دولت سیزدهم هیچکدام از مفروضات و مبانی این گزارش را قبول ندارد، ما بهرغم فشارهای تحریمی توانستیم آرامش را در بازار ایجاد کنیم و انشاءالله این موضوع تداوم خواهد داشت. منابع ارزی حاصل از صادرات نفتی و غیرنفتی در سامانه نیما عرضه میشود و خوشبختانه اکنون هیچگونه کمبود ارز در سامانه نداریم و حتی بعضا مازاد عرضه ارز را در سامانهها شاهد هستیم.رئیس کل بانک مرکزی درباره فضای بازار در روزهای آتی افزود که ما سیاستهای جانب عرضه ارز را تقویت خواهیم کرد و در جانب تقاضای ارز هم اولویتهای کشور مدنظر قرار میگیرد و نگاه به تولید داخل برای توسعه هم باید داشته باشیم. ما باید بتوانیم در بازار ارز تعادل در عرضه و تقاضا را ایجاد کنیم تا یک آرامشی را دربازار ارز ایجاد کند. صالحآبادی در ادامه افزودکه برای روزهای آتی آرامش را در بازار پیشبینی میکنم، تمام تلاش ما بر این خواهد بود که این آرامش را در بازار ارز همچنان حفظ کنیم. بازار ارز باید برای فعالان اقتصادی پیشبینیپذیر شود. بنابراین در این راستا هم سیاستهای لازم را اتخاذ خواهیم کرد. البته سیاستهای مختلفی در این زمینه وجود دارد مثلا تقویت تعاملات بانکی ما با کشورهای دوست و همکار که جزو برنامههای جدی است و همچنین تقویت صادرات غیرنفتی کشور و تعامل با بخش خصوصی هم بسیار مهم است که ارز حاصل از صادرات غیر نفتی و عرضه آن در بازار و سامانه نیما میتواند به تعادل دربازار کمک کند.
همچنین او درباره موضوع حذف ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی تصریح کرد که این موضوع در ستاد اقتصادی دولت در حال رسیدگی است، نتایج آن اعلام خواهد شد؛ منتها تا زمانی که تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به یکسری کالاهای خاص و اساسی مطرح است، ما اختصاص خواهیم داد. صالحآبادی با اشاره به بررسی موضوع رمزارزها در کمیسیون اقتصادی مجلس گفت که در آینده رمزارز ملی را بهصورت آزمایشی راهاندازی خواهیم کرد و در حال حاضر بانک مرکزی بررسیهای خود را روی آن انجام میدهد. امیدواریم ضوابط آن در شورای پول و اعتبار نهایی شود تا این موضوع که بهصورت محدود از سوی برخی کشورها دنبال شده است، در ایران نیز راهاندازی شود.
توضیحات سازمان برنامه و بودجه
روز گذشته یک گزارش درباره پیشبینیهای متغیرهای اقتصادی به نقل از کارشناسان سازمان برنامه و بودجه منتشر شد که تغییرات نرخ ارز را تا با سناریوهای وجود یا لغو تحریمها مقایسه کرده بود. به گزارش این سازمان، برنامهها و رویکردهای دولت سیزدهم در بخش اقتصادی تغییرات بنیادی کرده که نمونه آن را میتوان در بخشنامه بودجه سال ۱۴۰۱ به وضوح مشاهده کرد. پیشبینی میشود با اجرای این تغییرات، کسری بودجه جبران و رشد اقتصادی قابل توجهی در کشور ایجاد شود. در ادامه این اطلاعیه آمده که گزارش منتشرشده در شبکههای اجتماعی در مرحله اولیه یک مطالعه بوده و با فرض ادامه سیاستهای گذشته تهیه و برای اطلاع و آگاهی از نظرات کارشناسی درون سازمان تهیه شده بود. این جدول حاوی پیشبینیهای فردی است، زمان تهیه آن به دولت قبل (دوازدهم) برمیگردد و هیچگونه قابلیت انتشار و استناد ندارد و مورد تایید سازمان برنامه و بودجه نیست.
۲ خبر مثبت خارجی
در کنار خبرهای داخلی، اخبار خارجی مثبتی در فضای بازار ارز کشور حاکم است. مورد اول اینکه هیاتی از ایران برای از سرگیری مذاکره در چند روز آینده به بروکسل خواهد رفت. به نقل از منابع رسمی، احمد علیرضابیگی، نماینده تبریز در مجلس، در روز یکشنبه (۱۷ اکتبر۲۵ مهر) پس از دیدار با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفت ایران قرار است مذاکراتی را با قدرتهای جهانی درباره برنامه اتمی ایران، از چهار روز دیگر (۲۹ مهرماه) از سر بگیرد. به گفته این نماینده مجلس، این مذاکرات با اتحادیه اروپا است و قرار نیست آمریکا در آن شرکت کند. همزمان گزارش شده است که نمایندگان روسیه و چین نیز در این مذاکرات حضور دارند.
دیگر اینکه خبرهای مثبتی از آزادسازی داراییهای مسدودی ایران وجود دارد. به گفته منابع رسمی، وزرای دارایی آمریکا و کرهجنوبی توافق کردند درباره داراییهای مسدودشده ایران در سئول با یکدیگر همکاری کنند. در این راستا وزارت اقتصاد و دارایی کرهجنوبی اعلام کرد که هونگ نام کی، وزیر دارایی این کشور و جنت یلن، وزیر خزانهداری آمریکا روز جمعه هفته گذشته در حاشیه نشست گروه ۲۰ (G-۲۰) در ونیز ایتالیا یک نشست دوجانبه برای بحث درباره موضوعات مختلف برگزار کردند که یکی از آنها نحوه آزادسازی داراییهای مسدودشده ایران در حسابهای بانکی کرهجنوبی بوده است. سئول در تلاش است با حمایت ایالات متحده از یک کانال در سوئیس برای استفاده از بخشی از پول مسدودشده ایران در کرهجنوبی برای فروش کالاهای بشردوستانه، شامل محصولات درمانی شرکتهای سوئیسی به ایران استفاده کند.
فضای احتیاط بازار ارز را فرا گرفته است. تاکتیک اصلی معاملهگران در روزهای اخیر این است که بیمحابا اقدام به خرید یا فروش دلار نکنند و بیشتر خود را با جریانات و تغییرات روزمره هماهنگ کند. رفتار احتیاطی بازیگران ارزی بهطور مشخص در روند بازار روز یکشنبه مشهود بود. دلار در این روز در بیشترین حالت، ۲۷ هزار و ۲۵۰ تومان قیمت خورد و در نهایت حدود ساعت ۳ بعدازظهر با قیمت ۲۷ هزار و ۲۲۰ تومان به کار خود پایان داد که ۲۰تومان بیشتر از روز شنبه بود.
تاکتیک اصلی بازیگران دلار
به گفته فعالان، حجم معاملات نیز در دومین روز هفته چندان زیاد نبود و معاملهگران ترجیح میدادند که در انتظار مشخص شدن زمان مذاکرات هستهای باشند.
در این میان، برخی فعالان اعتقاد داشتند که دلار از اواسط روز به دلیل انتشار صحبتهای یکی از نمایندگان مجلس با کاهش جزئی قیمت مواجه شد. گفته میشود محبی نجمآبادی، نماینده مجلس در حاشیه جلسه غیرعلنی با وزیر امور خارجه ضمن بیان تاثیر قانون اقدام راهبردی لغو تحریمها، از آغاز مذاکرات در هفته جاری خبر داد. در حالی که این خبر برای کاهشیهای بازار مهم بود، در سوی دیگر افزایشیها عنوان میکردند که وزیر امور خارجه ایران عنوان کرده است که ایالاتمتحده حتما باید اقدام جدی را قبل از مذاکره انجام دهد. این در حالی است که آمریکا قبلتر حداقل چنین موضوعی را نپذیرفته بود. این موضوع برای برخی معاملهگران به معنای آن بود که قرار نیست به زودی مذاکرات هستهای آغاز شود.
قبلتر رسانههای خارجی گزارش کرده بودند که مذاکرات ایران و غرب، قبل از پایان اکتبر آغاز خواهد شد. برخی فعالان اعتقاد دارند در صورتی که تا دو هفته آینده خبر رسمی از شروع مذاکرات منتشر نشود، به تدریج بخشی از معامله گران در قامت خریدار به بازار بازخواهند گشت. در روزی که دلار توانست به صورت جزئی رشد کند، سکه در مسیر مخالف حرکت کرد. فلز گرانبهای داخلی دیروز ۳۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۱۱ میلیون و ۷۷۰ هزار تومان رسید.
به گفته فعالان، عدم تثبیت دلار بالای محدوده ۲۷ هزار و ۳۰۰ تومان، کمی انتظارات افزایشی را در بازار سکه پایین آورد. به گفته فعالان، در صورتی که در روز جاری اونس طلا بتواند به بالای خط هزار و ۸۰۰ دلاری برگردد، خریداران در بازار سکه بیشتر خواهند شد و حتی ممکن است بار دیگر سکه بتواند به سوی مرز حساس ۱۱ میلیون و ۸۰۰ هزارتومان حرکت کند. سکهبازان اعتقاد دارند که در صورت تثبیت فلز گرانبهای داخلی بالای محدوده ۱۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، خریداران با قدرت به بازار بازخواهند گشت.
بیمحلی دلار به بازار پشت خطی
روز شنبه در معاملات پشت خطی، دلار به بالای محدوده ۲۷ هزار و ۳۰۰ تومانی رفت. این موضوع موجب شد انتظارات افزایشی در بازار ارز تقویت شود و برخی از معامله گران، انتظار رشد قیمت دلار به بالای محدوده ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومانی را در روز یکشنبه داشته باشند. با این حال، چنین اتفاقی رخ نداد و حتی دلاریها محدوده ۲۷ هزار و ۳۰۰ تومان را از دست دادند. همین برگشت قیمت دلار بود که موجب شد میزان احتیاط در بازار سکه نیز افزایش پیدا کند.
به گفته فعالان، محدود شدن نوسانات نرخ حواله درهم دیگر عاملی بود که احتیاط را در بازار دلار و سکه بالا برد. دیروز نرخ حواله درهم عمدتا در دامنه ۷ هزار و ۴۳۰ تا ۷ هزار و ۴۴۵ تومان نوسان کرد و زندانی شدن درهم در یک دامنه محدود موجب شد تمایل خریدوفروش بازیگران بازار داخلی نیز کاهش پیدا کند.
اونس جهانی در آخرین روز معاملات در هفته گذشته ۳۰ دلار سقوط کرد. بعد از گزارشهای ناامیدکننده اشتغال و تورم آمریکا در ماه سپتامبر طلا توانست تا مرز هزار و ۸۰۰ دلار پیشروی کند. اما گزارش خردهفروشی مانع از لمس این مقاومت حیاتی بعد از یک ماه شد. رشد اخیر بیتکوین نیز دامن طلا را میگیرد. با بازگشت بیتکوین به کانال۶۰ هزار دلاری، برخی معتقدند این رمزارز در حال غصب جایگاه «دارایی امن» طلا است، اما بسیاری از آنها همچنان به بازگشت تقاضا برای طلا امیدوار هستند. این در حالی است که طلا در بالای کانال هزار و ۸۰۰ دلار، چند مقاومت قوی را در پیش رو دارد.
دوئل بازار رمزارزها و طلا
چشمانداز هفته آینده طلا
اونس جهانی در آخرین روز معاملات در هفته گذشته، از رسیدن به سقف هزار و ۸۰۰ ناکام ماند. طلای جهانی که پس از گزارش امیدوارکننده اشتغال ایالاتمتحده در ماه آگوست، دیگر نتوانست به هزار و ۸۰۰ دلار نزدیک شود، با رسیدن گزارش اشتغال و با فاصله اندکی تورم، توانست در ریل صعود قرار بگیرد و تا هزار و ۷۹۵ دلار پیشروی کند. اما در آخرین روز معاملات با تعدیل احساسات ناشی از گزارشهای ایالاتمتحده، تماما نزولی شد و تا هزار و ۷۷۰ دلار کاهش پیدا کرد. البته گزارش کلیدی ایالاتمتحده مربوط به خردهفروشی نیز نقش بسیار مهمی در افت ۳۰ دلاری اونس جهانی داشت. گزارش خردهفروشی ایالاتمتحده که آخرین زنجیر تامین است، نمایانگر تقاضای خانوار است و افزایش آن نوید ارزندهترشدن دلار را خواهد داد. گزارش این شاخص اقتصادی در روز جمعه برخلاف انتظارات رخ داد. براساس گزارش وزارت بازرگانی ایالاتمتحده، فروش خردهفروشی در ماه سپتامبر ۷/ ۰ درصد نسبت به ماه گذشته رشد داشت. این در حالی است که پیشبینی متخصصان، افتی ۲/ ۰ درصدی در خردهفروشی بازار آمریکا بود. تحلیلگران معتقدند تا زمانی که علاقه و نیروی کافی برای عبور طلا از موانع فنی کلیدی آن وجود نداشته باشد، الزامی برای صعود وجود نخواهد داشت. همچنین رشد اخیر بیتکوین موجب شده است جایگاه طلا به عنوان دارایی امن در میان فعالان بازار سرمایه دچار تزلزل شود و جریان سرمایه تا حدی به نفع ارزهای دیجیتال تغییر کند.
از طرفی اما برخی تحلیلگران معتقدند که روزهای خوش برای فعالان بازار طلا در راه است. باب هابرکورن، کارگزار ارشد کامودیتیها در RJO Futures گفت: رسیدن طلا به بالای هزار و ۸۰۰ دلار دشوار است. اما این کاهش قیمت یک فرصت خرید است. ترس در بازارها در حال افزایش است و بسیاری از مردم به دنبال سرمایهگذاری امن هستند. طلا، ارزهای دیجیتال و اوراق خزانهداری معمولا محل ارجاع سرمایهگذاران در این حالت هستند. او ادامه داد: من هفته آینده طلا را در بالای هزار و ۸۰۰ دلار میبینم. این بر اساس ترس از تورم و مسائل مربوط به زنجیره تامین است.
تحلیلگران فنی و بنیادی نیز نظرات متفاوتی در این زمینه دارند. برخی معتقدند که سرمایهگذاران باید درک کنند که فدرال رزرو نمیتواند تغییر چندانی در نرخهای بهره ایجاد کند و درک این مساله میتواند به روند صعودی طلا نیرو ببخشد. تحلیلگران فنی نیز معتقدند که طلا در صورت بروز رفتار گاوی از خود باید به مصاف مقاومتهای قوی بالای هزار و ۸۰۰ دلار برود و درصورتی که خرسهای بازار غلبه پیدا کنند، حمایتهای هزار و ۷۶۵ و هزار و ۷۲۰ دلاری را در پیش خواهند داشت. در نظرسنجی سایت کیتکو نیز بلاتکلیفی در میان فعالان بازار بود. در میان تحلیلگران والاستریت نظرات تقریبا به طور مساوی تقسیم شد. ۵/ ۳۸ درصد معتقدند که ارزش اونس جهانی در هفته آینده صعودی خواهد بود و همین تعداد از تحلیلگران بازار را نزولی پیشبینی کردند. اما در میان تحلیلگران غیرحرفهای خرد، بیش از ۶۰ درصد امید به صعود طلا در هفته کاری پیشرو داشتند. اما به هرحال طلا تا زمان ادامه روند صعودی بازدهی اوراق خزانهداری آمریکا، برای صعود با مشکل روبهرو خواهد بود.
بازار نفت در بیش از یک سال گذشته تحت هدایت اوپک و متحدانش در ائتلاف اوپکپلاس توانست از قعر قیمت و تقاضای نفت خارج شود و روزهای نسبتا خوبی را میگذراند. این ائتلاف که شامل ۱۳ عضو اوپک و ۱۰ عضو غیراوپکی است هرماه جلسهای برای تعیین میزان افزایش یا عدمآن برگزار میکند، با این حال سوال اینجاست که اوپکیها واقعا چقدر قدرت افزایش تولید نفت را دارند؟
به گزارش «ایسنا» به نقل از اویلپرایس، دو هفته پیش وزیران اوپکپلاس در دیدار آنلاینی که داشتند، بدون توجه به وضعیت بحران بازار گاز، تایید کردند تولیدشان هرماه ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا خواهد کرد.
این گروه در جولای توافق کرده بود تولیدش را هرماه تا آوریل سال ۲۰۲۲ به میزان ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد تا به محدودیت عرضه ۸/ ۵میلیون بشکه در روز خاتمه دهد.
اوپکپلاس اخیرا برای افزایش سریعتر تولید از سوی مصرفکنندگان بزرگ از جمله آمریکا تحتفشار قرار گرفته است. این گروه که همچنان ریزش سال گذشته قیمتها را از یاد نبرده، نگران است با افزایش ناگهانی یا بیش از حد تولید، جشن قیمت نفت بههم بریزد، اما شاید بازار قدرت این گروه در افزایش ظرفیت تولید را بیش از حد دست بالا گرفته است.
طبق یک بررسی اخیر، تنها شمار معدودی از اعضای اوپک قادر هستند طبق سهمیه تولید بالاتر، نفت تولید کنند. آمریتا سن، تحلیلگر انرژیاسپکتس به رویترز گفت: تنها عربستانسعودی، اماراتمتحده عربی، کویت، عراق و جمهوریآذربایجان در موقعیتی هستند که میتوانند تولیدشان را طبق سهمیه تولید اوپک افزایش دهند، در حالی که هشت عضو دیگر احتمالا به دلیل افت شدید تولید و سالها سرمایهگذاری اندک، برای بالا بردن سطح تولید به مشکل برمیخورند.طبق این گزارش، تولید نیجریه و آنگولا شدیدترین آسیب را دیده و این دو کشور به مدت بیش از یک سال است که بهطور متوسط ۲۷۶ هزار بشکه در روز پایینتر از سهمیه نفت تولید میکنند.
طبق آمار رفینیتیو، مجموع سهمیه تولید این دو کشور در اوپک ۸۳/ ۲میلیون بشکه در روز است اما نیجریه از جولای سال گذشته و آنگولا از سپتامبر سال ۲۰۲۰ موفق نشدهاند طبق این سهمیه نفت تولید کنند.
اما تنها تولیدکنندگان اوپک نیستند که برای افزایش تولید نفت به سختی تقلا میکنند. دنیرگین، نایبرئیس شرکت تحقیقاتی IHSMarkit میگوید معکوسکردن روند کاهش تولید نفت شیل به دلیل کاهش چشمگیر سرمایهگذاری تقریبا غیرقابل اجتناب است و تنها مدتی بعد با روند آهستهای بهبود پیدا میکند. افت چاههای نفت شیل فوقالعاده سریع بوده و بنابراین به حفاری مستمر نیاز دارد تا عرضه از دست رفته جبران شود.
شرکت مشاوره انرژی نروژی «ریستاد انرژی» اخیرا هشدار داده که ممکن است ذخایر قطعی غولهای نفتی در مدت ۱۵ سال به دلیل اینکه اکتشافات جدیدی انجام نگرفته است، کمتر شود. ذخایر نفت و گاز غولهای نفتی شامل اکسونموبیل، بیپی، شل، شورون، توتال و انی همگی کاهش پیدا کرده است زیرا اکتشافات جدیدی انجام نشده تا جایگزین چاههای قدیمی شود. این یک مشکل بلندمدت است که اثرات آن ممکن است به این زودی ملموس نباشد، با این حال افزایش ضدیت با سرمایهگذاریهای نفت و گاز تغییر این روند را دشوار کرده است. بر اساس گزارش اویلپرایس، در حقیقت شرکتهای شیل آمریکا پس از اینکه کاهش بدهی و تقویت سود نقدی سهامداران را به حفاری جدید اولویت دادند، اکنون با یک دوراهی واقعی روبهرو شدهاند و بهرهوری چاههای آنها در حال افت است.
طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، این کشور در جولای سال میلادی جاری ۵۹۵۷ چاه حفاریشده اما نیمهکامل داشت که پایینترین نرخ ماهانه از نوامبر سال ۲۰۱۷ بهشمار میرود. در این نرخ، تولیدکنندگان شیل باید حفاری چاههای جدید را به میزان چشمگیری افزایش دهند تا روند تولید فعلی را حفظ کنند.
صعود قیمتهای پایه محصولات پلیمری و شیمیایی بورس کالا در چهارمین هفته مهرماه به گونهای رقم خورد که اثر رشد قیمتهای جهانی، بهعنوان یکی از متغیرهای اصلی در معادله کشف نرخ پایه این محصولات برجسته بود.
در شرایطی که بازارهای جهانی با صعود بیسابقه بهای نفتخام و بحران انرژی مواجه شدهاند، بهای خوراک شرکتهای پتروشیمی و قیمت تمامشده محصولات تولیدی آنها نیز متاثر از این شرایط روند صعودی به خود گرفته و سبب افزایشیشدن نرخ معاملاتی مواد اولیه پلیمری و شیمیایی در بازارهای جهانی شده است. چندی است که تکانههای قیمتی در بازارهای جهانی، نوسان بهای ارز را بهعنوان دیگر اهرم تعیینکننده نرخ پایه به حاشیه رانده است که دلیل اصلی آن را میتوان درجا زدن بهای ارز در قیمتهای فعلی دانست که اگرچه فاصله دو نرخ آزاد و نیمایی دلار به رقمی نزدیک به 4هزار تومان رسیده است، اما تحرک قیمتی چندانی در این دو بازار دیده نمیشود. بنابراین سکاندار اصلی تعیینکننده قیمت پایه، در نخستین ماه پاییز سالجاری را میتوان نوسان نرخ جهانی مواد اولیه پتروشیمیایی عنوان کرد که با تکانههای افزایشی خود، روند صعودی بهای پایه این گروه محصولات را در بورس کالا رقم زد.
قیمت مبنای دلار در معادله کشف نرخ پایه محصولات پتروشیمیایی بورس کالا روز گذشته به میزان 23هزار و 399تومان در نظر گرفته شد که رشد محدود 41/ 0درصدی داشت و نسبت به قیمتهای اعلامی 18مهر، تنها 94تومان افزایش بها را به ثبت رساند. از این رو، رشد قیمت پایه اکثر گریدهای پلیمری و شیمیایی بورس کالا در هفته جاری، مربوط به افزایش قیمتهای جهانی است که سبزپوش شدن بهای پایه این محصولات را در قیمتهای اعلامی 25مهر رقم زد. در بین پلیمرهای بورس کالا، پلیاتیلن ترفتالاتهای گرید بطری، بیشترین افزایش قیمتهای جهانی را تجربه کردند و با 6درصد رشد بها، صدرنشین افزایش بهای پایه این گروه از محصولات در هفته جاری شدند. به عبارت دقیقتر، پلیاتیلن ترفتالات بطری گرید BG825، با 70دلار افزایش نرخ در بازارهای جهانی معامله شد و در هفته جاری با بهای پایه 29هزار و 477تومانی در بورس کالا عرضه میشود.
سود کاستیک، در بین شیمیاییهای بورس کالا بیشترین افزایش نرخ پایه را از آن خود کرد و رشد 18درصدی قیمت پایه را به ثبت رساند. این میزان صعود، نتیجه رشد 44دلاری این محصول شیمیایی در معاملات بازارهای جهانی طی هفته گذشته است که بهای این محصول را به 298دلار به ازای هر تن رسانده است.
بهای نفت خام در قله 84دلاری
بهای هر بشکه نفت برنت، در معاملات روز جمعه، 15اکتبر، با یکدرصد افزایش، به 84دلار و 9سنت رسید؛ سطحی که از ماه اکتبر سال 2018 تاکنون بیسابقه بوده است. عمدهترین دلیل دستیابی نفتخام به قلههای قیمتی چندسال اخیر خود، افزایش محدودیتهای عرضه در بازار در کنار بحران کمبود گاز طبیعی و زغالسنگ در اروپا و آسیاست که به رشد تقاضا منجر شده است. در تازهترین خبرهای منتشرشده از سوی اداره اطلاعات انرژی (EIA)، انتظار میرود که تقاضا برای نفتخام به میزان 500هزار بشکه در روز افزایش یابد که تا ماه ژانویه (زمان افزایش عرضه نفت از سوی کشورهای اوپکپلاس) کسری عرضه روزانه را به میزان 700هزار بشکه خواهد رساند. دادههای موجودی انبارهای نفت خام ایالاتمتحده در روز پنجشنبه هفته قبل از رشد 1/ 6میلیون بشکه ، بیش از حد انتظار، حکایت داشت، در حالی که عرضه در اوکلاهاما به 2میلیون بشکه کاهش یافته که بیشترین افت از ماه ژوئن تاکنون به شمار میرود. در مجموع برایند نوسان بهای شاخص نفت خام برنت در هفته گذشته به میزان 07/ 3درصد افزایش بها را به ثبت رساند.
تضعیف بهای ارز، حجم معاملات پلیمرها را کاهش داد
نوسان کاهشی بهای آزاد ارز در معاملات هفته گذشته، اثر خود را بر میزان تقاضای پلیمرهای بورس کالا نیز منعکس کرد و سبب افت حجم معاملات این بازار شد. اینکه تا اواسط هفته گذشته نرخ ارز با سیگنالهای کاهشی روند نزولی به خود گرفت و موقعیت فروش در این بازار برجسته شد، زمینهساز تامل اهالی بازار محصولات پتروشیمیایی در ثبتسفارشهای هفتگی خود شد تا ریسک ناشی از نوسان شدید نرخ را به حداقل برسانند. به این ترتیب میزان تقاضا برای خرید محصولات پلیمری در چهارمین هفته مهرماه به زیر 100هزار تن رسید که در مقایسه با هفته ماقبل از افت 20درصدی حکایت دارد. به عبارت دقیقتر در هفته گذشته، 98هزار و 390تن سفارش خرید در تالار فیزیکی بورس کالا برای گروه پلیمرها به ثبت رسید که کمترین مقدار طی سههفته گذشته تاکنون به شمار میرود. افت میزان تقاضا اگرچه یکی از مهمترین دلایل کاهش 15درصدی حجم معاملات هفته گذشته این بازار بود، اما تنزل عرضه را به عنوان دیگر نیروی بازار نمیتوان نادیده گرفت. در هفته گذشته به میزان 91هزار و 715تن از انواع مواد اولیه پلیمری در بورس کالای ایران عرضه شد که نسبت به هفته ماقبل افت 7درصدی داشت. بررسیهای «دنیایاقتصاد» نشان میدهد که اگرچه میزان عرضههای هفته گذشته کمترین مقدار طی 9هفته ماقبل تاکنون بوده است، اما هنوز هم بیش از 3هزار تن بالاتر از متوسط عرضههای هفتگی 6ماه نخست سالجاری ارزیابی میشود.
به این ترتیب با مخابره دو سیگنال مضاعف کاهشی که از سوی دو نیروی اصلی معاملات، یعنی میزان عرضه و حجم تقاضا مخابره شد، حجم دادوستدهای هفته گذشته بازار پلیمرها تحتتاثیر قرار گرفت و به میزان 15درصد نسبت به هفته ماقبل کاهش داشت، به طوری که 71هزار و 170تن انواع مواد اولیه پلیمری در بورس کالا مورد دادوستد قرار گرفت که نشاندهنده معامله 5/ 77درصد از میزان عرضههای هفته گذشته است.
افت سه داده حیاتی معاملات شیمیاییها در هفته گذشته
معاملات محصولات شیمیایی بورس کالا طی هفته گذشته در حالی ثبت شدند که هر سه داده حیاتی معاملات این بازار یعنی عرضه، تقاضا و حجم معاملات به میزان محدودی کاهش داشتند، به طوری که هفته گذشته به میزان 39هزار و 501تن انواع محصولات شیمیایی در تالار فیزیکی بورس کالا عرضه شد که افت نزدیک به 5درصدی داشت. در برابر این میزان عرضه، تقاضایی به اندازه 45هزار و 315تن شکل گرفت که کاهش 14درصدی را به ثبت رساند. به این ترتیب، برجسته شدن فرضیه افت نرخ پایه به دنبال نوسان کاهشی بهای ارز در بازار شیمیاییهای بورس کالا نیز قوت گرفت که نتیجه آن کاهش میزان تقاضای بهثبترسیده در این بازار بود. البته این روند کاهشی در بازار ارز دوام چندانی نداشت و روز چهارشنبه مجددا با ثبت نوسانات محدود مثبت، جریان بازار تغییر کرد. تقابل عرضه و تقاضا در گروه شیمیاییهای بورس کالا سبب معامله 31هزار و 233تن از انواع محصولات شیمیایی شد که افت 5درصدی حجم دادوستدها نسبت به هفته ماقبل را رقم زد.
سنگآهن مجددا از رالی صعود بهای فلزات جا ماند. ظرف سههفته اخیر و پس از سقوط بهای سنگآهن به زیر ۱۰۰دلار بهازای هر تن در روز ۲۰سپتامبر امسال، بهای این محصول رو به افزایش گذاشت که این روند رو به رشد تا روز پنجشنبه هفته گذشته برابر چهاردهم اکتبر ادامه یافت و بنابر گزارش پلتس، سنگآهن ۶۲درصد فاین استرالیا تحویل بنادر شمالی چین در این روز با نرخ ۱۲۶دلار به ازای هر تن به فروش رفت.
اما در ادامه با کاهش تقاضا برای خرید سنگآهن، نرخ این محصول در روز پایانی هفته قبل به 4/ 125دلار به ازای هر تن رسید که این نرخ نسبت به بهای فروش آن در روز جمعه هشتم اکتبر تنها 40سنت بیشتر بود. به گزارش پلتس، در روزهای گذشته، ریوتینتو (شرکت استخراج معادن و فلزات بریتانیایی-استرالیایی که یکی از بزرگترین معدنکاران دنیاست و بخش عمدهای از فعالیت آن در استرالیا تمرکز دارد)، اعلام کرد که به اهداف تعیینشده در خصوص حمل دریایی سنگآهن تولیدی خود در استرالیا دست پیدا نخواهد کرد و برآورد حمل دریایی سنگآهن سالانه خود را از 325میلیون تا 340میلیون تن در سالجاری میلادی به 320میلیون تا 325میلیون تن کاهش داد. این شرکت دلیل افت تولید و حمل را تاخیر در اتمام پروژهها به دلیل کمبود نیروی کار در استرالیا و افزایش بارندگی سالانه عنوان میکند. محدودیتهای اجرایی وضعشده از سوی دولت استرالیا برای کنترل کووید- 19 باعث شده است تا از میزان کارگران مهاجر در این کشور کاسته شود و این موضوع برنامه آغاز به کار پروژههای جدید معدنی این شرکت را با تاخیر روبهرو کرده است. در عین حال، امسال استرلیا با رشد قابل ملاحظه بارندگی روبهرو بود که این موضوع بر دشواری تولید و حمل محصولات افزود. بازار سنگآهن چین در بلاتکلیفی افزایش و کاهش نرخ قرار دارد و ظرف هفته اخیر، در بازهای محدود نوسان داشت. ایجاد تقاضا از سوی تجار چینی به منظور ذخیرهسازی سنگآهن در انبارها به رشد قیمتی در این بازار میانجامد و کاهش تحرکات نیز زمینه افت قیمتی را در این بازار فراهم میکند.
با روی کارآمدن دولت جدید و تأکید وزیر امور خارجه بر عملگرا و نتیجه گرا بودن مذاکرات احیای برجام با حفظ منافع و تأمین حقوق ملت ایران، امیدها بر بازگشت توافقات و پایبندی طرف مقابل به مفاد توافق هستهای و تضمین در برداشتن تحریمها زنده شده است.
موسی احمدی، تحلیلگر بازارهای مالی با بیان این مطلب به پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، گفت: برجام در صورت احیا نتایج مثبتی بر بازار سرمایه خواهد گذاشت؛ اما آثار واقعی مذاکرات در بلندمدت ظاهر خواهد شد. یعنی زمانی که اقتصاد کشور از تمامی زمینههای بالقوه توافق و آثار کامل آن بهرهمند شود.
وی افزود: اعلام مقامات و سیاستمداران کشور مبنی بر لزوم لغو تحریمها و نتیجه گرا بودن مذاکرات احیای برجام با تمرکز بر حفظ منافع و تأمین حقوق ملت ایران، شرایط را به گونهای رقم زده که تحلیلگران به صورت مستمر شرایط و آخرین اخبار را دنبال و تحلیل میکنند.
احمدی گفت: در صورت انتشار اخبار امیدوار کننده از نتایج مذاکرات احیای برجام و رفع تحریمها، میتوان شاهد اثرات روانی آن در بازه کوتاه مدت در بازارهایی مانند ارز بود. این در حالی است که همواره باید راهکارهای عملیاتی را برای زمان عدم حصول توافق و حل مشکلات کشور در آن شرایط نیز مدنظر داشت.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در مجموع، این توافق از جنبههای مختلفی مانند آزاد شدن بخشی از پولهای بلوکه شده و کاهش هزینه در نقل و انتقالات ارزی به ثبات بازار ارز کمک می کند.
به گفته احمدی، توسعه و فراگیری بازار سرمایه در سالهای اخیر، آن را به یکی از مهمترین موضوعات کشور مطرح کرده که هر یک از تحولات و تصمیمات به خصوص در فضای اقتصادی و سیاسی کشور آثار خود را بر بازار و تک تک آحاد جامعه میگذارد.
این تحلیلگر بازارهای مالی اظهار داشت: سناریوهای مختلفی به تناسب احتمالات شرایط احیای برجامی متصور است و به تناسب آن تحلیلهای مختلفی را میتوان بیان کرد.
وی افزود: در سالهای اخیر همزمان با تحریمهایی که بر ایران تحمیل شده بود شاهد محدودشدن شرکتها در دسترسی به سرمایه و تکنولوژیهای جهانی، محدودیت در دسترسی به بازارهای جهانی و الزام آنها در فروش با قیمت پایین، تحمیل هزینههای نقل و انتقال پول و مشکلات تأمین مالی بودهایم. به نظر میرسد برداشتهشدن تحریمها اولین آثاری که میتواند داشته باشد بهبود شرایط از جهات فوق در زمینۀ رونق کسب و کار شرکتها به خصوص کسب و کارهایی که دارای ارتباطات گسترده جهانی بوده و قطع این ارتباطات آثار مالی و فنی زیانباری را بر آنها ایجاد می کند.
احمدی تصریح کرد: آثار روانی ناشی از مذاکرات در صورتی که مثبت پیش رود میتواند در مقطعی کوتاهمدت موجبات کاهش نرخ ارز را سبب شود اما به نظر میرسد با توجه به اینکه رفع تمامی تنگناها و مشکلات موجود در شرایط جهانی نیازمند زمان طولانیتری است لذا استمرار این موضوع در بلندمدت نیازمند تحقق موارد دیگری نیز هست.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تاثیر متقابل بازارها بر یکدیگر یادآور شد: وضعیت بازار سرمایه و بازدهی آن به وضعیت سایر بازارهای موازی نیز بستگی دارد. ارزیابی وضعیت بازار مسکن، ارز، طلا و خودرو نیز در این میان مهم است. در مورد بازده سهمها نیز بسته به وضعیت نمادها و فوریت که به صورت مستقیم از بهبود احتمالی شرایط برجام دارند شرایط متفاوت خواهد بود.
وزیر اقتصاد در جلسه معارفه رئیس جدید سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن تأکید بر تولید محتوا در اتاق های فکر، خواستار ترویج فرهنگ سهام داری و ارتقاء آموزش مردم درباره بازار سرمایه شد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا )به نقل از شادا ؛دکتر خاندوزی با اشاره به اهمیت تصمیمات هیئت مدیره سازمان بورس گفت: هیئت مدیره سازمان بورس یکی از کانون های مهم تصمیمگیری در بازار سرمایه است، چرا که در بزنگاه های بازار و در کوتاهترین زمان باید تصمیمات بهینه بگیرد و این تصمیمات هر چه حرفه ای تر و تخصصی تر بوده و با اخذ مشورت از صاحب نظران بازار سرمایه گرفته شود، نتایج کم نقص تری را به همراه خواهد داشت.
وزیر اقتصاد عدم وابستگی و سلامت تیم کنونی هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار را نقطه قوت آنها بر شمرد و افزود: این ویژگی ها سبب عدم سوگیری در تصمیمات و ایفای بهتر نقش نظارتی هیئت مدیره سازمان می شود.
دکتر خاندوزی تاکید کرد : اعضای هیئت مدیره سازمان بورس باید ملاحظات وزارت اقتصاد را در طرح اصلاح قانون بازار سرمایه در مجلس شورای اسلامی لحاظ کنند تا فرآیند تدوین و اجرای این قانون با کمترین مشکلات انجام شود.
به گفته وزیر اقتصاد اعضای هیئت مدیره در کنار تدابیری که در مورد بازار سرمایه می اندیشند ، باید بدانند نقش آفرینی بازار سرمایه در تشکیل سرمایه مهم است چرا که اگر به تشکیل سرمایه کمک کند تا بازیگران کوچک و بزرگ اقتصاد نیز تأمین مالی خود را انجام دهند، حتماً کارکرد متفاوتی را می توان برای آن متصور شد.
دکتر خاندوزی افزود: متأسفانه بازار سرمایه تاکنون در بخش تشکیل سرمایه سهم اندکی داشته و آن کمکی که بخش واقعی اقتصاد از بازار سرمایه بهره مند شده، خیلی کمتر از ظرفیت های واقعی این بازار است .
وزیر امور اقتصادی و دارایی با تاکید بر اینکه باید به کمک ساز و کارهایی ، هم جذابیت بازار سرمایه را حفظ و هم بهره مندی افرادی که منافع اقتصاد ملی را توأمان تأمین می کنند، تأمین کرد ابراز امیدواری نمود : اهالی بازار سرمایه نوع مواجهه مدیریت جدید سازمان بورس را به وضوح احساس و از همین هفتهی اول در جهت افزایش اعتبار و اعتماد بازار اقدام کنند .
امروز دوشنبه ۲۶ مهر ماه انواع محصولات هیدروکربوری در بورس انرژی عرضه و معامله می شود.
به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا)، امروز کالاهای متانول پتروشیمی زاگرس، سوخت کوره سبک، نیتروژن مایع و برش سنگین پتروشیمی تبریز، متانول و نیتروژن مایع شرکت متانول کاوه، برش سنگین شرکت پتروشیمی امیرکبیر، اکستراکت سنگین DAE۴۰ و اکستراکت سبک DAE۱۰ شرکت نفت ایرانول، گاز بوتان نفت ستاره خلیج فارس، نیتروژن مایع شرکت فجر انرژی خلیج فارس، آیزوریسایکل، حلال ۵۰۲، حلال ۵۰۳، حلال ۴۰۲ و حلال ۴۰۰ پالایش نفت اصفهان، برش سنگین پتروشیمی جم، ریفورمیت پالایش نفت تبریز، متانول و آیزوریسایکل پالایش نفت شیراز، برش سنگین شرکت پتروشیمی شازند و نفتای سنگین پالایش نفت تهران در رینگ داخلی و گاز مایع شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، گاز مایع پالایش نفت لاوان و گاز بوتان و حلال ۴۰۲ شرکت نفت ستاره خلیج فارس در رینگ بین الملل بورس انرژی ایران عرضه خواهد شد.
دیروز نیز کالاهای آیزوریسایکل پالایش نفت بندرعباس، زغال سنگ شرکت زغال سنگ پروده طبس و میعانات گازی (S-۵۰۰) پالایش گاز خانگیران در رینگ داخلی و هیدروکربنهای هیدروژنه سبک (A۸۰) پتروشیمی شازند در رینگ بین الملل بورس انرژی ایران مورد دادوستد قرار گرفت.
طی معاملات روز گذشته بیش از ۱۶ هزار و ۲۱۶ تن فرآورده هیدروکربوری به ارزش بیش از یک هزار و۸۷۳ میلیارد و ۷۳۸ میلیون ریال در بازار فیزیکی بورس انرژی ایران مورد داد و ستد قرار گرفت.
شرکت تامین سرمایه نوین در اطلاعیهای درباره واگذاری ۷۱/ ۵درصد سهام شرکت بیمه نوین (سهامی عام) بهطور عمده و نقد از طریق عرضه در بازار اول فرابورس شفافسازی و اعلام کرد در راسـتای رعایت مفاد بند «ب» ماده ۱۳ «دسـتورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکتهای ثبتشده نزدسازمان» مزایده واگذاری سهام شرکت بیمه نوین (سهامی عام) بهطور عمده و نقد از طریق عرضه در بازار اول فرابورس ایران برگزار شد؛ اما در تاریخ عرضه ۲۴/ ۰۷/ ۱۴۰۰ با شرایط اعلامی فاقد متقاضی بود و به فروش نرسید.
خراسان در۶ ماهه ۷۵۸۰ ریال محقق کرده است
۳ماهه ۳۰۶۱ ریال محقق کرده بود.
سهم در ۳ماهه ۵۴۹۸ میلیارد ریال سود عملیاتی و ۵۴۷۸ میلیارد ریال سود خالص دارد
در ۶ماهه سودعملیاتی ۱۳۶۶۸ و ۱۳۵۶۷ میلیاردریال سود خالص دارد .
به نظر ۱۶۰۰ تومان سود را تا آخر سال بتواند محقق کند و با توجه به این سود قیمت نه خیلی گران و نه ارزان است .
بیمه پاسارگاد در شهریور امسال، مبلغ ۱/ ۶۱۳میلیارد تومان از محل فروش حق بیمه درآمد و همچنین مبلغ ۵/ ۱۶۶میلیارد تومان به عنوان خسارت پرداختنی داشته است. بر همین اساس شرکت در این دوره تراز مثبت ۷/ ۴۴۶میلیارد تومان (۳/ ۲۶۸درصد) را ثبت کرده است.
تراز شرکت در این دوره نسبت به ماه قبل ۳۳/ ۲۱درصد و نسبت به میانگین ماههای قبل ۳۳/ ۱۲درصد افزایش داشته است. همچنین این شرکت نسبت به دوره یکماهه مشابه سال قبل ۴/ ۵۲درصد افزایش تراز داشته است.
از سویی بیمه پاسارگاد از ابتدای سال مالی تا پایان شهریور مبلغ ۵/ ۳۰۹۳میلیارد تومان از محل فروش حق بیمه درآمد و همچنین مبلغ ۶/ ۶۶۷میلیارد تومان به عنوان خسارت پرداختنی داشته است. شرکت از ابتدای سال مالی تا پایان شهریور ماه امسال تراز مثبت ۹/ ۲۴۲۵میلیارد تومان (۳۷/ ۳۶۳درصد) را ثبت کرده است. تراز شرکت نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۸/ ۴۸درصد افزایش یافته است.
زیرمجموعه تاپیکو مجوز افزایش سرمایه سنگین ۴۱۱۰ درصدی را از محل مطالبات سهامداران و آورده نقدی گرفت و آماده برگزاری مجمع فوق العاده شد.
پتروشیمی فن آوران مجوز افزایش سرمایه سنگین 4110 درصدی را از سازمان بورس گرفت و آماده برگزاری مجمع فوق العاده شد.
براین اساس، “شفن” سرمایه فعلی را از 95 میلیارد به 4 هزار میلیارد تومان می رساند. تامین مالی این شرکت بورسی از محل مطالبات سهامداران و آورده نقدی و برای اصلاح ساختار مالی و بهبود نسبت های اهرمی اعمال می شود.
بنابراین گزارش، تاپیکو مالکیت 50.3 درصد سهام این پتروشیمی بورسی را در اختیار دارد.
رابرت کیوساکی، نویسنده و سرمایهگذار سرشناس بازارهای مالی، آینده بسیار روشنی را برای بیت کوین متصور است و میخواهد اندوختههای خود را افزایش دهد. کیوساکی در توییتر نوشت: «بیت کوین در حال عبور از ۶۰,۰۰۰ دلار است. آینده بسیار روشن است. خوشحال ولی هوشیار باشید. من منتظر یک اصلاح قیمت و سپس سرمایهگذاری بیشتر [در بیت کوین] هستم.» او پیشتر گفته بود با افت ارزش دلار بهترین گزینهها برای سرمایهگذاری بیت کوین و نقره هستند
پارس در گزارش شهریورماه ۱۴۰۰ مجموع درآمدهای شناساییشده طی دوره یکماهه را بالغبر ۳۲،۱۳۱ میلیارد اعلام کرده و از ابتدای سال مالی تا انتهای شهریورماه سال جاری نیز میزان درآمدهای حاصلشده را مبلغی بالغبر ۲۱۱،۲۶۴ میلیارد ریال به ثبت رسانده، همچنین درآمدهای این پتروشیمی در شهریورماه از فروش محصولات در بازار داخلی بهدستآمده است.
بر پایه این گزارش صورت گرفته، درآمدهای شناساییشده پتروشیمی پارس در شهریورماه سال جاری نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۲۹ درصد افزایش را تجربه کرده و از ابتدای سال مالی تا انتهای شهریورماه نیز مقدار درآمدهای این پتروشیمی با رشد ۱۲۴ درصدی روبهرو بود.
همچنین بیشترین درآمدی که طی این دوره یکماهه حاصلشده از فروش محصول «استایرن منومر» با ۱۱،۴۰۴ میلیارد ریال بوده و «اتان» نیز با ۸،۱۳۱ میلیارد ریال در جایگاه بعدی قرارگرفته است.
همچنین گرانترین محصول پتروشیمی پارس متعلق به «استایرن منومر» با ۲۴۳،۲۰۷،۶۲۶ ریال بوده که ۴۶،۸۹۲ تن از این محصول در شهریورماه به فروش رسید.
بدون دیدگاه