اخبار بورس 1401.08.03

روز گذشته غلبه عرضه بر تقاضا در بورس آن‌چنان شدید شد که شاخص کل بورس تنها در عرض یک روز معاملاتی به میزان ۱۹هزار واحد ریزش کرد و از لحاظ درصدی عقبگردی ۴۷/ ۱واحدی را به نمایش گذاشت. در حال حاضر بررسی‌ها حکایت از آن دارد که با عقب‌نشینی از سنگر ۳/ ۱میلیون واحدی در روز یکشنبه و تثبیت نماگر اصلی بازار زیر این سطح در روز دوشنبه، راه برای افت بیشتر دماسنج بورسی هموار شده است. همچنین با ارزیابی متغیرهای اثرگذار بر بورس می‌توان به این نتیجه رسید که در وضعیت رکودی بازارهای جهانی و چشم‌انداز رکودی‌تر اقتصادهای مطرح دنیا که آمارهای کلان ثبت‌شده از آنها حکایت از این مساله دارد، احتمالا نمی‌توان چندان به آینده دل‌خوش کرد. سیاست‌های ضدکرونایی اژدهای زرد نیز قطعه دیگری است که این پازل را کامل می‌کند. چنین عواملی آن هم برای بورس کامودیتی‌محور ایران در میان‌مدت سیگنال مثبتی نخواهد بود؛ اگرچه به‌واسطه سقوط دو روز اخیر، احتمال تقویت محدود تقاضا در روزهای پیش‌رو نیز منتفی نیست.

بورس اوراق‌بهادار تهران در حالی حمایت معتبر یک‌میلیون و ۳۰۰‌هزارواحدی را از دست داد که در جریان معاملات سومین روز از هفته نماگر اصلی تالار شیشه‌ای با کاهش بیش از ۱۹‌هزار واحدی در سطح یک‌میلیون و ۲۷۷‌هزار واحد تثبیت شد؛ این در حالی است که تا پیش از این بسیاری از کارشناسان معتقد بودند با توجه به گزارش عملکرد ۶‌ماهه شرکت‌ها احتمالا حمایت و کف‌سازی معتبری در محدوده یک‌میلیون و ۳۰۰‌هزار واحد صورت بگیرد، اما بازار سهام برخلاف آنچه که انتظار می‌رفت بر مدار نزولی باقی‌ماند و با از‌دست‌دادن سطح یک‌میلیون و ۳۰۰‌هزار واحدی این احتمال را بیش از پیش تقویت کرد که احتمالا نماگر اصلی بورس تهران تا سطح یک‌میلیون و ۲۷۰‌هزار واحد یا احتمالا در سناریویی بدبینانه‌‌‌‌‌‌تر تا محدوده پایین‌تری افت کند.

سقوط آزاد شاخص‌کل

در جریان معاملات روز دوشنبه نماگر اصلی بازار با کاهش ۴۷/ ۱‌درصدی معادل ۱۹‌هزار و ۶۴ واحد کاهش داشت و در سطح یک‌میلیون و ۲۷۷‌هزار واحد قرار گرفت. نماگر هم‌وزن بازار نیز همگام با شاخص‌کل با افت ۱۸/ ۱‌درصدی در سطح ۳۷۷‌هزار واحد قرار گرفت. نبود جریان نقدینگی کافی در بازار سهام در کنار خروج ادامه‌دار سرمایه از بازار، بورس تهران را در مسیر بی‌تفاوتی قرار داده که نسبت به هیچ خبر و گزارشی که به بازار مخابره می‌شود، واکنشی نشان نمی‌دهد. در چنین شرایطی که فضای معاملاتی بازار سهام به‌طور کلی مناسب نیست، ناشران نیز به انتشار اطلاعات به‌موقع به سهامداران پایبند نیستند و این موضوع باعث‌شده تا علاوه‌بر افزایش ریسک معاملات در بازار یادشده، فعالان بازار سرمایه نیز نسبت به گزارش‌ها و اخباری که بازار را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند، بی‌تفاوت باشند، به‌طوری‌که در معاملات روز گذشته نیز مجموع ارزش معاملات خرد سهام در سطحی پایین‌تر از دو‌هزار ‌میلیارد‌تومان باقی‌ماند و با افزایش ۶/ ۱۱‌درصدی در مقایسه با روز گذشته رقم ‌هزار و ۵۵۸‌میلیارد‌تومان را به‌ثبت رساند.  ضمن اینکه در ادامه روند خروج نقدینگی از بازار حدود ۱۹۵‌میلیارد‌تومان از سرمایه سرمایه‌گذاران خرد از بورس تهران خارج شد و برای هفدهمین روز متوالی خروج نقدینگی از بازار یادشده به‌ثبت رسید؛ این در حالی است که در روز گذشته گروه «محصولات شیمیایی‌» با بیش از ۳۹‌میلیارد‌تومان خروج نقدینگی، بیشترین خروج سرمایه حقیقی درمیان صنایع را به‌نام خود به‌ثبت رساند و پس از آن صنعت «فلزات اساسی‌» با خروج پول حدود ۱۷/ ۳۵‌میلیارد‌تومانی در دومین‌مرتبه از بیشترین خروج نقدینگی درمیان صنایع موجود در بازار سهام قرار گرفت. در عین‌حال گروه «خودرو و ساخت قطعات‌» با جذب نقدینگی بیش از ۸۵۰‌میلیون ‌تومانی در صدرجدول ورود نقدینگی صنایع قرار گرفت و پس از آن گروه «انبوه‌سازی‌» بیشترین ورود پول حقیقی را به‌ثبت رساندند. به تفکیک نمادهای معاملاتی نیز طی دادوستدهای روز گذشته بازار سرمایه «شپنا‌» با خروج بیش از ۷/ ۱۵‌میلیارد ‌تومان در صدر خروج نقدینگی بورس روز گذشته قرار گرفت، پس از آن، «فولاد‌» با خروج بیش از ۳/ ۱۴‌میلیارد‌تومانی در رده دوم خروج پول حقیقی از نمادهای معامله‌شده بورس تهران قرار گرفت و در‌مرتبه بعدی جدول نیز «شتران» با خروج حدود ۱۳‌میلیارد‌تومانی بیشترین خروج سرمایه در روز دوشنبه را به‌نام خود به‌ثبت رساند؛ این در حالی است که نمادهای «شبندر‌» و «وآذر‌» به ترتیب با ورود پول حدود ۸/ ۳۹‌میلیارد‌تومان و بیش از ۲/ ۴‌میلیارد‌تومان همراه شدند.

بورس و بودجه

در حال‌حاضر بازار سرمایه در شرایطی قرار دارد که تقریبا بازار فرصت تاثیر‌پذیری از گزارش‌های ۶‌ماهه شرکت‌ها را از دست داده و گزارش‌های منتشرشده نیز به واسطه جو غالبی که بر بازار حاکم است، جز نوسان‌هایی نصفه و نیمه در مقاطعی و برخی تک‌سهم‌های محدود نتوانستند آنطور که انتظار می‌رفت شرایط نسبتا مثبتی در بازار ایجاد کنند؛ این در حالی است که بر اساس تحلیل کارشناسان بورسی صنایعی مانند سنگ‌آهن، فولاد، فلزات و برخی پتروشیمی‌‌‌‌‌‌‌ها وضعیت چندان مناسبی در ۶‌ماهه ابتدایی سال ‌نداشتند اما در مقابل برخی صنایع کوچک نظیر غذایی‌ها، کاشی‌ها، سیمان، دارو و البته برخی تک‌سهم‌ها و پالایشی‌‌‌‌‌‌‌ها وضعیت بهتری را تجربه کردند. در چنین شرایطی است که به‌نظر می‌رسد در کنار ریسک‌های متعدد سیاسی و غیر‌سیاسی که همواره بازار را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهد، احتمالا از این پس بازار میزبان خبرها و تحولات بودجه‌ای و همچنین گزارش عملکرد ماهانه مهر‌ماه شرکت‌ها قرار گیرد.

دو گزینه پیش‌رو

بررسی شرایط کلی بازار سهام حکایت از آن دارد که در وضعیت فعلی دو گزینه پیش‌روی بورس است که بر این اساس احتمالا دو سناریو پیش‌روی سرمایه‌گذاران این بازار خواهد بود. در سناریوی اول هرچند بر اساس تحلیل کارشناسان احتمال به‌وقوع پیوستن آن کم است، فرض می‌شود جریان نقدینگی جدیدی آرام‌آرام وارد بازار شود و قدرت خریدار در بازار نسبتا افزایش یابد، به‌طوری‌که فرض می‌شود احتمالا سهم‌های بزرگ به واسطه گزارش عملکردها، رفتار دولت درخصوص بودجه و همچنین رفتار بازار کمی درجا زده و آرام می‌شوند اما احتمالا برخی سهم‌های کوچک که هم گزارش خوبی داشته و هم احتمال افزایش اقبال بازار به آنها زیاد است، بیشتر مورد‌توجه سرمایه‌گذاران قرار خواهند گرفت.

در سناریوی بعدی که احتمالا بدبینانه‌ترین حالت ممکن است فرض بر این است که روند فرسایشی معاملات همچنان ادامه یابد و به‌دنبال این با پایداری طولانی‌مدت رکود در معاملات به تعبیر برخی تحلیلگران احتمالا مرگ مغزی بورس تهران را شاهد خواهیم بود، ضمن اینکه شرایط فعلی بازار سهام نیز بر این نگرانی می‌افزاید که بازار در عین ارزندگی در مداری خنثی باقی‌بماند. به تعبیر دیگر روند معاملات به گونه‌ای باشد که احتمالا بورس تهران نوسان‌های کوتاه‌مدت مثبت و منفی داشته باشد که برآیند آن برای بازار و سرمایه‌گذاران مطلوب نخواهد بود.  ضمن اینکه به‌نظر می‌رسد در شرایط فعلی بازار سهام فارغ از ناامیدی‌‌‌‌‌‌‌هایی که ناشی از مشکلات داخلی است، آمار و اعداد منتشرشده از اقتصادهای جهانی نیز سیگنال خوبی به بازار مخابره نمی‌کنند، به‌طوری‌که نرخ افزایش دستمزد در آمریکا بعد از ۳۴‌سال ‌نسبتا آرام، اکنون از دهه ۱۹۷۰ پیشی گرفته است. بر این اساس آمار و اعداد منتشرشده خبر از تورمی فراگیر در اقتصاد جهانی می‌دهد که راه طولانی برای کنترل آن نیاز است. احتمالا در ادامه رکودی سخت گریبانگیر بازارها خواهد شد. از طرفی کاهش رشد در اقتصاد منطقه یورو در‌ ماه اکتبر عمیق‌تر دیده می‌شود و هر دو بخش خدمات و تولید همچنان شاهد تشدید رکود برای شروع سه‌ماهه چهارم هستند. ارقام ناامیدکننده داده‌های تقاضای چین نیز قیمت نفت را بیش از یک‌درصد کاهش داد. بر این اساس، با توجه به تاثیر‌پذیری بازار سرمایه ایران از متغیرهای جهانی و به ویژه وضعیت اقتصاد چین که مهم‌ترین خریدار کامودیتی ایران است، این عوامل در کنار هم خبر از ادامه روند رو به افول بورس تهران می‌دهد، بنابراین طبیعی است که تقاضایی در بازار وجود نداشته باشد و به‌دنبال نگرانی‌های موجود سرمایه‌گذاران به‌دنبال فروش سهم‌های خود و خروج از بازار سرمایه باشند. البته این احتمال منتفی نیست که در روزهای پیش رو عواملی خارج از پیش فرض های این تحلیل هر چند موقت روند بازار سهام را معکوس کنند و افزایش تقاضا منجر به تغییر کوتاه مدتی سمت و سوی شاخص کل بشود.

مسیر معاملات

نگاهی دقیق‌‌‌‌‌‌تر به روند معاملات بازار سهام در روز دوشنبه نشان می‌دهد که بورس تهران از آغاز معاملات تحت‌تاثیر ‌نماد معاملاتی «فولاد» در مدار نزولی قرار گرفت، به‌طوری‌که در ۱۵ دقیقه ابتدایی نماگر اصلی بازار با تاثیرپذیری از نمادهای «فولاد‌»، «فارس‌» و «کچاد‌» با کاهش ۲‌هزار و ۲۹۰ واحدی مواجه شد. شاخص هم‌وزن نیز در مدت زمان یادشده افتی ۲۸ واحدی را به‌ثبت رساند؛ این در حالی است که شاخص‌کل تا میانه‌‌‌‌‌‌های بازار تحت‌تاثیر معاملات نمادهای «فولاد‌»، «نوری» و «فارس» کاهش بیش از ۳هزار و ۳۹۹ واحدی را به‌ثبت رساند. افزایش عرضه‌ها در بازار در حالی ادامه یافت که شاخص‌کل نهایتا در پایان معاملات روز دوشنبه افت چشمگیر بیش از ۱۹‌هزار واحدی را به‌ثبت رساند و در کانال یک‌میلیون و ۲۷۷‌هزار واحد مورد معامله قرار گرفت؛ این در حالی است که‌نماد معاملاتی «فولاد‌» با بیش از ۳‌هزار و ۶۸۴ واحد تاثیر منفی، نقش اول افت دیروز شاخص را بر عهده داشت. در‌مرتبه دوم نیز‌نماد «کچاد‌» با‌ هزار و ۳۱۴ واحد تاثیر مثبت بر شاخص‌کل بیشترین تاثیر مثبت بر نماگر یادشده را به‌ثبت رساند. در نقطه مقابل ‌نماد «شبندر‌» با بیش از ۶۸۷ واحد بیشترین تاثیر مثبت را روی نماگر اصلی بازار سهام داشت. شاخص هم‌وزن هم همانند شاخص‌کل از ابتدای معاملات در ریلی نزولی نوسان کرد و نهایتا با افتی ۱۸/ ۱‌درصدی (معادل ۴‌هزار و ۴۵۸ واحد) به معاملات خود پایان داد.

مریم محبی/ کارشناس بازار سهام

آنچه کارشناسان امیدوار بودند بازار سهام ملتهب و این روزها را کمی التیام دهد، گزارش‌های عملکرد ۶ماهه شرکت‌های بورسی بود. بازار سهامی که از تورم جا ماند و در سه‌ماهه دوم سال‌ از سایر بازارهای رقیب عقب ماند، در آستانه مهر فقط می‌توانست به یک امید کوچک درونی مانند گزارش‌های ۶ماهه دلخوش باشد.

گزارش‌ها منتشر شد و اکثرا هم گزارش‌های مطلوبی بود اما ریزش شاخص‌کل و افت بیش از پیش بازار انگار ترمز بریده بود، درحالی‌که برخی از تکنیکالیست‌‌‌‌‌‌‌ها و کارشناسان بازار کف حمایتی یک‌میلیون و ۳۰۰‌هزار واحد را کفی مهم و حیاتی برای بازار سهام می‌دانستند و برخی با خوش‌بینی معتقد بودند ریزش بیش از این در شاخص‌کل بعید به‌نظر می‌رسد، شاخص‌کل در اولین هفته از آبان‌ماه این کف را نیز از دست داد و در ادامه هفته در زیر کانال ۳/ ۱میلیون واحد تثبیت شد. این یعنی گزارش‌های ۶‌ماهه نیز نتوانست بازار سهام را کمی از التهاب خارج کند و دماسنج نزدیک به صفر بورس را مقداری به بالا تکان دهد. همه این موارد بیانگر این است که بورس از آنجا که به عوامل تکنیکالی تکیه کند، فاصله گرفته و حالا این عوامل فاندامنتال است که بر بازار سهام سایه سنگینی انداخته است. بازاری که ارزش معاملات در آن برای روزهای متمادی حتی به ۲‌هزار ‌میلیارد‌تومان هم نمی‌رسد و ۱۷ روز متمادی خروج پول داشته، انگار یک بیمار بی‌‌‌‌‌‌‌جان است که با مسکنی مانند گزارش‌های مطلوب حتی اندکی بهبود نمی‌‌‌‌‌‌‌یابد. در این میان ظاهرا دولت و سازمان بورس هم اعتقادی به رسیدگی به وضعیت این بیمار اورژانسی ندارند.

گزارش‌های ۶‌ماهه شرکت‌ها با محوریت صنایع غذایی، زراعی و پالایشی همه گزارش‌های مطلوب و خوبی بودند. این گزارش‌ها اگر در شرایط عادی به بازار ارائه می‌شدند قطعا می‌توانستند جذابیت بالایی داشته باشند، منتها این گزارش‌ها در شرایطی ارائه شدند که ترس بر بازار سهام مستولی است، بنابراین به‌رغم اینکه ما گزارش‌های خوبی مشاهده کردیم، نتوانستیم اقبال سهم‌‌‌‌‌‌‌ها را به‌دنبال این گزارش‌ها داشته باشیم. برخلاف اینکه عده‌‌‌‌‌‌‌ای از کارشناسان معتقدند گزارش‌های ارائه‌شده حاشیه سود موردانتظار را نشان نداد، من این اعتقاد را ندارم. به هر حال باید بدانیم شرکت‌ها در شرایط متفاوتی فعالیت می‌کنند و بعضا مجبور هستند بین بقا و رضایت یک‌سری از ذی‌نفعان که می‌تواند شامل پرسنل، سهامداران یا حتی اعضای هیات‌مدیره باشد، انتخاب کنند.

در چنین شرایطی همین که شرکت‌ها توانستند گزارش‌های مطلوبی را هر‌چند با نواقص و ابهاماتی ارائه دهند، به‌نظرم عملکرد قابل‌دفاعی داشتند. بازار سهام ما بازاری است که فعلا نمی‌توان از آن انتظار عملکرد خیلی مثبتی را داشت، دلیل این امر هم آن است که نتوانسته سرمایه را به خود جذب کند. متاسفانه اقتصاد دستوری و معضلاتی که به‌خاطر تحریم‌ها هر روز شاهد آن هستیم، بازار را از پا درآورده است. از طرفی اتفاقات نامطلوب و ظاهرا ادامه‌‌‌‌‌‌‌داری در بازار می‌افتد، یعنی یک اتفاق منفی در پس اتفاق قبلی می‌‌‌‌‌‌‌افتد و این چرخه پایان ندارد و بازار نمی‌تواند برای رشد مجدد جان بگیرد. تنها محرکی که طی یک سال‌گذشته می‌توانسته و همچنان می‌تواند بازار را نجات دهد را می‌توان به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرد. محرک داخلی می‌تواند بازگشت اعتماد سهامداران باشد و محرک خارجی نیز کم‌‌‌‌‌‌‌رنگ شدن تحریم‌ها است. اگر این دو فاکتور را نداشته باشیم، بعید است بازار بتواند رشد موردانتظار را شروع کند.

در مورد فاکتور تحریم زیاد نمی‌توان انتظار داشت، چون مساله در حد کلان است اما در مورد بازگشت اعتماد سهامداران سازمان بورس می‌تواند با یک‌سری اقدامات این زمینه را فراهم کند، اما متاسفانه سازمان بورس آن قدرت و صلابت موردانتظار را ندارد و تاکنون نتوانسته از حق سهامداران و شرکت‌ها دفاع کند. متاسفانه سازمان نتوانسته قدرتمند ظاهر شود و حق خود را بگیرد و از دخالت سایرین جلوگیری کند. وزارت اقتصاد برای ما تصمیم می‌گیرد، بانک‌مرکزی برای ما تصمیم می‌گیرد، وزارت کار برای ما تصمیم می‌گیرد و به‌نظر من در این میان سازمان آن استحکامی که باید را نداشت و تا زمانی‌که به‌قدر نیاز پرقدرت ظاهر نشود، این شرایط در بازار تغییری نخواهد کرد.

در مورد بازار برخی به حفظ کف‌‌‌‌‌‌‌های حمایتی امیدوار بودند اما این اتفاق نیفتاد. به نظر می‌رسد شرایط فاندامنتال بسیار بیشتر از شرایط تکنیکال بر بازار تاثیرگذار است. در شرایطی که ما می‌بینیم حمایت‌ها یکی پس از دیگری شکسته می‌شوند و این اتفاق بدون هیچ‌مقاومتی می‌‌‌‌‌‌‌افتد یعنی حمایت‌های مهم بدون استقامت شاخص شکسته می‌شوند، این نشان می‌دهد این عوامل فاندامنتالی هستند که باعث چنین رفتاری می‌شوند، بنابراین من همچنان توصیه می‌کنم سهامداران به‌جای اینکه بخواهند حمایت‌ها را در تصمیم‌گیری درنظر بگیرند و کف‌‌‌‌‌‌‌های‌عددی را برای شاخصی که حتی در صحت آن هم جای بحث است درنظر بگیرند، روی عوامل بنیادی و فاندامنتال تمرکز کنند.

به‌طورکلی نیز تا زمانی‌که ما در بازار سهام ترس داریم و در گسترش روابط تجاری با سایر کشورها دچار مشکلیم، تا زمانی‌که سازمان بورس نتواند از حق سهامداران دفاع کند و تا زمانی‌که شرکت‌ها نتوانند آزادانه عمل کنند، نگاه صرف به عوامل تکنیکال و نمودارهای شاخص بدون درنظرگرفتن این عوامل اشتباه است. مهم‌ترین کاری که الان باید انجام شود این است که اجازه دهند بازار مسیر طبیعی خود را طی کند، یعنی بدون هیچگونه دستکاری و اعمال نفوذ و دستوری تنها بگذارند بازار مسیرش را طی کند. این بازار نباید دستور بگیرد. تا زمانی‌که بازار استقلال خود را به‌دست نیاورد و اعتماد سهامداران را جلب نکند، نمی‌تواند رشد کند.

بازار سهام به اعتماد سهامداران نیاز دارد اما در حال‌حاضر صرفا افرادی در بازار مانده‌اند که به بازار تعلق خاطر دارند. افرادی که طی سال‌های اخیر وارد بازار شدند، همه با زیان‌های سنگین پول‌های خود را خارج کردند و به این راحتی‌‌‌‌‌‌‌ها دیگر به بازار برنخواهند گشت و کار بازار برای برگرداندن اعتماد سهامداران هر روز که این منفی‌ها ادامه دارد، سخت‌‌‌‌‌‌‌تر می‌شود. هر یک نفری که امروز به دلیل عدم‌توانایی بازار در جذب اعتماد سهامداران از دست می‌دهیم ضربه بزرگی به بازار می‌زند و بازار فرصت‌های طلایی زیادی را یکی پس از دیگری از دست می‌دهد.

بانک‌های مرکزی دنیا پس از کرونا مجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌ای از سیاست‌ها را با محوریت تحریک اقتصاد در دستور کار خود قرار دادند. عموما ترازنامه بانک‌های مرکزی در دنیا و به همین‌ترتیب در ایران پس از مدتی رشد محسوسی را نمایان کردند؛ در واقع چنین رویدادی منجر به بروز تورم شد. در حال‌حاضر هم بانک‌های مرکزی از جمله فدرال‌رزرو برای کنترل تورم، سیاست افزایش نرخ بهره را در دستور کار قرار داده‌اند.

هم‌اکنون موضوع اصلی اینجاست که تورم تا کجا ادامه خواهد داشت؟ آیا باید به این شکل از تورم عادت کرد یا خیر؟ در گذشته برخی از فعالان اقتصادی بر این باور بودند که تورم گذرا خواهد بود اما حدودا یک‌‌‌‌‌‌‌‌ سالی می‌شود که جهان به‌طور جدی با موضوع تورم درگیر شده‌است. هرچند این قبیل از سیاست‌های انقباضی پولی هم دور از ذهن و انتظار نبود. بازار سرمایه کشور در حقیقت بازاری کامودیتی‌محور بوده و به‌نظر می‌رسد که اثرات این قبیل از تحولات و قیمت‌های جهانی در بازار سهام مدت‌‌‌‌‌‌‌‌هاست که دیده شده‌است. به‌نظر می‌رسد که قیمت‌های جهانی در موقعیتی نیستند که ریزش بیشتری را متحمل شوند، چراکه تداوم افت، منطقی به‌نظر نمی‌رسد. در عین‌حال وجود تقاضا برای محصولاتی اعم از مس، فولاد و غیره می‌تواند تا حدودی مانع از افت بیشتر کالاهای اساسی شود.

به هر ترتیب در صورتی‌که شاهد رویداد‌‌‌‌‌‌‌‌هایی در دنیا باشیم که سمت تقاضا را تحت‌تاثیر قرار دهند، سناریوی فوق با تغییراتی همراه خواهد شد. به‌عنوان مثال اقتصاد چین مسکن‌محور و به‌عبارتی ساخت‌وساز محور است. اگر بخش مسکن چین وارد رکود شود یقینا تقاضای کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌ها در بازار‌‌‌‌‌‌‌‌های جهانی با تعدیلاتی مواجه می‌شود. البته با توجه به داده‌های موجود، ایجاد چنین بحران مالی در این کشور بعید به‌نظر می‌رسد. از سویی سیاست‌های انقباضی در دنیا اثر خود را روی تورم گذاشته‌‌‌‌‌‌‌‌ است. شاید بتوان گفت که فدرال‌رزرو توانسته تورم را در ایالات‌متحده آمریکا تا حدودی مدیریت کند، اگرچه گفته می‌شد که در حوزه تورم یک فرود آرام خواهند داشت اما به نظر می‌رسد تورم در این کشور به‌خوبی کنترل شده‌است. در موضوع تورم باید بین اروپا و آمریکا تمایزی را قائل شد. دلیل وجود تورم در این کشور‌‌‌‌‌‌‌‌ها شاید در مواردی مشابه یکدیگر باشند اما به‌طور کلی دلایل تورم در اروپا متفاوت است. بخشی از آن به دلیل درگیری‌های اوکراین و ایجاد بحران انرژی است چراکه اروپا در این حوزه تولیدکننده نیست، بلکه مصرف‌کننده است؛ در واقع این مهم تاثیر زیادی روی تورم اروپا داشته است.

بر این اساس به‌نظر می‌رسد که قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌ کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌ها در سطوح فعلی به‌نوعی تثبیت خواهند شد. از سویی ارزش‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌های صورت‌گرفته، پیش‌بینی سود‌‌‌‌‌‌‌‌ها و به‌طور کلی سطوح فعلی قیمتی در بورس ایران و با درنظرگرفتن وضعیت قیمت کالاهای اساسی در دنیا به‌نوعی می‌توان بر این نکته تاکید کرد در بازار سهام کشور نیز این مهم دیده شده‌است. ‌‌‌‌‌‌‌‌در حال‌حاضر ریسک بورس کشور مرتبط با موضوع کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌ها نیست، زیرا کالاهای اساسی ریزش خود را انجام داده‌اند و بازار سهام نیز بخش عمده اصلاحات خود را انجام داده است. ریسک بورس مرتبط با موضوعات درونزای اقتصاد کشور خواهد بود و عدم‌اطمینانی که سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذار عمدتا با آن درگیر است، هر چند از عدم‌اطمینان به‌عنوان ماهیت سرمایه‌گذاری یاد می‌شود و در بازار سرمایه به‌نوعی آینده خریداری می‌شود اما نکته حائزاهمیت موجود در اقتصاد مرتبط با سیاست‌ها و قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌های دستوری، عدم‌شفافیت دولت، بودجه و منابع و مصارف آن، شیوه تامین، سیاست‌های خلق‌‌‌‌‌‌‌‌الساعه (که پیامد آن حداقل فرو‌رفتن بخشی از اقتصاد به باتلاق رکود است)، عدم‌وحدت رویه در ساختا‌‌‌‌‌‌‌‌رها (همانند حواشی پیرامون عرضه بلوکی خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌ها) و غیره است. زمانی‌که عدم‌اطمینان از حدی فراتر رود شاهد اثرگذاری شدید منفی در کلیت فضای معاملاتی بورس کشور خواهیم بود.

فارغ از این موارد در بحث بودجه سال‌۱۴۰۲ باید به این مهم اشاره داشت که انتفاع از بودجه موضوعی نیست که دولت اقتصاد را به‌خاطر بازار سرمایه نادیده بگیرد. قاعدتا هیچ سیاستگذاری چنین اقدامی نخواهد کرد. نکته حائزاهمیت برای بازار سرمایه قابلیت پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌پذیری است، به این معنی که سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران باید پیش از اقدامات سیاستگذاران از تصمیمات مطلع شوند؛ در واقع معامله‌‌‌‌‌‌‌‌گر برای سیاستگذار تعیین نمی‌کند که چه اقداماتی باید صورت پذیرد، این نوع نگرش در جای خود منطقی هم نیست، چراکه مصداقی از قیمت‌گذاری دستوری خواهد بود. خواسته سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذار حرکت بر اساس مکانیزم بازار است. باید شفافیت و قابلیت پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌پذیری سودآوری شرکت‌ها افزایش محسوسی داشته باشد؛ در واقع این موارد پارامتر‌‌‌‌‌‌‌‌هایی هستند که تمام بورس‌های پیشرفته در دنیا رعایت می‌کنند. پارامتر‌‌‌‌‌‌‌‌های زودگذر همانند سیاست‌های یک‌‌‌‌‌‌‌‌شبه قاعدتا زمینه برای سرمایه‌گذاری را با اختلالات متعددی مواجه خواهند کرد. متاسفانه اتفاقی در سال‌۱۳۹۹ در بازار سرمایه افتاد که باعث ایجاد ترس بین سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران و به‌طور کلی اشخاص حقیقی شد. هر چند در مقاطع کوتاهی ورود جریان پول به سمت بخش مولد اقتصاد کشور صورت گرفت اما عمدتا با خروج پول مواجه هستیم. اکنون خروج پول به مثابه فرار سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذار است، یعنی معامله‌‌‌‌‌‌‌‌گر حاضر به قبول ریسک در بازار سرمایه نیست و دلایل مختلفی برای این مهم قابل‌تعریف است. آن‌طور که به‌نظر می‌رسد شرایط فعلی می‌تواند نشانه‌‌‌‌‌‌‌‌هایی از قهر جامعه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذار با بازار سرمایه باشد. در حال‌حاضر پول از بازار سهام خارج‌شده و بخش اندکی از آن وارد صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت می‌شود. این مهم در جای خود حکایت از خروج عمده پول از بازار سرمایه دارد. حتی ابزار‌‌‌‌‌‌‌‌های درآمد ثابت بازار هم تا حدودی می‌توان گفت که جذابیت خود را از دست داده‌اند، درحالی‌که مکانیزم این قبیل از صندوق‌ها با سهام تفاوت قابل‌توجهی دارند. به اعتقاد بنده بازار سهام دارای دستی نامرئی و غیر‌قابل پیش‌بینی است.

روز گذشته روند نرخ شاخص ارزی در سطوح قیمتی نیمه دوم کانال ۳۲هزار تومانی کاهشی شد. این در حالی است که پس از حضور کوتاه مدت اسکناس آمریکایی در کانال۳۳ هزار تومانی در روز ۲۴ مهر ماه این هشتمین روز متوالی است که نرخ این ارز در بازه قیمتی ۳۲ هزار و ۶۰۰ تا ۳۲ هزار و ۸۵۰تومانی نوسان می‌کند. البته پیش از آن نیز کریدور قیمتی ۳۲ هزار تومانی بازه نوسان محبوب دلار به حساب می‌آمد، به‌صورتی که نرخ این ارز از ۱۴ تا ۲۳ مهر نیز در کانال مذکور نوسان می‌کرد. عمده کارشناسان بازار ارز تهران نیز بر اساس روند قیمت دلار در مهر ماه کانال ۳۲ را بازه صلح بازار‌ساز و فعالان ارزی نامیدند. در نهایت قیمت هر برگ اسکناس آمریکایی در واپسین معاملات نقدی روز گذشته با حدود ۱۰۰ تومان کاهش نسبت به نرخ روز یکشنبه به رقم ۳۲ هزار و ۶۵۰ تومان رسید. با کاهش ۱۰۰ تومانی نرخ شاخص ارزی در معاملات روز گذشته قیمت سکه طلا نیز افت یک پله‌ای را تجربه کرد و در پله نهم کانال ۱۴ میلیون تومانی معامله شد.

دیروز دوشنبه 2 آبان ماه روند قیمت دلار در معاملات غیر‌رسمی بازار تهران کاهشی بود. هر برگ از این اسکناس آمریکایی در نخستین معاملات روز گذشته فعالیت خود را با 70 تومان کاهش نسبت به نرخ روز یکشنبه در رقم 32 هزار و 80 تومان آغاز کرد. روند کاهشی ابتدای روز در بقیه ساعات بازار نیز ادامه یافت به‌صورتی که در معاملات ظهر روز گذشته دلار غیر‌رسمی در رقم 32 هزار و 610تومان معامله شد. در نهایت برآیند نوسانات کاهشی نرخ این ارز در روز دوشنبه به کاهش 100 تومانی قیمت دلار نسبت به نرخ روز یکشنبه انجامید.

 بر اساس بررسی‌های به‌عمل آمده از روند نرخ شاخص ارزی در ماه گذشته این دو‌مین بازه زمانی نسبتا طولانی مدت حضور دلار در کانال 32 هزار تومانی است. این در حالی است که نرخ این ارز در بازه زمانی مذکور تلاش‌های افزایشی به سمت کانال 33 هزار تومانی را نیز از خود به ثبت رسانید که تمامی این تحرکات پس از رویارویی با حجم تزریق‌های نهاد‌های بازار‌ساز بی‌نتیجه ماند. کارشناسان بازار ارز تهران بر این باورند که با توجه به از میان رفتن سیگنال‌های مثبت در زمینه مذاکرات هسته‌ای برجام و افزایش سطح انتظارات تورمی در فضای جامعه و بازار و همچنین با در نظر گرفتن تلاش‌های بانک مرکزی در زمینه تقویت پول ملی و جلوگیری از افزایش نرخ دلار، حضور طولانی‌مدت نرخ این ارز در کانال 32 هزار تومانی را می‌توان به نوعی صلح 2 نیروی متفاوت موجود در بازار دانست. روز گذشته نرخ سکه طلا نیز کاهشی بود. با کاهشی شدن نرخ دلار غیر‌رسمی، قیمت سکه طلا که خود حاصل‌ضرب نرخ دلار در قیمت جهانی طلا و ضریب تبدیل اونس به گرم سکه است نیز نسبت به قیمت روز یکشنبه 100هزار تومان کاهش یافت و به 14 میلیون و 850هزار تومان رسید.

احتمالا عرضه این ماده‌معدنی در پایان ۲۰۲۲ نزولی خواهد بود و باید منتظر افت تولید ۲‌درصدی در تولید جهانی سنگ‌آهن در سال‌۲۰۲۲ باشیم. حد نهایی تولید سنگ‌آهن برای سال‌۲۰۲۲ حدود ۴/ ۲‌میلیارد ‌تن برآورد شده‌است. انتظار می‌رود کاهش تولید در چین، تولید سنگ‌آهن با ۹/ ۶‌درصد کاهش به ۶/ ۲۴۷‌میلیون ‌تن برسد، ضمن اینکه احتمالا مجموع تولید سه کشور اوکراین، چین و روسیه در پایان ۲۰۲۲ به کمتر از ۴۵۹‌میلیون ‌تن محدود خواهد شد که افتی ۱۶درصدی را نشان می‌دهد. شرکت‌های معدنی چینی به دلیل تقاضای کمتر صنعت فولاد داخلی، تولید خود را کاهش دهند. موضوعی که در نتیجه دستور کار دولت چین برای محدودکردن تولید فولاد که یکی از بزرگ‌ترین صنایع تولیدکننده کربن است، رخ می‌دهد.

بورس انرژی ایران امروز سه شنبه سوم آبان ۱۴۰۱، میزبان عرضه ۱۹ فراورده هیدروکربوری به حجم ۳۴ هزار و ۴۲۵ تن در رینگ‌های بین‌الملل و داخلی است.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از بورس انرژی ایران، امروز سه شنبه حدود ۹ هزار تن هیدروکربن سنگین دریایی، ۴ هزار تن هیدروکربن سنگین، ۳ هزار تن ریفورمیت و هزار تن گازمایع شرکت پتروشیمی بوعلی‌سینا و هزار تن متانول پتروشیمی فن‌آوران در رینگ بین‌الملل بورس انرژی ایران عرضه می‌شود.

فراورده‌های MTBE، برش سنگین و گاز مایع صنعتی پتروشیمی بندر امام، اکستراکت سبک DAE۱۰ و اکستراکت سبک DAE۱۱ شرکت نفت ایرانول، روغن سنگین قطرانی پالایش قطران ذغالسنگ، ریفورمیت، گاز مایع و هیدروکربن سنگین پتروشیمی بوعلی‌سینا، سی‌او و نفتای سبک پالایش نفت آبادان، نیتروژن مایع پتروشیمی مبین، نیتروژن مایع شرکت صنایع طبی آرکاشیمی سورنا و نیتروژن مایع شرکت فجر انرژی خلیج فارس نیز در رینگ داخلی بورس انرژی ایران عرضه خواهند شد.

معاملات روز گذشته

بورس انرژی ایران دوشنبه شاهد معامله ۱۵ هزار و ۸۵۴ تن انواع فراورده‌های هیدروکربوری به ارزش هزار و ۸۴۶ میلیارد ریال بود.

روز گذشته، ۵ هزار و ۶۰۰ تن متانول، ۳ هزار و ۸۷۵ تن نفتای سبک، ۲ هزار و ۶۰۰ تن آیزوریسایکل، هزار و ۳۳۴ تن اکستراکت و هزار و ۶۵ تن انواع حلال در رینگ داخلی بورس انرژی ایران معامله شد.

همچنین رینگ داخلی بورس انرژی ایران شاهد معامله نفتای سبک پالایش نفت تهران، متانول متعلق‌به پتروشیمی‌های زاگرس، شیراز، فن‌آوران و شرکت متانول کاوه، آیزوریسایکل متعلق‌به پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت تبریز و پالایش نفت تهران، حلال ۴۰۰، حلال ۴۰۲، حلال ۴۰۶ و حلال ۴۱۰ پالایش نفت اصفهان و حلال ۴۰۲ پالایش نفت تبریز، اکستراکت نفت سپاهان، آیزوفید، برش سنگین، سوخت کوره و نیتروژن مایع پتروشیمی تبریز و برش سنگین پتروشیمی جم بود.

در رینگ بین‌الملل نیز ۵۰۰ تن رافینت۲ شرکت پتروشیمی شیمی‌بافت دادوستد شد.

جانت یلن، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا در نشست سالانه انجمن صنعت اوراق بهادار و بازارهای مالی عنوان کرد که دولت این کشور باید از مقامات اجرایی خود برای سرکوب کلاهبرداری‌ها و شکست‌های عملیاتی حوزه ارزهای دیجیتال استفاده کند. یلن به طور گسترده درباره خطراتی که اقتصاد را تهدید می‌کنند صحبت کرد و گفت که ارزهای دیجیتال هنوز ریسکی جدی برای ثبات اقتصادی ندارند.