در ادامه بلاتکلیفی و سردرگمی حاکم بر معاملات بورس تهران و به‌رغم تلاش نماگرهای اصلی بازار برای خروج از روند نزولی، این بازار همچنان در رکود و فرسایش دست‌وپا می‌زند و خبری از بهبود شرایط در آن نیست؛ این در حالی است که در جریان روزهای معامله‌شده بورس تهران در مهرماه به‌طور میانگین حدود ۱۷۸میلیارد‌تومان نقدینگی از بازار خارج‌شده و مجموع ارزش معاملات خرد سهام نیز با قرارگرفتن در سطوح پایین قیمتی، رکوردی جدید را به ثبت رساند، به‌طوری‌که رکورد پایین‌ترین ارزش معاملات خرد در ۱۸ماه اخیر شکسته شده است.
در جریان معاملات روز چهارشنبه ۲۷مهرماه۱۴۰۱ مجموع ارزش معاملات خرد سهام در سطح ۹۳۱میلیارد‌تومان قرار گرفت؛ این در حالی است که در روزهای اخیر عضو کمیسیون اقتصادی مجلس یازدهم از معافیت مالیاتی شرکت‌ها خبر داد. بر این اساس استفاده از ابزارهای مالی نظیر اعمال معافیت مالیاتی یکی از ابزارهای مهم هدایت نقدینگی به بازار سرمایه فرض شده که احتمالا هزینه‌های شرکتهای تولیدی را کاهش داده و بالطبع سودآوری آنها افزایش خواهد یافت، با این‌وجود نمی‌توان توقع داشت که در اقتصادی نظیر اقتصاد ایران چنین امری به تحول و جان‌گرفتن سرمایه‌گذاری بلندمدت بینجامد.
ابهام در معاملات
بورس اوراق‌بهادار تهران در حالی در روند فرسایشی ثابت‌قدم مانده که به‌نظر می‌رسد به کم‌رمق‌ترین و سخت‌ترین روزهای خود رسیده است؛ این در حالی است که روند فعلی معاملات انگیزه سرمایهگذاران برای حضور و سرمایه‌گذاری در این بازار را از بین برده و جو عمده بازار نیز تمایل به سیر نزولی دارد، به‌طوری‌که حجم و ارزش معاملات خرد سهام طی ماه‌ها و هفته‌های گذشته خود گواهی بر این موضوع است که بازار سرمایه حال و روز خوبی ندارد. هر چند در این میان عوامل مختلفی روند بازار را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند، اما به دلیل مقطعی و کوتاه‌بودن این تاثیرات نمی‌توان اوضاع اسفناک حجم معاملات در بورس تهران را که عمدتا ناشی از مشکلات ساختاری است، نادیده گرفت. این در حالی است که میانگین ارزش معاملات خرد سهام از ابتدای سال تاکنون رقم دو‌هزار و ۶۱۱میلیارد تومان را در ۱۳۶ روز معاملاتی اخیر به ثبت رسانده است، ضمن اینکه این متغیر در روزهای معاملاتی مهرماه نیز به‌طور میانگین رقم هزار و ۲۴۹میلیارد تومان را به ثبت رسانده است.
از طرفی در جریان معاملات بازار سهام در روز منتهی به ۲۷مهر ماه، رکورد پایین‌ترین ارزش معاملات خرد در ۱۸ماه اخیر شکسته شد و در جریان معاملات روز چهارشنبه مجموع ارزش معاملات خرد سهام در سطح ۹۳۱میلیارد‌تومان قرار گرفت؛ این در حالی است که در ادامه روند ادامه‌دار خروج سرمایه از بازار سهام در مدت هفت‌ماهه ابتدایی سال به‌طور میانگین روزانه حدود ۱۶۷میلیارد‌تومان پول از بازار سهام خارج‌شده و این رقم در جریان معاملات مهرماه به حدود ۱۷۸میلیارد‌تومان در روز افزایش یافته است.
در چنین شرایطی است که نماگرهای اصلی بازار نیز در شرایط خوبی به‌سر نمی‌‌‌‌‌‌‌برند؛ به‌طوری‌که بازدهی نماگر اصلی تالار شیشه‌ای از ابتدای سال تاکنون با کاهش ۱۸/ ۴درصدی مواجه شده و تا سطح یک‌میلیون و ۳۱۰هزار واحد عقبنشینی داشته است. این در حالی است که در جریان دادوستدهای ۱۷ روزه مهرماه ۱۴۰۱ شاخصکل در مدار نزولی باقی‌ماند و حدود ۳۶/ ۱درصد عقبگرد را در مدت زمان یادشده تجربه کرد، اما نماگر هم‌وزن بازار به‌مراتب عملکرد بهتری داشت و به‌رغم افت بی‌چون و چرای شاخصکل در ۱۳۶ روز معاملاتی از ابتدای سال تاکنون، حدود ۷۱/ ۸درصد بازدهی مثبت داشته است اما با تضعیف عملکرد نماگر یادشده در ماه اخیر بخشی از بازدهی آن ازدست رفت. در حال‌حاضر بازدهی نماگر هم‌وزن بازار از ابتدای مهرماه تاکنون با افت بیش از ۲درصدی مواجه بوده است.
بورس در گریز
بر این اساس می‌توان گفت بازار سهام در این روزها میزبان وضعیتی رکودی است که به‌نظر نمی‌رسد به این زودی‌ها دست از سر بازار بردارد، چراکه وضعیت مناسبات اجتماعی و سیاسی تاثیرگذار بر بورس تهران در هاله‌ای از ابهام و بلاتکلیفی قرار دارد. چنین عواملی منجر به شکل‌گیری شرایطی شده که بسیاری از کارشناسان این حوزه معتقدند؛ در چنین شرایطی رویدادها و اتفاق‌هایی که هم می‌توانستند هریک به تنهایی مسیر بازار را تغییر دهند، با قرارگرفتن در مسیر فعلی در بازار بی‌اثر شده و نتوانستند کارآیی و عملکرد مناسبی از خود بر‌جای بگذارند؛ این در حالی است که بنا به گفته حسین حسین‌زاده، عضو هیات‌رئیسه کمیسیون انرژی مجلس شورای‌اسلامی، بازار سرمایه احتمالا میزبان اتفاق جدیدی خواهد بود که پیرامون تاثیرات این تغییر بر بورس تهران سوال‌های زیادی به‌میان می‌آید. بر اساس آنچه عضو هیات‌رئیسه کمیسیون انرژی مجلس شورای‌اسلامی بیان کرده، احتمالا بحث معاف از مالیات‌کردن شرکتهای دانش‌بنیان، شرکتهای تولیدی و بورسی با جدیت بیشتری پیگیری خواهند شد؛ این در حالی است که بر اساس آنچه که در پیش‌فرض این مصاحبه آمده احتمالا معاف از مالیات‌کردن شرکت‌ها به توسعه اقتصادی کمک کند و باعث افزایش سرمایه‌گذاری در اقتصاد کشور شود، ضمن اینکه این نماینده مجلس از تحقق چنین امری در بودجه ۱۴۰۲ خبر داده است.
اما به‌نظر می‌رسد با به‌کارگیری چنین سیاستی احتمالا دو سناریو پیش‌روی بازار سرمایه و به‌طور کلی اقتصاد کشور قرار می‌گیرد. در سناریوی اول؛ با درنظرگرفتن این موضوع که شرکتهای بورسی حجم زیادی از تولید ناخالص کشور را به خود اختصاص داده‌اند؛ احتمالا معاف از مالیات‌شدن شرکت‌ها تبعات منفی پولی برای دولتی داشته باشد که اقتصادی فقیر دارد و درآمدهای ارزی‌اش نیز محدود است، چراکه با حذف مالیات شرکت‌ها درآمدهای دولت از گذشته نیز محدودتر می‌شود. چنین امری آنهم در شرایطی که هزینه‌های دولت محدودشدنی نیست، بر کسری‌بودجه افزوده و راه را برای افزایش بیشتر تورم هموار میکند.
نکته‌ای که در این میان باید به آن توجه داشت این است که اگر اقتصاد ایران در فضای امن سیاسی و کم‌ریسک کار می‌‌‌‌‌‌‌کرد، احتمالا این افزایش واقعی درآمد شرکت‌ها می‌توانست کارآ باشد، چراکه بر اساس مصوبه‌های قانون تجارت و قانون مالیات‌‌‌‌‌‌‌‌های مستقیم، شرکتهای فعال در ایران موظفند که هر سال ۲۵درصد از سود خود را به‌عنوان مالیات به دولت بپردازند. در این میان شرکتهای بورسی و فرابورسی دارای برخی معافیت‌های مالیاتی هستند. شرکتهای بورسی روی نرخ مالیات، مشمول ۱۰درصد تخفیف می‌شوند و اگر سهام آزاد شناور شرکتی که عضو بورس است، بیش از ۲۰درصد کل سهام باشد، این تخفیف مالیاتی دوبرابر می‌شود. به‌عبارت دیگر، نرخ مالیات برای شرکتهای بورسی ۵/ ۲۲ و برای شرکتهای بورسی دارای سهام آزاد شناور بیش از ۲۰درصد محاسبه می‌شود. تخفیفی که برای نرخ مالیات شرکتهای فرابورسی اعمال می‌شود، نصف تخفیف شرکتهای بورسی است. شرکتهای فرابورسی موظفند که ۷۵/ ۲۳درصد از سود خود را به‌عنوان مالیات به دولت بپردازند.
همچنین شرکتهای فرابورسی که سهام آزاد شناور آنها بیش از ۲۰درصد کل سهام باشد، موظفند که ۵/ ۲۲درصد از سود پیش از کسر مالیات را پرداخت کنند، اما در شرایط فعلی که به‌رغم قرارگرفتن P/ E بورس تهران در پایین‌ترین مقدار از هفت سال‌گذشته، روزانه ریسک‌های متعدد سیاسی‌اقتصادی بر بازار سرمایه حاکم می‌شود، نمی‌توان انتظار بهبود شرایط سرمایه‌گذاری در بورس تهران را حتی با وجود به‌کارگیری چنین سیاست‌هایی در نظر داشت، زیرا در کنار تحریم‌های اعمال‌شده و البته تحریم‌هایی که احتمالا در ادامه مسیر میزبان آنها خواهیم بود، ریسک‌های متعدد سیستماتیک در ایران سرنوشت معاملات بورس تهران را به خود گره زده‌اند. بر این اساس به‌نظر می‌رسد با توجه به ریسک‌های متعدد سیاسی و اقتصادی حال‌حاضر این اتفاق خود به موضوعی بدل شود که بر ریسک‌های موجود بر بازار بیفزاید، بنابراین طبیعی است که در چنین شرایطی کسی به فکر سرمایه‌گذاری بلندمدت در بازار سرمایه نباشد. از طرفی با اجرایی‌شدن چنین دستورالعملی فارغ از خاصیت‌های تورمی، احتمالا حرکت به سمت سرمایه‌گذاری مولد نیز رخ نخواهد داد.
اما در کنار سناریوی اول، سناریویی دیگر را نیز می‌شود در نظر گرفت. بر این اساس بسیاری از کارشناسان معتقدند هر چند که به‌دنبال تبعات شدید تورمی معاف از مالیات‌کردن شرکت‌ها، سرمایه‌گذاری جدید صورت نگیرد ولی احتمالا به‌کارگیری چنین سیاستی بتواند موجبات رشد بازار سهام را فراهم کند، چراکه احتمالا در پی چنین امری سود خالص شرکت‌ها افزایش خواهد یافت، ضمن اینکه به‌نظر می‌رسد شرکتهای بورسی نیز مطابق آنچه که همواره برای فعالان بورسی دلچسب بوده، با صرف‌نظرکردن از نگهداری سود در شرکت، سود بیشتری را میان سهامداران خود تقسیم کنند. این موضوع خود می‌تواند ارزندگی شرکت‌ها را افزایش دهد، اما نباید از این امر نیز غافل شد که این افزایش ارزندگی که در شرکت‌ها اتفاق می‌افتد، لزوما افزایش ارزندگی خوب و مناسبی نخواهد بود.
گرچه روند خروج پول از بازار سرمایه در نیمه دوم مهرماه در مقایسه با نیمه اول کاهش جزئی داشت اما برخی از کارشناسان این موضوع را تنها به‌معنای خالی‌شدن بازار سرمایه از فروشنده میدانند. آنچه از نظر اکثر صاحب‌نظران بازار سرمایه را به حرکت درخواهد آورد، ورود جریان پول به بازار سهام است؛ در غیر این‌صورت حتی با توجه به گزارش‌های مطلوب ۶ماهه انگیزهای برای ورود سرمایهگذار جدید و ایجاد روند مثبت در میان‌مدت وجود ندارد. این گزاره که پول هست اما در صندوق‌های با درآمد ثابت پارک‌شده یا در حال پارک‌شدن است، نشان میدهد بستر موجود در بازار سرمایه بستری برای ریسک و اعتماد مجدد سهامداران و در نتیجه ورود سرمایه جدید به بازار نیست. همه این موضوعات در کنار ابهامات بودجه، برجام، مسائل اجتماعی و سیاسی و… بازار را در شرایطی نوسانی چشم‌‌‌‌‌انتظار نگه داشته است.
ریزش بیش از این متصور نیست
نیما میرزایی، کارشناس بازار سهام درخصوص کف حمایتی جدی در شاخصکل بورس گفت: به نظر می‌رسد محدوده یک‌میلیون و ۳۰۰هزار واحد تا محدوده یک‌میلیون و ۳۲۰هزار واحد یک حمایت جدی تکنیکال است. پیش از این نیز انتظار داشتیم شاخصکل در این محدوده حمایت‌شده و روند ریزشی آن متوقف شود. اتفاقی که در ۱۰روز گذشته در بازار سهام شاهد بودیم نیز در واقع تایید این مطلب است که با رسیدن شاخص به این محدوده و افت قیمت سهام مختلف، بازار وارد یک شرایط نوسانی و دست به‌دست شده است.
وی اظهار کرد: با فرض ثابت‌ماندن متغیرهای مختلف تاثیرگذار، انتظار ریزش بیشتر از این میزان برای شاخصکل متصور نیست و احتمال این خیلی کم است که این محدوده حمایتی از دست برود، اما مشکلی که وجود دارد این است که تزریق نقدینگی به بازار برای اینکه بازار بخواهد انگیزه رشد و خرید را داشته باشد، هنوز رخ نداده و پول‌‌‌‌‌ها در صندوق‌های درآمد ثابت پارک شده‌اند یا در حال پارک شدن هستند. میرزایی در ادامه گفت: با توجه به اینکه نقدینگی کافی وارد بازار سرمایه نمی‌شود، انگیزه خرید وجود ندارد و در عین حال که بازار ریزش نمی‌کند انگیزه رشد هم وجود ندارد و در نتیجه بازار درجا می‌زند و حالت نوسانی پیدا کرده است.
کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه این وضعیت نوسانی فعلا در بازار ماندگار خواهد بود، اظهار کرد: من فکر می‌کنم وضعیت نوسانی بازار کماکان ادامه دارد ولی در این میان اتفاق مهم این است که به‌مرور فروشنده‌‌‌‌‌ها تضعیف می‌شوند و خریداران تقویت، بنابراین در بازار روند آرام رو به بالا خواهیم داشت ولی شیب سریعی نداریم و بازار صعود سرعتی نخواهد گرفت.
وی عدم‌ورود نقدینگی به بازار را مهمترین عامل برای روند نگرفتن بازار به سمت صعود دانست و گفت: اگرچه ورود نقدینگی به بازار نداریم ولی با توجه به گزارش‌های ۶ماهه که در روزهای اخیر منتشر شد، انگیزه و اعتمادبه‌نفس خریداران برای ورود به بازار رفته‌رفته بیشتر می‌شود. میرزایی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک موجود در بازار سهام اشاره و عنوان کرد: جدی‌‌‌‌‌ترین ریسک موجود در بازار سهام ناآرامی‌‌‌‌‌هایی بود که شکل‌گرفت و طبیعتا روی بازار سرمایه تاثیرگذار بود. البته در حال‌حاضر جو آرام شده و انتظار می‌رود این ریسک در روزهای آینده در بازار سرمایه کمرنگ‌‌‌‌‌تر بشود. این کارشناس بازار سهام افزود: موضوع بعدی بحث رکود قیمتی دلار نیمایی است. در حال‌حاضر نرخ دلار نیمایی ۲۰درصد با بازار آزاد اختلاف دارد و یکی از دلایل جاماندگی بورس نسبت به تورم هم همین سرکوب قیمتی است که نسبت به دلار نیمایی انجام می‌شود.
این موضوع ۶۰درصد شرکتهای بورسی ما که صادراتی‌‌‌‌‌اند را به‌صورت مستقیم از حق سود واقعی‌‌‌‌‌شان محروم میکند. در کنار این دو موضوع که می‌توان از آنها به‌عنوان مهمترین ریسک‌های سیستماتیک بازار یاد کرد، موضوع نرخ بهره بین‌بانکی هم همچنان وجود دارد. میرزایی در ادامه و در مقابل برشماری ریسک‌هایی که بازار را تهدید میکند، اشاره‌ای نیز به محرک‌های موجود کرد و گفت: در مورد محرک‌های رشد بازار سرمایه جز گزارش‌های ۶ماهه که به آن اشاره کردیم می‌توان به بحث تورم توجه کرد. تورم مشروط بر اینکه دلار نیمایی تعدیل شود و ما به سمت دلار تک‌‌‌‌‌نرخی حرکت کنیم محرک مهمی برای بازار سهام است.
این کارشناس بازار سهام به کاهش قابل‌توجه P/ E برخی از شرکت‌ها در گزارش‌های ۶ماهه اشاره و عنوان کرد: در مرحله آخر هم ریزش شدید بازار سرمایه و گزارش‌های ۶ماهه می‌تواند از عوامل جذابیت بازار سهام باشد، P/ E برخی از شرکتهای پالایشی در حال‌حاضر به ۵/ ۲ رسیده است. این موضوع نادر و برای پول‌های بزرگ به‌شدت جذاب و کم‌ریسک است.
روند بازار تا اواسط آبان نزولی است
علی طباطبایی دیگر کارشناس بازار سهام نیز عنوان کرد: موضوع مشهود هفته گذشته کاهش فروشنده‌‌‌‌‌ها در بازار بود، اما معضلی که در این میان وجود داشت ناامنی سرمایه‌گذاری بود که از ورود پول جدید به بازار سهام جلوگیری کرد. این ناامنی جنبه‌‌‌‌‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و حتی درون‌بازاری دارد. وی ادامه داد: وضعیت موجود در بازار سهام باعث‌شده نه‌تنها رغبتی برای خرید در بازار سهام نباشد، بلکه شاهد فرار سرمایه‌‌‌‌‌های موجود نیز باشیم و به نظرم مادامی‌که این ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک بازار را احاطه کرده باشند عدم‌تقاضا معضلی است که بازار همچنان با آن دست‌به‌گریبان خواهد بود.
این کارشناس بازار سهام درخصوص گزارش‌های ۶ماهه شرکت‌ها نیز عنوان کرد: گزارش‌های ۶ماه‌های که روانه کدال شده، گزارش‌هایی نیست که بتواند زیان‌های سرمایهگذاران را پوشش دهد. این گزارش‌ها نهایتا تاثیر مثبت یکی دو واحدی در P/ E چند سهم دارند که این موضوع تاثیر خاصی در بازدهی‌‌‌‌‌های موردنیاز سرمایه‌‌‌‌‌گذارانی که تا به امروز در بازار ماندهاند، ندارد. طباطبایی اظهار کرد: به‌نظر من گزارش‌های ۶ماهه شرکت‌ها از حیث مقایسه با سال‌های گذشته گزارش‌های خوبی است اما از نظر بازدهی آنچه موردنظر فعالان بازار سرمایه و سرمایهگذاران زیان‌‌‌‌‌دیده بوده، نیست و طبیعتا در ایجاد انگیزه برای ورود مجدد سرمایه به بازار سهام تاثیری ندارد. وی ادامه داد: بازار سهام در هفته آینده با تاثیرگیری از گزارش‌های ۶ماهه مخصوصا در گروه پالایشی یکی دو روز حفظ خواهد شد ولی روند کلی بازار را برای هفته آینده و حتی تا اواسط آبان‌ماه نزولی می‌بینیم.
در انتظار محرک
طباطبایی نظر متفاوتی نسبت به محدوده حمایتی شاخصکل دارد. او در این‌باره گفت: در کل خیلی با تکنیکال گرفتن شاخص و مخصوصا تکنیکال‌‌‌‌‌های تک‌‌‌‌‌معیاره موافق نیستم. به‌نظر من حتی اگر شاخص تا محدوده یک‌میلیون و ۲۷۰هزار واحد هم پایین بیاید نقص تکنیکالی ایجاد نشده و همچنان این امکان وجود دارد که بازار برگردد. کف حمایتی می‌تواند بشکند ولی بازار بازهم برگردد، اگر محرکی وجود داشته باشد.
این کارشناس بازار سهام به موضوع برجام و گزارش‌های ۶ماهه به‌عنوان محرکات بالقوه بازار سهام اشاره و عنوان کرد: موضوع برجام که فعلا منتفی است و گزارش‌های ۶ماهه نیز همان‌طور که پیش از این به آن اشاره کردم به‌قدری که زیان سهامداران را جبران کند گزارش‌های جذابی نبوده است، لذا من فکر نمی‌کنم کف موجود، کف حمایتی مستحکمی برای شاخصکل بورس باشد. وی ادامه داد: به‌طور کلی دو دسته موضوع بازار را اذیت میکند؛ یکی عوامل درون بازاری است که به چند شاخه تقسیم می‌شود و دیگری نیز عواملی است که از بیرون بازار سرمایه به آن تحمیل می‌شود. در مورد عواملی که بازار را از بیرون تحت‌تاثیر قرار داده، می‌توان به اتفاقات اجتماعی سیاسی اخیر اشاره کرد.
علاوه‌بر این ابهامات متعدد در موضوعات مهمی همچون برجام نیز بازار را تحت‌تاثیر قرار داده و این عوامل از بیرون وضعیت بازار را تهدید میکند. طباطبایی بیان کرد: علاوه‌بر این موضوعات یک‌سری ریسک‌های درون بازاری هم داریم. برای مثال ریسک بازارگردان‌ها را چندین‌ماه است که فریاد زده‌ایم. در حال‌حاضر بازارگردان‌ها فول سهم شدند و حتی اگر جای مناسبی برای برگشت در بازار ایجاد شود، با اولین برگشت‌‌‌‌‌ها بازارگردانان اقدام به‌فروش خواهند کرد.
این کارشناس بازار سهام ادامه داد: موضوع بعدی معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه است. کسانی که پایه الگوریتم را چیده‌اند از بازار منفی سود می‌برند، در نتیجه تلاش خود را برای اینکه از جان‌گرفتن بازار جلوگیری کنند خواهند کرد. وی ادامه داد: از طرف دیگر تفکری در بازار وجود دارد که مخالف هرگونه رشد است. این تفکر از سوی برخی مدیران فعلی بورسی مطرح می‌شود. این افراد معتقدند اگر بازار رشد را شروع کند، اتفاقات سال‌های ۹۸ و ۹۹ تکرار خواهد شد و با هر ترفندی تلاش می‌کنند بازار حتی اگر قرار است مثبت شود هم با بالاترین سطح تعادل مثبت شود.
بازار مشتقه در آخرین هفته از مهر توانست مانند هفته قبل، آمارهای معاملاتی نسبتا خوبی را ثبت کند. بررسی آمار‌ها نشان میدهد که میانگین روزانه سه متغیر اصلی تعیین‌کننده آمارهای معاملاتی مانند ارزش معاملات، حجم معاملات و توان مالی افراد نسبت به ماه‌های گذشته در حال افزایش بوده که بیانگر افزایش رونق در این بازار است.
در این گزارش به بررسی هفتگی ارزش معاملات، حجم معاملات و توان مالی افراد پرداخته شده و در انتها به مقایسه این سه آمار در این ماه با ماه‌های گذشته پرداخته شده است.
بررسی هفتگی مشتقه
در بازار مشتقه هفته گذشته، میانگین روزانه ارزش معاملات بیش از 3/ 11میلیارد‌تومان بود که نسبت به میانگین هفته قبل، با رشد 9درصدی همراه بود، اما مقایسه این آمار هفتگی با میانگین روزانه ارزش معاملات در اولین ماه پاییز حاکی از افتی 5درصدی است. از دلایل افت ارزش معاملات در هفته گذشته نسبت به میانگین ماه، می‌توان به کاهش این آمار در بورس تهران نیز اشاره کرد. با توجه به اینکه فعالان بازار در شرایطی قرار دارند که ریسک‌های متعددی بازار سرمایه را احاطه کرده، کاهش ارزش معاملات طبیعی بوده و بیانگر نظاره‌گر بودن سرمایهگذاران است. با وجود اینکه ارزش معاملات در هفته گذشته چنگی به دل نمی‌زند، اما باید به این نکته اشاره کرد که این آمار به‌همراه دیگر آمارهای معاملاتی رشد کم‌نظیری نسبت به‌ماه گذشته و ماه‌های قبل‌تر داشته که در ادامه به آن پرداخته می‌شود. در حجم معاملات همانند ارزش معاملات روند صعودی در میانگین روزانه هفته گذشته نسبت به هفته قبل از آن دیده می‌شود. بررسی آمار‌ها نشان میدهد که میانگین روزانه حجم معاملات در هفته آخر مهر برابر با 5/ 1میلیون عدد قرارداد مشتقه بوده است. این به‌معنای رشد 8درصدی نسبت به هفته قبل‌تر است. مقایسه این آمار با میانگین روزانه مهر خبر از رشد 6درصدی میدهد. با توجه به تاریخچه آمار‌ها، ارزش معاملات نسبت به میانگین ماه روند نزولی داشته اما در مقابل حجم معاملات با روندی صعودی همراه بود که این به‌معنای کاهش ارزش هر قرارداد به‌طور میانگین است.
بررسی توان مالی افراد به وسیله تقسیم ارزش معاملات بر تعداد معاملات صورت می‌گیرد. این آمار بیان میکند که افراد به‌طور میانگین در آن روز معاملاتی، چه مقدار پول خود را وارد قرارداد مشتقه کرده‌اند. بررسی‌ها نشان میدهد میانگین روزانه توان مالی افراد در هفته گذشته نسبت به هفته قبل رشدی معادل 19درصد داشته و از عدد یک‌میلیون و 800هزار‌تومان به عدد 2میلیون و 100هزار‌تومان رسیده است، اما در این میان با توجه به اینکه مبلغ هر قرارداد نسبت به میانگین روزانه مهرماه کاهش داشته، انتظار می‌رود که میزان توان مالی افراد در هفته آخر مهر نیز افتی چند‌درصدی را تجربه کرده باشد، بنابراین آمار‌ها حاکی از افت 3درصدی توان مالی افراد در هفته گذشته نسبت به میانگین روزانه مهر است.
بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان میدهد که آمارهای معاملاتی مذکور توانسته‌اند به قله‌های جدیدی طی چند‌ماه اخیر برسند. با نزدیک شدن به پایان مهرماه می‌توان بررسی دقیق‌تری نسبت به روند تغییر این متغیرها داشت. در نمودار آمارهای معاملاتی به بررسی رشد این سه متغیر طی 4ماه گذشته پرداخته شده است. برای هم‌تراز کردن این سه آمار و مقایسه آنها با یکدیگر، ماه تیر را به‌عنوان ماه پایه در نظر گرفته و با تقسیم میانگین روزانه هر ماه بر آمار تیر برای هریک از اقلام، تغییرات هرکدام به‌دست آمده است.
آمار‌ها حاکی از آن است که بیشترین رشد در این میان به ترتیب برای توان مالی افراد، حجم معاملات و ارزش معاملات بود که هرکدام افزایشی معادل 280درصد، 250درصد و 190درصد داشته‌اند. رشد این آمار‌ها از افزایش اعتماد، افزایش دانش علمی، افزایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری و غیره در این بازار در حال گسترش، خبر میدهد.
شاخصکل بورس اوراق‌بهادار تهران در معاملات هفته گذشته افت ۷۳/ ۰درصدی را برای جامعه سرمایهگذاران به ارمغان آورد. بررسی شمای کلی از وضعیت دادوستدهای هفته گذشته بازار سهام از این مهم حکایت دارد که در، بر همان پاشنه می‌‌‌‌‌‌‌چرخد. همچنان معامله‌گران تحت‌تاثیر سایه پنیک دسته‌‌‌‌‌‌‌جمعی دست به‌فروش هیجانی می‌زنند و با متحمل‌شدن زیان هنگفت، تصمیم به خروج از معاملات می‌گیرند. حکمفرمایی این استراتژی در جریان دادوستد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به لحاظ آمار و ارقام در عقبنشینی دماسنج اصلی بازار تا سطح یک‌میلیون و ۳۱۰هزار واحدی نیز به‌وضوح نمایان است. هر چند برخی از فعالان بازار بازگشت به مدار افزایشی را به‌طور دور از انتظار ارزیابی نمی‌کنند اما در این میان هستند صاحب‌نظرانی در حوزه تکنیکال که محدوده‌‌‌‌‌‌‌های یک‌میلیون و ۲۷۰ و یک‌میلیون و ۲۵۰هزار واحدی را به‌عنوان مناطق حمایتی شاخصکل بورس به جهت بازگشت به صعود و به‌عبارتی روندگیری قوی در نظر می‌گیرند، اگرچه ممکن است که همین تصور نیز در صورت رسیدن به سطوح یادشده درست از آب در‌نیاید.
به هر روی در هفته منتهی به ۲۷مهرماه ارزش معاملات خرد افت شدیدی داشت و نمایی از حال ناخوش جریان دادوستدهای بورس را به بیرون از تالار شیشه‌ای سعادت‌آباد مخابره کرد. در ۲روز پایانی معاملات هفته گذشته پارامتر فوق به ارقامی کمتر از ۱۰۰میلیارد‌تومان نیز عقبنشینی داشت. به‌عبارتی در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته کمترین مقدار ارزش معاملات خرد از ۲۹فروردین‌ماه سال۱۴۰۰ تاکنون به ثبت رسید. رویدادی که می‌تواند از منظری دیگر عدم‌استقبال سرمایهگذاران خرد را به تصویر بکشد؛ معامله‌گرانی که اکنون اقبال چندانی به جریان معاملات نشان نمی‌دهند و عمدتا به پارامتر‌‌‌‌‌‌‌هایی نظیر فاندامنتال بی‌توجه هستند. نگاهی کلان به آنچه که از ابتدای سال‌جاری تاکنون بر بازار سرمایه کشور گذشت، نشان میدهد که در ۱۳۶روز کاری سپری‌شده در بورس تهران ۱۸/ ۴درصد بازدهی منفی به ثبت رسیده‌است. حال شاخص در محدوده‌‌‌‌‌‌‌های نیمه اول اسفند‌ماه ۱۴۰۰ قرار گرفته و به روایت آمار و بررسی جریان خروج پول شدید طی چند وقت گذشته عزمی برای بازگشت به مسیر صعودی را ندارد. اگرچه ممکن است بازار با نوسان‌های مثبت مقطعی همراه شود اما چنین فراز و فرود‌‌‌‌‌‌‌هایی را نمی‌توان به مثابه روندگیری بازار درنظر گرفت، چراکه روندگیری در هر مسیری مستلزم پایداری به لحاظ زمانی نیز خواهد بود. به هر ترتیب در ۱۴ روز متوالی معامله‌گران بازار سهام شاهد خروج مداوم پول بودند و ارزیابی میانگین این معیار نزدیک به ۲۰۰میلیارد‌تومان می‌شود. حال روایت آماری از بورس تهران با آنچه که در زیر پوست بازار می‌گذرد تفاوت فاحشی دارد. آمار و ارقام از وضعیت نامساعد معاملات بورس تهران حکایت دارند. این بازار از نگاه سرمایهگذار موقتی بوده و برای رویکرد مقطعی جهت نوسان‌‌‌‌‌‌‌گیری مناسب ارزیابی می‌شود، اما در زیر پوست بازار شرکت‌هایی حضور دارند که به لحاظ ارزشی در محدود‌‌‌‌‌‌‌ه‌‌‌‌‌‌‌هایی کمتر از ارزش واقعی خود مورد‌معامله قرار می‌گیرند. پتانسیل بنیادی در برخی از صنایع و شرکتهای بورسی به‌شدت بالاست و گزارش‌های عملکرد شرکت‌ها در سامانه کدال از وضعیت مطلوبی حکایت دارد؛ در واقع تنیده‌شدن رویدادهای مختلف از جمله ابهام در سرانجام مذاکرات برجام و اثرات احتمالی هر ۳سناریو، حصول توافق، عدم‌توافق یا ورود به فاز فرسایشی در امر مذاکرات هرکدام می‌تواند چشم‌‌‌‌‌‌‌انداز متفاوتی را برای جامعه سرمایه‌گذاری کشور ترسیم کند. فارغ از این مهم هر چند دلار و سکه در هفته گذشته با افت و خیز‌‌‌‌‌‌‌هایی همراه بودند و گاهی در محدوده‌‌‌‌‌‌‌های فعلی درجازدند اما نباید فراموش کرد این بخش از اقتصاد هم در جامعه سرمایهگذاران طرفدارانی دارد. معامله‌گرانی که تحت‌تاثیر سیگنال‌های متفاوت پوزیشنی جدید برای جابه‌جایی منابع مالی در بازارها می‌گیرند و هر لحظه آمادگی ورود یا خروج جهت کسب بازدهی مقطعی را دارند. خالص تغییر مالکیت صنایع بورسی در هفته منتهی به ۲۷مهرماه ۱۴۰۰ از خروج ۷۳۳میلیارد‌تومانی در بازه یک هفته‌ای حکایت دارد. به‌عبارتی روزانه به‌طور متوسط ۱۴۶میلیارد‌تومان در هفته مذکور از گردونه معاملات سهام خارج شده‌است. چنین آماری می‌تواند به‌عنوان گواهی دیگر بر حاکمیت ترس دسته‌‌‌‌‌‌‌جمعی در بورس تهران محسوب شود، درحالی‌که برخی از تحلیلگران عمر رکود بورس را ۳ سال درنظر می‌گیرند و در حال‌حاضر بخش عمدهای از بازه مذکور سپری‌شده است، اما هستند معامله‌گرانی که کسب سود از سایر بازارها را در اولویت قرار نمی‌دهند و با دیدی بلندمدت اقدام به چینش پرتفویی جدید با استراتژی کسب سود حداکثری (با درنظرگرفتن سطوح فعلی قیمتها) می‌کنند.
به هر ترتیب در هفته گذشته محصولات فلزی نسبت به سایر صنایع عملکرد مطلوب‌تری داشت و با تغییر مالکیتی به ارزش ۵۳/ ۱میلیارد‌تومانی در صدر فهرست بیشترین ورود سرمایهگذاران خرد قرار گرفت. مابقی صنایع نیز کمتر از یک‌درصد ورود پول را تجربه کردند؛ به‌طوری‌که سایر معادن با ۴۵/ ۰میلیارد‌تومان، سایر مالی با ۴۲/ ۰میلیارد‌تومان و زغال‌سنگ با ۳۴/ ۰میلیارد‌تومان در ادامه فهرست ورود پول حقیقی قرارگرفتند. در آن‌سوی بازار اما شرایط متفاوت سپری شد، به‌گونه‌ای که فرآورده‌های نفتی با بیشترین میزان فرار نقدینگی از سوی معامله‌گران خرد بازار با رقمی بالغ بر ۱۳۸میلیارد‌تومان مواجه شد. سایر صنایع نظیر بانکها با ۸۹میلیارد‌تومان، محصولات شیمیایی با ۸۰میلیارد‌تومان، خودرو و ساخت قطعات با ۷۵میلیارد‌تومان و چندرشته‌‌‌‌‌‌‌ای صنعتی با ۶۴میلیارد تومان بیشترین میزان خروج سرمایهگذاران خرد را به خود اختصاص دادند. بررسی وضعیت شرکتهای حاضر در بورس تهران به لحاظ ورود و خروج پول حقیقی نیز از این مهم حکایت دارد که نماد‌‌‌‌‌‌‌های معاملاتی نظیر «وپست» با ۱۷میلیارد‌تومان، «وتوکا» با ۷میلیارد‌تومان، «حکشتی» با ۶میلیارد تومان و «خگستر» با ۷میلیارد تومان مورد‌توجه سرمایهگذاران عمدتا حقیقی قرارگرفتند. در این میان نماد‌‌‌‌‌‌‌های معاملاتی نظیر «شپنا» با ۷۵میلیارد تومان، «وبملت» با ۳۸میلیارد‌تومان، «شستا» با ۳۵میلیارد تومان و «خساپا» با ۳۴میلیارد‌تومان با عدم‌استقبال از سوی معامله‌گران خرد بازار سهام مواجه شدند.
با بررسی آنچه در هفته‌های اخیر در بازارسهام رخ‌داده می‌توان این‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور نتیجه‌گیری کرد که اکثرسهامداران خرد از بازار خارج شده‌اند. درخصوص این موضوع طی هفته‌های گذشته تحلیلگران بازار یادشده به کرات تاکید کرده‌اند. آنچه مسلم است وضعیت کنونی تالارشیشه‌ای به مذاق سرمایهگذاران خوش نیامده است. البته کمتر سرمایهگذار خردی پیدا می‌شود که با توجه به ریزش‌های ماه‌های اخیر بورس صبوری پیشه کرده باشد و انگیزهای برای ماندن در این بازار داشته باشد. بورسی‌ها در یک‌ماه گذشته نسبت به سایر سرمایهگذاران ناکامی‌های بیشتری را پشت‌سر گذاشتند.
معمولا بخش بزرگی از سهامداران با عضویت در کانال‌های بورسی نسبت به خرید و فروش سهام اقدام می‌کنند؛ این در حالی است که همزمان با تنش‌های به‌وجود آمده اخیر در کشور دست این گروه از سرمایهگذاران در حنا مانده است. فکرش را بکنید درحالی‌که سایر سرمایهگذاران بازارهای رقیب مشغول کسب‌وکار خود هستند، اهالی بازار سرمایه به دلیل چالشهای متعدد داخلی و خارجی، بازارموردعلاقه خود را هم از دست داده‌اند؛ آنهم در شرایطی که این بازار بیش از هر زمان دیگری به پول نیازدارد.
سهامداران در مدت یادشده جسته گریخته و درحالی‌که به سختی در کانال‌های موردنظرشان وارد می‌شدند، از نقش اثرگذار برخی متغیرها بر بازار سرمایه ابراز نگرانی می‌کردند. برخی از آنها نیز نسبت به امکان تداوم این شرایط گلایه داشتند و از دسترسی سخت به کانال‌های سرمایه‌گذاری تحت‌عنوان چالش مضاعف یاد کردند. ابراز نگرانیها از اوج‌گیری اختلالات به‌وجود آمده اخیر در حالی است که برخی از سرمایهگذاران به‌رغم هشدار کارشناسان، علاقه وافری به کانال‌های سرمایه‌گذاری و بورسی در فضای‌مجازی دارند؛ به همین منظور وضعیت مذکور دلزدگی بیشتر آنها از بورس را به‌دنبال داشته است.
درحالی‌که بورس‌بازان روزگار تلخی را پشت‌سر می‌گذارند، برخی از مشکلات از جمله «عدم‌امکان فروش سهام عدالت» از سوی سهامداران، صدای مشمولان موردنظر را درآورده است. گرچه این مشکل مربوط به فضای کنونی بورس نیست اما امکان نقدشونده نبودن این سهام از لحاظ روانی بار منفی برای سهامداران ایجاد کرده است. آن دسته از سهامدارانی که علاقه‌مند به‌فروش سهام مذکور هستند همچنان درانتظار برآورده‌شدن وعده فروش این سهام هستند. در حالی امکان فروش سهام عدالت برای مشمولان وجود ندارد که این افراد همچنان باید منتظر تصمیم مسوولان برای تعیین‌تکلیف سهام عدالت باشند.
توقف فروش سهام عدالت از اواسط سال۱۳۹۹ و پس از اصلاح بیسابقه قیمت سهام آغاز شد. از آن زمان تاکنون مشمولان سهام عدالت بارها با تعدد وعده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های متولیان امر در مورد تعیین‌تکلیف سهام عدالت ناکام ماندهاند. معامله‌گران سهام در روزهای اخیر نسبت به رفتارخنثی سازمان بورس نیز در قبال ریزش‌های اخیر گلایه می‌کردند. به گفته آنها این سطح از بی‌دغدغه‌بودن از سوی متولیان مربوطه، سهامداران بیشتری را از بازار فراری میدهد. کما اینکه به‌دنبال همین رفتار کج‌دار و مریز متولیان امر، تعداد بیشماری از سهامداران به‌رغم میل باطنی خود از بورس خارج شدند.
علی صالحآبادی، رئیس کل بانک مرکزی در نشستی به بررسی وضعیت عرضه ارز در کشور پرداخت. او در این‌باره گفت: «امسال حجم عرضه ارز در بازار بسیار خوب است هم در حوزه حواله و هم اسکناس وضعیت بسیار خوبی داریم.» او در این باره افزود: «بانک مرکزی هم از نظر منابع ارزی و هم در حوزه حواله‌‌ای و هم اسکناس وضعیت خوب و قابل قبولی دارد و با عرضه‌هایی که انجام می‌‌دهیم، آرامش حاکم بر بازار حفظ خواهد شد و تداوم خواهد داشت.» او تصریح کرد: «ورود ارز به کشور نیز نسبت به گذشته بسیار بهتر شده و بخش خصوصی ارزهای خوبی وارد چرخه تجاری کشور میکند و میزان رفع تعهد ارزی صادر کنندگان به حدود ۸۵درصد رسیده که رقم خوبی است.»
بر اساس گفته‌های علی صالحآبادی، کنترل نقدینگی و تورم و جلوگیری قاطع از خلق پول از برنامه‌های جدی بانک مرکزی است و تجربه تلخ خلق پول نباید تکرار شود. این در حالی است که بر اساس آخرین آمارهای منتشرشده پایه پولی و نقدینگی در مردادماه، پایه پولی با افزایش ۴واحد درصدی در این ماه به بالای ۳۰درصد رسید. نکته قابل توجه آن است که رشد پایه پولی از آذرماه سال گذشته در یک روند کاهشی قرار گرفته بود. «تنوع ابزارهای مالی»، «ایجاد شفافیت و اعتبارسنجی در شبکه بانکی» از دیگر موضوعاتی بود که رئیس کل بانک مرکزی در نشست خود به آن پرداخت.
ارزیابی عرضه ارز
یکی از موضوعاتی که صالحآبادی در نشست استان فارس به آن پرداخت، وضعیت عرضه ارز از ابتدای سال تا کنون بوده است. او در این‌باره گفت: «امسال حجم عرضه ارز در بازار بسیار خوب است هم در حوزه حواله و هم اسکناس وضعیت بسیار خوبی داریم.» او در این‌باره افزود: «بانک مرکزی هم از نظر منابع ارزی و هم در حوزه حواله‌‌ای و هم اسکناس وضعیت خوب و قابل قبولی دارد و با عرضه‌هایی که انجام می‌‌دهیم آرامش حاکم بر بازار حفظ خواهد شد و تداوم خواهد داشت.» او تصریح کرد: «ورود ارز به کشور نیز نسبت به گذشته بسیار بهتر شده است و بخش خصوصی ارزهای خوبی وارد چرخه تجاری کشور میکند و میزان رفع تعهد ارزی صادر کنندگان به حدود ۸۵درصد رسیده که رقم خوبی است.»
تنوع بخشی به ابزارهای تامین مالی
رئیس‌‌کل بانک مرکزی در نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان فارس درباره متنوع شدن ابزارهای تامین مالی بنگاه‌های تولیدی در کل کشور صحبت کرد. او در این‌باره گفت: « در تلاشیم انتشار اوراق گام را از ۲۶همت کنونی به‌عنوان یکی از ابزار تامین مالی در حمایت عملی و غیرتورمی از تولید به ۲۰۰هزار میلیارد تومان برسانیم.»
تلاش برای عدم تکرار تجربه تلخ
بر اساس گفته‌های صالح آبادی در نشست مذکور کنترل نقدینگی و تورم و جلوگیری قاطع از خلق پول از برنامه‌های جدی بانک مرکزی است. او در این‌باره تصریح کرد: «دیگر نباید تجربه تلخ تورم ناشی از خلق پول تکرار شود به همین دلیل، برنامه و سیاست اصلی ما هدایت نقدینگی به سمت تولید و فعالیت‌های مولد اقتصادی در کشور است.» این در حالی است که بر اساس آخرین آمارهای منتشرشده پایه پولی و نقدینگی در مردادماه، پایه پولی با افزایش ۴واحد درصدی در این ماه به بالای ۳۰ درصد رسید. نکته قابل توجه آن است که رشد پایه پولی از آذرماه سال گذشته در یک روند کاهشی قرار گرفته بود. رئیس‌‌کل بانک مرکزی فروش اموال مازاد بانکها به‌ویژه بانک‌های خصوصی را در جهت تامین نقدینگی آنان در راستای افزایش تسهیلات‌دهی ضروری دانست و در این‌باره گفت: « هم اکنون کارگروه این موضوع در بانک مرکزی تشکیل شده است تا مانع اضافه برداشت بانکها از بانک مرکزی شود. این موضوع قطعا در کنترل نقدینگی و تورم مهم و اثرگذار است.»
شفافیت در شبکه بانکی
افشای نام ابربدهکاران بانکی یکی از اقدامات بانک مرکزی در ماه‌های اخیر بوده است. صالحآبادی نیز در این نشست به انتشار فهرست شفاف بدهکاران بانکی در تارنمای بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: «هم‌اکنون پرداخت تسهیلات خرد و بازگشت آن به شبکه بانکی مشکلی وجود ندارد؛ اما یک‌بار برای همیشه باید با آن عده از تسهیلات‌گیرندگان کلان که قدرت بازپرداخت دارند اما از این کار امتناع می‌‌ورزند با همکاری بانک مرکزی، قوه قضائیه و سایر دستگاه‌های مسوول تعیین تکلیف شود.»
اعتبارسنجی مشتریان بانکی
شرایط سخت دریافت تسهیلات خرد یکی از چالشهای مهم مشتریان بانکی در زمینه دریافت تسهیلات است. برای مثال در هفته گذشته وثایق پولی برای دریافت تسهیلات خرد ممنوع اعلام شد. رئیس کل بانک مرکزی پرداخت تسهیلات خرد با وثایق سهل‌‌تر را برنامه اصلی بانک مرکزی برشمرد و گفت: «انتظار از شبکه بانکی همین است و باید با جراحی قانون، در جهت کاهش کرایه‌های متقاضیان گام برداریم.» یکی از مشکلات عمده در زمینه اعطای اعتبار تسهیلات در شبکه بانکی ایران، نبود سیستم اطلاعات یکپارچه برای اعتبارسنجی مشتریان است. همین مساله موجب شده است که در بسیاری از موارد تسهیلات به افراد بدحساب اعطا شود؛ درحالی‌که افراد خوش حساب برای دریافت تسهیلات چالشهای مختلفی مانند وثیقه‌گذاری پولی مواجهند.
صالحآبادی در نشست مذکور به این موضوع پرداخت و گفت: «سامانه اعتبارسنجی کنونی براساس سوابق قبلی مشتری وضعیت مشتری را ارزیابی و رتبه مشتری را تعیین میکند.» او افزود: «این رتبه‌‌سنجی بر این اساس است که آیا فردی چک برگشتی یا تسهیلات معوقه دارد یا خیر و براساس آن رتبه اعتباری به مشتری ارائه می‌شد.» رئیس‌‌کل بانک مرکزی تصریح کرد: «به دنبال آن هستیم که از سایر دستگاه‌ها هم اطلاعاتی را دریافت کنیم و آن دستگاه‌ها نیز اطلاعات خود را در اختیار ما قرار دهند تا اعطای رتبه اعتباری به مشتری فقط بر اساس اطلاعات بانکی نباشد و سایر اطلاعات فرد هم در اعتبارسنجی موثر باشد.»
جبران کمبود نقدینگی بانکها
رئیس‌‌کل بانک مرکزی درباره انتشار اوراق سپرده عام گفت: «تمام بانکها می‌‌توانند بر اساس مجوز اعطاشده به آنان و برای تجهیز منابع، به اندازه ۲۳۰۰میلیارد تومان اوراق سپرده عام منتشر کنند. او تصریح کرد: «اوراق سپرده عام، امکان مناسبی برای تجهیز منابع و جبران کمبود نقدینگی در اختیار بانکها می‌‌گذارد و در بازار سرمایه قابل انتشار و معامله خواهد بود.» رئیس‌‌کل بانک مرکزی همچنین با تاکید بر تقویت بیش از پیش فرآیند تولید مواد و تخصیص هدفمند اعتبارات بانکی به بنگاه‌های تولیدی در راستای اشتغال‌‌آفرینی کارآمد گفت: «بانکها حتما باید بنگاه‌های تولیدی تملک‌‌شده قبلی را با نگاه سهل‌‌تر به بخش خصوصی واگذار کنند تا چرخه تولید متوقف نشود. صالحآبادی کفایت سرمایه بانکها را یک ضرورت عنوان کرد و در این‌باره گفت: «ا فزایش سرمایه شبکه بانکی با توجه به شرایط کنونی، یک ضرورت است و باید با همکاری همه دستگاه‌ها و قانون‌گذاران محترم، در دستور کار قرار گیرد.» او تصریح کرد: «طبق مصوبه شورای پول و اعتبار، بانکها می‌‌توانند از محل فروش اموال مازاد، نسبت به افزایش سرمایه خود اقدام کنند.»
در هفته‌ای که گذشت قیمت شاخص ارزی در نیمه دوم کانال۳۲ هزار تومانی نوسانات کاهشی جدیدی را از خود به ثبت رساند. طبق بررسی‌های به عمل آمده از روند قیمتی این ارز در روزهای هفته گذشته، مشاهده می‌شود که با وجود روند افزایشی روزهای ابتدایی هفته و رسیدن قیمت اسکناس آمریکایی به سطوح قیمتی کانال ۳۳ هزار تومانی، در روزهای میانی و پایانی هفته پایانی مهر ماه، نرخ دلار به سطوح قیمتی میانه کانال ۳۲ نزدیک شد.
به عقیده بسیاری از کارشناسان ارزی بازار تهران، عامل اصلی افت نرخ دلار غیر‌رسمی، حمایت همه‌جانبه نهاد‌های بازار‌ساز از پول ملی و افزایش حجم تزریق‌های این نهاد به معاملات بازار تهران است. در روزهای گذشته نیز علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی در اظهارنظری از وضعیت مناسب عرضه در معاملات بازار تهران سخن گفت. در نهایت قیمت هر برگ دلار آزاد در واپسین معاملات نقدی روزهای پایانی هفته گذشته با حدود 220 تومان کاهش نسبت به نرخ روز چهارشنبه به رقم 32 هزار و 600 تومان رسید. با کاهشی شدن نرخ دلار در معاملات هفته گذشته قیمت سکه نیز از بازه نوسان پله دهم کانال 14 تا پله دوم کانال 15 خارج شد و در محدوده پله نهم کانال 14 ثبت شد.
قیمت دلار در هفته گذشته به صورت پلکانی کاهش یافت. در نخستین روزهای این هفته نرخ شاخص ارزی با تلاش‌های افزایشی خود درصدد حضور در کانال قیمتی 33 هزار تومانی برآمد. نتیجه این تلاش‌ها به حضور نرخ این ارز در سطح قیمتی 33 هزار و 30 تومانی در روز یکشنبه 24 مهر منجر شد. اما پس از برخورد نرخ این ارز با رقم 33 هزار و 30 تومانی روند قیمتی شکست و دلار وارد پلکان کاهشی شد. در نهایت نیز قیمت هر برگ از این اسکناس آمریکایی در روز پنجشنبه 28 مهر با حدود 220 تومان کاهش نسبت به نرخ روز چهارشنبه در پله هفتم کانال 32 و رقم 32 هزار و 600 تومان به کار خود پایان داد. از روزهای پایانی دهه نخست مهر ماه سیگنال‌هایی مبنی بر تزریق‌های سنگین بانک مرکزی به معاملات رسمی بازار تهران مطرح شد که تنها در یکی از این موارد رقمی معادل 74میلیون دلار به عنوان حجم عرضه بانک مرکزی به معاملات توافقی مطرح شد. صالحآبادی نیز در روزهای گذشته در این زمینه افزود: امسال حجم عرضه ارز در بازار بسیار خوب است، هم در حوزه حواله و هم اسکناس وضعیت بسیار خوبی داریم. وی همچنین در رابطه با وضعیت ارزآوری گفت: «ورود ارز به کشور نسبت به گذشته بهبود پیدا کرده است و بخش خصوصی ارزهای خوبی وارد چرخه تجارت کشور میکند.» به عقیده بسیاری از تحلیلگران بازار ارز افزایش حجم تزریق‌های بانک مرکزی سد محکمی مقابل انتظارات تورمی موجود در فضای بازار بوده و مانع از حضور دلار در سطوح قیمتی کانال 33 هزار تومانی است. قیمت هر قطعه سکه طلا طرح جدید نیز در معاملات روزهای پایانی هفته گذشته با حدود 35 هزار تومان کاهش نسبت به نرخ روز چهارشنبه به رقم 14 میلیون و 895 هزار تومان رسید.
با توجه به افزایش تورم در سطح جهان از جمله اروپا و آمریکا، پیش‌بینی می‌شود که فدرال رزرو به افزایش سیاست‌های انقباضی خود در ماه‌های آتی ادامه داده و نرخ سیاستی را تا یک درصد در ماه نوامبر افزایش خواهد داد. در این میان با توجه به افزایش بیسابقه تورم در منطقه یورو، گزارش‌ها از افزایش نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی نروژ، سوئد و سوئیس برای مهار تورم در ماه سپتامبر نیز حکایت دارد. بر این اساس باید به نخستین و مهمترین اثر افزایش نرخ بهره فدرال رزرو که تقویت ارز آمریکایی و افت بازارها از جمله طلا و بیت‌کوین است، اشاره کرد.
واکنش بازار جهانی به سیاست‌های انقباضی
تحولات بازارهای جهانی حاکی از آن است که بازارهای جهانی از جمله طلا و بیت‌کوین به تقویت شاخص دلار جهانی در روزهای اخیر که ناشی از افزایش احتمالی نرخ بهره توسط فدرال رزرو در ماه نوامبر است، واکنش نشان دادند. شاخص ارز آمریکایی با رشد 5/ 1 درصدی خود در روزهای اخیر بار دیگر به کانال 113 واحدی بازگشت و در ساعت 15 به وقت تهران شاخص 405/ 113 واحدی را در بازار به ثبت رساند.
بر این اساس فلز زرد بر اثر عوامل مذکور، روز گذشته را با روند معاملاتی منفی آغاز کرد. بر این اساس این فلز گران‌بها با افت 1/ 3 درصدی خود به کف کانال 1600 دلار سقوط کرد و قیمت 1616 را در بازار به ثبت رساند و پس از نوساناتی در روز گذشته در ساعت مذکور با قیمت 1626 دلار در بازار معامله می‌شد. البته در این میان باید گفت که صعود طلا به قیمت 1626 دلار، دلیلی جز نوسانات شاخص دلار ندارد و به معنی رشد این بازار نیست.
عامل مهم دیگری که بازار طلا را به کف 2ساله نزدیک میکند، نگاه سرد سرمایهگذاران این بخش در ماه‌های اخیر است. با توجه به سقوط تاریخی طلا در ماه اخیر، این فلز گران‌بها محبوبیت خود را در میان سرمایهگذاران از دست داد و جایگاه خود را به بازار رمزارزها واگذار کرد. بر این اساس بازار رمزارزها از جمله بیت‌کوین و اتریوم با هجوم سرمایهگذاران طلا نسبت به اتفاقات اخیر بازارها واکنش جدی نشان ندادند و حمایت خود را در کانال‌های قیمتی سابق حفظ کردند، اما در روزهای اخیر و پس از تقویت شاخص دلار جهانی، بیت‌کوین به زیر 19 هزار دلار سقوط کرد و در ساعت مذکور با 18 هزار و 784 دلار در بازار معامله می‌شود. همچنین اتریوم نیز حمایت خود را در کانال 1300 دلاری از دست داد و قیمت 1270 دلار را در بازار ثبت کرد. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که هر اونس طلا به 1800 دلار در سال 2023، 1769 دلار در سال 2024، 1757 دلار در سال 2025 و 1753 دلار در سال 2026 خواهد رسید.
بازدهی اوراق ۱۰ ساله خزانه‌‌داری ایالات‌‌متحده به بالاترین سطح از سال ۲۰۰۸ رسیده است. به گزارش اکونومیک، بازدهی اوراق خزانه‌‌داری ایالات‌‌متحده به ۰۹۸/ ۴ درصد افزایش یافت که بالاترین سطح آن از سال ۲۰۰۸ است. این افزایش پیش از انتشار داده‌های جدید در مورد مسکن در این کشور است. علاوه بر این، نگرانیها در مورد رکود احتمالی در میان سرمایهگذاران، تحلیلگران و فعالان بازار افزایش یافته است زیرا فدرال رزرو احتمالا به مسیر سختگیرانه خود با افزایش نرخ بهره برای مقابله با تورم ادامه خواهد داد. در ساعت ۷:۱۹ صبح به وقت شرق در روز چهارشنبه، بازده اوراق ۱۰ساله خزانه‌‌داری با ۱۰ واحد افزایش به ۰۹۸/ ۴ درصد رسید. در همین حال، بازدهی اسکناس دو ساله یک دقیقه بعد با پنج واحد افزایش به ۵۰۱/ ۴ درصد رسید. بازده اوراق قرضه ۳۰ ساله نیز با پنج واحد افزایش به ۰۷۷/ ۴ درصد در ساعت ۷:۲۵ صبح به وقت شرقی رسیده است.
مدیرعامل کارگزاری سهام گستران شرق با بیان اینکه به دلیل ادامه سیاست های پولی و بی توجهی به بازار سرمایه شاهد عدم ورود نقدینگی جدید به بازار سهام هستیم، گفت: با وجود وعده های بانک مرکزی اما اگر سری به بانک ها حتی بانک های دولتی بزنید با پیشنهاد نرخ سود سپرده بالا مواجه می شوید که این موضوع از دلایل رکود معاملات بورس است.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، روند معاملات بازار سهام و بی توجهی سیاست‌گذاران به ادامه دار شدن رکود ۲.۵ ساله بازار، شرایط سختی را پیش روی سهامداران شرکت های بورسی به خصوص سهامداران وفاداری که طی ماه های گذشته به امید بازگشت روند صعودی در بازار ماندند اما برخلاف وعده ها، اگر در بازار دیگری سرمایه گذاری می کردند امروز قطعا شرایط بهتری داشتند.
امیر سیدی، مدیرعامل کارگزاری سهام گستران شرق در گفت و گو با پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا) سیاست گذاری کلان در بازار پول و نیز تصمیم های وزارت صمت در زمینه قیمت گذاری ها و سیاست های دولت در حامل های انرژی را از جمله عوامل اثرگذار در رکورد بورس عنوان می کند و می گوید: در وضعیت فعلی مشکل اصلی بازار سرمایه، سیاست گذاری کلان در بازار پول است که برخلاف وعده ها شاهد رویدادهای دیگری هستیم. همچنین وزارت صمت در زمینه قیمت گذاری ها طی ماه های گذشته کماکان بر صنایع فشار می آورد و سیاست های دولت در حوزه حامل های انرژی نیز فاکتور دیگر در جهت کسادی بازار سهام است.
او افزود: مهمترین نکته، مربوط به بخش سیاست پولی است که باعث شده حجم معاملات به شدت کاهش یابد و دیگر شاهد وجود نقدینگی در بازار نباشیم.
به گفته سیدی، این مساله بیش از دیگر مسایل شرایط بازار سهام را سخت کرده است، بانک مرکزی هم چندین بار وعده کاهش نرخ سود بانکی به ۲۰ درصد را داد اما بیشتر از دو هفته بر روی وعده ای که داده بود ایستادگی نکرد و به صورت خاموش سیاست خود را به حالت اولیه بازگرداند.
مدیرعامل کارگزاری سهام گستران شرق اظهار داشت: با اینکه بانک مرکزی اعلام کرده بود که در حال برخورد با نرخ سود بالا است اما اگر سری به بانک ها حتی بانک های دولتی بزنید، آن ها پیشنهاد نرخ سود سپرده بالا را به مشتریان خود می دهد که این اقدام قطعا بدون هماهنگی بانک مرکزی امکان پذیر نیست.
او ادامه داد: از سوی دیگر اکنون در بازار کامودیتی ها تحت تاثیر برخی از سیاست گذاری های فدرال رزرو شاهد کاهش قیمت در محصولاتی مانند فلزات اساسی بوده ایم که این موضوع نیز در روند بازار تاثیر گذاشته است.
سیدی در پایان گفت: باید طبقه بندی کرد که وجود چه مشکلات اساسی باعث شده است بازار سهام به این حال در آید و به صورت جدی در جهت احیای بازار و رفع موانع فعلی قدم برداشت.
خوشبختانه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی روی بحث معاف از مالیات کردن شرکت‌ها پیگیری جدی خواهد کرد تا با سرعت خوبی برای شرکتهای دانش‌بنیان، شرکتهای تولیدی و بورسی اجرایی شود.
حسین حسین زاده عضو هیئت رئیسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه یکی از راه‌های تشویق شرکت‌ها در حوزه سرمایه‌گذاری و به تبع آن جذب نقدینگی و در نهایت ایجاد اشتغال، تشویق سرمایهگذاران به سرمایه‌گذاری در بخش خصوصی است، به خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت: یکی از مولفه‌های اصلی برای تشویق سرمایه گذاران، معافیت مالیاتی شرکت‌ها است.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس در ادامه با اشاره به اینکه دولت‌ها برای تشویق کارآفرینان، کسب‌وکارها و فعالان اقتصادی برای خلق ثروت بیشتر و همچنین کمک به توسعه اقتصادی برای برخی فعالیت‌ها، معافیت راه‌های معافیت مالیاتی وضع کرده‌اند. افزود: موضوع معاف از مالیات شرکتهای تولیدی باید آنقدر دقیق باشد که مورد سوء استفاده برخی شرکت‌هایی که در عمل هیچگونه مولد سازی نکرده‌اند، قرار نگرفته و از زیر بار مالیات فرار نکنند.
این نماینده مجلس در ادامه عنوان کرد: امید داریم در بودجه سال ۱۴۰۲ این قضیه محقق شود که خوشبختانه کمیسیون انرژی هم روی این برنامه پیگیری جدی خواهد کرد تا با سرعت خوبی برای شرکتهای دانش‌بنیان، شرکتهای تولیدی و بورسی اجرایی شود.
حسین‌زاده در ادامه در خصوص عملکرد عرضه خودرو در بورس کالا اظهار کرد: عرضه خودرو در بورس کالا برای شرکتهای سازنده بسیار خوب بوده است.
وی با تاکید به اینکه موافق شفاف سازی هستم، تصریح کرد: یکی از راه‌های شفاف‌سازی در قیمتها و عرضه و تقاضا، ارائه کالا از طریق بورس کالا است چرا که بورس یکی از جاهایی است که در سراسر دنیا پذیرفته شده است.
حسین‌زاده خاطرنشان کرد: امیدواریم با عرضه محصولات و کالاهای دیگرف مردم بتوانند در بستر بورس کالا اقدام به خرید و فرو کنند.
برای افزایش نقدشوندگی بازار تنها راه حل افزایش تعداد بازیگران بازار است. بدین منظور باید ابزاری (مثل فروش استقراضی) در اختیار داشت که فعالان بازار سرمایه حتی در منفی های بازار هم بتوانند بازدهی کسب کنند. ابزارهای فعلی عمدتا اختیار خرید هستند و سررسید محدودی دارند. سررسید ۶ ماهه یا یک ساله می تواند در افزایش جذابیت این ابزار موثر باشد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) نگرانی بابت احتمال تشدید رکود در بازار سرمایه و تداوم منفی های این بازار، باعث شده مدام شاهد خروج نقدینگی حقیقی ها از بازار سرمایه باشیم.
مسیح زرگر خرازی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با پایگاه خبری بازار سرمایه(سنا) در این خصوص بیان کرد: به هر حال بازار سرمایه آینه ای از ریسک های موجود در اقتصاد کشور است. بنابراین وقتی در مورد آینده بازار سرمایه صحبت می کنیم، باید چند ریسک مهم ارزیابی شده و باقی شرایط ثابت در نظر گرفته شود. بعنوان مثال برخی ناآرامی های اجتماعی چشم انداز سرمایه گذاری در بازار سرمایه را تیره و تار می کند و می تواند به بزرگ ترین ریسک بازار تبدیل شود. از سوی دیگر، وضعیت سایر متغیرها و ریسک های بازار به گونه ای است که از شدت منفی های بازار کاسته شده است. اما آنچه مانع تغییر روند بازار سرمایه شده، کمبود نقدینگی است و مادامی که سرمایه گذاران نسبت به آینده سیاسی اطمینان خاطر نداشته باشند، نقدینگی وارد این بازار نخواهد شد. با فرض کلیه شرایط بازار سرمایه ما کاملا ارزنده است؛ مشروط بر آنکه ریسک های سیاسی داخلی برطرف شود.
وی اضافه کرد: عده ای بر این باور هستند که تا پایان دوره اول ریاست جمهوری، وضعیت رکودی در بازار سرمایه ادامه داشته و این بازار حرکت نخواهد کرد. اما شخصا معتقدم رئیس جمهور، رابین هود اقتصادی نیست و در میان مدت توان سرکوب نرخ ارز و قیمت گذاری دستوری و… را نخواهد داشت. کما اینکه همین حالا هم نرخ ارز شیب افزایشی داشته و عبور دلار از محدوده ۳۳ هزار تومان، سیگنال دلار ۴۰ هزار تومانی در ماه های آینده است. بازار سرمایه، بازاری است که فنر آن در چند ماه اخیر فشرده شده و اگر سایه ریسک های سیاسی کلا از سر بازار سرمایه ما برداشته شود، بازار سرمایه پتانسیل جهش و غافلگیر کردن مجدد سرمایه گذاران را خواهد داشت.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به نقدشوندگی پایین بسیاری از سهم های بازار گفت: نقدشوندگی پایین، معضلی است که اکثر فعالان بازار سرمایه با آن دست به گریبان اند و بجز چند نماد بزرگ گروه پتروشیمی و فولادی و پالایشی، سایر سهم ها نقدشوندگی پایینی داشته و سهامداران آنها از چرخه نقدشوندگی خارج شده اند. برای افزایش نقدشوندگی بازار تنها راه حل افزایش تعداد بازیگران بازار است. بدین منظور باید ابزاری (مثل فروش استقراضی) در اختیار داشت که فعالان بازار سرمایه حتی در منفی های بازار هم بتوانند بازدهی کسب کنند. ابزارهای فعلی عمدتا اختیار خرید هستند و سررسید محدودی دارند. سررسید ۶ ماهه یا یک ساله می تواند در افزایش جذابیت این ابزار موثر باشد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات گفت: تغییر در سقف تراکنش کارگزاری‌ها به خرید و فروش راحت کمک خواهد کرد و به این ترتیب تقاضاهای موجود در بازار بورس زودتر به بازار وارد می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از خبرگزاری ایبِنا؛ جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات و نماینده مردم شیراز و زرقان درباره تسهیل‌گری در بازار سرمایه با ۱۰ برابر شدن سقف تراکنش کارگزاری‌ها گفت: یکی از معضلات و مشکلاتی که اکنون وجود دارد، حجم سرمایه‌هایی است که در حال خروج از بورس است، بنابراین برای ورود سرمایه به این قسمت باید تسهیلاتی وجود داشته باشد تا کارگزاری‌ها بتوانند هم صاحب تراکنش بیشتری شوند و هم راحت‌تر برای متقاضیان سهام را خریداری کنند. شاید این کار بخشی از مشکلات را برطرف سازد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات در این خصوص تصریح کرد: بخش عمدهای از مشکلات کشور در زمینه بازار سرمایه ناشی از شکل گرفتن حباب است. این بحث به قدری تاثیر گذار بود که شاید به راحتی نتوان آن را برطرف ساخت، ولی انتظار براین است که بورس حداقل یک رشد تدریجی را به دنبال داشته باشد.
نماینده مردم شیراز و زرقان در ادامه اظهار کرد: شرایط فعلی بازار بورس نشان از این دارد که حمایت‌های لازم از این بازار انجام نمی‌شود. باید درباره به ثمر نشستن مباحث و موضوعات تخصصی در این زمینه تلاش بیشتری شود.
قادری در ادامه اضافه کرد: این کارها باید هم از طریق وزارت اقتصاد وهم بازارهای موازی صورت گیرد. وقتی اذعان داریم که مطمئن‌ترین شیوه و روش سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری در بورس است و مردم را تشویق می‌کنیم تا از این طریق دارایی‌ها خود را وارد بخش تولید کنند، باید تمام امکانات و ظرفیت‌هایی که وجود دارد را به خدمت بگیریم تا معضلات و مشکلات بازار بورس برطرف شود.
وی در این رابطه افزود: امیدوارم با فروکش کردن ناآرامی‌ها اخیر در کشور از تاثیر منفی بر بازار کاسته شود، زیرا مردم در شرایط نامطمئن سرمایه خود را در بازاری خواهند برد که راحت‌تر به نقدینگی تبدیل شود.
سیزدهمین عرضه اولیه سال نیز مشخص شد. فرابورس ایران طی اطلاعیه‌ای از عرضه اولیه ۱۰ درصدی سهام شرکت سوژمیران در نماد “فسوژ” روز شنبه مورخ ۳۰ مهر ماه ۱۴۰۱ به سرمایه گذاران واجد شرایط شامل صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله و صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک ثبت شده نزد سازمان بورس خبر داد.
بر اساس اطلاعیه شرکت فرابورس ایران، سهام شرکت سوژمیران در نماد «فسوژ» روز شنبه ۱۴۰۱.۰۷.۳۰ به سرمایه گذاران واجد شرایط به روش حراج عرضه می‌شود.
تعداد سهام قابل عرضه معادل ۱۰ درصدی از کل سهام شرکت معادل ۶۰ میلیون سهم و حداکثر تعداد سهام قابل خریداری توسط هر کد معاملاتی ۳ میلیون سهم با قیمت ارزش گذاری شده ۱۶، ۴۵۸ ریال می‌باشد.
براساس اعلام فرابورس، ارسال سفارش صرفا از طریق ایستگاه‌های معاملاتی (نامک) امکان پذیر خواهد بود.
به گزارش سایت طلا، در صورتی که نرخ دلار امروز افت کند احتمال کاهش قیمت سکه وجود دارد اما اگر دلار بالا برود و مرز ۳۲ هزار و ۸۰۰ تومان را پس بگیرد احتمال حمایت سکه بازان از مرز ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان محتمل خواهد بود.
قیمت سکه روز پنجشنبه گذشته بر روی پله نهم کانال ۱۴ میلیون تومان معامله شد.
ریزش قیمت سکه در پشت خط
گفته می شود در معاملات پشت خطی روز جمعه فلز گران بهای داخلی ریزش کرد و مرز حساس ۱۴ میلیون و۸۰۰ هزار تومان را از دست داد.
احتمال برگشت قیمت سکه به نیمه کانال ۱۴ میلیون؟
مرز یاد شده برای سکه بازان اهمیت بسزایی دارد. تحلیلگران بازار قبل تر عنوان کرده بودند در صورتی که سکه از مرز مذکور عقب نشینی کند با توجه به حباب سنگین سکه ممکن است در مرحله بعدی تا نیمه کانال ۱۴ میلیون تومان کاهش پیدا کند.
اثر ماندگاری سکه بالای مرز حساس
با این حال این دسته از تحلیلگران باور دارند ماندگاری سکه بالای مرز ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان قدرت کاهشی را تضعیف خواهد کرد.
ثبات نرخ دلار در پشت خط
از سوی دیگر عده ای از معامله گران عنوان می کردند نرخ دلار در معاملات پشت خطی دیروز نوسان محدودی را نسبت به عصر پنجشنبه گذشته ثبت کرد و تقریبا رنج بود.
نگاه سکه بازان به نرخ دلار/ حمایت سکه بازان از مرز مهم؟
از نگاه آنها در صورتی که نرخ دلار امروز افت کند احتمال کاهش قیمت سکه وجود دارد اما اگر دلار بالا برود و مرز ۳۲ هزار و ۸۰۰ تومان را پس بگیرد احتمال حمایت سکه بازان از مرز ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان محتمل خواهد بود.
دانش سرمایه ارکا برای همراهان خود اخبار های بازار سرمایه را به صورت رایگان ارائه میدهد. مطالب بیشتر
بدون دیدگاه