قیمت نفت در آغار معاملات روز دوشنبه بیش از یک دلار در هر بشکه کاهش یافت، این در حالی است که نگرانیهای اقتصادی جهانی چشمانداز تقاضای نفت را کاهش داده و همچنین، سرمایهگذاران به نشست گروه هفت این هفته برای اقدامات احتمالی در صادرات نفت روسیه و احیای توافق هستهای ایران چشم دوختهاند.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از رویترز، بهای معاملات آتی نفت برنت در آغاز معاملات امروز پس از افزایش ۲.۸ درصدی در روز جمعه، ۱.۴۲ دلار معادل ۱.۳ درصد کاهش یافت و به ۱۱۱ دلار و ۷۰ سنت در هر بشکه رسید. قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدیت آمریکا به ۱۰۶.۰۸ دلار در هر بشکه رسید که کاهش ۱.۵۴ دلاری معادل ۱.۴ درصدی را نشان می دهد.
اگرچه افزایش نرخ بهره در اقتصادهای کلیدی سبب تقویت دلار و افزایش ترس از رکود شده، اما با این حال، قیمت نفت همچنان بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه باقی مانده است، این در حالی است که پس از تحریمهای غرب، نفت روسیه را از دسترس برخی خریداران دور نگه داشت، عرضه نفت خام و محصولات نفتی همچنان محدود مانده است.
انتظار می رود رهبران کشورهای ثروتمند گروه هفت G۷ در این هفته درباره گزینه های مقابله با افزایش قیمت انرژی و جایگزینی واردات نفت و گاز روسیه و همچنین تحریم های بیشتر که تورم را تشدید نمی کند، به گفتوگو بشینند.
این اقدامات شامل محدودیت قیمت احتمالی در صادرات نفت خام و محصولات نفتی روسیه با هدف محدود کردن درآمد روسیه و در عین حال کاهش آسیب به سایر اقتصادها است.
به گفته یک مقام مسئول در ریاست جمهوری فرانسه، پس از دیدار مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با مقامات ارشد در تهران برای رفع انسداد مذاکرات متوقف شده، گروه ۷ همچنین درباره چشم انداز احیای مذاکرات هسته ای ایران گفتگو خواهد کرد.
تینا تنگ، تحلیلگر CMC Markets گفت: «این هفته، تمرکز معاملهگران ممکن است بر مذاکرات هستهای ایران از سر گرفته شود، که میتواند به احیای صادرات نفت ایران منجر شود.»
به گفته دو منبع آگاه، در حالی که کشورهای اروپایی در تلاش برای تنوع بخشیدن به منابع هستند، برخی از رهبران گروه ۷ برای اذعان به نیاز به تامین مالی جدید برای سرمایه گذاری در انرژی های فسیلی فشار می آورند.
قیمت نفت و طلا در معاملات امروز
به گزارش سنا از سی ان بی سی، قیمت نفت برنت در معاملات امروز، دوشنبه، در ساعت ۸:۱۰ به وقت تهران، با افزایش ۰.۰۸درصدی در هر بشکه، ۱۱۳ دلار و ۲۱ سنت معامله شد.
قیمت نفت خام آمریکا (وست تگزاس اینترمدیت) نیز تا لحظه تنظیم گزارش، کاهش ۰.۰۴ درصدی را به ثبت رساند و در هر بشکه، ۱۰۷ دلار و ۶۶ سنت معامله شد.
طلا نیز تا لحظه تنظیم این گزارش، افزایش ۰.۳۸ درصدی را تجربه کرد و هر اونس طلا به قیمت یک هزار و ۸۳۷ دلار و ۳۰ سنت معامله شد.
نقره نیز با افزایش ۱.۰۴ درصدی، ۲۱ هزار و ۳۴۵ دلار معامله شد.
مس با افزایش ۱.۱۹ مواجه شد و ۳ هزار و ۷۸۵ دلار قیمت خورد.
عملیات بازارگردانی نمادهای معاملاتی «کاوه» و «وتوس» به مدت ۶ و ۱۰ ماه در شرکت بورس تهران آغاز شد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، مدیر عملیات بازار نقد شرکت بورس اوراق بهادار تهران با انتشار اطلاعیهای از بازارگردانی بر نماد معاملاتی شرکت فولاد کاوه جنوب کیش به مدت ۶ ماه از تاریخ ۶ تیر ماه ۱۴۰۱ تا ۶ دی ۱۴۰۱ خبر داد.
براساس این اطلاعیه، دامنه مظنه ۳ درصد و بازارگردان این نماد، صندوق سرمایهگذاری اختصاصی بازارگردانی سینا بهگزین و کارگزار بازارگردان، شرکت کارگزاری بورس بهگزین اعلام شده است.
حداقل حجم معاملات روزانه ۳ میلیون و ۴۹۸ هزار سهم و حداقل حجم سفارش انباشته نیز ۱۷۴ هزار و ۹۰۰ سهم اعلام شده است.
بازارگردانی بر نماد «وتوس»
همچنین، از روز گذشته به مدت ۱۰ ماه عملیات بازارگردانی بر نماد معاملاتی شرکت سرمایهگذاری توسعه شهری توس در شرکت بورس اوراق بهادار تهران تا ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ آغاز شد.
براساس این اطلاعیه، دامنه مظنه ۳ درصد و بازارگردان این نماد، صندوق سرمایهگذاری اختصاصی بازارگردانی امید لوتوس پارسیان و کارگزار بازارگردان، شرکت کارگزاری پارسیان اعلام شده است.
حداقل حجم معاملات روزانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار سهم و حداقل حجم سفارش انباشته نیز ۷۵ هزار سهم اعلام شده است.
بورس کالا در نامهای میزان حداکثر ثبت سفارش ورق گرم فولاد مبارکه را ابلاغ کرد.
به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا) و به نقل از کالاخبر ، براساس جدیدترین نامه مدیر بازرسی و امور اعضا بورس کالای ایران حداکثر خرید و میزان ثبت سفارش برای هر مشتری در روز جاری (دوشنبه ۶ تیر) ۲۲۰۰ تن است.
در این نامه اشاره شده است: محدودیت اعلامی مختص تمامی مشتریان دارای مجوز محصولات است.
شایان ذکر است امروز ۳۹۰ هزار و ۱۷۰ تن ورق گرم شرکت فولاد مبارکه روی تابلو معاملات محصولات صنعتی و معدنی بورس کالا می رود.
انتظار رشد در گروههای کامودیتیمحور، به لطف قیمت جهانی بالا و قیمت دلار زیاد است؛ با این حال سرمایهگذاران در تصمیمات خود نباید از احتمال رکود تورمی در جهان غافل شوند.
مدیرعامل گروه صنعتی و معدنی امیر با بیان اینکه بازارسرمایه در حالی به پیشواز فصل تابستان رفت که قیمتهای جهانی در سطح مناسبی قرار دارد به خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت: تورم در ایران و جهان به بالاترین سطح ممکن طی سالهای اخیر رسیده و بحران اوکراین به این موضوع دامن میزند. از سوی دیگر کشور با شروع قطعی برق، سیاستهای کنترلی در قیمتهای ارز و کالا و رشد قیمت دلار مواجه است.
سید فرهنگ حسینی افزود: این مختصات در کنار رونق نسبی بازار مسکن، برگشت چین به فعالیتهای عادی اقتصادی و تقابل سیاستهای انقباضی آمریکا و انبساطی چین میتواند شرایط خاصی را برای اقتصاد ایران و جهان رقم بزند؛ در حالی که انتظار افزایش نرخ بهره ایالات متحده به بالای ۳ درصد میرود، اما بازارها خود را با این افزایش تعدیل کردهاند و افزایش اخیر به میزان ۰.۷۵ هم تاثیر چندانی بر کاهش کامودیتیها نداشت.
وی بیان کرد: بازارهای جهانی و رمزارزها ریزش خود را آغاز کردهاند و دلار درحال تقویت است؛ همچنین بازارسرمایه با P/ E TTM حدود ٧ و آیندهنگر حدود ٦ وارد تابستان شده و به لحاظ تاریخی این P/ E در سطح پایینتر از متوسط است؛ در نتیجه، در صورت عدم تغییر خاص در پارامترهای اقتصادی، بازار کف پایینتری نسبت به روزهای فعلی ندارد.
مدیرعامل گروه صنعتی و معدنی امیر تصریح کرد: بر اساس چند سناریو میتوان صنایع پیشتاز احتمالی را تعیین کرد؛ در حالی که سیاست داخلی کنترل تورم از طریق کنترل قیمتهای تولیدکننده ادامه داشته باشد، انتظار میرود شرکتهای تورممحور، در صنایعی مانند غذایی، زراعی، دامپروری، خوراکی، لبنی، قندی، دارویی، شوینده و لاستیکی نتوانند با رشد خاصی در سودآوری همراه شوند.
وی در ادامه افزود: در صنایع صادراتی به دلیل رشد قیمت دلار و تداوم رشد بالای قیمتهای جهانی و P/ E پایین در گروههای پالایشی و اورهای، میتوان انتظار بهبود سودآوری و رشد قیمت سهام را داشت.
این کارشناس بازارسرمایه اظهار کرد: در این گروه، تداوم بحران اوکراین و قیمت بالای نفت میتواند محرک قوی برای این دو گروه باشد. همچنین گروه پالایشی به لطف رشد قیمت نفت، در کنار رشد قیمت دلار، میتواند سودهای فوقالعادهای را در فصل تابستان محقق سازد که به جهش سودآوری نمادها و به تبع آن، رشد قابلتوجه قیمتها منجر میشود. در عین حال، در گروه روانکارها نیز موجودی و قیمتهای صادراتی عاملی موثر در رشد سودآوری این گروه محسوب میشود.
حسینی بیان کرد: کاهش تولید سیمان به دلیل قطعیهای برق و حفظ رونق نسبی در بازار مسکن و سیاستهای دولت برای تولید مسکن، بازار سیمان را در فاز رونق نگه داشته است. همچنین قطعیهای برق به کاهش تولید منجر شده و حتی در صورت عدم وقوع موارد فوق، به دلیل کاهش ٢٠ تا ٣٠درصدی تولید نسبت به اوج تولید، انتظار بهبود قیمت سیمان غیرمنطقی نیست. با این حال، نسبت قیمت فولاد به سیمان نیز همچنان ارزانی سیمان را در عوامل تولید مسکن نشان میدهد؛ در نتیجه، به دلیل P/ E مناسب و سود تقسیمی بالا، این گروه نیز مورد استقبال سرمایهگذاران قرار گرفته است.
این فعال بازارسرمایه گفت: گروه بانکی که در فصول اخیر مورد غضب بازار قرار گرفته بود، در گزارشهای عملکردی خود شاهد بهبود عملکرد بوده است. همچنین رشد کارمزدها، ماهانهشدن سود سپردهها، سیاستهای کنترلی بانکمرکزی در عدمرقابت در این صنعت و یکپارچگی سامانههای اطلاعات اقتصادی در کشور، این فرصت را فراهم کرده تا بانکها بتوانند به صورت کارآتر، مطالبات معوق خود را وصول کنند و تسهیلاتی با ریسک کمتر ارائه دهند؛ در نتیجه، انتظار بهبود سودآوری در شرکتهای این گروه و رشد نمادهای آن در بازار وجود دارد.
وی افزود: برخی از هلدینگها و برخی از شرکتهای سرمایهگذاری، در شرایطی در بازار معامله میشوند که P/NAV (نسبت قیمت هر سهم به خالص ارزش دارایی)، حدود ٥٠درصد است که این عدد، بسیار پایینتر از متوسط تاریخی است. همچنین شرکتهای سرمایهگذاری که کیفیت پرتفوی مناسب و سودآوری معقولی دارند، میتوانند مورد اقبال قرار گیرند و احتمالا تا محدوده ٧٠درصد رشد کنند.
به گفته حسینی؛ در مجموع انتظار رشد در گروههای کامودیتیمحور، به لطف قیمت جهانی بالا و قیمت دلار زیاد است؛ با این حال سرمایهگذاران در تصمیمات خود نباید از احتمال رکود تورمی در جهان غافل شوند.
بازار گواهی سپرده در ماه خرداد امسال با ثبت معامله ۱۰۷میلیون گواهی سپرده کالایی به ارزش ۲/ ۳ همت رسید. معاملات گواهی سپرده کالایی روند روبه جلویی را به ثبت رساند و افزایش ۶۸درصدی در حجم و ۱۳۷ درصدی در ارزش را نسبت به اردیبهشت تجربه کرد. به گزارش کالاخبر، حجم معاملات ماهانه بازار گواهی سپرده کالایی در بورس کالای ایران در خرداد سال ۱۴۰۱ به ۱۰۷ میلیون و ۲۰۷هزار و ۵۲۹ ورقه بهادار مبتنی بر کالا بر پایه داراییهای سکه طلا، زعفران، شیشه، سیمان، برنج، زیره، پسته بادامی و فندقی و میلگرد به ارزش ۳۲۴۵ میلیارد و ۴۰۲ میلیون تومان رسید.
در معاملات ماهانه، نزدیک به ۱۴ میلیون و ۸۱۶ هزار و ۳۰۰گواهی سپرده سکه طلا در حالی دست به دست شد که این دارایی پایه با ثبت ارزش بیش از ۲۲۷۴ میلیارد و ۷۲۴ میلیون تومان صدرنشین شد و از نظر ارزش معاملات در جایگاه نخست و از نظر حجم نیز در رتبه دوم پس از سیمان ایستاد و زعفران سوم شد. این دارایی بهترتیب ۱۴ درصد از حجم کل و ۷۰ درصد از ارزش کل معاملات این ماه را به ثبت رساند. عنوان برتر معاملات خرداد امسال به لحاظ حجمی با جابهجایی ۷۵میلیون و ۵۱ هزار گواهی سپرده و کسب سهم ۷۰ درصدی از حجم کل معاملات، به سیمان تعلق گرفت و ارزش معاملات این دارایی به بیش از ۵۷ میلیارد و ۶۹۲ میلیون تومان رسید. ۱۳ میلیون و ۳۸۷ هزار و ۳۰۷ گواهی سپرده زعفران نگین نیز به ارزش نزدیک به ۵۴۶ میلیارد و ۹۵۵ میلیون تومان مورد معامله قرار گرفت و دارایی پایه مذکور در سومین ماه از سال جاری از نظر حجم رتبه سوم و از نظر ارزش رتبه دوم معاملات را کسب کرد. این دارایی پایه ۱۳ درصد از حجم معاملات و ۱۷ درصد از ارزش معاملات را در خرداد از آن خود کرده بود.
ارزش معامله ۳ میلیون و ۴۰۳ هزار و ۷۳۵ گواهی سپرده شیشه نیز از رقم ۳۴۹ میلیارد تومان فراتر رفت که این دارایی توانست از نظر ارزش معاملات مقام سوم را بعد از سکه طلا و زعفران نگین به نام خود کند. در نماد معاملاتی برنج طارم نیز ۹۶ هزار و ۵۴۰ گواهی سپرده میان معاملهگران دست به دست شد و ارزش بیش از ۷/ ۸ میلیارد تومان را در پی داشت.در نماد معاملات میلگرد نیز در مجموع ۴۵۰ هزار ورقه مبتنی بر کالا دست به دست شد و ارزش بیش از ۹/ ۷میلیارد تومان را رقم زد. در خرداد ۱۴۰۱ و بر پایه دو دارایی پسته و زیره سبز نیز در مجموع ۲ هزار و ۶۴۷ گواهی سپرده معامله شد و ارزش نزدیک به ۳۴۵میلیون تومانی را به ثبت رساند.
تفاوت نرخ ارز آزاد و نیمایی باز هم سبب شنای متقاضیان داخلی در خلاف جهت بازار جهانی شد. باوجود عدماقبال به بازار مس در جهان، افت قیمتهای پیاپی و رکوردشکنی کاهشی بهای این فلز در کشورهای شرقی و غربی به دلیل عواملی همچون سیاستهای کرونایی چین، افزایش نرخ بهره در جهت تقویت پول ملی در آمریکا و ترس از رکود صنایع در آینده، اما تشدید تقاضا برای خرید کاتد مس در بازار داخلی با توجه به معاملات انجامشده در بورسکالا ظرف هفته اخیر ادامه داشت.
هیجان در بازار کاتد مس ادامهدار میشود
معاملات دیروز کاتد مس در بورسکالا همچون هفتههای گذشته، حاکی از تقاضای بالا برای این فلز سرخ بود. گرچه روند کلی بازار عموما به گونهای بوده که عرضه مس در تالار بورسکالا بسیار بیشتر از تقاضا برای این فلز بوده است؛ اما آمار بهدست آمده از معاملات هفتههای اخیر و دیروز نشان میدهد که میزان سفارشها بیشتر از این عدد و برابر 7هزار و 200تن بوده و در نهایت میزان مچشده برای فروش به 4هزار تن رسیده است. عدمتناسب میان عرضه و تقاضا سبب رقابت قیمتی 20هزار تومانی و رشد 11درصدی قیمت در این بازار شده که با توجه به حجم معاملات انجامشده در حالت عادی بازار، رقم قابلتوجهی است. برخی کارشناسان حوزه فلزات صنعتی معتقدند، دلیل اختلال در این بازار تفاوت قابلتوجه بین دو نرخ ارز آزاد و نیمایی است که در یکماه اخیر به دلیل رشد معنادار نرخ ارز ازاد نسبت به نیمایی رخ داده است.
در واقع، افزایش خرید کاتد مس از طرف تولیدکنندگان به انگیزه توسعه و رونق تولید نیست، بلکه برخی از فعالان این حوزه به دنبال قاچاق محصولات تولیدی و دریافت ارز بر مبنای نرخ ارز آزاد هستند. برخی از فعالان این بازار نیز اعتقاد دارند، توجه به رویدادهای ماه اخیر این بازار نشان میدهد که این سوداگران در صورت ادامه تفاوت نرخ دو ارز قصد توقف فعالیتهای خود را ندارند و این فعالیتهای کاذب جز با دخالت نهادهای مربوطه همچون وزارت صمت متوقف نمیشود. البته برخی نیز پیشبینی میکنند که در چندماه آتی با وجود ثبات ارز آزاد در کانال 30هزار تومانی، نرخ ارز نیمایی نیز با شیبی ملایم افزایش پیدا میکند تا به اختلاف محدود با ارز آزاد برسد. این گمانهزنیها در مورد فعالیتهای غیرواقعی در بازار داخلی با توجه به کنشهای جهانی در بازار کاتد مس و رکوردهای پی درپی کاهشی بهای این این فلز بیشتر قوت میگیرد.
سقوط نرخ مس در بازارهای جهانی
در اوایل سال میلادی به دلیل جنگ اوکراین و روسیه بهای مس به همراه دیگر فلزات صنعتی افزایش یافت. روسیه حدود 4درصد از مس موردنیاز جهانی را تامین میکند و تجار جهانی نگران بودند که به علت درگیری روسیه در جنگ، عرضه این فلز کاهش پیدا کند که همین امر سبب رشد تقاضا برای مس شد. در ادامه عواملی همچون سیاست کرونا صفر در چین و افزایش نرخ تورم در کشورهای غربی موجب عدماستقبال از مس شده است. به دلیل سیاستهای سختگیرانه چین در زمینه کنترل کرونا و تصمیمگیریهای متغیر درباره محدودیتها و بازگشاییهای چندباره صنعتگران شرقی سردرگم شده و در حال حاضر تقاضای خود برای خرید مس را کاهش دادهاند. همچنین افزایش چندباره نرخ بهره توسط فدرالرزرو و عزم جدی بانک مرکزی ایالات متحده برای مهار تورم حتی با وجود ریسک ایجاد رکود، موجب شده تا شاهد کاهش پیدرپی قیمت این فلز سرخ باشیم؛ بهصورتی که بهای مس روز جمعه به پایینترین نرخ خود در 16ماه گذشته رسید و در جمعه اخیر در بورسکالا لندن قیمت این فلز به ازای هر تن با نرخ 8هزار و 300 دلار معامله شد که کاهش حدود 20 درصدی نسبت به بهای خود در اوایل سال میلادی داشته است. برخی تحلیلگران نیز معتقدند این کاهش قیمتها با توجه به افزایشهای شدید نرخ بهره در ماههای آتی ادامه دارد؛ اما پیشبینی میشود طی سالهای آینده به دلیل کاهش استفاده از سوختهای فسیلی در صنایع، استقبال جهانی از انرژیهای پاک و الکتریکی شدن محصولات صنعتی و به تبع آن افزایش تقاضا برای مس قیمت این کاتد افزایش پیدا میکند.
هیجان در معاملات رینگ پتروشیمی فروکش کرد. توقف روند صعودی نرخ ارز، تعدیل انتظارات تورمی، انتظار سقوط قیمت در بازارهای جهانی با واهمه از بروز رکود اقتصادی و عزم سیاستگذار برای جلوگیری از رقابتهای هیجانی و برنامهریزی برای عرضه تلفیقی دلایل فروکش هیجان در معاملات پتروشیمی و کاهش حجم معاملات هفتگی بود. در این شرایط قیمت پایه محصولات پلیمری و شیمیایی برای عرضه در هفته پیش رو با ترکیبی از کاهش و افزایش نرخ اعلام شد. در شرایطی که قیمت جهانی محصولات پتروشیمی متاثر از احتمال بروز رکود اقتصادی جدی در دنیا رو به کاهش گذاشته، افزایش نرخ ارز نیمایی از افزایش قیمت پایه در عرضه هفته پیشرو حمایت کرده است. به این ترتیب در شرایطی که بازار جهانی محصولات پتروشیمی با افول تقاضا روبهرو است، همچنان سیگنال ارزی، این مرتبه از نوع سیگنال ارز نیمایی به حفظ جریان افزایش قیمت و رشد حجم معاملات در بازار داخل کمک میکند.
کاهش هیجانی در بازار پتروشیمیایی
بررسی روند رینگ پتروشیمی در بازار فیزیکی بورس کالای ایران از کاهش حجم معاملات در این بازار نسبت به هفتههای قبل حکایت دارد؛ البته همچنان در هر دو بخش پلیمری و شیمیایی حجم معاملات نسبت به میانگین هفتگی فروش محصول از این بازار در سال قبل بیشتر است. در واقع حجم معاملات رینگ پتروشیمی بورس کالای ایران متاثر از عوامل متعددی از جمله صعود انتظارات تورمی، صعود نرخ ارز و فاصله گرفتن بهای ارز آزاد و نیمایی و… ظرف حدود یک ماه قبل جهشی قابل ملاحظه داشت؛ اما ظرف این هفته بازار تقریبا به روال طبیعی خود بازگشت. به این ترتیب نهتنها نمیتوان این کاهش حجم معاملات را نشانی از بروز رکود در صنایع تکمیلی فعال در بخش پلیمر و شیمیایی تلقی کرد بلکه این موضوع بیانگر خروج هیجان از این بازار بوده و اتفاقی مثبت ارزیابی میشود.
کاهش 11 درصدی حجم معاملات پلیمری
ظرف یک هفته اخیر یعنی از 30خرداد تا پنجم تیر ماه بالغ بر 74هزار تن محصول پلیمری از بازار فیزیکی بورس کالای ایران به فروش رفت که این رقم نسبت به حجم معاملات هفته قبل کاهش حدود 11درصدی داشت. میانگین حجم فروش مواد اولیه پلیمری از این بازار در سال1400 برابر 71هزار و 80تن بود و به این ترتیب حجم فروش مواد اولیه پلیمری از این بازار در هفته اخیر رقمی بالاتر از میانگین فروش از این بازار در سال قبل است. البته با توجه به قرارگیری در فصل گرم سال که زمان سنتی افزایش تقاضا در بازار محصولات پلیمری است، بالاتر بودن حجم معاملات مواد اولیه پلیمری نسبت به میانگین حجم فروش در سال قبل کاملا منطقی است. فروکش هیجان خرید در رینگ پلیمری بورس کالای ایران در هفته جاری دلایل متعددی داشت.
ازسویی بخش قابل توجهی از معاملات رینگ پلیمری در دو روز پایانی خردادماه یعنی دوشنبه و سهشنبه انجام شد، اغلب صنایع تکمیلی در هفتههای قبل سهمیه خود برای خرید مواد اولیه را در هفتههای قبل خرید کرده بوده و بنابراین امکان ثبت سفارش جدید در هفته پایانی خرداد را نداشتند. تعدیل انتظارات تورمی در بازار داخل و ایجاد جریان کاهشی در بازار جهانی انرژی از دیگر دلایل عقبگرد حجم فروش هفتگی بود. در این شرایط کارگروه مدیریت بازار در هفته گذشته مصوبهای برای تنظیم بازار محصولات مختلفی از جمله سیمان، فولاد و محصولات پتروشیمی که در بازار فیزیکی بورس کالای ایران عرضه میشوند، ابلاغ کرد. در این مصوبه از عرضه تلفیقی محصولات گروه پتروشیمی بهعنوان راهکار فروکش هیجان در این بازار یاد شد.
فروش شیمیاییها بالاتر از میانگین سالانه
بررسی روند رینگ شیمیایی در بازار فیزیکی بورس کالای ایران از فروش حدود 34هزار تن کالا از این بازار در هفته منتهی به روز یکشنبه 5تیر خبر میدهد که این رقم نسبت به حجم فروش هفته قبل تغییر محسوسی ندارد؛ اما حدود 7/ 11درصد بالاتر از میانگین هفتگی حجم فروش مواد شیمیایی از این بازار در سال گذشته است. بخشی از این رشد فروش مواد اولیه شیمیایی مربوط به رشد تقاضای فصلی است. در عین حال مثبت شدن انتظارات تورمی و صعود نرخ ارز آزاد در بازار داخل به ترغیب معاملهگران این بازار برای خرید منجر شده است.
افول اقتصاد جهانی؛ حامی عقبگرد قیمت در بازار داخل
نوسان نرخ ارز در بازار داخل و قیمت جهانی محصولات پتروشیمیایی دو سیگنال مهم جهتدهنده به رینگ پتروشیمیایی کشور است. اگرچه در شرایط کنونی نوسان نرخ ارز در کشور تبدیل به جریانساز اصلی در اغلب بازارها شده، اما نمیتوان از تاثیر قیمتهای جهانی نیز غافل شد. در این شرایط واهمه از افول اقتصاد جهانی، تبدیل به سیگنالی مهم و موثر در سقوط بهای کامودیتیها و محصولات پتروشیمی شده است. آمارها از کاهش رشد اقتصاد جهانی در نیمه ابتدایی سال2022 خبر میدهد. تاکید دولت چین بر اجرای سیاست کرونا صفر با اجرای قرنطینههای سختگیرانه و عزم فدرالرزرو برای افزایش نرخ بهره بهمنظور کنترل تورم و تبعات اقتصادی جنگ روسیه و اوکراین از مهمترین دلایل احتمال رکود اقتصاد جهانی است. رکود اقتصادی با ایجاد جریان کاهشی در تقاضا زمینه سقوط قیمت محصولات مختلف را فراهم میکند.
احتمال بروز رکود اقتصادی در دنیا به میزانی جدی شده که بهای نفت در معاملات آتی کاهشی شده است. عقبگرد نرخ نفت سیگنالی کاهشی برای اغلب کالاهای پایه تلقی شده و به سایر بازارها جهت میدهد؛ اما جهتدهی آن به بازار محصولات پتروشیمی با توجه به سهم سوخت در هزینه تولید بهمراتب بالاتر است. بنابراین معاملهگران محصولات پتروشیمی افت نرخ نفت و گاز در بازارهای جهانی را بهعنوان سیگنالی مهم رصد میکنند. در این شرایط اگر نوسان صعودی نرخ ارز در بازار داخل متوقف شود، بروز رکود در اقتصاد جهانی پتانسیل ایجاد جریان کاهش قیمت در بازار داخل را دارد.
عقبگرد قیمتهای پایه با سیگنال سقوط نرخ جهانی
قیمت پایه محصولات پلیمری و شیمیایی برای عرضه در هفته آینده با ترکیبی از کاهش و افزایش قیمت اعلام شد؛ درحالیکه افزایش نرخ ارز نیمایی از صعود قیمت پایه حمایت کرد، کاهش قیمت صادراتی محصولات پتروشیمی ایران همراستا با عقبگرد قیمت در بازارهای جهانی سیگنالی کاهشی برای بازار به همراه داشت. ظرف هفتههای گذشته فاصله نرخ ارز آزاد و نیمایی در کشور زیاد شده و این موضوع تبعات اقتصادی زیادی به همراه داشته که از جمله مهمترین این تبعات افزایش تمایل به قاچاق و بازنگرداندن ارز حاصل از صادرات است. در این شرایط کاهش همزمان نرخ ارز آزاد و افزایش نرخ ارز نیمایی با کاهش فاصله میان این دو نرخ میتواند به رفع این تبعات اقتصادی کمک کند. به این ترتیب در شرایطی که قیمت مواد اولیه پلیمری و شیمیایی در بازارهای جهانی در سراشیبی کاهش نرخ قرار دارد، قیمتها در بازار داخل با مانعی ارزی برای کاهش قیمت روبهروست. نرخ ارز نیمایی محاسبهشده در تعیین قیمت پایه محصولات پتروشیمیایی نسبت به نرخ ارز نیمایی هفته قبل افزایشی 79/ 0درصدی داشته است.
روز گذشته رئیسجمهور آمریکا در جمع رهبران هفت کشور صنعتی جهان اعلام کرد: این کشورها وارادات طلا از روسیه را ممنوع خواهند کرد. هدف از این اقدام توقف تهاجم مسکو به خاک اوکراین اعلام شده است. از ابتدای جنگ در ۲۴فوریه سال جاری میلادی، غرب تحریمهای مالی و اقتصادی متعددی را علیه روسیه وضع کرد. در حال حاضر رهبران هفت کشور صنعتی جهان در اجلاس موسوم به G۷ در مونیخ آلمان حضور یافتهاند. تحریمهای جدید میتواند بازار جهانی طلا را تحت تاثیر قرار دهد و عواقب مالی قابل توجهی برای روسیه به همراه داشته باشد. درحالیکه پیش از این رهبران کشورهای غربی دسترسی اقتصاد روسیه ر از شبکه مالی جهانی (سوئیفت) قطع کردهاند و محدودیتهایی بر واردات انرژی از این کشور وضع شده است، به نظر میرسد این اقدامات نتوانسته است مسکو را مجاب کند از خاک اوکراین عقبنشینی کند. به نظر میرسد هدف از تحریمهای جدید بر واردات طلا از روسیه افزایش فشار بر این کشور و بالابردن هزینههای حمله نظامی به خاک اوکراین است.
ضربه طلایی به مسکو
رشد روبل
غرب در تلاش بود تا با اعمال تحریمهای مختلف علیه اقتصاد روسیه، این کشور را وادار به توقف جنگ کند. در ابتدا، سیاستهای اعمالی موثر بوده و روبل حدود ۵۰درصد از ارزش خود را از دست داد. اما سیاستهای اعمالی این کشور موجب شد که تابآوری اقتصاد در برابر تحریمهای اعمالی افزایش یافته و همین موضوع باعث ترمیم قیمت روبل طی حدودا ۵۰ روز شد. پس از آن به مدد سیاستهای بانک مرکزی، قیمت روبل در یک موج صعودی قرار گرفت و همین موضوع قیمت این ارز را به سقف ۷ ساله خود رساند. دو ابزار اساسی بانک مرکزی روسیه برای کنترل تورم در دوران جنگ، طلا و نرخ بهره بود. پیش از جنگ، روسیه ذخایر طلای خود را با سرعت افزایش داده؛ بهطوریکه ارزش کل ذخایر طلای این کشور به ۶۳۸میلیارد دلار رسید. با آغاز جنگ، بانک مرکزی روسیه نرخ بهره را تا ۲۰درصد افزایش داد که بتواند تورم را از سوی طرف تقاضا اقتصاد کنترل کند و سپس این کشور برای تامین نیازهای اساسی خود به مبادله با طلا روی آورد. همین موضوع موجب شد که ذخایر طلای این کشور بهشدت توسط دولتهای غربی مورد توجه قرار گیرد و از این نظر به یکی از مهمترین مسائل غربیها تبدیل شد. حال سیاستمداران اروپایی که آسیب سنگینی را از سوی جنگ روسیه و اوکراین متحمل شدهاند، امیدوارند تا با تحریم طلای این کشور، چرخ اقتصاد آن را کندتر کنند.
توافق G۷ بر سر طلا
تا پیش از این تمرکز تحریمها روی نفت و گاز روسیه بود. اما نادیدهگرفتن وابستگی شدید اروپا به واردات انرژی از روسیه موجب شد که تحریمها با مشکل مواجه شوند؛ چراکه قطع کامل وابستگی به این کشور، بسیار زمانبر بود. حال طلای این کشور نیز مورد توجه قرار گرفته است. روسیه دومین تولیدکننده بزرگ طلای جهان است و حدود ۱۰درصد از خروجی تولیدات این فلز ارزشمند در جهان به این کشور اختصاص دارد. همچنین به گزارش رویترز ذخایر طلای این کشور از سال۲۰۱۴ تاکنون ۳برابر شده است. به همین منظور سران گروه G۷ در تازهترین نشست خود تصمیم گرفتند تا طلای این کشور را نیز به لیست تحریمهای خود اضافه کنند تا بتوانند جلوی واردات کالاهای اساسی به این کشور را بگیرند.
پس از انتشار اخبار جدید پیرامون مذاکرات هستهای ایران و قدرتهای جهانی، نرخ دلار در معاملات آزاد بازار تهران وارد روند کاهشی جدیدی شد. پس از سفر جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به تهران در روز پنجشنبه هفته گذشته، گمانههایی نسبت به از سرگیری مذاکرات هستهای مطرح شد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشور نیز پس از نشست خود با این مقام مسوول اروپایی از آمادگی ایران در جهت ادامه روند مذاکرات خبر داد. طبق سیگنالهای منتشرشده و با توجه به نقش تاثیرگذار کشور قطر در زمینه مانعزدایی در روند مذاکرات، محل جدید برگزاری این نشستها دوحه، پایتخت قطر خواهد بود. روز گذشته نیز وزیر امور خارجه کشور عراق در راستای بهبود روابط منطقه پس از دیدار با بنسلمان، ولیعهد عربستان به تهران سفر کرد. نرخ هر برگ دلار در معاملات آزاد بازار تهران نیز در واکنش به تحولات جدید سیاسی منطقه با افت قیمت 4پلهای نسبت به نرخ روز شنبه به رقم 31هزار و 400تومان رسید. دیروز یکشنبه 5تیر هسته مرکزی بازار ارز تهران دچار شرایط فشار فروش شد. در راستای اخبار سیاسی منتشرشده در روزهای گذشته، از تعداد خریداران بازار ارز تهران به میزان قابل توجهی کاسته شده و عمده فعالان بازار را فروشندگان تشکیل میدادند.
هر برگ اسکناس دلار در نخستین معاملات روز یکشنبه در رقم 31هزار و 800تومان فعالیت خود را آغاز کرد. اما پس از گذشت چند ساعت از معاملات بازار در این روز دلار در سراشیبی کاهشی قرار گرفت. در حوالی ظهر روز گذشته بود که نرخ این ارز با عبور از مرز مقاومت 31هزار و 700تومانی به سطوح قیمتی میانه کانال 31هزار تومانی وارد شد. درصورتیکه هر کانال را به 10پله قیمتی یکسان تقسیم کنیم، عمده فعالیت نرخ دلار در عصر روز یکشنبه روی پلههای پنجم و ششم کانال 31هزار تومانی صورت گرفت و در نهایت قیمت هر برگ اسکناس این ارز با حدود 400تومان کاهش نسبت به نرخ روز شنبه به رقم 31هزار و 400تومان رسید. کارشناسان ارزی عامل اصلی کاهش قیمت دلار در معاملات روز گذشته را افزایش سطح انتظارات مثبت نسبت به آینده نشستهای هستهای ایران و قدرتهای جهانی میدانند.
پس از سفر جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به تهران و نشست این مقام مسوول اروپایی با امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه کشور، زمزمههایی از احتمال شروع مجدد مذاکرات رفع تحریمها مطرح شد. بورل در نشست خبری خود پس از دیدار با وزیر امور خارجه کشورمان نسبت به از بین رفتن موانع موجود بر سر راه احیای قرارداد برجام اظهار امیدواری کرد. این مقام اروپایی همچنین از علاقه دولت بایدن نسبت به حصول توافق هستهای با ایران خبر داد. برخی از کارشناسان بازار ارز تهران با توجه به تاثیرپذیری نرخ دلار از اخبار سیاسی بر این باورند که درصورت از سر گیری قطعی مذاکرات، احتمال مشاهده کانالشکنیهای جدید در نرخ دلار بازار آزاد وجود دارد.
عقبگرد سکه به کانال 14 میلیون تومانی
روز گذشته در راستای کاهش قیمت ارز در معاملات بازار آزاد، سکه طلا نیز دچار افت قیمت شد. هر قطعه از این فلز گرانبها که در طول معاملات روز شنبه در سطح قیمتی 15میلیون و 360هزار تومان معامله میشد، روز گذشته با حدود 660هزار تومان کاهش نسبت به این نرخ به رقم 14میلیون و 700هزار تومان رسید.
گفتوگوی رئیس دولت سیزدهم در صداوسیما با مردم، جزو سوژههایی بود که در فضای توییتر و اینستاگرام به آن پرداخته شد. نکته قابلتامل در این موضوع این است که برخلاف گفتوگوی پیشین او در صداوسیما چندان زیاد موردتوجه کاربران قرار نگرفت. در این میان آنهایی که به این موضوع پرداختند اکثرا جزو چهرههای سیاسی و اقتصادی بودند. مردم عادی اما در توییتر نسبت به این گفتوگو واکنشی نشان ندادند و اگر هم در مواردی واکنش نشان دادند، بیشتر آنهایی بودند که در اینستاگرام فعال هستند. آنها هم در استوریهای اینستاگرام خود واکنش نشان دادند. در توییتر و در جمع توییتری اقتصادیها، حسن حسنخانی، کارشناس اقتصادی با مخاطب قراردادن ابراهیم رئیسی برای او نوشت: «چون دیشب فرمودند تورم فعلی موقت است، باید تذکر بدهم که اگرچه خود این تورم موقت است، ولی آثار ضدعدالتی آن و بر قدرت خرید مردم پایدار است، بنابراین لازم است در اجرای سیاستهای تورمزا دقت کنید. لااقل از مشاوران بخواهید برای هر سیاست پیوست عدالت تهیه کنند.»
سیامک قاسمی، فعال اقتصادی هم در صفحه توییتر خود و در واکنش به گفتوگوی رئیس دولت در صداوسیما نوشت: «ابراهیم رئیسی گفته تورم بهزودی کاهش مىیابد، چون رشد نقدینگی و چاپ پول مهار شده، اما آمارها میگویند رشد نقدینگی و چاپ پول در بالاترین حد چهل سالاخیر است!» در کنار انتقادها و گلایههای تند و تیز، چه از سوی چهرههای اقتصادی و سیاسی و چه از سوی دیگر افراد در توییتر اما بودند افرادی هم که از صحبتهای رئیس دولت حمایت کردند. یکی از این افراد احسان ارکانی، نماینده مجلس بود. او در صفحه توییتر خود اینطور نوشت که سخنان رئیس دولت «درخصوص عدمافزایش قیمت نان، دارو و بنزین امیدبخش و نشاندهنده درک دقیق و صحیح ایشان از تاثیرگذاری این اقلام در نرخ تورم و وضعیت معیشتی و زندگی مردم است.»
این نوشته البته در فضای توییتر خیلی دیده نشد و آنهایی هم که به آن واکنش نشان دادند، بیشتر منتقد بودند. سوژه دیگر مساله برجام است. بعد از مدتی سردرگمی و بلاتکلیفی و البته فراموشی این موضوع در فضای توییتر و اینستاگرام، بار دیگر چند روزی است که برجام سوژه نوشتهها و تحلیلها شده و امیدی در دل برخی از افراد ایجاد شده است که وضعیت اقتصادی و اجتماعی بهبود پیدا خواهد کرد. حمید ابوطالبی، مدیرکل سیاسی وزارت امورخارجه و معاون سیاسی دفتر رئیس دولت پیشین، در صفحه توییتر خود و در تحلیل وضعیت برجام در رشته توییتی نوشت: «سرانجام «مذاکره نزدیک» و احتمالا «رودرروی پنهان» با آمریکا در کشوری ثالث و به دور از هیاهوی بینتیجه مذاکرات وین، به جهت افزایش فشارها و وضعیت اقتصادی موجود، مورد پذیرش قرارگرفت. اقدامی که در اوج شرقگرایی و بههمخوردن توازن استراتژیک کشور میتواند معانی و نتایج خاصی را دربر داشته باشد.»
او در رابطه با به نتیجه رسیدن مذاکرات، به جهت آنچه «سردرگمی استراتژیک» خواند، نوشت که «در هالهای از ابهام قرار دارد ولی به هرحال شروع مناسبی برای حل مشکلات سیاست خارجی و بحران هستهای و رفع تحریمها بهرغم شعارهای تند و افراطگریهای بیحاصل یکساله است.» اما بعد از اعلام از سرگیری مذاکرات احیای برجام، بار دیگر تاثیر نتیجه مذاکرات برجام در بورس، در نوشتههای فعالان اقتصادی و بورسی دیده میشود. علی چشمی، استادیار گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد در صفحه توییتر خود با مطرح کردن این سوال که؛ چرا در شرایطی که نرخ تورم ۵۲درصد و فقط در یکماه ۱۲ درصد، نرخ ارز صعودی و رشد نقدینگی حدود ۴۰درصد است، بورس سهام نزولی است؟ نوشت: «به نظرم مهمترین دلیل نگرانی سرمایهگذاران از برنامههای دولت مانند برجام و نرخ بهره و آینده اقتصاد باشد.» افراد دیگری هم در این رابطه نوشتند که شرایط کسبوکار خیلی سخت شده و عملا سودآوری شرکتها کاهشی شده است. برخی هم به نرخهای دستوری، قیمت تولیدکننده، قیمت مصرفکننده و مسائلی از این دست در آنچه که چشمی آن را معمای بورس خوانده بود، اشاره میکردند. البته برخی از کاربران هم به عملکرد دولت گذشته با بورس و بازی با اعتماد مردم اشاره میکردند و این موضوع را در بیاعتمادی مردم به بورس تاثیرگذار میدانستند و البته از فضای بیثبات اقتصادی و چشمانتظاری اکثر مردم برای نتیجه مذاکرات مینوشتند.
دومین روز از معاملات هفتهجاری بورس تهران نیز از واکنش منفی سرمایهگذاران نسبت به متغیرهای مهم اقتصادی از جمله پیشروی نرخ تورم حکایت میکند، درحالیکه بهنظر میرسید افزایش انتظارات تورمی بتواند همچون محرکی قابلتوجه و اثرگذار، نقش مثبتی بر معاملات سهام بگذارد اما این احتمالات با وجود قوتگرفتن اخبار پیرامون احیای برجام رنگ باخت. این امر سببشده تا بازار در وزنکشی عرضه و تقاضا شاهد کرختی عجیبی باشد. افزایش شتاب خروج سهامداران حقیقی و حقوقی در حالی ادامه دارد که برخی تحلیلگران این وضعیت را موقتی عنوان میکنند و بر این باورند که بورس برای خیز صعودی نیازمند محرک قوی و مثبت از خارج این بازار است. اکثرکارشناسان بورسی میگویند سرانجام مذاکرات هستهای کشور و تعیینتکلیف مباحث مرتبط با احیای برجام میتواند برگ برنده بورس در رقابت با تورم باشد.
برنده دوئل بورس و تورم
تعلل برای ورود به فاز صعودی
رشد قیمت دلار، تشدید انتظارات تورمی ناشی از افزایش قیمت کالاهای اساسی و ادامه گمانهزنیها برای احیای برجام این پرسش را بهوجود میآورد که سهم بازار سرمایه از سیکل تورمی به چه میزان است؟ برنده دوئل تورم و بورس کدامیک است؟ کارشناسان پاسخهای متفاوتی برای این ابهامات دارند. برخی معتقدند بورس نیز همانند بازارهای دارایی چارهای جز همسوشدن با وضعیت تورمی ندارد. «شرایط نامشخص احیای برجام از مهمترین موانع شکلگیری تقاضا در بورس تهران است. اثرگذاری این مهم به قدری واضح است که این بازار بیتفاوت به صعود نرخها در بازار ارز و طلا همچنان رغبتی برای حضور در ارتفاعات بالاتر از خود نشان نمیدهد.»
حسین اوجلو کارشناس بازارسرمایه ضمن بیان این مطلب میگوید: انتظارات تورمی همه بازارهای دارایی را درگیر کرده، این در حالی است که فعالان بورسی نهتنها نسبت به این موضوع واکنش مثبتی نشان ندادهاند حتی انتشار اخبار مجامع نیز نتوانست تغییری در رویه بازارسهام ایجاد کند. معمولا فصل مجامع از جذابیتهای زیادی برای سرمایهگذاران برخوردار است؛ بهطوری که طی این مدت بازار با رونق نسبی همراه میشود اما امسال وضعیت بهگونهای دیگر است. در کنار انتظارات تورمی، فصل مجامع نیز انگیزه کافی را درمیان سرمایهگذاران ایجاد نکرد.
وی با اشاره به اینکه اثرتورمی در نهایت برهمه بازارها از جمله بورس مشهود خواهد بود، بیان میکند: در حالی که روزهای کمرونق بورس ادامه دارد، چند هفتهای است که ارزش دادوستدهای خرد سهام بورسی با کاهش چشمگیری مواجه شده و در سطوح کمتر از ۴هزار میلیاردتومان قرار دارد. این روزها بازارهای رقیب تا حدودی از رکود خارج شده و رنگ رونق را به خود دیدهاند اما در بازارسهام خبری از فروشنده و خریدار نیست. به گفته این کارشناس، عدماطمینان سرمایهگذاران از برخی سیاستگذاریهای اقتصادی منجر به تعلل بازیگران بورسی برای ورود به تالارهای شیشهای شده است. عدماطمینان سرمایهگذاران خرد به بازار سهام در راستای افزایش ریسکپذیری در این بازار وضعیت نامطلوبی را رقم زده است.
سرنوشت بورس در نیمه دوم سال
وی معتقد است: سایز بازار فعلی (با ورود نمادهای جدید در سالهای اخیر) با نقدینگی موجود در بازار همخوانی ندارد. از سوی دیگرعدمورود پول جدید به بازار بهدنبال رفتار نادرست از سوی بازارگردانها از اصلیترین موانع شکلگیری تقاضا در بازار سهام است. با وجود انتظارات تورمی و افزایش نرخ تورمی ماهانه در کشور، بورس تهران برای جانماندن از سیر صعودی مذکور باید با افزایش ارزش معاملات روزانه روبهرو شود. واقعیت امر این است که شاخصکل بازار سهام وقتی میتواند شانه به شانه بازارهای رقیب پیش برود که ارزش معاملات روزانه سهام از ۷هزارمیلیارد تومان عبور کند. این وضعیت شرایط متفاوتی در بازار سهام را بهوجود خواهد آورد و چشمانداز جدیدی پیشروی فعالان بورسی خواهد گشود. بررسی وضعیت دادوستدهای روزانه بازار سهام از جابهجایی گروهها و سهمها در میان سرمایهگذاران (چه با سود و چه با زیان)، حکایت میکند. در حال حاضر فرآیند بازار به ضرر سهامدار است، آنهم در شرایطی که از افزایش انتظارات تورمی خبر میدهد.
این کارشناس درباره اینکه بورس در جدال با انتظارات تورمی به کدامسو هدایت میشود، تاکید میکند: بورس برای خیز صعودی نیازمند محرک قوی و مثبت از خارج این بازار است. در همین راستا شاید بتوان از سرانجام مذاکرات هستهای کشور و تعیینتکلیف این بحث بهعنوان برگ برنده بورس در رقابت با تورم نام برد. حسین اوجلو، وضعیت بازار سهام در نیمه دوم سال را امیدوارانهتر از نیمه اول عنوان میکند. وی در همین رابطه خاطرنشان میکند: ابهامات چندوجهی در وضعیت سیاست خارجی کشور، قطعیهای برق و سرانجام نامشخص جنگ روسیه و اوکراین نمیگذارد بازار در ماههای آینده روند مطلوبی را در پیش بگیرد. تعیینتکلیف این عوامل اثرگذار تا حدودی میتواند سرمایهگذاران را به بورس بازگرداند. در کنار این عوامل نمایانشدن اثرات تورمی در صورت مالی ۳ماهه و ۶ماهه شرکتها نیز اثرات مثبتی در جلبنظر سرمایهگذار خواهد داشت. در صنایع کوچکتر کفه سودآوری سنگینتر خواهد شد. بهنظر میرسد بعد از گزارشهای ۶ماهه حال و هوای بازار مثبت شود.
بورس راه خود را پیدا میکند
از اواسط اردیبهشتماه و با کاستهشدن از قدرت تاثیرگذاری برخی محرکها بر صدرنشینی بازار سهام در میان سایر بازارهای دارایی از جمله افت قیمت کامودیتیها، نگرانی از رکود اقتصاد جهانی با توجه به آینده سیاستهای انقباضی فدرالرزرو و بانکهای مرکزی دنیا، بازار سرمایه نیز از مسیر صعودی که در پیش گرفته بود، منحرف شد؛ این در حالی است که همزمان با خیز جدی تورم در کشور بازارهای رقیب رنگ جدیدی از رونق را به رخ سرمایهگذاران کشیدند، اما چرا بورس تهران در ادامه این مسیر، راه خود را از بازارهای دیگر جدا کرد و روبه افول گذاشت؟ این وضعیت تا کجا ادامه دارد و فعالان بورسی چه زمانی میتوانند با سرمایهگذاران دیگر رقابت کنند؟ در همین رابطه حمید فاروقی، تحلیلگر بازار سهام میگوید: بازار سرمایه در بلندمدت به انتظارات تورمی پاسخ خواهد داد. تجربه نشان میدهد بازار سرمایه همیشه خود را با تورم وفقداده و میزان قابلقبولی بازدهی از قبال تورم کسب کرده اما این اتفاق معمولا در بلندمدت رخ داده است. در شرایط کنونی نیز که بازارهای ارز، طلا، خودرو و مسکن با وضعیت تورمی همسو شدهاند، بازار سرمایه با تاخیر عقبماندگیهای خود را جبران خواهد کرد. وی یکی از عوامل ایجاد تاخیر در همراهی بورس با تورم را افزایش ریسک سرمایهگذاری در این بازار عنوان میکند.
ابهام در سیاستگذاریهای اقتصادی و سیاسی روند ناامیدکنندهای را در بازار سهام بهوجود آورده است. در واقع برخی سیاستگذاریها از جمله مباحث مالیاتی، افزایش نرخ خوراک پتروشیمیها، عوارض صادراتی بر محصولات، قیمتگذاری دستوری در بورسکالا و لغو عرضه خودرو در بورسکالا تدابیر تنشزا علیه بازار سرمایه است. از سوی دیگر افت قیمت جهانی کالاهای اساسی مزید بر علت شده و شرایط نامطلوبی را در بازار رقم زده است، از اینرو در هفتههای اخیر شاهد افزایش شتاب حقیقیها در مسیر خروج بودهایم.
وی در ادامه خاطرنشان میکند: مقایسه بازارهای دیگر با بازار سرمایه در تقابل با تورم دور از منطق است، در واقع منطق سرمایهگذاری در بازارهای مختلف متفاوت است، ضمن اینکه اگر برخی دستورالعملهای اقتصادی در بازارهای دیگر نیز پیاده شود آنها نیز در سراشیبی سقوط قرار میگیرند. عدمدخالت دولت در بازارهای دیگر موجب همسویی این بازارها با موج تورمی شده، به این ترتیب بورس به واسطه دخالت دولت در سازوکار قیمتی راهی جز تعلل برای کسب بازدهی از تورم ندارد. وی میگوید: ذات بازار سرمایه با نوسان همراه است. فضای حاکم بر اقتصاد کشور، بازارسرمایه را با نوسان منفی مواجه کرده اما بهنظر میرسد بورس نیز در ادامه به دلیل نقدشوندگی بالایی که دارد، بتواند سرمایهگذاران بیشتری را در بلندمدت به خود جذب کند.
دقیقا ۵ماه از آغاز سومین رالی صعودی بورس در ۲۲ماه اخیر میگذرد و هر چند در یک ماه گذشته، بورسیها وضعیت چندان مناسبی را شاهد نبودهاند، ولی شاخص کل در آخرین موج صعودی خود ۲۴درصد افزایش ارتفاع داده است. اما کدام گروهها از زیان خارج شدهاند و کدامیک هنوز نتوانستهاند ضررهای ابررکود بورسی را به سود تبدیل کنند؟ آنگونه که آمارها حکایت میکنند در ۲۲ماه اخیر، تنها پنج صنعت بورسی توانستهاند روی خوش به سهامداران خود نشان دهند و بازدهی مثبتی داشته باشند.
دقیقا 5ماه است که نماگرهای بورسی هر چند همراه با نوسانات نزولی مقطعی اما در مجموع مسیری صعودی را پیمودهاند. روندی که البته از اوایل خردادماه دستخوش تغییراتی شد و پس از ورودموقت به ابرکانال 6/ 1میلیون حالا تا محدوده یکمیلیون و 501هزار عقب نشسته است، با اینحال آنگونه که آمارها نشان میدهد شاخصکل بورس تهران از کف ثبتشده در 5 بهمنماه 24درصد بالاتر نشسته است و تا به اینجای کار، سال1401 را نیز با رشد حدود 10درصدی به پایان رسانده است، اما صنایع بورسی چه وضعیتی دارند. سهامداران کدامیک از گروهها هنوز نتوانستهاند زیانهای روزهای رکودی دو سالاخیر را به سود تبدیل کنند؟ کدام صنایع از شاخصکل پیشی گرفته و کدام از روند کلی بازار عقب ماندهاند؟ آنگونه که آمارها حکایت میکنند در 22ماه اخیر، تنها پنج صنعت بورسی توانستهاند روی خوش به سهامداران خود نشان داده و بازدهی مثبتی داشته باشند. 5صنعت دیگر نیز هرچند هنوز نتوانستهاند از دام زیان نجات پیدا کنند، اما در قیاس با دماسنج اصلی تالار شیشهای شرایط مساعدتری داشتهاند.
بورس در عرض کمتر از 5ماه سال99، رشدی بیش از 300درصدی در نماگر اصلی خود را شاهد بود و پس از آن روندی رکودی را تجربه کرد. روندی که البته سه موج صعودی داشت که دو موج نتوانستند رشدی پایدار را برای فعالان بازار به ارمغان بیاورند و دوباره در دام رکود و نزول افتادند. آخرین موج صعودی اما از 5 بهمنماه سالگذشته استارت خورد و هر چند در برخی روزها با ریزنوسانات نزولی مواجه شد، اما همچنان روند به رشدی را نشان میدهد که ماحصل آن تا به اینجای کار، افزایش ارتفاع 24درصدی بوده است. در این میان برای بهدست آوردن یک دید کلی درخصوص وضعیت سهامدارانی که از ابتدای سال99 به جمع فعالان بورسی پیوستند، نگاهی بهعملکرد صنایع بورسی خالی از لطف نیست. البته در صورتی میتوان عملکرد صنایع را به وضعیت سهامداران آنها ارتباط داد که معاملهگران سبد وزنی از سهام زیرمجموعه یک گروه را در اختیار داشته باشند، در دو سالگذشته تغییری در چینش پرتفوی خود نداده و از صنعتی به صنعت دیگر جابهجا نشده باشند. با چنین پیشفرضهایی میتوان دیدی کلی از آنچه در دو سالگذشته بر سهامداران گذشته بهدست آورد.
پیشتازان بورس در 5ماه نخست 99
آنگونه که آمارها نشان میدهند در 5ماه نخست سال99 که شاخصکل 305درصد افزایش ارتفاع داده بود، رشدی دستهجمعی را در گروههای مختلف بورسی شاهد بودیم. در این میان بیشترین میزان رشد شاخص صنعت از آن گروه محصولات چرمی با تک نماد «وملی» شده بود. سهام گروه صنعتی ملی در این برش زمانی رشد اعجابانگیز 3/ 811درصدی را از آن سهامداران خود کرده بود تا با اختلاف نسبت به شاخصکل یکهتازی کند، پس از آن نیز دیگر صنعت تک نماد بورس تهران، یعنی ساخت دستگاهها و وسایل ارتباطی که «لپارس» را در خود جای داده است، بازده حدود 794درصدی را تجربه کرد. در مجموع طی بازه زمانی مورد بررسی، 10گروه وضعیت به مراتب بهتری را نسبت به دماسنج اصلی تالار شیشهای تجربه کرده بودند که در میان آنها نام گروههای بزرگ ریالی و دلاری نیز به چشم میخورد. خودروییها 632 درصد، شرکتهای چندرشتهای صنعتی 566درصد، پالایشیها 526درصد و بانکیها 350درصد در 5ماه نخست سال99 افزایش ارتفاع داده بودند و فلزات اساسی عملکردی تقریبا مشابه شاخصکل را ثبت کرده بود و شاهد رشد حدود 303درصدی میانگین قیمت سهام زیرمجموعه خود بود.
برندگان سومین رالی بورس
بررسی عملکرد صنایع بورسی در برش زمانی 5 بهمن1400 تا پایان دادوستدهای روز گذشته نشان میدهد 19 صنعت از 39صنعت مورد بررسی، عملکرد بهتری نسبت به شاخصکل رقم زدهاند (شاخصکل در این مدت 3/ 24درصد صعود کرده است)، ضمن اینکه تنها یک صنعت در 5ماه اخیر، شاهد افت میانگین قیمت سهام زیرمجموعه خود بوده است. در صدر این لیست اما نام صنعت استخراج زغالسنگ به چشم میخورد. این صنعت که تک نماد «کطبس» را در خود جای داده است، در رالی صعودی اخیر با رشد بیش از 89درصدی همراه شده است، پس از آن نوبت به حملونقلیها میرسد که شاهد رشد حدود 83درصدی شاخص صنعت خود در 5ماه گذشته باشد. در میان گروههای بزرگ شاخصساز نیز پالایشیها که مدتها به واسطه افزایش جذابیت نرخ کرکاسپرد موردتوجه فعالان بازار قرار داشتند، از 6 بهمنماه سالگذشته تاکنون رشد 55درصدی میانگین قیمت سهام را تجربه کردهاند. پتروشیمیها نیز در همین بازه زمانی 35درصد افزایش ارتفاع دادهاند. تنها صنعت زیانده در این بازه زمانی اما گروه محصولات چوبی با تک نماد «چفیبر» بود که در حدود 5ماه اخیر، 3درصد کاهش ارتفاع داده است.
وضعیت بورسیها از آغاز رکود
شاخصکل سهام هنوز 8/ 27درصد تا رسیدن به سقف تاریخی 2میلیون و 78هزار واحد که در میانه مرداد 99 تجربه کرده بود، فاصله دارد، با اینحال برخی از صنایع بورسی توانستهاند در این بازه زمانی 22ماهه، خود را از دام زیان بیرون بکشند. در اینخصوص میتوان به پنج صنعت استخراج زغالسنگ، تامین آب، برق و گاز، استخراج کانههای فلزی، منسوجات و محصولات شیمیایی اشاره کرد که بین 7 تا 47درصد سود را در مدت زمان موردبررسی از آن سهامداران خود کردهاند.
5 گروه کاشی و سرامیک، زراعت، فلزاتاساسی، خردهفروشی و سیمان نیز هر چند در 22ماه گذشته بازده مثبتی نداشتهاند اما نسبت به شاخصکل وضعیت مناسبتری را شاهد هستند. در قعر جدول بازدهی صنایع بورسی از 20 مرداد 99 تاکنون اما نام صنعت تکنماد محصولات چرمی خودنمایی میکند. این صنعت در مدت زمان مورد اشاره حدود 85درصد کاهش ارتفاع داده است. همانطور که اشارهشده «وملی» بهعنوان تک نماد صنعت مذکور در صعود پرشتاب سال99 افزون بر 800درصد افزایش ارتفاع داده بود و با حبابی بهشدت بزرگشده به استقبال روزهای رکودی بورس تهران رفت که ماحصل آن افت قابلتوجه قیمت سهم در 22ماه اخیر بود.
عملکرد صنایع بورسی از ابتدای 99 تاکنون
اگر نگاهی بلندمدتتر به بازار و عملکرد صنایع بورسی بیندازیم و بهدنبال حال و روز سهامداری باشیم که در روزهای ابتدایی سال99 در این بازار سرمایهگذاری کرده است، به بازدهی مثبت 32 صنعت در مقابل زیاندهی 7 گروه پی میبریم. شاخصکل سال99 را در سطح 512هزار واحد آغاز کرد و در حالحاضر در ارتفاع یکمیلیون و 501هزار واحد قرار دارد تا از رشدی 7/ 192درصدی حکایت کند. در این میان آمارها نشان میدهد که 8 صنعت بازدهی بیشتری در قیاس با شاخصکل رقم زدهاند که در صدر آن معدنیها با رشد 358درصدی خودنمایی میکنند. پالایشیها نیز از ابتدای 99 تاکنون وضعیت مناسبی داشتهاند؛ جایی که میانگین قیمت سهام زیرمجموعه گروه فرآوردههای نفتی با رشد 302درصدی در برش زمانی موردبررسی همراه شده است. پتروشیمیها با افزایش ارتفاع حدود 287درصدی شاخص صنعت خود در رتبه بعدی صنایع با بیشترین بازدهی از ابتدای99 تاکنون جای میگیرند. در قعر این فهرست اما محصولات کاغذی با افت بیش از 62درصدی قرار دارد. در مجموع 7 صنعت، در این بازه زمانی زیانده بودهاند.
دانش سرمایه ارکا برای همراهان خود اخبار های بازار سرمایه را به صورت رایگان ارائه میدهد. مطالب بیشتر
بدون دیدگاه