زنگ بورس قسمت ششم (ارکان و نهادهای بازار سرمایه ایران بخش دوم)

شرکت کارگزاری
کارگزاران اشخاص حقوقی هستند که به نمایندگی از طرف مشتریان اقدام به خریدوفروش اوراق بهادار و ارائه سایر خدمات در بازار سرمایه می‌کنند. معاملات سهام و کالا در بورس ها صرفا از طریق شرکت های کارگزاری صورت می پذیرد. در سطح کشور اکنون ۱۰۸ کارگزار با حدود ۲۰۰۰ شعبه و نمایندگی مجوز فعالیت دارند.
برای مشاهده نشانی شعبات شرکت های کارگزاری می توانید به نشانی www.seba.ir مراجعه نمایید.کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار
این موسسه در سال ۱۳۸۶ ، فعالیت خود را به‌عنوان یک تشکل خود انتظام در راستای اجرای وظایف قانونی خود که عمدتا ارائه خدمات به شرکت های کارگزاری است، آغاز به فعالیت کرد.
نشانی این کانون www.seba.ir است.

شرکت تامین سرمایه
نهاد مالی تخصصی است که وظیفه تامین مالی شرکت‌ها، مدیریت دارایی‌ها و مشاوره سرمایه‌گذاری را برعهده دارد.  این شرکت‌ها به عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عموم سرمایه‌گذاران فعالیت می‌کند و می‌تواند فعالیت‌های بازارگردانــی، مشــاوره، سبدگردانــی، پذیــره نویســی، تعهد پذیـره نویسـی و فعالیت های مشابه را با اخذ مجوز از سازمان انجام دهند.

شرکت سبدگردان
این شرکت ها در قالب قراردادی مشخص و به‌منظور کسب انتفاع، به خریدوفروش اوراق بهادار برای سرمایه‌گذار می‌پردازند. چیدمان صحیح دارایی‌ها، در قالب یک سبدِ مشخص است و مالکیت آن کاملا متعلق به سرمایه‌گذار است، میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خرید و فروش آن‌ها نیز به‌دقت توسط سبدگردان تعیین و پایش می‌شود.

شرکت مشاور سرمایه‌گذاری
این شرکت ها هرگونه مشاوره‌ در مورد خرید یا فروش اوراق بهادار را در اختیار مشتریان حقیقی و حقوقی قرار می دهند. این مشاوره ها از جمله شامل موارد زیر می‌شود:
الف) توصیه به خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار؛
ب) اظهارنظر راجع به روند قیمت یا عرضه و تقاضای اوراق بهادار در آینده؛
ج) اظهارنظر راجع به ارزش (قیمت) اوراق بهادار؛
د) و …

شرکت پردازش اطلاعات مالی
این شرکت ها در قبال دریافت مبلغی، به ارائه اطلاعات مربوط به ورقه بهادار، معامله و سفارش خرید یا فروش ورقه بهادار(از هر طریق از جمله رسانه‌های جمعی، تابلو، وسایل الکترونیکی، نامه، بروشور و سخنرانی و …) در حیطه تعریف شده به فعالیت می‌پردازند. در واقع این شرکت ها اطلاعات مالی را جهت اتخاذ تصمیم در مورد سرمایه‌گذاری در بورس جمع‌آوری و پردازش می‌کنند و سرمایه‌گذاران از تحلیل انجام شده بر روی اطلاعات پردازش شده استفاده می‌کنند و از آن‌ها کمک می‌گیرند تا تصمیمات بهتری را در بورس اتخاذ نمایند.

موسسه رتبه‌بندی اعتباری
این موسسات میزان ریسک اعتباری شرکت‌ها و اوراق بدهی آن‌ها را مشخص کرده و آن را اعلام می کنند. رتبه بندی اوراق بدهی شرکت ها با توجه به ریسک عدم بازپرداخت یا ورشکستگی است. در حقیقت این موسسات، راجع به احتمال ایفای به موقع تعهدات شخص حقوقی یا احتمال ایفای به موقع تعهدات ناشی از انتشار اوراق بهادار و یا احتمال ایفای تعهد مالی خاص دیگر در موعد مقرر که از طریق بررسی های دقیق صورت می گیرد، اظهار نظر می کند که منجر به اختصاص رتبه اعتباری معین و از پیش تعریف شده می گردد.

صندوق سرمایه‌گذاری
نهادی مالی است که منابع مالی حاصل از انتشار گواهی سرمایه‌گذاری را در موضوع فعالیت مصوب خود سرمایه‌گذاری می‌کند و مالکان آن به نسبت سرمایه‌گذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک‌اند. صندوق‌های سرمایه گذاری بر اساس نوع ممکن است وجوه جمع آوری شده را در انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت، سهام و حق تقدم سهام، پروژه ساختمانی، طلا، ارز و ….سرمایه گذاری کند. صندوق‌های سرمایه گذاری می توانند قابلیت معامله در بورس را داشته باشند یا مبتنی بر صدور و ابطال باشند.
اســامــی و عملکــرد صنــدوق هـــای ســرمایـــه گــذاری در ســایت www.fipiran.com قابل مشاهده است.

شرکت سرمایه‌گذاری
شرکت سرمایه گذاری واسطه‌ای برای خرید و فروش سهام شرکت‌های بورسی است.  موضوع اصلی فعالیت آن ، سرمایه‌گذاری در سهام، سهم الشرکه‌، واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها یا سایر اوراق بهادار دارای حق رای شرکت‌ها، موسسات یا صندوق‌ها‌ی سرمایه‌گذاری با هدف کسب انتفاع بدون کسب کنترل یا نفوذ قابل ملاحظه  در چارچوب قوانین و  مقررات است و از نظر حقوقی  به دو شکل سهامی خاص و عام تشکیل می شود.
در صندوق‌های سرمایه گذاری هر زمانی که سرمایه گذار می‌خواهد، با ابطال واحدهای سرمایه گذاری از صندوق خارج می‌شود و سرمایه‌اش را نقد می‌کند، اما در شرکت‌های سرمایه‌گذاری این امکان به راحتی فراهم نیست. بلکه یک سرمایه‌گذار در شرکت اگر قصد خروج و دریافت نقدی سرمایه‌اش را داشته باشد، باید سهام خود را به شخص دیگری منتقل کند.

کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران
این کانون تشکلی خود انتظام  بوده و در اسفند ماه ۱۳۸۶ فعالیت خود را آغاز کرد. اعضای این کانون، نهادهای مالی مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار شامل: شرکت‌های سرمایه‌گذاری، انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری ازجمله صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های هلدینگ، شرکت‌های تأمین سرمایه و سایر نهادهای سرمایه‌گذاری است.
نشانی سایت این کانون www.iiia.ir  است.