اخبار 00/6/1

سعید رشیدی : بی‌اچ‌بی بیلتون، بزرگ‌ترین شرکت معادن و فلزات جهان است. این شرکت در زمینه استخراج سنگ آهن و زغال‌سنگ، تولید و فروش آلومینیوم، فولاد، منگنز، اورانیوم، الماس، طلا، نقره و همچنین عرضه فرآورده‌های نفتی، فعالیت می‌کند. بیشتر فعالیت‌های این غول بزرگ معدنی در کشورهای استرالیا، مکزیک، ترینیدات و توباگو، الجزایر، چین، ژاپن وآمریکا قرار دارد. این شرکت در جدیدترین گزارش خود، ضمن ارزیابی تحولات صورت گرفته در ۶ماه نخست سال ۲۰۲۱، چشم‌انداز بازارهای جهانی فلزات را روشن می‌داند. در ادامه خلاصه‌ای از این گزارش ارائه می‌شود:
 فولاد و آهن خام:
به‌رغم عملکرد ضعیف جهانی، تولید فولادخام و آهن خام درنیمه نخست ۲۰۲۱ با توجه به عملکرد مطلوب چین در دو سال گذشته بهبود یافته است. انتظار می‌رود با تداوم رشد بسیار زیاد تولید در چین، در پایان سال تولید فولادخام ۵/ ۱۷  درصد و تولید آهن خام ۱۳درصد افزایش یابد. این میزان در سال ۲۰۲۰ به ترتیب برابر منفی ۵/ ۰درصد ومنفی ۳/ ۰درصد بود. بر اساس برآوردهای فعلی ، انتظار می‌رود جهان درسال ۲۰۲۱ کمی ‌بیش از ۲ میلیارد تن فولاد خام تولید کند که رکورد تاریخی محسوب می‌شود. در سال ۲۰۱۹، تولید فولاد چین به ۱,۰۰۱میلیارد تن افزایش یافت، پس از ثبت ۱.۰۶۵میلیارد تن تولید در ۲۰۲۰، چین تلاش می‌کند تا در ۲۰۲۱ به تدریج از ۱.۱میلیارد تن فراتر رود، این کشور برای تحقق هدف پیش‌بینی شده دوچالش در پیش‌رو خواهد داشت: نخست میزان مداخله نظارتی، با هدف پیگیری کاهش تولید در نیمه دوم امسال که مجددا توسط دولت چین مطرح شد و دوم احتمال شیوع بیشتر نوع دلتا COVID-۱۹ که کنترل آن ممکن است تاثیرات متنوعی بر تولیدات بگذارد. از ابتدای ۲۰۲۱ تا به امروز ما شاهد افزایش تقاضا در بخش کالای نهایی بوده‌ایم، به طوری که رشد در بخش تولید (که از افزایش صادرات و تقاضای ماشین‌آلات داخلی تامین می‌شود) تا حدودی بهتر از بخش ساخت‌وساز بوده است. در افق بلندمدت، ما معتقدیم که تا ۲۰۵۰، چین ذخایر انباشته فولاد مورد استفاده خود را که در حال حاضر ۷ تا ۸ تن به ازای هر نفر است، تقریبا دو برابر می‌کند و تقاضا برای شهرنشینی افزایش می‌یابد. این امر یک جریان ضایعات ایجاد می‌کند که می‌تواند نسبت قراضه به فولاد فعلی چین را تا اواسط قرن، ۲۰ برابر افزایش دهد.   تولید فولاد در خارج از چین پس از کاهش شدید در اواسط ۲۰۲۰ ،با رشد ۱۸درصد در نیمه اول  ۲۰۲۱ بهبود یافته است. نرخ جاری تا به امروز ۸۸۸ میلیون تن در۲۰۱۹ (۸۸۲میلیون تن) نسبتا افزایش یافته است.

 سنگ آهن:
قیمت سنگ‌آهن  بین ۱۵۰ تا ۲۳۶ دلاردر نیمه دوم سال مالی ۲۰۲۱ متغیر بوده و قیمت متوسط ۱۸۳دلار را نشان می‌دهد. بالاترین رکورد برای این دوره (۲۳۶ دلار در میلیون تن که در ۱۲ مه به دست آمد) یک رکورد تاریخی است.  تولید کنسانتره سنگ‌آهن داخلی چین در سه سال گذشته افزایش یافته است. تولیدات در سال ۲۰۲۰ به ۲۴۷ میلیون تن رسید و پیش‌بینی می‌شود تولیدات در ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، ۱۵ تا ۲۵ میلیون تن افزایش یابد. حداکثر نرخ اجرا در این مرحله ۲۶۴ میلیون تن بوده است(حدود ۱۰ میلیون تن بالاتر از دوره‌های قبل).

 فلز مس:
قیمت مس بین ۷.۷۵۶ دلار تا ۱۰.۷۲۵ دلار در نیمه دوم سال مالی ۲۰۲۱ متغیر بود و به طور میانگین قیمت معاملات ۹۰۹۲دلار در هر تن بود. قیمت میانگین حدود ۳۳‌درصد بیشتر از نیمه قبل بود. و میانگین سال مالی کامل  ۷.۹۴۴ دلار در تن بود.

عوامل بنیادی خاص صنعت و نوسانات در متغیرهای کلان، عوامل موثر در شکل‌گیری قیمت در ۱۲ ماه گذشته بوده‌اند. در اواخر آوریل و اوایل ماه مه ۲۰۲۱ ، سرمایه‌گذاران افزایش قیمت‌های آتی را پیش‌بینی کردند و LME در تاریخ ۱۰ مه، قیمت مس را ۱۰۷۲۵ دلار در تن  اعلام کرد. قیمت‌ها از آن زمان اندکی کاهش یافته است و در نیمه دوم ماه ژوئن و تا ژوئیه و اوایل آگوست بالای ۹هزار دلار در تن، اما زیر ۱۰ هزار دلار در تن معامله شده است. البته، این امر هنوز هم نسبت به سابقه و هم موقعیت منحنی هزینه عملیاتی بسیار بالا است.

شکافی که بین تقاضای مس در چین (تقریبا نیمی ‌از تقاضای جهانی) و سایر کشورها در ۲۰۲۰ به وجود آمد، در نیم سال گذشته کاهش یافته است. تقاضای چین در ۶ ماه دوم  ۲۰۲۰،   ۷/ ۰درصد افزایش یافت ، در حالی که نسبت به سال قبل حدود ۹درصد کاهش یافته بود، این عدد برای جهان،  منفی ۵/ ۴ بود. از ژوئن ۲۰۲۱، ما انتظار داریم که رشد سال به ترتیب برای چین و سایر کشورهای جهان به ترتیب حدود ۶ و ۹‌درصد و تقاضای جهانی حدود ۵/ ۷درصد باشد. پیش‌بینی می‌شود حجم تقاضای جهانی در تقویم ۲۰۲۱ از سطح سال ۲۰۱۹ حدود ۷۵/ ۲‌درصد فراتر رود.

باشگاه خبرنگاران : معاون عملیات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در پاسخ به این پرسش که آیا افراد می‌توانند از درخواست فروش سهام عدالت خود انصراف دهند؟ اظهار کرد: افراد می‌توانند درخواست فروش سهام عدالت خود را با مراجعه به کارگزاری یا بانکی که درخواست خود را ثبت کردند، لغو کنند. فریبا اخوان ادامه داد: همچنین افراد می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت sahamedalat.ir و استفاده از گزینه انصراف، نسبت به انصراف از فروش سهام عدالتی که درخواست آن را قبلا ثبت کردند، اقدام کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا برخی از افراد که در زمان آزاد‌سازی سهام عدالت، سهام خود را فروخته‌اند، تاکنون وجه آن را دریافت نکرده‌اند؟ اظهار کرد: این گونه افراد دو دسته هستند. دسته اول افرادی که بنا به دلایلی مانند مغایرت اطلاعات هویتی، حساب بانکی، عدم‌ثبت شماره تلفن همراه به نام فرد و مشخص نبودن کارگزار، درخواست ثبت فروش آنان از ابتدا با مشکل همراه شده که این گروه برای حل این مشکل باید این مغایرت‌ها را برطرف کنند.

این مقام مسوول تصریح کرد: دسته دوم افرادی هستند که درخواست خود را برای فروش به کارگزاری یا سیستم بانکی ارائه داده و ثبت کردند، اما به دلیل متوقف شدن فروش سهام عدالت در وضعیت «ثبت درخواست فروش» قرار دارند و در حقیقت به دلیل این توقف، سهام عدالت آنان به فروش نرفته است. این افراد باید تا آغاز فروش مجدد سهام عدالت صبر کنند تا در ادامه فرآیند ثبت یا فروش سهام عدالت، درخواست این گروه از سهامداران نهایی و مبلغ فروش به حساب آنان واریز شود.

دنیای اقتصاد: قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمیایی در حالی روز گذشته اعلام شد که ترکیبی از افزایش و کاهش نرخ در بین پلیمرها و شیمیایی‌ها دیده شد. البته رشد نرخ‌های پایه تا حد زیادی محدود بود که دلیل اصلی آن را می‌توان افزایش محدود دو متغیر اصلی معادله کشف نرخ پایه این محصولات دانست.
 

بهای نیمایی دلار در هفته گذشته که به دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل اعلام شد، ۲۲ هزار و ۶۷۱ تومان لحاظ شد که رشد ۳/ ۰درصدی داشت. همچنین نرخ جهانی این محصولات، هم در گروه پلیمرها و هم در بین شیمیایی‌ها، ترکیبی از کاهش و افزایش را تجربه کرد. از آنجا که قیمت مبنای ارز به میزان محدودی نسبت به هفته ماقبل تغییر کرد، جریان کلی قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمیایی برای عرضه هفته جاری تحت تاثیر نرخ‌های جهانی این محصولات تعیین شد.

پلی‌اتیلن سبک فیلم با ۴۶/ ۳درصد افزایش قیمت پایه، بیشترین رشد نرخ را در بین پلیمرها داشت و در هفته جاری با قیمت پایه ۲۸ هزار و ۹۰۴ تومان در بورس کالا عرضه می‌شود. این ماده اولیه پلیمری در بازارهای جهانی نیز با ۴۱ دلار افزایش قیمت نسبت به هفته ماقبل، بیشترین رشد نرخ را داشت. پلی‌وینیل‌کلرایدهای بورس کالا (PVC) نیز در هفته جاری مجددا با رشد قیمت پایه عرضه خواهند شد؛ چرا که علاوه بر رشد محدود بهای ارز، در بازارهای جهانی باز هم افزایش قیمت را تجربه کردند.

در بین شیمیایی‌های بورس کالا، نرمال بوتانول با ۶۳/ ۴درصد افزایش قیمت پایه که ناشی از صعود ۸۲ دلاری نرخ جهانی این محصول است، معامله خواهد شد که بیشترین رشد قیمت پایه را در بین این گروه از محصولات به ثبت رساند.

دنیای اقتصاد : در آخرین روز مرداد‌، سکه امامی توانست از مرز حساس ۱۲ میلیون تومانی عبور کند. حوالی ساعت ۴ بعدازظهر روز یکشنبه، سکه با قیمت ۱۲ میلیون و ۵۰هزار تومان معامله شد که نزدیک به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بیشتر از آخرین روز کاری بازار در تیرماه بود.

 به گفته تحلیل‌گران فنی، در صورتی که سکه بالای مرز ۱۲ میلیون تومانی تثبیت شود، شانس صعود تا محدوده ۱۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان را خواهد داشت. البته فلز گران‌بهای داخلی در مردادماه توانست 9/ 13 درصد افزایش را تجربه کند و همین موضوع موجب شده است که برخی معامله‌گران انتظار اصلاح قیمت در ابتدای شهریور را داشته باشند.  مهم‌ترین عاملی که در نخستین روز کاری بازار، زمینه‌ساز مرز‌شکنی سکه امامی شد، رشد قیمت دلار بود. اسکناس آمریکایی که پیش از تعطیلات در کانال ۲۶ هزار تومانی قرار داشت، روز یکشنبه تا نقطه ۲۷ هزار و ۴۰۰ تومان رشد کرد. ثبت این قیمت برای دلار به معنای رشد 6/ 11 درصدی در مقیاس ماهانه بود. اسکناس آمریکایی در حالی چنین رشدی را تجربه کرد که در تیرماه، تنها 5/ 2 درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده بود.

  دو متغیر مهم در رشد دلار

به گفته فعالان، دو دسته مجموعه عوامل در رشد قیمت دلار نقش داشتند. نخستین مجموعه عوامل افزایشی را می‌توان در دسته متغیرهای سیاسی قرار داد. خبرهای مربوط به برجام و کاهش امید به لغو تحریم‌ها در کنار افزایش تنش‌های منطقه‌ای مانند سقوط دولت افغانستان، زمینه‌ساز افزایش نگرانی معامله‌گران داخلی شد و به دنبال آن خریدهای احتیاطی افزایش یافت. برخی از نوسان‌گیران ارزی معتقدند که سقوط دولت افغانستان و ابهام شرایط معاملاتی در شهر هرات، زمینه‌ساز صعود قیمت دلار در بازار داخلی شده است. با وجود این، برخی موارد درباره تحلیل اثر هرات بر بازار داخلی از نگاه نوسان‌گیران پنهان مانده است. باید در نظر گرفت که با قطع موقت تجارت با افغانستان، واردات غیررسمی و ارزبری حاصل از آن کاهش پیدا خواهد کرد.

 دومین دسته عوامل کمک‌کننده به رشد قیمت دلار، افزایش متغیرهای پولی بود. بانک مرکزی آمارهای کلان اقتصادی را در خردادماه منتشر کرد و این گزارش حاکی از رشد شدید پایه ‌پولی در سه‌ماه ابتدایی امسال بود، امری که از استقراض دولت از بانک‌ مرکزی خبر می‌داد. افزایش سهم پول از نقدینگی، افزایش قابل‌توجه پایه پولی و کاهش جذابیت اوراق مواردی هستند که بیانگر افزایش انتظارات تورمی بودند. به نظر نمی‌رسد در تابستان در رفتار متغیرهای یاد شده تغییر معناداری رخ داده باشد و معامله‌گران برای محافظت از خود در برابر تورم آتی احتمالی در بیشتر بازارها در موقعیت خرید قرار گرفتند. بازار سهام و طلا نیز در مردادماه روند افزایشی داشتند.

دو مجموعه عوامل یاد شده در رشد قیمت دلار اثر داشتند و افزایش بهای اسکناس آمریکایی موجب شد تمایل برای خرید سکه نیز در بازار بالاتر برود. در کنار این یک عامل خارجی و برون‌زا نیز در افزایش قیمت سکه موثر بود و آن، ‌افزایش بهای اونس طلا در بازارهای جهانی بود. به گفته برخی فعالان، اونس طلا با رشد اواسط مردادماه خود و نزدیک شدن به مرز هزار و ۸۰۰ دلاری در افزایشی شدن انتظارات بازیگران بازار سکه موثر بود.

  اثرات اخبار در بازار دلار

بازار ارز در سال ۱۴۰۰ بیشتر خود را با موج اخبار هماهنگ کرده است. در بهار ۱۴۰۰ بیشتر معامله‌گران امیدوار بودند که مذاکرات ایران با طرف‌های غربی به نتیجه برسد و با برگشت طرفین به برجام، تحریم‌ها لغو شود. چنین انتظاری موجب شد در مقطعی از اردیبهشت ماه قیمت دلار حتی تا کانال ۲۱ هزار تومانی کاهش پیدا کند. با این حال، به مرور خوش‌بینی‌های معامله‌گران کاهش یافت و با توقف مذاکرات هسته‌ای، انتظارات افزایشی تقویت شد. نتیجه اینکه در دومین ماه تابستان، اسکناس آمریکایی نزدیک به ۳ هزار تومان رشد را به ثبت رساند. قیمت کنونی دلار بسیار پایین‌تر از سقف ۳۲ هزار تومانی مهرماه ۹۹ دلار است، ولی برخی معامله‌گران باور دارند که در صورت ادامه روند کنونی، سقف قبلی اسکناس آمریکایی شکسته خواهد شد. این در حالی است که عده زیادی از معامله‌گران باور دارند که بازارساز اجازه رشد بیشتر قیمت را نخواهد داد و با تقویت عرضه ارز زمینه‌ساز نزول قیمت‌ها خواهد شد. گفته می‌شد که در بعدازظهر روز یکشنبه میزان عرضه بازارساز بالا رفته بود و به دنبال آن قیمت دلار در مسیر تعدیل قرار گرفت. در شرایط کنونی، تحلیل‌گران فنی باور دارند که تثبیت دلار بالای محدوده ۲۷ هزار و ۷۰۰ تومان می‌تواند زمینه‌ساز رشد قیمت اسکناس آمریکایی تا محدوده ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان شود. اسکناس آمریکایی برای کاهش باید حتما حمایت ۲۷ هزار تومانی را از دست بدهد.

برخی فعالان اعتقاد دارند که دلار پس از رشد روزهای اخیر نیاز به یک اصلاح قیمتی دارد. با این حال، عده دیگری باور دارند، جهت انتظارات تغییر کرده است و تا خبر مثبت و معناداری به بازار نرسد، افت خاصی برای دلار رخ نخواهد داد. بازار سکه نیز در روزهای اخیر خود را بیشتر با تحرکات قیمتی دلار هماهنگ کرده است و در صورتی که دلار بالای محدوده ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومانی باقی نماند، سکه نیز مرز ۱۲ میلیون تومانی را از دست خواهد داد.

دنیای‌اقتصاد : شاخص کل بورس اولین روز بعد از تعطیلات کرونایی و آخرین روز مردادماه را صعودی به پایان رساند و در مجموع مردادماه با رشد ۶/ ۱۵ درصدی تا محدوده یک میلیون و ۵۱۵هزار واحدی پیشروی کرد تا داغ‌ترین ماه سال ۱۴۰۰ تا به اینجای کار به دومین ماه از تابستان اختصاص پیدا کند. رشدهای پی‌درپی شاخص کل در حالی اتفاق می‌افتد که در هفته‌های گذشته نگاه سهامداران به بازاری که در یک سال گذشته ضررهای زیادی به آنان تحمیل کرده بود، تغییر کرده و به فکر آشتی با بورس افتاده‌‌اند.
سبک سودده چینش پرتفوی
کارشناسان و تحلیلگران بازار سهام اما به آنان توصیه می‌کنند این بار برای معامله‌گری و پرتفوچینی باید مختصاتی را رعایت کنند و بی‌گدار به آب نزنند. فروش سهم‌هایی که تا امروز پا‌به‌پای شاخص رشد کردند و جایگزین کردن آنها با سهم‌هایی که از رشد بازماندند یکی از این توصیه‌هاست که کارشناسان به سهامداران دارند.

مهدی ساسانی سهم‌هایی را که اکنون در بازار سرمایه معامله می‌شوند، به چند دسته تقسیم می‌کند و می‌گوید: دسته اول سهم‌هایی هستند که وقتی شرایط بازار برگشت و شاخص کل روند صعودی پیدا کرد در واقع با این نمادها رشد اتفاق افتاد بنابراین با توجه به رشد حدود ۴۰ درصدی که شاخص کل بورس تهران از کف ثبت شده در ۳ خرداد تا اینجای کار به ثبت‌ رسانده است این نمادها رشدی در همین حدود کرده‌اند. از این رو با توجه به اینکه این نمادها از کف قیمتی خود فاصله زیادی گرفته‌اند و حتی برخی از آنها سقف مرداد ماه سال گذشته خود را هم رد کرده‌اند، ریسک سرمایه‌گذاری روی آنها برای کوتاه‌مدت بالاست؛ به‌ویژه برای کسانی که تجربه کافی سرمایه‌گذاری در بازار سهام را ندارند. این کارشناس بازار سرمایه توضیح می‌دهد: البته باید تاکید کرد که این سهم‌ها مشکلی ندارند اما از آنجا که با کوچک‌ترین منفی یا اصلاحی در بازار ممکن است تمرکز سهامداران به‌هم بریزد توصیه می‌شود کسانی که تجربه و آگاهی لازم را ندارند اکنون سراغ این سهم‌ها نروند و با احتیاط‌تر عمل کنند.

  اهمیت سرمایه‌گذاری در سهم‌های بنیادی که از رشد بازار جا ماندند
او به دسته‌ای دیگر از سهم‌ها که در این مدت برخلاف رشد شاخص نتوانستند رشد کنند، اشاره می‌کند و می‌گوید: برخی از این نمادها، نمادهای ارزنده‌ای هستند که به دلایل مختلف در این مدت رشد خاصی را تجربه نکردند؛ این گروه‌ها در این مدت بیشتر با شاخص هم‌وزن حرکت کرد‌ه‌اند. این گروه‌ها با توجه به عقب‌افتادگی که نسبت به شاخص کل دارند در روزهای گذشته مورد توجه قرار گرفته‌اند و نقدینگی در حال ورود به آنهاست. به گفته این کارشناس بازار سهام این نمادها مشکل بنیادی ندارند اما تا الان از روند رشد بازار جا مانده بودند و کم‌کم در حال جبران این جاماندگی هستند. ساسانی به دسته آخر سهم‌ها اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: برخی از نمادها هم از نظر بنیادی شرایط مناسبی ندارند اما با توجه به جوی که در بقیه نمادهای بازار اتفاق افتاده، آنها هم حرکت و رشد کردند. اما با توجه به اینکه رشد اینها پشتوانه بنیادی ندارد ریسک بالایی برای سرمایه‌گذاری دارند.

او تشریح می‌کند: معمولا یک موج‌سواری در این دسته از سهم‌ها رخ می‌دهد و یک جریان نقدینگی وارد آنها می‌شود و قیمتشان را بالا می‌برد. در این میان کسانی که بتوانند از این موج استفاده کنند برنده بازی خواهند بود اما کسانی که اسیر طمع شوند و در قیمت‌های بالا این نمادها را خریداری کنند مجددا در ماه‌های آینده دچار ضرر می‌شوند.

ساسانی به کسانی که به تازگی قصد سرمایه‌گذاری در بورس دارند، توصیه می‌کند از سرمایه‌گذاری مستقیم خودداری کنند و با خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری به بازار ورود کنند. به عبارت دیگر با واسطه وارد بازار شوند. اما اگر اصرار دارند خودشان به صورت مستقیم و بی‌واسطه خرید و فروش سهام کنند، سعی کنند در سهم‌های ارزشمند سرمایه‌گذاری کنند که در این مدت رشد زیادی را تجربه نکرده‌اند. این کارشناس بازار سرمایه یادآور می‌شود: با توجه به اینکه خیلی از سهم‌ها در این مدت رشد زیادی تجربه کرده‌اند، اگر اصلاحی بین راه نداشته باشند اتفاقی مانند سال گذشته برای آنها رخ می‌دهد. البته از آنجا که دولت جدید نمی‌خواهد در ابتدای کارش اتفاقاتی که برای دولت پیش به وجود آمد برای آنان رخ دهد، از اینجا به بعد رشد بازار را کنترل می‌کند و شاید حتی بازار را اصلاح کند؛ یعنی شرایطی داشته باشیم که قیمت‌ها افت کنند تا دوباره برای رشد‌های بعدی آماده شوند. ساسانی با بیان اینکه «به نظر نمی‌رسد بازار به صورت شارپی و افسارگسیخته رشد کند» اضافه می‌کند: دولت جدید و تیم اقتصادی‌‌اش که به زودی سر کار می‌آیند کمی دیگر اصلاح برای بازار ایجاد می‌کنند تا بازار نفسی تازه کند و بعد از آن بتوانند ادامه کار را در ماه‌های آینده دنبال کنند.

  لزوم به‌روزرسانی پرتفوها
حمیدرضا فاروقی هم برای کسانی که از قبل در بازار سرمایه بودند و هم کسانی که به تازگی قصد سرمایه‌گذاری در این بازار را دارند، ملاحظاتی دارد. این کارشناس بازار سرمایه خطاب به دسته اول که مدت‌هاست جزو معامله‌گران بورسی هستند، تاکید می‌کند همچنان سهامداری کنند و در بازار حضور داشته باشند. او سپس توضیح می‌دهد: بعد از افت قابل‌توجهی که شاخص کل بورس و همه سهم‌ها از اواخر مردادماه سال گذشته تجربه کردند و این روند تا همین امسال هم ادامه‌دار بود، اکنون بسیاری از سهم‌ها همچنان فاصله زیادی با سقف قیمتی که پارسال داشتند، دارند. بنابراین این سهم‌ها همچنان می‌توانند رشد کنند.

فاروقی یادآور می‌شود: از سوی دیگر بازارهای موازی افتی که بازار سرمایه در این مدت تجربه کرد، نداشتند؛ از این جهت با توجه به روندی که بازار دارد و پیش‌بینی این است که این روند ادامه‌دار خواهد بود، توصیه بر حفظ سهامداری است اما نکته‌ای که سهامداران باید به آن توجه کنند تغییر ترکیب پرتفویشان است که می‌تواند استراتژی خوبی برای ادامه کار باشد.

او می‌افزاید: برخی از سهم‌ها به لحاظ قیمتی و رشد به حدی رسیده‌اند که با توجه به وضعیت بنیادی فراتر از ارزش ذاتی خود، یا نزدیک به ارزش ذاتی شده‌اند. سهامداران می‌توانند این دسته از سهم‌ها را بفروشند و سهم‌هایی را جایگزین آن کنند که رشد قیمتی کمتری داشتند و از لحاظ بنیادی p/ e پایین‌تری دارند.

فاروقی در ادامه برای دسته دوم از سهامداران که به تازگی وارد بازار سرمایه شده‌اند توصیه‌هایی دارد: بهترین صنایع برای سرمایه‌گذاری آن دسته از سهامداران که تازه می‌خواهند وارد بازار سرمایه شوند صنایع دلاری هستند؛ یعنی صنایع فولادی‌، پتروشیمی و پالایشگاهی. از سوی دیگر با توجه به چشم‌اندازی که شاید برای برجام وجود داشته باشد باید در پرتفوچینی بر سهم‌هایی که افت قیمت دلار روی آنها اثر ندارد نیز توجه داشت. او توضیح می‌دهد: به این منظور سهامداران می‌توانند روی سهم‌هایی که از افت قیمت دلار متضرر نمی‌شوند و همچنین تورم هنوز در کالاهای آنان به طور کامل لحاظ نشده سرمایه‌گذاری کنند؛ مثل صنعت لاستیک، شیشه یا صنایع دارویی و غذایی. این دسته از صنایع می‌توانند گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری در این مقطع باشند. چون این شرکت‌ها و صنایع، تورمی در کالاها و محصولات خود دارند که در سال‌های گذشته به دلیل موانعی از جمله قیمت‌گذاری دستوری هنوز این تورم در آنها لحاظ نشده است. این دست صنایع می‌توانند گزینه مناسبی برای پرتفوها باشد.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان می‌کند: همچنین بخشی از پرتفو‌ها می‌تواند سهم‌های بزرگ دلاری مثل پتروشیمی‌ها باشد که در بین آنها اوره‌ها بهترین گزینه است. بعد از آنها هم فولادی‌ها و پالایشی‌ها. البته از بین سهم‌های دلاری‌ و صادراتی هلدینگ‌های آنها می‌توانند گزینه بهتری باشند چرا که عموما روی ۶۰ درصد ارزش ذاتی خود معامله می‌شوند و به لحاظ سودآوری مجموعه شرکت‌های زیرمجموعه آنها سود خوبی را می‌توانند امسال تجربه کنند و وضعیت مطلوبی دارند.

دنیای اقتصاد : با پایان مرداد، گرم‌ترین ماه از سال پشت سر گذاشته شد. بازار سهام نیز در این ماه معاملات داغی را تجربه کرد. شاخص کل بورس تهران در مجموع دادوستدهای مردادماه رشد ۶/ ۱۵درصدی را ثبت کرد تا با شکستن رکورد ۱۳ماهه، لقب پرسودترین ماه بورس طی این مدت را به خود اختصاص دهد. اما این تنها رکورد بورس در دومین ماه تابستان نبود. در این ماه ارزش معاملات خرد سهام با ثبت رقم حدود ۸هزار میلیارد تومان در یک روز، به بیشترین میزان در سال جاری دست یافت و صفوف خرید نیز طولانی‌تر شدند. با وجود ثبت تمام ارقام مثبت در کارنامه پنجمین ماه سال، اما شاهد سنت‌شکنی سهامداران خرد بودیم. حقیقی‌ها که همواره با صعودی شدن روند بازار، سراسیمه به موج متقاضیان خرید سهام می‌پیوستند، در این ماه عقب نشستند. فعالیت کم‌رمق حقیقی‌ها در بورس ماحصل کسب تجربه بورس‌بازان از ۱۰ماه اصلاحی این بازار است. گویا این‌بار بازیگران خرد تصمیم گرفته‌اند هیجانی عمل نکنند و با طمانینه بیشتری وارد گردونه پرریسک سهام شوند.
Untitled-2

در گرم‌ترین‌ماه سال، بورس‌ نیز معاملات داغی را پشت‌سر گذاشت. پرونده بورس تهران در دومین‌ماه از تابستان در حالی بسته شد که نماگر اصلی این بازار برای سومین‌ماه متوالی با رشد همراه شد. به‌این ترتیب شاخص‌کل، دادوستدهای مردادماه را با رشد 6/ 15درصدی پشت‌سر گذاشت تا گرم‌ترین‌ماه بازار سهام در سال 1400 حالا به‌میانه تابستان اختصاص پیدا کند. این رقم بیشترین میزان افزایش میانگین وزنی قیمت‌ها در 13‌ماه گذشته به‌شمار می‌رود. با وجود سبز بودن فضای تالار شیشه‌ای در این‌ماه اما تردید به‌سبب برخی ابهامات سیاسی و اقتصادی مانع از حضور فعال سهامداران خرد در زمین خرید سهام شد، از این‌رو برخلاف سنت همیشگی با وجود رشد دماسنج تالار شیشه‌ای اما شاهد خروج 823 میلیارد تومانی حقیقی‌ها بودیم. بازار سهام در این‌ماه نیز صدرنشین بازار دارایی‌ها شد. ‌ماهی که نرخ دلار با افزایش 6/ 11 درصدی همراه شد و رشدی 9/ 13 درصدی از آن سکه شد. تغییر جهت انتظارات تورمی و البته کمرنگ‌تر شدن احتمال حصول توافق هسته‌ای و احیای برجام از مهم‌ترین دلایل رشد نرخ ارز بود. رخدادی که اثرش را بر معاملات سهام نیز به‌جا گذاشت تا بازاری که حدود 60درصد از بنگاه‌های آن را شرکت‌های صادرات‌محور و به‌اصطلاح دلاری تشکیل می‌دهند، با جهش قیمتی همراه شود.

اما همان‌طور که اشاره شد در مردادماه برخلاف دیگر ‌ماه‌های مثبت بازار، خبری از حضور فعال حقیقی‌ها در زمین خرید سهام نبود. این در حالی است که پیش‌تر سهامداران خرد که عمدتا از تجربه ‌بالایی برخوردار نبودند، با دریافت کمترین سیگنالی از افزایش انتظارات تورمی، بدون چون و چرا برای دور شدن سرمایه‌های ریالی خود از گزند تورم، به‌بازار سهام پناه ‌آورده و در این میان هر‌چه بر رشد قیمت‌ها افزوده‌تر می‌شد، شعله هیجان این دسته از معامله‌گران نیز برای کسب سود افروخته‌تر می‌شد. در شرایط فعلی اما فعالیت کم‌رمق حقیقی‌ها در بورس نه به‌دلیل عدم‌دریافت سیگنال از رشد انتظارات تورمی بلکه ماحصل کسب تجربه ‌بورس‌بازان از 10‌ماه اصلاحی این بازار است. گویا این‌بار معامله‌گران تصمیم گرفته‌اند با طمانینه بیشتری وارد گردونه پرریسک سهام شوند. با این حال به‌نظر می‌رسد در صورت تداوم رشد قیمت‌ها و همزمان با آن افزایشی‌ماندن انتظارات تورمی، محدودیت‌های معاملاتی موجود که هنوز فکری برای اصلاح یا حذف آنها نشده‌است، می‌تواند بار دیگر سبب پیروزی هیجان بر منطق در دادوستد سهام شود.

 همنوایی با دلار
بازار سهام پس از 6 روز تعطیلی روز گذشته بار دیگر در معرض عرضه و تقاضای سرمایه‌گذاران قرار گرفت و به‌لطف جو صعودی حاکم بر بازار ارز با افزایش قیمت مواجه شد و نماگر اصلی این بازار به‌محدوده یک میلیون و 515 هزار واحد رسید. اینطور که به‌نظر می‌رسد پس از افتی یک میلیون واحدی و سکون نسبی در سایر بازارها با به‌کار بسته شدن مالیات بر عایدی سرمایه در بازارهایی نظیر ملک و خودرو برای بسیاری از سرمایه‌گذاران دیگر راهی نمانده به‌جز آمدن به‌بورس و آزمودن بخت خود در این بازار نسبتا پیچیده. دقیقا به‌همین دلیل است که در دو‌ماه اخیر شاهد رشد تقریبا 400 هزار واحدی میانگین وزنی قیمت‌ها در بازار سرمایه بوده‌ایم و فعلا نیز عاملی جدی را برای تغییر روند در این بازار نمی‌توان متصور بود.

آنطور که بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» در طول ‌ماه‌های اخیر نشان می‌‌دهد، بازار سهام در خلال این بازه زمانی راهی طولانی را برای رسیدن به‌ثبات پیموده‌است. در حالی‌که در روزهای معاملاتی اردیبهشت و خرداد حجم و تعداد صفوف فروش حکایت از اشباع کاملا عرضه در بیش از 70 درصد نمادها داشت و در این صف‌ها سهامی با ارزش چند هزار میلیارد تومانی در معرض گره معاملاتی قرار می‌گرفت، این روند رفته‌رفته متوازن شد تا جایی‌که در میانه تیر‌ماه ارزش صف‌های خرید به‌صفوف فروش نزدیک شد و در مرداد‌ماه شاهد کم‌تعداد شدن فروشندگان بودیم. بر این اساس معاملات روز یکشنبه در حالی خاتمه یافت که تنها 4 درصد از کل نمادهای بورسی درگیر صف فروش بودند و در مقابل تعداد صفوف‌های خرید به‌101 نماد معادل 30 درصد رسید.

 رکوردشکنی ارزش داد و ستدهای 1400
از تعداد صفوف خرید و فروش که بگذریم سایر عوامل نیز در شرایط کنونی به‌نفع بازار سرمایه‌است. معاملات مردادماه در حالی سپری شد که میانگین روزانه ارزش معاملات خرد سهام از 5 هزار تومان فراتر رفت و به‌بیشترین سطح در سال‌جاری رسید. در این میان طی آخرین روز کاری این‌ماه با افزایش تقاضا این متغیر بار دیگر در سال 1400 رکورد‌شکنی کرد و به سطح  7780 ‌میلیارد تومان رسید. در این روز معاملات در بورس با احتساب معاملات بلوکی و صندوق‌ها بیش از 10 هزار میلیارد تومان بود. در نظر گرفتن این ارقام در کنار‌ انتقال بیش از 2 میلیارد و 500 میلیون تومان از حقیقی به‌حقوقی به‌طور خالص سبب شد تا بار دیگر بازار به‌ ورود پول حقیقی به‌چرخه معاملات بورس امیدوار شود. ذکر این نکته ضروری است که در هفته‌های اخیر اگرچه در بسیاری از روزها شاهد پول حقیقی‌ها به‌بورس بوده‌ایم با این حال مقادیر این جابه‌جایی  و پیوستگی آن تاکنون به‌حدی نبوده که بتوان بدون در نظر گرفتن سایر عوامل به‌صعود بورس امیدوار بود. از این‌رو  تحلیل شرایط در بازار سهام بر‌خلاف روزهای رونق در سال قبل همچنان نیازمند در نظر گرفتن سایر عوامل بنیادی است.

 دنده معکوس کامودیتی
افت قیمت جهانی را می‌توان یکی از این عوامل دانست. در هفته‌های اخیر آنچه که به‌جز افزایشی بودن انتظارت بر سر قیمت ارز توانست به‌رشد بهای معاملاتی سهام در بازار سرمایه کمک کند، رشد قابل‌توجه قیمت کامودیتی‌های جهانی در طول یک سال گذشته بود. همان‌طور که می‌دانیم در طول این مدت قیمت سهام در بورس و فرابورس افتی دور از انتظار را شاهد بودند. همین امر باعث شده بود تا به‌زعم بسیاری شاهد بیش‌واکنشی بورس تهران به‌عوامل داخلی و در نظر نگرفتن متغیرهایی باشیم که در بازارهای دیگر بر بورس اثر می‌گذارند.

در روزهای اخیر  افت قیمت جهانی در بسیاری از کالاها سبب شد تا شاهد واکنش قیمت‌ها نسبت به‌جهت‌گیری فدرال‌رزرو درباره عقب‌نشینی از حمایت‌های سنگین پولی در بازار کالای اساسی باشیم. این مساله در کنار این واقعیت که در‌ ماه‌های اخیر نیز کرونا به‌مانند یک نرم‌افزار کامپیوتری با سرعت بیشتری آپدیت می‌شود بر نگرانی‌ها افزوده و سبب شده تا کارشناسان با حساسیت زیادی نسبت به‌آینده تقاضا کالا و خدمات مصرفی در‌ماه‌های پیش‌رو نگاه کنند. در چنین شرایطی طبیعتا دور از انتظار نیست که در صورت کاهش‌نیافتن عرضه کامودیتی قیمت این کالاها در بازارهای جهانی نیز با کاهش مواجه شود.

این مساله بر سودشرکت‌ها در داخل ایران نیز اثر می‌گذارد. با این حال با توجه به‌اینکه بیشتر سرمایه‌گذاران در بازار سهام از مردم عادی هستند و در معاملات خود بیشتر به‌قیمت‌های داخلی نظیر ارز توجه دارند، انتظار نمی‌رود که به‌سرعت این مسائل را در معاملات خود لحاظ کنند یا از حیث رفتاری چندان از آن تاثیر بپذیرند. از طرفی دیگر  انتظارات تورمی نیز با توجه به‌کسری‌بودجه قابل‌تامل دولت، صعودی است و انتظار نمی‌رود که این عامل به‌شکل دفعی و با سرعت زیاد بر معاملات سهام اثر منفی بگذارد، بنابراین می‌توان انتظار داشت که روند صعودی شکل گرفته در بازار سهام تا زمان چربش عوامل داخلی بر اخبار خارجی ادامه داشته باشد.

 خودرو و قیمت‌گذاری دستوری
اما از تمامی عوامل و اخبار موثر بر بازار سهام که بگذریم، تقاضا برای نمادهای خودرویی در بازار سهام طی روز یکشنبه‌ به‌شکل قابل‌توجهی افزایشی بود. در این روز گروه خودرو و ساخت قطعات بیشترین میزان خالص خرید حقیقی در بورس را به‌خود اختصاص داد و رقمی در حدود 1200 میلیارد تومان از سرمایه سرمایه‌گذاران خرد بازار را به‌خود جذب کرد. اینطور که به‌نظر می‌رسد  بازار در حال‌حاضر با دیدی مثبت به ‌رشد قیمت خودرو در بازار آزاد و احتمال حذف قیمت‌گذاری دستوری از این بازار نگاه می‌کند. شنیده‌ها حاکی از آن است که با مشخص شدن تبعات سرکوب قیمت در بازارهایی نظیر خودرو و سایر کالاهای مصرفی حالا سیاستگذاران تمایل کمتری به‌مداخله در خرد جمعی بازار دارند. همین امر سبب شده تا با نزدیک‌تر شدن دوره رای اعتماد به ‌وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم در مجلس شورای اسلامی این امید نیز در بازار افزایش پیدا کند و بسیاری با خرید سهام خودرویی خود را برای دوره سودآوری این شرکت‌ها و گذر از دوره زیان‌های انباشته سنگین آماده کنند. اینطور که به‌نظر می‌رسد بزرگ‌شدن حجم بازار سرمایه در ‌ماه‌های اخیر در کنار افزایش مخالفت بسیاری از کارشناسان اقتصادی و مالی سبب شده تا سیاستگذاران نیز مطالبات موجود در زمینه قیمت‌گذاری دستوری را با دید بهتری مورد بررسی قرار دهند. از این‌رو می‌توان انتظار داشت که با جدی‌تر شدن رفع مداخله و قیمت‌گذاری دستوری در بازارها شاهد افزایش قیمت سهام در گروه‌هایی باشیم که هم‌اکنون قیمت‌ آنها بر اساس مصوبات دولتی و تعزیری تعیین می‌شود.