نارضایتی فعالان بورسی از روند بازار سهام به جلسه علنی مجلس کشیده شد. وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس روز گذشته روانه بهارستان شدند تا ضمن شنیدن دغدغههای بورسی نمایندگان، برنامههای خود را برای احیای بازار سهام نیز ارائه دهند. پس از این جلسه پارلماننشینها به دولت و سازمان بورس ماموریت دادند تا هر چه زودتر ثبات و اعتماد را به این بازار بازگردانند. حال باید دید متولیان برای موفقیت در این ماموریت، حمایتهای دستوری را در پیش خواهند گرفت یا به فکر انجام اصلاحات ساختاری هستند؟
ماموریت بورسی بهارستان به پاستور
اولین جلسه بورسی نمایندگان مجلس یازدهم با وزیر امور اقتصادی و دارایی و همچنین رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار دولت سیزدهم دیروز در صحن علنی بهارستان برگزار شد. آنچه این جلسه را با جلسات قبلی بورسی مجلس یازدهم متفاوت میکرد اتفاق‌‌‌نظر میزبانان و مهمانان بر سر یک موضوع بود؛ آنچه امروز بورس را به معضل تبدیل کرده، بی‌‌‌تدبیری و سوءمدیریت دولت قبلی است. این موضوع در سخنرانی تک‌‌‌تک نمایندگان مجلس، رئیس مجلس و همچنین وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس که در این جلسه حاضر شده بودند به وضوح بیان شد. افزایش دامنه اعتراضات به اصلاح قیمت سهام و سرنوشت نامعلوم آن سبب شده پارلماننشینها به دنبال راهکاری برای تغییر این رویه باشند. با این حال آنچه از سخنان آنها در صحن علنی مجلس می‌توان دریافت تنها تلاش برای تغییر رنگ تابلو به هر قیمتی حتی شاخص‌‌‌سازی است و به نظر می‌رسد چندان راهکار علمی و عملیاتی به ذهن آنها نمی‌‌‌رسد.
سیداحسان خاندوزی که تا چندی پیش روی صندلی‌‌‌های سبزرنگ بهارستان نشسته بود، دیروز وقتی به عنوان وزیر اقتصاد پشت تریبون رفت، ابتدای سخنانش را به حمله به عملکرد دولت قبل در زمینه بورس اختصاص داد و سپس اظهار کرد که از وقتی دولت سیدابراهیم رئیسی روی کار آمده، امید در بازار سرمایه ایجاد شده و شاخص کل بورس رشد داشته است. او با بیان اینکه «سوءمدیریت گذشته در بازار سرمایه منجر به رشد بیمنطق و حبابی شاخص بورس در نیمه اول سال ۱۳۹۹ و کاهش شدید آن در نیمه دوم سال ۱۳۹۹ شد که منجر به زیان و حتی خشم بخش مهمی از سهامداران خرد گردید» گفت: از ۲۸ خردادماه سال ۱۴۰۰ تا امروز که دولت آقای رئیسی بر سرکار آمده و امید در بازار ایجاد شد، شاهد رشد شاخص بورس بودیم. وزیر اقتصاد در ادامه به برنامههای وزارتخانه متبوعش برای بهبود وضعیت بازار سرمایه اشاره کرد اما قبل از آن به این نکته اشاره داشت که فراز و فرود هر یک از شاخص‌‌‌های بورس در هر حوزه‌‌‌ای به سیاستگذاری‌‌‌های مجلس شورای اسلامی، دولت و اظهارنظرهایی که حتی بیرون از ارگان‌‌‌های دولتی می‌شود بازمی‌گردد. به گفته خاندوزی اگر یک روز یکی از شاخص‌‌‌ها بالا و پایین می‌شود باید دید در وزارتخانه مربوطه یا مجلس در آن حوزه چه تصمیم خاصی گرفته شده است. او سپس با تاکید بر اینکه «سیاست دولت، ثبات در بازار سرمایه است» گفت: بازار سرمایه باید شفاف بوده و قابل نظارت باشد. سازوکار نظارت در بورس باید شفاف شود. متاسفانه نظارت در بورس آنطور که باید، ساماندهی نشده است. از سازمان بورس و اوراق بهادار انتظار می‌رود تا پایان امسال این موضوع را به سرانجام برساند. خاندوزی در بخش دیگری از سخنانش به موضوع تزریق و برداشت بازار اوراق اشاره کرد و با اظهار اینکه «این دو موضوع رقیب یکدیگر نیستند» به سهامداران اطمینان داد که دولت کسری بودجه سال ۱۴۰۰ را از طریق بازار سهام جبران نمیکند. بعد از وزیر امور اقتصادی و دارایی، نوبت رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار بود که پشت تریبون قرار گیرد و پاسخگوی نمایندگان باشد. مجید عشقی در ابتدای سخنانش حضور کوتاه‌‌‌مدتش در این سمت را برای نمایندگان یادآور شد و سپس از برنامه‌‌‌هایش برای بازار سرمایه گفت. او ایجاد ثبات و بازسازی اعتماد مخدوش شده همه سهامداران را مهمترین ماموریت سازمان بورس و اوراق بهادار عنوان و تاکید کرد: مهمترین برنامه بحث حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران با تاکید بر منافع بلندمدت است. البته بازار سرمایه جایی نیست که ما با وجوه موردنیاز و لازم و ضروری خودمان در مدت یک تا دو هفته، سودی به دست بیاوریم، بنابراین باید بازار سرمایه را با دید بلندمدت نگاه کنیم.
عشقی خطاب به نمایندگان مجلس گفت: شما اگر روند شاخص سودآوری بورس را ببینید در بلندمدت این شاخص هیچ مشکلی ندارد، اما نوسانات کوتاهمدت، سرمایه‌گذاران را اذیت می‌کند و این نوسانات کوتاهمدت با برنامهریزیهایی قابل مدیریت است. رئیس سازمان بورس در پایان سخنانش به معضل قیمتگذاری دستوری و اثر آن بر بازار سهام اشاره کرد و گفت: ما نمی‌توانیم تصمیمی در خصوص قیمتگذاری دستوری بگیریم و بگوییم در بورس اثر نداشته باشد، البته در چند سال گذشته این روند بهبود پیدا کرده و توانستیم بحث‌‌‌های قیمتگذاری دستوری را در برخی صنایع حل کنیم، اما کماکان در برخی صنایع وجود دارد که در سودآوری و اعتماد سرمایه‌گذاران اثر دارد.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس نیز سخنران بعدی جلسه بورسی دیروز بهارستان بود. او نیز مانند سخنرانان قبلی عملکرد دولت حسن روحانی در حوزه بورس را مورد انتقاد قرار داد و سپس از دولت و وزیر اقتصاد خواست که هرچه سریع‌‌‌تر وضعیت بازار سرمایه را ساماندهی کنند. او با تاکید بر اینکه «ثبات بورس، توقع ما از وزارت اقتصاد است» بر لزوم ایجاد شفافیت و همچنین جلوگیری از رانت در بازار سرمایه تاکید و اظهار امیدواری کرد بازار سهام رشد منطقی داشته باشد.
همزمان با ثبت رشد ۹۳/ ۰درصدی شاخص کل، از فشار فروش سهامداران خرد نیز کاسته شد. به این ترتیب خالص فروش حقیقی‌‌‌ها در جریان معاملات روز سهشنبه به حدود ۱۵میلیارد تومان محدود شد. به این ترتیب حالا ۳ روز متوالی است که حقیقی‌‌‌ها در میدان فروش توپ زده‌‌‌اند و در مجموع این بازه زمانی شاهد جابهجایی سهامی به ارزش ۵۴۸میلیارد تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بوده‌‌‌ایم. دلار ۲۸هزار تومانی و ادامه حمایتهای کلامی از بورس و سهامداران از مهمترین عواملی است که در کاهش فشار فروش حقیقی‌‌‌ها موثر بوده است.
نگاهی به عملکرد بازیگران بورسی در دادوستدهای روز سهشنبه بورس تهران نشان می‌دهد از ۳۹ صنعت فعال بورسی، ۱۳ گروه با ورود پول حقیقی همراه شدند و در مقابل شاهد خروج این دسته از بازیگران بورسی از ۲۶ صنعت بودیم. گروه محصولات و فرآورده‌‌‌های نفتی در اولویت نخست حقیقی‌‌‌ها قرار گرفت و روز گذشته شاهد جابهجایی سهامی به ارزش ۱۲۰میلیارد و ۷۹۹میلیون تومان از پرتفوی حقوقی‌‌‌ها به سبد سهام معاملهگران خرد بورس تهران بود. پس از آن نوبت به پتروشیمی‌‌‌ها رسید تا شاهد خالص خرید ۲۵میلیارد و ۹۵۲میلیون تومانی سرمایه‌گذاران حقیقی باشند. شرکت‌های چندرشته‌‌‌ای صنعتی نیز شرایط مشابهی تجربه کردند و در دادوستدهای روز سهشنبه با خالص خرید ۸/ ۴میلیارد تومان حقیقی‌‌‌ها همراه شدند.
در آن‌سوی بازار اما دو گروه فلزات اساسی و کانه‌‌‌های فلزی با وجود رشد قیمت‌ها در بازار جهانی و ثبات دلار در کانال ۲۸هزار تومان به لیست فروش حقیقی‌‌‌ها رفتند. در این راستا روز گذشته شاهد جابهجایی سهامی به ارزش ۴۳میلیارد و ۹۲۳میلیون تومان از زیرمجموعههای گروه فلزات اساسی در مسیر حقیقی به حقوقی بودیم. معدنی‌‌‌ها نیز در این روز با خالص فروش۱۹میلیارد و ۶۲۹میلیون تومانی حقیقی‌‌‌ها مواجه شدند. دو گروه بزرگ ریالی یعنی بانک و خودرو نیز در شرایطی مشابه با فشار فروش سهامداران خرد مواجه شدند. رقم خالص فروش حقیقی‌‌‌ها در زیرمجموعههای بانکی ۲۱میلیارد تومان و در میان خودرویی‌‌‌ها ۵/ ۱۴میلیارد تومان بود. از دیگر صنایعی که با خروج سرمایه خرد مواجه شدند می‌توان به زراعت، محصولات غذایی، مواد دارویی، رایانه و بیمه اشاره کرد.
شاخص‌‌‌کل بورس اوراق بهادار تهران در معاملات روز گذشته با رشد ۹۳/ ۰ درصدی همراه شد و به واسطه تغییر استراتژی معاملهگران تا سطح یک‌میلیون و ۴۴۷هزار واحدی پیشروی کرد. در جریان دادوستدهای دیروز بازار سهام، مسیر نقدینگی تغییر محسوسی پیدا کرد و پس از یک هفته ورود پول به سهام ریالی در روز سهشنبه ورق جریان سرمایه برگشت به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران خرد ترجیح دادند بیشترین بخش سرمایه خود را وارد برخی گروههای بزرگ کامودیتیمحور کنند. در مقابل در چهارمین روز کاری هفته جاری در اکثر نمادهای معاملاتی گروه‌‌‌هایی نظیر خودرو و بانک شاهد خروج سرمایه‌گذاران حقیقی بودیم. این در شرایطی است که در روز ماقبل معاملاتی، صنعت خودرو و ساخت قطعات نزدیک به ۳۰میلیارد تومان ورود سرمایه حقیقی داشتند.
تغییر استراژی معاملهگران و ظاهر شدن سفارش‌‌‌های فروشی که به یکباره جایگزین سفارش‌‌‌های خرید شدند، تحت‌تاثیر ۲ عامل اثرگذار در زمین بورس روی داد. یکی از این عوامل به طور مستقیم به حوزه ارز بازمی‌گردد. در مقابل به اعتقاد کارشناسان بازار سرمایه نرخ دلار طی حداقل ۲ماه به واسطه دخالت مستقیم بازارساز با موانع جدی برای ورود به کانال جدید مواجه بود. اکنون که فضای حمایتی در این خصوص تا حدودی کمرنگ شده و در عین حال خبر مثبتی در خصوص مذاکرات برجامی به بازار و سرمایه‌گذاران مخابره نمی‌شود، شاهد ثبات نسبی قیمت اسکناس آمریکایی در کانال ۲۸هزار تومان هستیم. هرچند عدهای معتقدند نوسان‌گیری در حوزه ارز به واسطه مشخص شدن و به عبارتی نزدیکی به زمان مذاکرات هستهای (هشتم آذر‌‌‌ماه) فقط جنبه روانی داشته و همزمان با ارسال سیگنال مثبت از مذاکرات برجام، دلار نیز با تعدیل منفی همراه می‌شود اما از جریان معاملاتی می‌توان این‌‌‌گونه استنباط کرد که سرمایه‌گذاران تا حدودی روی سهام صادرات‌محور به واسطه تعدیل نرخ ارز در این روزها حساب باز کردهاند. فارغ از تغییر گردش مسیر تقاضا به سمت سهام دلاری که خریداران به وضوح در جریان دادوستدهای خود نمایش دادند، نگاهی به بازارهای جهانی نشان می‌دهد که صنایع بزرگ اعم از نفت و فلزات اساسی نیز روز گذشته وضعیت متعادلی را تجربه کردند. تغییرات قیمتی در بازارهای جهانی به واسطه اثر قابل‌ملاحظه‌‌‌ای که در مسیر معاملاتی تقریبا ۷۰درصد صنایع بورسی خواهند داشت می‌تواند از دیگر دلایلی محسوب شود که سهامداران غالبا حقیقی روی به خرید آنها در بازار دیروز آوردند. بزرگان کامودیتیمحور بازار نیز اکثرا در روز گذشته سبزپوش شدند.
بنابراین می‌توان به این جمعبندی رسید که سرمایه‌گذاران با توجه به ثبات نرخ دلار در کانال ۲۸هزار تومان و بهبود وضعیت بازار جهانی اقدام به تغییر استراتژی معامله‌‌‌گری خود کردهاند.
هرچند این احتمال نیز وجود دارد که در روزهای آینده با تغییر استراتژی بازارساز در بازار ارز مواجه شویم، به طوری مجددا دلار با تشدید عرضه به کانال پیشین خود عقب‌‌‌نشینی کند. این اتفاق می‌تواند با مخابره اخبار مثبت در حوزه سیاست خارجی، انتظارات برجامی را دستخوش تغییر کند و نقدینگی را همچنان بین گروههای دلاری و ریالی بورس تهران به گردش درآورد. همان اتفاقی که در مهرماه رخ داد و با وجود افزایش خوش‌بینی بورس‌‌‌بازان به جهت دلار ۲۸هزار تومانی اما به یکباره ورق چرخید و شرایط متفاوتی را رقم زد.
شناسایی سود دیگر اتفاقی بود که در بازار روز سهشنبه به چشم می‌‌‌خورد. موضوعی که به موجب آن سرمایه‌گذاران در مواقعی که به واسطه التهاب در جریان معاملاتی بازار احساس سردرگمی کنند یا پیش‌بینی‌پذیری جریان دادوستد‌‌‌ها به واسطه برخی اظهارنظرها و سیگنال‌‌‌های مخابره شده در بورس تا حدودی رنگ می‌‌‌بازد شاهد ایجاد موج شناسایی سود خواهیم بود.
به این ترتیب خالص تغییر مالکیت صنایع بورسی در ۱۸ آبان ماه ۱۴۰۰ حکایت از جابهجایی ۱۵میلیارد تومانی دارد. رقمی که ناشی از فروش سهام گروه‌‌‌هایی غالبا ریالی از سوی سهامداران خرد به سرمایه‌گذاران حقوقی است.
ارزش معاملات خرد بورس تهران (سهام و حق‌تقدم) روز سهشنبه رقم ۳۸۵۶ میلیارد تومانی را به خود اختصاص داد. هرچند این رقم از کاهش تحرک فعالان بازار سهام حکایت دارد اما به اعتقاد برخی از کارشناسان تا زمانی که حجم و به عبارتی ارزش معاملات بورس تهران وارد ارقام بزرگ نشود، بازار به همین رفتار کج‌‌‌دار و مریز خود ادامه خواهد داد. در واقع افزایش حجم معاملات می‌تواند نشان از کاهش ترس و بازگشت معاملهگران به بازار سهام داشته باشد. فارغ از این موارد با اینکه در معاملات دیروز شاهد رشد میانگین قیمتی سهام در اغلب گروههای لیدر بازار بودیم، شاخص هموزن هم که از تمام نمادهای معاملاتی به یک میزان تاثیر می‌‌‌پذیرد با رشد ۲۲/ ۰درصدی همراه شد. رفت‌وآمد‌‌‌های وزیر اقتصاد و مقامات بورسی به مجلس شورای اسلامی دیگر اتفاقی بود که سهشنبه توجه معاملهگران بورس را به خود جلب کرد. (مشروح این گزارش را می‌توانید در صفحه ۱۱ بخوانید)
روایت آماری بازار سهام
در روزی که شاخص کل بورس تهران با رشد ۹۳/ ۰ درصدی همراه شد، از ۳۴۶ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۱۷۷ سهم (۵۱درصد) مثبت بود و در مقابل ۱۵۶ سهم (۴۵درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار ۳۶ نماد (۱۰درصد) صف خریدی به ارزش ۱۵۴میلیارد تومان تشکیل دادند. اما در مقابل شاهد شکل‌‌‌گیری صف فروش در ۲۵ نماد بورسی (۷درصد) به ارزش ۱۲۴میلیارد تومان بودیم. در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس رشد ۱/ ۱درصدی را ثبت کرد، ۱۴۰ نماد معامله شدند که در این میان قیمت ۶۷ سهم (۴۸درصد) مثبت و ۷۲ سهم (۵۱درصد) منفی بود. در این بازار ۱۶ نماد (۱۱درصد) صف خریدی به ارزش ۸۴میلیارد تومان تشکیل دادند و در مقابل شاهد شکل‌‌‌گیری صف فروش در ۸ نماد بورسی (۹۶درصد) به ارزش ۷میلیارد تومان بودیم. بازار پایه نیز دیروز میزبان دادوستد۱۳۱نماد بود. در این بازار ۵۳ سهم (۴۰درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد معامله ۷۳سهم (۵۶درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز ۳۴نماد (۲۶درصد) صف خریدی به ارزش ۲۳۰میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در این بازار به ۴۷ نماد (۳۶درصد) با ارزشی بالغ بر ۱۳۵میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.
معاملات روز سهشنبه بورس تهران در حالی پایان یافت که با وجود رشد ۹۳/ ۰ درصدی شاخص کل، نماگر هموزن به افزایش ۲۲/ ۰ درصدی بسنده کرد. این مهم خود را در عملکرد صنایع بورسی نیز نشان داد؛ جایی که در مقابل افزایش قیمت سهام در زیرمجموعههای ۲۲ صنعت، شاهد عقبگرد شاخص ۱۶ صنعت بورسی بودیم و با وجود پیشتازی گروههای بزرگ کالایی، سهام ریالی درجا زدند.
به این ترتیب بیشترین رشد روزانه از آن گروه فرآورده‌‌‌های نفتی شد. این صنعت که سهمی ۶درصدی از ارزش کل بازار سهام را در اختیار دارد، معاملات روز سهشنبه را با رشد ۶/ ۴ درصدی میانگین قیمت سهام زیرمجموعه خود به پایان رساند. پس از آن نوبت به گروه محصولات شیمیایی رسید. در این راستا پتروشیمی‌‌‌ها در روزی که گذشت با ثبت رشد ۴/ ۱درصدی رتبه دوم جدول بازدهی روزانه را به خود اختصاص دادند. در ادامه این لیست نام گروههای استخراج نفت و گاز، چند رشته‌ای صنعتی، کانه‌‌‌های فلزی و سایر محصولات کانی غیرفلزی نیز به چشم می‌‌‌خورد که همگی رشد حدود یک‌درصدی را تجربه کردند. در میان گروههای کامودیتیمحور، زیرمجموعههای فلزات اساسی نیز شاهد ثبت رشد ۶/ ۰درصدی بودند. در آن‌سوی بازار اما گروه ساخت دستگاه‌ها و وسایل ارتباطی که از تک نماد «لپارس» سامان یافته است با افت ۷/ ۴درصدی مواجه شد تا قعر جدول روزانه صنایع را به خود اختصاص دهد. خودروسازان نیز پس از چند روز رشد قیمت و مازاد تقاضا، روز سهشنبه با چرخش رفتار معاملهگران خود مواجه شدند و با افت ۶/ ۱ میانگین قیمت سهام زیرمجموعه خود در زمره صنایع با بیشترین کاهش قیمت روزانه جای گرفتند. مهمترین دلیل رشد قیمت سهام گروه خودرویی طی هفته گذشته به اخبار مثبت برجامی و همین‌طور انتظار برای تغییر فرمول قیمتگذاری خودرو جهت خروج خودروسازان از زیان و البته احتمال فروش خودرو در بورس کالا رقم خورده بود، با این حال رشد نرخ دلار در بازار آزاد سبب شد سهامداران خودرویی پس از کسب میانگین سود حدود ۲۴درصدی در ۷ روز کاری گذشته، ضمن اقدام به شناسایی سود، تصمیم گرفتند شانس خود را در گروههای کامودیتیمحور نیز بیازمایند.
حضور وزیر اقتصاد دولت سیزدهم و رئیس سازمان بورس در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی برای بررسی وضعیت بورس، سوژه محوری جمع توییتری بورسی‌‌‌ها و اقتصادی‌‌‌ها بود. نماینده‌‌‌های مجلس و چهره‌‌‌های حاضر در این شبکه اجتماعی هم در گیرودار تحلیل و نظرات کاربران توییتر از اظهارنظرهای مسوولان در این جلسه، در صفحه‌‌‌های توییترشان نسبت به مسائل بورسی و وضعیت اقتصادی کشور مطالبی را منتشر می‌کردند. اما در جمع توییتری بورسی‌‌‌ها و اقتصادی‌‌‌ها، بیشترین انتقادها و توجه‌‌‌ها با بار گلایه، از آن احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد بود.
یکی از صحبتهای او که مورد توجه کاربران قرار گرفته بود این بود که خاندوزی در صحن علنی مجلس و در اظهارنظرهایش بیان کرده بود خوش‌بینی به بازارها برگشته است و شاخص از ۲۸ خرداد تا امروز حدود ۳۰۰هزار واحد رشد کرده است. در همین رابطه دیروز برزو حق‌‌‌شناس، مشاور و تحلیلگر بازارهای مالی در صفحه خود با انتشار فیلمی از صحبتهای وزیر اقتصاد نوشت: «فرض را بر این می‌‌‌گذاریم که آقای وزیر فرمول شاخص کل را نمی‌‌‌داند، رئیس سازمان بورس که آنجا نشسته هم خبر از پرتفوی مردم ندارد؟ دقیقا منظورتان از بلندمدت چیست آقای وزیر؟ دوسال کافی نیست؟
یکی دیگر از صحبتهای وزیر اقتصاد دولت سیزدهم که مورد توجه کاربران قرار گرفته بود این بود که در اظهارنظرهایش بیان کرد رشد بیمنطق و حبابی بورس در سال ۹۹ موجب زیان برای کشور شد. کاربران با خرده گرفتن از او و تکراری خواندن این روش در عرصه مدیریت کشور در طول دهه‌‌‌ها به این مساله می‌‌‌پرداختند که همیشه در ناتوانی و عرصه مدیریت کشور، دیگران یا دست‌‌‌های پشت پرده، مقصر و عامل جلوه داده شدهاند. آنها به این موضوع می‌‌‌پرداختند که در زمانی که خاندوزی نماینده مجلس بود، درباره بورس اظهارنظر میکرد و ادعا میکرد که می‌توان وضعیت آن را سامان داد اما حالا که در مسند وزارت نشسته است، می‌‌‌گوید مقصر دیگران بوده‌‌‌اند. به بیان کاربران، اینکه او معتقد است شاخص رشد کرده، ادعایی بیش نیست و در عمل کاری از پیش نرفته است. در همین رابطه یکی از نماینده‌‌‌های مجلس هم در توییتر خود به احسان خاندوزی انتقاد کرد. احسان ارکانی در توییتر خود با انتشار اسکرین‌شاتی از توییت‌‌‌های خاندوزی در زمانی که نماینده مجلس بوده است، نوشت: «وزیر اقتصاد وضعیت فعلی بورس را ناشی از ورود جو گیرانه چند‌میلیون نفر افراد (مردم) ریسک‌‌‌گریز! می‌‌‌داند که فرهنگ بازار سرمایه، اقتضای ورود آنها را نداشت. صداقت و پایبندی به شعارها قبل و بعد از مسوولیت باید از مهمترین ویژگیهای یک وزیر اقتصاد باشد.» نوشته‌‌‌های احسان خاندوزی در این اسکرین‌شات با این محور بود که در روزهای سبز و قرمز، سوءمدیریت بورس مشهود است… برای تبدیل سقوط به فرود آرام، باید صندوق تثبیت فعلی تقویت شود. یا در توییت دیگری بیان کرده بود که هفته قبل با اظهارنظر وزیر اقتصاد در برابر وزیر دیگر، بورس منفی شد. امروز هم با یک تصمیم بانک مرکزی منفی‌‌‌تر شد. نوسان و ریسک در ذات بورس است اما نه آن نوسانی که محصول تشتت سیاستگذار و شکست هماهنگی باشد.
اما اختلاف‌نظر میان نماینده‌‌‌های مجلس در رابطه با وضعیت بورس هم از دیگر سوژه‌‌‌هایی بود که توجه کاربران توییتر را به خود جلب کرده بود. یکی از پررنگ‌‌‌ترین این بحث‌‌‌ها، در رابطه با صحبتهای کریمی قدوسی خطاب به پورابراهیمی بود. ماجرا از این قرار بود که بعد از صحبتهای محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی و عدم‌انتقاد جدی او نسبت به عملکرد وزیر اقتصاد در خصوص وضعیت بورس، محمدجواد کریمی قدوسی، نماینده مردم مشهد به سمت تریبون مجلس رفت و با فریاد خطاب به او گفت که: «۷ سال است این حرف‌ها را می‌‌‌زنید، آقای وزیر هم با شما هماهنگ است و وضعیت بورس هم همین است.» این جدال لفظی از سه جهت توجه کاربران توییتر و سهامداران خرد را به خود جلب کرده بود؛ اول اینکه برخی می‌‌‌گفتند این صحبت‌‌‌ها و جلسات نمایش است و در عمل، کاری از پیش برده نمی‌شود. دوم اینکه عدهای دیگر می‌‌‌گفتند در این وضعیت هر کسی به فکر منافع خودش است و بر اساس منفعت‌‌‌هایش صحبت می‌کند و از سوی دیگر برخی از کاربران هم از کریمی قدوسی و صحبت‌‌‌هایش دفاع می‌کردند و معتقد بودند که واقعیت‌‌‌ها را بیان کرده است.
در کنار تمام این گلایه‌‌‌ها و انتقادها و بحث‌‌‌های حاشیه‌‌‌ای، جلسه علنی مجلس درباره وضعیت بورس با حضور مسوولان از سوی برخی از فعالان بازار سرمایه، اتفاق مثبتی تلقی شده بود و بودند افرادی که به اظهارنظرهای مطرح شده در این جلسه نگاه مثبتی داشتند. حسین خزلی، فعال حوزه بورس در توییتر خود در همین رابطه نوشت که «از اینکه بورس این قدر مهم شده است که مجلس جلسه علنی ۲ ساعته برای درخواست توضیح از وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس برگزار می‌کند، خوشحالم. امیدوارم این نظارت و حساسیت مجلس که منشعب از دغدغه ۵۰میلیون سهامدار است، مفید فایده باشد.» یکی دیگر از سوژه‌‌‌ها در همین رابطه هم بخشی از صحبتهای وزیر اقتصاد بود که بیان کرده بود فراز و فرود‌های بازار سرمایه به سیاست‌های دولت و مجلس بستگی دارد و حتی اظهارنظرهای یک مقام دولتی و مجلسی در بازار موثر است. کاربران با بازنشر این بخش از صحبتهای خاندوزی به این مساله می‌‌‌پرداختند که صحبتی که بیان کرده است کاملا صحیح است و همیشه جزو دغدغههای آنها بوده است. به اعتقاد آنها اگر سیاست‌های دولت در زمینه بین‌الملل و بازگشایی فضای سیاسی و اقتصادی کشور به درستی عمل کند از وضعیت بورس هم گره‌گشایی می‌شود و از سوی دیگر هم اگر مسوولان در بورس دخالت نکنند و با حرف‌‌‌هایشان به بازار تشنج ندهند، در یک فضای آرام که نیاز سرمایه‌گذاران است، بورس به کار خود ادامه می‌دهد و راهش را پیدا خواهد کرد.
نکته دیگر هم در رابطه با صحبتهای مطرح شده دیروز در مجلس، درگیری مختصری بود که میان طرفداران دولت ابراهیم رئیسی با معدود افرادی که حامی دولت‌‌‌های یازدهم و دوازدهم بوده‌‌‌اند در گرفت. طرفداران دولت سیزدهم در صفحه‌‌‌هایشان مقصر وضعیت فعلی را دولت حسن روحانی اعلام می‌کردند و اینطور می‌‌‌نوشتند که مسوولان آن دوره و حامیان آن دولت حق اظهارنظر درباره وضعیت امروز بورس و اقدامات دولت سیزدهم را ندارند، چراکه خودشان در این ماجرا نقش اساسی داشته‌‌‌اند. در میانه بحث و نظر درباره این موضوعات، پیام الیاس کردی، فعال حوزه بورس در توییتر خود نوشت: «بازار سرمایه دیگر بازار سرمایه قدیم نیست، قدکشیده! دلسوزانه بارها گفتیم مشاورین خوبی انتخاب نکردید، بورس را دست‌کم گرفتید و سعی کردید به حسابش نیاورید، این مدل نتیجه‌ای بهتر از امروز نمی‌‌‌داد. دیواری کوتاه‌تر از فضای مجازی نیست اما این فضا برعکس نظر شما همیشه حامی مردم و بورس بوده است.
بزرگان ارزهای دیجیتال در حال ثبت رکوردهای تاریخی هستند. اتریوم که در مسیر رکوردشکنی قرار گرفته است و روز دوشنبه برای نخستین بار تا ۴ هزار و ۷۰۰ دلار پیشروی کرد، روز گذشته نیز با ادامه این مسیر توانست رکورد ۴ هزار و ۸۰۰ دلاری را ثبت کند. بیت‌کوین نیز که در دو هفته پیش توانسته بود به رکورد ۶۷ هزار دلار برسد، با افزایش تعداد آدرس‌های فعال دارای موجودی بیت‌کوین و رسیدن به مرز ۳۹ میلیون، بزرگ‌ترین ارز دنیای دیجیتال توانست به ۶۸ هزار و ۲۰۰ دلار برسد. براساس گزارش گلاسنود، موجودی بیت‌کوین در صرافی‌ها در حال کاهش است. این به آن معنی است که فعالان در حال خارج کردن بیت‌کوین‌های خود از صرافی‌ها به کیف‌پول هستند که این نشان از اعتماد سرمایه‌گذاران به سودهای آتی بیت‌کوین دارد. این اعتماد در کنار انتظارات تورمی این رمزارز را تبدیل به بهشت امن سرمایه‌گذاران خواهد کرد.
رکوردشکنی غول‌های کریپتویی
موتور رمزارزها روشن شد
بیت‌کوین و اتریوم روز سهشنبه به بالاترین قیمت خود رسیدند و رالی خود را نسبت به روز قبل افزایش دادند. قیمت بیت‌کوین به بالای ۶۸ هزار دلار رسید و رکورد قبلی را که در اواخر اکتبر ثبت شده بود، بهبود بخشید. بزرگ‌ترین ارز دیجیتال جهان با ۳ درصد رشد در روز گذشته تا ۶۸ هزار ۵۲۰ دلار صعود کرد. اتریوم، دومین ارز بزرگ جهان نیز به رکورد ۴ هزار و ۴۸۰ دلار رسید و توانست برای نخستین بار از سطح ۴ هزار و ۸۰۰ دلار عبور کند. سایر ارزهای دیجیتال نیز رکوردهای خوبی از خود به جا گذاشتند. این رکوردشکنی‌ها در بحبوحه رشد گسترده‌تر در بازار ارزهای دیجیتال انجام می‌شود. سولانا و کاردانو موسوم به «قاتل اتریوم» نیز در پی این رالی صعودی بازار به ترتیب ۲۱ و ۱۶ درصد در هفت روز گذشته رشد کردهاند. رمزارز بایننس‌کوین نیز با ثبت رشدی ۱۸ درصدی در هفت روز گذشته توانست با رسیدن به کانال ۶۴۰ دلاری در کمترین فاصله با سقف تاریخی خود قرار بگیرد. در پی این اتفاقات ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال برای نخستین بار به ۳ تریلیون دلار نزدیک شد. فصل صعودی بازار از ابتدای ماه اکتبر آغاز شد. زمانی که نخستین صندوق قابل معامله معاملات آتی بیت‌کوین توسط شرکت پروشیرز (ProShares) راه‌اندازی شد. این استارت موجب شد در روزهای اخیر تعداد آدرس‌های فعال با موجودی حداقلی بیت‌کوین به مرز ۳۹ میلیون برسد. رکوردی تاریخی که نشان از محبوبیت بالای این بازار برای علاقه‌مندان به بازارهای سرمایه دارد. از طرفی هفته آینده، بیت‌کوین بزرگ‌ترین ارتقای خود را در چهار سال اخیر انجام خواهد داد. ارتقای نرم‌افزار با نام Taproot شناخته می‌شود. این به معنای حفظ حریم خصوصی و کارآیی بیشتر تراکنش خواهد بود؛ از همه مهم‌تر، پتانسیل قراردادهای هوشمند را که یکی از ویژگیهای کلیدی فناوری بلاک‌چین است، باز می‌کند. در همین حال، اتریوم از زمان اجرای هاردفورک آلتاییر (Altair)، ارتقای شبکه‌ای که در اواخر اکتبر فعال شد، در حال رشد بوده است. آلتاییر گامی اساسی برای پیاده‌سازی اتریوم ۲ به حساب می‌آید. ارتقایی که می‌تواند انقلابی در شبکه بلاک‌چینی اتریوم و متعاقبا در کل بازار ایجاد کند. این اتفاقات دومینوی فعلی رشد در بازار را شکل داده‌اند که برخی نیز معتقدند که هنوز این ریل صعودی به اتمام نرسیده است. طلای جهانی نیز در مسیر بازگشت به قیمت ماه جولای قرار گرفته است. طلا در سومین روز سبز معاملاتی گذشته، در روز سهشنبه توانست برای نخستین بار در دو ماه گذشته به بالای هزار و ۸۲۵ دلار برسد. انتظارات تورمی، طلا را که به عنوان نخستین جایگاه امن سرمایه‌گذاران برای فرار از تورم شناخته می‌شود، دوباره فعال کرده است و همین موجب بازگشت اشتیاق به معاملات فلز زرد شده است. تحلیل‌گران معتقدند در صورتی که گاوهای طلا بتوانند مقاومت هزار و ۸۳۰ دلاری را با حجم مناسبی پشت‌سر بگذارند، این فلز گرانبها می‌تواند برای بازگشت به کانال هزار و ۱۹۰۰ دلاری ماه ژوئن امیدوار باشد.
روز سهشنبه، فضای بازار ارز و سکه آرام‌تر شد. در بازار دلار خبری از سفته‌بازان نبود و در معاملات سکه، این فلز گرانبها به افزایش محدود قناعت کرد.
جو متعادل در بازار دلار
در چهارمین روز هفته، اسکناس آمریکایی در غیاب بازیگران بزرگ، رشد جزئی ۱۰ تومانی را تجربه کرد و ساعت ۳ بعدازظهر در محدوده ۲۸ هزار و ۱۱۰ تومان قرار گرفت. رشد آرام دلار در حالی صورت گرفت که در ۳ روز ابتدای هفته میزان هیجان در بازار ارز بیشتر بود. به عنوان مثال، اسکناس آمریکایی در روزهای شنبه، یکشنبه و دوشنبه به ترتیب ۱۸۰، ۶۰ و ۲۲۰ تومان رشد قیمت را به ثبت رسانده بود. دو سد مقاومتی ۲۷ هزار و ۸۰۰ و ۲۸ هزار تومانی شکسته شدند و خریداران زیادی طی سه روز وارد بازار شدند.
با این حال، در روز سهشنبه بخشی از معاملهگران سعی کردند بخشی از ارزهای خریداری شده خود را به فروش برسانند و از خریدهای قبلی خود کسب سود کنند. این موضوع تا حدی زمینه‌ساز ایجاد آرامش در بازار شد. در کنار این، نزدیک شدن به مقاومت سنگین ۲۸ هزار و ۳۰۰ تومانی دیگر عاملی بود که فضای احتیاطی را در بازار برجسته کرد. بازار ارز در سال جاری نتوانسته است ارقام بالاتر از ۲۸ هزار و ۳۰۰ تومان را تجربه کند و طبیعی بود که بازار در واکنش به یک سقف تاریخی با احتیاط بیشتری رفتار کند. به گفته فعالان، معاملهگران حس می‌کنند که برای شکست مقاومت ۲۸ هزار و ۳۰۰ تومانی نیاز به سوخت سنگین‌تر دارند.
عدهای از فعالان اعتقاد داشتند که با نزدیک شدن مذاکرات هستهای و دور جدید گفت‌وگوهای ایران با اروپایی‌ها سمت‌وسوی انتظاری معاملهگران تا حدی تغییر کرد و خریدهای ارزی کاهش یافت.
همچنین گفته می‌شود یکی از عواملی که سرعت رشد قیمت دلار در روز سهشنبه را کاهش داد، عرضه بازارساز بود. از نگاه برخی فعالان بازارساز نسبت به نوسان دلار بالای مرز ۲۸ هزار تومانی حساس است و سعی دارد با عرضه ارز زمینه‌ساز برگشت اسکناس آمریکایی به کانال پایین‌تر شود. روز گذشته صرافی‌های بانکی با قیمت ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان اقدام به فروش دلار می‌کردند که اختلافی حدود ۶۰۰ تومانی با قیمت بازار داشت. برخی سایت‌ها گزارش دادند که فاصله زیاد قیمت دلار صرافی‌های بانکی و بازار آزاد زمینه‌ساز سودجویی از کارت ملی برخی از افراد شده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، سهمیه ارزی ۲ هزار یورویی که با هدف تامین نیازهای خرد بازار ارز مثل سفرهای خارجی، درمانی و تحصیلی به هر کد ملی اختصاص می‌یابد، در روزهایی که شکاف قیمتی میان نرخ ارز در بازار آزاد و بازار رسمی افزایش پیدا می‌کند، به ابزاری برای سوءاستفاده و سودجویی دلالان تبدیل شده است.
ماجرا از این قرار است که دلالان با اجاره کد ملی افراد کم‌بضاعت و ناآگاه اقدام به خرید سهمیه ارزی آنان و سپس فروش آن در بازار آزاد می‌کنند. شیوع این نوع تخلفات از یکسو عواقب قضایی جدی را برای صاحبان کدملی به وجود می‌آورد و از سوی دیگر در ایجاد التهاب و نوسانات کاذب در بازار فردایی ارز نیز نقش مخربی ایفا می‌کند.
در روزی که فضای بازار ارز آرام‌تر بود، سکه امامی نیز تغییرات زیادی را ثبت نکرد. روز سهشنبه فلز گران‌بهای داخلی ۵ هزار تومان رشد را به ثبت رساند و در محدوده ۱۲ میلیون و ۲۲۵ هزار تومان قرار گرفت. عامل اصلی که به سکه کمک کرد به حرکت افزایشی خود ادامه دهد، نوسان اونس طلا بالای مرز هزار و ۸۲۰ دلار بود. امید برخی از معاملهگران نسبت به روند صعودی طلا زیادتر شده است. با این حال، هراسی در بازار سکه وجود دارد که به یکباره دلار مرز ۲۸ هزار تومانی را از دست بدهد. این موضوع موجب می‌شد سکه‌بازان در خرید احتیاط بیشتری بکنند.
کاهش بهای جهانی شمش و محصولات فولادی با محوریت چین با اثرگذاری منفی بر بازارهای صادراتی کشور به سیگنالی در جهت تقویت رکود و ضعف تقاضا در بازار داخلی مقاطع طویل فولادی تبدیل شده است. به این ترتیب، به‌رغم سیر صعودی ایجادشده در نرخ ارز، رونق قابل‌توجهی در بازار آزاد مقاطع و رینگ صنعتی شمش فولاد بازار فیزیکی بورس کالا به وجود نیامد.
صعود نرخ ارز به رونق بازار شمش منجر نشد
بازار فیزیکی بورس کالا روز گذشته میزبان عرضه بالغ بر 162هزار تن شمش فولاد با قیمت پایه‌‌‌ای در بازه13هزار و 500تومان تا 14هزار و 100تومان به‌‌‌ازای هر کیلوگرم بود. سقف قیمت تعیین‌شده برای عرضه شمش فولاد در رینگ دیروز، رکورد قیمت عرضه در این بازار بود. در شرایطی قیمت پایه شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس کالا در مسیر بی‌‌‌توقف رشد نرخ حرکت می‌کند که از سویی قیمت‌ها در بازار جهانی رو به کاهش گذاشته و از طرف دیگر بازار داخلی محصولات فولادی در رکود سنگین مصرفی و سرمایه‌‌‌ای به سر می‌‌‌برد.
در معاملات هفته قبل منتهی به‌روز 14 آبان بالغ بر 61درصد شمش فولاد عرضه‌شده در رینگ صنعتی بورس کالا به فروش رفت؛ فروش بالغ بر 61درصد عرضهها به فولادسازان اجازه داد تا میانگین نرخ پایه خود را تا 3درصد افزایش دهند. به این ترتیب فرمول جدید تعیین نرخ پایه عرضه شمش فولاد، اگرچه به جدا شدن نوسان قیمت جهانی منجر شده، اما لزوما به واقعیت بازار داخل نزدیک نشده و حتی در حال فاصله‌‌‌گیری بیشتر از آن است. در رینگ صنعتی روز گذشته هر کیلوگرم شمش فولاد با میانگین نرخ 13هزار و 900تومان به ازای هر کیلوگرم فروش رفت و با احتساب مالیات ارزش افزوده و کارمزد ارکان بورس، قیمت تمام‌شده هر کیلوگرم شمش فولاد برای خریداران برابر 15هزار و 190تومان خواهد بود. با توجه به حداقل هزینه معمول حمل و تبدیل شمش به محصول بهای هر کیلوگرم میلگرد فولادی از این شمش، نرخ پایه هر کیلوگرم میلگرد برابر حداقل 16هزار تومان خواهد بود. در حالی قیمت کف تولید هر کیلوگرم میلگرد با نرخ روز شمش فولاد به 16هزار تومان می‌رسد که در شرایط کنونی برای میلگرد با قیمت تمام‌شده (با احتساب مالیات ارزش‌افزوده و سود تاجر) 16هزار تومانی نیز خریداری وجود ندارد. به این ترتیب، واقعیت رینگ شمش فولاد در حال فاصله گرفتن از واقعیت بازار مصرف داخل است. بالغ بر 50درصد کل عرضه‌‌‌های روز گذشته در رینگ صنعتی بورس کالا به فروش رفت، اما این میزان استقبال در شرایط صعود نرخ ارز، رونق اندکی شمرده می‌شود.
به شکل عمومی رشد نرخ ارز سیگنالی قوی در جهت افزایش تقاضای ثبت‌شده در رینگ صنعتی بورس کالاست که نمونه‌‌‌ای از آن در دورههای صعود ارزی با رقابت قابل‌توجه خریداران در رینگ صنعتی بورس کالا تجربه شد. با در نظر گرفتن این موارد معامله 111هزار تن شمش فولاد برابر 68درصد کل عرضه از رینگ صنعتی بورس کالا در وضعیت کنونی صعود نرخ ارز به کانال 28هزار تومانی، استقبال داغی به‌‌‌شمار نمی‌رود. یکی از فعالان بازار آهن و فولاد در گفت‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» از روند نوسان قیمتی شمش و محصولات فولادی انتقاد کرد و گفت: ظرف ماههای گذشته شمش و محصولات فولادی در مسیر صعود مستمر قیمتی حرکت کردهاند. درواقع فرآیند این بازار به گونه‌‌‌ای ترسیم شده که در روزهای اخیر، حتی به‌رغم افت قیمت‌های جهانی نرخ‌ها در بازار داخل کاهشی نشده است. در این شرایط این شائبه ایجاد می‌شود که شاید حمایت نادیده‌‌‌ای در بازار از رشد قیمت وجود داشته باشد. حمایت از رشد قیمتی در بازار داخل، آن هم در شرایطی که رکود سنگین مصرفی و سرمایه‌‌‌ای در بازار وجود دارد، به شدت گرفتن رکود منجر شده است و از این منظر بر چالش‌‌‌های تولیدکنندگان می‌‌‌افزاید.
پارازیت چینی در بازار مقاطع فولادی
در شرایطی که رکود سنگین مصرفی و سرمایه‌‌‌ای در بازار داخلی مقاطع طویل فولادی کشور حاکم است، قیمت شمش و محصولات فولادی در بازارهای جهانی با محوریت چین نیز رو به کاهش گذاشته است. این موضوع با تضعیف بازارهای صادراتی کشور می‌تواند شرایط را برای نوردکاران دشوار کند. در وضعیت رکود سنگین مصرفی و سرمایه‌‌‌ای داخلی، صادرات مهمترین راه برون‌‌‌رفت نوردکاران از زیان‌‌‌دهی بود. در شرایط فعلی کاهش بهای محصولات فولادی و رکود در بازارهای چین می‌تواند به تضعیف بازارهای صادراتی تولیدکنندگان داخلی منجر شود. البته استمرار رشد نرخ ارز در بازار داخل و سرایت این رشد نرخ به ارز نیمایی می‌تواند تا حدی به جبران تضعیف قیمت جهانی محصولات صادراتی منجر شود؛ اما در شرایط کنونی و با توجه به انتشار هر از گاه خبردر خصوص مذاکرات احیای برجام، نوسان نرخ ارز در بازار داخل نیز در بلاتکلیفی قیمتی قرار دارد، بنابراین بازار حداقل در کوتاهمدت اطمینانی به سیگنال رشد نرخ ارز نیمایی ندارد.
بی‌‌‌توجهی بازار آزاد به اوج‌‌‌گیری نرخ ارز
اثرگذاری تضعیف بازار صادراتی مقاطع طویل فولادی در بازار آزاد داخلی آن به میزانی جدی بود که باعث شد اوج‌‌‌گیری نرخ اسکناس آمریکایی در بازار آزاد کشور بر بازار آزاد مقاطع طویل فولادی بی‌‌‌اثر باشد. ظرف روزهای اخیر، نرخ ارز در بازار داخل در مسیر رشد قیمتی حرکت داشت و به کانال 28هزار تومانی صعود کرد. در شرایط معمول صعود نرخ ارز سیگنالی موثر و قوی برای افزایش تقاضای سرمایه‌‌‌ای در بازار داخل است، اما در وضعیت کنونی و با توجه به سیگنال تضعیف بهای شمش و محصولات فولادی در بازارهای جهانی با محوریت چین، اثرگذاری سیگنال مثبت ارزی در بازار داخلی کاهش پیدا کرده است.
تحریک تقاضا با شایعه
در شرایط کنونی، تنها عاملی که می‌تواند اندکی به تحریک تقاضا و رونق در معاملات شمش و مقاطع طویل فولادی در بازار آزاد منجر شود، احتمال قطعی گاز و برق در زمستان است. در حال حاضر به شکل جدی احتمال قطعی گاز و برق صنایع در فصل زمستان به دلیل کمبود عرضه وجود دارد، این موضوع سیگنالی در جهت ایجاد تقاضا در بازار به‌‌‌شمار می‌رود. البته در شرایطی که انبارهای مقاطع طویل فولادی انباشته از محصول است و با توجه به نبود تقاضای مصرفی در فصل زمستان، این عامل به مراتب اثرگذاری بیشتری بر بازار شمش نسبت به مقاطع خواهد داشت.
به گفته فعالان بازار آزاد، شایعه‌‌‌پراکنی راه‌حل دیگر برای ایجاد رونق در بازار شمش و مقاطع فولادی است. هر شایعه‌‌‌ای مبنی بر اوج‌‌‌گیری قیمت با سیگنال‌‌‌های مختلف، اعم از جهش نرخ ارز می‌تواند به صعود موردی در بازار منجر شود؛ هر چند این شایعات اثری کوتاهمدت دارد و مجددا بازار به وضعیت بی‌‌‌رونق خود بازمی‌گردد.
ذهنیت غالب معاملهگران ابزارهای طلایی بورس کالا هنوز هم نسبت به تداوم صعود بهای ارز خوش‌بین به نظر نمی‌‌‌رسد، اما در جریان معاملات روز گذشته این بازارها شاهد کاهش تعمیق انتظارات در محدوده منفی بودیم. قیمت پایانی این اوراق نیز به‌رغم رشد بها طی روزهای اخیر، در معاملات روز گذشته با اندکی کاهش به قیمت‌های بنیادین خود نزدیک شد که ثمره آن، تخلیه حباب قیمتی در بازار صندوق‌های طلایی بورس کالا و کاهش فاصله اوراق سپرده سکه با قیمت سکه فیزیکی شد.
همچنان زود است که بخواهیم این تغییر جهت انتظارات را تقویت فرضیه رشد نرخ تلقی کنیم، اما نمی‌توان از انعکاس روند صعودی دو سیگنال مضاعف افزایشی بر بازار ابزارهای طلایی بورس کالا یعنی رشد نرخ ارز و اونس جهانی طلا چشم‌‌‌پوشی کرد؛ چرا که حفظ کانال ۲۸هزار تومانی برای اسکناس آمریکایی در کنار چشم‌‌‌انداز مثبت بهای اونس جهانی طلا می‌تواند احتمال وقوع این فرضیه را افزایش دهد. به عبارت دقیق‌‌‌تر، دو متغیر تعیین‌کننده بهای معاملاتی اوراق طلایی بورس کالا، یعنی اونس طلا و بهای ارز، هر دو در مسیر افزایشی نوسان می‌کنند، اما انعکاس اثر این دو سیگنال افزایشی در جریان معاملات اوراق طلایی بورس‌کالا چندان پررنگ به شمار نمی‌رود. شاید بتوان این آرایش معکوس در نیروهای بازار را به ترس معاملهگران بزرگ از نوسان شدید نرخ نسبت داد که سعی دارند دادوستدهای خود را در سطح فعلی حفظ کنند و با محافظه‌‌‌کاری بیشتری به مدیریت معاملات خود بپردازند. از این رو، تاکنون شاهد ورود و خروج محسوس سرمایه از این بازارها نبودیم. برخلاف عرف معاملات واحدهای صندوق طلا و گواهی سکه که کوچکترین تکانه قیمتی در بازار ارز، سمت و سوی معاملاتشان را بدون وقفه تغییر می‌‌‌داد، این روزها چنین رخدادی به چشم نمی‌‌‌خورد؛ گویی معاملهگران هنوز دلار ۲۸هزار تومانی را در ادبیات خود لحاظ نکرده‌‌‌اند. بنابراین جریان کلی دادوستد اوراق طلایی بورس کالا از کاسته شدن پویایی واکنش معاملهگران دو بازار صندوق‌های طلا و گواهی سپرده طی روزهای اخیر، نسبت به تحرکات مثبت قیمتی اونس طلا و نرخ دلار حکایت دارد. متوسط فاصله هر پنج‌نماد فعال گواهی سپرده سکه طلا با سکه فیزیکی بازار روز گذشته به منفی ۷/ ۱درصد رسید که در مقایسه با روز ماقبل آن کاهش یافت. این مطلب به معنی آن است که به‌رغم نوسان مثبت بهای دلار در کانال ۲۸هزار تومان، اهالی این بازار بدون شتاب‌‌‌زدگی سعی دارند در انتظار سیگنال‌‌‌های قطعی‌‌‌تر، جو بازار را آرام نگه دارند. این در حالی است که در بازار آزاد سکه طلا واکنش معاملهگران به دو سیگنال افزایشی سریع‌‌‌تر بود؛ به گونه‌‌‌ای که شاهد عبور بهای سکه از مرز ۱۲میلیون تومان هستیم. بازار پیش‌نگر بورس کالا نیز ، یعنی قراردادهای آتی که دیگر اوراق مالی-کالایی بازار سرمایه به شمار می‌رود، روز گذشته را در حالی سپری کرد که عمده نمادهای فعال این بازار با کاهش نرخ تسویه همراه شدند. در لحظه تنظیم این گزارش نمادهای دورتر نقره (SILBA۰۰)، صندوق طلا (ETCBA۰۰) و زعفران (SAFDY۰۰ ) تابلوی آتی، به میزان محدودی افزایش قیمت داشتند، اما این رشد نرخ چندان قدرتمند نبود که بتوان دورنمای افزایشی را قطعی بیان کرد.
قیمتگذاری دستوری موجب ایجاد رانت و فساد در کشور شده است بخشی از سرریز این رانت و فساد در بازار سرمایه خود را نشان می‌دهد.
به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا) و به نقل از خانه ملت، رئیس کمیسیون اقتصادی با بیان مطلب بالا به موضوع قیمتگذاری دستوری در اقتصاد اشاره کرد و گفت: در بسیاری از حوزه‌ها این شرایط و تصمیمات عملاً ذینفعان که مردم هستند را تحت تأثیر قرار داده است. امروز هر تصمیمی که برای بازار سرمایه گرفته می‌شود انتفاع آن به محروم‌ترین قشر جامعه خواهد رسید، زیرا میلیون‌ها نفر ذینفع در بازار سرمایه وجود دارند و باید برای آنها تصمیم بگیریم.
محمدرضا پور ابراهیمی داورانی جلسه علنی امروز (سه شنبه ۱۸ آبان ماه) مجلس شورای اسلامی پس از ارائه گزارش وزیر امور اقتصاد و دارایی درباره وضعیت بورس با اشاره به وضعیت نظارتی بر بازار سرمایه کشور گفت: وضعیت نظارتی هیچ تناسبی با وضعیت کنونی بازار سرمایه کشور ندارد و اساساً هر تغییری در حوزه تصمیم‌گیری در بخش وزارت و یا مجموعه‌های دیگر بر این وضعیت نظارتی اثرگذار است.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس ادامه داد: اگر حوزه نظارتی بر وضعیت بازار سرمایه هیچ تغییری نکند طبیعتاً نباید انتظار داشت اتفاقاتی که به عنوان تخلفات و اشکالات در حوزه بازار رخ می‌دهد دیگر تکرار نشود، بنابراین اولین مولفه در تصمیمات بازار سرمایه ایجاد یک ساختار دقیق و متناسب با شرایط بومی در کشور است. یک روزی در کشور تعداد فعالان بورس آن بیشتر از ۲۰۰ هزار نفر نبودند اما بعد از افزایش به دو میلیون نفر رسید و امروز بخش عمده‌ای از جمعیت کشور در حوزه بازار سرمایه به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم حضور دارند.
وی تأکید کرد: تصمیم‌گیری برای این جمعیت عظیم سرمایه‌گذار در بازار سرمایه نیاز است و باید ساختار این نظارت تغییر کند. از نظر ما وضعیت نظارتی هیچ تناسبی ندارد و باید قطعا تغییر کند. امروز با صراحت اعلام می‌کنم وضعیت بازار سرمایه از طریق فضای مجازی و شبکه‌های مجازی مدیریت می‌شود، دست کاری در قیمت که یکی از موضوعات مهم ما است که باید از طریق بازار بورس جلوی آن گرفته شود.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: امروز شبکه‌های مجازی و صفحات شخصی در تصمیم‌گیری‌های مردم تأثیرگذار هستند، حوزه نظارتی در این میان در کجا قرار گرفته است؟ بنابراین ساماندهی شبکه‌های مجازی و تغییر مدیریت نظارت بر بازار سرمایه جزو اولویت‌های اصلی دولت و وزارت اقتصاد و سازمان بورس باید باشد.
پورابراهیمی با اشاره به اینکه شفافیت در ارکان بازار سرمایه یکی دیگر از موضوعات مهم در بخش ساماندهی بازار بورس است، گفت: اکنون در بازار سرمایه نیازمند شفاف‌سازی در مجموعه ارکان بازار نیز هستیم، از خود سازمان گرفته تا مجموعه نهادهای ذیل این سازمان. امروز در حوزه تصمیمات بازار حتما باید شورای عالی مصوب کند افراد مسئول صدور مجوزها باید با تغییر موقعیت خود فردا در مقام معامله‌گر در بازار قرار نگیرند، زیرا در تمام دنیا برای این افراد ممنوعیت‌هایی وجود دارد.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم بیان کرد: ابزارهای پوشش ریسک باید برای مردم فراهم شود، امروز ذائقه‌های مردم در خصوص سرمایه‌گذاری متفاوت است و ابزارهای متنوع و پوشش ریسک که بتواند ریسک سرمایه‌گذاران را در تغییرات و نوسانات شدید محافظت کند همانند مدل‌های بیمه‌ای باید مدنظر قرار گیرد.
وی خطاب به خاندوزی اظهار کرد: گزارشی از مصوبات شورای عالی بورس در خصوص حمایت از بازار که در طول ماههای اخیر با اصرار مجلس و تصمیمات ارکان نظام انجام شده به مجلس ارائه شود، آن چیزی که قرار بود در بازار تثبیت و یا بازار توسعه انجام شود چه سرانجامی پیدا کرده است.
پورابراهیمی با اشاره به موضوع قیمتگذاری دستوری در بحث اقتصاد کشور گفت: قیمتگذاری دستوری موجب ایجاد رانت و فساد در کشور شده است بخشی از سرریز این رانت و فساد در بازار سرمایه خود را نشان می‌دهد. در بسیاری از حوزه‌ها این شرایط و تصمیمات عملاً ذینفعان که مردم هستند را تحت تأثیر قرار داده است. امروز هر تصمیمی که برای بازار سرمایه گرفته می‌شود انتفاع آن به محروم‌ترین قشر جامعه خواهد رسید زیرا میلیون‌ها نفر ذینفع در بازار سرمایه وجود دارند و باید برای آنها تصمیم بگیریم.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: بودجه‌ای که دولت ارائه کند اگر مفروضاتی که در بودجه باعث شود شرکت‌ها در بازار بورس دچار ضرر و زیان شوند در حقیقت این ضررها متوجه مردم خواهد شد حتی در همان روزهایی که سهام عدالتی وجود نداشت و میلیون‌ها نفر سهام نداشتند معتقد بودیم شرکت‌های بزرگ وابسته به نهادهای تأمین اجتماعی آنها نیز ذینفع‌های میلیونی دارند و امروز این ذینفعان به صورت مستقیم در بازار سرمایه وجود دارند.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس در خصوص عرضه سنگین اوراق بدهی دولت گفت: قطعاً عرضه سنگین اوراق بدهی دولت اثر منفی در بازار سرمایه دارد، نرخ بین بانکی و تأمین مالی، افزایش پیدا کرده و حتماً وزارت اقتصاد باید روی این موضوع نظارت دقیق داشته باشد و خروج تصمیمات در این حوزه باید به مدیریت نرخ تأمین مالی در اقتصاد کشور منتهی شود در صورت افزایش نرخ تأمین مالی بر روی بازار سرمایه اثر خواهد گذاشت.
وی بیان کرد: حوزه تعهدات در بازار بورس در روند تسریع افزایش سرمایه‌ها باید انجام شود و سود شرکت‌ها به مردم پرداخت شود، متأسفانه اکنون با تأخیر این سود به مردم پرداخت می‌شود. با همکاری دولت و مجلس این مسیر را پیگیری خواهیم کرد.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار امروز با حضور در خانه ملت، ایجاد ثبات و بازسازی اعتماد مخدوش شده سهامداران را مهمترین ماموریت سازمان بورس خواند.
به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا)، مجید عشقی در نشست علنی امروز (سه شنبه ۱۸ آبان ماه) مجلس شورای اسلامی گفت: از دغدغه نمایندگان در مورد وضعیت بازار سرمایه تشکر می کنیم و امیدواریم با توجه به این دغدغه ها و عزم و اراده تیم اقتصادی دولت، وضعیت بازار به ثبات مناسبی برسد.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: با توجه به اینکه کمتر از یک ماه است که در سازمان بورس مشغول شده ام، برنامه های خوبی برای بهبود وضعیت و ایجاد ثبات در بازار انجام شده که مهمترین ماموریت ما ایجاد ثبات و بازسازی اعتماد مخدوش شده همه سهامداران است و با توجه به اینکه اعتماد عمومی در پروسه چندین سال از بین رفته، مطمئن هستیم که یکباره باز نمی گردد و به کمک همه سیاستگذاران برای بازگشت اعتماد نیاز داریم.
وی با اشاره به رئوس برنامه های سازمان بورس برای بهبود وضعیت بازار و ایجاد ثبات گفت: نکاتی که نمایندگان بیان کردند، در این برنامه ها دیده شده و مهمترین برنامه بحث حمایت از حقوق سرمایه گذاران با تاکید بر منافع بلندمدت است؛ البته بازار سرمایه جایی نیست که ما وجوه مورد نیاز و لازم و ضروری خودمان را در مدت یک تا دو هفته، سودی به دست بیاوریم. بنابراین باید بازار سرمایه را با دید بلندمدت نگاه کنیم.
لزوم برنامه‌ریزی برای مدیریت نوسانات کوتاه مدت
عشقی یادآور شد: شما اگر روند شاخص سودآوری بورس را ببینید در بلندمدت این شاخص هیچ مشکلی ندارد، اما نوسانات کوتاه مدت، سرمایه گذاران را اذیت می کند و این نوسانات کوتاه مدت با برنامه‌ریزی های لازم قابل مدیریت است. بحث تامین مالی تولید از این جهت برای بازار مهم است که منافع و سوداوری بلندمدت ، شرکت ها را تامین می کند و باعث می شود که سرمایه گذاران از این محل سود ببرند.
وی با اشاره به مباحث نظارتی افزود: تا اوایل سال گذشته کمتر از یک صدهزار نفر فعال بورسی داشتیم و سامانه های نظارتی و معاملاتی بورس برای این تعداد دیده شده بود، در حال حاضر فعالان بازار سرمایه ما میلیونی است و در عرضه های اولیه مشارکت ۵ و ۶ میلیونی سهامداران را داریم، بنابراین به طور حتم باید سامانه های هوشمند نظارتی داشته باشیم. همکاران ما در سازمان بورس از چند ماه گذشته شروع کرده اند و برخی از سامانه ها به بهره برداری رسیده و در حال تکمیل آنها هستیم و هیاتی از مجلس که برای بحث تحقیق و تفحص تعیین می شود، به طور قطع مراجعه خواهند کرد.
عشقی با تاکید بر اینکه سامانه های نظارتی بورس باید هوشمند و با مشارکت عامه سهامداران باشد، گفت: برنامه مدونی درخصوص بحث فضای مجازی و کمک گرفتن از عامه سرمایه گذاران برای نظارت بر معاملات و سایر فعالیت های سازمان خواهیم داشت. البته سازمان بورس به تنهایی فارغ از بخش های دیگر اقتصادی نیست و کوچکترین تصمیمی در دولت و مجلس به شکل نوسانات بورس خود را نشان می دهد و این موضوع در تمام دنیا وجود دارد و ما نمی توانیم تصمیمی درخصوص قیمت گذاری دستوری بگیریم و بگوییم در بازار بورس اثر نداشته باشد، البته در چند سال گذشته این روند به طو کامل بهبود پیدا کرده و توانستیم بحث های قیمت گذاری دستوری را در برخی صنایع حل کنیم، اما کما کان در برخی صنایع وجود دارد که در سودآوری و اعتماد سرمایه گذاران اثر دارد.
بازارسهام در کنار بازار بدهی است
عشقی با بیان اینکه اوراق بدهی و اوراق خزانه‌ای که دولت منتشر می‌کند یکی دیگر از موضوعاتی است که به آن ورود کرده‌ایم، افزود: بازار سهام در کل دنیا در کنار بازار بدهی بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد، بازار بدهی ایران بسیار بازار کوچکی است به طوری که در چند سال اخیر می‌توان گفت فقط ۵ درصد بازار سهام را در اختیار داشته است. برنامهریزیهایی برای افزایش سهم بازار بدهی داشته‌ایم تا بخش خصوصی نیز بتواند بر اساس پتانسیل‌های خود در بازار سرمایه تأمین مالی انجام دهد.
همکاری بی‌سابقه بورس و بانک مرکزی
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، اتفاق نادری که اخیراً رخ داده را همکاری مشترک بازار سرمایه و بانک مرکزی دانست و گفت: با سکانداری دکتر صالح آبادی در بانک مرکزی تعامل خوبی بین دو نهاد صورت گرفته و طی روزهای گذشته تصمیم گرفته شد که محدودیت‌های مالی برای برخی شرکت‌های تأمین سرمایه از طرف بانک مرکزی برطرف شود و مسائل مشترک بین بورس و بازار سرمایه از این طریق حل و فصل شود.
عشقی یکی از مسائل مهم در بازار سرمایه را شفافیت در بورس برشمرد و گفت: در حال حاضر در سامانه سازمان بورس اطلاعات شرکت‌های فعال ثبت شده در حالی که این مسئله یکی از معضلات سالیان گذشته بازار سرمایه بوده است.
وی یادآور شد: طی ۶ ماه گذشته ۹۹.۵ درصد شرکت‌های فعال در بورس اطلاعات خود را وارد کردند و برنامه داریم کیفیت گزارش‌های ارائه شده را نیز بالا ببریم تا سرمایه‌گذاران بر مبنای اطلاعات درست بتوانند تصمیم‌گیری کنند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه برای ارتقاء سامانه‌های سازمان بورس نیز برنامه داریم، گفت: در نظر داریم تمام شکایت‌های سرمایه‌گذاران را نیز رسیدگی کنیم.
عشقی اضافه کرد: همچنین برنامه داریم شرکت‌های سبدگردان را با مجوز رسمی سازمان بورس توسعه دهیم تا مردم راحت‌تر بتوانند برای سرمایه‌گذاری در بورس وارد بازار سرمایه شوند. مدتی بود که صدور مجوز برای این شرکت‌ها متوقف بود اما با اقدامات صورت گرفته برای کارگزاری‌ها و شرکت‌های سبدگردان مجوزهایی در حال صدور است. با حضور این شرکت‌ها و نهادهای مالی می‌توانیم خدمات مالی بهتری به سرمایه‌گذاران و عامه مردم ارائه کنیم.
رشد سودآوری ۷۰ درصدی شرکت های فعال بورسی
وی تصریح کرد: با استفاده از ابزارهای مالی که در اختیار داریم به عموم سرمایه‌گذاران این اجازه را خواهیم داد که سرمایه‌گذاران بتوانند در نرخ‌های مشخصی سهام خود را به فروش برسانند که این مسئله به نوعی بیمه سهام به شمار می‌آید. این ابزار در سال‌های گذشته نیز وجود داشت اما امروز در حال توسعه آن هستیم تا با انتشار آن توسط سهامداران عمده اعتماد سرمایه‌گذار جلب شود.
سودآوری شرکت‌های فعال در بورس نسبت به سال گذشته ۷۰ درصد رشد داشته است
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه وضعیت سودآوری شرکت‌ها امسال به هیچ عنوان قابل مقایسه با سال گذشته نیست، گفت: سودآوری شرکت‌ها نسبت به سال گذشته حداقل ۷۰ درصد رشد داشته است بنابراین ما هیچ نگرانی از وضعیت بنیادین شرکت‌ها نداریم.
منطقی نیست شرکت‌های حقوقی بخواهند بازار بورس را تخریب کنند
وی موضوع دیگر را بازگشت اعتماد عمومی به بورس خواند و اضافه کرد: شرکت‌های حقوقی بخش عمده‌ای از بازار را در اختیار دارند و اصلا منطقی نیست که این شرکت‌ها بخواهند وضعیت بازار را تخریب کنند. در طول یک ماه گذشته جلسات متعددی با این شرکت‌ها داشتیم و از آنها خواستیم در شرایطی که اخبار منفی نسبت به بازار بورس منتشر می‌شود آنها واکنش منفی نداشته باشند، این مسئله به نفع دولت هم نخواهد بود چرا که به هیچ عنوان منطقی نیست، دولت با تخریب بازار نسبت به انتشار اوراق اقدام کند.
عشقی از نمایندگان مجلس درخواست کرد نسبت به تصویب قانون بازار اوراق بهادار کمک کنند تا خلاء‌های قانونی در این قانون برطرف شود. با این قانون می توانیم در بحث پرداخت سود و تخلفات رخ داده در بازار عملکرد بهتری داشته باشیم و سود سهامداران را به موقع و به صورت متمرکز پرداخت کنیم تا سرمایه گذاران برای دریافت سود به شرکت‌های متعدد مراجعه نداشته باشند.
یکی از محورهای مورد تاکید صحبت های دکتر خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی و دکتر عشقی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در صحن علنی مجلس شورای اسلامی، لزوم افزایش شفافیت در بازارهای مالی و بازارسرمایه بود که بدون شک این مولفه از مهمترین عوامل ایجاد امنیت سرمایه‌گذاری است که به دنبال آن رشد اقتصادی ایجاد می کند.
مدیر سرمایه‌گذاری سبدگردان اندیشه صبا با بیان این مطلب به پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا) گفت: فعالان اقتصادی در فضای شفاف بدون شک می‌توانند به نحو مطلوبتری فعالیت داشته باشند و در توسعه اقتصاد کشور گام بردارند. شفافیت در قوانین و مقررات و رفع موانع قانونی تولید و سرمایه‌گذاری و البته ثبات رویه در قانون‌گذاری‌ها از مواردی است گه در افزایش این شفافیت نقشی کلیدی ایفا می کند.
علی خسرو شاهی افزود: یکی از بارزترین عوامل تاثیرگذار بر فضای سرمایه‌گذاری و اقتصاد هر کشوری پیش بینی پذیری بازارها است. موضوعی که وزیر اقتصاد نیز به آن تاکید زیادی دارد، به طوری که سیاست‌گذاری کلان اقتصادی بدون پیش بینی درست از منابع و مصارف امکان‌پذیر نیست.
این کارشناس بازارسرمایه تصریح کرد: در نظر داشته باشید که جدای از سیاست گذاری کلان اقتصادی در فضای سرمایه گذاری خرد نیز اگر فضای بازارهای مختلف در هاله‌ای از ابهام باشد سرمایه گذاران رغبتی برای سرمایه گذاری نخواهند داشت.
هدف از پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد
خسروشاهی بیان کرد: منظور از پیش بینی پذیری تنها پیش بینی قیمت محصولات و خدمات درون یک بازار خاص نیست، زیرا قیمت محصولات و خدمات تولیدی متاثر از عوامل داخلی و خارجی گوناگونی است که عملاً پیش بینی آن در اکثر مواقع امری غیر ممکن است.
وی افزود: بلکه منظور از پیش بینی پذیری بازار ایجاد یک فضای رقابتی و شفاف است تا خود عوامل بازار و عرضه و تقاضای واقعی نسبت به کشف قیمت اقدام کند و عوامل خارج از مکانیسم عرضه و تقاضا کمترین دخالت را در آن داشته باشند. در شرایطی که قیمت گذاری توسط خود بازار انجام شود فعالان بازار می توانند با در نظر گرفتن میزان عرضه و تقاضای واقعی بازار نسبت به شناسایی روند قیمت ها اقدام کنند.
مدیر سرمایه گذاری سبدگردان اندیشه صبا توضیح داد: بازار سرمایه کشور به عنوان یکی از بازارهای پیشرو در کشور همواره از نبود پیش‌بینی‌پذیری عوامل تاثیرگذار بر ارزش شرکت های بورسی در رنج بوده است. به عنوان نمونه نرخ خوراک شرکت های پالایشی و پتروشیمی طی چند سال گذشته با تغییر مدیران ارشد دستگاه‌های اجرایی در حال تغییر بوده است.
خسروشاهی ادامه داد: فرمول‌های مختلف برای قیمت گذاری نرخ خوراک این شرکت‌ها همواره یکی از ریسک های سهامداران این شرکت ها به شماررفته و باعث شده سرمایه گذاران تمایل زیادی برای سرمایه گذاری بلند مدت از خود نشان ندهند و این نگرانی که امکان دارد با تغییر دولت، فرمول نرخ خوراک این صنعت هم دچار تغییر شود همواره وجود داشته است.
این کارشناس بازارسرمایه گفت: این مشکل تنها محدود به این صنعت نیست و در بسیاری از صنایع در اشکال مختلف مانند قیمت گذاری دستوری در صنعت خودرو سازی وجود دارد. این در حالی است که تقریبا تمام کارشناسان اقتصادی و البته مدیران ارشد اقتصادی طی چند سال گذشته به این نتیجه رسیده اند که این گونه قیمت گذاری ها به جز ایجاد رانت و برهم زدن نظم بازار نتیجه ی دیگری نداشته است.
وی ادامه داد: البته طی چند ماه گذشته با ورود سیمان به بورس کالا یک تجربه موفق در کنترل قیمت ها از طریق سازو کار بازار و قطع دست دلالان در کشور رقم خورد و به نظر می رسد فرصت مناسبی دست داده تا در صنایع دیگر هم این اتفاق مبارک رقم بخورد تا یک بار برای همیشه عرضه و تقاضای بازار تعیین کننده قیمت ها باشد و دست دلالان و واسطه ها از قیمت گذاری قطع شود.
ضرورت انتشار منظم آمارهای اقتصادی
خسروشاهی اظهار کرد: جدای از بحث توجه به کشف قیمت ها توسط عرضه و تقاضای بازار یکی از ابزار های مفید دیگر برای پیش‌بینی پذیر کردن بازار انتشار امارهای اقتصادی به طور منظم و بدون تاخیر است؛ به شکلی که در کشورهای توسعه یافته، فعالان اقتصادی با دنبال کردن آمارهای اقتصادی منتشر شده توسط بانک مرکزی و نهادهای دیگر می‌توانند به دید مناسبی از شرایط اقتصادی و بازار های مختلف کشورشان دست یابند و متناسب با افق اقتصادی ترسیم شده نسبت به تشکیل سبد سرمایه‌گذاری اقدام کنند.
وی افزود: متاسفانه انتشار آمارهای اقتصادی نیز در کشور با تاخیر مواجه است. از آنجایی که مدیر کل بانک مرکزی در دولت جدید از بدنه بازار سرمایه انتخاب شده است این امید وجود دارد تا با درک درست این مساله نسبت به انتشار بدون تاخیر آمارهای اقتصادی اقدام کنند تا گامی مهم در پیش‌بینی پذیری بازارها برداشته شود.
امروز بورس انرژی میزبان عرضه انواع فرآورده هیدروکربوری است.
به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا)، امروز چهارشنبه ۱۹ آبان ماه کالاهای MTBE پتروشیمی بندر امام، پنتان پلاس پتروشیمی پارس، آیزوریسایکل، حلال ۴۰۰، حلال ۴۰۲، حلال ۴۰۶، حلال ۴۱۰ و نرمان بوتان شرکت پالایش نفت اصفهان، قطران ذوب آهن اصفهان، حلال ۴۰۴، آیزوفید، آیزوریسایکل، نفتای سنگین تصفیه نشده و بلندینگ نفتا حلال ۴۱۰ پالایش نفت شیراز، روغن سنگین قطرانی پالایش قطران ذغالسنگ در رینگ داخلی است.
همچنین امروز گاز مایع پتروشیمی پارس، گاز مایع، MTBE و MTBE (عمده) پتروشیمی بندرامام، گاز مایع پتروشیمی پارس، ته مانده تصفیه شده (ATR-۱۴۰) برج تقطیر پالایش نفت شازند و متانول پتروشیمی فن آوران در رینگ بین الملل بورس انرژی ایران عرضه خواهد شد.
دیروز نیز کالاهای نفت سفید شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، نفتای سنگین پالایش نفت تهران، نیتروژن مایع شرکت فجر انرژی خلیج فارس، ریفورمیت، آیزوفید، آیزوریسایکل و حلال ۴۰۲ پالایش نفت تبریز، متانول پتروشیمی فن آوران، سی او پالایش نفت آبادان، برش سنگین و گاز مایع صنعتی پتروشیمی بندر امام، آیزوریسایکل پالایش نفت بندرعباس در رینگ داخلی و رافینیت ۲ پتروشیمی شیمی بافت و ریفورمیت پتروشیمی بوعلی سینا در رینگ بین الملل بورس انرژی ایران مورد دادوستد قرار گرفت.
طی معاملات روز گذشته بیش از ۲۱ هزار و ۴۶۴ تن فرآورده هیدروکربوری به ارزش بیش از ۳ هزار و ۴۲۳ میلیارد و ۸۱۲ میلیون ریال در بازار فیزیکی بورس انرژی ایران مورد دادوستد قرار گرفت.
قیمت طلا از هفته گذشته در یک روند افزایشی قرار گرفته و به بالا ترین سطوح خود طی ماه های اخیر رسیده است. پیش بینی می شود که این فلز گرانبها همچنان به افزایش قیمت خود ادامه دهد.
قیمت طلا که از روز پنج شنبه هفته گذشته یک روند صعودی را آغاز کرده بود همچنان در حال ادامه دادن به روند افزایشی خود است و قیمت آن به محدوده 1830 دلار رسیده است.
مهم ترین عواملی که در حال حمایت از روند صعودی قیمت طلا هستند دورنمای سازگار باقی ماندن سیاست های مالی فدرال رزرو و همچنین ضعف شاخص دلار و بازده خزانه داری ایالات متحده است.
از طرفی قرار است امروز (چهارشنبه) داده های مربوط به تورم ایالات متحده منتشر شود که سرمایه گذاران را از هر گونه خرید شدید تا پیش از آن باز می دارد.
در این میان باید به ترس از افزایش تورم نیز اشاره کرد که به عنوان یک نیروی بالقوه در بازار وجود دارد. افزایش تورم در صورتی که با افزایش نرخ بهره همراه نشود می تواند تمایل سرمایه گذاران را به خرید طلا افزایش دهد.
از نظر فنی قیمت طلا دو مقاومت کلیدی 1830 دلاری و 1835 دلاری را در پیش روی خود دارد که عبور از آنها می تواند روند صعودی طلا تا سطوح بالا تر را تضمین کند.
در واقع با وجود صعودی بودن طلا بر روی نمودار ها، کارشناسان بر این باورند که طلا برای اینکه بتواند جهت گیری صعودی خود را حفظ کند، نیاز دارد تا از سطح مقاومت کلیدی 1835 دلاری عبور کند.
از طرف دیگر هر گونه روند نزولی در بازار می تواند قیمت طلا را به محدوده 1810 دلاری نزدیک کند. افت بیشتر حمایت 1800 دلاری را فعال خواهد کرد .و پایین ترین سطح پشتیبانی طلا در عدد 1769 دلار قرار دارد.
سهام شرکت خودروسازی تسلا در روز سهشنبه شدیدترین افت خود را طی ۱۴ ماه گذشته تجربه کرد و ارزش آن حدوداً ۱۲ کاهش یافت. این سقوط سنگین سبب شد ارزش دارایی ایلان ماسک، مدیرعامل این شرکت، ۳۵ میلیارد دلار کم شود. این رقم معادل ارزش بازار دوج کوین است. یک روز قبل کاربران با شرکت در یک نظرسنجی ماسک را به فروش ۱۰ درصد از سهام تسلا فراخوانده بودند.
نیما میرزایی
تحلیلگر بازار سرمایه
بازار سرمایه در ادامه فراز و فرود‌های شدید ماههای اخیر خود، در دو‌ماه گذشته با برتری فروشندگان روبه‌رو شد و ریزش دسته‌جمعی سهام، گروههای مختلف را متاثر کرد تا جایی‌که گروه خودرویی و زیرمجموعه قطعهسازان آن نیز که رشد چندانی در‌ماه‌های اخیر ثبت نکرده بودند نیز به کف کانال حمایتی خود رسیده و حتی پایین‌تر از آن نیز معامله شدند و با شدت‌گرفتن عرضهها در هفته گذشته، موضوع به‌طور ویژه در تیم اقتصادی دولت مورد بررسی قرار گرفت و اقدامات حمایتی موردنیاز برای خروج بازار از شرایط بحرانی و برگشت به مسیر رشد بنیادی اتخاد شد.
از جمله مهمترین این اقدامات اعلام رئیس جدید سازمان بورس درباره افزایش قیمت خودرو و تغییر فرمول قیمتگذاری دستوری برای این گروه بود. همین سیگنال مهم کافی بود تا این گروه به‌صورت یکپارچه با استقبال معاملهگران روبه‌رو شده و رشد قابل‌توجهی را ثبت کند، اما بخشی از زیرمجموعههای این گروه را قطعهسازان تشکیل می‌دهند.
وضعیت سودسازی قطعهسازان
این زیر گروه به دلیل مسائل گوناگون از جمله تاخیر چند ماهه در دریافت مطالبات، قیمتگذاری دستوری در صنعت خودرو و مدیریت غیر کارآمد با مشکل سودسازی روبه‌رو است و همانند صنایع بورسی دیگر امکان جذابیت بالا در دستیابی به p/ eهای جذاب را فعلا در اختیار ندارد.
«خکمک»: حوزه فعالیتی این کارخانه، تولید و ساخت انواع کمک فنر ماشین‌های سنگین، نیمه‌سنگین و سبک است و در راستای سودآوری پایدار، افزایش سهم بازار هدف و اشتغال سرمایه‌های انسانی با‌انگیزه و متخصص تلاش می‌کند. شرکت کارخانجات کمک فنر ایندامین سایپا با مساحت 16.720 متر‌مربع نخستین کارخانه تولید‌کننده کمک فنرهای هیدرولیکی و تلسکوپی در ایران است که از سال ۱۳۵۵ شروع به بهره‌برداری کرده است.در ۲۵اسفند سال۵۸، شرکت مشمول قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران شد و در ۲۸ اسفند ۵۸، امور شرکت به هیات‌مدیره منتخب سازمان صنایع ملی ایران و سازمان گسترش و نوسازی صنایع واگذار شد. شرکت خانجات کمک‌فنر ایندامین سایپا در تاریخ ۱۴شهریور ۱۳۴۹، در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسید و در تاریخ ۸آبان ۷۵ به شرکت سهامی‌عام تبدیل شد و به‌دنبال آن در تاریخ ۱۸ اسفند ۷۵، در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد و هم‌اکنون در بازار دوم بورس با نماد «خکمک» در گروه «خودرو و ساخت قطعات» قرار گرفته است.
شرکت کارخانجات کمک‌فنر ایندامین سایپا در دوره 6 ماهه منتهی به 31/ 06/ 1400به ازای هر سهم 15ریال سود محقق کرده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل 400درصد افزایش داشته است.
کارخانجات کمک فنر ایندامین سایپا در مهرماه امسال، مبلغ 1/ 48میلیارد تومان درآمد داشته که تمام آن مربوط به فروش داخلی شرکت است.
بر اساس گزارش ماهانه این شرکت، این رقم فروش ماهانه نسبت به‌ماه شهریور به میزان 14درصد کاهش و نسبت به میانگین‌ماه‌های قبل 7درصد افزایش داشته است. شرکت نسبت به دوره یک‌ماهه مشابه سال قبل 7/ 35درصد افزایش درآمد داشته است.
از ابتدای سال مالی تا پایان تاریخ 30 مهرماه 1400 جمع درآمدهای شرکت 9/ 341میلیارد تومان بوده است. این رقم نسبت به درآمد شرکت در دوره مشابه سال قبل (برابر با 3/ 265میلیارد تومان به میزان 9/ 28درصد افزایش یافته است.
طبق آمارها سود خالص این شرکت در 6 ماهه ابتدایی امسال به میزان 492 میلیون تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل 423درصد رشد کرده است. رقم پایین سود خالص به دلیل مقادیر بالای مولفه‌‌هایی مانند «سایر هزینههای عملیاتی» و «هزینههای مالی» شکل گرفته، چراکه شرکت سود ناخالص 28 میلیارد تومانی در این دوره را در کارنامه خود ثبت کرده است.
در ارتباط با نسبت‌های مالی این دوره آمارها حکایت از نسبت حاشیه سود خالص 17/ 0 درصد، نسبت حاشیه سود ناخالص: 55/ 9درصد و نسبت حاشیه سود عملیاتی: 57/ 0درصد دارد.
«ختوقا»: شرکت گروه صنعتی قطعات اتومبیل ایران در سال۱۳۵۲ و با هدف تولید قطعات خودرو و تامین خطوط تولید صنایع خودروسازی ایران تحت نام «شرکت صنعتی رضا» در مشهد تاسیس و راه‌اندازی شد. این شرکت بعد از انقلاب اسلامی ایران در سال ۵۷ به شرکت تولیدی قطعات اتومبیل ایران (یاپکو) تغییر نام یافت و در سال۱۳۷۰ به شرکت سهامی عام تبدیل شد و در سال۷۱ به عضویت سازمان بورس اوراق بهادار پذیرفته شد و در سال ۸۳ به شرکت گروه صنعتی قطعات اتومبیل ایران تغییر نام یافت. شرکت گروه صنعتی قطعات اتومبیل ایران در دوره 6ماهه منتهی به 31/ 06/ 1400 به ازای هر سهم 12 ریال زیان شناسایی کرده است. این درحالیست که شرکت در مدت مشابه سال قبل به ازای هر سهم 34 ریال سود شناسایی کرده بود.
این شرکت از ابتدای سال مالی تا تاریخ 30 مهرماه 1400 درآمد حاصل از سود سهام مجمع نداشته است، بااین‌حال درآمد حاصل از سود سهام محقق‌شده شرکت تا پایان مهرماه 8/ 79میلیارد تومان بوده است. ارزش بازار پرتفوی بورسی شرکت طی دوره یک‌ماهه منتهی به مهرماه از مبلغ 5/ 440میلیارد تومان به مبلغ 1/ 444 میلیارد تومان رسیده است که نسبت به ابتدای دوره (82/ 0درصد) افزایش یافته است.
بهای تمام‌شده پرتفوی بورسی شرکت در انتهای مهرماه 9/ 295میلیارد تومان بوده که با رشد (08/ 50درصد) به مبلغ 1/ 444میلیارد تومان رسیده است.
شرکت یادشده در 6ماه ابتدایی امسال زیان خالصی به میزان 5/ 7میلیارد تومان به بار آورده است، این در حالیست که شرکت در مدت مشابه سال قبل مبلغ 2/ 21 میلیارد تومان سود خالص شناسایی کرده بود. این موضوع باعث شد که نسبت حاشیه سود خالص «ختوقا» به 86/ 794-درصد برسد.
«خزر»: شرکت فنرسازی زر در تاریخ مرداد 1343 در اداره ثبت شرکت‌های تهران به ثبت رسیده است. شرکت با ظرفیت اولیه تولید مقدار هزار تن انواع فنر تخت شروع به کار کرده است. محصولات شرکت در ابتدای امر جهت تامین نیاز بازار قطعات یدکی تولید می‌شد و به مرور با توجه به افزایش نیاز بازار و دریافت سفارش از کارخانجات تولید‌کننده خودرو، ظرفیت تولید شرکت افزایش یافت تا جایی‌که ظرفیت تولید سالانه شرکت به مقدار 12هزار تن اصلاح شد. ظرفیت تولید سالانه کنونی شرکت در یک شیفت کاری معادل 5500 تن است. فعالیت اصلی و محصولات شرکت، تولید انواع فنرهای ورقی لوله‌ای برای همه انواع وسایل نقلیه زمینی و روی ریل و همچنین تولید انواع و اقسام فنرها و انواع قطعات وسایل نقلیه موتوری و صنعتی و ماشین‌های کشاورزی و واردات و صادرات و توزیع مواداولیه و مصنوعات نیمه‌ساخته. فعالیت‌های دیگر شرکت تولید و فروش قطعات مهم سیستم تعلیق خودرو، شامل میل موجگیر و توشن بار جهت تامین نیاز کارخانجات خودروسازی است که در حال‌حاضر توسط شرکت زر گلپایگان انجام می‌شود. همچنین استقرار ماشین‌آلات تولید فنر و استقرار و بهره‌برداری خط تولید پابند فنری ریل از دیگر پروژه‌های کارخانه فنرسازی زر است که در حال‌حاضر توسط شرکت فنرسازی زر سیستان انجام می‌شود. شرکت فنرسازی زر در دوره 6ماهه منتهی به 31/ 06/ 1400به ازای هر سهم 221 ریال سود محقق کرده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل 45درصد افزایش داشته است.
فنرسازی زر در دوره یک ماهه مهرماه 1400، مبلغ 3/ 23میلیارد تومان درآمد داشته است که 7/ 98درصد آن مربوط به فروش داخلی و 2/ 1درصد آن مربوط به کل صادرات شرکت است. درآمد شرکت در این دوره نسبت به‌ماه قبل 97/ 22درصد کاهش و نسبت به میانگین ماههای قبل 72/ 20درصد افزایش داشته است. همچنین شرکت نسبت به دوره یک ماهه مشابه سال قبل 91/ 59درصد افزایش درآمد داشته است.
از ابتدای سال مالی تا پایان تاریخ 30 مهرماه 1400جمع درآمدها شرکت 146 میلیارد تومان بوده است و این در حالیست که جمع درآمد در دوره مشابه سال قبل برابر با 1/ 74 میلیارد تومان بوده که 97درصد افزایش یافته است.
شرکت در این دوره 6/ 138میلیارد تومان فروش داخلی داشته است و این در حالیست که در مدت مشابه سال قبل این مقدار برابر با 5/ 70 میلیارد تومان بوده که 4/ 96درصد افزایش یافته است. همچنین شرکت یادشده در این دوره 3/ 7میلیارد تومان صادرات داشته است و این در حالیست که در دوره مشابه سال قبل این مقدار برابر با 5/ 3 میلیارد تومان بوده که 5/ 107درصد افزایش یافته است.
سود خالص شرکت در دوره مذکور 7/ 17 میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل به میزان 2/ 45درصد رشد داشته است.
سود ناخالص و عملیاتی ای«خزر» هم به ترتیب 9/ 35میلیارد و 9/ 26 میلیارد تومان بوده است. این شرکت در دوره مذکور نسبت حاشیه سود خالص 44/ 14درصد را به ثبت رسانده است؛ رقمی که نسبت به دیگر شرکت‌های هم‌‌‌‌گروه خود قابل‌توجه بوده است.
جمعبندی
بررسی وضعیت کلی صنعت خودرو سازی، حاکی از ادامه روند تولید بدون حاشیه سود مطمئن عملیاتی است. هر چند این روند با افزایش تولید و افزایش نسبی قیمت‌ها اندکی بهبود پیدا کرده است ولی به‌نظر می‌رسد در صورت آزاد‌سازی کامل قیمت خودرو (فروش از طریق بورس‌کالا و یا قیمت آزاد درب کارخانه) چالش این صنعت تا حد زیادی مرتفع شود. هرچند رسیدن به تیراژ بالا و سودسازی با دوام مشروط به بازنگری فرآیند‌های تولید و کاهش هزینههای سربار این صنعت نیز است. همچنین موضوع مهم برجام در‌ماه‌های پیشرو نیز می‌تواند بیشترین تاثیر را بر این گروه بالاخص در تابلو معاملات داشته باشد و امید بخش بهبود شرایط تولید این صنعت باشد؛ صنعتی که حتی در محصولات پایین‌رده خود نیز نیازمند ارتباط با کشورهای صاحب‌تکنولوژی است. اخبار حول و حوش موضوعات فوق تا حد زیادی به کمک قیمت تابلو این گروه در روزهای اخیر آمده است اما ادامه و تثبیت این روند صعودی منوط به دریافت اخبار عملی از موضوعات مربوط به آزاد‌سازی قیمت و توافقات بین‌المللی است که در‌ماه‌های پیشرو بسیار محتمل است. همچنین در نقطه مقابل نیز باید دقت کرد که بخش قابل‌توجهی از نمادهای این گروه به دلیل عدم‌شناسایی سود عملیاتی و زیان انباشته زیاد کماکان از ریسک قابل‌توجهی برخوردار بوده که باید در مدیریت پرتفو و مدیریت ریسک سهامداران منظور شود.
این روزها دوباره بحث حمایت از بازار سرمایه داغ شده و مطالبات سرمایه‌گذاران خرد از پشت تریبون‌‌‌های رسمی مجلس و از زبان نمایندگان آن شنیده می‌شود. این در حالی است که در این مدت پافشاری بر لزوم حمایت از بورس، ایجاد ثبات در آن و قابل پیش‌بینی شدن این بازار به شکلی مطرح شده که شائبه حمایت دستوری را تقویت می‌کند. این در حالی است که پیش‌بینی‌پذیر شدن قیمت‌ها در بازار سرمایه در کنار با ثبات آن نیاز به ایجاد ثبات و تنش‌زدایی از اقتصاد کلان دارد، چراکه نمی‌توان بدون بهبود وضعیت اقتصاد و کاهش عدم‌اطمینان در آن، راه را برای انجام سرمایه‌گذاری بلندمدت هموار و از مخاطرات سرمایه‌گذاری در آنها کاست.
بازار داغ حمایت از بورس
رویای ثبات
گشت‌وگذار منفی و مثبت قیمت‌ها در بازار سهام یک روز دیگر نیز ادامه پیدا کرد و در این روز شاخص بورس تهران به میزان ۹۳/ ۰ درصد افزایش یافت. در این روز مجلس شورای اسلامی در راستای اهمیت بازار سرمایه شاهد ایراد سخنرانی‌‌‌ها و ارائه توضیحاتی بود که در خصوص چرایی تضعیف بورس در هفته‌های اخیر بیان شدند تا هم حاکی از اهمیت بورس برای نمایندگان باشند و هم نارضایتی از وضعیت بازار را بیش از گذشته به تصویر بکشند. با این حال توجه به گفت‌وشنودهای انجام شده در این روز حاوی نکات دیگری نیز بود.
در این روز محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در راستای تبیین انتظارات از بازار سرمایه گفت که توقع نمایندگان مجلس ثبات بورس است. او در ادامه گفت: «شفافیت و مهم‌تر از همه توجه به فلسفه وجودی بورس از مطالبات و انتظارات‌‌‌مان است. فلسفه وجودی بازار سرمایه این است که موجب رونق تولید و توسعه زیرساخت‌‌‌های کشور شود.» اینطور که به نظر می‌رسد تعداد زیاد ذینفعان بازار سرمایه و هجوم سال گذشته بخش زیادی از مردم عادی به این بازار موجب شده تا اعتماد‌سازی نسبت به این بازار و همچنین تقویت نظام تصمیم‌گیری در این زمینه با نشان دادن عزم قوه مقننه پیگیری شود، با این حال بررسی گفتههای نمایندگان حکایت از آن دارد که در بعضی از مواقع حرف‌‌‌های زده شده تکراری است؛ تکراری که در سال‌های گذشته بارها در گفتههای مسوولان دیده شده و اگرچه ممکن است گفتن آن برای نمایندگان مجلس و سایر مسوولان جدید تازگی داشته باشد، اما برای بسیاری از فعالان بازار سهام قدیمی است. در سال‌های اخیر بارها شاهد آن بودیم که در مراسم و مجالس مختلف سخن از لزوم شفافیت بازار به میان آمده و به عنوان یک موضوع کلی افزایش کارآیی بازار و حذف رانت‌‌‌های اطلاعاتی نیز مورد توجه سایرین قرار گرفته؛ این در حالی است که صرف تاکید زبانی بر این موضوعات راه به جایی نمی‌‌‌برد. البته که مجلس به عنوان مهمترین بازوی نظارتی حاکمیت می‌تواند نقشی اساسی در بهبود و توسعه بخشهای مختلف اقتصاد داشته باشد اما باید توجه داشت که اگر همین نهاد نقشه راه درستی برای مطالبه‌گری از بازار سرمایه نداشته باشد مانند دورههای قبل در نهایت فعالان بازار را معطل گذاشته است.
البته بررسی گفتههای روز گذشته حکایت از آن دارد که مشکل درک نادرست از شرایط، حادتر از این حرف‌‌‌هاست و بسیاری بر این باور هستند که حمایت از بازار سرمایه به معنای پوشش ریسک فعالان آن و جبران زیان‌‌‌های این افراد است. همان‌طور که می‌دانیم در سال‌های گذشته به سبب رشد قیمت ارز که خود معلول رشد بالای نقدینگی و متعاقبا بروز تورم بود بسیاری به سمت بازار سرمایه هجوم آورده و در نهایت با واژگونی روند صعودی بازار سهام متضرر شدند. از آن پس بسیاری از سیاستمداران بر این باور بودند که زیان این عده باید جبران شود و اعتماد به بازار سرمایه بازگردد؛ مطلبی که البته مایه خشنودی تمام کارشناسان است اما اختلاف‌نظرهای جدی برای نیل آن وجود دارد.
گفتههای مسوولان در طول هفته‌های اخیر حکایت از آن دارد که پیش‌بینی‌پذیر شدن بورس و کاهش ریسک در آن به یک مطالبه تبدیل شده و بسیاری توقع رشد قیمت‌ها را دارند. این در حالی است که چنین حرفی در نهایت به کلی‌گویی شبیه است و حتی اصرار برای نیل به آن اگر عجولانه و بدون مطالعه دقیق باشد وضعیت را وخیم‌‌‌تر از گذشته خواهد کرد.
بورس، آینه اقتصاد است
چرا با ثبات کردن بازار سرمایه امری دشوار است؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا لازم است نگاهی به رابطه بازار سرمایه با کلیت اقتصاد یک کشور بیندازیم. شاید برای بسیاری از خوانندگان دماسنج اقتصاد خواندن بورس برای اقتصاد امری آشنا باشد اما در نگاهی کلی‌تر باید بگوییم که یک بازار سرمایه به عنوان بستری برای تداوم حیات بازارهای سهام، بدهی و کالایی در واقع آینه تمام نمای تصمیمات فضای اقتصادی کشور است، به طوری که آثار بسیاری از سیاست‌های تعرفه‌‌‌ای، قیمتی و قانونی به‌خصوص سیاست‌های پولی مالی در تمامی آنها به انحای مختلف قابل ملاحظه است. همین امر سبب می‌شود تمامی ناملایمات نیز در عملکرد این بازار به سرعت منعکس شود. این مساله مختص به ایران هم نیست و از بازارهای مالی ایالات متحده گرفته تا همین کشورهای همسایه نظیر ترکیه و امارات به وضوح قابل ملاحظه است.
در هیچ‌یک از این کشورها از سرمایه‌گذاران انتظار نمی‌رود ریسک‌های غیر‌معقول را تحمل کنند. علاوه بر این هیچ سرمایه‌گذاری نیز انتظار ندارد سیاستگذار از تصمیم‌گیری برای کلیت اقتصاد و آن وجوهی که به طور بالقوه یا بالفعل موجب افزایش ریسک سرمایه‌گذاری او می‌شود جلوگیری کند. برای مثال هیچ سهامداری در آمریکا، فدرال رزرو را برای فروش اوراق قرضه شماتت نمیکند، همان‌طور که سیاستگذار همه‌روزه مشغول اعمال تغییر در قوانین یا دستکاری کردن قیمت‌ها آن هم با ایده‌های نخ نمایی نظیر حمایت از مصرف‌کننده نیست. به عبارت بهتر بازاری نظیر بازار سرمایه زمانی ثبات را تجربه می‌کند که هم رویه‌های تصمیم‌گیری کلان و هم خود اقتصاد، ثباتی نسبی را شاهد باشند. در چنین اقتصادی تصمیمات به شکلی بلندمدت گرفته می‌‌‌شوند. نحوه تعامل تجاری کشور با سایر کشورها به نحوی است که ریسک نرخ ارز بالا نیست، پایین بودن ریسک و مشخص بودن دورنمای کسب‌وکارها هزینه وام‌گیری را کاهش داده و در نتیجه نرخ بهره به عنوان مهمترین متغیر پولی دستکاری نخواهد شد. از سویی دیگر قوانین مشرف بر فضای کسب‌وکار هم به نحوی است که ایجاد کسب‌وکار آسان و از حداقل پیچیدگی (به‌خصوص از حیث مجوز) برخوردار است. در چنین شرایطی بازار سرمایه نیز با ریسکی معقول‌تر همراه بوده و به سبب وجود ثبات در کلیت اقتصاد قابل پیش‌بینی‌تر است.
ناکامی کلان بورس
حالا نگاه خود را به داخل مرزها محدود می‌کنیم تا ببینیم که رویای ثبات بخشیدن به بازار سرمایه چگونه تحقق خواهد یافت. بازارهای مالی ایران اعم از سهام، کالایی و بدهی طی سال‌های گذشته در فضایی فعالیت کردهاند که در آن نه از ثبات اقتصادی خبری بوده و نه از ثبات مدیریتی. بستر اقتصادی شکل‌دهنده به این بازارها در فضایی به حیات خود ادامه می‌دهد که در آن ریسک‌های سیاسی عمده نظیر تحریم‌های برجامی و محدودیت‌های ناشی از قرار گرفتن در لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی FATF راه را برای انجام مبادلات با حداقل هزینه ممکن بسته و گفته می‌شود که ایران به اندازه ۲۰درصد از کل هزینه صادرات خود را هزینه دور زدن تحریم می‌کند. همین امر سبب شده در برخی از صنایع فروش محصولات به دلیل افزایش ریسک مبادله با طرف‌‌‌های خارجی با تخفیف فروخته شوند و از این بابت نیز سودآوری شرکت‌های بورسی کاسته شود. تمام این‌‌‌ها به کنار، تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک از امنیت صادرات و واردات می‌‌‌کاهد. در این شرایط تهدید عرضه ارز در بازارها که منبعث از عوامل یاد شده است بازار داخلی را با تنش مواجه کرده و موجب شده در سال‌های گذشته شاهد پیش‌دستی تقاضا برای پوشش ریسک افزایش نرخ ارز باشد.
تمامی این‌‌‌ها در شرایطی رخ می‌دهد که ناتوانی دولتها در اعمال سیاست‌های انضباط مالی، سال به سال ناترازی درآمدها و هزینههای دولت را بیشتر کرده و سبب افزایش کسری بودجه می‌شود. کسری بودجه هم که به سبب مقاومت دولت برای افزایش نیافتن هزینههای بدهی به جای انتشار و فروش اوراق با نرخ مناسب (حداقل به‌نحوی که اختلافی منطقی با نرخ تورم انتظاری برقرار کند) عملا از اضافه برداشت از بانک مرکزی تامین می‌شود. این مساله سبب می‌شود نه‌فقط سرمایه‌گذاران بورس بلکه کل فعالان اقتصادی با دست کشیدن از تصمیمات بلندمدت که لازمه آن وجود ثبات و رویه باثبات در اقتصاد کشور است به سمت تصمیمات کوتاهمدت روی بیاورند و در تمامی بازارها به جای ماندگاری فقط به دنبال مفری برای گذشتن از بزنگاه بعدی باشند.
در واقع آنچه در سال‌های اخیر مبنی بر دعوت به سرمایه‌گذاری بلندمدت به‌خصوص از سوی مقامات دولت دوازدهم مورد تاکید قرار می‌‌‌گرفت رویایی بیش نیست چراکه در شرایط عدم‌اطمینان ناشی از ریسک‌های بالای سیاسی و تورم که انتظارات را افزایش می‌دهد کوچکترین وقفه‌‌‌ای به افت ارزش دارایی خواهد انجامید. بنابراین هیچ‌کس به دنبال استفاده از موقعیت‌‌‌های بلندمدت نیست و این مساله به خوبی نشان می‌دهد که چرا افزایش سرمایه از محل آورده نقدی در سال گذشته ابدا مورد استقبال شرکت‌های بورسی قرار نگرفت؛ چراکه پرداختن به آن به دلیل عدم‌استقبال مردم صرفا بار مالی برای حقوقی‌‌‌های شرکت داشت. در حال حاضر نیز آنچه سبب شده بازار شاهد بهبود معاملات باشد دلگرمی به وعده وزیر برای اصلاح فرمول قیمتگذاری دستوری است که صرفا درمان را عقب می‌‌‌اندازد چراکه نمی‌توان گفت آن فرمول نیز چه‌وقت تغییر خواهد کرد. این در حالی است که روندها در بازار با تقریب بیشتری قابلیت پیش‌بینی پیدا می‌کنند. گستردگی قیمتگذاری دستوری در حال حاضر کشور را به سمتی برده که به دلیل درهم تنیدگی تحولات در عمل نمی‌توان منافع سلب شده را به درستی تخمین زد. اما آنچه مشخص است این است که افزایش قیمت‌های جهانی سوخت نیز عاملی است که می‌تواند در نهایت به عنوان راه فرار دولتها ریسکی جدی به صورت‌های مالی شرکت‌ها وارد کند. این خود ریسکی است که از سوی بازار در نظر گرفته شده و احتمالا بالاخره یک روز خود را در قیمت‌ها نشان خواهد داد، چراکه ناتوانی دولتها در کاهش هزینه در نهایت می‌تواند چشم آنها را به سمت عدم‌نفع عظیمی ببرد که به دلیل اختصاص یارانه پنهان از کشور سلب می‌شود.
وبملت در مهر ماه مجموع درآمد حاصل‌شده از تسهیلات اعطایی طی دوره را بالغ‌بر ۴۸،۴۵۷ میلیارد ریال اعلام کرده و از ابتدای سال مالی تا انتهای مهرماه سال جاری نیز مجموع درآمدهای تجمیعی برابر با ۳۴۱،۲۲۴ میلیارد ریال گزارش‌شده، همچنین تسهیلات وصولی طی دوره یک‌ماهه بانک ملت مبلغی بالغ بر ۸۰۶،۲۱۶ میلیارد ریال به ثبت رسید.
بانک ملت سود پرداختی سپرده‌های سرمایه‌گذاری در مهرماه سال جاری را برابر با ۲۸،۳۳۱ میلیارد ریال اعلام کرده و از ابتدای سال مالی تا پایان مهرماه ۱۴۰۰ نیز مجموع پرداختی‌های این بانک جهت سودهای سپرده سرمایه‌گذاری بالغ‌بر ۱۹۵،۴۹۷ میلیارد ریال به ثبت رسیده، همچنین سپرده‌هایی که در مهرماه با مشتریان تسویه شده ۱۰،۱۸۷،۶۲۳ میلیارد ریال بود.
بانک ملت در مهرماه موفق به ثبت تراز مثبت ۷۱ درصدی در مهرماه شده و این بانک طی عملکرد تجمیعی تراز مثبت ۷۵ درصدی را از خود بر جای گذاشته، در این ماه وبملت حدوداً ۲۰ هزار میلیارد ریال سود شناسایی کرده است.
بر پایه این گزارش توسط گروه تحقیق بورس نیوز، “وبملت” در مهرماه سال ۱۴۰۰ میزان درآمدی که از تسهیلات اعطایی به ثبت رسانده نسبت به دوره مشابه سال گذشته نیز رشد درآمد ۷۲ درصدی را به همراه داشته، همچنین از مجموع درآمدهای حاصل‌شده از ابتدای سال مالی تا پایان مهرماه سال جاری نیز نسبت به سال گذشته ۸۵ درصد افزایش را در پی داشته است.
بیشترین میزان درآمدی که بانک ملت طی دوره یک‌ماهه مهرماه ثبت کرده از بخش «سایر تسهیلات» با ۲۷،۳۹۳ میلیارد ریال بوده و بخش بعدی پس‌ازآن نیز در اختیار «تسهیلات ارزی» با ۶،۵۶۶ میلیارد ریال بوده، همچنین تسهیلات وصولی از بخش «تسهیلات ارزی» برابر با ۲۹۷،۲۶۷ میلیارد ریال بود.
قبل از شروع بازار سهام در آخرین روز کاری هفته ، نماد شرکت های سرامیک‌های صنعتی اردکان ، سیمان فارس و خوزستان ، کمباین سازی ، فولاد ارفع و لیزینگ ایران، محصولات کاغذی و لطیف و شرق آهن به دلیل اعلام رویدادی مهم و سیمان ایلام به دلیل نوسان بیش از 20 درصدی برای یک ساعت بسته شد .
همچنین شرکت های سایپا ، صنایع ریخته‌گری ایران برای یک روز و ماشین سازی نیرو محرکه برای دو روز کاری از تابلو معاملات خارج شدند .
علاوه بر این برای شرکت تازه وارد شیمیایی کیمیاگران امروز ، محدودیت حجمی 100 هزار سهمی تعیین شده که از فردا چهارشنبه اعمال می شود .
شرکت سیمان شمال از پیشنهاد هیات مدیره مبنی بر افزایش سرمایه 32 درصدی از محل سود انباشته خبر داد.
براین اساس، “سشمال” در نظر دارد سرمایه فعلی را از 129 به 170 میلیارد تومان برساند. تامین مالی این شرکت بورسی از محل سود انباشته به منظور اصلاح ساختار مالی، تامین سرمایه در گردش و جبران مخارج انجام شده، صورت می پذیرد.
بنو در مهرماه سال جاری از فروش حق بیمه برای بیمه‌شدگان تحت پوشش خود مبلغی بالغ‌بر ۱.۳۷۳ میلیارد ریال درآمد را به ثبت رساند.
از ابتدای سال مالی تاکنون نیز این شرکت بیمه‌ای مجموع درآمدهای شناسایی‌شده را بالغ‌بر ۱۰،۱۶۶ میلیارد ریال ارائه کرد.
سهم در مهرماه میزان خسارت پرداختنی خود به مشتریان را برابر با مبلغ ۸۲۸ میلیارد ریال اعلام کرده و از ابتدای سال مالی تا پایان مهرماه نیز مجموع خسارت‌های پرداختی ۴،۵۲۰ میلیارد ریال ثبت‌شده است.
شرکت در مهرماه سال جاری با افزایش درآمد از حق بیمه صادرشده مواجه بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۱۶ درصد رشد را به همراه داشته و درآمد تجمیعی حاصل‌شده از ابتدای سال مالی تا انتهای مهرماه نیز ۴۷ درصد افزایش را در پی داشته، بیشترین درآمدی که این شرکت بیمه‌ای از خود برجای گذاشته مربوط به رشته بیمه «ثالث-اجباری» با ۲۵۹ میلیارد ریال بوده که تشکیل‌دهنده ۲۷ درصد از درآمد به‌دست‌آمده در مهرماه بود.
عمده‌ترین درآمد شناسایی‌شده بیمه تجارت نو از ابتدای سال مالی تا پایان مهرماه سال جاری مربوط به رشته بیمه «درمان» با ۲,۹۰۰ میلیارد ریال بوده که ۲۹ درصد از کل درآمد به‌دست‌آمده این شرکت که ۱۰،۱۶۶ میلیارد ریال به ثبت رسیده را از آن خودکرده و رشته بیمه «ثالث-اجباری» نیز پس بخش «درمان» بیشترین درآمد را به همراه داشته که سهم این رشته بیمه نیز از کل درآمد طی این ۷ ماهه سپری‌شده ۲۴ درصد بود.
بدون دیدگاه